Japan zet collectief in op ipsstamcelonderzoek
|
|
- Joannes Timmermans
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Japan zet collectief in op ipsstamcelonderzoek Daan Archer Samenvatting Professor Shinya Yamanaka van de universiteit van Kyoto heeft stamcellen gekweekt uit huidcellen zonder dat daarbij embryo s gebruikt zijn. Potentiële toepassingen liggen zowel in de ontwikkeling van nieuwe medicijnen als in regeneratieve geneeskunde. De revolutionaire techniek heeft in Japan een belangrijke bijdrage aan de nationale trots geleverd. Tevens betekent het een duw in de rug voor het verkrijgen van financiering voor stamcelonderzoek. Zo zijn er nationale samenwerkingsverbanden opgezet en is financiering van onderzoek op korte termijn vrijgemaakt. Dat is bijzonder in het bureaucratische Japan. Yamanaka, die diverse prijzen heeft gewonnen voor zijn onderzoek, zoekt ondertussen samenwerking met de concurrentie in de Amerikaanse staat Californië en de Harvard-universiteit. Ter bevordering van de wetenschap is het belangrijk dat wetenschappers samenwerken, zegt hij. Details Professor Shinya Yamanaka is een Japanse held, wellicht al een god. De onderzoeker van de universiteit van Kyoto creëerde in 2006 induced pluripotent stemcells (ips). Dat zijn stamcellen uit huidcellen van muizen die nog diverse soorten weefsel kunnen vormen. Een jaar later deed Yamanaka hetzelfde met menselijke huidcellen. In beide gevallen zonder het controversiële gebruik van menselijke embryo's. Deze grote Japanse bijdrage aan de life-sciences en wetenschap an sich is een flinke boost in de nationale trots van de traditioneel sterke R&D-natie met een zwakkere fundamentele wetenschap. ips-stamcellen vormen een belangrijke basis voor toekomstig nieuwe medicijnen en regeneratieve geneeskunde. Voordat deze technologieën echter (commercieel) toepasbaar zijn is er nog een lange weg te gaan. Om de felle internationale concurrentiestrijd aan te gaan investeert de Japanse overheid fors in een wetenschappelijk en industrieel ips-ecosysteem rondom Kyoto waarbij overheid, wetenschap en industrie nauw samenwerken. Hoe werkt de techniek waarmee professor Yamanaka nieuwe ips-stamcellen kweekte op basis van volwassen huidcellen? Het lijkt eenvoudig. Na toevoeging van vier specifieke genen (Oct-3/4, SOX2, c-myc, en Klf4) aan volwassen huidcellen van muizen of mensen ontstaan nieuwe induced pluripotent stemcells (ips). Dit kweekproces duurt ongeveer een maand (1).
2 Figuur 1. Het maken en toepassen van ips (Bron: The Nikkei). Een groot nadeel van deze methode is de noodzakelijke toevoeging van een virus dat mogelijk kankerverwekkend is. In 2008 publiceerde Yamanaka initiële resultaten van een nieuwe techniek die geen gebruik maakt van deze virussen. Vooralsnog werkt deze techniek enkel bij muizen ontving maar Yamanaka hiervoor recentelijk al een grote Japanse prijs. Volgens de jury is de bevinding nu al van groot belang voor regeneratieve geneeskunde. Sinds 2007 is het relatief rustige leven van Yamanaka drastisch veranderd en regent het prijzen, zowel in binnen- als buitenland. De verwachte toepassingen van stamcellen voor nieuwe medicijnen en regeneratieve geneeskunde zijn dan ook immens, van nieuwe medicijnen tot genezing van complexe hersenziekten. Prof. Hiroo Imura, Principal Fellow van CRDS, de denktank van het Ministry of Education, Culture, Sports, Science and Technology (MEXT), Emeritus Professor van de universiteit van Kyoto en voormalig lid van de Council for Science and Technology Policy (CSTP) licht toe: Onderzoek naar ips is een van meest belangrijke gebieden voor de toekomst van hersenziekten zoals Alzheimer en de ziekte van Parkinson. Zeker omdat neuronale cellen moeilijk te verkrijgen zijn is het gebruik van huidcellen zo belangrijk. Daarnaast zijn ipscellen in de toekomst hopelijk bruikbaar voor nieuwe medicijnen en regeneratieve geneeskunde. Volgens Imura is er een opvallende doch begrijpelijke verandering gaande met betrekking tot ips-onderzoek. Imura: Eerst dacht men dat ips de gouden standaard zou zijn voor regeneratieve geneeskunde. Na lange studies naar de veiligheidsaspecten van ips verschuift de focus naar ontdekking van nieuwe medicijnen. Imura verwacht dat het nog minimaal vijf à tien jaar zal duren voordat we toepassingen kunnen verwachten in de regeneratieve geneeskunde. Nationale samenwerking Japan is trots op de bevindingen van Yamanaka en zet fors in om verder
