PUBLIC RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 25 februari 2003 (28.02) (OR. en) 6536/03 LIMITE

Transcriptie

1 Conseil UE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 25 februari 2003 (28.02) (OR. en) PUBLIC 6536/03 LIMITE ENV 100 DEVGEN 21 COMER 39 WTO 20 ENER 49 TRANS 48 AGRI 39 FORETS 6 PECHE 42 ECOFIN 53 SOC 75 ONU 4 VERSLAG van: het Comité van permanente vertegenwoordigers aan: de Raad nr. vorig doc.: 6357/1/03 ENV 86 DEVGEN 19 COMER 38 ENER 45 TRANS 45 AGRI 34 PECHE 38 ECOFIN 48 SOC 66 ONU 2 REV 1 Betreft: Naar de Europese Raad van het voorjaar: - Evaluatie van de uitvoering van de EU-strategie voor duurzame ontwikkeling en praktische uitvoering van de tijdens de Wereldtop inzake duurzame ontwikkeling aangegane verplichtingen = Bijdrage van de Raad INLEIDING In bijlage dezes gaat voor de delegaties de tekst van bovengenoemde bijdrage zoals die eruitziet na de vergadering van het Coreper (1e deel) op 21 februari Gememoreerd wordt dat deze bijdrage betrekking heeft op de verdere uitvoering van de strategie voor duurzame ontwikkeling op een horizontale manier. In de tekst zijn verscheidene specifieke bijdragen opgenomen, niet alleen van de werkgroepen inzake milieu, maar ook van de groepen die zich bezighouden met ontwikkelingssamenwerking, vervoer, energie, bossen en visserij, en van het Comité van artikel /03 pau/dl/vl 1 DG I NL

2 ONOPGELOSTE PUNTEN De overblijvende voetnoten kunnen als volgt worden gegroepeerd: 1) Nieuwe doelstellingen en tijdschema's (Voetnoten 1, 5 en 6) Zweden benadrukte dat de Europese Raad richtsnoeren moet geven over de "nieuwe essentiële doelstellingen en tijdschema's " voor duurzame ontwikkeling. Hoewel de Zweedse voorstellen (respectievelijk voor energie-efficiëntie, hernieuwbare energie en biobrandstoffen) niet geheel zonder steun zijn, heeft een meerderheid van de delegaties onderstreept dat de EU, alvorens nieuwe doelstellingen te bepalen, er eerst voor zou moeten zorgen dat de reeds overeengekomen doelstellingen werkelijk bereikt zijn. 2) Verwijzingen naar de hervorming van het GLB en subsidies (Voetnoten 2 en 10) Alle delegaties zijn het erover eens dat de "samenhang tussen interne en externe beleidsmaatregelen en verbintenissen" vergroot moet worden en dat "de integratie van milieuoverwegingen" op andere beleidsgebieden versneld moet worden. De meningen verschillen evenwel over de vraag of specifieke beleidsonderdelen voorop moeten komen te staan, meer in het bijzonder of expliciet naar de hervorming van het GLB verwezen moet worden. Verscheidene delegaties benadrukten dat deze traditionele discussie niet weer mocht drukken op de besprekingen van de Raad en dat er genoeg overeengekomen formuleringen bestaan om een herhaling van deze discussie te voorkomen. Andere delegaties daarentegen waren van mening dat het moment rijp is om dit debat te voeren, vooral als follow-up van de Wereldtop inzake duurzame ontwikkeling. Nederland, gesteund door Oostenrijk en Finland, dringt erop aan dat een passage over de herziening van subsidies die ernstige nadelige gevolgen hebben voor het milieu en onverenigbaar zijn met duurzame ontwikkeling, aan de tekst wordt toegevoegd. 3) Vervoer Voetnoot 9: Oostenrijk heeft erop aangedrongen dat concrete invulling wordt ingegeven aan het onder de betrokken stip bedoelde communautaire kader voor een prijsstelling van vervoersinfrastructuur. Voetnoot 4: Finland en Italië geven er de voorkeur aan om met betrekking tot de loskoppeling van de vervoerstoename van de groei van het BBP dezelfde terminologie te gebruiken als in de bijlage (de toename van de uitstoot door het vervoer loskoppelen van de groei van het BBP). 4) Andere onopgeloste punten Voetnoot 3: Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk hebben een positief studievoorbehoud gemaakt bij de voorgestelde termijn voor de aanneming van de richtlijn inzake milieuaansprakelijkheid. Voetnoten 7 en 8: Wat de bekrachtiging en uitvoering van het Verdrag van Aarhus betreft, heeft Frankrijk een voorbehoud gemaakt bij de verwijzing naar het voorstel voor een richtlijn betreffende de toegang tot de justitie en bij de voorgestelde datum voor de aanneming van een dergelijke richtlijn. 6536/03 pau/dl/vl 2 DG I NL

3 WERKZAAMHEDEN VAN DE RAAD Van de Raad (Milieu) wordt verwacht dat hij tijdens de zitting van 4 maart 2003: de nog resterende vraagstukken oplost; de aldus gewijzigde tekst aanneemt, die dan via de Raad (AZ/EB) op maart 2003 zal worden doorgestuurd als bijdrage van de Raad tot de voorbereidingen van de Europese Raad van het voorjaar op maart. 6536/03 pau/dl/vl 3 DG I NL

4 BIJLAGE ONTWERP Naar de Europese Raad van het voorjaar: - Evaluatie van de uitvoering van de EU-strategie voor duurzame ontwikkeling en praktische uitvoering van de tijdens de Wereldtop inzake duurzame ontwikkeling aangegane verplichtingen = Bijdrage van de Raad INLEIDING De in juni 2001 door de Europese Raad van Göteborg overeengekomen strategie voor duurzame ontwikkeling (SDO) voegt aan de doelstellingen van Lissabon voor economische en sociale vernieuwing een derde dimensie toe - de milieudimensie. Met de SDO wordt benadrukt dat een nieuwe aanpak van beleidsvorming en -uitvoering nodig is, waarbij de drie pijlers van de duurzame ontwikkeling evenveel aandacht krijgen en de onderlinge synergieën worden versterkt. Het is op dit moment van wezenlijk belang dat het interne beleid van de EU, dat immers ook buiten de Unie van grote invloed is, op alle terreinen coherent is met onze externe verplichtingen, wil men de nieuwe streefcijfers halen van de Wereldtop inzake duurzame ontwikkeling en van andere daarmee samenhangende conferenties en toppen, alsook de bestaande doelstellingen en streefcijfers van de EU die verder gaan dan de vereisten die op wereldvlak in Johannesburg zijn overeengekomen. Wil de ontwikkeling in de uitgebreide EU en op globaal niveau duurzaam zijn, dan moeten de bestaande processen, strategieën en instrumenten doeltreffender en coherenter worden, waarbij de drie overkoepelende doelstellingen van de Verklaring van Johannesburg over duurzame ontwikkeling niet uit het oog moeten worden verloren: uitroeiing van de armoede, verandering van nietduurzame productie- en consumptiepatronen, en bescherming en beheer van de natuurlijke rijkdommen als basis van de economische en sociale ontwikkeling. Deze bijdrage ter voorbereiding van de Europese Raad van voorjaar 2003 bouwt voort op de besprekingen van de Raad naar aanleiding van de resultaten van de Wereldtop inzake duurzame ontwikkeling, en is vooral bedoeld als aanvulling op de op 17 oktober 2002 aangenomen conclusies van de Raad Milieu "over de praktische uitvoering van de strategie voor duurzame ontwikkeling van de EU en de milieudimensie van de in Johannesburg aangegane verbintenissen". 6536/03 pau/dl/vl 4 BIJLAGE DG I NL

