VISNED. Eindverslag CCTV Deel 1 Fully documented fisheries

Transcriptie

1 VISNED Eindverslag CCTV Deel 1 Fully documented fisheries

2 Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE 2 MANAGEMENT SUMMARY 3 1. INLEIDING AANLEIDING PROBLEEMSTELLING EN PROBLEEMANALYSE DOELSTELLING WIJZIGINGSVERZOEKEN EN OFFICIËLE CORRESPONDENTIE MET DIENST REGELINGEN 6 2. ORGANISATIES IN HET SAMENWERKINGSVERBAND SAMENWERKENDE PARTIJEN BINNEN HET PROJECT; 8 3. PROJECTRESULTATEN DEELNEMERSLIJST PARTICIPERENDE VAARTUIGEN CCTV PROJECT DATA ANALYSE EN RESULTATEN VAN DE CCTV CAMERA S EN LOGBOEKGEGEVENS CONCLUSIES & AANBEVELINGEN EM IS EEN ACCURATE METHODE VOOR DE VERIFICATIE VAN KABELJAUWVANGSTEN ALGEMENE CONCLUSIES PROJECTFASERING,- EN ACTIVITEITEN DE INVLOED VAN EEN VANGST- QUOTUMSTELSEL VOORUITBLIK OP PROJECT FDF DEEL BIJDRAGE VISNED IN HET KADER VAN PROJECTMANAGEMENT 17 5 KENNIS EN INFORMATIE 19 6 FINANCIËLE VERANTWOORDING REALISATIE KOSTEN FINANCIERING 21 Regeling: Aanvraagnummer Relatienummer Auteurs Europees Visserij Fonds, Collectieve acties in de visketen D. Van Tuinen, R. Martens 'Europees Visserijfonds, investering in duurzame visserij' 2

3 Management summary Dit rapport is het eindverslag voor het project Fully Documented Fisheries. Dit eindverslag is een vast onderdeel voor het vaststellingsverzoek gericht aan het Ministerie van Economische Zaken, afdeling Dienst Regelingen, ten aanzien van de afronding van het project. Dit eindverslag zal toegevoegd worden als bijlage bij het vaststellingsverzoek. De mogelijkheid om te werken aan een vangst- quotumregeling voor commerciële Nederlandse vissersschepen is onderzocht in een pilot studie, welke was gericht op de commerciële kabeljauwvisserij. Het project is begonnen eind In 2011 is het project operationeel geworden. Om een vangst quotum managementsysteem te implementeren is de bewaking en rapportage van de totale vangsten essentieel. Dit kan worden uitgevoerd door het gebruik van elektronische monitoring (EM). De deelnemende vaartuigen in het project ontvangen tot 30% extra kabeljauw contingent onder de voorwaarde dat alle kabeljauw, en kabeljauwdiscards, worden geregistreerd en van het totale contingent wordt afgetrokken. Voor een goede controle op de vangsten zijn alle deelnemende schepen uitgerust met een elektronisch monitoringssysteem. Dit elektronisch monitoringssysteem bestaat uit twee elementen: 1. Closed Circuit Television (CCTV), 2. Monitoringsensoren. Het fundamentele basisprincipe bij de controle op de vangst- quotumregeling is het toezicht hierop met behulp van EM. De controle was gericht op het feit of de gehele kabeljauw vangst aan boord werd opgenomen en of de vangsten op een correcte manier werd geregistreerd in de logboeken. Het EM systeem werd willekeurig ingeschakeld om te controleren of de vangstgegevens van de logboeken corresponderen met de input die werd verkregen via beeldmateriaal. De twee belangrijkste doelstellingen van dit project zijn: 1. Een analyse of het EM systeem in staat is tot een goede controle op de gerapporteerde kabeljauwvangsten onder de deelnemende schepen in het project; 2. Het verkennen van de eventuele mogelijkheden of implementatie van het EM systeem kan leiden tot een discardvermindering van de vissoort kabeljauw, of dat implementatie van een vangst quotumstelsel kan zorgen voor een gedragsverandering in de visserijsector. Onder voorbehoud dat het camerasysteem volledig functioneert en op de correcte posities aan boord van de vaartuigen is geïnstalleerd, is gebleken uit de pilot studie, dat het EM systeem in staat is de kabeljauwvangsten correct te registreren. Een goede installatie en een goede procesbewaking leidt tot een goede registratie van de vangst. Echter, de projectresultaten geven niet aan dat er sprake is van een reductie van discards of van een gedragsverandering onder de deelnemers, ondanks de invoering van het vangst- quotumstelsel. Wel moet worden opgemerkt dat de projectresultaten gebaseerd zijn op beperkte steekproefgrootte. Het geringe aantal deelnemende vaartuigen in het project, zorgt voor een nuance op de projectresultaten. Het project heeft een vervolg gekregen in Fully Documented Fisheries: deel 2, waarin de proef wordt opgeschaald. In dit rapport wordt beschreven op welke manier projectactiviteiten, projectresultaten, het communicatieproces richting alle belanghebbenden een vast onderdeel zijn geweest bij het projectmanagement. Ook is er aandacht voor de projectfinanciën en wordt uitgelegd op welke manier kosten gemaakt zijn ten behoeve van de verschillende projectactiviteiten. 3