3 succes te bevorderen. Zo richtte MEXT in 2008 het Japanse ips Cell Research Network op. Binnen dit netwerk werken de universiteiten van Kyoto (2) en Tokyo, het RIKEN onderzoeksinstituut en Keio University samen. Yamanaka is het wetenschappelijke hoofd van het netwerk en beschikt daarnaast over een eigen overheidsbudget onder de naam Yamanaka ips-cell Special Project. Volgens Dr. Yohsuke Takasaki, senior specialist bij de Life Science afdeling van MEXT, richten de verschillende onderzoeksgroepen zich respectievelijk op verder fundamenteel ips-onderzoek, bloedziekten zoals leukemie, oog- en hersenziekten. Takasaki: Het netwerk richt zich in eerste instantie op de snelst haalbare toepassingen zoals nieuwe medicijnen en analyse van ziektemechanismen. Op de langere termijn volgt de klinische regeneratieve medische zorg. Figuur 2. In 2008 is een nieuw netwerk voor stamcelonderzoek opgericht door het Japanse ministerie van wetenschap (Bron: MEXT) Opvallend waren de extra financiën eind Na een eerste 1 miljard Japanse Yen (8,3 miljoen euro) gaf MEXT begin 2008 aan om gedurende de periode tot en met 2012 nog eens 10 miljard Japanse Yen (83 miljoen euro) te investeren in ips-onderzoek. Zeker in het bureaucratische Japan staan de publieke uitgaven voor meerdere jaren vast. Daarom was menig Japanse onderzoeker enigszins verbaasd toen MEXT eind 2007, meteen na de grote publicatie van Yamanaka, razendsnel additionele financiën vrij kon maken voor ipsonderzoek. Prof. Reiko Kuroda, werkzaam bij de Japan Science and Technology Agency (JST) en voormalig lid van de CSTP (de Japanse counterpart van het Nederlandse Innovatie-Platform) verklaart in een interview: Vanwege de sterke rol van de CSTP in deze kwestie was er eind 2007 snel veel geld beschikbaar. Zeker gezien de veelbelovende ips-resultaten en de
4 sterke internationale concurrentie was er de noodzaak voor Japan om snel te handelen. Meestal verlopen subsidieverstrekkingen bottom-up via de normale kanalen en duurt het lang. In het geval van ips was dit niet het geval. Gedurende het fiscale jaar van 2009 dat in april begint gaat MEXT hiervan alvast 37 miljoen euro aan ips-onderzoek uitgeven. Het Ministry of Economy, Trade and Industry (METI) liep wel tegen de bureaucratische muur aan toen zij eind 2007 eveneens ongeplande financiën vrij wilde maken voor meer ips-onderzoek. De New Energy and Industrial Technology Development Organization (NEDO), het R&Dfinancieringsagentschap van METI, kon sneller schakelen en heeft voor de periode een budget van 45 miljoen euro vrijgemaakt voor stimulering van de Japanse industriële activiteiten rondom ips-onderzoek. De nadruk ligt hierbij op fundamenteel onderzoek met een toegepast perspectief, evenals ontwikkeling van industriële veiligheid- en kwaliteitscontroles voor productie van ips-gebaseerde medicijnen. METI heeft voor het fiscale jaar 2008 in totaal 38 miljoen euro aangevraagd voor ips-subsidiëring. De aangevraagde budgetten voor het fiscale jaar 2009 waren ten tijde van dit schrijven nog niet bekend. Het eerdere onderzoek van Yamanaka werd medegefinancierd door een tienjarig initiatief van 165 miljoen euro dat MEXT in 2003 lanceerde met als doel de realisatie van regeneratieve geneeskunde. De financiering van dit onderzoek maakte onderdeel uit van een breder tienjarig overheidsinitiatief om de achterstand van Japanse biotech industrie en -wetenschap een flinke duw in de rug te geven (3). De resultaten van Yamanaka zijn inmiddels wereldwijd bekend en de Japanse overheid investeert met volle overtuiging in ips-stamcellen. Alhoewel men hier en daar in de wandelgangen zachtjes al Nobelprijs fluistert zijn Yamanaka s behaalde resultaten geen garantie voor de toekomst. Zeker niet in een van de meest competitieve disciplines van de life-sciences, en de geneeskunde van de toekomst. Via de Japanse media gaf Yamanaka eind 2007 al aan dat de Japanse overheid zich moest haasten om het toenmalige ips-leiderschap vast te kunnen houden. De eerste stappen hierin zijn de additionele budgetten, uitwerking van de Japanse ips-patentrechtovereenkomsten en nationale samenwerkingen waarbij het ips Cell Research Network centraal staat. Het netwerk streeft naar de snelst mogelijke nieuwe resultaten door ongeremde samenwerking van de beste onderzoekers in Japan. Hierbij is de beperking van tijdverlies, zoals door onderlinge patentrecht kwesties, van groot belang. Vooralsnog is deze kwestie niet opgelost maar hoopt MEXT tijdens de eerstvolgende vergadering van eind januari 2009 deze kwestie uit te werken. Meerdere bronnen waarschuwen dat de vorderingen in ips-onderzoek zo snel gaan dat het onmogelijk is voor de Japanse overheid om alle ips-patentrechten veilig te kunnen stellen. Een andere beperking is een gebrek aan geschikte Japanse laboratoria. Begin 2010 is het nieuwe onderzoekscentrum van Yamanaka voltooid en staat hij klaar om veel nieuwe (internationale) onderzoekers aan te nemen. Felle concurrentie De internationale concurrentie staat niet stil, net zomin als de investeringen.
