Nota handhaving bouwregelgeving en ruimtelijke ordening Datum vaststelling: 13 oktober 2009

Transcriptie

1 Nota handhaving bouwregelgeving en ruimtelijke ordening Datum vaststelling: 13 oktober 2009

2 2 HOOFDSTUK 1: Inleiding Algemene inleiding Huidige situatie Culemborg Aanleiding voor deze nota Ontwikkelingen in de wetgeving Ontwikkelingen in de rechtspraak Integrale Handhavingnota... 5 HOOFDSTUK 2: Schets gemeente Culemborg Inventarisatie Onderverdeling grondgebied Bestaande situaties Nieuwe situaties... 6 HOOFDSTUK 3: Prioriteiten Risicoanalyse handhavingstaken Toelichting soorten overtredingen Toelichting thema s en wegingfactor * Toelichting waardebepaling Prioritering Toepassing prioritering Invloed van klacht Volgorde aanpak op grond van prioriteit/ontvangst klacht Betekent lage prioriteit gedogen? HOOFDSTUK 4: Hoe wordt gehandhaafd Toezichtstrategie Preventief toezicht Toezicht op uitvoering verleende vergunningen Toezicht bestaande situaties Sanctiestrategie Strategie ten aanzien van overtredingen met een hoge prioriteit Strategie ten aanzien van overtredingen met een middelhoge prioriteit Strategie ten aanzien van overtredingen met een lage prioriteit Strategie handhaving strijdige bouw en sloopactiviteiten Strategie bij niet melden aanvang bouw en sloopactiviteiten ex. artikel 4.5 Bouwverordening Strategie bij het niet tijdig indienen constructieve gegevens/bescheiden ex. Hoofdstuk 2 Ministeriële regeling omgevingsrecht (Mor) Strategie bij het intrekken bouwvergunning bij niet tijdige start of tussentijdse staking van bouwwerkzaamheden HOOFDSTUK 5: Handhavingprotocol Protocol prioritering overtredingen Registreren overtreding/klacht Toekennen prioriteit Bevestiging aan klager Handhavingprocedure Preventieve last onder dwangsom Stillegging bouw en sloopactiviteiten Tijdelijk gedogen... 18

3 3 HOOFDSTUK 6: Evaluatie een aanbevelingen HOOFDSTUK 7: Bijlagen Bijlage I: Wrakingsbrief Bijlage II: Informeel verzoek Bijlage IV: Dwangsombeschikking Bijlage V: Bestuursdwangbeschikking (stilleggen bouw sloopactiviteiten) Bijlage VI: Gedoogbeschikking Bijlage VII: Organigram handhavingprocedure... 29

4 4 HOOFDSTUK 1: Inleiding 1.1 Algemene inleiding Handhaving is inherent aan het bestaan van regels. Een overheid die de verantwoordelijkheid neemt voor het stellen van regels op verschillende terreinen behoort ervoor te zorgen dat naleving van die regels, voor zover het niet op vrijwillige basis gebeurt, wordt bewerkstelligd. In dit verband kunnen de volgende woorden worden aangehaald: Recht vraagt om handhaving wil het worden gerespecteerd. Maar recht kan alleen worden gehandhaafd, indien de samenleving zelf het draagt. Het bewaken van deze correlatie tussen recht en samenleving is de taak van de overheid en Zowel in haar rechtscheppende alsook in haar rechtshandhavende arbeid behoort de overheid zich de dienstbaarheid van het recht aan de burgers als doelstelling voor ogen te houden. Niet alleen deze taakopvatting maar ook de actualiteit heeft er voor gezorgd dat handhaving van wetten en regels tegenwoordig hoog op de politieke agenda staat. Rampen als in Enschede en Volendam, maar ook het instorten van een parkeerdak in Tiel en balkons in Maastricht, hebben pijnlijk duidelijk gemaakt dat handhaven moet. De burger verwacht van de overheid dat deze er alles aan doet om hem te beschermen tegen maatschappelijke risico s en gevaarlijke incidenten. De overheid moet af van de heersende bestuurscultuur van afzien van handhaven, stelt de commissie Oosting in haar onderzoeksrapport naar aanleiding van genoemde rampen. Burgers moeten er op kunnen vertrouwen dat de overheid haar verantwoordelijkheid voor toezicht en handhaving neemt. Dit neemt niet weg dat de burger in de eerste plaats zelf verantwoordelijk is voor het naleven van wettelijke regels en vergunningsvoorschriften. Het is de taak van de overheid om een zo hoog mogelijk niveau van naleving van de regels te realiseren. Enerzijds door de burger te wijzen op zijn verantwoordelijkheden, anderzijds door zelf actief handhavend op te treden. Aangezien het handhaven van alle wetten en regels onmogelijk is, moet de gemeente keuzes maken en prioriteiten stellen. Deze worden opgenomen in het gemeentelijke handhavingsbeleid. 1.2 Huidige situatie Culemborg De gemeente Culemborg is al een aantal jaren actief met handhaving bezig en beschikt over een door de gemeenteraad vastgesteld handhavingbeleidsplan, de nota Integrale Handhaving Gemeente Culemborg Als leidraad voor de handhaving is in deze beleidsnota als uitgangspunt opgenomen dat zowel individuele inwoners als de gemeenschap in haar geheel erop moeten kunnen vertrouwen dat de regelgeving wordt nageleefd. Het bestuur acht zich verantwoordelijk dit zoveel mogelijk te bevorderen maar is daarnaast van mening dat een overtreder zelf verantwoordelijk blijft voor de gevolgen van de overtreding. In principe worden overtredingen door de gemeente niet gedoogd. De Integrale Handhavingnota biedt per afdeling de ruimte om een nadere invulling te geven aan het handhavingsbeleid. De nota Handhavingsbeleid Bouwregelgeving en Ruimtelijke Ordening (2006) vormt in deze zin een aanvulling op de nota Integrale Handhaving Gemeente Culemborg Aanleiding voor deze nota Door wijzigingen in wetgeving en jurisprudentie is behoefte ontstaan aan een nieuwe (en geactualiseerde) handhavingnota. De voorliggende Nota handhaving bouwregelgeving en ruimtelijke ordening vormt een uitwerking van gewijzigde en toekomstige wet en regelgeving en recente jurisprudentie. De inmiddels verschenen Handreiking handhaven bouwregelgeving van het Ministerie van VROM is eveneens in deze handhavingnota verwerkt.