4 1. Inleiding Het Gemeenschappelijk Visserijbeleid (GVB) heeft bepaald dat de EU visserijen worden georganiseerd op basis van de totaal toegestane vangsten (Total Allowable Catches). Deze ratio geeft een bepaalde mate van restricties aan voor de hoeveelheden vis die per jaar mag worden aangevoerd. Dit aanlandingsquotum stimuleert de vissers de waarde van de aangevoerde vangst te verhogen, maar biedt geen stimulans voor het optimaliseren van de waarde van hun totale vangsten, met inbegrip van discards. Om de verantwoordingsplicht voor de sector te verhogen en het gebruik van selectieve vangstmethodes te bevorderen, is een vangst quotum managementsysteem overwogen door de Europese Commissie en verschillende lidstaten-, in samenwerking met de visserijsector. Een dergelijk vangst quotum managementsysteem zorgt voor een beheersing van de hoeveelheid vis die is gevangen in plaats van de hoeveelheid vis die is aangeland. De hoeveelheid quotum voor elke visserman wordt verrekend met de hoeveelheid vis die is gevangen, met inbegrip van de ondermaatse vis die geen commerciële waarde vertegenwoordigt. Om een vangst quotum managementsysteem te implementeren, is bewaking en rapportage van de totale vangsten belangrijk. Dit kan gedaan worden door het gebruik van camera s aan boord van vissersvaartuigen. Een CCTV systeem is een camera- bewakingssysteem dat alles registreert wat er op de betreffende locatie gebeurt. Hiermee wordt verwezen naar de mogelijkheid om vangstgegevens volledig te registreren met een elektronisch waarnemingssysteem. Een belangrijk onderdeel van de Fully Documented Fisheries is de beloning voor deelnemende visserijschepen. Door het aanvoerquotum in te ruilen voor een vangstquotum (maats en ondermaatse vis) kan een verhoging van het individuele contingent/quotum van maximaal 30% gerealiseerd worden. In Denemarken hebben dergelijke individuele quotumverhogingen, in combinatie met een EM systeem aan boord geleid tot discardvermindering van kabeljauw. Om de mogelijkheden te onderzoeken voor de Nederlandse visserij om deel te nemen aan een vangst quotum systeem, is de hoofdaanvrager een pilot gestart. De belangrijkste elementen van dit project zijn: 1) Het evalueren van de mogelijkheden van het elektronisch toezicht aan boord van visvaartuigen om tot een betere analyse van vangstgegevens te komen; 2) Een verkenning van de mogelijke reductie van discards van de kabeljauw of andere veranderingen van vis gedragingen onder een vangst- quotumstelsel. Het doel van de vergelijking en analyse van de geregistreerde vangsten en de CCTV beelden is tweeledig: het evalueert de bruikbaarheid van elektronische monitoring als een tool voor het monitoren en het beoordeelt tevens de mogelijkheden van een vangst quotum management systeem dat is gebaseerd op de werkelijke vangsten in plaats van aanvoerhoeveelheden. Dit met het oog op vermindering van de discards en het aanmoedigen van de vissers voor een selectievere kabeljauwvangst. Vijf vaartuigen die normaal een deel van het jaar gericht op kabeljauw vissen hebben deelgenomen en geparticipeerd in het project. Het project is in januari 2011 gestart. De schepen zijn uitgerust met een elektronisch monitoringssysteem. Dit eindrapport beschrijft de resultaten die gebaseerd zijn op 4

5 verschillende data en informatie gegevens die verzameld zijn gedurende de eerst periode van het project, namelijk van januari 2011 tot augustus Een tweede fase van het CCTV project is gestart in augustus Hierbij is het project opgeschaald met nog eens acht extra vaartuigen die momenteel participeren in het project CCTV deel Aanleiding EU lidstaten hebben de mogelijkheid te gaan experimenteren met het in Denemarken en Canada ontwikkelde elektronisch monitoringssysteem. Het EM systeem bestaat uit vier Closed Circuit Television Camera s (CCTV), een GPS ontvanger en een controle box. In Denemarken wordt dit project omschreven als Fully Documented Fisheries (FDF). VisNed (publieksnaam voor Coöperatie Kottervisserij Nederland) is de overkoepelende organisatie van de zes lokale/regionale Producentorganisaties. Deze PO s hebben naar aanleiding van een analyse van de sector en de maatschappelijke druk richting een duurzame ontwikkeling, transparantie in de keten, en het om die reden zich wijzigende visserijbeleid van nationale en Europese overheid, besloten om hun activiteiten op een aantal gebieden te bundelen: Belangenbehartiger nationaal en internationaal, verduurzaming en certificering, internationale quotum aspecten, ruimtelijke ordening op zee-, en promotie. De aanleiding voor deze subsidieaanvraag is voorgekomen uit de toenemende aandacht van de maatschappij voor duurzaam verkregen natuurproducten. Vanuit de consument is er een sterk groeiende vraag naar deze producten. De visserijsector wil zich graag sterk maken voor een duurzame uitstraling en wil beantwoorden aan de genoemde vraag vanuit de maatschappij. Daarnaast geeft dit project input bij de discussie over de mate van milieubelasting van de Nederlandse visserijen. Het gaat hierbij om de rol van de zee als ecologisch en economisch kapitaal, en het vinden van een goede balans tussen deze beide elementen. De actuele ontwikkelingen m.b.t. het EM systeem en de genoemde maatschappelijke ontwikkelingen zijn voor VisNed de aanleiding geweest voor het opstarten van het CCTV project. 1.3 Probleemstelling en probleemanalyse De Coöperatie Kottervisserij Nederland (VisNed) wilde een pilot studie ondernemen waarin de mogelijke voor- en nadelen van het Fully Documented Fisheries (FDF) systeem in de Nederlandse kabeljauwvisserij kan worden onderzocht. Belangrijke les uit de Deense onderzoeken was dat maatwerk in iedere visserij en regio nodig is. Dus zo ook in Nederland. Met CCTV aan boord kunnen belangrijke aanvullende gegevens worden verzameld m.b.t. o.a. discards. Het project richt zich op commerciële visserijschepen waarop een EM systeem is aangebracht. De schepen zijn voorafgaande aan het onderzoek door VisNed in samenspraak met de Nederlandse Vissersbond aangewezen. 1.4 Doelstelling De primaire doelstelling van het onderzoek; 1) Het inzichtelijk krijgen van de vraag of het CCTV systeem een bruikbaar systeem is om inzicht te krijgen in de kabeljauwvangsten (maats en ondermaats aanlanding en discards) voor verschillende commerciële visserijen in Nederland 2) Verkenning van het FDF systeem: resulteert de combinatie van het EM systeem met een beloningssysteem van 30% individuele vangst- quotumverhoging tot het vermijden van vangsten van ondermaats kabeljauw en uiteindelijk tot een aantoonbare discardvermindering 5