5 Yamanaka deelt zijn grote publicatie uit 2007 met een parallel onafhankelijk onderzoek van de Amerikaanse universiteit van Wisconsin. De gelijktijdig gepubliceerde bevindingen ontketenden een revolutie in het onderzoek naar stamcellen. Zeker omdat ips-stamcellen de ethische discussie rondom de embryonale stamcellen omzeilen kunnen overheden makkelijker investeren in stamcelonderzoek. Zo zijn de publieke Japanse ips-investeringen slechts een fractie van de Amerikaanse uitgaven voor stamcelonderzoek. Alleen al de staat Californië investeert sinds 2005 jaarlijks 225 miljoen euro in stamcelonderzoek, met als voornemen in tien jaar tijd hier 2,5 miljard euro aan uit te geven. En naar alle waarschijnlijkheid gaat dit enkel toenemen nu de onlangs aangetreden president Obama heeft aangegeven de budgetten voor stamcelonderzoek te willen verhogen. Om de internationale kennis en krachten te bundelen ging JST, een financieringsagentschap onder MEXT, eind 2008 een brede strategische samenwerking aan met het California Institute for Regenerative Medicine (CIRM). Yamanaka en zijn Center for ips Cell Research and Application (CiRA) aan de universiteit van Kyoto zijn de beoogde samenwerkingspartners voor CIRM. Opvallend is dat Yamanaka niet alleen voor eigen succes gaat. Hij wil samenwerken met de beste internationale concurrenten. Zodoende ging Yamanaka vorig jaar een strategische samenwerking aan met de Canadese universiteit van Toronto en beginnen eind deze maand de eerste officiële gesprekken met de universiteit van Harvard in de VS voor gedeeld ips-onderzoek in Boston en Kyoto. Ondanks de wetenschappelijke competitie en toekomstige industriële belangen pleit Yamanaka voor open samenwerking. Yamanaka: IPS-onderzoekers streven uiteindelijk naar praktische toepassingen van ips-resultaten voor onder meer nieuwe medicijnen en regeneratieve geneeskunde. Ter bevordering van de wetenschap is het van belang dat onderzoekers niet enkel tegen elkaar strijden maar juist ook samenwerken. Nieuwe resultaten behoren we te delen, zowel nationaal als internationaal. Bronnen en meer informatie 1. ips-stamcellen: 2. Center for ips Cell Research and Application (CiRA), Kyoto University: 3. Biotech-industrie in ontwikkeling (artikel TWAnetwerk)
Verslag van uitgeoefende activiteiten in 2013. Stichting Vrienden van het Hubrecht Instituut
Verslag van uitgeoefende activiteiten in 2013 Stichting Vrienden van het Hubrecht Instituut 1 UITNODIGING Dromen worden waarheid Conferentie 2013 Donateurs bedankt voor uw giften in 2013. 2 Hubrecht Instituut
Nadere informatieJapanse hersenonderzoekers leren van robots
Japanse hersenonderzoekers leren van robots Daan Archer - 4-6-2009 Samenvatting Eind maart 2009 presenteerden Japanse onderzoekers een sterk staaltje breinmachine interacties. Enkel met zijn gedachten
Nadere informatieJapans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties. Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl
Japans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl Samenvatting Elf Japanse top-onderzoeksuniversiteiten spraken tijdens zijn bezoek aan
Nadere informatieVerslag van uitgeoefende activiteiten in 2014. Stichting Vrienden van het Hubrecht Instituut
Verslag van uitgeoefende activiteiten in 2014 Stichting Vrienden van het Hubrecht Instituut UITNODIGING Bestuursleden, Ambassadeurs, Young Ambassadors, Vrienden en Donateurs: bedankt! 2 Het Hubrecht Instituut
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 26 mei 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieR&D beleid: rol overheid groeit
R&D beleid: rol overheid groeit Rob Stroeks - 29-5-2009 Samenvatting De Japanse overheid heeft de R&D budgetten voor het fiscale jaar 2009 bekendgemaakt. In deze tijd van algehele recessie is het opvallend
Nadere informatieHet Grote Open Science / Open Access / Open Data StellingenSpel
Het Grote Open Science / Open Access / Open Data StellingenSpel Najaarstweedaagse 8 november 2018 Het Grote Open Science Open Access Open Data StellingenSpel We moeten rekening houden met de expertise
Nadere informatieDigital human measurement technology
Digital human measurement technology Philip J. Wijers - 27-3-2002 Samenvatting Digital human measurement technology is sterk in opkomst in Japan. Zoals wel vaker het geval is bij de ontwikkeling van industriële
Nadere informatieVerslag van uitgeoefende activiteiten in Stichting Vrienden van het Hubrecht Instituut
Verslag van uitgeoefende activiteiten in 2015 Stichting Vrienden van het Hubrecht Instituut UITNODIGING Bestuursleden, Ambassadeurs, Young Ambassadors, Vrienden en Donateurs: bedankt! 2 Het Hubrecht Instituut
Nadere informatieMichaël Van Waeyenberge Fonds steunt al tien jaar stamcelonderzoek
donderdag 7 april 2011 Michaël Van Waeyenberge Fonds steunt al tien jaar stamcelonderzoek Op woensdag 6 april werd het tienjarig bestaan gevierd van het Michaël Van Waeyenberge Fonds. Ter gelegenheid van
Nadere informatieKlonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het klo...