5 Ontwikkelingen in de wetgeving De roep om rechtshandhaving als middel tegen het verval van het woonmilieu groeit. Het handhaven van voorschriften in het belang van het woon en leefklimaat wordt daarmee steeds belangrijker. In dit verband is in 2007 de nieuwe Woningwet van kracht geworden waarin onder meer is opgenomen: - De verplichting voor gemeenten een handhavingbeleidsplan vast te stellen, en hierover jaarlijks te rapporteren aan de gemeenteraad; - De bevoegdheid voor de Minister VROM om van burgemeester en wethouders te vorderen handhavend op te treden, gekoppeld aan de bevoegdheid van de Minister om bij nalatigheid zelf maatregelen te treffen (op kosten van de gemeente); - De strafbaarstelling van overtredingen van de bouwregelgeving inzake (brand)veiligheid en gezondheid (Wet economische delicten); - De zorgplicht waaruit volgt dat bij de bouw, gebruiks en sloopfase van een gebouw geen gevaar of hinder mag ontstaan. Hieraan wordt een bevoegdheid voor burgemeester en wethouders gekoppeld om bij niet naleving acuut noodvoorzieningen te kunnen treffen. Een dergelijke verplichting over het opstellen van een handhavingbeleidsplan, evaluatie en jaarlijkse rapportering aan de gemeenteraad is eveneens opgenomen in artikel 10.1 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Op 1 januari 2010 treedt de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking. Hiermee verdwijnt de handhaving uit de Woningwet, afdelingen 1 t/m 3 (art. 40 t/m 61) zullen komen te vervallen. Ook verdwijnt de handhaving uit de Wro en de Wet Milieubeheer. Dit betekent dat zaken meer integraal zullen worden opgepakt, waarbij de toezichthouders bouw en woningtoezicht op de vakgebieden milieu en Apv coördinerend toezicht zullen uitvoeren. Bij het vermoeden van strijdigheden wordt dan de betreffende vakspecialist ingeschakeld Ontwikkelingen in de rechtspraak Tot slot kan hier worden gemeld dat de bestuursrechter mee heeft geholpen de gedoogcultuur te veranderen. In recente jurisprudentie over handhavingverzoeken wordt steeds vaker een beginselplicht tot handhaving bij het bestuur gelegd. Daarnaast wordt in jurisprudentie steeds meer gevraagd om een beleidsmatige grondslag voor handhavingsbesluiten. Gemeentelijk beleid op het gebied van handhaving is steeds meer een belangrijke factor bij het oordeel over de rechtmatigheid van genomen besluiten. 1.4 Integrale Handhavingnota De wijze waarop gehandhaafd moet worden is vastgelegd in de nota Integrale Handhaving De voorliggende Nota handhaving bouwregelgeving en ruimtelijke ordening vloeit hieruit voort en vormt een technische uitwerking op het gebied van bouw en woningtoezicht. HOOFDSTUK 2: Schets gemeente Culemborg 2.1 Inventarisatie De grondslag voor een goed handhavingbeleid wordt gevormd door systematische opsporings en controleactiviteiten. Zonder een bepaalde structuur is er geen sprake van handhavingbeleid, maar slechts van ad hoc reageren op (illegale) situaties. Na een algehele reorganisatie van de werkorganisatie in 2008 is per 1 januari 2009 het team Handhaving & Juridische Zaken geformeerd. Binnen dit team houden 3 personen zich bezig met de toezicht en handhaving op het gebied van bouwregelgeving en

6 6 ruimtelijke ordening. Met deze nota worden de werkzaamheden en protocollen op dit vakgebied vastgelegd. 2.2 Onderverdeling grondgebied Gemeente Culemborg heeft één kern, is ha groot, telt woningen en heeft ca inwoners (toetsdatum 1 januari 2009). In het kader van controle en handhaving wordt de gemeente onderverdeeld in tien sectoren, te weten: Voorkoop, Terweijde, De Hond, Bloemenkwartier, Stadscentrum, Lanxmeer, Achter de Poort, Goilberdingen, Parijsch, Pavijen en het Buitengebied. Deze sectoren worden in principe eens per jaar gecontroleerd op eventuele illegale situaties. Hierbij zal ondermeer gebruik worden gemaakt van de meest recente luchtfoto s. De controles worden uitgevoerd door de toezichthouders/handhavers bouw en woningtoezicht. Daarnaast worden de luchtfoto s vergeleken met de vergunningen en de bestemmingsplannen. 2.3 Bestaande situaties De opsporings en controleactiviteiten hebben niet alleen tot doel om nieuwe handhavingsituaties op te sporen, maar ook om de reeds bestaande illegale situaties in kaart te brengen en te categoriseren. Op deze manier ontstaat er een duidelijk beeld van de totale problematiek. Het vastleggen van de bestaande illegale situaties wordt een nulmeting genoemd. Deze nulmeting wordt in het ʺveldʺ uitgevoerd. Ook wordt gebruik gemaakt van luchtfoto s van het grondgebied in de gemeente. In 2007 en 2008 heeft de laatste nulmeting plaats gevonden. De handhavingzaken die daaruit zijn voortgevloeid zijn inmiddels afgerond. Jaarlijks worden de sectoren opnieuw doorgelicht op illegale bouwwerken en/of situaties. Deze bestaande situaties worden vergeleken met de situatie zoals die eigenlijk zou moeten zijn of zoals die vergund is. Zijn er verschillen tussen de vastgelegde en de vergunde situaties, dan is wellicht sprake van illegale situaties. Er wordt een overzicht van alle verdachte situaties opgesteld, welke per sector worden geregistreerd. Dit zal uiteindelijk leiden tot een totaal overzicht met alle bestaande illegale situaties in de Gemeente Culemborg. Per geconstateerde illegale situatie worden de volgende gegevens vastgelegd: Wat (welke wetgeving) wordt overtreden?; Wie heeft de overtreding gepleegd?; Waar is de overtreding gepleegd?; Wanneer is deze gepleegd?. Deze informatie is onontbeerlijk, wanneer er besloten wordt om handhavend op te treden. Wanneer het vanwege onvoldoende capaciteit niet mogelijk is om direct over te gaan tot handhaving, wordt een ʺwrakingsbriefʺ (bijlage I) naar de overtreder(s) verzonden. Met deze brief wordt de overtreder er van in kennis gesteld, dat geconstateerd is, dat er sprake is van een overtreding. Voorts zal in deze brief moeten worden vermeld, dat binnen afzienbare tijd gestart zal worden met een handhavingactie, maar dat de uitvoering daarvan nog enige tijd op zich zal laten wachten. Als gevolg van het doen uitgaan van de wrakingsbrief zal volgens de gangbare jurisprudentie een overtreding niet verjaren. 2.4 Nieuwe situaties Wanneer bij controle door de toezichthouders/handhavers Bouw en woningtoezicht een illegale situatie wordt ontdekt, die bij de nulmeting nog niet aanwezig was, dan wordt deze opgevat als een nieuwe situatie. Er is ook sprake van een nieuwe situatie, indien er door de toezichthouders/handhavers bouw en woningtoezicht bij bouwcontroles illegale situaties worden geconstateerd, zoals bouwen zonder omgevingsvergunning.