6 3) Het inzichtelijk krijgen van de vraag of het systeem ook bruikbaar is voor andere commercieel interessante soorten en/of mogelijke registratie van bijvangsten van kwetsbare dieren 1.5 Wijzigingsverzoeken en officiële correspondentie met Dienst Regelingen Bij de aanvraag van de subsidie is een tijdsschema opgenomen in het projectplan. Het tijdsschema en de verschillende projectfasen zijn nauw met elkaar verbonden. De resultaten van deze elementen worden in hoofdstuk 3 behandeld. Het tijdsschema is een overzicht van de geplande activiteiten zoals deze zijn opgesteld in de uitgangssituatie van het project. Gedurende het project zijn hier een aantal belangrijke wijzigingen op geweest. Hieronder volgt een overzicht van de officiële wijzigingsverzoeken die zijn gedaan bij Dienst Regelingen; maart 2011; wijzigingsverzoek begroting. Door een verandering in de onderzoeksopzet is de begrotingspost voor IMARES aanzienlijk lager dan voorzien. Tijdens het project waren minder waarnemersreizen nodig. De vrijgevallen kosten zullen worden aangewend voor investeringen aan boord van de schepen. 13 december 2011; wijzigingsverzoek einddatum 1 maart 2012; Beslissing wijzigingsverzoeken 27 maart 2011 en 13 december De einddatum is gewijzigd in 31 maart 2013, en de voorgestelde wijzigingen in de begroting zijn goedgekeurd. 1 mei 2013; Wijzigingsverzoek einddatum. 28 juni Beslissing wijzigingsverzoek 1 mei De einddatum is gewijzigd van 31 maart 2013 in 31 juli Gedurende het project heeft VisNed d.m.v. tussenverslagen inzicht gegeven in de voortgang van het project. Deze tussentijdse rapportages zijn periodiek ingediend bij Dienst Regelingen. Aangaande de tussenverslagen zijn geen vragen gesteld door Dienst Regelingen. 6

7 2. Organisaties in het samenwerkingsverband In dit hoofdstuk worden de organisaties beschreven die het samenwerkingsverband vormen voor de uitvoering van het project Fully Documented Fisheries. 2.1 Beschrijving van de aanvrager; VisNed Dhr. W. Visser (directeur) Dhr. G. Meun (secretaris) Postbus AB Urk VisNed is een belangenorganisatie voor de Nederlandse kottervissers. Gezamenlijk voeren de producentenorganisaties uit Urk, Zuidwest- en Noord Nederland landelijk beleid op de werkvelden belangenbehartiging, PR, markt, duurzaamheid en quotumbeheer. VisNed vertegenwoordigt 80% van het Nederlandse platvis- en 60% van het Nederlandse garnalenbelang. De situatie op zee, aan wal en in de wereld is de afgelopen jaren behoorlijk veranderd. De zee verandert en de markt en infrastructuur in de keten vragen om aandacht. In de politiek en samenleving was de afgelopen tijd veel aandacht voor een duurzame aanpak van de visserijsector. De individuele PO s hebben in VisNed hun krachten gebundeld op adequaat te kunnen inspelen op de steeds complexere ontwikkelingen. De samenwerking in VisNed biedt een scala aan mogelijkheden om proactief antwoord te geven op de vragen die vanaf het water, de wal en de wereld op de sector af komen. Zo zorgen we voor een stabiele omgeving voor duurzame visserij. Voor visserij met toekomst. VisNed verzorgt de hosting van het project, is hoofdaanvrager en tevens eindverantwoordelijke partij. VisNed is centraal aanspreekpunt voor leden, toeleveranciers, overheid en Retail. Belangrijkste taken van VisNed zijn communicatie, projectbegeleiding, projectadministratie, aanvragen voorschotten, communicatie met LNV/Dienst Regelingen, tussentijdse en eindrapportage, aansturen/organiseren accountantscontrole t.b.v. de verantwoording en eindafrekening. Hiervoor wordt door VisNed gebruik gemaakt van de ondersteuning door enkele belangrijke projectpartners. Deze staan beschreven in de volgende paragraaf. 7

8 2.2 Samenwerkende partijen binnen het project; IMARES WUR IMARES is een kennisinstelling die binnen het domein gezonde voeding en leefomgeving niet alleen hoogwaardige kennis ontwikkelt, maar ook helpt deze kennis overal ter wereld toe te passen. Daarom doen we wereldwijd toonaangevend fundamenteel onderzoek en hebben ze een sterke positie als leverancier van toegepast wetenschappelijk onderzoek. En ten slotte leiden ze de professionals op die in de nabije en verre toekomst voor doorbraken in kennis en technologie gaan zorgen. IMARES heeft de volgende visie: De wereld verandert ingrijpend. De wereldbevolking groeit, terwijl de westerse wereld juist vergrijst. De druk op het landgebruik neemt toe, waardoor ecologisch minder belastende vormen van voedselproductie meer kans krijgen. Het klimaat verandert en fossiele brandstoffen worden schaarser, wat nieuwe mogelijkheden biedt om duurzame alternatieven rendabel te exploiteren. En er is een steeds grotere maatschappelijke noodzaak voor gezond, veelzijdig, voldoende en veilig voedsel. Voor de urgente uitdagingen binnen ons domein zijn geen eendimensionale oplossingen. Daarom koesteren ze de open verbindingen die er zijn tussen de natuurwetenschappelijke en sociaalwetenschappelijke disciplines binnen Wageningen UR. Maar ze kijken ook verder dan hun eigen domein, door elders ontwikkelde kennis toe te passen op thema s in het domein gezonde voeding en leefomgeving. Archipelago Marine Research Ltd. Hoofdkantoor: 525 Head Street Victoria, BC V9A 551 Canada Archipelago Marine Research is een organisatie die werkt voor de sectoren visserij, overheden en lokale gemeenschappen over de hele wereld. Zij helpt bij het beheren en onderhouden van de oceanen. Gedurende de laatste 30 jaar heeft het bedrijf zich gespecialiseerd in het ontwikkelen en implementeren van het beheer van mariene hulpbronnen. Het bedrijf is gespecialiseerd op de volgende drie kerncompetenties; 1) Elektronisch monitoren van visserijactiviteiten op zee 2) Als waarnemer het toezicht houden op de monitoring gericht op algemene zee- activiteiten en de bouw van havenmachines 3) Mariene milieudiensten, met inbegrip van kust planningen en analyses Een geschikte partner voor het samenwerkingsverband in dit project. Kerncompetentie 1 van het bedrijf is de belangrijkste oorzaak voor participatie in dit project. Het elektronisch monitoren van visserijactiviteiten is een specialisme voor deze organisatie en daarom zijn zij betrokken in het project. Zij leveren alle belangrijke EM systemen die nodig zijn om de projectactiviteiten uit te kunnen laten voeren. 8

