u vh j a a r v e r s l a g u n i v e r s i t e i t v o o r h u m a n i s t i e k u t r e c h t

Transcriptie

1 u vh j a a r v e r s l a g 2008 u n i v e r s i t e i t v o o r h u m a n i s t i e k u t r e c h t

2

3 universiteit voor humanistiek

4 UvH j a a r v e r s l a g 2008 u n i v e r s i t e i t v o o r h u m a n i s t i e k u t r e c h t Utrecht, juni 2008

5 INHOUD Ten Geleide Ten geleide 2 Bestuursverslag 3 Kengetallen 4 Missie 5 Woord vooraf 6 1 Bestuur en medezeggenschap 7 2 Onderwijs 11 3 Onderzoek 17 4 Bedrijfsvoering en personeel 25 5 Bibliotheek 27 6 Praktijkcentrum Zingeving & Professie 28 7 Het Kosmopolis Instituut 29 8 Financieel verslag Stichting Universiteit... voor..humanistiek 31 Jaarrekening 33 Balans 34 Toelichting op de balans 36 Voor u ligt het jaarverslag van de Universiteit voor Humanistiek 2008 dat wij in onze vergadering van 4 juni 2009 hebben vastgesteld. Het jaar 2008 stond vooral in het teken van de onderzoeksvisitatie die succesvol is verlopen, en de voorbereidingen op veranderingen in de bestuurlijke organisatie, die nodig zijn omdat er vermoedelijk in 2009 een wijziging komt in de Wet op het Hoger Onderwijs en het Wetenschappelijk Onderzoek (WHW). Ook ging veel aandacht uit naar voorbereidingen voor de verhuizing van de universiteit naar de Kromme Nieuwegracht in Het Stichtingsbestuur kijkt terug op een succesvol 2008 en spreekt daarbij haar waardering uit voor de inzet van allen die hebben bijgedragen aan dit succes. Namens het Stichtingsbestuur, Prof. dr. J.H. Dijkhuis voorzitter Overige gegevens 45 Resultaatbestemming 46 Gebeurtenissen na balansdatum 46 Accountantsverklaring 47 Bijlage Lijst van publicaties 48 Foto: Jos Kuklewski 2 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2008

6 Bestuursverslag 2008 Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

7 Kengetallen Instroom studenten per 1 oktober Eerstejaars Bachelor Eerstejaars Minor Eerstejaars Master Studentenpopulatie per 1 oktober Bachelor Minor Master Doctoraal Totaal Rendementen per 31 december Graden Bachelor Graden Master Graden Doctoraal Doctorsgraden (promoties) Exploitatie (bedrag x 1.000) Rijks- en overige bijdragen Opbrengst werk voor derden Exploitatie resultaat Vermogen (bedrag x 1.000) Eigen Vermogen Totaal Vermogen Solvabiliteitsratio 0,48 0,47 0,39 0,47 0,44 Liquiditeit (bedrag x 1.000) Liquide middelen Netto werkkapitaal Current ratio 1,9 1,7 1,6 1,8 1,4 Beleggingen Personeel Gemiddelde personeelsbezetting (fte) Totale lasten personeel in dienst De opening van het academisch jaar op 1 september 2008 had de titel 'Gevarieerd Humanisme' en ging over de diversiteit van het hedendaags humanisme. Tijdens de opening werden ideeën uitgewisseld over de verschillende manieren waarop aan een humanistische levensbeschouwing invulling kan worden gegeven. 4 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2008

8 Missie De Universiteit voor Humanistiek bevordert een zinvol leven en een humane samenleving door wetenschappelijk onderwijs en onderzoek vanuit humanistische beginselen. Zingeving en humanisering De Universiteit voor Humanistiek verzorgt wetenschappelijke (beroeps)opleidingen, doet wetenschappelijk onderzoek en zet zich in voor het gebruik van ontwikkelde kennis. Zowel bij onderwijs en onderzoek als bij kennisbenutting staan zingeving en humanisering als leidende principes centraal. De academische benadering is multi- en interdisciplinair. De universiteit houdt zich bezig met eigentijdse sociale, ethische en levensbeschouwelijke vraagstukken en mengt zich actief in het wetenschappelijk en maatschappelijk debat. Studenten worden opgeleid tot creatieve en kritische professionals die functioneren op hoog theoretisch en praktisch niveau. Humanistisch gedachtegoed Bij dit alles laat de universiteit zich inspireren door het humanistisch gedachtegoed. Dit kenmerkt zich door een moreel, politiek en esthetisch streven naar een zinvol en menswaardig bestaan, waarin mensen zich veelzijdig kunnen ontplooien. Aandacht voor dialoog, kunst en cultuur zijn typerend voor een humanistische levensvisie. Humanisme staat voor waarden als zelfbeschikking, rechtvaardigheid en waardering voor de kracht van diversiteit. Humanistiek Humanistiek en humanisme zijn verschillende begrippen. Humanistiek is een wetenschappelijke studie die bijdraagt aan het doordenken van het humanisme als levensbeschouwing in de samenleving. Uitgangspunt bij deze studie is dat het humanistisch gedachtegoed en humanistische waarden enerzijds naast soms ook tegenover andere levensbeschouwingen staan, maar anderzijds ook onderdeel zijn van andere al dan niet religieuze levensbeschouwingen. De universiteit bestudeert het humanisme in deze brede inclusieve zin. Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