7 7 Dit geldt ook voor de situaties, die vanuit de bevolking onder de aandacht van de gemeente worden gebracht. Tegen illegale situaties waarvan wordt aangetoond dat zij al langer dan vijf jaren bestaan, wordt in principe niet meer handhavend opgetreden. Uitzondering hierop zijn situaties die gevaar (kunnen) opleveren voor volksgezondheid en/of de veiligheid van de gebruikers en/of de omgeving. In het geval dat derden het college van burgemeester en wethouders schriftelijk verzoeken om een besluit te nemen tegen een illegale situatie (handhavingverzoek), is er sprake van een aanvraag in de zin van artikel 1:3 lid 3 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Dat betekent, dat het college van burgemeester en wethouders conform artikel 4:13 lid 2 van de Awb binnen acht weken een besluit dient te nemen, tenzij op grond van artikel 4:14 van de Awb deze termijn van 8 weken schriftelijk verdaagd wordt met een redelijke termijn. Deze aanvragen dienen zorgvuldig afgehandeld te worden. Het onderscheid tussen de bestaande en nieuwe illegale situaties is, dat bij nieuwe situaties verwezen kan worden naar dit handhavingsbeleid. HOOFDSTUK 3: Prioriteiten 3.1 Risicoanalyse handhavingstaken Op basis van de grootte van de handhavingstaak bouwregelgeving, de aanwezige voorraad aan meldingen en de aanwezige capaciteit binnen team Handhaving & Juridische Zaken is er behoefte aan een prioritering van de overtredingen van de bouwregelgeving. Ook is behoefte aan een op de praktijk afgestemde toezicht nalevings en sanctiestrategie, waarbij in principe het niet gedogen van overtredingen van wettelijke voorschriften worden gerespecteerd. Om te kunnen prioriteren moeten we eerst bepalen welke risico s bepaalde overtredingen met zich meebrengen. Hieronder is in een risicomodel de zwaarte van verschillende overtredingen aangegeven. Het model is een globale wegingmethode om diverse overtredingen van de bouwregelgeving met elkaar te vergelijken. Het risico dat een bepaalde overtreding met zich meebrengt wordt bepaald aan de hand van het effect dat een overtreding heeft op de thema s veiligheid, milieu, economie en aanzicht omgeving en de kans dat een overtreding zal plaatsvinden. Overtredingen met een hoge score (= meer dan 25) krijgen een hoge prioriteit. Tabel 1: Risicomodel diverse overtredingen bouwregelgeving Kans op niet naleving Effect aanzicht omgeving Effect milieu Effect economie Effect veiligheid Score prioriteit Wegingfactor (zie 3.1.2) x2 x2 x2 x2 x5 A: bouwen zonder/afwijking vergunning 1. verbouw schuur tot bedrijfsruimte (tevens gebruik) Hoog 2. grote (>30 m2)bouwwerken of kleine schuren voorerf Hoog 3. bouwwerken op achtererf woning (> 50% bebouwing) Laag 4. plaatsing reclame (binnen beschermd stadsgezicht) Midden 5. plaatsing keet/zeecontainer, perceelafscheidingen Midden 6. bouwen zonder omgevingsvergunning (overig) Hoog B: gebruik opstallen en terreinen 1. Illegale opslag (o.a. stort afvalstoffen) Hoog 2. permanente bewoning bedrijfspanden/schuren Hoog 3. permanente bewoning recreatiewoningen/caravans Midden 4. particuliere bewoning bedrijfswoningen Midden 5. gebruik in strijd met planvoorschriften (bestemming) Hoog C: (brand)veilig gebruik 1. handhaving (brand)veilig gebruik panden Hoog

8 8 D: onderhoud opstallen en erven 1. slecht onderhoud panden, constructieve veiligheid Hoog 2. slecht onderhoud panden, overig Laag 3. slecht onderhoud erven en terreinen Laag E: sloop 1. zonder of in afwijking vergunning (zonder asbest) Laag 2. zonder of in afwijking vergunning ( met asbest) Hoog F. Welstand 1. binnen het gebied beschermd stadsgezicht Midden 2. buiten het gebied beschermd stadsgezicht Laag 3. rijks- of gemeentelijk monument Midden Toelichting soorten overtredingen De in tabel 1 genoemde overtredingen hebben betrekking op bouwen zonder óf in afwijking van een bouwvergunning, gebruik van opstallen en terreinen, (brand)veilig gebruik, kwaliteit van opstallen en erven, sloop en welstand. Een aantal subproblemen is door ons specifiek genoemd op basis van een inventarisatie van de soorten klachten die de afgelopen 2 jaar zijn binnengekomen Toelichting thema s en wegingfactor De overtredingen worden in het tabel getoetst aan de diverse thema s en de kans op niet naleving. 1. Kans op niet naleving: In welke mate is men geneigd om in de fout te gaan? Mogelijke indicatoren: bekendheid met regelgeving, het (financieel) voordeel dat een overtreding oplevert, kans dat overtreding door overheid wordt geconstateerd, kans dat daadwerkelijk wordt opgetreden. 2. Aanzicht omgeving: In welke mate heeft de overtreding invloed op omgeving qua aanzicht? Mogelijke indicatoren: Is het zichtbaar voor passanten/omwonenden, vloekt het met omgeving? 3. Milieu: In welke mate loopt het milieu/omgeving schade op? Mogelijke indicatoren: bodemverontreiniging, geluidsoverlast, stankoverlast, enz. Ook kan sprake zijn van hinder voor een (agrarische) bedrijf wegens de aanwezigheid van een (illegale) noodwoning binnen de milieucirkels van het betreffende bedrijf. 4. Economie: In welke mate kan sprake zijn van ontwrichting van de plaatselijke economie? Mogelijke indicatoren: Oneerlijke concurrentie ten opzichte van ondernemers die zich wel aan (bestemmingsplan)voorschriften houden (detailhandel vanuit goedkope schuur i.p.v. dure winkelstraat). Geen dure (brand)veiligheidsvoorzieningen treffen. 5. Veiligheid: In welke mate is door de overtreding de veiligheid/gezondheid van gebruiker/omwonenden in het geding (asbest, brandveiligheid, instortingsgevaar)? Het effect op de veiligheid is iets wat zeer zwaar telt. Vandaar dat deze in het risicomodel een wegingsfactor 5 krijgt, waardoor een overtreding die op dit onderdeel hoog scoort, ook snel prioriteit hoog krijgt, ongeacht het effect op de overige thema s. De overige thema s hebben in het model wegingsfactor 2 gekregen. De toetsing van overtredingen, zoals in tabel 1 en paragraaf zijn omschreven, geschiedt in nauwe samenwerking met de betreffende vakafdelingen Toelichting waardebepaling Overtredingen met een score tot 20 punten krijgen een lage prioriteit, een score tussen de 20 en 25 betekent een middelhoge prioriteit en een score die hoger ligt dan 25 punten betekent een hoge prioriteit.