9 De Nederlandse Vissersbond Onder de Toren BV Emmeloord De dienstverlening is gericht op de duurzame ontwikkeling van de aangesloten ondernemingen (leden). Zij bieden hun leden professionele en betaalbare diensten en producten, afgestemd op hun specifieke behoeften. Belangenbehartiging voor de leden staat hierbij voorop. Daarnaast hebben de leden het beheer van hun visrechten (quotum en zeedagen) ondergebracht bij de Producentenorganisaties van de groepen van de Nederlandse Vissersbond. Het secretariaat geeft uitvoering aan dat beheer. Dat geldt ook voor het aanvragen van vergunningen. Voor het aanvragen van een advies over subsidies beschikken zij over een samenwerkingsverband met een professioneel projectbureau Ursa Major Servicees BV. Ursa Major Services BV is een dochteronderneming van de Nederlandse Vissersbond. Deze onderneming dient als projectorganisatie, ofwel als initiatiefnemer en beheerder van projecten in samenwerking met diverse partijen. Tenslotte bemiddelen zij bij de koop,- en verkoop van visrechten en andere zaken. Het Wereld Natuurfonds / Driebergseweg JB Zeist Het Wereld Natuur Fonds zet zich sinds 1962 actief en met succes in voor natuurbescherming over de hele wereld. Zij streven ernaar de prachtige rijkdom aan dier- en plantensoorten op aarde te beschermen. Samen met anderen willen zij een wereld tot stand brengen waarin mens en natuur in harmonie leven. Het Wereld Natuurfonds heeft een breed scala aan projecten. Zij participeren in projecten over de gehele wereld die gerelateerd zijn aan het milieu en de natuur. Zodoende nemen zij ook deel aan visserij gerelateerde projecten. Hierbij kan worden gedacht aan overbevissing van producten uit zee: vis voor consumptie, koralen, weekdieren, kreeften en allerlei andere vissoorten. Alsmede schadelijke visserijtechnieken. Het WNF hanteert een vaste inzet om haar doelen te bereiken. Het voert natuurbeschermingscampagnes, promoot duurzaam beheer en gebruik van mariene hulpbronnen door de inzet van lokale hulpverleners, het beschermen van zeegebieden in samenspraak met vissersgemeenschappen/instellingen en het werken aan ecologische onderzoeken. Het WNF heeft ook geparticipeerd in het CCTV project deel 1. Het systeem wordt gepromoot door het Wereld Natuur Fonds, één van de partners in het Maatschappelijk Convenant Zeevisserij. Vereniging Kust en Zee De vereniging Kust & Zee is het samenwerkingsverband van de Nederlandse en Belgische leden en lidorganisaties van de Europese Coastal & Marine Union - EUCC. Kust & Zee wil een rijke, gezonde en aantrekkelijke kust en zee voor zowel mens als natuur realiseren, waar behoud, gebruik, beheer en ontwikkeling samengaan. Vanuit haar taak de duurzame bescherming en ontwikkeling van de kust en zee te bewerkstelligen is de Vereniging Kust & Zee betrokken bij het CCTV- project II als mede- aanvrager, en neemt deel aan de gecombineerde stuurgroepvergaderingen van beide CCTV- projecten. Ten aanzien van het CCTV- project I vertegenwoordigd de Vereniging Kust & Zee eveneens het WNF, en informeert zij het WNF over de ontwikkelingen. Het WNF kan zich daardoor meer concentreren op haar internationale rol bij meerdere camera- projecten in Europa. 9

10 3. Projectresultaten In dit hoofdstuk worden de resultaten van het project besproken en getoond. De primaire doelstelling is weergegeven in paragraaf 1.4. In dit hoofdstuk wordt aangegeven welke activiteiten zijn uitgevoerd om de doelstelling van dit project te kunnen realiseren. De volgende projectresultaten laten zien hoe invulling is gegeven aan het realiseren van de doelstelling. 3.1 Materialen en methode De methode die is toegepast voor de Nederlandse vangst- quotumregeling in de pilot studie, is gebaseerd op de methodologie die gebruikt is in Denemarken en bekend staat onder de projectnaam Fully Documented Fisheries (Dalskov and Kinth- Larsson; 2009). De deelnemende schepen in het project zijn uitgerust met het EM systeem dat is aangeleverd door het Canadese bedrijf Archipelago Marine Research Ltd. Het EM systeem registreert de activiteiten op het dek van vanuit maximaal vier verschillende hoeken of locaties. Het EM systeem registreert de positie, datum, verplaatsing van het vistuig en het tijdstip van de trekken die worden uitgevoerd tijdens het vissen. Eén camera geeft overzicht van het werkgebied op het dek, een andere camera richt zich op het ruim waar de vangst terecht komt, een derde camera bevindt zich boven de transportband waar de vangst wordt gesorteerd en een vierde camera bevindt zich aan de kant van de transportband waar de discards in de goot vallen. De opnames van het EM systeem worden opgeslagen op een harde schijf. Aan het begin van het project werden deze harde schijven geïnstalleerd door het Nederlandse bedrijf Piet Brouwer elektrotechniek. Tijdens de eerste maanden werden de belangrijkste gegevens ook opgehaald door ditzelfde bedrijf, later gebeurde dit door IMARES zelf. De schippers stuurden de gegevens naar IMARES voor verdere analyse. Na deze analyse door IMARES werden de harde schijven teruggestuurd naar de schippers. Elk vaartuig had een reserve schijf aan boord om te gebruiken mocht dit nodig zijn. Samen met de gegevens die verzameld werden op de harde schijven hielden de schippers vangstgegevens bij in Excel sheets. Op deze manier konden de logboeken worden vergeleken met de gegevens die waren vergaard op de harde schijven. Daarnaast zijn er enkele verplichtingen en condities gesteld aan de deelnemende schepen. Deze condities hadden betrekking op o.a. discards en het rapporteren van alle kabeljauwvangsten. In totaal zijn vijf schepen geselecteerd voor het project. Al deze vaartuigen hebben gevist met verschillende vistuigen en maaswijdtes, een verschillende geografische ligging (visgebieden/bestekken) en een verschillend aantal visdagen. In 2012 is de pilot studie uitgebreid met acht extra vaartuigen om zodoende meer testresultaten te kunnen verzamelen, alsmede het verkrijgen van meer ervaringen met het EM systeem-, en het terugdringen van discards. Tussen december 2010 en maart 2011 is het EM systeem geïnstalleerd op de vijf schepen welke deelnemen aan het eerste deel van het project. Na aanleiding van de verzamelde EM systeem data is een lijst met actieve visdagen opgesteld. Steekproefsgewijs is gecontroleerd of de videobeelden correct zijn opgenomen. Bevuilde camera s maakten het soms onmogelijk om opgenomen shots te analyseren. Logboek gegevens en de resultaten van het EM systeem werden vervolgens met elkaar vergeleken. In figuur 1 is een schematisch diagram van de componenten die verbonden zijn aan het EM systeem opgenomen. 10