5 VAN WOORDEN NAAR RESULTATEN De Europese Raad wordt verzocht: ZIJN WAARDERING UIT TE SPREKEN voor de vorderingen bij de uitvoering van de in 2001 in Göteborg ingevoerde EU-strategie inzake duurzame ontwikkeling (SDO), en daarbij te erkennen dat de milieudimensie van het proces van Lissabon moet worden versterkt met het oog op een verdere integratie en een beter evenwicht tussen de drie pijlers van duurzame ontwikkeling, teneinde een vanuit milieuoogpunt hoogst efficiënte economie tot stand te brengen en energie en andere natuurlijke hulpbronnen te benutten op een wijze die in overeenstemming is met de draagkracht van het milieu, met name door middel van een economische groei die niet langer ten koste gaat van het milieu en die de hulpbronnen niet uitput; TE ERKENNEN dat een uitgebreide en versterkte EU in de context van de werkzaamheden met betrekking tot de toekomst van Europa zich er rekenschap van dient te geven hoe belangrijk het is dat duurzame ontwikkeling tot één van zijn hoofddoelstellingen wordt gemaakt, aangezien het integratiebeginsel een sleutelelement vormt en een hoogwaardig en gezond milieu deel uitmaakt van het gemeenschappelijk Europees erfgoed, en tot de fundamentele rechten behoort; ZIJN WAARDERING UIT TE SPREKEN voor de resultaten van de Wereldconferentie betreffende duurzame ontwikkeling en OPNIEUW TE VERKLAREN dat de EU zonder meer streeft naar verwezenlijking van de Millenniumontwikkelingsdoelstellingen en van alle doelstellingen en streefcijfers die zijn overeengekomen in Johannesburg, op de ministeriële conferentie van de WTO in Doha, de Conferentie inzake ontwikkelingsfinanciering te Monterrey en andere belangrijke internationale conferenties zoals de "Wereldvoedseltop van Rome; vijf jaar later", alsmede van de bestaande doelstellingen en streefcijfers van de EU die verder gaan dan de eisen die wereldwijd zijn overeengekomen; De te Barcelona aangegane verbintenis TE BEVESTIGEN dat de middelen en het tijdschema zullen worden onderzocht waarmee iedere lidstaat de VN-doelstelling van 0,7% van het BNI voor officiële ontwikkelingshulp zal kunnen bereiken, en dat de lidstaten die de 0,7%-doelstelling nog niet hebben bereikt, als eerste belangrijke stap individueel de toezegging doen, dat zij in het kader van hun respectieve begrotingsprocedures hun officiële ontwikkelingshulp in de komende vier jaar zullen verhogen, terwijl de andere lidstaten voortgaan met hun inspanningen om op of boven het streefcijfer van 0,7% voor officiële ontwikkelingshulp te blijven, zodat in 2006 collectief een EUgemiddelde van 0,39% zal worden bereikt. Met dit doel voor ogen zullen alle lidstaten van de Europese Unie er in elk geval naar streven in het kader van hun respectieve begrotingsprocedures in 2006 ten minste 0,33 % van het BNI voor officiële ontwikkelingshulp te bereiken; TE BEVESTIGEN dat de EU actief zal blijven deelnemen aan de internationale inspanningen ter bevordering van duurzame ontwikkeling, met het oog op de verwezenlijking van duurzame vrede en stabiliteit, en dat zij zal streven naar een geïntegreerde en resultaatgerichte follow-up van internationale conferenties en ontmoetingen en speciale aandacht zal schenken aan Afrika, vooral via de Overeenkomst van Cotonou en ondersteuning van NEPAD; TE ONDERSTREPEN dat alle sinds 2001 aangegane nieuwe interne en externe verplichtingen aan de in Göteborg overeengekomen SDO moeten worden toegevoegd en dat deze geactualiseerde strategie onder coördinatie en regelmatig nauwlettend toezicht van de Raad Algemene zaken/ Externe betrekkingen verder moet worden toegepast; het voorzitterschap en de Commissie, onder 6536/03 pau/dl/vl 5 BIJLAGE DG I NL

6 algemene coördinatie van de Raad (AZEB), daartoe TE VERZOEKEN om het bestaande routeschema voor de follow-up van de conclusies van Göteborg uiterlijk in september 2003 dienovereenkomstig bij te werken en met ingang van 2004 tijdig voor elke voorjaarsbijeenkomst van de Europese Raad te evalueren en het te gebruiken als praktisch en dynamisch uitvoeringsinstrument met een duidelijk overzicht van de doelen, streefcijfers en de respectieve verantwoordelijkheden; NOTA TE NEMEN van de toezegging van de Commissie om met ingang van 2004 ieder jaar bij de Raad verslag uit te brengen over de vooruitgang die wordt geboekt bij de uitvoering van de milieueffectbeoordeling en van het actieplan "Vereenvoudiging en verbetering van de regelgeving", en bij de raadpleging van de betrokken partijen; 1 TE BEKLEMTONEN dat op basis van onder meer de integratiestrategieën van de Raad algemene ontkoppelingsdoelstellingen van de Gemeenschap moeten worden uitgewerkt en, voorzover nodig, sectorspecifieke ontkoppelingsdoelstellingen moeten worden bepaald met inachtneming van relevante regionale verschillen, bij wijze van richtsnoeren ten behoeve van de betrokken sectoren voor de verdere ontwikkeling en uitvoering van het proces van Cardiff en de in Johannesburg aangegane verbintenissen; de lidstaten en de Raad TE VERZOEKEN om, met het oog op de versterking van het proces van Cardiff inzake integratie van milieuoverwegingen in het sectoraal beleid, de verschillende integratiestrategieën uit te voeren en verder te ontwikkelen, door middel van concrete maatregelen, en daarbij rekening te houden met de in Johannesburg aangegane verbintenissen en met de gevolgen van de uitbreiding, en met ingang van 2004 tijdig voor elke voorjaarsbijeenkomst van de Europese Raad, met ingang van 2004, tastbare resultaten voor te leggen in de context van de jaarlijkse nationale syntheseverslagen over de uitvoering van de strategie van Lissabon; de Commissie TE VERZOEKEN jaarlijks een inventaris op te stellen van het proces van Cardiff inzake integratie van milieuoverwegingen in het sectoraal beleid, een jaarlijkse evaluatie van het beleid uit te voeren, en daarover tijdig verslag uit te brengen, zodat vanaf 2004 met de resultaten rekening kan worden gehouden bij de opstelling van de toekomstige verslagen aan de voorjaarsbijeenkomst van de Europese Raad; TE ERKENNEN dat, na de Wereldtop inzake Duurzame Ontwikkeling (WDO), moet worden gezorgd voor samenhang tussen interne en externe beleidsmaatregelen en verbintenissen, vooral op belangrijke gebieden zoals handel, landbouw en visserij, 2 teneinde er op doeltreffende wijze toe bij te dragen dat: - globalisering in dienst wordt gesteld van duurzame ontwikkeling; - er wijziging komt in niet-duurzame consumptie- en productiepatronen; - armoede wordt uitgeroeid en de millenniumontwikkelingsdoelstellingen worden gehaald; en - natuurlijke hulpbronnen op duurzame wijze worden beheerd. 1 2 S, gesteund door A, stelt voor een nieuw punt toe te voegen: "TE BEKLEMTONEN dat nieuwe essentiële doelstellingen en tijdschema s moeten worden overwogen, waaronder een doelstelling op EU-niveau dat de energie-efficiëntie op lange termijn jaarlijks met ten minste 1% moet stijgen, zoals is vastgesteld in het meerjarenprogramma "Intelligente energie voor Europa". E, FIN, UK: voorbehoud bij dit voorstel. UK, gesteund door B, D en S: expliciete verwijzing naar de hervorming van het GLB toevoegen. A, E, F, IRL, L en P: fundamenteel voorbehoud bij dit voorstel. NL, gesteund door A en FIN, wil een passage uit het zesde MAP toevoegen betreffende "de hervorming van subsidies die aanmerkelijke negatieve gevolgen hebben voor het milieu en onverenigbaar zijn met duurzame ontwikkeling". 6536/03 pau/dl/vl 6 BIJLAGE DG I NL