9 9 3.2 Prioritering Hieronder wordt aangegeven welke prioritering van de handhavingstaken wordt aangehouden en wat dit betekent voor de uitvoering en volgorde van aanpak. Tabel 2: Prioritering handhaving bouwregelgeving gemeente Culemborg. Hoog Midden Laag Verbouw/gebruik schuur tot bedrijfsruimte ; Bouwwerken op achtererf woning (> 50% bebouwing) Slecht onderhoud panden overig (niet constructief); Bouwen zonder omgevingsvergunning (overig); Aanbrengen reclame (binnen beschermd stadsgezicht); Slecht onderhoud erven en terreinen; Illegale opslag (o.a. stort afvalstoffen); Plaatsing keten/zeecontainers, perceelafscheidingen; Sloop zonder/ in afwijking vergunning (zonder asbest); Permanente bewoning bedrijfspanden/schuren; Permanente bewoning recreatiewoningen/caravans; Welstand, buiten het gebied beschermd stadsgezicht; Gebruik gronden en opstallen in strijd met bestemming; Particuliere bewoning bedrijfswoningen; Handhaving (brand)veilig gebruik panden; Slecht onderhoud panden (constructieve veiligheid); Sloop zonder/ in afwijking vergunning (met asbest); Illegale bouw grote (>30 m2) bouwwerken of kleine schuren voorerf; Welstand binnen het beschermd stadsgezicht; Welstand bij rijks en gemeentelijke monumenten; Op grond van tabel 1 (3.1) zijn wij gekomen tot de bovenstaande prioritering van de handhavingstaken Toepassing prioritering Er wordt geprioriteerd om een volgorde aan te houden bij het reageren op overtredingen. Bij overtredingen met een hoge prioriteit wordt in ieder geval een handhavingsprocedure gestart. Vervolgens worden overtredingen met een lagere prioriteit onderzocht, al dan niet steekproefsgewijs dan wel projectmatig Invloed van klacht Voor zaken met prioriteit hoog heeft de aanwezigheid van een klacht geen invloed op het belang van de zaak. Als een klacht binnenkomt voor zaken waaraan een lagere prioriteit is toegekend, zal een overtreding eerder aan de orde komen dan een andere overtreding met dezelfde prioriteit waarover geen klacht is ontvangen Volgorde aanpak op grond van prioriteit/ontvangst klacht Op grond van het bovenstaande worden de procedures in principe in de volgende volgorde gestart: 1 Hoge prioriteit 2 Prioriteit midden, waarbij een handhavingverzoek is ontvangen 3 Prioriteit midden, waarbij geen handhavingverzoek is ontvangen 4 Prioriteit laag, waarbij een handhavingverzoek is ontvangen 5 Prioriteit laag, waarbij geen handhavingverzoek is ontvangen De portefeuillehouder kan, in afwijking van de bovenstaande volgorde, besluiten om bepaalde zaken voor te trekken, bijvoorbeeld vanwege maatschappelijke onrust (b.v. veel klachten) of omdat de overtreding een bijzonder belang (b.v. normbevestiging, milieu, economisch belang) treft.

10 Betekent lage prioriteit gedogen? In beginsel kan geen sprake zijn van gedogen. Met de huidige capaciteit kunnen in principe ook zaken met een lage prioriteit worden onderzocht. Om te voorkomen dat een overtreder die een overtreding begaat met een lage prioriteit de indruk zou krijgen dat hierdoor er in de praktijk niet tegen hem zal worden opgetreden, zullen jaarlijks ook zaken met een lage prioriteit worden onderzocht. Ook is het mogelijk om bepaalde overtredingen op projectbasis alsnog te onderzoeken indien hiertoe de middelen beschikbaar worden gesteld. HOOFDSTUK 4: Hoe wordt gehandhaafd In dit hoofdstuk wordt aangegeven op welke wijze de capaciteit wordt ingezet voor het uitoefenen van toezicht (paragraaf 4.1) en het optreden tegen geconstateerde overtredingen (paragraaf 4.2). Bij het maken van de sanctiestrategie en het formuleren van de doelstelling wordt rekening gehouden met de beschikbare capaciteit en de in het vorige hoofdstuk vastgestelde prioritering. 4.1 Toezichtstrategie Er zijn grofweg 3 soorten van toezicht die ten behoeve van de bouwregelgeving kunnen worden uitgeoefend: Preventief toezicht (zie paragraaf 4.1.1) Toezicht op uitvoering verleende vergunningen (zie paragraaf 4.1.2) Toezicht bestaande situaties (zie paragraaf 4.1.3) Preventief toezicht Voorkomen is beter dan genezen. Op verschillende manieren kan worden geprobeerd om overtredingen te voorkomen, hetzij door: a) Communicatie b) Vooroverleg c) Adequate toetsing bouw en overige plannen aan regelgeving - a: Communicatie Om iedereen zo goed mogelijk te informeren worden burgers en professionals via de gemeentelijke website, publicaties in de krant en diverse folders op de hoogte gehouden van de relevante regelgeving. Bovendien is het via de mail of tijdens kantooruren altijd mogelijk om contact op te nemen met de medewerkers van de teams Stadswinkel/Burgerzaken, Wmo en Vergunningen of Handhaving & Juridische Zaken voor het stellen van vragen over zaken als brandveiligheid, het Bouwbesluit, de bouwverordening, het bestemmingsplan of de welstandsnota. - b: Vooroverleg De burger of professional kan, voordat er een aanvraag om omgevingsvergunning wordt ingediend, in het kader van vooroverleg een principeverzoek indienen. Het principeverzoek wordt, voor zover het voldoende informatie bevat, getoetst aan het bestemmingsplan en de welstandscriteria. Naar aanleiding van de uitslag van de toetsing kan het bouwplan worden aangepast voordat een aanvraag voor omgevingsvergunning wordt ingediend. - c: Toetsing bouwplan aan bouwregelgeving Een vergunningaanvraag bevat informatie op grond waarvan het plan kan worden getoetst aan de relevante voorschriften. Een sloopactiviteit wordt getoetst aan de bouwverordening.

11 11 Een aanlegactiviteit wordt getoetst aan het bestemmingsplan. Een bouwplan wordt onder meer getoetst aan de voorschriften van het bestemmingsplan, het bouwbesluit, de bouwverordening en de welstandsnota Toezicht op uitvoering verleende vergunningen Een vergunning is zinloos als er geen toezicht bestaat op de daadwerkelijke uitvoering van de vergunde projecten. Controle is daarom noodzakelijk. Bouwactiviteiten in omgevingsvergunning Bouwcontrole uitvoering kleine bouwwerken Kleine bouwactiviteiten als dakkapellen, kleine uitbouwen en schuurtjes behoeven een minder uitgebreide controle dan complete woningen en bedrijfsgebouwen. Controle hier zal in principe plaatsvinden bij oplevering. Bouwcontrole uitvoering grote bouwwerken Grote bouwprojecten worden meerdere malen tijdens de bouwfase gecontroleerd. De belangrijkste bouwstadia die toezicht verdienen zijn: uitgraven bouwput; sanering vervuilde grond; uitzetten bouw; constructie van fundering, vloeren, staal en beton; opgaand werk en kapconstructie; brandpreventieve voorzieningen; installaties; EnergiePrestatieNorm. Afhankelijk van de soort, grootte en complexiteit van het werk dient in één, meerdere of alle bouwstadia te worden gecontroleerd. In elk geval moeten de constructie en brandpreventieve voorzieningen bij elk bouwwerk worden gecontroleerd. Een gemiddelde van 3 controles per bouwactiviteit zou als minimale ondergrens moeten dienen, teneinde van een verantwoord bouwtoezicht te kunnen spreken. Door integratie van de controles in het kader van het gebruiksbesluit en brandpreventie zal worden gestreefd naar meer integrale bouwcontroles. In een aantal gevallen wordt afgeweken van de omgevingsvergunning en zal een nieuwe omgevingsvergunning moeten worden gevraagd. Bij kleine afwijkingen kan worden volstaan met een revisietekening of wordt de revisie vastgelegd middels foto s. Sloopactiviteiten in omgevingsvergunning Jaarlijks worden gemiddeld 40 omgevingsvergunningen voor sloopactiviteiten verleend. Met uitzondering van de sloop waarbij asbestverwijdering van toepassing is, wordt volstaan met een controle op de gescheiden afvoer van materialen en het uitvoeren van een eindcontrole. In het geval van asbestverwijdering wordt de regelgeving hieromtrent in de bouwverordening gehandhaafd Toezicht bestaande situaties Dit toezicht betreft onder meer de mate van onderhoud aan bestaande panden/erven. Bij het uitoefenen van toezicht voor bestaande situaties moeten keuzes worden gemaakt. Het is onmogelijk om 24 uur per dag ieder perceel in gemeente Culemborg te controleren of er zaken gebeuren die in strijd zijn met de bouwregelgeving. Toezicht wordt voornamelijk uitgevoerd naar aanleiding van binnengekomen klachten van derden/toezichthouders en de aan de melding gegeven prioritering.