11 FIGUUR 1. SCHEMATISCH DIAGRAM VAN HET EM SYSTEEM Deelnemers aan het project dienen diverse handelingen te verrichten gedurende het project. Deze handelingen worden hieronder opgesomd en toegelicht: 1) Aanwezigheid door de schipper bij de installatie van het CCTV- systeem. Installatie vindt plaats in overleg met de deelnemer op een datum dat de deelnemer met het schip in de haven ligt en op een moment dat er geen of zo min mogelijk visdagen verloren gaan. De deelnemer dient tijdens de installatie aanwezig te zijn aan boord van het schip en zijn medewerking te verlenen aan de installatie, tenzij de installateur anders aangeeft. 2) Het verwisselen van de harde schijf (het verwisselen dient 1 x per maand te gebeuren) 3) Registratie van kabeljauwvangsten en discards (er wordt geacht een registratie bij te houden van de maatse en ondermaatse kabeljauwvangst) 4) Lengtemaat opvoerband (het aanbrengen van een schaalverdeling op de opvoerband zodat bij de analyse van de camerabeelden beter ingeschat kan worden wat de maatklasse van de kabeljauw is) 5) Schoonhouden camera s en algemene werking (camera s dienen schoon te worden gehouden zodat het zicht niet belemmerd wordt door vuiligheid) 6) Gebruik camera s (het project streeft naar een volledig gedocumenteerde visserij) 7) Melding van problemen (als de camera s niet naar behoren werken of dat er iets mis gaat bij de verwisseling van de harde schijf) 8) Aanlanding discards (er geldt een aanlandingsplicht voor discards kabeljauw bij gebruik van 120 mm tuigen waarbij tuigen met een minimale maaswijdte van 120 mm onder vallen) 9) Voorwaarden voor CCTV plaatsing (voorwaarden gesteld door de installateur voor een correcte werking van de CCTV apparatuur). Hierbij valt te denken aan voorwaarden die zijn 11

12 gerelateerd aan de beschikbare ruimte op de harde schijf, ruimte voor bekabeling, gps aansluiting etc. 3.2 Deelnemerslijst participerende vaartuigen CCTV project Hieronder volgt een overzicht van de participerende en deelnemende kotters in het project Fully Documented Fisheries CCTV. De belangrijkste kenmerken van de deelnemende kotters zijn opgenomen in de onderstaande tabel. Het gaat hierbij om de naam van de kotter, eigenaar, de vestigingsplaats en in welk projectdeel van het CCTV project het schip geparticipeerd heeft. In het laatst genoemd onderdeel gaat het om de lijst van kotters die zowel hebben deelgenomen in het eerste deel van het CCTV project, alsmede de kotters die in het deel 2 van het CCTV project meedoen (CCTV project deel 2 loopt nog steeds). Het gaat om de volgende namen; Kotter Naam Gevestigd Deel IJM 8 De Vissers IJmuiden CCTV deel 1 UK 135 Pasterkamp Urk CCTV deel 1 UK 22 Romkes Urk CCTV deel 1 UK 24 Romkes Urk CCTV deel 1 UK 37 Romkes Urk CCTV deel 1 UK 112 De Boer Urk CCTV deel 2 UK 194 Romkes Urk CCTV deel 2 UK 224 De Boer Urk CCTV deel 2 BR 7 Praet Breskens CCTV deel 2 IJM 31 Blokker IJmuiden CCTV deel 2 TH 5 Bout Tholen CCTV deel 2 UK 153 Van Slooten Urk CCTV deel 2 GO 58 De Visser Moerdijk CCTV deel 2 TABEL 1. LIJST MET DEELNEMENDE KOTTERS CCTV PROJECT 3.3 Data analyse en resultaten van de CCTV camera s en logboekgegevens Een analyse van de resultaten kwam tot stand op basis van belangrijke parameters. Een gedetailleerde samenvatting van de data die verzameld is, en een analyse van de hierboven genoemde verschillende performance levels zijn weergegeven in de pilot studie die is uitgevoerd door IMARES, genaamd Catch- Quota Pilot Study on the Dutch commercial fishery on cod (Gadus morhua) period Het percentage van het EM systeem dat onvoldoende geschikt was voor analyse, is gedurende het project gedaald. Data gerelateerd aan het EM systeem dat niet aan de eisen voldeed kwam tot stand op basis van verkeerde of ineffectieve camera posities, verkeerde invalshoeken, de afstand tussen de camera s en de sorteerband, alsmede camerashots die gericht zijn op de ruggen van de vissers als zij aan het sorteren waren, gebrek aan onderhoud en het niet schoonmaken van de cameralenzen. Technische fouten van het EM systeem namen toe als een mogelijk gevolg van het uithoudingsvermogen van het materiaal gedurende langere tijdsperioden. Het percentage foutieve datagegevens afkomstig uit de logboeken nam juist af gedurende het project, en onvolledige logboek informatie werd zelfs verlaagd tot 0% in Na verloop van tijd raakten alle belanghebbenden meer vertrouwd en deden meer ervaring op met het EM systeem. Dit resulteerde in hogere performance niveaus, dit kwam tot uiting in een betere beschikbaarheid en toename van de logboek,- en EM gegevens. Een mogelijke discardvermindering van de kabeljauwvangst, als een gevolg van het invoeren van het vangst- quotumregeling, is geëvalueerd en geanalyseerd door IMARES. Dit is gebeurd door een vergelijking te maken met twee andere 12