7 TE BESLUITEN de volgende prioriteiten voor actie in de komende twaalf maanden vast te stellen: intern: - voltooiing, voor eind 2003 en in samenhang met de verdere ontwikkeling van het GPB, van het actieplan betreffende milieutechnologie, met inbegrip van technologie inzake hernieuwbare energie en energie-efficiëntie, als drijvende kracht voor concurrentievermogen en economische groei, werkgelegenheid en milieubescherming; de EU dient ernaar te streven om op dit terrein in de wereld een leidende rol te spelen; - onverwijlde verbetering van de veiligheid van het zeevervoer teneinde het mariene milieu te beschermen en regeling van de aanverwante vraagstukken van de aansprakelijkheid en sancties met het oog op de integrale uitvoering van de door de Raad (Vervoer en milieu) in december 2002 aangenomen conclusies; - indien mogelijk voor eind overeenstemming bereiken over de richtlijn inzake milieuaansprakelijkheid en inzake het voorkomen en het herstel van milieuschade, om concreet gestalte te geven aan het beginsel dat de vervuiler betaalt; - snelle opstelling en invoering van de nieuwe Europese wetgeving inzake chemicaliën waarover de Europese Raad van Göteborg overeenstemming heeft bereikt; - ontwikkeling van een alomvattend en inzichtelijk communautair kader voor een billijke en doelmatige prijsstelling voor de vervoersinfrastructuur die op een inzichtelijke wijze alle vervoerwijzen bestrijkt, teneinde de vervoerstoename los te koppelen van de groei van het BBP; 4 - verdere vermindering van de emissies afkomstig van de vervoerssector (in het bijzonder CO 2 en deeltjes); - volledige implementatie van alle relevante wetgeving van de EU inzake duurzame energie, energie-efficiëntie en vermindering van emissies, met name bij het vervoer en in gebouwen en apparaten, om de streefcijfers van Kyoto sneller te halen; F/UK: positief studievoorbehoud. I en FIN: voorbehoud bij het laatste gedeelte van de tekst van dit streepje. S stelt voor aan het einde van dit punt het volgende toe te voegen: "en te voldoen aan de indicatieve streefcijfers voor 2010 van 12% van de primaire energiebehoeften en 22% van de elektriciteitsbehoeften. Met het oog op die ontwikkeling zouden de lidstaten nationale streefcijfers kunnen vaststellen om, in vergelijking met 2000, het aandeel van duurzame energie in de totale primaire energievoorziening uiterlijk in 2010 met ten minste 2 procentpunten te verhogen". F: voorbehoud. A en P steunen de expliciete verwijzing naar de indicatieve streefcijfers van 12% en 22%; B, E en FIN maken een voorbehoud bij de 2 procentpunten in het tweede deel van het voorstel. 6536/03 pau/dl/vl 7 BIJLAGE DG I NL

8 - een besluit om de snelle ontwikkeling te bevorderen van het komende Commissievoorstel voor een richtlijn inzake de koppeling van CDM en JI in het kader van de handel in emissierechten en begin van de werkzaamheden om de Gemeenschap in staat te stellen op geloofwaardige wijze te pleiten voor striktere doelstellingen voor de tweede verbintenisperiode, en van voorstellen gericht op de monitoring en beperking van gefluoreerde broeikasgassen; 6 - toepassing van de strategieën en actieplannen van de EU en van de afzonderlijke lidstaten inzake biodiversiteit, totstandbrenging van het netwerk Natura 2000 alsmede de implementatie van alle nodige technische en financiële instrumenten en maatregelen voor de integrale uitvoering ervan en voor de bescherming van de uit hoofde van de richtlijnen inzake habitats en vogels beschermde soorten buiten de Natura 2000-gebieden; - aanmoediging van de samenwerking tussen de lidstaten teneinde overstromingen te voorkomen door, rekening houdend met de kaderrichtlijn inzake water, daartoe in de gepaste middelen en maatregelen, onder meer een communautair netwerk van deskundigen, te voorzien; - spoedige bekrachtiging en uitvoering van het Verdrag van Aarhus en de aanneming medio 2004, van voorstellen voor een richtlijn betreffende de toegang tot de justitie en voor een wetgevend instrument waarin wordt bepaald hoe de EU-instellingen de bepalingen van de drie pijlers van dat verdrag zullen naleven; 7 extern: - zorgen voor een doeltreffende en resultaatgerichte follow-up van de in Johannesburg overeengekomen nieuwe doelstellingen en streefcijfers inzake water en sanitaire voorzieningen, de bescherming van het mariene milieu, uitgeputte visbestanden, chemicaliën en natuurlijke hulpbronnen, met inbegrip van bossen en biodiversiteit; - druk uitoefenen op andere partijen, in het bijzonder de Russische Federatie, om het Protocol van Kyoto te ratificeren, zodat dit tijdig in werking kan treden; 6 7 S stelt voor het volgende streepje toe te voegen: "een tijdig akkoord over de richtlijn ter bevordering van het gebruik van biobrandstoffen met het oog op de Europese Raad van Thessaloniki, als een stap in de richting van de lange-termijndoelstelling dat biobrandstoffen uiterlijk in ,75% moeten uitmaken van alle voor vervoersdoeleinden op de markt gebrachte diesel en benzine". A: volledige steun; D: kan dit voorstel aanvaarden indien na het woord "biobrandstoffen" de woorden "en andere hernieuwbare brandstoffen" worden toegevoegd. F: voorbehoud. 6536/03 pau/dl/vl 8 BIJLAGE DG I NL