1 van 5 7-2-2018 08:34 newscientist.nl Klonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het kloondebat Andy Coghlan 6-8 minuten De komst van Zhong Zhong en Hua Hua, s werelds eerste gekloonde
Nadere informatieRobots, voor elk wat wils
Robots, voor elk wat wils Daan Archer - 16-1-2008 Samenvatting Japanse robots zijn big business, en wereldberoemd. Vooralsnog vormen industriële robots wereldwijd de grootste markt. Om aan onze toenemende,
Nadere informatieRaeka Aiyar, PhD, Symposium Moderator Stamcellen en de toekomst van de geneeskunde.
Raeka Aiyar, PhD, Symposium Moderator Stamcellen en de toekomst van de geneeskunde. https://youtu.be/r6bpio7l_yq OK, er zijn wat emotionele speeches geweest. Ik was daar niet helemaal klaar voor. Ik ben
Nadere informatieBiotechnologie inhaalslag geïnitieerd
Biotechnologie inhaalslag geïnitieerd Philip J. Wijers - 3-6-2003 Samenvatting Biotechnologie staat hoog op de agenda van de Japanse overheid. Japan is zich bewust van de achterstand die men heeft op het
Nadere informatieMedium stekelige wat? Hoe maak je nieuwe neuronen?
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Huidcellen veranderen in hersencellen: doorbraak in het onderzoek
Nadere informatieVerbinden van wetenschap en samenleving. NWO-strategie
Verbinden van wetenschap en samenleving NWO-strategie 2019-2022 Verbinden van wetenschap en samenleving Dit strategisch plan beschrijft de koers van NWO voor de jaren 2019 tot en met 2022. NWO legt hierin
Nadere informatieHet is vanzelfsprekend om het beste te willen voor onze kinderen
Het is vanzelfsprekend om het beste te willen voor onze kinderen De beste manier om gezondheid in de toekomst te beschermen Gepersonaliseerde regeneratieve gezondheidszorg wordt algemeen gezien als de
Nadere informatieNaar een Nationaal actieprogramma Nieuwe kansen voor topsector Life Sciences & Health
Naar een Nationaal actieprogramma Nieuwe kansen voor topsector Life Sciences & Health Janneke Timmerman Ministerie EZK Programmamanager - Actieprogramma kansen EMA Komst EMA: verschillende effecten 1.
Nadere informatieMedicijnen maken kan goedkoper
Medicijnen maken kan goedkoper Lagere R&D-kosten Farmaceuten geven kapitalen uit voor nieuwe medicijnen. Veel gaat naar mislukte projecten. Het kan goedkoper, zegt onderzoeksbureau Gupta. Liza van Lonkhuyzen
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Stamcelonderzoek
Praktische opdracht ANW Stamcelonderzoek Praktische-opdracht door S. 2430 woorden 24 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Alzheimer, parkinson, leukemie, allemaal ziektes waaraan vandaag
Nadere informatieNieuwe trends in Japans klinisch onderzoek
Nieuwe trends in Japans klinisch onderzoek Rob Stroeks - 16-1-2008 Samenvatting Japan heeft veel interesse in het Nederlandse systeem rondom klinisch onderzoek. Dat bleek tijdens een serie beleids- en
Nadere informatieGebruik van menselijke embryo s en het octrooirecht
Gebruik van menselijke embryo s en het octrooirecht De ziekte van Parkinson is zeer lastig te behandelen; er bestaat nog geen behandeling waarvan bewezen is dat deze de ziekte afremt of tot staan brengt.
Nadere informatieStamcellen & embryo s
Stamcellen & embryo s Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen Stamcellen Stamcel: kan onbeperkt delen Totipotent: kan zich tot alle weefsels ontwikkelen Pluripotent: beperkter bereik Unipotent: één
Nadere informatieInnovatief project. Noosphere Education new innovative education Holographic Interface of the Brain
Innovatief project ontwikkelen van een wetenschappelijk onderbouwd, effectief en eenvoudig over te dragen programma voor het trainen van kinderen met Dyslexie Noosphere Education new innovative education
Nadere informatieMEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET EUROPEES PARLEMENT
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 22.6.2011 COM(2011) 366 definitief MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET EUROPEES PARLEMENT Verlenging van de regeling tussen de Europese Commissie en het Office of
Nadere informatieWelke gebieden in de hersenen veroorzaken de ZvH?
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Het brein bij de ZvH: groter dan de som van zijn delen? Een belangrijke
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 2 februari 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieADVIES 88 EUROPESE ONDERZOEKSRAAD. 24 juni 2004. Advies 88 24 juni 2004 1/7 ERC
ADVIES 88 EUROPESE ONDERZOEKSRAAD 24 juni 2004 Advies 88 24 juni 2004 1/7 Inhoud SITUERING... 3 DEBAT... 4 ADVIES... 5 Advies 88 24 juni 2004 2/7 Advies bij de oprichting van de Europese Onderzoeksraad
Nadere informatieDuurzame energie in Japan
Duurzame energie in Japan Rob Stroeks (Project Officer, TWA Tokio) - 8-3-2004 Samenvatting Japan heeft van oudsher weinig natuurlijke energiebronnen. De daarmee samenhangende afhankelijkheid van buitenlandse
Nadere informatiestudenten die gekozen hebben voor een studie aan deze Universiteit.