13 monitoringsprogramma s waarmee IMARES werkt. De resultaten zijn opgenomen in het eindrapport van IMARES. In de geformuleerde doelstellingen van het project gaat het om een belangrijk verband. Dit verband bestaat uit de verhouding tussen de inzet van het EM systeem en de gevolgen daarvan op de strategie waarmee de vissers hun taken uitvoeren. Belangrijk element bij de inzet van het EM systeem zijn de discard percentages. De doelstelling is tweeledig. Ten eerste gaat het om de invloed van de inzet het van het EM systeem, en ten tweede gaat het om de implementatie van het vangst- quotumstelsel. Beide elementen worden ingezet om een bewustwording te creëren onder de vissers om het discard percentage uiteindelijk te kunnen beïnvloeden. De discard percentages zijn bijgehouden gedurende de looptijd van het project. De resultaten van het discardonderzoek worden hieronder weergegeven. FIGUUR 2. OVERZICHT DISCARD PERCENTAGES Figuur 2 geeft een overzicht van de discard percentages zoals is bijgehouden door IMARES. De percentages zijn weergegeven per kwartaal. Een mogelijke reductie van de discardpercentages is door IMARES vergeleken met twee andere monitoringsprogramma s waarmee IMARES. Bij deze twee monitoringsprogramma s zijn schepen betrokken die niet uitgerust waren met het EM systeem. Het resultaat van deze vergelijking met deze overige monitoringsprogramma s zijn nagenoeg nihil. Het gemiddelde percentage van kabeljauw discards bij de schepen die participeren in dit project met een vangt- quotumstelsel waren niet systematisch lager dan de schepen die geparticipeerd hebben in de overige monitoringsprogramma s. De vergelijking met overige monitoringsprogramma s zal worden verduidelijkt in figuur 3. 13

14 FIGUUR 3. SCHEMATISCH OVERZICHT VERGELIJKING DISCARDPERCENTAGES 14

15 4. Conclusies & aanbevelingen Dit hoofdstuk geeft inzicht in de activiteiten die zijn uitgevoerd ten behoeve van het project Fully Documted Fisheries en op welke wijze deze activiteiten hebben bijgedragen aan het realiseren van de doelstelling van het project. Tot slot wordt ingegaan op het praktische invulling van het project en de wijze waarop het project in de toekomst in stand gehouden kan worden. De uitgevoerde activiteiten hebben tot op zekere hoogte bijgedragen aan het behalen van de projectdoelstellingen. De primaire doelstelling was gericht op een analyse van het EM systeem, namelijk of dit systeem in staat is tot een goede controle op de gerapporteerde kabeljauwvangsten, alsmede een verkenning van de mogelijkheden of het EM systeem kan leiden tot een discardvermindering van de vissoort kabeljauw, of dat de implementatie van een vangst quotumstelsel kan zorgen voor een gedragsverandering in de visserijsector. In dit hoofdstuk zullen de elementen worden behandeld die antwoord geven op deze doelstellingen. Het gaat hierbij om de werking van het EM systeem en het vangst- quotumstelsel, alsmede de praktische lessen die geleerd zijn gedurende het project. Succesvolle visserijbedrijven moeten innovatie stimuleren en de kunst van het doorvoeren van veranderingen leren om de continuïteit van hun bedrijfsuitvoering te kunnen waarborgen. Voor de lange termijn is het belangrijk dat zij continu werken aan kwaliteitsverbetering, hun concurrenten voor zijn met een constante stroom van innovatieve producten en diensten. De vissers staan voor de uitdaging de creativiteit en tolerantie voor verandering binnen de sector aan te moedigen. Globalisering, capaciteitstoename en voortschrijdende technologie hebben de laatste jaren tot gevolg dat vissers snel en flexibel moeten zijn om hun bedrijf in stand te kunnen houden. De projectbeschrijving, doelstelling en de inhoud van het project zijn beschreven in overeenstemming met de genoemde maatschappelijke ontwikkelingen. Daarom is het project ook uitgevoerd in overeenstemming met de uitgangspunten zoals deze geformuleerd zijn binnen de subsidieregeling Collectieve acties in de Visketen. Monitoring van vangstgegevens en discardvermindering is belangrijk voor een duurzame visketen. Met deze subsidie stimuleert het ministerie van Economische Zaken de verduurzaming van de visserij. Dit project sluit goed aan bij dit principe. Voor de uitvoering van het project zijn door de projectpartners en derden verschillende activiteiten uitgevoerd. Deze activiteiten komen overeen met de doelstellingen van het project. Het gaat hierbij om enkele belangrijke elementen. 4.1 EM is een accurate methode voor de verificatie van kabeljauwvangsten Het resultaat van de pilot studie die is uitgevoerd door IMARES toont aan dat het EM systeem een accurate methode is voor de verificatie van kabeljauwvangsten aan boord van de deelnemende schepen, onder het voorbehoud dat het complete EM systeem in een goede staat onderhouden wordt en operationeel voldoende werkt. Een vervuilde cameralens kan bijvoorbeeld zorgen voor het probleem dat de vangstgegevens van een hele reis niet op de juiste manier geverifieerd kunnen worden met het EM systeem. Dankzij de verbetering van de communicatie tussen de wetenschappers en vissers, en de aanvullende of herhalende operationele en technische instructies, raakten na verloop van tijd alle belanghebbenden beter vertrouwd met het EM systeem. 15