9 Woord vooraf De hoofddoelstelling van de Universiteit voor Humanistiek, zoals verwoord in het Strategisch Plan , is zich te positioneren als hét academisch kenniscentrum in Nederland op het gebied van zingeving en humanisering. De universiteit verzorgt kwalitatief hoogstaand wetenschappelijk onderwijs en onderzoek dat zich richt op het bevorderen van een zinvol leven in een humane samenleving, geïnspireerd door humanistische beginselen. Ons onderwijs en onderzoek is academisch én praktijkgericht. Het omvat uiteenlopende praktijken waarin zingeving en humanisering een centrale plaats innemen, zoals die van humanistisch geestelijk verzorger, docent Humanistisch Vormingsonderwijs, beleidsadviseur en onderzoeker. Hoe verschillend hun werkterrein ook zal zijn, wij leiden onze studenten op tot normatieve professionals die bewust werken vanuit humane waarden. In het afgelopen jaar is veel werk verzet om deze doelstelling te realiseren. Allereerst natuurlijk in ons bachelor- en masteronderwijs. Het jaar 2008 was het laatste jaar dat studenten een doctoraalbul konden halen. Dat betekende voor studenten en docenten een extra inspanning, doorgaans met positief resultaat. Vanaf 2009 reiken wij alleen bachelor- en masterdiploma s uit. Bij de masterdiploma s gaat het niet alleen om de driejarige master Humanistiek, maar ook om de eenjarige master Sociale Interventie, die de UvH samen met het Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventie (LESI) aanbiedt. Ons onderzoek stond het afgelopen jaar in het teken van de onderzoeksvisitatie door Quality Assurance Netherlands Universities (QANU). Het schrijven van een zelfevaluatie en de toelichting daarvan in gesprekken met de visitatiecommissie, gaven ons de kans om ons onderzoek onder de loep te nemen en voorstellen voor verbetering te ontwikkelen. We zijn trots op de positieve uitslag en de komende jaren profiteren we van de feedback en adviezen van de visitatiecommissie. We werken inmiddels aan de ontwikkeling van onderzoeksprojecten waarin onderzoekers uit meerdere disciplines samenwerken op het gebied van een actueel maatschappelijk probleemveld. In 2008 begon het praktijkcentrum Zingeving & Professie met cursusaanbod, advieswerk en opdrachtonderzoek. Bijgestaan door een wetenschappelijke adviesraad ontwikkelt een kleine, enthousiaste staf aanbod waarin normatieve professionalisering een centrale plaats inneemt. Zo kan de UvH haar doelstellingen ook buiten het reguliere onderwijs en onderzoek realiseren en uiteenlopende doelgroepen bereiken. In dit jaarverslag vindt u meer informatie over de geschetste activiteiten en al datgene waar ik in dit voorwoord geen recht aan kan doen: de voorbereidingen van onze verhuizing naar de Kromme Nieuwegracht in 2009, het project organisatieontwikkeling in anticipatie op de nieuwe wetgeving die van de UvH een levensbeschouwelijke universiteit maakt in plaats van een aangewezen instelling de ontwikkelingen in onze universiteitsbibliotheek, en nog veel meer. Al diegenen die zich voor dit alles hebben ingezet, medewerkers en studenten, wil ik bedanken voor hun inspanningen. We hebben ons ambitieuze doelen gesteld in ons strategisch plan. Het is verheugend om te zien met hoeveel motivatie en talent gewerkt wordt om die te bereiken. Namens het College van Bestuur, Prof. dr. H.A. Alma, rector Foto: Arnaud Mooiji 6 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2008

10 1 B e s t u u r e n medezeggenschap Het verslagjaar stond in het teken van de voorbereidingen voor de pandenruil met de Universiteit Utrecht in de zomer van 2009, het voortgaande proces van organisatieontwikkeling en de voorbereiding van de onderzoeksvisitatie in het najaar Beleidsthema s Strategisch plan Aan het begin van het verslagjaar is het Strategisch Plan vastgesteld. Daarin stelt de universiteit zich ten doel uit te groeien tot hét academisch kenniscentrum in Nederland op het gebied van zingeving en humanisering. Om dat te bereiken realiseert de UvH de komende vijf jaar het volgende: 1 De universiteit heeft een sterke positie binnen hoger en postinitieel onderwijs en een goede bekendheid onder de diverse doelgroepen door de eigen identiteit, kwaliteit en aantrekkelijkheid van de bachelor- en masteropleidingen en het overige onderwijsaanbod. 2 Het onderzoek van de universiteit heeft een herkenbaar profiel, waarvoor zowel in academische kringen als in de samenleving erkenning is verworven. 3 Er is een degelijk financieel fundament voor de toekomstige ontwikkeling van de universiteit. De omvang van de eerste geldstroom is op peil en daarnaast is de afhankelijkheid daarvan beperkt door een degelijk en continu aanbod van tweede en derde geldstroomactiviteiten. Huisvesting In 2008 is de pandenruil voorbereid die in 2007 met de Universiteit Utrecht is overeengekomen. In het nieuw verworven gebouw in de binnenstad van Utrecht komen alle activiteiten van de UvH samen onder één dak. De bibliotheek krijgt een prominente plaats en er komen grotere onderwijsruimtes met vernieuwde faciliteiten. Er is een plan gemaakt voor de bouwkundige aanpassingen in het nieuwe pand aan de Kromme Nieuwegracht 29. Doorvoor zijn bij de gemeente Utrecht en Monumentenzorg vergunningen aangevraagd, die in het najaar van 2008 zijn verleend. Het transport vindt plaats op 12 januari Er is een draaiboek gemaakt voor de verhuizing in de week van 20 juli Oprichting Netwerk van Levensbeschouwelijke Universiteiten De UvH heeft samen met de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit der Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland het Netwerk van Levensbeschouwelijke Universiteiten (NLU) opgericht. Door de nieuwe Wet op het Hoger onderwijs en het Wetenschappelijk onderzoek gaan De tuin van het nieuwe pand aan de Kromme Nieuwegracht 29. foto: Jos Kuklewskie Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

11 deze drie universiteiten gezamenlijk deel uitmaken van de nieuwe categorie levensbeschouwelijke universiteiten. De minister van OCW wil dat het bestuurlijk overleg met de instellingen in beginsel via de Vereniging van Universiteiten de VSNU loopt. Aangezien de levensbeschouwelijke universiteiten niet als lid tot deze vereniging worden toegelaten, overlegt de NLU met het presidium van de VSNU over andere mogelijkheden om intensiever samen te werken. Samenwerking in de Humanistische Alliantie De UvH is actief betrokken bij de humanistische beweging en werkt samen met andere organisaties die zijn aangesloten bij de Humanistische Alliantie. Zo ontwikkelt ze in overleg met het Humanistisch Verbond de ambtsopleiding voor geestelijk werk. Ook werkt de universiteit samen met het Humanistisch Instituut voor Ontwikkelingssamenwerking (Hivos) aan een kennisprogramma in het instituut Kosmopolis. Met de Stichting Humanistisch Vormingsonderwijs (HVO) werkt de UvH intensief samen in een postinitiële hbo-masteropleiding HVO en Levensbeschouwing. Middels de bijzondere leerstoel Humanisering van de zorg ontwikkelt de universiteit onderzoek en onderwijs in samenwerking met Stichting Humanitas. In 2008 heeft de UvH een aantal taken overgenomen van de Humanistische Alliantie. Dat zijn het gastheerschap formeel werkgeverschap, personeelsadministratie en huisvesting voor het Humanistisch Archief, het redactiesecretariaat van de Humanistic University Press en het werkgeverschap voor de studentenraadsman. Organisatie Voortgaande organisatieontwikkeling Een wijziging in de Wet op het Hoger onderwijs en het Wetenschappelijk onderzoek (WHW) brengt naar verwachting in 2009 verandering in de formele status van de UvH. In plaats van een aangewezen instelling wordt zij voortaan beschouwd als een levensbeschouwelijke universiteit. Dit heeft belangrijke De organisatiestructuur in 2008 Stichtingsbestuur College van Bestuur Portefeuillehouder Voorzitter Voorzitter Rector onderwijs CG-Z CG-H (voorzitter) verenigde vergadering (VV) SR OR Onderzoeksoverleg Ondersteunend en beheerspersoneel onderwijs Mastercommissie Bibliotheek Ondersteunend en beheerspersoneel bestuur, beleid, communicatie, bedrijfsvoering Capaciteitsgroep Zingeving Opleidingscommissie Capaciteitsgroep Humanisering Bachelorcommissie Kosmopolis DBA-opleiding LESI 8 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2008