Dames en heren, Graag heet ik u van harte welkom bij de opening van het Academisch Jaar 2013/2014. Met uw aanwezigheid vandaag geeft u nog eens blijk van uw bijzondere verbondenheid aan deze Universiteit,
Nadere informatieHoe betrouwbaar is Wikipedia voor het doen van onderzoek? Leroy Remor. Hogeschool Rotterdam,
1 Running head: WIKIPEDIA BETROUWBAAR VOOR HET DOEN VAN ONDERZOEK? Hoe betrouwbaar is Wikipedia voor het doen van onderzoek? Leroy Remor Hogeschool Rotterdam, Abstract: Een kort essay over het gebruik
Nadere informatieEen nieuwe onderzoekslijn Organen op Chips Menselijke ziektemodellen op chips Introductie, Anja van de Stolpe
Minisymposium KNAW Een nieuwe onderzoekslijn Organen op Chips Menselijke ziektemodellen op chips Introductie, Anja van de Stolpe Wat is een Orgaan- of menselijk ziektemodel -op-een chip? Is het een stukje
Nadere informatieBesmettelijke hersenaandoeningen
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Moeten we ons zorgen maken over een huntingtine-invasie? Goed lab
Nadere informatieSamen komen we verder. Draag bij aan onderzoek naar kanker, steun stichting VUmc CCA
Samen komen we verder Draag bij aan onderzoek naar kanker, steun stichting VUmc CCA Uw bijdrage zorgt voor vooruitgang Juan Garcia, onderzoeker bij VUmc CCA: Ik studeerde geneeskunde omdat ik mensen wilde
Nadere informatieJAARVERSLAG 2012. Brederodestraat 104 4 1054 VG Amsterdam Nederland. www.stichtingopen.nl info@stichtingopen.nl Rabobank: NL44RABO0143176986
JAARVERSLAG 2012 Brederodestraat 104 4 1054 VG Amsterdam Nederland www.stichtingopen.nl info@stichtingopen.nl Rabobank: NL44RABO0143176986 JAARVERSLAG STICHTING OPEN 2012 1 INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD...
Nadere informatieMitochondriën en oxidatieve stress
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Ons richten op oxidatieve stress bij de ziekte van Huntington Celschade
Nadere informatieZin en betekenis van (kennis)valorisatie belicht en toegelicht (av)
1 Zin en betekenis van (kennis)valorisatie belicht en toegelicht (av) Dr mr A.A.Th.A. (Ard) Cools, (kennis)valorisatie expert april 2012 Inleiding Nederlandse universiteiten en onderzoeksinstellingen ontwikkelen,
Nadere informatieOmdat iedere. patient telt. Samen met partners zoekt Celgene naar oplossingen
Omdat iedere patient telt Samen met partners zoekt Celgene naar oplossingen Welk perspectief kan je een patiënt bieden als er geen behandeling bestaat voor zijn of haar ziekte? Of als je niet uitkomt met
Nadere informatieRegenerative Medicine XB Crossing Borders
Regenerative Medicine XB Crossing Borders Wetenschapsdag, 13 oktober 2017 Dr. Jasper Boomker, Programmamanager Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Vanuit
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 30 juni 2011 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EH Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)
Nadere informatieDe Ziekte van Huntington en het verlies van hersencellen
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Stamcelneuronen maken de juiste verbindingen Neuronen vervangen
Nadere informatieWaarom is een nieuw tijdschrift nodig?
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. De gegevens naar buiten brengen - een nieuw online wetenschappelijk
Nadere informatieNieuwe experimenten verduidelijken de rol van SIRT1 bij de ziekte van Huntington ZvH - maar doen zij dit eigenlijk wel?
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Nieuwe experimenten verduidelijken de rol van SIRT1 bij de ziekte
Nadere informatieDe Nederlandse wetenschap in internationaal perspectief
De Nederlandse wetenschap in internationaal perspectief Robbert Dijkgraaf Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Universiteit van Amsterdam Bataafsch Genootschap der Proefondervindelijke Wijsbegeerte
Nadere informatieWetenschap 2.0. Social media als tools voor wetenschapscommunicatie en burgerparticipatie
Wetenschap 2.0 Social media als tools voor wetenschapscommunicatie en burgerparticipatie Marjolein Pijnappels Inspiratiedag 2012: Cocreatie & participatie in onderzoek 13 december, Stadscampus Universiteit
Nadere informatieEuropese toppositie voor Management onderzoek van Erasmus Universiteit Rotterdam
Persbericht Europese toppositie voor Management onderzoek van Erasmus Universiteit Rotterdam Belang van managementonderzoek In een onlangs verschenen rapport*) van de Rijksuniversiteit Leiden is de kwaliteit
Nadere informatie9 Amsterdamse academici onder de 45 die hoge ogen gooien over de grens
Venster sluiten 9 Amsterdamse academici onder de 45 die hoge ogen gooien over de grens 07-11-15 15:00 uur - Bron: Het Parool David Nieborg leidt een onderzoek naar hoe geld wordt verdiend met gratis spelletjes
Nadere informatieBELGISCHE DIERPROEFNEMERS SCHENDEN EU-WETGEVING IN HET BUITENLAND
BELGISCHE DIERPROEFNEMERS SCHENDEN EU-WETGEVING IN HET BUITENLAND Rapport van de Anti Dierproeven Coalitie KU LEUVEN - ONDERZOEKERS OMZEILEN DE WETGEVING MET EXPERIMENTEN OP BAVIANEN IN KENIA Rond 1990
Nadere informatieStuderen in Nijmegen Biomedische wetenschappen
Studeren in Nijmegen Biomedische wetenschappen Is biomedische wetenschappen studeren in Nijmegen misschien iets voor jou? Ik wil relevant zijn: bijdragen aan de gezondheid van mensen Gezondheidszorg heeft
Nadere informatieHierbij gaat voor de delegaties Commissiedocument D017336/01
RAAD VA DE EUROPESE U IE Brussel, 8 december 2011 (09.12) (OR. en) 18335/11 ECOFI 876 STATIS 108 I GEKOME DOCUME T van: de Europese Commissie ingekomen: 22 november 2011 aan: het secretaris-generaal van
Nadere informatieJAARVERSLAG Brederodestraat VG Amsterdam Nederland. Rabobank: NL44RABO
JAARVERSLAG 2013 Brederodestraat 104 4 1054 VG Amsterdam Nederland www.stichtingopen.nl info@stichtingopen.nl Rabobank: NL44RABO0143176986 JAARVERSLAG STICHTING OPEN 2013 1 INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD...