12 Sanctiestrategie Of en wanneer de capaciteit wordt ingezet om daadwerkelijk handhavend op te treden tegen geconstateerde overtredingen is afhankelijk van de in tabel 2 vastgestelde prioritering van de handhavingstaken. Met betrekking tot de benodigde capaciteit voor de administratieve en/of juridische afhandeling wordt vooralsnog uitgegaan van een gemiddelde van 15 uur per zaak en voor het toezicht buiten van 7 uur per zaak. De werkzaamheden van de toezichthouders bouw en woningtoezicht omvatten onder andere: administratie omgevingsvergunningen (inboeken, melden CBS, voorbereiden bouwcontroles, afhandelen bouwcontroles); controle bouwactiviteiten; controle bouw en woningtoezicht algemeen; klachtenbehandeling (registratie, controle en rapportage); De werkzaamheden voor de senior toezichthouder/handhaver bouw en woningtoezicht omvatten onder andere: opsporen van illegale situaties; opstellen handhavingrapporten en registreren overtredingen; controle op lastgeving; dossieronderzoek; onderzoek regelgeving, jurisprudentie; vooraankondigingen en afnemen zienswijzen; advisering omtrent handhavingprocedure; opstellen aanschrijvingen; opstellen verweerschriften; vertegenwoordiging van het college in bezwaar en beroepprocedures. opstellen van beleid op het vakgebied bouw en woningtoezicht Strategie ten aanzien van overtredingen met een hoge prioriteit handhavingstaken met prioriteit ʺhoogʺ zijn op grond van tabel 2 (3.1): Illegale verbouw/gebruik schuren tot bedrijfsruimten; Bouwen zonder omgevingsvergunning (overig); Illegale opslag (o.a. stort afvalstoffen); Permanente bewoning bedrijfspanden/schuren; Gebruik gronden en opstallen in strijd met bestemming; Handhaving (brand)veilig gebruik panden; Slecht onderhoud panden (constructieve veiligheid); Sloop zonder/ in afwijking vergunning (met asbest); Illegale bouw grote (>30 m2) bouwwerken of kleine schuren voorerf; Strategie Voor iedere geconstateerde overtreding dient direct een handhavingsprocedure te worden gestart, om de overtreding ten spoedigste te beëindigen. Indien er sprake is van meerdere geconstateerde overtredingen met prioriteit ʺhoogʺ, is de volgorde van aanpak afhankelijk van de mate van overlast/gevaar die de overtreding veroorzaakt ten opzichte van het milieu, de omgeving en de gebruikers Strategie ten aanzien van overtredingen met een middelhoge prioriteit handhavingstaken met prioriteit ʺmiddelʺ zijn op grond van tabel 2 (2.1): Illegale bouw bouwwerken op achtererf woning (> 50 % bebouwing); Aanbrengen reclame (binnen beschermd stadsgezicht); Plaatsing keten/zeecontainers/perceelafscheidingen; Permanente bewoning recreatiewoningen/caravans; Particuliere bewoning bedrijfswoningen; Welstand binnen het beschermd stadsgezicht; Welstand bij rijks en gemeentelijke monumenten;

13 13 Strategie Indien voor alle overtredingen met prioriteit hoog een handhavingsprocedure is gestart, wordt, voor zover de capaciteit dat toelaat, voor zo veel mogelijk overtredingen met deze prioriteit een procedure gestart ter beëindiging van de overtreding. Als sprake is van overtredingen waarvoor concrete handhavingverzoeken zijn binnengekomen, wordt voor deze zaken (op datum binnenkomst handhavingverzoek) een handhavingsprocedure gestart. Vervolgens komen de overtredingen met prioriteit midden aan bod waarvoor geen concreet handhavingverzoek is ingediend Strategie ten aanzien van overtredingen met een lage prioriteit handhavingstaken met prioriteit ʺlaagʺ zijn op grond van tabel 2 (2.1): Slecht onderhoud panden overig (niet constructief); Slecht onderhoud erven en terreinen; Sloop zonder/ in afwijking vergunning (zonder asbest); Welstand, buiten het gebied beschermd stadsgezicht; Strategie Indien voor alle overtredingen met een hogere prioriteit een handhavingsprocedure is gestart, wordt, indien de capaciteit het toelaat, voor zo veel mogelijk overtredingen met deze prioriteit een procedure gestart ter beëindiging van de overtreding. Als sprake is van overtredingen waarvoor concrete handhavingverzoeken zijn binnengekomen, wordt voor deze zaken (op datum binnenkomst handhavingverzoek) een handhavingsprocedure gestart. Vervolgens komen de overtredingen met prioriteit laag aan bod waarover geen concreet handhavingverzoek is ingediend. Om te voorkomen dat een zaak met lage prioriteit nooit zal worden opgepakt wordt jaarlijks ten koste van de hogere prioriteiten capaciteit gereserveerd om voor een nader te bepalen minimum aantal aan overtredingen met prioriteit laag een handhavingsprocedure te starten. Hierdoor kan bij een veroorzaker van een overtreding met prioriteit laag niet het vertrouwen worden opgewekt dat deze overtreding vanwege capaciteitsgebrek nooit meer aan de beurt zal komen Strategie handhaving strijdige bouw en sloopactiviteiten Ongeacht of er sprake is van bouwactiviteiten met prioriteit hoog, midden of laag, wordt bij iedere illegale bouw of sloopactiviteit die plaatsvindt op het moment dat het wordt geconstateerd direct bestuursdwang toegepast, bestaande uit de stillegging van die werkzaamheden Strategie bij niet melden aanvang bouw en sloopactiviteiten ex. artikel 4.5 Bouwverordening Het hierboven genoemd artikel is als voorschrift aan alle omgevingsvergunningen verbonden. Wanneer aan dit voorschrift niet wordt voldaan, dan is sprake van een overtreding van het bepaalde in artikel 2.3 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). In het geval dat hiermee een onomkeerbare situatie ontstaat, bijvoorbeeld na het storten van beton, kan worden overgegaan tot toepassing van bestuursdwang. Hierbij kan op grond van het bepaalde in artikel 5:21 e.v. van de Algemene wet bestuursrecht worden geëist dat op nader aan te wijzen delen van de constructie de beton zal moeten worden verwijderd, waarna de constructieve wapening alsnog kan worden gecontroleerd.