12 gevolgen voor de bekostiging van de universiteit en de inrichting van de bestuurlijke organisatie. Onder meer als voorbereiding op deze wetswijziging is een projectgroep ingesteld die advies uitbrengt over de noodzakelijke veranderingen in de bestuurlijke organisatie. Tegelijk adviseert de groep hoe de organisatie eenvoudiger, slagvaardiger en transparanter kan worden ingericht. Het advies van de projectgroep is in mei 2009 beschikbaar. Nieuwe activiteiten In 2008 is verder gewerkt aan de voorbereiding van de oprichting van het J.P. van Praag Instituut. Binnen het instituut wordt onderzoek gedaan naar het ontstaan, de ontwikkeling, de context en de betekenis van het Nederlands geïnstitutionaliseerd humanisme. Het onderzoeksprogramma maakt deel uit van het onderzoek van de Capaciteitsgroep Zingeving van de universiteit. De universiteit heeft het Centrum voor Zingeving & Professie opgericht om de praktische toepassing te faciliteren van hoogwaardige wetenschappelijke kennis van de universiteit. Het centrum ontwikkelt cursussen, advieswerk en onderzoek op het gebied van zingeving, levensbeschouwing, normatieve professionalisering, morele educatie, maatschappelijk verantwoord ondernemen en humanisering van organisaties. Tenslotte is in het verslagjaar gestart met de voorbereiding van een graduate school aan de universiteit. Leerstoelen In het verslagjaar gingen prof. dr. Ilja Maso en prof. dr. Adri Smaling met emeritaat. Mevrouw prof. dr. Gerty Lensvelt-Mulders is benoemd tot hoogleraar Wetenschapstheorie, methodologie en onderzoeksleer. Aan de universiteit waren in 2008 bijzondere leerstoelen gevestigd op het terrein van Interpretatieve Gerontologie, Educatie, Meaning in Organization, Grondslagen van het Maatschappelijk Werk, Humanisering van de zorg en Sociale Interventie, Lokaal Sociaal Beleid en Bijzondere ervaringen. Het Stichtingsbestuur Het bestuur van de stichting UvH houdt overeenkomstig artikel 9 van de statuten van de stichting controle en toezicht op de instelling. Het is als zodanig vergelijkbaar met de raden van toezicht aan de meeste andere universiteiten. Tot de taken van het bestuur behoren onder meer het benoemen van hoogleraren en de leden van het college van bestuur, en goedkeuring van de begroting en strategische plannen. In 2008 is het stichtingsbestuur vijf keer bijeen geweest. Het heeft zich intensief beziggehouden met de pandenruil met de Universiteit Utrecht, de financiering en de aanbesteding van de verbouwing van de nieuwe huisvesting van de universiteit. Ook heeft het bestuur zich gebogen over het Strategisch plan , het formatiebeleid voor de wetenschappelijke staf van de universiteit, de oprichting van het Praktijkcentrum Zingeving & Professie, de samenwerking met Hivos in het Expertisecentrum Kosmopolis, de voorbereiding van de onderzoeksvisitatie, de introductie van een nieuw bekostigingsmodel, de nieuwe inrichting van de bestuurlijke organisatie, en het onderbrengen van de bibliotheekvoorziening bij de Shared Service Organisation van de Universiteitsbibliotheek Utrecht. Op 31 december 2008 bestond het stichtingsbestuur uit de volgende leden: Dhr. prof. dr. J.H. Dijkhuis - voorzitter Mw. dr. Ir. J. Bot - secretaris Dhr. M.J.A. van der Hooft - penningmeester Dhr. drs. J.J. Dijkstra Dhr. drs. R. Zunderdorp Medezeggenschap Vorm en samenstelling In de Verenigde Vergadering van de universiteit werken de Ondernemingsraad en de Studentenraad samen aan belangenbehartiging van het personeel en de studenten. Ook in 2008 trokken Ondernemingsraad en Studentenraad zoveel mogelijk samen op om de medezeggenschap slagvaardig, kritisch en opbouwend in te vullen, in een goede en zakelijke relatie met het College van Bestuur. De Verenigde Vergadering heeft zich dit jaar extra ingezet om het contact met haar achterban te verstevigen. In de Ondernemingsraad hadden in 2008 zitting: Gerard Linde (voorzitter), Roy Jansen (secretaris), en Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

13 na verkiezingen in mei Bert Gasenbeek en Saskia van Goelst Meijer, die Joep Dohmen en Willeke Los vervingen. De Studentenraad bestond tot mei 2008 uit Evert van As (voorzitter), Hanne Laceulle (secretaris), Eveline Olling, Esther Wierda en Iris Hartog. Na de verkiezingen in mei hadden de volgende leden zitting: Iris Hartog (voorzitter SR en VV), Anne Helms (secretaris), Bart Mijland (StudentenForum), Samira Zafar (PR) en Gerben Sanders (PR). Marleen Manshanden ondersteunde de Verenigde Vergadering als ambtelijk secretaris. Toekomst van de medezeggenschap Met de wijziging van de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek kan de medezeggenschap voor het eerst worden ingericht in een ongedeelde structuur. Onder voorbehoud van de definitieve wetsteksten heeft de Verenigde Vergadering in 2008 haar voorkeur uitgesproken voor een ongedeelde medezeggenschapsstructuur. Dit betekent dat de Verenigde Vergadering waarschijnlijk in de eerste helft van 2010 overgaat in een ongedeelde Universiteitsraad, met een personeels- en studentengeleding. Over de samenstelling van de Universiteitsraad wordt in de loop van 2009 besloten. Thema s De Verenigde Vergadering boog zich in 2008 over de volgende thema s: de aanstaande verhuizing, de organisatieontwikkeling, het Strategisch Plan , de jaarrekening 2008 en de begroting Voor advies over deze twee laatstgenoemde onderwerpen stelde de Verenigde Vergadering een nieuwe financiële commissie in. De Ondernemingsraad hield zich ook bezig met personeelsbelangen, zoals de verlofregeling, de dienstverlening van Achmea ARBO en het leeftijdsbewust personeelsbeleid. De Studentenraad concentreerde zich naast haar inbreng in de Verenigde Vergadering op zaken als de verbetering van de ICT-voorzieningen, het evaluatiebeleid en de studenten- en kantinevoorzieningen in het nieuwe pand. Ook ontwikkelde zij plannen voor een discussieforum en wierf zij diverse studenten voor benoemingsadviescommissies en de opleidingscommissie. Op 10 november 2008 sprak prof. dr. Ilja Maso zijn afscheidsrede uit in het Academiegebouw in Utrecht. Maso was hoogleraar Wetenschapstheorie sinds de oprichting van de UvH in Hij is twee keer rector geweest. In zijn afscheidsrede De wetenschappelijke houding als het streven naar voortreffelijkheid pleitte Maso voor een wetenschappelijke houding die lijkt op een roeping. Foto: Jos Kuklewski 10 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2008