Nadere informatieCRISPR in de krantenkoppen
CRISPR in de krantenkoppen Een nieuwe superkracht voor biotechnologen CRISPR op het landbouwveld en in het ziekenhuis 21 februari 2019 Elisabeth Stes, Liesbeth Aerts en Ruben Vanholme VIB Vlaams Instituut
Nadere informatieVetmoleculen en de hersenen
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Speciale 'hersen-vet' injectie heeft positief effect in ZvH muis
Nadere informatieDe Ziekte van Huntington als hersenziekte
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Beenmergtransplantatie bij de Ziekte van Huntington Beenmergtransplantaat
Nadere informatiestamcelonderzoek eiceldonatie van tot Een ethische reflectie over de vermarkting van het vrouwelijke lichaam congres
van stamcelonderzoek tot eiceldonatie Een ethische reflectie over de vermarkting van het vrouwelijke lichaam congres Zaterdag 8 december 2007 Hof van Liere Stadscampus Universiteit Antwerpen Op zaterdag
Nadere informatiePatientenhandboek voor stamceltherapieën
Patientenhandboek voor stamceltherapieën Dit is de nederlandse vertaling van Appendix I of the Guidelines for the Clinical Translation of Stem Cells www.isscr.org 2008, International Society for Stem Cell
Nadere informatieSamenvatting. Adviesaanvraag
Samenvatting Adviesaanvraag De afgelopen decennia is de omvang en het maatschappelijk belang van toezicht op de gezondheidszorg gegroeid. De introductie van marktwerking, de privatisering en de toenemende
Nadere informatieKenniscentrum Risicomanagement
Deskundigheid op het gebied van veiligheid High Tech Human Touch Samenwerking Het is de ambitie van het om opdrachtgevers, zoals bedrijven, overheden, nationale en internationale organisaties, te ondersteunen
Nadere informatieafweerbalans; virusinfecties in luchtwegen; auto-immuunziektes; ontstekingsziekten
Niet-technische samenvatting 2015322 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Nieuwe behandelmethoden voor schadelijke afweerreacties 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5) 5 jaar
Nadere informatiede vraag is niet of we de strijd tegen MS gaan winnen... maar wanneer
de vraag is niet of we de strijd tegen MS gaan winnen... maar wanneer belofte Onze belofte aan mensen met MS Al meer dan drie decennia neemt Biogen Idec het voortouw in de strijd tegen multiple sclerose.
Nadere informatieGentherapie samen met stamcellen succesvol tegen leveraandoening Precisie gentherapie
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Gentherapie samen met stamcellen succesvol tegen leveraandoening
Nadere informatieOnderzoeksgroep Neurodegeneratieve Hersenziekten Departement voor Moleculaire Genetica, VIB. Laboratorium voor Neurogenetica, Instituut Born-Bunge
Onderzoeksgroep Neurodegeneratieve Hersenziekten Departement voor Moleculaire Genetica, VIB Laboratorium voor Neurogenetica, Instituut Born-Bunge Universiteit Antwerpen CDE TOESTEMMING TOT DEELNAME AAN
Nadere informatieAan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Datum: 22 april 2013 Betreft: Beleidsreactie op het advies "De
Nadere informatieDIFFERENT STEPS IN DRUG DEVELOPMENT: FROM THEORETICAL CONCEPT TO ACCESS FOR PATIENTS ROLE OF THE ETHICAL COMMITTEES
DIFFERENT STEPS IN DRUG DEVELOPMENT: FROM THEORETICAL CONCEPT TO ACCESS FOR PATIENTS ROLE OF THE ETHICAL COMMITTEES Klinische trials Verplicht vooraleer een geneesmiddel een marketing autorisatie kan krijgen
Nadere informatieGewichtsverlies bij Huntington patiënten
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Mollige muizen wijzen op het belang van de hypothalamus bij de ziekte
Nadere informatieSubsidiebesteding wetenschappelijk onderzoek
Subsidiebesteding wetenschappelijk onderzoek Informatie voor onderzoekers en andere betrokkenen Aids Fonds Keizersgracht 392 1016 GB Amsterdam Contactpersoon Marein de Jong, Irene Keizer Titel Beleidsadvies
Nadere informatieDE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017
DE INDUSTRIE: Drie acties voor een nieuw Kabinet MOTOR VAN Manifest 2017 VERNIEUWING Nederlandse industriële bedrijven behoren tot de top van de wereld. We zijn wereldmarktleider in chipmachines en medische
Nadere informatieBIO ETHISCHE VRAGEN. Ethisch / Juridisch debat. Welke zijn voorbeelden van knelpunten?