16 Tijdens het project heeft een groot aantal verbeteringen plaatsgevonden, die geleidelijk aan gezorgd hebben voor een betere kwaliteit van data. Tevens mag geconcludeerd worden dat het gebruik van het EM video systeem heeft bijgedragen aan een goede vangstregistratie in de logboeken van de vissers. Er was geen significant verschil tussen de vangstgegevens in de logboeken, daadwerkelijke vangsten en de vangstregistratie doormiddel van het EM systeem. 4.2 Algemene conclusies projectfasering,- en activiteiten In dit hoofdstuk volgt een opsomming van de conclusies die betrekking hebben op verschillende problemen en uitdagingen die de projectorganisatie heeft ondervonden in de loop van het project. Het gaat hierbij om de volgende elementen; 1. Positionering van de camera s en de vervuilde lenzen. Het EM systeem moet correct worden geïnstalleerd. Het gaat hierbij om een goede instelling van sensoren, de harde schijf, software en het CCTV systeem. Het is belangrijk dat na installatie onderhoud is vereist voor het goed functioneren van de apparatuur. Er is veel gevoelige data informatie verloren gegaan door de positie en hoek van waaruit de camera s geïnstalleerd zijn en filmen. Alsmede het feit dat in sommige gevallen de camera s te veraf geïnstalleerd zijn van de sorteerband waar de vis het ruim binnenkomt en het feit dat sommige vissers met hun rug naar de camera s toestonden, waardoor het zicht op de sorteerband ook verdween. Ook moeten de camera s goed schoon gehouden worden. De positie en de hoek van waaruit de camera filmt is dus zeer belangrijk. Deze zaken zijn ondervangen in het tweede deel van het project. De videoanalist onderhoudt nauwe contacten met de installateur van het systeem om zo tijdens installatie te kunnen sturen op de plaatsing van de camera s. 2. Logboeken. Correct ingevulde logboeken zijn een cruciaal element binnen de vangst quotumregeling. Het EM systeem is een belangrijk hulpmiddel bij een goede verificatie van vangstgegevens door de vissers. 3. De harde schijf gegevens. In het begin van het project werden de harde schijf gegevens niet rechtstreeks verstuurd aan IMARES. De afwezigheid van goed gedefinieerde verantwoordelijkheden onder alle belanghebbenden was problematisch. Vragen die hierbij telkens naar voren kwamen waren: Wanneer wordt een harde schijf teruggestuurd voor analyse? Wie stuurt de nieuwe geformatteerde schijven terug naar de schepen? De verwisseling en formattering van de harde schijfgegevens, alsmede de communicatievoorziening tussen stakeholders zijn onderdeel geweest van een continu leerproces. Door het optimaliseren van de communicatievoorziening met de deelnemende schepen is de logistieke aanvoer gedurende het project verbeterd. 4. De implementatie van een stuurgroep. Het gaat hierbij om het installeren van een comité met vertegenwoordigers van verschillende belanghebbenden en het implementeren van bijeenkomsten van deze commissie. De communicatie tussen verschillende belanghebbenden bleek een essentieel element te zijn voor het behalen van succesvolle projectresultaten. De stuurgroep bestaat uit de volgende leden: Durk van Tuinen (Nederlandse Vissersbond), Teun van Dam (VisNed), Henk Demkes (Min. EZ), Mike Mannaart (Kust en Zee), Jacob Snoek (Nederlandse Vissersbond), Bram Couperus (IMARES), Derk Jan Berends (Nederlandse Vissersbond), Edwin van Helmond (IMARES), Geert Meun (VisNed), Jan Korf (Piet Brouwer Elektrotechniek), Henk Offringa (Min. EZ) en Farah Ibrahim (Min. EZ). 16

17 4.3 De invloed van een vangst- quotumstelsel Het project geeft geen eenduidig antwoord op de vraag of de implementatie van een vangst- quotumstelsel bijdraagt aan een discardreductie van kabeljauwvangsten. Discard percentages waren niet significant lager onder de deelnemende scheper binnen het project. Desalniettemin is deze conclusie gebaseerd op resultaten van een steekproef onder slechts 5 deelnemende schepen. Er dient daarom een nuance te worden aangebracht op deze resultaten, om zo de validiteit van het onderzoek (de pilot studie) te kunnen waarborgen. De vijf deelnemende schippers hebben hun strategie niet veranderd ondanks de implementatie van het vangst- quotumstelsel. Informatie en kennis afkomstig van het project moeten alleen worden beschouwd als referentiepunt. De vergelijking van de verschillende markt categorieën, tussen schepen die kabeljauw aanvoeren onder invloed van het vangst- quotumstelsel en schepen die kabeljauw aanlanden op basis van een normaal quotum, hebben niet gezorgd voor een voor de hand liggende gedragswijziging. De hypothese waarin vooraf misschien werd gesteld dat gedragswijzigingen het logische gevolg zouden zijn van de implementatie van het vangst- quotumstelsel kan niet worden onderschreven op basis van de projectresultaten. 4.4 Vooruitblik op project FDF deel 2 Het project kent een vervolg. Het tweede project is gestart in augustus 2012 en overlapt deels met het CCTV- project I. De verworven uitkomsten uit het eerste project kunnen bijdragen aan een betere uitwerking van de doelstelling wanneer over een langere tijdsperiode informatie en data wordt verkregen vanuit het vangst- quotumstelsel (resultaten dienen geanalyseerd te worden aan de hand van informatie die wordt verkregen via een langere onderzoeksperiode), en wanneer het aantal deelnemende schepen binnen het project toeneemt. Voor de tweede fase van het project moet rekening worden gehouden met het feit dat een mogelijke toekomstige beperking van het aantal zeedagen invloed heeft op het gedrag van de deelnemende vaartuigen. Doel is om CCTV deelnemers buiten de zeedagenregeling te laten. 4.5 Bijdrage VisNed in het kader van projectmanagement Een aantal activiteiten van VisNed zijn van cruciaal belang geweest. In het kader van dit eindverslag is het belangrijk om de rol van de hoofdaanvrager te beschrijven. De hoofddoelstelling deels via een vaste werkwijze behaald. Door middel van communicatie en taakverdeling binnen de projectorganisatie en in overleg met andere stakeholders zijn enkele belangrijke dingen afgesproken; Welke taken door welke medewerkers/ploegen worden uitgevoerd; Welke werkzaamheden tot de inhoud van iedere taak behoren; Hoe iedere taak met de beschikbaar gestelde middelen op verantwoorde wijze dient te worden uitgevoerd. Dit is het vertrekpunt geweest van waaruit de projectorganisatie te werk is gegaan. Overige conclusies zijn gericht op enkele belangrijke aspecten; Ontwikkeling, controle en handhaving van het EM systeem Toepassing overlegstructuren. Gericht op overleg en samenwerking tussen de belanghebbenden. Onderwerpen zijn evaluaties en kennisdeling met vooral de wetenschappelijke input die geleverd is door IMARES tijdens het project 17