9 - actief blijven bijdragen tot de succesvolle en tijdige voltooiing van de in het kader van de ontwikkelingsagenda van Doha (OAD) gestarte werkzaamheden zoals die op de WDO zijn bevestigd en die de mogelijkheid bieden om de mondialisering op een duurzame en verantwoorde wijze te beheren, door de markttoegang te vergroten, in het bijzonder voor de ontwikkelingslanden en voor landen met een overgangseconomie, door handels- en ontwikkelingsstrategieën te integreren, het gebruik van duurzaamheidseffectbeoordelingen te bevorderen, vooruitgang te boeken met handels- en milieukwesties en de herziening aan te moedigen van subsidies die ernstige nadelige gevolgen hebben voor het milieu en onverenigbaar zijn met duurzame ontwikkeling; - steun geven aan maatregelen op alle niveaus, ook buiten de OAD, en op communautair niveau maatregelen treffen met het oog op de follow-up van de positieve agenda van de EU op het gebied van de handel, die verder kunnen bijdragen tot de duurzame ontwikkeling van een open wereldeconomie en tot de onderlinge versterking van handel, milieu en ontwikkeling, door maatschappelijk en ecologisch verantwoord ondernemerschap, alsmede de handel in op duurzame wijze geproduceerde goederen te bevorderen en door ervoor te zorgen dat de diensten voor exportkredieten handelen op een wijze die duurzame ontwikkeling bevordert; - het beheer van duurzame ontwikkeling en het milieubeheer op alle niveaus versterken en de samenhang tussen beide vergroten, waarbij de rol van het UNEP en de nieuwe taakstelling van de CDO beklemtoond moeten worden; - het voortouw nemen bij de opstelling van een tienjarenkader voor programma's inzake duurzame consumptie en productie op EU-niveau en op internationaal niveau, alsmede de nadere invulling van de gezamenlijke verklaring "De weg naar hernieuwbare energie"; - bijdragen tot uitroeiing van armoede door de doeltreffendheid van het ontwikkelingsbeleid te vergroten en op tijd aanvullende OAD-middelen ter beschikking te stellen, zoals door de Europese Raad van Barcelona is overeengekomen, en door ervoor te zorgen dat duurzame ontwikkeling wordt geïntegreerd in het ontwikkelingsbeleid; - de verdere ontwikkeling en uitvoering van de EU-initiatieven "Water voor leven" en "Energie ten behoeve van duurzame ontwikkeling en uitroeiing van armoede"; - actieve steun voor internationale processen en werkzaamheden ten behoeve van de levering van mondiale collectieve voorzieningen, met inbegrip van het vraagstuk van nieuwe financieringsbronnen; - een bijdrage leveren tot de ontwikkeling van regionale strategieën voor duurzame ontwikkeling, daarbij bijvoorbeeld voortbouwend op de ervaring die is opgedaan in de context van het EUROMED-proces; - ontwikkeling van een EU-actieplan inzake de handhaving van de bosbouwwetgeving, goed bestuur en handel, teneinde de illegale houtkap en de daarmee verbonden illegale houthandel te bestrijden. 6536/03 pau/dl/vl 9 BIJLAGE DG I NL

10 Bijlage bij de BIJLAGE DE VERDERE TOEPASSING VAN DE EU-STRATEGIE VOOR DUURZAME ONTWIKKELING De Raad is ingenomen met het feit dat in het Commissieverslag "Kiezen voor groei: Kennis, innovatie en banen in een hechte samenleving" de duurzame ontwikkeling op horizontale wijze wordt behandeld, en dat in de evaluatie van de strategie van Lissabon milieukwesties geïntegreerd zijn. Er moet evenwel nog veel worden gedaan om de doelstellingen van Göteborg inzake duurzame ontwikkeling volledig in deze strategie te integreren en de drie pijlers van duurzame ontwikkeling effectiever te integreren en in evenwicht te brengen met de interne en externe dimensie van de SDO. In dit verband zou de Raad evenwel in het Commissieverslag gaarne een specifieke beoordeling hebben aangetroffen van het milieu-integratieproces alsmede van de gevolgen van het uitbreidingsproces voor het milieu en de duurzame ontwikkeling. De Raad is met de Commissie van mening dat er weliswaar enige vooruitgang is geboekt, maar dat de zorgwekkende tendensen waarvan sprake was toen de SDO ten doop werd gehouden, nog niet zijn gekeerd. Er moet sneller en doeltreffender worden hervormd om te zorgen voor een duurzame economische groei, voor meer en betere banen, voor het behoud van sociale cohesie, en tegelijk voor het bereiken van milieustreefcijfers, met name die van het zesde milieuactieprogramma, en de ontkoppelingsdoelstellingen van de SDO. Een nieuwe aanpak in beleidsvorming Om het volledige pakket van de in Göteborg voorgestelde hervormingen te verwezenlijken en het EU-beleid verenigbaar te maken met duurzame ontwikkeling, is het cruciaal dat de EU-instellingen of, waar passend, de lidstaten, onder eerbiediging van het subsidiariteitsbeginsel, actie ondernemen om: de coherentie en synergie van het beleid in de verschillende sectoren te vergroten, onder andere door de Raad Algemene Zaken/Externe Betrekkingen een meer coördinerende rol te geven; het proces van Cardiff inzake integratie van milieuoverwegingen in het beleid en het optreden van de Gemeenschap nieuw leven in te blazen, onder meer door waar mogelijk Raadszittingen en Groepsvergaderingen gezamenlijk te houden; op basis van onder andere de integratiestrategieën van de Raad, algemene communautaire en, waar van toepassing, sectorspecifieke ontkoppelingsdoelstellingen vast te stellen, met inachtneming van relevante regionale verschillen, als richtsnoeren voor de verdere uitvoering van het proces van Cardiff en de verplichtingen van Johannesburg; in alle belangrijke beleidsinitiatieven ten volle gebruik te maken van het nieuwe effectbeoordelingssysteem van de Commissie teneinde de SDO te versterken en tijdig concrete beleidsrichtsnoeren te verschaffen; 6536/03 pau/dl/vl 10

11 de milieugerelateerde structurele indicatoren verder te ontwikkelen en kwalitatief te verbeteren tot zij op hetzelfde niveau staan als, bijvoorbeeld, de economische indicatoren, waarbij moet worden beklemtoond dat indicatoren voor duurzame ontwikkeling moeten worden vastgesteld; vóór de tussentijdse evaluatie van het zesde milieuactieprogramma, thematische strategieën voor te stellen, zodat de prioritaire maatregelen van dit programma tijdig kunnen worden uitgevoerd; voor eind 2003 het actieplan voor milieutechnologie, met inbegrip van technologie inzake duurzame energie en energie-efficiëntie, op te stellen en uit te voeren opdat barrières voor de ontwikkeling en verspreiding van deze technologie worden geslecht, en daarbij volledig gebruik te maken van het zesde kaderprogramma voor onderzoek; passende exportactiviteiten op dit gebied verder te bevorderen en ervoor te zorgen dat de lidstaten beste praktijken uitwisselen; subsidies die aanzienlijke negatieve gevolgen voor het milieu hebben en onverenigbaar zijn met duurzame ontwikkeling, te herzien alsmede, op het passende niveau, economische instrumenten verder te ontwikkelen en in te zetten om juiste prijzen te verkrijgen en marktverstoringen op te heffen, zodat duurzame productie- en consumptiepatronen worden gestimuleerd; onmiddellijk stappen te nemen om vorderingen te maken bij de formulering en uitwerking van nationale strategieën voor duurzame ontwikkeling en uiterlijk in 2005 met de uitvoering daarvan te beginnen, zoals overeengekomen is op de Wereldconferentie over Duurzame Ontwikkeling; uiterlijk in 2003 de mededeling betreffende het geïntegreerd productbeleid gereed te hebben en daarin rekening te houden met milieuvereisten voor de gehele levensduur van producten en met name een hechte samenwerking te bevorderen tussen de lidstaten, het bedrijfsleven en de sociale partners; het actieplan "Vereenvoudiging en verbetering van de regelgeving" verder uit te voeren, onder andere door gebruik te maken van het in de mededeling van de Commissie bedoelde communautaire kader voor milieuconvenanten, waarin bepaalde criteria voor de conformiteit, het toezicht en de procedures omschreven zijn; de haalbaarheid en effectiviteit van deze instrumenten per geval te evalueren; zo snel mogelijk een communautair systeem voor milieuaansprakelijkheid aan te nemen en in te voeren ter voorkoming en bestrijding van milieuschade; met het Europees Ruimtelijk Ontwikkelingsperspectief als oriëntatie een aanpak te ontwikkelen voor de bevordering van territoriale en regionale partnerschappen; het Verdrag van Aarhus onverwijld te bekrachtigen en uit te voeren en voorstellen in te dienen voor een medio 2004 aan te nemen richtlijn inzake toegang tot de rechter en voor een wetgevingsinstrument waarin wordt bepaald hoe de instellingen van de EU de bepalingen van de drie pijlers van dat verdrag zullen naleven. 8 8 F: voorbehoud. 6536/03 pau/dl/vl 11