BIO ETHISCHE VRAGEN Ethisch / Juridisch debat Welke zijn voorbeelden van knelpunten? Mag men aan vrouwen eiceldonatie vragen? Welk statuut en waarde kent men toe aan de eicel? Welk statuut en waarde kent
Nadere informatieNieuwe Instrumenten voor de Gezondheidszorg in Japan
Nieuwe Instrumenten voor de Gezondheidszorg in Japan Eras Draaijers - 15-12-2009 Samenvatting Japan zet sterk in op de ontwikkeling van nieuwe technologie voor de gezondheidszorg. In het sterk vergrijzende
Nadere informatieR&D-kosten medicijnen bestaan voor meer dan de helft uit kapitaallasten
R&D-kosten medicijnen bestaan voor meer dan de helft uit kapitaallasten Slechts 7% van de research & development-uitgaven van farmaceutische bedrijven gaan op aan medicijnen die op de markt komen. 40%
Nadere informatieIntroductie: CMI NEN als nieuwe Publiek - Private Samenwerking (PPS) in de context van het IMDI.nl
Het CMI NEN wordt opgericht door drie initiatiefnemers: UT, Siemens en UMCG/RUG Introductie: CMI NEN als nieuwe Publiek - Private Samenwerking (PPS) in de context van het IMDI.nl Matchmaking Event Prof.
Nadere informatieiet-technischesamenvatting
iet-technischesamenvatting 1 Algemenegegevens 1.1 Titel van het project Verbetering van dendritische cel functies in anti-kanker therapieen 1.2 Looptijd van het project 1-9-2015-1-9-2020 1.3 Trefwoorden
Nadere informatieProgeria berooft kinderen over de hele wereld van het leven
OMSLAG (COVER) Focus op een geneesmiddel BINNENKANT LINKERPANEEL (INSIDE LEFT PANEL) Wat is Progeria? Progeria, ook gekend onder de naam Hutchinson-Gilford Progeria Syndroom (HGPS), is een zeldzame, fatale
Nadere informatieKennisvalorisatie en Innovatief netwerken met Grote Bedrijven
Kennisvalorisatie en Innovatief netwerken met Grote Bedrijven Best Practices binnen de TU Delft: Ervaringen en Resultaten met Shell Gebaseerd op informatie van Marco Waas en het advies van IJsbrand Haagsma
Nadere informatieNootdorp, 30 augustus Onderwerp: Toelichting Jaarrekening Toelichting Jaarrekening 2016
Nootdorp, 30 augustus 2017 Onderwerp: Toelichting Jaarrekening 2016 Toelichting Jaarrekening 2016 Toelichting uitgaven Bestuurskosten: Bezoek Rett conferentie Wenen, printer consumables, diverse vergaderingen
Nadere informatieKennis en Intuïtie in de Geneeskunde
Symposium Kennis en Intuïtie in de Geneeskunde Donderdag 21 oktober Illustratie: Annemiek Tuinhof de Moed In de geneeskunde speelt wetenschap een grote rol. Het draait daarbij vanzelfsprekend om theorie
Nadere informatieVerworpen, ingetrokken en/of vervallen amendementen
Overzicht van stemmingen in de Tweede Kamer afdeling Inhoudelijke Ondersteuning aan De leden van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport / Jeugd en Gezin datum 4 juli 2007 Betreffende
Nadere informatieParticipatie Stichting BioMedTech Zuid-Holland BESLUITEN
Aanbiedingsformulier Onderwerp Participatie Stichting BioMedTech Zuid-Holland BESLUITEN behoudens advies van de Commissie voor Economische Zaken, Grondzaken, Toerisme en Parkeren, bijgaand raadsvoorstel
Nadere informatieipsc-derived insights into Motor Neuron Disease and Inflammatory Neuropaties Oliver Härschnitz
Nederlandse samenvatting proefschrift ipsc-derived insights into Motor Neuron Disease and Inflammatory Neuropaties, 15 september 2017, UMC Utrecht Stamcellen zijn in staat tot het veranderen, oftewel differentiëren,
Nadere informatieMuisstudies en de ZvH
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. ZvH muizen brengen een nuttige mislukking Kan medicijnenstudie die
Nadere informatieDonkere wolken voor medisch wetenschappelijk onderzoek: Is er toekomst tussen de regels?