14 2 O N D e r w i j s Regulier onderwijs Het reguliere onderwijs aan de UvH bestaat uit een bachelor- en masteropleiding Humanistiek, beide met een omvang van 180 EC. Daarnaast biedt de universiteit een minorprogramma van 30 EC aan, dat ook fungeert als pre-master. Masterstudenten kiezen voor een of twee van de vier afstudeervarianten: Geestelijke begeleiding, Educatie, Kritische organisatie- en interventiestudies en Levensbeschouwing & Onderzoeksleer. Eind 2008 verliep de accreditatie van de doctoraalopleiding Humanistiek, die sinds de invoering van de bachelor-masterstructuur werd afgebouwd. Inmiddels is de doctoraalopleiding officieel opgeheven. Doctoraalstudenten zetten hun studie voort aan de masteropleiding Humanistiek op basis van een overgangsregeling. Postinitiële opleidingen De universiteit is ook betrokken bij enkele postinitiële opleidingen: de master Sociale interventie, de opleiding tot Integriteitsfunctionaris en de internationale promotieopleiding Meaning in Organization. Verder verzorgt zij onderwijs voor de postinitiële hbo-masteropleiding HVO en levensbeschouwing, in nauwe samenwerking met Stichting HVO (Humanistisch centrum voor onderwijs en opvoeding). Summer school, cursussen en trainingen Elke zomer organiseert het instituut Kosmopolis een samenwerkingsverband van de UvH met het Humanistisch Instituut voor Ontwikkelingssamenwerking een summer school over ontwikkelingssamenwerking en mensenrechten. Deze summer school heeft een internationale staf en is bedoeld voor een internationale groep studenten. Meer hierover is te vinden in hoofdstuk 7. Het praktijkcentrum van de UvH het centrum voor Zingeving & Professie verzorgt korte cursussen en trainingen voor bedrijven en particulieren, zie hiervoor ook hoofdstuk 6. In HOVO Utrecht (Hoger Onderwijs Voor Ouderen) werkt de UvH samen met de Universiteit Utrecht, de Hogeschool Utrecht en de faculteit Katholieke Theologie (locatie Utrecht) van de Universiteit van Tilburg. Zij bieden in het voor- en najaar cursussen aan. Studenten en resultaten Na een aantal jaren van groei is het aantal studenten in 2008 licht afgenomen tot 368. Van hen was 45% bachelorstudent, 26% masterstudent, 19% doctoraalstudent en 11% volgde het minorprogramma. Bijna driekwart van de studentenpopulatie is vrouw. In 2008 behaalden in totaal 62 studenten hun diploma. Studenten totaal 368 +/- t.o.v % man/vrouw % 28 / 72 buitenlandse nationaliteit 1% Diploma s Bachelordiploma s 30 waarvan doctoraalstudenten 12 waarvan bachelorstudenten 18 Masterdiploma s 1 Doctoraaldiploma s 31 Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

15 Onderwijsbeleid en -kwaliteitszorg Nota onderwijsbeleid In december 2008 is de nota Onderwijsbeleid vastgesteld. Deze nota beschrijft de doelen uit het Strategisch Plan en belangrijke ontwikkelingen en aandachtspunten op het gebied van onderwijs en werkt deze nader uit in resultaten. Hoofdthema s zijn de wetswijziging WHW en de nieuwe bekostigingssystematiek, het Bolognaproces en het belang van internationalisering, ontwikkelingen binnen het Hoger Onderwijs, onderwijsontwikkeling en -kwaliteitszorg, en studenten en alumni. De nota is het uitgangspunt voor projecten en activiteiten op het terrein van het onderwijsbeleid. Pilot Basiskwaliteit onderwijs (BKO) In 2008 startte een pilot om de regeling certificering BKO aan de UvH te implementeren. Deze regeling gaat uit van de basiscriteria in het VSNU-convenant en krijgt een vorm die past bij de eigen cultuur en kleinschaligheid van de UvH. Aan de pilot doet een aantal docenten op eigen initiatief mee. De activiteiten omvatten het screenen van competenties, intervisie en scholingsbijeenkomsten. Een commissie met interne en externe leden zorgt voor de beoordeling. Om de deskundigheid van haar docenten te bevorderen streeft de UvH naar samenwerking met de Theologische Universiteit Apeldoorn en de Theologische Universiteit Kampen. Prioriteit voor toetsbeleid Bij de vorige onderwijsvisitatie bleek dat het toetsbeleid beter kan. De kwaliteit van het toetsen wordt steeds belangrijker voor het verwerven van de accreditatie. De komende jaren krijgt de uitwerking en implementatie van een samenhangend en actueel toetsbeleid prioriteit. Bacheloropleiding Humanistiek De instroom in de driejarige bacheloropleiding Humanistiek ligt al jaren rond de 55 studenten. Het aantal VWO ers neemt toe, net als het aandeel studenten met het profiel Cultuur & maatschappij. Het percentage ingestroomde vrouwelijke studenten ligt ook in 2008 ruim boven het landelijk gemiddelde van 53%. Vier eerstejaars bachelorstudenten behaalden aan het eind van het eerste studiejaar minder dan dertig EC studiepunten en kregen in augustus het bindend studieadvies (BSA) om te stoppen met de studie. Dit is een daling van 9% ten opzichte van Eind 2008 had 22% van de bachelorstudenten uit cohort 2003, de eerste lichting, binnen vier jaar de bachelorbul behaald en in totaal 37% na meer dan vier jaar. Van cohort 2004 is dit respectievelijk 27% en 29%. De ontwikkeling van deze cijfers wordt nauwkeurig gevolgd voor het nieuw op te stellen rendementsbeleid. Instroom bachelor 53 +/- t.o.v % man/vrouw % 26 / 74 buitenlandse nationaliteit 0% vooropleiding vwo 81% BSA cohort % (zeer) positief advies 5% bindend negatief advies Bachelor totaal 165 +/- t.o.v % man/vrouw % 34 / 66 buitenlandse nationaliteit 1% Studiesucces in de bachelor Het ministerie van OCW en de Nederlandse universiteiten streven naar meer studiesucces en kwaliteit in het wetenschappelijk onderwijs. Zij hebben in 2008 dan ook de meerjarenafspraak Naar een ambitieuze studiecultuur: Studiesucces in het wetenschappelijk onderwijs ondertekend. In het verlengde hiervan beziet de universiteit de komende jaren de regelingen op het gebied van selectie, studievoortgang en rendement op effectiviteit. Zo nodig zal de UvH deze beter afstemmen en verder ontwikkelen. In 2008 is onderzocht of de maatregelen om de studievoortgang in de bacheloropleiding te bevorderen, ook 12 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2008