12 Bestrijding van de klimaatverandering De ratificatie van het Protocol van Kyoto door de EU en al haar lidstaten voor de aanvang van de Wereldtop inzake duurzame ontwikkeling, en hun politieke overeenstemming over een regeling voor handel in broeikasgasemissierechten zijn belangrijke eerste stappen in de goede richting. Willen we echter de overeengekomen streefcijfers op tijd halen, dan zijn vooral maatregelen op het gebied van energie hoogstnoodzakelijk, mede ter verwezenlijking van de doelstellingen omtrent klimaatverandering en de tijdens de Wereldtop inzake duurzame ontwikkeling aangegane verplichtingen. In dit verband dient alles op alles te worden gezet om: de gemeenschap in staat te stellen om op geloofwaardige wijze te pleiten voor een internationale overeenkomst inzake strengere verminderingsdoelstellingen voor de tweede verbintenisperiode zoals vastgelegd in het Protocol van Kyoto; druk uit te oefenen op andere partijen, in het bijzonder de Russische Federatie, om het Protocol van Kyoto te ratificeren, zodat dit tijdig in werking kan treden; het Europees Programma inzake klimaatverandering uit te voeren, met inbegrip van een samenhangend pakket van gemeenschappelijke en gecoördineerde beleidslijnen en maatregelen (GGBM), als aanvulling op nationaal beleid en nationale maatregelen ter uitvoering van de verplichtingen van Kyoto; de volgende instrumenten onverkort toe te passen: Richtlijn 2001/77/EG betreffende de bevordering van elektriciteitsopwekking uit hernieuwbare energiebronnen op de interne elektriciteitsmarkt, vooral om de streefcijfers voor 2010 van 12% primaire energiebehoeften en 22% van de elektriciteitsbehoeften te halen; Richtlijn 2002/91/EG betreffende de energieprestatie van gebouwen; het Communautair actieplan voor energie-efficiëntie, zoals gepresenteerd in de conclusies van de Raad van 5 december 2000; ervoor te zorgen dat de Raad en het Europees Parlement: snel overeenstemming bereiken over het voorstel voor een meerjarenprogramma voor acties op energiegebied: "Intelligente energie voor Europa" ( ) en over het voorstel voor een richtlijn tot bevordering van het gebruik van biobrandstoffen in het vervoer, die beide voor de Europese Raad van Thessaloniki moeten worden aangenomen; snel vooruitgang boeken met het voorstel voor een richtlijn inzake de bevordering van warmtekrachtkoppeling op basis van vraag naar nuttige warmte binnen de interne energiemarkt (WKK). Bovengenoemde instrumenten moeten op een kosteneffectieve manier worden toegepast waarbij overlapping vermeden moet worden. 6536/03 pau/dl/vl 12

13 Zorgen voor duurzaam vervoer De discrepantie tussen de doelstelling op het gebied van duurzame mobiliteit en logistiek en de huidige ongunstige tendensen in de milieuprestaties van de sector, is een bron van zorg en vraagt om verdere actie. Rekening houdend met het feit dat de acties in de vervoerssector een aanvulling moeten vormen op acties in andere sectoren, zoals interne markt, regionaal beleid, milieu, energie, ondernemingenbeleid en industriebeleid, zouden de prioriteiten voor onmiddellijke actie in de vervoerssector moeten zijn: reductie van de uitstoot (in het bijzonder CO 2 en deeltjes) door de vervoerssector, om de toename van de uitstoot door personen- en goederenvervoer los te koppelen van de economische groei; daartoe dient de bevordering van meer milieuvriendelijke/schonere technologie voorrang te krijgen, samen met de verbetering van de veiligheid bij het vervoer van gevaarlijke of verontreinigende materialen (in het bijzonder het maritieme vervoer), en van de milieuprestaties van alle vormen van vervoer; bevordering van meer milieuvriendelijke vormen van vervoer, zoals spoorwegen, binnenvaart en kustvaart, en ook van intermodaliteit, waarmee een bijdrage wordt geleverd tot verschuivingen in de vervoerswijze zodat de congestie van de wegeninfrastructuur wordt verminderd, alsmede tot een efficiënter en duurzamer vervoerssysteem; ontwikkeling van een communautair kader voor een billijke en doelmatige prijsstelling van vervoersinfrastructuur die op inzichtelijke wijze alle vervoerswijzen bestrijkt; 9 verwezenlijking van de doelstelling dat zo spoedig mogelijk milieuvriendelijke brandstoffen worden ontwikkeld en gebruikt. Bestrijding van gevaren voor de volksgezondheid De instelling van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid en de inwerkingtreding van de Europese levensmiddelenwetgeving in 2002 zijn belangrijke concrete successen op dit gebied. Al het nodige moet evenwel worden gedaan om: de nieuwe Europese chemicaliënwetgeving waarover de Europese Raad van Göteborg overeenstemming heeft bereikt, op te stellen en toe te passen, waarbij rekening moet worden gehouden met de streefcijfers voor 2020 van Johannesburg en de daarmee verband houdende verplichtingen die voortvloeien uit de conclusies van de Raad (Milieu) van 7 juni 2002, de conclusies van Göteborg en het Uitvoeringsplan van Johannesburg; 9 A geeft in overweging om de tekst als volgt te vervangen: "ontwikkeling, uiterlijk in 2004, van een communautair kader voor een billijke en doelmatige prijsstelling van de vervoersinfrastructuur, met inbegrip van milieukosten, die op inzichtelijke wijze alle vervoerswijzen bestrijkt, alsmede van nieuwe instrumenten met publiek-privaat partnerschap (PPP) met het oog op de financiering van alternatieve infrastructuur". FIN/S: voorbehoud bij dit voorstel. 6536/03 pau/dl/vl 13