18 Gegenereerde informatie is vastgelegd en er is sprake geweest van feedback en terugkoppeling van behaalde projectresultaten Wetenschappelijke input is verstrekt in de vorm van een breed scala aan inzichten, meningen en bezorgdheden die zijn samengevoegd in de eindrapportage van de pilot studie. Transparantie binnen de uitgevoerde projectactiviteiten hebben gezorgd voor een goed communicatieproces (inzake de publicatieverplichtingen en voorlichtingsactiviteiten). Maar ook gedurende de verschillende projectfasen. De communicatie wat betreft het EM systeem is gedurende het project verbeterd, wat heeft gezorgd voor kwalitatief betere input vanuit de deelnemende schepen. De verkregen informatie door de inzet van CCTV beelden is gedurende het proces geoptimaliseerd. 4.6 Kosten voor certificering In het kader van dit project zijn de volgende kosten gemaakt; a) Pilot studie: Bezoeken aan boord van de deelnemende schepen door het research team van IMARES, en de kosten voor de installatie van de CCTV camera s door de installateur. b) Projectmanagement: Projectleider, secretariaat, financiële administratie en overlegstructuren. De kosten voor het projectmanagement zijn een vast onderdeel van de totale projectkosten. Het gaat hierbij om activiteiten die er voor zorgen dat de projectinhoudelijke activiteiten optimaal kunnen verlopen en het projectresultaat wordt gehaald binnen de vastgestelde kader van kwaliteit, tijd en geld. Het projectmanagement is gericht op het plannen, delegeren, bewaken en beheersen van alle aspecten van het project, en het motiveren van alle betrokkenen om de projectdoelstellingen te realiseren binnen de verwachte prestatiedoelen voor tijd, kosten, kwaliteit, scope, benefits en risico's. c) Wetenschappelijk onderzoek: deskresearch en praktijkresearch. De kosten voor wetenschappelijk onderzoek zijn binnen de totale kosten van het project de grootste kostenpost. De onderzoeksactiviteiten die zijn uitgevoerd door IMARES vormen het grootste gedeelte van het totale budgetresultaat en hebben daarom een hoge bijdrage gehad in het aandeel van de totale kosten. Alle projectkosten worden gespecificeerd in het betalingsoverzicht als bijlage van het vaststellingsverzoek. Voor alle projectkosten geldt een subsidiepercentage van 100 %. In hoofdstuk 6 zijn de kosten per kostencategorie opgenomen. 18

19 5 Kennis en informatie In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het vervolg van het project en de wijze waarop de kennis en informatie omtrent het FDF project in de toekomst openbaar wordt gemaakt. Dit is een verplicht element van het project en gaat over de vraag of sector en projectgroep voldoet aan de eisen m.b.t. publicatie,- en voorlichtingsactiviteiten. Gedurende het hele FDF project is er veelvuldig geprobeerd de achterban te informeren over de stand van zaken. Er is informatie verstrekt in de periodieke nieuwsbrieven vanuit de verschillende sector- organisaties, en verderop in het proces is gebruik gemaakt van belangrijke communicatiebronnen. Belangrijkste resultaten en conclusies met betrekking tot het FDF project zijn gedurende het project via het rapport van IMARES gecommuniceerd. Het project betrof tot op heden vooral de technische realisatie. De verdere monitoring van de resultaten en uitbouw van de camera s aan boord zijn voortgezet in CCTV II. Het rapport is op de website van IMARES te vinden. Na afronding van het project zullen de belangrijkste conclusies met de sector gedeeld worden via de nieuwsbrief en website van VISNED. Via deze mediakanalen en publicaties is de verkregen output, kennis en informatie van het project openbaar gemaakt en gecommuniceerd met stakeholders en de maatschappij. 19

20 6 Financiële verantwoording 6.1 Realisatie kosten De kosten in het project hebben voor het grootste gedeelte betrekking op de kosten van onderzoek (Kosten derden) en de aanschaf en installatie van software en camera- apparatuur. In onderstaande overzicht is de realisatie ten opzichte van de begroting weergegeven. Alleen de begrotingsposten die begroot waren dan wel kosten zijn gemaakt zijn opgenomen. Realisatie kosten versus begroting Begrotingspost Bedrag begroting Bedrag begroting Realisatie aanvraag na wijzigingsverzoek Loonkosten , ,00 0,00 Kosten aan derden , , ,00 Aanschaf van machines en , , ,38 apparatuur Kosten voor faciliteiten 0,00 0,00 794,54 organisatie Kosten voor procesbegeleider of 0, , ,76 ketenmanager Accountantsverklaring 2.500, , ,- Totaal , , ,68 Bedragen zijn exclusief BTW. De aangepaste begroting is 1 maart 2012 goedgekeurd. De grootste verandering betrof de lagere kosten van het onderzoek en de stijging van de investeringen in apparatuur. De onderzoekskosten vielen lager uit door een verandering in de onderzoeksopzet is de begrotingspost voor IMARES aanzienlijk lager dan voorzien. Tijdens het project werd duidelijk dat waarnemers aan boord niet noodzakelijk waren. De camerabeelden registreerde voldoende betrouwbaar de situatie aan boord. De vrijgevallen kosten zijn, na toestemming van Dienst Regelingen, aangewend voor onderhoud en software van dertien schepen in plaats van de oorspronkelijke acht schepen. Deze vijf extra schepen zijn in het vervolgproject CCTV II van apparatuur voorzien. 20