14 Strategie bij het niet tijdig indienen constructieve gegevens/bescheiden ex. Hoofdstuk 2 Ministeriële regeling omgevingsrecht (Mor) In de praktijk komt het regelmatig voor dat de toezichthouder bouw en woningtoezicht wordt verzocht om constructiedelen van een bouwwerk te keuren, terwijl er (nog) geen constructieve gegevens en bescheiden ter controle bij de gemeente zijn ingediend. Omdat ook hoofdstuk 2 van de Mor als voorschrift aan de omgevingsvergunning is verbonden, wordt het niet tijdig indienen van de constructieve gegevens en bescheiden eveneens aangemerkt als een overtreding van het bepaalde in artikel 2.3 van de Wabo. In het geval dat constructieve handelingen, zoals het storten van beton, worden uitgevoerd terwijl geen constructieve gegevens en bescheiden ter controle zijn ingediend, zal worden overgegaan tot het toepassen van bestuursdwang. Hierbij zal op grond van het bepaalde in artikel 5:21 Algemene wet bestuursrecht, artikel 125 Gemeentewet, artikel 100d Woningwet en artikel 11.1, lid 1a van de Bouwverordening de werkzaamheden worden stilgelegd. Wanneer de benodigde stukken zijn ingediend en akkoord bevonden, wordt de stillegging opgeheven en kunnen de werkzaamheden worden hervat Strategie bij het intrekken omgevingsvergunning bij niet tijdige start of tussentijdse staking van bouwwerkzaamheden Wanneer wordt geconstateerd dat niet binnen 26 weken na het onherroepelijk worden van de omgevingsvergunning is begonnen met de bouwactiviteiten of tussen het begin en het einde van de activiteiten deze bouwactiviteiten langer dan een aaneengesloten periode van 26 weken stilliggen, wordt de vergunninghouder bij ambtelijke brief verzocht om binnen 14 dagen aan te geven of nog, en zo ja, binnen wat voor termijn wordt begonnen met de werkzaamheden of binnen wat voor termijn deze werkzaamheden worden voortgezet. Wanneer men niet op het verzoek reageert of geen gegronde redenen aanvoert waaruit blijkt dat men door overmacht nog heeft kunnen beginnen met de werkzaamheden of deze werkzaamheden niet heeft kunnen voortzetten, zal de bouwvergunning op grond van artikel 2.33 Wabo worden ingetrokken. In de gevallen dat sprake is van overmacht, kan uitstel van de bouwverplichting worden verleend tot uiterlijk 52 weken na het onherroepelijk worden van de bouwvergunning. HOOFDSTUK 5: Handhavingprotocol 5.1 Protocol prioritering overtredingen Onderhavig protocol geeft inzicht in de wijze waarop de handhavingorganisatie de binnengekomen (interne/externe) klacht of geconstateerde overtreding prioriteert en in welke volgorde de zaken worden opgestart Registreren overtreding/klacht De medewerker handhaving registreert de melding/klacht in het handhavingoverzicht. Daarin wordt onder meer aangegeven: Het perceel van toepassing; Naam overtreder/verzoeker Omschrijving overtreding; Het ter plaatse geldende bestemmingsplan De te volgen procedure.

15 Toekennen prioriteit Door de medewerker handhaving wordt al dan niet in overleg met het teamhoofd Handhaving & Juridische Zaken een prioriteit (hoog/middel/laag) aan de overtreding toegekend conform tabel 2 van deze nota Bevestiging aan klager Indien de melding via een schriftelijk handhavingverzoek is ingediend door een belanghebbende derde, wordt aan hem/haar een bevestiging verzonden van de ontvangst van de klacht. In deze bevestiging wordt vermeld dat de klacht conform het vastgestelde beleid in behandeling wordt genomen Handhavingprocedure Vooronderzoek Eerst wordt de ingekomen klacht/overtreding geverifieerd en wordt ter plaatse een onderzoek ingesteld. De uitkomsten van dit onderzoek worden in een handhavingrapport vastgelegd. Dossieronderzoek De zaak wordt getoetst aan bestaande regelgeving. Daarbij wordt tevens onderzoek verricht naar het verleden van het perceel (eerder verleende vergunningen/vrijstellingen en handhavingzaken) en het vrijstellingsbeleid. Indien er geen sprake is van een overtreding van de geldende regelgeving wordt het dossier afgesloten. De eventuele klager wordt geïnformeerd met een uitgaande brief. Legalisering Wanneer sprake is van een overtreding, maar er bestaat concreet zicht op legalisering, wordt niet handhavend opgetreden. Concreet uitzicht kan bestaan uit de omstandigheid dat een activiteit niet in overeenstemming is met de geldende regelgeving, maar wel past in toekomstige wet en regelgeving (bijvoorbeeld vanwege een conceptbestemmingsplan). Er wordt een beschikking aangemaakt waarin dit wordt aangegeven. Deze beschikking wordt ter besluitvorming aan het college wordt voorgelegd. De eventuele klager wordt geïnformeerd met een uitgaande brief. Concreet uitzicht kan ook bestaan uit de omstandigheid dat een overtreding van een vergunningplichtige activiteit na een ambtelijke toets binnen de regelgeving zou passen, maar dat er nog een ontvankelijke aanvraag moet worden ingediend. Informeel verzoek Voordat een formele bestuursrechtelijke procedure wordt opgestart, wordt de overtreder eerst middels een informele brief verzocht om de overtreding op te heffen. Hierbij wordt een begunstigingstermijn gehanteerd van vier weken. Uitzondering hierop zijn overtredingen met een hoge prioriteit, waarbij sprake is van een gevaarlijke situatie of waarbij een onomkeerbare situatie dreigt te ontstaan. In deze gevallen wordt onmiddellijk tot bestuursrechtelijke handhaving overgegaan. Voornemen handhavend optreden Als de overtreder niet binnen de gestelde termijn een ontvankelijke aanvraag indient, wordt er van uitgegaan dat de overtreder kennelijk niet mee wil werken aan legalisering van de overtreding. Hierdoor is geen sprake (meer) van concreet zicht op legalisatie en wordt de handhavingsprocedure voortgezet. Als de benodigde aanvraag wel is ingediend en de vergunning/vrijstelling wordt verleend, wordt de handhavingsprocedure gestaakt. Wordt de vergunning/vrijstelling geweigerd, dan is er geen concreet zicht op legalisering en wordt de handhavingsprocedure voortgezet. In deze gevallen wordt bij ambtelijke brief een vooraankondiging dwangsom/bestuursdwang gedaan waarin wordt aangegeven dat het voornemen bestaat om handhavend op te treden tegen de overtreding. Deze vooraankondiging bevat in ieder geval: - een omschrijving van de geconstateerde overtreding;