14 uitvoering te geven aan het programma Schone lucht voor Europa door middel van wetgevings- en andere concrete maatregelen ter bescherming van de volksgezondheid en het milieu; de thematische strategie voor een duurzaam gebruik van pesticiden zo spoedig mogelijk te voltooien en toe te passen en de herziene versie van Richtlijn 91/414 betreffende plantenbeschermingsproducten aan te nemen. Een meer verantwoord beheer van natuurlijke hulpbronnen De gevolgen die het niet-duurzame gebruik van de natuurlijke hulpbronnen heeft op het milieu, blijft een bron van zorgen. Er moet meer vaart worden gezet achter de ontwikkeling van een meer verantwoord beheer van natuurlijke hulpbronnen en van schonere en op een efficiënter gebruik van hulpbronnen gebaseerde systemen, producten en diensten. Hierin is begrepen de thematische strategie voor een duurzaam gebruik en beheer van natuurlijke hulpbronnen. Daartoe, en vooral om de streefcijfers voor biodiversiteit van 2010 en die voor visbestanden van 2015 te kunnen halen, dienen de werkzaamheden zich te concentreren op: onverkorte toepassing van de strategieën en actieplannen van de EU en van de afzonderlijke lidstaten inzake biodiversiteit, en volledige toepassing van de EG-richtlijnen betreffende de instandhouding van de natuur, met inbegrip van de volledige totstandbrenging en toepassing van het netwerk Natura 2000, met een regeling voor de nodige technische en financiële ondersteuning en een verbeterde biodiversiteitsmonitoring; het waarborgen van een optimale synergie tussen de toepassing van de kaderrichtlijn inzake water en de maatregelen met het oog op de instandhouding van de biodiversiteit; bescherming en instandhouding van het mariene milieu, onder andere door toepassing van de habitatsrichtlijn en in combinatie met de toekomstige EU-strategie voor het mariene milieu, de conclusies van de Raad (Milieu) ter zake en de EU-strategie voor het geïntegreerd beheer van kustgebieden; versnelling van het proces van de integratie van milieuaspecten in landbouw en visserij, onder meer door de aanneming van een hervorming van het GLB 10 en door passende maatregelen te treffen voor de follow-up van de recentelijk aangenomen hervorming van het GVB ter bescherming van lucht, grond, water en biodiversiteit, waarbij rekening dient te worden gehouden met de noodzakelijke plattelandsontwikkeling; stimulering van de medewerking van de lidstaten bij de voorkoming en het beheer van ongelukken en natuurrampen; op de jongste Raadsconclusies en op de Commissievoorstellen gebaseerde striktere verplichtingen ten aanzien van de prestaties van het zeevervoer vanuit milieu- en veiligheidsoogpunt; verdere ontwikkeling en uitvoering van het beleid inzake preventie en beheer van afval zoals omschreven in het zesde MAP. 10 F, gesteund door A, E, P en IRL: de woorden "onder meer door de aanneming van een hervorming van het GLB" vervangen door de woorden "onder meer door verdere ontwikkelingen van het GLB". D, NL, S en UK: voorbehoud bij deze wijziging. 6536/03 pau/dl/vl 14

15 De mondiale dimensie De Raad deelt de opvatting die de Commissie in haar syntheseverslag naar voren brengt, dat de resultaten van de Wereldtop inzake duurzame ontwikkeling samen met de agenda van Doha en de consensus van Monterrey wat betreft ontwikkelingsfinanciering, hebben geresulteerd in een globaal partnerschap voor duurzame ontwikkeling. De EU zal ernaar streven haar leidende rol te consolideren en ervoor te zorgen dat er een geïntegreerde en op resultaten gerichte follow-up komt ten aanzien van de in dat verband aangegane verplichtingen. De mondialisering ten dienste stellen van de duurzame ontwikkeling De internationale handel is, wanneer de landen een degelijk nationaal ecologisch, sociaal en economisch beleid voeren, een belangrijke factor voor economische groei, duurzame ontwikkeling en armoedebestrijding. In Doha is de agenda voor een nieuwe ronde van handelsbesprekingen vastgesteld, die een verdere liberalisering van de handel en de versterking van een op regels gebaseerd kader in het vooruitzicht stelt. Een vrijere en eerlijkere handel zal een verdere stimulans zijn voor hervormingen en innovaties in de Europese Unie die de strategie van Lissabon ondersteunen. Maar nog belangrijker is dat Doha de mogelijkheid biedt om de mondialisering op een verantwoorde wijze te beheren. De EU zal, zoals ze tijdens de Wereldtop inzake duurzame ontwikkeling (WDO) heeft bevestigd, zich blijven inzetten voor een succesvolle en tijdige afronding van de in het kader van de ontwikkelingsagenda van Doha gestarte werkzaamheden, en over de hele lijn blijven streven naar duurzame resultaten. De EU zal in het kader van de ontwikkelingsagenda van Doha (OAD) daadkrachtig blijven ijveren voor een positief resultaat inzake mondiale duurzame ontwikkeling. De OAD kan daaraan bijdragen door, ook voor de ontwikkelingslanden, de markttoegang aanzienlijk te vergroten, handels- en ontwikkelingsstrategieën te integreren, vooruitgang te boeken met handels- en milieukwesties zoals de koppeling tussen de WTO en de MEA's, door de milieukeur toe te passen en de belemmeringen voor milieuvriendelijke goederen en diensten verder uit de weg te ruimen, alsmede door gerichte, duurzaam gefinancierde programma's voor technische bijstand en capaciteitsopbouw uit te voeren. De Unie moet ervoor blijven zorgen dat de liberalisering van de markten ingebed wordt in een breder regelgevend kader dat gericht is op de verdeling van de mogelijke winst die de mondialisering oplevert. De EU zal ook op alle niveaus steun verlenen aan maatregelen buiten de OAD die verder kunnen bijdragen tot de duurzame ontwikkeling van een open wereldeconomie en tot de onderlinge versterking van handel, milieu en ontwikkeling, en zal ook in de toekomst haar WDO-doelstellingen betreffende de handel blijven nastreven. Op basis daarvan zal de EU maatschappelijk en ecologisch verantwoord ondernemerschap in de Unie en op internationaal niveau bevorderen, evenals duurzame en eerlijke handel, met name door stimulansen te ontwikkelen voor de handel in op duurzame wijze geproduceerde goederen, waarbij de initiatieven in het bijzonder de eerlijke handel en biologische producten ten goede moeten komen; zij zal de herziening aanmoedigen van subsidies die ernstige nadelige gevolgen hebben voor het milieu en onverenigbaar zijn met duurzame ontwikkeling; zij zal exportkredieten aanmoedigen die in overeenstemming zijn met duurzame ontwikkeling; zij zal ecologisch en maatschappelijk verantwoorde investeringen en bedrijfspraktijken bevorderen; zij zal de duurzaamheidsdimensie van bilaterale en regionale overeenkomsten bevorderen; zij zal het gebruik van duurzaamheidseffectbeoordelingen stimuleren, meer middelen ter beschikking stellen voor geïntegreerde technische bijstand en capaciteitsopbouw in de ontwikkelingslanden, zodat deze landen de uitdaging van duurzame ontwikkeling kunnen aangaan en zij zal zich beraden op verdere praktische maatregelen, zoals het "alles behalve wapens"-initiatief, om de export uit de ontwikkelingslanden te bevorderen. 6536/03 pau/dl/vl 15