Donkere wolken voor medisch wetenschappelijk onderzoek: Is er toekomst tussen de regels? Door Henk Foekema Onderzoekdirecteur TNS NIPO Medische wetenschap in Nederland B7649 15december 2004 TNS NIPO 1
Nadere informatieAfsluitende les. Leerlingenhandleiding. De Reizende DNA Rechter
Afsluitende les Leerlingenhandleiding De Reizende DNA Rechter Dossier HER2 cellijn Achtergrond informatie Mevrouw X is een borstkankerpatiënt. Voor onderzoek zijn bij haar tumorcellen afgenomen en op kweek
Nadere informatieGezonde hersenen nodig in strijd tegen dementie
Gezonde hersenen nodig in strijd tegen dementie VUmc, Alzheimer Nederland en Hersenstichting introduceren Hersenonderzoek.nl Hersenonderzoek.nl is een digitale omgeving waar mensen zich aan kunnen melden
Nadere informatieTot de kern van de zaak komen
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. NUB1: meer opruimen om het mutant huntingtin te verminderen NUB1
Nadere informatieFonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO)
FWO - MPN-Projectsubsidie ACHTERGROND De MPN-Projectsubsidie is een financiële ondersteuning bij lopende en/of nieuwe experimentele onderzoeken naar MPN in de volle breedte. Dit geldt voor (maar is niet
Nadere informatieZeven Stellingen over de Campagne Vaarwel de Blauwe Envelop. Prof. Jan A.G.M. van Dijk Center for egovernment Studies
Zeven Stellingen over de Campagne Vaarwel de Blauwe Envelop Prof. Jan A.G.M. van Dijk Center for egovernment Studies Digitale Ambitie Regering 2017 In 2017 zijn alle overheidsdiensten digitaal beschikbaar
Nadere informatieNARCIS in internationale context: OpenAIRE
NARCIS in internationale context: OpenAIRE Elly Dijk Senior beleidsmedewerker DANS/NARCIS NOAD OpenAIRE Landelijke Workshop Onderzoekinformatie KB, 3 september 2019 dans.knaw.nl DANS is een instituut van
Nadere informatieOverhaaste euthanasie? Geloof niet alles wat 'The New Yorker' schrijft
Overhaaste euthanasie? Geloof niet alles wat 'The New Yorker' schrijft Jan Bernheim is emeritus hoogleraar geneeskunde aan de VUB en onderzoeker van de End of Life Care Research Group (VUB en UGent). Etienne
Nadere informatieDe overeenkomsten tussen de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Succesvolle gentherapiestudie bij de ziekte van Parkinson geeft
Nadere informatieEconomische impact Bèta College & Delta Academy
Economische impact Bèta College & Delta Academy Onderzoek naar de jaarlijkse economische impact van de komst van het Bèta College en de uitbreiding van de Delta Academy op de Zeeuwse economie drs. Sven
Nadere informatiePort Waste Catch Innovatiever. Schoner. Duurzamer. Make it happen.
Port Waste Catch Innovatiever. Schoner. Duurzamer. Make it happen. Het Havenbedrijf Rotterdam wil investeren in de vermindering van de plastic soep. Samen met andere partijen gaan we de mogelijkheid onderzoeken
Nadere informatieData-analyse voor Doelmatig Overheidsbeleid
Conceptprogramma Driedaagse Leergang Data-analyse voor Doelmatig Overheidsbeleid Vrijdagen 2, 9 en 16 juni 2017 Hotel NH Utrecht Doelgroepen: Managers van kennis en informatie bij de overheid, waaronder:
Nadere informatieEerste jaars. Bachelor. Erasmus School of Economics. Erasmus School of History, Culture and Communication. Erasmus School of Law
Eerste jaars Bachelor 50950 Economie en Bedrijfseconomie Voltijd 543 50950 International Bachelor Economics and Business Economics Voltijd 277 50950 International Premaster Economics and Business Economics
Nadere informatieSchieten op de boodschapper met enkel- streng RNA gen-uitschakeling anti- sense oligonucleotides RNA interference
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Schieten op de boodschapper met enkelstreng RNA gen-uitschakeling
Nadere informatieMaastricht UMC+ Research (/research) Valorisatie en ondernemerschap (/research/valorisatie-en-ondernemerschap)
! Maastricht UMC+ " In gesprek met (/research/instituten/gesprek-met-0) Lodewijk van Rhijn & Chris Arts Research (/research) Valorisatie en ondernemerschap (/research/valorisatie-en-ondernemerschap) In
Nadere informatieZespri. Wetenschappelijke Informatie. Voedings & gezondheidseigenschappen van kiwi s
Zespri Wetenschappelijke Informatie Voedings & gezondheidseigenschappen van kiwi s Index Zespri Onderzoek... 03 Inleiding... 05 Zespri Wetenschappelijke activiteiten... 05 Stuurgroep Strategisch Onderzoek
Nadere informatieVijf kansrijke gebieden
N AT I O N A A L PROGRAMMA LONGONDERZOEK Een Leven Lang Longen Vijf kansrijke gebieden 1 Miljoen Nederlanders heeft dagelijks last van een chronische longziekte. Dat kan zo niet langer! adembenemend...
Nadere informatiePIJPLIJN GROEIT IN RAP TEMPO
PIJPLIJN GROEIT IN RAP TEMPO Publicatie Datum: 2016-03-04 10:30 Bron: Pharmaprojects en Axon Volgens een rapport van Pharmaprojects steeg het aantal medicijnen in de pijplijn vorig jaar met 11,5 procent.
Nadere informatieBROK staat voor Basiscursus Regelgeving en Organisatie voor Klinisch onderzoekers.
VEELGESTELDE VRAGEN OVER DE BROK CURSUS Wat is de BROK cursus? BROK staat voor Basiscursus Regelgeving en Organisatie voor Klinisch onderzoekers. Aan de uitvoering van mensgebonden onderzoek worden door
Nadere informatieJPI Oceans Gezonde en productieve zeeën en oceanen
JPI Oceans Gezonde en productieve zeeën en oceanen www.jpi oceans.eu OVERZICHT Terrein Governance Operationeel maken Strategic Research and Innovation Agenda Belgische deelname en interesse Outlook SRIA
Nadere informatie