16 16 - de voorschriften die overtreden worden; - een melding van het voornemen om handhavend op te treden (evt. met termijnen en hoogte dwangsommen); - een mededeling dat men in gelegenheid wordt gesteld om binnen een bepaalde periode (meestal 14 dagen) mondeling of schriftelijk een zienswijze in te dienen over het voorgenomen besluit. Deze zienswijze wordt betrokken bij de uiteindelijke besluitvorming omtrent het opleggen van een last onder dwangsom of bestuursdwang. Besluitvorming Voordat wordt overgegaan tot het opstellen van een dwangsom of bestuursdwangbeschikking, wordt eerst gecontroleerd of de overtreding nog altijd voortduurt. Is dat het geval, dan wordt de beschikking opgesteld. Een eventueel ingediende zienswijze wordt bij de besluitvorming betrokken. De dwangsomof bestuursdwangbeschikking bevat in ieder geval: - een omschrijving van de geconstateerde overtreding; - opsomming voorschriften die overtreden worden; - een omschrijving van de bevoegdheid om handhavend op te treden; - de vermelding van de verplichting om, bijzondere omstandigheden daargelaten, in principe handhavend op te treden tegen geconstateerde overtredingen van de wettelijke voorschriften; - een samenvatting van eventueel kenbaar gemaakte zienswijzen; - een reactie op eventueel ingediende zienswijzen; - een overweging of al dan niet sprake is van (concreet zicht op) legalisering; - een belangenafweging; - een lastgeving waarbij concreet wordt aangegeven wat de overtreder moet doen om de overtreding te beëindigen en te voorkomen dat er dwangsommen verbeurt raken; - de hoogte van de te vervallen dwangsommen en het maximale bedrag aan dwangsommen indien niet wordt voldaan aan lastgeving; - het moment waarop de dwangsommen zullen vervallen bij niet naleving van lastgeving; - een bezwaarclausule. In de beschikking wordt een begunstigingstermijn gesteld, waarbinnen de vereiste voorzieningen moeten worden getroffen of waarbinnen de overtreding moet zijn opgeheven. Met uitzondering van spoedeisende zaken, wordt de begunstigingstermijn gesteld op zes weken na het rechtskracht krijgen van de beschikking, op de dag na de dag dat de beschikking is bekend gemaakt. Deze termijn is gelijk aan de termijn voor het indienen van bezwaar. Het indienen van bezwaar of het instellen van beroep tegen de beschikking heeft geen schorsende werking. Sinds 1 juli 2007 is de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken (Wkpb) van kracht geworden. Aaanschrijvingen moeten worden ingeschreven in een gemeentelijk beperkingenregister. Met deze applicatie worden aanschrijvingen in een landelijk voorzieningencentrum geregistreerd waaruit belanghebbenden (notarissen, makelaars e.d.) informatie kunnen vergaren. Dwangsom of bestuursdwang In spoedeisende zaken, waarbij de veiligheid voor de volksgezondheid, gebruikers en/of de omgeving in het geding is, wordt altijd bestuursdwang toegepast. De kosten hiervan worden verhaald op de overtreder(s). Ook wanneer een onomkeerbare (ongewenste) situatie dreigt te ontstaan, wordt bestuursdwang (stillegging activiteiten) toegepast. Wanneer een overtreding geen direct gevaar oplevert, wordt in beginsel altijd gekozen voor het opleggen van een last onder dwangsom.

17 17 Controle Binnen 1 week na afloop van de in de lastgeving genoemde termijnen wordt het perceel bezocht. De bevindingen worden vastgelegd in een handhavingrapport. Bij een last onder dwangsom worden iedere week controles uitgevoerd. Bij voortduring van de overtreding worden de controledata en tijden in een logboek vastgelegd en wordt de overtreder na vier weken middels een ambtelijke brief meegedeeld welk bedrag op dat moment aan dwangsom is verbeurd. Hierbij wordt de overtreder erop gewezen dat op grond van artikel 5:33 Algemene wet bestuursrecht binnen zes maanden, indien nodig bij dwangbevel, zal worden overgegaan tot invordering van de op dat moment verbeurde dwangsom. Inning dwangsommen Bij voortduring van de overtreding, wordt na drie maanden aan Bedrijfsvoering; Advies & Administratie de opdracht gegeven om de op dat moment verbeurde dwangsom in te vorderen. Beëindiging procedure Als de overtreding is opgeheven wordt een afsluitende bestuurlijke brief verzonden aan de overtreder en aan de (eventuele) derde belanghebbende die een concreet verzoek om handhaving heeft ingediend. Als er kans bestaat op recidive, zal de dwangsom in stand worden gehouden. Overtreder kan dan, als een jaar verstreken is waarin geen overtredingen hebben plaatsgevonden, het college van burgemeester en wethouders verzoeken om de last onder dwangsom op te heffen. De procedure wordt ook afgesloten en gearchiveerd als het maximale bedrag aan dwangsommen is geïnd terwijl de overtreding nog steeds voortduurt. Het college moet alsdan besluiten om bestuursdwang uit te oefenen dan wel een nieuwe lastgeving op te leggen met een hogere dwangsom. In deze gevallen zal, als de overtreding in de Wet op de economische delicten als economisch delict is aangemerkt, tevens bij Justitie aangifte worden gedaan van een strafbaar feit Preventieve last onder dwangsom Indien de regels steeds maar weer door dezelfde overtreder worden overtreden kan een preventieve dwangsom worden opgelegd (artikel 5:32 Awb). Omdat dit alleen wordt gedaan bij notoire overtreders kan het bedrag van de dwangsom relatief hoog zijn en zelfs bij iedere overtreding hoger worden. Het opleggen van een preventieve dwangsom is slechts mogelijk wanneer er klaarblijkelijk gevaar bestaat dat er een overtreding zal worden begaan. Aanleiding om dat te veronderstellen, kunnen zijn gelegen in uitlatingen die een (toekomstig) overtreder doet, het eerder vertoonde naleefgedrag van de overtreder, het bij herhaling voorkomen van overtredingen en meer algemeen het zich voordoen van uitzonderlijke omstandigheden welke het begaan van overtredingen waarschijnlijk maken Stillegging bouw en sloopactiviteiten Onderhavig protocol geeft inzicht in de wijze waarop de handhavingorganisatie een melding of constatering van een in uitvoering zijnde, illegale bouw of sloopactiviteit stillegt. Deze vorm van bestuursdwang dient ervoor om de activiteit te doen laten staken. Bezoek perceel De toezichthouder bezoekt zo snel mogelijk het perceel. Vooraf controleert hij op de afdeling welke omgevingsvergunning van kracht is. Van het bezoek wordt verslag gemaakt in een handhavingrapport. Mondeling stilleggen bouw of sloopactiviteit Als tijdens het bezoek de bouw/sloopactiviteiten nog niet zijn afgerond en er is sprake van afwijking van de bouwregelgeving, worden de aanwezige personen op het perceel op de hoogte gesteld van de stillegging. Men wordt daarbij verzocht om de werkzaamheden per direct te beëindigen en het perceel te verlaten.

18 18 Schriftelijke bevestiging stillegging (bestuursdwangbeschikking) De stillegging dient ingevolge artikel 5:24 Awb zo spoedig mogelijk te worden bevestigd. Deze beschikking bevat in ieder geval: - een omschrijving van de geconstateerde overtreding; - een opsomming van de voorschriften die overtreden worden; - een omschrijving van de bevoegdheid om op te treden; - een vermelding van het tijdstip opleggen bestuursdwang; - een omschrijving van de bestuursdwang; - een vooraankondiging dat, indien geen gehoor wordt gegeven aan de stillegging, op grond van artikel 5:28 wordt gegaan tot verzegeling van het perceel, waarbij verbreking van de verzegeling aangifte wordt gedaan bij het OM. Verbreking van de verzegeling is als misdrijf strafbaar gesteld in artikel 199 van het Wetboek van Strafrecht; - de bezwarenclausule. Het teamhoofd Handhaving & Juridische Zaken is gemandateerd om de beschikking op te leggen. De beschikking wordt aangetekend met ontvangstbevestiging verzonden naar de overtreder met een afschrift naar de overige belanghebbenden. Controle op uitvoering stillegging Als niet wordt voldaan aan de bestuursdwangbeschikking, wordt overgegaan tot verzegeling van het perceel. Bij verbreking van de verzegeling wordt aangifte van een strafbaar feit gedaan bij justitie. Opleggen last onder dwangsom bij niet nakomen uitvoering bestuursdwang Indien men, ondanks de bestuursdwangbeschikking, doorgaat net de illegale activiteit wordt direct een dwangsombeschikking aan de overtreder verzonden. Deze beschikking dient om te verhinderen dat de overtreding wordt voortgezet. De dwangsombeschikking bevat, naast de in protocol onder besluitvorming omschreven gegevens, in ieder geval een lastgeving waarbij concreet wordt aangegeven dat de overtreder de bouw of sloopactiviteit onmiddellijk moet staken en gestaakt moet houden, bij gebreke waarvan men onmiddellijk een dwangsom verbeurt. Beëindiging bestuursdwang Een bestuursdwangbeschikking kan worden ingetrokken indien: - de overtreding is gelegaliseerd (bv. vanwege het verlenen van een vergunning); - de overtreding is opgeheven, als dan niet naar aanleiding van een handhavingprocedure. De beschikking wordt middels een beëindigingbrief ingetrokken. Dit is een besluit in de zin van de Awb. Een afschrift wordt verzonden aan de eventuele derde belanghebbende, die een concreet handhavingverzoek heeft ingediend Tijdelijk gedogen Sinds 1997 is het niet meer toegestaan passief of stilzwijgend te gedogen. Zodra een illegale situatie wordt ontdekt moet er dus altijd actie worden ondernomen. In de gevallen dat een illegale situatie geen tijdelijk karakter heeft en het college van burgemeester en wethouders na het afwegen van de belangen ervoor kiest om niet te handhaven, dan moet de illegale situatie toch tijdelijk gedoogd worden. Het college van burgemeester en wethouders stelt een gedoogbesluit vast. Met gedogen dient weloverwogen te worden omgegaan, omdat een ruime gedoogpraktijk snel kan leiden tot een situatie waarin de greep op de ruimtelijke ontwikkelingen verloren gaat en de geloofwaardigheid van de gemeente wordt aangetast. Dit kan meer op de voorgrond treden, zeker als er belangen van derden in het geding zijn.