16 De in Johannesburg gedane toezeggingen waarmaken: armoedebestrijding, het beleid inzake ontwikkelingssamenwerking en de praktische uitvoering van de externe bijstand De Raad bevestigt dat het ontwikkelingsbeleid een essentieel onderdeel vormt van de externe betrekkingen van de EU en dat het duidelijk gericht moet zijn op de uitbanning van de armoede, vooral in plattelandsgebieden, door middel van de integratie van economische, sociale en milieuoverwegingen en van gendergelijkheid, en de versterking van het behoorlijk bestuur in het kader van het proces van duurzame ontwikkeling. De EU benadrukt dat zij zich blijft inzetten voor de verwezenlijking van de millenniumontwikkelingsdoelstellingen op de gebieden van uitbanning van de armoede en duurzame ontwikkeling. De samenhang tussen de interne en de externe beleidsmaatregelen en de verbetering van de doeltreffendheid van de externe bijstand van de EU zullen daartoe bijdragen; overigens zijn duurzame ontwikkeling en armoedebestrijding, zowel binnen als buiten de Europese Unie, uitdrukkelijk opgenomen in de algemene doelstellingen van de EU. De externe dimensie van alle EU-beleidsmaatregelen, en in het bijzonder de synergieën en interacties met de ontwikkelingssamenwerking, moet stelselmatig in de overwegingen worden betrokken. De EU hecht de grootste waarde aan het beginsel van eigendom door de partnerlanden en aan hun toezegging om de in de millenniumverklaring opgenomen beginselen inzake democratie en verantwoordelijk bestuur, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, na te leven. De inspanningen die de ontwikkelingslanden zelf leveren om duurzame ontwikkeling tot stand te brengen, moeten krachtig worden gesteund. De EU benadrukt het belang van samenhangende steunmaatregelen voor nationale strategieën voor duurzame ontwikkeling en armoedebestrijding, met inbegrip van de strategische documenten voor armoedebestrijding in de landen met een laag inkomen. In dit verband steunt de EU met kracht het nieuwe partnerschap voor de ontwikkeling van Afrika als een initiatief om een einde te maken aan de marginalisatie van het Afrikaanse continent. De Raad beklemtoont tevens het belang van de partnerschapsovereenkomst van Cotonou tussen de EU en 77 ontwikkelingslanden in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS), die een nieuwe vorm van een wereldwijd partnerschap is. De EU hecht tevens veel belang aan samenwerking met andere regio's, zoals Latijns-Amerika, het Middellandse-Zeegebied en Azië, door middel van haar geografische en thematische programma's, alsmede door middel van partnerschapsovereenkomsten en dialoogprocessen met specifieke regio's en landen. Het in maart 2002 op de Internationale Conferentie inzake ontwikkelingsfinanciering te Monterrey aangekondigde EU-besluit om de ontwikkelingssamenwerking te intensiveren, is een duidelijke blijk van de Europese vastbeslotenheid om de grootste verstrekker van bijstand aan de ontwikkelingslanden te blijven. In hoeverre de in Monterrey en Johannesburg vastgestelde doelstellingen daadwerkelijk worden verwezenlijkt, zal in zeer grote mate afhangen van de initiatieven op regionaal, nationaal en plaatselijk niveau. De EU is er ook van overtuigd dat om voldoende middelen te kunnen mobiliseren voor de uitvoering van de resultaten van de WDO, de bestaande financieringsbronnen moeten worden aangewend, en dat daarnaast nieuwe financieringsbronnen moeten worden onderzocht en aangeboord. Te dien einde dient de EU haar activiteiten toe te spitsen op: het bevestigen van de toezeggingen die zijn gedaan op de internationale conferentie van Monterrey om de totstandkoming van een nieuw partnerschap tussen de ontwikkelde en de ontwikkelingslanden te bevorderen ter ondersteuning van het mobiliseren van binnenlandse middelen, het aantrekken van internationale financiering, het stimuleren van de internationale handel overeenkomstig de multilaterale handelsagenda, de duurzame financiering van de schuldenlast en de verlichting van de buitenlandse schuld. 6536/03 pau/dl/vl 16

17 bevestiging van haar vaste voornemen de verbintenissen uit te voeren die zijn aangegeven op de Europese Raad van Barcelona in het kader van de voorbereiding van de conferentie van Monterrey, namelijk: - in 2006 collectief een EU-gemiddelde van 0,39% van het BNI voor officiële ontwikkelingshulp bereiken, met dien verstande dat alle lidstaten ernaar zullen streven tegen die tijd ten minste 0,33% van het BNI voor officiële ontwikkelingshulp te bereiken; - voor 2004 concrete maatregelen treffen met het oog op de coördinatie van het beleid en de harmonisatie van de procedures, zowel op EG-niveau als op het niveau van de lidstaten; - uitvoering geven aan de DAC-aanbevelingen in verband met de ontbinding van de hulp aan de minst ontwikkelde landen en voortzetting van de bespreking over de verdere ontbinding van de bilaterale bijstand; - de handelscapaciteit van de ontwikkelingslanden verbeteren, onder andere door middel van steun voor handelsgerelateerde technische bijstand, teneinde hun onderhandelingspositie op dit gebied te verbeteren; de productiecapaciteit verder verbeteren en maatregelen treffen om de beperkingen aan de aanbodzijde in de ontwikkelingslanden weg te werken; - streven naar vooruitgang bij de besprekingen over mondiale collectieve voorzieningen, onder andere door middel van een internationale task force, op een open, transparante en allesomvattende wijze; - verder zoeken naar nieuwe financieringsbronnen; - zorgen voor meer inspraak van de ontwikkelingslanden in de internationale besluitvorming, onder meer door invloed uit te oefenen op de hervorming van het internationaal financieel stelsel; - zorgen voor meer samenhang tussen de VN, de internationale financiële instellingen en de WTO; - de inspanningen voortzetten om de duurzaamheid van de schuld te herstellen, vooral in de armste ontwikkelingslanden, in de context van het uitgebreide HIPC-initiatief. De Raad heeft zich in zijn conclusies van mei 2002 gecommitteerd aan de volgende kernprioriteiten voor het externe optreden: Water - Erkennen dat water een essentieel onderdeel vormt van armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling en de verwezenlijking van de millenniumontwikkelingsdoelstellingen, met dien verstande dat het verband tussen voedselveiligheid, plattelandsontwikkeling, water als natuurlijke hulpbron en armoedebestrijding van wezenlijk belang is; bevorderen van institutionele ontwikkeling, behoorlijk bestuur en horizontale aspecten zoals gender en milieu als kernelementen van doeltreffende strategieën voor waterbeheer; - een oplossing zoeken voor het wereldwijde probleem van de groeiende schaarste aan en de teruglopende kwaliteit van water, vooral in de ontwikkelingslanden, zoals dat tijdens de zoetwaterconferentie in Bonn aan de orde is gesteld; - de samenwerking met de partners op nationaal en regionaal niveau voortzetten om concrete activiteiten uit te werken die kunnen bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen inzake de toegang tot drinkwater en sanitaire voorzieningen alsmede inzake het geïntegreerd beheer van de watervoorraden, waarvoor in Johannesburg het startschot is gegeven in de vorm van het Waterinitiatief van de EU en het partnerschap EU/Afrika voor watervoorziening en sanitaire voorzieningen; de samenwerking met andere partners in Oost-Europa, de Kaukasus en Centraal-Azië, het Middellandse-Zeegebied en Latijns-Amerika voortzetten. - de verbintenis aangaan bij te dragen tot de succesvolle afronding van de van 23 tot en met 26 maart 2003 in Kyoto te houden ministeriële conferentie in de context van het derde Wereld Water Forum, waar concrete maatregelen zouden moeten worden vastgesteld voor de uitvoering van de in Johannesburg voorgestelde maatregelen. 6536/03 pau/dl/vl 17