16 daadwerkelijk tot resultaten leiden. De eerste bevindingen zijn positief. Dit blijft de komende jaren een belangrijk aandachtspunt. Eindwerkstuk bacheloropleiding Tijdens de visitatie in 2006 stelde de commissie het ontbreken van een eindwerkstuk voor de bacheloropleiding ter discussie. Hoewel er goede redenen bestonden voor de huidige opzet, heeft de UvH dit onderwerp opnieuw onder de loep genomen. Naar blijkt hebben ook studenten behoefte aan een duidelijke afronding van de bacheloropleiding in de vorm van een proeve van bekwaamheid. Daarom is in 2008 het besluit genomen om een eindwerkstuk voor de bacheloropleiding in te voeren. Dit besluit wordt in 2009 nader uitgewerkt. Minorprogramma en pre-master Afgestudeerden van andere universiteiten en hogescholen die met goed gevolg het minorprogramma Humanistiek hebben afgerond, kunnen doorstromen naar de master Humanistiek. In 2008 had meer dan de helft van de minorinstroom een hbo-diploma. Ruim driekwart volgde de minor als contractant. Minorstudenten konden in 2008 een extracurriculaire cursus Wetenschappelijk lezen en schrijven volgen, om tegemoet te komen aan de behoefte aan meer training op dit gebied. Ook is in 2008 een onderzoek gestart naar de vraag of de minor voldoende basis biedt om de master succesvol te doorlopen. De eventuele verbetervoorstellen uit het onderzoek, dat doorloopt tot zomer 2009, worden in studiejaar ingevoerd. Instroom minor 37 +/- t.o.v % man/vrouw % 32 / 68 buitenlandse nationaliteit 5% vooropleiding hbo 54%, wo 32% inschrijfstatus externe student 22% contractant 78% Minor totaal 40 +/- t.o.v % man/vrouw % 35 / 65 buitenlandse nationaliteit 5% minorcertificaten in In 2008 behaalden 30 studenten hun bachelordiploma en studeerden 31 studenten af in het doctoraalprogramma. Het was het laatste jaar dat er doctoraalbullen werden uitgereikt. foto: Gerard Linde Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

17 Masteropleiding Humanistiek De instroom in de driejarige masteropleiding Humanistiek, die in 2005 van start ging, is in 2008 spectaculair gestegen met 45%, waarschijnlijk omdat de doorstroom vanuit de bachelor goed op gang komt. Van deze eerstejaars masterstudenten is 62% ingestroomd met het bachelordiploma Humanistiek. Studenten kunnen masterstages kiezen voor een of twee van de afstudeervarianten. Net als in de doctoraalopleiding is het merendeel van de stages een stage voor Geestelijke Begeleiding, met als goede tweede een stage voor Kritische Organisatie-interventie studies. Er is een aantal stageplaatsen in het buitenland beschikbaar. Doctoraalstudenten die op 31 december 2008 hun studie nog niet hadden afgerond, zetten hun studie voort als masterstudent. Het eerste masterdiploma werd in 2008 behaald. Instroom master 42 +/- t.o.v % man/vrouw % 26 / 74 buitenlandse nationaliteit 0% vooropleiding bachelor Humanistiek 62% minor Humanistiek 38% Master totaal 94 +/- t.o.v % man/vrouw % 45 / 55 buitenlandse nationaliteit 0% afgeronde stages in , waarvan 44% GB stages in buitenland 6% afgeronde scripties in , Engelstalig Doctoraal totaal 69 +/- t.o.v % man / vrouw % 19 / 81 buitenlandse nationaliteit 1% afgeronde stages in , waarvan 45% GB stages in buitenland 9% afgeronde scripties in , geen Engelstalige Normatieve professionalisering In 2008 is verder gewerkt aan de plannen om normatieve professionalisering nadrukkelijker te profileren als derde dragende concept in de masteropleiding naast zingeving en humanisering. Vanaf studiejaar wordt het onderwijsonderdeel normatieve professionalisering geïntegreerd in het gemeenschappelijk deel van de masteropleiding. Ook binnen het variantonderwijs wordt systematischer aandacht besteed aan normatieve professionalisering. De toekomst van de masteropleiding Een van de doelen in het Strategisch Plan is het versterken van de concurrentiepositie van de masteropleiding. Dat gebeurt door de identiteit van de master duidelijk te profileren, een combinatie van praktijkgerichtheid en academische kwaliteit te bieden en door de opleiding voor nieuwe doelgroepen toegankelijk en aantrekkelijk te maken. In de nota Onderwijsbeleid is dit uitgewerkt. In 2008 zijn vijf voorstudies opgestart voor een werkgroep, die in 2009 een advies opstelt over de toekomst van de masteropleiding. De besluitvorming over het advies is voorzien in oktober Masteropleiding Sociale Interventie Het Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventie (LESI) wil wetenschappelijke inzichten bruikbaar maken voor sociale interventiepraktijken. Ook bestudeert en evalueert het centrum concrete sociale interventiepraktijken op hun werkingskracht en betekenis voor burger, professionele organisaties, overheid en wetenschap. Het LESI heeft vier pijlers: onderwijs, onderzoek, publicaties en conferenties. Sinds enkele jaren biedt het LESI in samenwerking met de UvH een zeer succesvolle geaccrediteerde masteropleiding aan voor ervaren werkers in het sociale domein: de masteropleiding Sociale Interventie. Deze voorziet in de behoefte aan hooggeschoolde sociale professionals, die beschikken over brede, disciplineoverstijgende kennis en vaardigheden. Het is een tweejarige academische masteropleiding in deeltijd. 14 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2008