19 19 Indien het college van burgemeester en wethouders besluit een illegale situatie te gedogen, dient er te worden voldaan aan de volgende criteria: - Er moet een schriftelijk verzoek om tijdelijk te gedogen worden ingediend bij het college van burgemeester en wethouders; - Er moet sprake zijn van een uitzonderingsgeval in de persoonlijke, emotionele sfeer (b.v. overmacht of overgangssituaties); een gedoogbeschikking is niet overdraagbaar aan rechtsopvolgers; - Het gedogen dient gekoppeld te worden aan een tevoren vastgestelde termijn. Een sluitende controle is gewenst, ten einde te voorkomen, dat een situatie na de gestelde termijn blijft voortbestaan, dan wel binnen de termijn zonder aanleiding blijft voortbestaan; - Het gedogen dient gebonden te zijn aan een object of persoon (of een combinatie hiervan); - Het gedogen dient beperkt in omvang te blijven. De nadelige gevolgen voor derden van niet handhaven moeten door voorschriften zoveel mogelijk worden beperkt; het niet nakomen van de voorschriften heeft tot gevolg, dat het gedoogbesluit wordt ingetrokken; - Het gedogen dient zorgvuldig te gebeuren: - het voornemen tot gedogen dient te worden bekend gemaakt (publicatie in de Culemborgse Courant) zodat derden hun zienswijzen daarover kunnen indienen (artikel 4:8 van de Awb is van toepassing); - het college van burgemeester en wethouders neemt een gedoogbesluit, waartegen bezwaar en beroep openstaat; - er moet sprake zijn van een duidelijk uitgewerkt voornemen om de illegale situatie te beëindigen en van de overtuiging bij het college van burgemeester en wethouders, dat de wil en de mogelijkheden daartoe aanwezig zijn. Dit dient te blijken uit een schriftelijke instemming van de aanvrager met de voorgestelde voorschriften. HOOFDSTUK 6: Evaluatie een aanbevelingen Voor de handhaving van de bouwregelgeving en de ruimtelijke ordening zijn in de jaarplanning 2010 van de cluster bouw en woningtoezicht uren beschikbaar. Gelet op de doelstellingen en de gestelde prioriteiten in deze nota, wordt dit aantal uren voldoende geacht om tot een goed handhavingniveau te komen. Tot de eerstvolgende evaluatie als bedoeld in 6.2 blijft de huidige capaciteit daarom gehandhaafd. Het handhavingbeleid is geen statisch gegeven. Het beleid wordt mede bepaald door verschillende ook externe factoren. Die factoren kunnen wijzigen. Dat betekent dat ook het beleid aanpassing kan behoeven. Om deze reden zal het handhavingbeleid periodiek worden geëvalueerd. Minimaal één keer per jaar zal de evaluatie plaatsvinden. De eerste evaluatie zal plaatsvinden eind Ingevolge artikel 100c Woningwet maken burgemeester en wethouders jaarlijks het voornemen bekend met betrekking tot de wijze waarop in het komend jaar uitvoering zal worden gegeven aan de bestuursrechtelijke handhaving van het bepaalde bij of krachtens de hoofdstukken I tot en met IV van deze wet. In dit voornemen zal tevens een jaarplanning met betrekking tot de verdeling van de beschikbare uren worden opgenomen.

20 20 Bij het opstellen van deze Nota was het Besluit omgevingsrecht nog niet vastgesteld. In het geval dat er wijzigingen worden aangebracht, zal dat bij de eerstvolgende evaluatie worden meegenomen. HOOFDSTUK 7: Bijlagen 7.1 Bijlage I: Wrakingsbrief Geachte heer/mevrouw, Momenteel vindt in Culemborg een onderzoek plaats naar bouwvergunningplichtige bouwwerken waarvoor (nog) geen bouwvergunning is verleend. Volgens artikel 2.1 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is het verboden om te bouwen zonder omgevingsvergunning. Tijdens het onderzoek is vastgesteld dat op het perceel., waarvan u bewoner bent, zonder omgevingsvergunning een perceelafscheiding is geplaatst. Omdat de perceelafscheiding grenst aan het openbaar gebied, is hiervoor een omgevingsvergunning vereist. Naar aanleiding hiervan bent u in overtreding met het bovenstaand artikel. Aan deze situatie dient door u, als eigenaar/bewoner van het perceel, een eind te worden gemaakt. Dit kunt u doen door voor het bouwwerk alsnog een omgevingsvergunning aan te vragen, of het bouwwerk te verwijderen of aan te passen. Voor informatie omtrent de eisen aan een schutting en/of het aanvragen van een bouwvergunning kunt u contact opnemen met het team Stadswinkel; Burgerzaken, Wmo en Vergunningen, tijdens kantooruren bereikbaar op doorkiesnummer Wij wijzen u er op dat wij voornemens zijn in de nabije toekomst een formele handhavingsprocedure op te starten in die gevallen die op dat moment nog altijd niet aan de wet- en regelgeving voldoen. Deze procedures zullen gefaseerd worden opgestart. Wij raden u aan een dergelijke procedure niet af te wachten maar nu reeds een omgevingsvergunning aan te vragen voor de perceelafscheiding. Wanneer u naar aanleiding van deze brief nog vragen heeft, dan kunt u contact opnemen met het team Handhaving & Juridische Zaken, tijdens kantooruren telefonisch bereikbaar op het in de aanhef vermelde doorkiesnummer. Wij vertrouwen erop u hiermee vooralsnog afdoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Culemborg Namens hen Teamhoofd Handhaving & Juridische Zaken Bijlagen: geen Deze brief is geen besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Het indienen van een bezwaarschrift is dan ook niet mogelijk.