18 Energie - Erkennen dat energie van fundamenteel belang is voor de uitroeiing van de armoede en voor de verwezenlijking van de millenniumontwikkelingsdoelstellingen, door middel van de levering van aangepaste, betaalbare en duurzame energiediensten in plattelandsgebieden, semi-stedelijke gebieden en stedelijke gebieden; de EU zal, in aansluiting op de lancering van het EU-Energieinitiatief voor armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling op de WDO, haar dialoog voortzetten met de partners in de ontwikkelingslanden en met andere belanghebbenden op nationaal en regionaal niveau met het oog op de totstandbrenging van op vraag gebaseerde partnerschappen teneinde de toegang van de arme bevolkingsgroepen tot energie te verbeteren, de institutionele ontwikkeling te steunen en technische bijstand te verlenen aan ontwikkelingslanden bij het uitstippelen van een doeltreffend energiebeleid. Gezondheid - De EU memoreert dat zij zich zal inzetten voor de volksgezondheid, die een essentiële factor vormt voor duurzame ontwikkeling en economische groei, en voor de verwezenlijking van de millenniumontwikkelingsdoelstellingen op het gebied van de beperking van de kindersterfte en de kraambedsterfte, betere toegang tot de reproductieve gezondheidszorg en gezondheidsdiensten, de bestrijding van HIV/AIDS en andere besmettelijke ziekten, rekening houdend met de toegenomen behoeften van de bevolking op nationaal niveau, waarbij de aandacht in het bijzonder zal uitgaan naar de armste bevolkingsgroepen en naar vrouwen en kinderen; zij bevestigt het belang van haar actieprogramma en van het Wereldfonds voor de bestrijding van HIV/AIDS, tuberculose en malaria. Het optreden van de EU dient zich bovendien op de volgende prioriteiten te richten: Duurzame productie- en consumptiepatronen De EU heeft toegezegd de opstelling van een internationaal tienjarenkader van programma's voor duurzame consumptie en productie ter ondersteuning van regionale en nationale initiatieven te bevorderen door: - de instelling van een doeltreffende structuur voor de vorming van dit kader te steunen, met als "task manager" UNEP in samenwerking met andere VN-organen en andere internationale organisaties; - initiatieven te steunen die vooral ten goede komen aan op duurzame wijze geproduceerde goederen, met name eerlijke handel en biologische producten; - het voortouw te nemen bij de ontkoppeling van economische groei enerzijds en milieuschade anderzijds, door dergelijke programma's binnen de EU en op OESO-niveau uit te werken, en ten volle gebruik te maken van de mogelijkheden van de nieuwe milieutechnologie; - ontwikkelingslanden via technologieoverdrachten te helpen om de capaciteit op te bouwen waarmee ze programma's voor een schonere productie kunnen uitvoeren; - de instelling te bevorderen van een gemeenschappelijk kader voor het meten van vorderingen met behulp van bestaande indicatoren en instrumenten, zoals levenscyclusanalyse en milieueffectbeoordeling; De EU zal ook actief streven naar consolidatie en uitbreiding van de coalitie van Johannesburg van landen die de gezamenlijke verklaring "De weg naar hernieuwbare energie" hebben aangenomen, om regionale en waar mogelijk globale streefcijfers vast te stellen voor de aanzienlijke vergroting van het aandeel hernieuwbare energiebronnen wereldwijd. 6536/03 pau/dl/vl 18

19 Biodiversiteit en natuurlijke hulpbronnen Als men door middel van de ecosysteem-aanpak wil komen tot een meer verantwoord beheer van de natuurlijke hulpbronnen, met specifieke aandacht voor de biodiversiteit en behoud van de voedselzekerheid, dan dienen als prioriteiten voor internationale actie op dit gebied te gelden: - volledige verwezenlijking van de drie doelstellingen van het Verdrag inzake biologische diversiteit, te weten het behoud en het duurzaam gebruik van de biologische diversiteit, en een eerlijke en billijke verdeling van de voordelen van het gebruik van genetische rijkdommen; - de bevordering van het gebruik van de richtsnoeren van Bonn in het kader van het Biodiversiteitsverdrag betreffende genetische rijkdommen alsmede van de leidende beginselen inzake invasieve uitheemse soorten; - de invoering van systemen voor toezicht op de biodiversiteit, mede door de ontwikkeling van indicatoren; - druk uitoefenen op alle staten om het Protocol van Cartagena inzake bioveiligheid te bekrachtigen, teneinde de inwerkingtreding en de integrale en doeltreffende uitvoering ervan te bespoedigen; - steun verlenen voor de erkenning van bodemdegradatie, in de eerste plaats woestijnvorming en ontbossing, als nieuw aandachtsgebied voor het Wereldmilieufonds; - intensivering van de internationale samenwerking met het oog op de uitvoering van op internationaal niveau overeengekomen acties ter ondersteuning van een duurzaam bosbeheer, zoals de actievoorstellen van het IPF/IFF, het UNFF-actieplan en het uitgebreide werkprogramma van het Biodiversiteitsverdrag inzake biodiversiteit van de bossen; - doeltreffende maatregelen nemen om goed bestuur en goede handhaving van de bosbouwwetgeving te bevorderen, om het illegaal oogsten van bosbouwproducten en de daaraan gerelateerde handel te bestrijden en bij te dragen tot de internationale inspanningen ter zake; - steun verlenen voor de bescherming en het duurzame gebruik van unieke bossen en biodiversiteit in regio's zoals het Kongobekken, in samenwerking met ngo's, de civiele samenleving en de particuliere sector, en de certificering van een mondiaal duurzaam bosbeheer bevorderen. Chemische stoffen Om voor 2020 de significant schadelijke effecten van chemische stoffen op de menselijke gezondheid en het milieu zoveel mogelijk te beperken, dient de EU concrete actie te ondernemen om: - ervoor te zorgen dat de nieuwe Europese wetgeving voor chemische stoffen, samen met de ontwikkeling van een strategische aanpak van het internationaal beheer van chemische stoffen door de internationale conferentie die begin 2006 zal worden georganiseerd, de in Johannesburg voor 2020 overeengekomen doelstelling inzake chemische stoffen wordt bereikt; - ontwikkelingslanden technisch en financieel en door middel van toegang tot actuele informatie over wereldwijde regelgevingskwesties bij te staan bij de ontwikkeling van hun capaciteit voor een solide beheer van chemische stoffen en gevaarlijke afvalstoffen; - steun te verlenen voor de maatregelen inzake kwik waartoe de 22e vergadering van de Bestuursraad van het UNEP heeft besloten, en steun te verlenen aan de uitvoerend directeur van het UNEP die op de volgende vergadering van de Bestuursraad een samenvatting zal indienen van de verschillende standpunten en opties met betrekking tot verdere maatregelen betreffende kwik. 6536/03 pau/dl/vl 19

20 Internationaal beheer De EU en haar lidstaten moeten ernaar streven: - het internationaal milieubeheer (IEG) te versterken, hetgeen er toe kan leiden dat het UNEP een hogere status krijgt als gespecialiseerd VN-orgaan met een mandaat op brede basis voor milieu-aangelegenheden; - de versterkte rol en het uitgebreide mandaat van de ECOSOC, de CSD en het UNFF te ondersteunen, en samenwerking met UNEP aan te moedigen om op alle niveaus het beheer van duurzame ontwikkeling te bevorderen en de relatie met het internationaal milieubeheer te versterken; - de samenwerking te versterken tussen MEA's en de bevoegde VN-organen, internationale organisaties zoals de Bretton-Woodsinstellingen en de WTO. Mondiale collectieve voorzieningen De EU dient op een open, transparante en algemene wijze een studie te maken van kwesties van mondiaal collectief belang en van de daaraan gerelateerde conceptuele werkzaamheden met betrekking tot mondiale collectieve voorzieningen, om aldus een beter inzicht in dergelijke vraagstukken, waaronder het bestuderen van alternatieve financiering, te bevorderen. 6536/03 pau/dl/vl 20