18 foto: Jos Kuklewskie De 19 de dies natalis van de UvH op 28 januari 2008 stond in het teken van humanistische waarden in de Nederlandse samenleving. Er werd gediscussieerd over de stelling dat centrale humanistische waarden de beste grondslag zijn voor een pluriforme Nederlandse samenleving. In 2008 nam meer dan de helft van de masterstudenten van de eerste opleidingsgroep de bul in ontvangst. De tweede opleidingsgroep die in februari 2007 begon, volgde eind 2008 de laatste masterclass. Na een intensieve wervingsronde startte in november 2008 de derde opleidingsgroep. Inmiddels hebben 67 professionals, managers, beleidsmedewerkers en bestuurders de masteropleiding geheel of gedeeltelijk doorlopen. Een aantal van hen heeft een of meerdere losse masterclasses gevolgd. In 2008 waren dit er tien. In 2008 is het onderwijsaanbod verbreed: Onder de noemer Naar een methodiek zonder keurslijf is een nascholingsaanbod ontwikkeld voor docenten van hogescholen en professionals uit het werkveld; Er is voor een externe opdrachtgever een masterclass voorbereid over Sociale Interventie en het maatschappelijke middenveld; Eveneens voor een externe opdrachtgever is een leergang ontwikkeld voor beleidsmedewerkers en professionals van enkele samenwerkende regionale welzijnsorganisaties. DBA-opleiding In 2008 meldden zich voor het DBA programma dertien nieuwe kandidaten aan uit verschillende landen: Japan, VS, Ghana, Engeland en Nederland. De balans in sekse is met een deelname van zeven vrouwen en zes mannen evenwichtiger geworden. De bestaande opzet van het programma bleef gehandhaafd, ook tot tevredenheid van de deelnemers. Aan het eind van het eerste jaar is één deelnemer gestopt. In het verslagjaar zijn er twee internationale conferenties en workshops georganiseerd: Organization and Belief systems in Tampa, Florida in samenwerking met Tampa University, University of Western England en Essex University, van 17 tot en met 19 maart En op 5 en 6 november Aesthetics and Organization: Taste, in samenwerking met Essex University en Copenhagen Business School, in Southend on Sea. In 2008 waren er drie promoties binnen het DBA programma, net als in 2007 en 2006: Richard Ahl: Dialectics in process: rationality, knowledge and middle managers in the bid process Rieki Crins: Meeting The Other: Living in the Present; Gender and Sustainability in Bhutan Marc Steen: The fragility of human-centred design (TU Delft) De toekomst van het programma ziet er goed uit. Het aantal deelnemers groeit. Op termijn zal het programma opgaan in de graduate school die binnen de universiteit in ontwikkeling is. Hoger Onderwijs voor Ouderen Het Hoger Onderwijs voor Ouderen (HOVO) biedt mensen van vijftig jaar en ouder cursussen op universitair en hbo niveau. In HOVO Utrecht werkt de UvH samen met de Universiteit Utrecht en de Hogeschool Utrecht, inclusief de daarmee gefuseerde Hogeschool De Horst en de Faculteit Katholieke Theologie, locatie Utrecht. De UvH verzorgde in het voorjaar van 2008 de cursussen Kan de filosofie Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

19 Freek Zwanenburg was de winnaar van de Leo Polak Scriptieprijs Hij ontving de prijs op de dies natalis op 28 januari 2008 voor zijn UvH-scriptie Mediawijsheid op school. Zwanenburg onderzocht hoe de kritische reflectie van leerlingen op hun digitale identiteit bevorderd kan worden in het voortgezet onderwijs. Hij ontwikkelde een kader om leerlingen te laten nadenken over de sociale en morele kant van internetgebruik. Samen met leerlingen uit de bovenbouw en andere onderzoekers werkte hij aan een lessenserie voor leerlingen in de onderbouw. foto: Jos Kuklewskie leren hoe te leven door prof. dr. Joep Dohmen en Milieufilosofie en spiritualiteit door dr. Tatjana Meira. In het najaar werden vier cursussen gegeven: Geschiedenis van het humanisme in het moderne tijdperk door dr. Martien Schreurs, dr. Fernando Suárez Müller en dr. J. Duyndam; Spiritualiteit in het dagelijkse leven door dr. Suzette van IJssel, Zingeving in de humanistiek door prof.dr. Adri Smaling, prof. dr Hans Alma, dr. Laurens ten Kate en dr. Joachim Duyndam; en Ruimte voor Wijsheid door drs. Ina Brouwer e.a.. De belangstelling was groot. Humanistisch Vormingsonderwijs De stichting HVO, het Humanistisch centrum voor onderwijs en opvoeding, richt zich op onderwijs, kinder- en buitenschoolse opvang, justitie, defensie en uitvaartbegeleiding. Het centrum biedt docenten, opvoeders en begeleiders praktische of theoretische ondersteuning, bijvoorbeeld in de vorm van coaching, training en advies. De UvH werkt op een aantal gebieden nauw samen met de stichting, zoals bij de postinitiële Hbo-masteropleiding HVO en Levensbeschouwing. Ook heeft het HVO een leerstoel aan de UvH: die van bijzonder hoogleraar Theorie en Praktijk van Educatie in Humanistisch Perspectief, in het bijzonder van Humanistisch Vormingsonderwijs. Ondersteunende activiteiten Onderwijs- en studentenzaken Externe ontwikkelingen noodzaakten de UvH in 2008 om de werkprocessen bij de afdeling Onderwijsen studentenzaken (OSZ) aan te passen. Zo heeft de nieuwe bekostigingssystematiek ingrijpende gevolgen voor de registratie en aanlevering van de benodigde bekostigingsgegevens. Ook wil de UvH aansluiten bij het landelijke Studielink. Daarom is in 2008 besloten over te stappen naar een nieuwe versie van het studentinformatiesysteem (SIS) ProgRESS.NET, de programmatuur voor de studentadministratie. Deze wordt in 2009 geïmplementeerd. Dit vergroot de behoefte aan beter vergelijkbare en eenduidig interpreteerbare cijfers over het onderwijs. Mede daarom is in 2008 het project Kengetallen onderwijs gestart. Internationalisering De UvH heeft in 2007 de Gedragscode buitenlandse student ondertekend. In 2008 is daarop aansluitend de ondertekening van twee convenanten met het IND in voorbereiding genomen. Ook is besloten een diplomasupplement bij het masterdiploma te ontwerpen dat voldoet aan de Bologna vereisten. 16 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2008

20 3 Onderzoek Voortgang realisatie onderzoeksdoelen strategisch plan De universiteit concentreert zich in de periode in haar onderzoek op de volgende doelstellingen: het vergroten van de (inter)nationale academische zichtbaarheid en erkenning door het onderzoek nader te specialiseren en de deelname aan relevante netwerken te intensiveren; het verder vergroten van de maatschappelijke betekenis van het onderzoek; het verbreden van de financiële basis door het verwerven van een groter aantal subsidies en onderzoeksopdrachten; het verbeteren van het onderzoeksklimaat aan de universiteit. Versterking onderzoeksklimaat Met ingang van 2008 wordt een deel van het onderzoek naar de verschillende onderzoeksthema s ondergebracht in projecten. Zo concentreert het onderzoek zich duidelijker op een beperkt aantal belangrijke probleemvelden. Tegelijkertijd bevordert dit de samenwerking tussen onderzoekers en krijgt het interne onderzoeksklimaat een impuls. In het voorjaar van 2008 begonnen twee onderzoeksprojecten, te weten Burgerschap in een interculturele samenleving en Goed ouder worden. Verder is een derde project met de werktitel Geestelijke weerbaarheid en empowerment in ontwikkeling en wordt onderzocht of het onderzoeksthema Normatieve professionalisering ingericht kan worden als project. Brede promotieopleiding In 2008 zijn de eerste schetsen gemaakt van een brede graduate school. Het plan wordt in 2009 verder uitgewerkt. In 2010 biedt de graduate school promovendi een nieuwe brede opleiding die nauw is afgestemd op de bestaande PhD-opleiding Meaning in Organization en de masteropleidingen Humanistiek en Sociale Interventie. Verbetering informatie over onderzoek In 2007 is de universiteit overgestapt op een ander systeem voor de registratie van publicaties en andere onderzoeksresultaten (METIS). Het systeem werd in 2008 intensief gebruikt om informatie te genereren voor zelfstudie. De UvH wil het in 2009 inzetten om informatie over recent verschenen publicaties op de website te tonen. In 2009 zal ook een substantiële hoeveelheid publicaties opgenomen worden in het digitaal archief van de universiteit. In 2008 is informatie over de inhoud van het onderzoeksprogramma op de website gepubliceerd en per thema en project in beeld gebracht welke onderzoekers daar aan bijdragen. Versterking relatie tussen onderwijs en onderzoek In 2008 zijn masterstudenten voor het eerst uitgenodigd bij het inhoudelijk deel van de vergaderingen van de capaciteitsgroepen. Dit versterkt de relatie tussen onderwijs en onderzoek. Ook participeren enkele masterstudenten in de hiervoor genoemde onderzoeksprojecten. In 2009 worden deze initiatieven verder uitgebreid. Zo kunnen masterstudenten deelnemen aan seminars die worden georganiseerd vanuit de onderzoeksprojecten. Plannen voor 2009 Het jaar 2009 staat in het teken van de versterking van het onderzoeksklimaat, de ontwikkeling van een graduate school, de verbetering van de informatie over onderzoek en de versterking van de relatie tussen onderwijs en onderzoek. Daarnaast heeft de UvH de volgende plannen: de planning en evaluatie van de inhoudelijke voortgang van het onderzoek systematischer aanpakken; meer werk maken van de verwerving van externe financiering van onderzoek; bepalen met welke (internationale) academische en maatschappelijke partners actiever en structureler samenwerking zal worden gezocht; realiseren van een slagvaardiger en transparantere onderzoeksorganisatie. In deze plannen zijn de aanbevelingen van de onderzoeksvisitatie geïntegreerd. Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

21 Onderzoeksvisitatie In 2008 is een omvangrijke zelfstudie opgesteld ter voorbereiding op de onderzoeksvisitatie aan het einde van het jaar. De beoordeling betrof de jaren 2002 tot en met De visitatie werd georganiseerd door de QANU (Quality Assurance Netherlands Universities) en uitgevoerd door een onafhankelijke commissie onder voorzitterschap van prof. dr. Freddy Mortier van de Universiteit Gent. De visitatiecommissie bezocht de universiteit in december 2008 en stelde in het voorjaar van 2009 haar beoordelingsrapport op. Daaruit blijkt dat de commissie het onderzoeksprogramma van de universiteit als volgt heeft beoordeeld: kwaliteit: goed tot zeer goed (3-4 op een schaal van 1-5) productiviteit: zeer goed (4 op een schaal van 1-5) relevantie: excellent (5 goed op een schaal van 1-5) levensvatbaarheid: zeer goed (4 op een schaal van 1-5) In het rapport zijn verdere aanbevelingen opgenomen. Deze gaan onder meer over de verbreding van het gebruik van onderzoeksmethoden, de ontwikkeling van een graduate school en de externe financiering van het onderzoek en de (inter)nationale samenwerking. Onderzoeksprogramma Het onderzoeksprogramma van de UvH heet Humanisme en Humaniteit in de 21 e eeuw. Het heeft tot doel de twee grondbegrippen van de humanistiek zingeving en humanisering en hun onderlinge samenhang, verder uit te diepen. Daarbij richt het zich op persoonlijke bestaansvragen en actuele maatschappelijke vragen. Het onderzoek beoogt bij te dragen aan de ontwikkeling van een eigentijds humanisme, dat aansluit op de dynamiek en de pluriformiteit van de multiculturele, globaliserende samenleving. Ook wil de UvH de humanistiek verder ontwikkelen van een multidisciplinaire menswetenschap in de richting van een interdiscipline. Het onderzoeksprogramma omvat zeven thema s: levensbeschouwing, in het bijzonder de humanistische geestelijke begeleiding humanistiek als wetenschap morele educatie en democratisch burgerschap de verhouding tussen overheden en burgers en de kwaliteit van sociale arrangementen humaniteit, integriteit en duurzaamheid in organisaties normatieve professionalisering foto: Roeland Troost 18 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2008

22 Op 21 februari 2008 discussieerden studenten en docenten naar aanleiding van het boek van Ilja Maso Onsterfelijkheid, van twijfel naar zekerheid. foto: UvH Een deel van het onderzoek naar deze thema s wordt uitgevoerd in de vorm van projecten, waarin onderzoekers uit verschillende secties samenwerken. Eerder genoemd zijn al de onderzoeksprojecten Burgerschap in een interculturele samenleving en Goed ouder worden. Thema s Levensbeschouwing, in het bijzonder de humanistische Het onderzoeksthema Levensbeschouwing, in het bijzonder de humanistische gaat in de eerste plaats over de kritische articulatie en verdieping van het humanisme, ten tweede over levensbeschouwelijke diversiteit: humanisme in relatie tot andere levensbeschouwingen (christendom, islam), en ten derde over filosofie/theorie van de levensbeschouwing. Op het eerste terrein verschenen verschillende publicaties over humanisme (Alma, Derkx, Duyndam), de geschiedenis van het humanisme en van humanistische praktijken zoals Geestelijke begeleiding en ontwikkelingssamenwerking (Gasenbeek), humanistische ethiek (Duyndam) en een aantal hooggeklasseerde publicaties over de humanistisch-existentiële betekenis en waarde van ouder worden (Baars). Een deel van het onderzoek op dit terrein krijgt gestalte in het onderzoeksproject Goed Ouder Worden en in het onderzoeksproject i.o. Geestelijke Weerbaarheid en Empowerment. Het onderzoek op het gebied van life extension (Derkx) vindt plaats in het kader van het door NWO gesubsidieerde programma Towards a lingua democratica for the Public Debate on Genomics ( ). Op het gebied van levensbeschouwelijke diversiteit verschenen belangwekkende publicaties over hedendaagse interpretaties van judeo-christelijke noties en hun relatie tot humanisme (Ten Kate) en een groot aantal publicaties die relaties tussen humanisme en islam onderzoeken, onder meer vanuit een humanistische lezing van de Koran (Abu Zayd). Een deel van het onderzoek op dit terrein krijgt gestalte in het onderzoeksproject Burgerschap in een Interculturele Samenleving. In het onderzoek naar levensbeschouwing verschenen er publicaties over de betekenis van verbeelding en empathie (Alma, Duyndam), levensbeschouwing en feminisme (Jansz) en de dissertatie van Jacques Graste over spirituele filosofie. Een deel van het onderzoek op dit terrein wordt uitgevoerd in het kader van het onderzoeksproject i.o. Geestelijke Weerbaarheid en Empowerment. De onderzoeksgroep organiseerde congresbijdragen en verzorgde lezingen en gastcolleges die een belangrijke bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over levensbeschouwing en religie. In mei 2008 vond een symposium over humanisme en atheïsme plaats, dat veel bezoekers trok, mede door de discussie die ontstond na het uitkomen van het boek van Ilja Maso over onsterfelijkheid. Prominente sprekers als Cliteur, Kunneman, Vanheste, Alma en Zunderdorp gingen met elkaar in debat over het inclusieve dan wel exclusieve karakter van het humanisme. Derkx bekleedde in 2008 bovendien de Willy Calewaert leerstoel aan de Vrije Universiteit Brussel. Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

23 Geestelijke begeleiding Onderzoek op het gebied van geestelijke begeleiding beslaat een breed terrein. In 2008 is onderzoek gedaan naar: geestelijke begeleiding (Jorna) levensthema s (Alma, Brouwer, Jorna) verbeelding (Alma, Smaling, Mooren) levensbeschouwingen vergelijkenderwijs (Alma, Anbeek) spiritualiteit (Alma, Brouwer, Jorna) geestelijke verzorging en psychotherapie (Mooren) geestelijke verzorging en mindfulness (Anbeek) methodiek en gespreksvoering (Bru, Jorna, Mooren) In het onderzoek stonden vooral de aard, thema s en methodiek van humanistische geestelijke begeleiding centraal. Humanistiek als wetenschap Ter gelegenheid van het afscheid van Adri Smaling werd het boek Deugden van de humanistiek. Kwaliteiten en valkuilen van wetenschap met een menselijk gezicht samengesteld. UvH-onderzoekers uit verschillende secties werkten mee aan deze bundel. In 2009 gaan onderzoekers uit de sectie Wetenschap, methodologie en onderzoek onder leiding van de nieuwe hoogleraar prof. dr. Gerty Lensvelt-Mulders intensiever samenwerken met onderzoekers uit andere secties. Dit bevordert de wetenschappelijke identiteit van de humanistiek als wetenschap. Ook wordt de expertise in onderzoeksleer en -methoden van onderzoek verder verbreed en nuttig ingezet binnen de andere onderzoeksthema s en projecten. Prof. dr. Adri Smaling ging in 2008 met emeritaat en nam op 2 april 2008 afscheid als hoogleraar methodologie en onderzoeksleer. Ter ere van zijn afscheid werd het symposium Dialoog en empathie in de methodologie gehouden. Foto: Jos Kuklewski 20 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2008

24 Humaniteit, integriteit en duurzaamheid van Organisaties De voortgang van het onderzoek naar dit thema is internationaal goed zichtbaar geworden. Er verschenen Engelstalige publicaties in gerefereerde wetenschappelijke tijdschriften. Ook is er een goed bezocht Engelstalig symposium georganiseerd over Ethics of complexity en zijn de banden met buitenlandse universiteiten aangehaald, zoals met de Universiteit van Stellenbosch. In dat verband was het verblijf van prof. dr. Paul Cilliers als gastonderzoeker aan de UvH van groot belang. Hij besprak nieuwe ontwikkelingen in het complexiteitsdenken en leverde daarmee een belangrijke bijdrage aan het verruimen en verdiepen van het theoretische perspectief van de onderzoeksgroep. Met het nieuwe kader voor Kritische Organisatie en Interventiestudies (KOIS) is meer samenhang in het onderzoek gebracht. Het kader biedt een samenhangende formulering van onderwijs, onderzoek en maatschappelijk gerichte activiteiten vanuit de sectie KOIS. In de herfst van 2008 startte de UvH met een maandelijks KOIS-colloquium, waar docenten, studenten en geïnteresseerde buitenstaanders onderzoek in bredere kring bespreken. Zo groeit een inhoudelijk platform waar het eigen perspectief van de organisatiehumanistiek verder ontwikkeld kan worden. Het komend jaar wil KOIS de kwaliteit en kwantiteit van publicaties op peil houden. Ook concentreert KOIS zich op de verdere inhoudelijke integratie van het onderzoek binnen dit thema. De verhouding tussen overheden en burgers en de kwaliteit van sociale arrangementen In 2008 was er weinig onderzoekstijd beschikbaar voor de uitvoering van onderzoek naar dit thema. Douwe van Houten werkt aan de publicatie van een boek over goede praktijken in onder meer het onderwijs en de zorg. Morele educatie en (wereld)burgerschap De medewerkers van de sectie Educatie hebben zonder uitzondering in 2008 meer onderzoek gedaan en meer gepubliceerd dan het jaar daarvoor. Voor de sectie als geheel is het resultaat als het gaat om het aantal publicaties en de spreiding over de diverse categorieën meer dan goed. Wel is het aantal publicaties ongelijk verdeeld over de diverse categorieën, in het bijzonder bij de wetenschappelijke gerefereerde en internationale publicaties. In 2009 worden de onderzoeksactiviteiten mede in het licht van de uitkomsten van de visitatie verder geïntensiveerd. Daarbij is er met name aandacht voor het afronden van de bijdragen aan de internationale bundel Education and Humanism, voor empirisch onderzoek, participatie in de UvHonderzoeksprojecten en activiteiten als Kosmopolis en het J.P. van Praag Instituut. Ook wil men het internationale netwerk uitbreiden met de universiteiten van Barcelona (Buxairras), Helsinki (Tirri), Fribourg (Oser), Praag (Moree) en Tel Aviv (Aloni). Normatieve professionalisering In juni 2008 verscheen Goed Werk; Verkenningen van normatieve professionalisering, een boek over de vele vormen van normatieve professionalisering aan het begin van de 21 e eeuw. Twintig auteurs beschrijven in deze bundel theoretische en praktische ontwikkelingen rond normatieve professionalisering in zeer uiteenlopende werkvelden. In november is in het verlengde hiervan een conferentie georganiseerd met als thema De manager als professional. In 2008 is empirisch onderzoek gedaan naar de ervaringen rond normatieve professionalisering van humanistici die in het onderwijs werkzaam zijn. De resultaten worden in 2009 gepubliceerd. Praktijkcentrum Zingeving & Professie Met ingang van 2009 concentreert het praktijkcentrum Zingeving & Professie zich op aanbod over normatieve professionalisering en aanbod over integraal kwaliteitsbeleid dat normatieve professionalisering omvat. De ontwikkeling van bij- en nascholingen, trainingen, coachingstrajecten, organisatieadvies en opdrachtonderzoek binnen het praktijkcentrum wordt nauw afgestemd op het onderzoek naar het thema normatieve professionalisering. Voor 2010 is een publicatie van de directeur van het praktijkcentrum gepland over normatieve professionalisering en integraal kwaliteitsbeleid in de maatschappelijke dienstverlening. Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG