Jaarverslag BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

Transcriptie

1 Rhoon Pendrecht Cortgene 2013 B E L E G G I N G S M A AT S C H A P P I J R H O O N, P E N D R E C H T E N C O R T G E N E B V J A A R V E R S L A G

2 Beleggingsmaatschappij Rhoon, Pendrecht en Cortgene BV Jaarverslag BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

3 BEHEERDER / DIRECTIE Teslin Capital Management BV F.W.H. van Beuningen A.C. Kruize-Schuitemaker M. Hartog RAAD VAN COMMISSARISSEN J.M.M. van der Ven (voorzitter) C.A. Hintzen A.A. Schulting (tot 7 juni 2013) E.T. van Karnebeek (vanaf 7 juni 2013) KANTOOR, SECRETARIAAT EN ADMINISTRATIE TCS Fund & Family Services B.V. Woudenbergseweg ME Maarsbergen Telefoon Fax rpc@teslincs.nl Informatie op of 2 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

4 Inhoud I KERNGEGEVENS 5 II DIRECTIEVERSLAG 7 III ADVIES VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN 17 IV JAARREKENING 1 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 EN DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER ENKELVOUDIGE WINST- EN VERLIESREKENING OVER TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 EN DE ENKELVOUDIGE WINST- EN VERLIESREKENING OVER V OVERIGE GEGEVENS 1 STATUTAIRE BEPALING INZAKE DE WINSTBESTEMMING 46 2 VOORSTEL WINSTBESTEMMING 46 3 GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM 46 4 BELANGEN VAN BESTUURDERS EN COMMISSARISSEN 46 5 CONTROLEVERKLARING VI BIJLAGEN 1 OVERZICHT ONROEREND GOED PER 31 DECEMBER GECONSOLIDEERDE INKOMSTEN EN UITGAVEN UIT ONROERENDE ZAKEN OVER BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

5 Eigendommen RPC 4 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

6 I. Kerngegevens (alle bedragen zijn in, behalve aantallen ha en LKR) Eigen vermogen per aandeel 649,49 613,42 602,23 578,41 545,48 Aantal uitstaande aandelen Voorstel bruto dividend per aandeel 12,00 13,12 13,80 11,60 8,68 Extra bruto dividend per aandeel 0,00 0,00 4,45 0,00 0,00 Aantal ha in eigendom Lopende Kosten Ratio (LKR) % 1,19 1,06 1,17 1,26 1,19 Omloopsnelheid/omloopfactor % 2,99 21,03 18,42 13,48 32,79 BALANS (X 1.000) Onroerende zaken Zeegroen BV Landgoed Nederrijk BV aanbetaling Effecten Vorderingen Liquide middelen Totaal activa ====== ====== ====== ====== ====== Groepsvermogen Voorzieningen Schulden Totaal passiva ====== ====== ====== ====== ====== WINST- EN VERLIESREKENING ( X ) Inkomsten uit beleggingen Gerealiseerde waardeveranderingen Niet-gerealiseerde waardeveranderingen (302) Overige baten en lasten (5) Totale baten Lasten (834) (692) (768) (729) (737) Resultaat ====== ====== ====== ====== ====== *Met ingang van 2012 (en de vergelijkende cijfers 2011) worden de financiële gegevens van Beleggingsmaatschappij Rhoon, Pendrecht en Cortgene BV en Zeegroen BV geconsolideerd weergegeven. 5 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

7 Aangekochte grond in Flevoland 6 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

8 II. Directieverslag ALGEMEEN Beleggingsmaatschappij Rhoon, Pendrecht en Cortgene BV ( RPC ) is opgericht in 1916 en heeft als doelstelling het beleggen van vermogen, nagenoeg uitsluitend in effecten, onroerende goederen en hypothecaire schuldvorderingen, onder meer afkomstig uit de nalatenschap van de heer Anthony van Hoboken, Ambachtsheer van Rhoon, Pendrecht en Cortgene, alsmede het verrichten van alle handelingen die ter bereiking van dit doel nodig zijn. De jaarrekening 2012 is in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 6 juni 2013 goedgekeurd was een bijzonder jaar voor de vennootschap. Veel tijd en energie is gestoken in de emissie, waarbij het aandelenkapitaal met 20% werd uitgebreid. In tijden waarbij beleggers terughoudend zijn, is het verheugend dat alle aandelen geplaatst konden worden en dat RPC een aantal nieuwe aandeelhouders kon begroeten. De opbrengst van de emissie heeft RPC al deels aangewend voor het uitbreiden van de portefeuille. In het boekjaar werd voor ruim 7 miljoen aan gronden aangekocht. De intrinsieke waarde van het aandeel RPC steeg in het boekjaar van 613,42 per 1 januari tot 649,49 per 31 december In juni 2013 keerde RPC over 2012 een regulier dividend uit van 13,12 per aandeel. Het totale rendement over 2013 komt daarmee uit op 8% (2012: 4,9%). ONROERENDE ZAKEN Per 31 december 2013 heeft RPC ha in eigendom (2012: ha). De grond is voornamelijk gelegen in het zuidwestelijke deel van Nederland. In het boekjaar kocht RPC 44 ha grond in Gelderland en 101 ha in Flevoland. De agrarische grondmarkt laat in 2013 een wisselend beeld zien. Volgens het kadaster zijn de grondprijzen nagenoeg gelijk gebleven aan die in In een aantal landbouwgebieden is echter wel degelijk sprake van grondprijsstijgingen, zoals in de akkerbouwgebieden in het zuidwesten van Nederland en de weidegebieden in Flevoland. Om die reden zijn bij de waardering van de gronden die RPC in eigendom heeft, de regionormen voor Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Holland, Texel, West-Brabant en Flevoland dit jaar gestegen. Ook de regionormen van de verpachte gronden zijn in 2013 hoger dan in 2012 conform de gebruikte systematiek en marktwerking. Voor de akkerbouw was het seizoen 2012/2013 een goed jaar. In de akkerbouwsector is een tendens waarneembaar dat de belangstelling voor grond toeneemt om de bedrijven verder te vergroten. De melkveehouderij kende eind 2013 een historisch hoge melkprijs. Er is geld verdiend, ondanks de stijgende kosten. Ook vanuit de melkveehouderij neemt de vraag naar grond toe, mede door het afschaffen van de melkquotering in 2015 en de mestwetgeving. Aan de ene kant is de vraag van de agrarische sector naar financiering van landbouwgrond nadrukkelijk toegenomen, terwijl aan de andere kant banken steeds minder bereid blijken dan in het verleden om grondaankopen te 7 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

9 ± Aangekochte grond in Gelderland 8 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

10 financieren. Boeren gaan daarom in toenemende mate in zee met (particuliere) beleggers. Beleggers blijven de voordelen van (langdurig) beleggen in landbouwgrond zien en de belangstelling is in 2013 dan ook toegenomen. Het aanbod van verpachte grond en in erfpacht uitgegeven grond is echter beperkt. Beleggers kopen ook vrije grond om die vervolgens in erfpacht uit te geven. De verwachting is dat deze groep kopers ook in 2014 nadrukkelijk aanwezig zal zijn op de agrarische grondmarkt. AAN- EN VERKOPEN Tegen de achtergrond van de wijzigende marktomstandigheden is het aankoopbeleid van RPC in 2012 aangepast. Binnen de kaders van dit nieuwe beleid kan RPC ook grotere percelen buiten de regio s Zuid- en West Nederland aankopen. In 2013 is hier selectief gebruik van gemaakt. In totaal is voor aan gronden aangekocht (zie bladzijden 6, 8 en 10). Zo kocht RPC in januari de bloot eigendom van drie percelen in de gemeente Buren met een totale oppervlakte van ha. De totale koopsom inclusief de aankoopkosten bedroeg De percelen zijn in erfpacht uitgegeven met een aanvangscanon van 860 per ha per jaar. Het bruto rendement bedraagt 2,15%. In april is de akte van levering gepasseerd voor de aankoop van het bloot eigendom van drie percelen in Tuil met een totale oppervlakte van ha met een koopprijs inclusief de aankoopkosten van De percelen zijn in erfpacht uitgegeven met een aanvangscanon van 827 per ha per jaar. Het bruto rendement bedraagt eveneens 2,15%. In augustus heeft het transport plaatsgevonden van de bloot eigendom van twee percelen in Meteren met een gezamenlijke oppervlakte van ha. De totale koopsom inclusief de aankoopkosten bedroeg De gronden zijn in erfpacht uitgegeven met een aanvangscanon van 770 per jaar. Het bruto rendement bedraagt derhalve 2,2%. Eveneens in augustus heeft RPC drie percelen in Dronten aangekocht met een totale oppervlakte van ha. De totale koopsom inclusief de aankoopkosten bedroeg De aanvangscanon van per ha levert een bruto rendement op van 2,4% per jaar. Eind oktober heeft RPC de bloot eigendom aangekocht van ha in Marknesse (Noord- Oostpolder) en op basis van een veertigjarige overeenkomst in erfpacht uitgegeven. De totale koopsom inclusief de aankoopkosten bedroeg De erfpachtcanon bedraagt per ha, wat eveneens een bruto jaarlijks rendement is van 2,4%. De twee laatste aankopen passen in het nieuwe aankoopbeleid van RPC dat erop is gericht om ook kwaliteitsgronden in andere pachtregio s aan te kopen. VERKOOP BLOOT EIGENDOM VEERSE MEER In de tweede helft van 2013 is de bloot eigendom van vier percelen in het Bungalowpark Veerse Meer met een totale oppervlakte van m² verkocht. De prijs per m² bedroeg 105 waarmee de totale verkoopopbrengst neerkomt op Na deze verkoop heeft RPC nog ha in het bungalowpark in eigendom. OMZETTING NAAR ERFPACHT Om financiering van een loods mogelijk te maken heeft RPC ingestemd met het verzoek van een pachter om de pachtovereenkomst voor een akkerbouwbedrijf van ha, inclusief erf, 9 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

11 Aangekochte grond in NO polder 10 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

12 woning en schuren, om te zetten naar een erfpachtovereenkomst met een looptijd van 35 jaar. De aanvangscanon is gelijk aan de huidige pachtsom van en wordt jaarlijks herzien op basis van het consumentenprijsindexcijfer alle huishoudens, zoals gepubliceerd door het CBS. Met deze omzetting heeft RPC de zekerheid dat in 2048 de boerderij en de gronden vrij ter beschikking staan van RPC. WAARDERING Vanaf 2007 wordt de onroerend goed portefeuille van RPC ieder jaar gewaardeerd door een externe taxateur. Het uitgangspunt bij de balanswaardering is een combinatie van waardering van een aantal objecten op individuele basis en een taxatie op basis van de voorzichtige marktwaarde, waarbij gewerkt wordt met zogenaamde regiowaarden. Deze regiowaarden zijn gebaseerd op daadwerkelijk tot stand gekomen transacties en marktkennis. Als gegevens worden gebruikt de Grondmonitor (gebaseerd op alle relevante grondtransacties) van het Kadaster en publicaties van het Landbouw Economisch Instituut (LEI). De voorzichtige marktwaarde is de waarde waarvoor de hele portefeuille op relatief korte termijn verkocht zou kunnen worden. Objecten die op korte termijn vrijkomen van reguliere pacht en objecten die aan de landbouw worden onttrokken, worden individueel gewaardeerd. Door deze wijze van waarderen worden grote fluctuaties vermeden en wordt recht gedaan aan de trend van de waardeontwikkeling van gronden op langere termijn die eigen is aan beleggen in agrarisch onroerend goed. Bij de waardering wordt een bestendige lijn gevolgd. In opdracht van de raad van commissarissen is begin januari 2014 een steekproef uitgevoerd met betrekking tot de waardering van de onroerend goed portefeuille van RPC door een onafhankelijke rentmeester. Het doel van de steekproef is om te beoordelen of de door Rentmeesterskantoor Overwater gehanteerde methodiek aansluit bij wat in de sector gebruikelijk is. De uitkomsten uit de steekproef lagen boven de waardering uit het taxatierapport van de rentmeester per 31 december De aangestelde taxateur gaf aan dat de waardering van afzonderlijke objecten over het algemeen leidt tot een hogere waardering dan wanneer dezelfde objecten deel uitmaken van een portefeuille. De methodiek van waarderen op basis van voorzichtige marktwaarde zoals dat bij RPC gebeurt, is in de markt van landelijk onroerend goed gebruikelijk en leidt tot een conservatieve waardering. Op basis van de resultaten van de steekproef en de balanswaardering per 31 december 2013 is vastgesteld dat de door RPC gehanteerde methodiek consistent wordt toegepast. De raad van commissarissen en de directie hebben dan ook geconcludeerd dat met de gehanteerde methodiek de juiste waarde zo goed mogelijk wordt benaderd. EFFECTENPORTEFEUILLE Het beheer van de effectenportefeuille is ondergebracht bij SNS Securities. Deze vermogensbeheerder handelt binnen door RPC in haar beleggingsbeleid gestelde kaders. Het beleid is om te beleggen in kwaliteitsaandelen van aan Euronext Amsterdam en/of Brussel genoteerde bedrijven. Selectie van aandelen vindt plaats door bedrijven te screenen op onder andere dividendrendement, winstgroei, rendement op hun geïnvesteerde vermogen, rentedekking en eventuele onderwaardering. Mede vanwege de liquiditeit wordt vooral belegd in de grotere bedrijven, de zogenaamde Large- en Mid Caps. In de vergaderingen met de raad van commissarissen wordt het beleid en de ontwikkeling van de effectenportefeuille regelmatig besproken. De totale waarde van de beursgenoteerde aandelen bedraagt per jaareinde Rekening houdend met de onttrekkingen en stortingen die gedurende het boekjaar hebben plaatsgevonden en de ten laste van de effectenrekening betaalde kosten, kwam het totale rendement van de portefeuille in 2013 uit op 19%. 11 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

13 RESULTAAT EN VERMOGEN De jaarrekening is net als voorgaande jaren opgesteld voor resultaatbestemming. In de overige gegevens is een dividendvoorstel opgenomen. In het boekjaar zijn er nieuwe aandelen uitgegeven waarop in totaal aan kapitaal is gestort. Het eigen vermogen steeg van per 1 januari tot per einde boekjaar. De intrinsieke waarde per aandeel steeg van 613,42 per 1 januari tot 649,49 per 31 december In 2013 is door de toename van de intrinsieke waarde per aandeel ten laste van de winst- en verliesrekening toegevoegd aan de voorziening SAR, die daarmee uitkomt op Op bladzijden 32 en 36 van dit jaarverslag wordt hierop een nadere toelichting gegeven. Over 2013 behaalde RPC een positief resultaat van (2012: ). Dit resultaat bestaat voornamelijk uit de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de onroerende zaken (2013: , 2012: ) en inkomen uit onroerende zaken (2013: , 2012: ). De reguliere inkomsten uit onroerende zaken zijn in 2013 vooral gestegen door verhoging van de pachtprijzen. De jaarlijkse beheervergoeding bedraagt 0,12% van het gemiddelde eigen vermogen in het betreffende boekjaar. Daarnaast ontvangt de beheerder een variabele beloning van 0,05% van het gemiddelde eigen vermogen tenzij de raad van commissarissen van mening is dat de beheerder niet optimaal gefunctioneerd heeft. De managementvergoeding over 2013 bedroeg (2012: ). De overige kosten namen in het boekjaar toe van in 2012 naar in De toename betreft voor het grootste deel kosten die met de emissie samenhangen. RPC valt onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Helaas hebben de kosten die met dit toezicht gepaard gaan niet de neiging af te nemen. OVERIGE ZAKEN EN ONTWIKKELINGEN WILLEM ADRIAANPOLDER RPC is eigenaar van de Willem Adriaanpolder ( WA polder ) in Kortgene. De polder is circa 168 ha groot. De provincie heeft een aantal jaar geleden een streekplan ontwikkeld voor de herinrichting van het gebied rondom het Veerse Meer waarin de nadruk werd gelegd op natuur- en recreatiemogelijkheden. De gronden in de WA polder zijn grotendeels uitgegeven in kortdurende pacht. De polder heeft in de Structuurvisie Noord-Beveland 2008 de aanduiding watergerelateerd woonmilieu gekregen. De gemeente Noord-Beveland en de provincie Zeeland dienen het eens te worden over een stedenbouwkundige visie op het gebied. In opdracht van Zeegroen BV heeft Zeelenberg Architectuur, overigens voor eigen rekening en risico, een plan Waterrijk Kortgene opgesteld, waarin de ambities van de gemeente en provincie vorm krijgen. Het plan is in eerste instantie aan de gemeente gepresenteerd en in het najaar besproken in een werkgroep van de provincie Zeeland. Het plan is positief ontvangen door zowel de gemeente als de provincie. Beide partijen hebben een positieve grondhouding ten opzichte van herontwikkeling. Mede met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014 en de tijd die dergelijke trajecten doorgaans in beslag nemen, is vooralsnog onduidelijk wanneer definitieve besluitvorming zal plaatsvinden. PORTLANDPOLDER / LANDSCHAPSPARK BUYTENLAND VAN RHOON RPC heeft in dit gebied 75 ha in bezit. In het kader van de ontwikkeling van de Tweede Maasvlakte heeft de overheid de Portlandpolder aangewezen als natuurcompensatiegebied. In de Planologische 12 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

14 Kern Beslissing ( PKB ) is opgenomen dat er op IJsselmonde, ten zuiden van Rotterdam, circa 650 ha recreatie en natuur moet komen. In de plannen van de gemeente Albrandswaard, de zogenaamde Albrandwaardse variant, spelen landbouw, woningbouw en recreatie een grote rol met mogelijk een hogere grondprijs als gevolg voor deze polder. De provincie heeft haar plannen uitgewerkt in het plan Landschapspark Buytenland van Rhoon. Voor het realiseren van het plan stelt zij zich op het standpunt dat zij eigenaar van de gronden dient te worden. Zij wil de grond verwerven tegen de agrarische waarde. RPC is bereid om tot een ruiling te komen, waarbij vergelijkbare, kwalitatief goede grond in pacht of bloot eigendom wordt aangeboden bij voorkeur in de Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen. Eind 2013 heeft de provincie een ruilvoorstel gedaan dat ver beneden de verwachtingen lag en waarop RPC afwijzend heeft gereageerd. Begin 2014 is een initiatief onder de naam Boeren Buytenland van Rhoon en betrokken burgers gestart. Hierbij wordt een alternatieve boerenvariant voorgesteld en wordt gepleit voor een bestemmingswijziging naar gebiedsbestemming agrarisch met natuurlijke en landschappelijke waarden. In deze variant kunnen de boeren grotendeels blijven. Het plan is bovendien ook nog eens 55 miljoen goedkoper. Oud-minister van landbouw Cees Veerman is gevraagd te onderzoeken met welke varianten het draagvlak voor het Buytenland kan worden vergroot. Vóór 1 juni 2014 brengt hij verslag uit aan de provincie Zuid-Holland. LANDGOED NEDERRIJK RPC heeft in 2008 Landgoed Nederrijk aangekocht met een uitgestelde levering in Het transport van de aandelen van het landgoed zal uiterlijk 1 juli 2014 plaatsvinden. Het landgoed heeft een oppervlakte van circa 200 ha. In opdracht van Zeegroen BV is een landgoedvisie voor Landgoed Nederrijk opgesteld, waarin de mogelijkheden om het landgoed duurzaam te beheren opgenomen zijn en waarmee een structurele inkomstenverbetering wordt beoogd. In 2013 heeft de beheerder van RPC enkele malen gesproken met diverse stakeholders in het gebied en de Gemeente Groesbeek met als insteek draagvlak te creëren voor de realisatie van de voormelde landgoedvisie Nederrijk. In het kader van het beleidsprogramma Cultuur en Erfgoed van de provincie Gelderland is aangegeven dat RPC een aanvraag kan doen voor een subsidie op basis van de subsidieregeling meerjarenprogramma s Gelderland. RPC werkt aan een verdienmodel voor de korte termijn ( laag hangend fruit ). Daarnaast wordt gestreefd naar een duurzame instandhouding van het landgoed. Ten behoeve van het noodzakelijke draagvlak voor de realisatie van de landgoedvisie wordt aansluiting gezocht bij de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap om een verdiepingsslag richting gemeente te kunnen maken. EMISSIE In 2012 is het nieuwe aankoopbeleid van RPC vastgesteld waarmee aankoop van grotere percelen en spreiding over meerdere pachtregio s wordt nagestreefd. Om dit te kunnen realiseren en de benodigde financiële armslag te krijgen is in de buitengewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de vennootschap van 9 oktober 2012 het besluit genomen tot aanwijzing van de directie als bevoegd orgaan tot uitgifte van aandelen en tot uitsluiting of beperking van het voorkeursrecht voor een periode van 18 maanden. De directie heeft met goedkeuring van de raad van commissarissen het besluit genomen tot uitgifte van gewone aandelen, hetgeen neerkwam op 20% van het destijds totale aantal geplaatste aandelen van Op grond van het aantal kleine aandeelhouders en de omvang van de emissie was het RPC slechts toegestaan aandelen uit te geven als de vennootschap beschikte over een door de AFM goedgekeurd prospectus. Het opstellen van het prospectus is in het najaar van 2012 gestart en is een zeer bewerkelijk 13 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

15 traject gebleken, waardoor de emissie pas in het voorjaar van 2013 van start kon gaan. De emissie van aandelen is volledig opgenomen. Op de aandelen is aan kapitaal gestort. In totaal schreven 31 nieuwe aandeelhouders in die deels al bij de directie bekend waren. De overige nieuwe toetreders hebben met de directie gesproken. Toetreding van nieuwe aandeelhouders is geschied met toestemming van de raad van commissarissen. De emissie vond plaats in drie ronden. De emissieprijs voor alle ronden is bepaald op basis van de intrinsieke waarde, waarbij de waarde van de onroerend goed portefeuille is gebaseerd op de getaxeerde waarde per ultimo 2012 en de effectenportefeuille is opgenomen op basis van de slotkoersen van de vrijdag voorafgaand aan de openstelling van de emissie. De procedure is verlopen volgens de beschrijving en de voorwaarden zoals die in het prospectus zijn vastgelegd. Per 31 december 2013 heeft RPC 289 aandeelhouders met een aandelenbezit van aandelen, onderverdeeld als volgt: - 80 particulier groot (aandelenbezit > ): aandelen (27,69% bezit 43,52%) particulier klein (aandelenbezit < ): aandelen (64,36% bezit 4,99%) - 14 stichtingen: aandelen ( 4,84% bezit 47,63%) - 9 vennootschappen: aandelen ( 3,11% bezit 3,86%) VERHANDELBAARHEID Voorafgaand aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in juni 2013 heeft een kleine transactie in aandelen RPC plaatsgevonden. Er werden 40 aandelen verhandeld, waarbij de transactiekoers werd vastgesteld op 601 per aandeel wat gelijk was aan de emissieprijs van de eerste ronde die exclusief open stond voor aandeelhouders. Bij de laatste inschrijvingsronde op de emissie was sprake van een overinschrijving. Aan de vraag kon deels tegemoet worden gekomen door toewijzing van via de onderhandse markt nog beschikbaar aanbod. Sinds het najaar van 2012 vindt de onderhandse handel in aandelen RPC onder verantwoordelijkheid van Teslin Capital Management BV ( Teslin ) als beheerder van RPC plaats. De beheerder heeft TCS Fund & Family Services B.V., voorheen Teslin Corporate Services BV, verzocht om de administratieve afwikkeling van de transacties te begeleiden en uit te voeren. De handleiding Onderhandse markt is te raadplegen op het besloten gedeelte van de website van RPC. Meer informatie over de beheerder is opgenomen op RISICO S In de jaarrekening is een risicoparagraaf opgenomen. Bekend mag zijn dat beleggen in onroerende zaken en effecten, wat de beleggingen in onze portefeuille en daarmee in RPC zijn, risico s met zich meebrengt. De risico s die beschreven staan op bladzijden hangen deels samen met de activiteiten van de vennootschap. Hoewel een groot aantal risico s beschreven is, hebben wij niet de illusie volledig te zijn. De financiële crisis heeft aangetoond dat juist het onverwachte, en niet als risico onderkende, grote gevolgen kan hebben. 14 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

16 BEDRIJFSVOERING Teslin beschikt als beheerder van RPC over een beschrijving van de Bedrijfsvoering ( Bedrijfsvoering ) die voldoet aan de eisen van de Wet op het financieel toezicht en het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen ( Bgfo ). De Bedrijfsvoering kan geen zekerheid bieden dat zich nooit afwijkingen zullen voordoen, maar is ontworpen om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen over de effectiviteit van de interne beheersingsmaatregelen aangaande de risico s gerelateerd aan de activiteiten van RPC. Gedurende het boekjaar zijn verschillende aspecten van de Bedrijfsvoering beoordeeld en geactualiseerd. Bij deze werkzaamheden zijn geen constateringen gedaan op grond waarvan zou moeten worden geconcludeerd dat de beschrijving en de opzet van de Bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 121 van het Bgfo niet voldoen aan de vereisten zoals opgenomen in de Wet op het financieel toezicht en daaraan gerelateerde regelgeving. Op grond hiervan verklaart Teslin als beheerder van RPC te beschikken over een beschrijving van de Bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 121 Bgfo, die voldoet aan de eisen van de Bgfo. In het boekjaar 2013 is niet geconstateerd dat de Bedrijfsvoering niet effectief en niet overeenkomstig met de beschrijving functioneert. Derhalve verklaart Teslin met een redelijke mate van zekerheid dat de Bedrijfsvoering gedurende het verslagjaar 2013 effectief en overeenkomstig de beschrijving heeft gefunctioneerd. VOORSTEL WINSTBESTEMMING RPC realiseerde over 2013 een positief resultaat van , waarvan aan nietgerealiseerde waardeveranderingen van de onroerend goed portefeuille. De uitdelingsverplichting van RPC is door de accountant en de belastingadviseur gecontroleerd. Op grond van deze berekening stelt de directie, met goedkeuring van de raad van commissarissen, voor een dividend van 12,00 per aandeel (2012: 13,12 per aandeel) uit te keren, hetgeen, gebaseerd op het per balansdatum aantal uitstaande aandelen, in totaal neerkomt op een uitkering van Als ingestemd wordt met het dividendvoorstel zal worden toegevoegd aan de reserves. Het dividend wordt binnen een week na de algemene vergadering van aandeelhouders ter beschikking gesteld. VERWACHTINGEN 2014 Voor het landbouwseizoen 2013/2014 zijn de prijzen van een aantal akkerbouwproducten vooralsnog lager dan in het voorafgaande seizoen. Dit houdt in dat de canon van een groot deel van de door RPC in pacht uitgegeven gronden naar beneden zal worden bijgesteld, waardoor het totaal van de pachtopbrengsten in 2014 zal afnemen. De banken zijn nog steeds terughoudend bij het financieren van de expansieplannen van agrariërs. Wij verwachten dan ook dat de vraag naar de diensten van RPC verder zal toenemen. Vooralsnog is het onzeker hoe de pachtprijzen zich na 2014 zullen ontwikkelen. Wij verwachten dat de waarde van agrarisch vastgoed zich door de toenemende vraag gematigd positief zal ontwikkelen. Maarsbergen, 31 maart 2014 De directie Teslin Capital Management BV F.W.H. van Beuningen A.C. Kruize-Schuitemaker M. Hartog 15 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

17 16 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

18 III. Advies van de raad van commissarissen GEACHTE AANDEELHOUDER Hierbij bieden wij u aan de door de directie opgemaakte jaarrekening 2013 van Beleggingsmaatschappij Rhoon, Pendrecht en Cortgene BV. De raad heeft in het boekjaar viermaal met de directie vergaderd. De raad heeft ook regelmatig onderling beraad gevoerd. Daarnaast heeft de voorzitter van de raad regelmatig contact met de directie. De vergaderingen hebben dit jaar in het teken gestaan van de emissie en de uitbreiding van het aantal aandeelhouders, voorbereiding op de verwerving van Landgoed Nederrijk en de waardering van de eigendommen van RPC. Buiten de vergaderingen hebben de voltallige raad, de directie en direct betrokkenen een werkbezoek gebracht aan Rentmeesterskantoor Overwater in Strijen, dat werd gevolgd door een rondrit langs een aantal eigendommen van RPC in Zuid-Holland en Zeeland. Het bezoek werd gecombineerd met het afscheid van de heren Drs L.A. Ruys en Mr A.A. Schulting, die respectievelijk in 2012 en 2013 terugtraden als lid van de raad. De jaarrekening is gecontroleerd door Ernst & Young Accountants LLP en door hen van een goedkeurende verklaring voorzien. De bevindingen van de accountant zijn in onze raad aan de orde geweest. De accountant had geen bevindingen die zouden leiden tot een aanpassing van de intrinsieke waarde. Conform het voorstel van de directie is de jaarrekening door onze raad goedgekeurd. In de aandeelhoudersvergadering van 6 juni 2013 is de heer Mr A.A. Schulting teruggetreden als lid van de raad van commissarissen in verband met de beëindiging van zijn tweede zittingstermijn. Wij zijn de heer Schulting zeer erkentelijk voor zijn inzet en zijn bijdrage aan de raad in het algemeen en op notarieel en juridisch gebied in het bijzonder, gedurende de afgelopen acht jaar. Met ingang van dezelfde datum is mevrouw Drs E.T. van Karnebeek toegetreden tot de raad van commissarissen. Voor haar benoeming is mevrouw Van Karnebeek door de Autoriteit Financiële Markten ( AFM ) getoetst op geschiktheid en betrouwbaarheid. Bij de beoordeling is rekening gehouden met elkaar aanvullende competenties van de commissarissen, de aard van activiteiten en de omvang en complexiteit van de organisatie. De raad van commissarissen van de vennootschap bestaat uit drie personen. Voor de raad is een profielschets opgesteld. Bij de invulling van een vacature wordt gelet op ervaring en deskundigheid van de kandidaat, waarbij deze bij voorkeur kennis heeft van en affiniteit heeft met het doel van de vennootschap, het beleggen in landelijk onroerend goed. Bij de samenstelling van de raad wordt gezocht naar een geschikte kandidaat, waarbij aandacht wordt geschonken aan een evenwichtige verdeling van de zetels tussen mannen en vrouwen. Per jaarultimo bestond de raad uit twee mannen en een vrouw. Het voorstel van de directie om 12,00 dividend per aandeel uit te keren heeft de instemming van de raad. Wij stellen u voor de jaarrekening 2013 vast te stellen overeenkomstig de voorgelegde stukken, in te stemmen met het in de jaarrekening opgenomen voorstel om een regulier dividend uit te keren van 12,00 per aandeel onder toevoeging van aan de reserves en decharge te verlenen aan de directie voor het gevoerde bestuur en aan de leden van onze raad voor het toezicht daarop. Maarsbergen, 31 maart 2014 Raad van Commissarissen J.M.M. van der Ven (voorzitter) C.A. Hintzen E.T. van Karnebeek 17 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

19 18 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

20 IV. Jaarrekening 19 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

21 1. Geconsolideerde balans per 31 december 2013 (Voor winstverdeling, alle bedragen zijn in ) ACTIVA toelichting VASTE ACTIVA BELEGGINGEN Onroerende zaken Landgoed Nederrijk BV - aanbetaling Effecten VLOTTENDE ACTIVA VORDERINGEN OP KORTE TERMIJN Nog te ontvangen pacht Overige vorderingen LIQUIDE MIDDELEN ========= ========= 20 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

22 PASSIVA toelichting GROEPSVERMOGEN Aandelenkapitaal Agioreserve Herwaarderingsreserve Overige reserves Resultaat boekjaar VOORZIENINGEN Voorziening SAR SCHULDEN OP LANGE TERMIJN Ruilverkaveling SCHULDEN OP KORTE TERMIJN Banken Omzetbelasting Aflossingsverplichting langlopende schulden Vooruit ontvangen pacht Overige schulden ========= ========= 21 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

23 2. Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2013 (alle bedragen zijn in ) toelichting BATEN INKOMSTEN UIT BELEGGINGEN Inkomen uit onroerende zaken Inkomen uit effecten GEREALISEERDE WAARDEVERANDERINGEN Onroerende zaken Effecten 4.15 ( ) (234) NIET- GEREALISEERDE WAARDEVERANDERINGEN Onroerende zaken Effecten - beursgenoteerd Effecten - niet-beursgenoteerd (2.399) OVERIGE BATEN EN LASTEN Interest Totaal baten LASTEN Kosten onroerende zaken Managementvergoeding Jaarlijkse vergoeding Dotatie voorziening SAR Commissarissenbeloning Overige kosten Totaal lasten ( ) ( ) Resultaat (voor en na belastingen) ======== ======== 22 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

24 3. Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2013 (alle bedragen zijn in ) KASSTROOM UIT BELEGGINGSACTIVITEITEN Saldo winst Niet-gerealiseerde waardeveranderingen ( ) ( ) Gerealiseerde waardeveranderingen 234 ( ) Aankopen onroerende goederen ( ) ( ) Aankopen effecten ( ) ( ) Verkopen onroerende goederen Verkopen effecten Mutatie voorzieningen ( ) Mutatie kortlopende vorderingen Mutatie kortlopende schulden ( ) KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN Emissie Dividenduitkering ( ) ( ) Mutatie langlopende schulden (2.728) (2.652) ( ) NETTO KASSTROOM ( ) Stand liquide middelen begin boekjaar STAND LIQUIDE MIDDELEN EINDE BOEKJAAR ========= ========= Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. 1 De liquide middelen per 31 december 2012 ( ) zijn opgebouwd uit het saldo van de liquide middelen ( ) en de banken ( ). 23 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

25 4. Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2013 en de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2013 (alle bedragen zijn in, behalve aantallen aandelen en ha) ALGEMEEN Het doel van de vennootschap is het beleggen van vermogen uitsluitend of nagenoeg uitsluitend in effecten, onroerende zaken en hypothecaire schuldvorderingen (onder meer afkomstig uit de nalatenschap van de heer Anthony van Hoboken, Ambachtsheer van Rhoon, Pendrecht en Cortgene) en het verrichten van alle handelingen die ter bereiking van dit doel nodig zijn. Statutair is de vennootschap gevestigd te Rotterdam. Het adres van de vennootschap is Woudenbergseweg 11, 3953 ME Maarsbergen. De vennootschap kwalificeert als een fiscale beleggingsinstelling. De fiscale positie wordt bepaald met inachtneming van de in de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 opgenomen bepalingen inzake de fiscale beleggingsinstelling. Hiervoor geldt het speciale tarief vennootschapsbelasting van 0%. VERBONDEN PARTIJEN Teslin Capital Management BV (als beheerder en directie) en Zeegroen BV worden aangemerkt als verbonden partijen als bedoeld in artikel 381 lid 3 van boek 2 BW en als gelieerde partijen als bedoeld in artikel 1 onder m juncto artikel 124 lid 1 sub a en sub c van het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen ( Bgfo ). Van een verbonden partij is sprake wanneer een partij beslissende zeggenschap kan uitoefenen over een andere partij dan wel invloed van betekenis kan uitoefenen op het financiële en zakelijke beleid van de andere partij. De vergoeding, voortvloeiend uit het gevoerde beheer, die aan de beheerder wordt uitgekeerd, wordt verantwoord (ex artikel 124 lid 1 sub a Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft) bij toelichting 4.7 en In het afgelopen boekjaar hebben, naast de hierboven vermelde vergoeding voortvloeiend uit het gevoerde beheer, geen transacties plaatsgevonden tussen RPC en de met haar verbonden partijen. TOEPASSING GROOT REGIME EN CONSOLIDATIE RPC kwalificeert als een beleggingsinstelling onder de Wet op het financieel Toezicht ( Wft ) en dient te voldoen aan de vereisten gesteld door de Wft. Als gevolg van deze vereisten valt RPC voor de jaarverslaggeving onder de toepassing van het groot regime. Hierdoor is RPC verplicht om Zeegroen BV, een 100% deelneming, volledig te consolideren. In de consolidatie zijn opgenomen de financiële gegevens van RPC en Zeegroen BV. RPC bezit alle aandelen van Zeegroen BV en heeft daarmee volledige zeggenschap. 24 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

26 GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING ALGEMEEN De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW, de stellige uitspraken in de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving, en de Wft. De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar. SCHATTINGEN Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, heeft de directie zich over verschillende zaken een oordeel gevormd en schattingen gemaakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. ONROERENDE ZAKEN Vanaf 2007 wordt de onroerend goed portefeuille van RPC ieder jaar gewaardeerd door een externe taxateur. Het uitgangspunt bij de balanswaardering is de taxatie op basis van de reële waarde, zijnde de voorzichtige marktwaarde, waarbij gewerkt wordt met zogenaamde regiowaarden. Deze regiowaarden zijn gebaseerd op daadwerkelijk tot stand gekomen transacties en marktkennis. Ook prijsgegevens gepubliceerd door de Dienst Landelijk Gebied worden bij de waardering betrokken. Objecten die op korte termijn vrijkomen van reguliere pacht, objecten waarvan de erfpacht binnen 15 jaar eindigt en objecten die aan de landbouw worden onttrokken, worden individueel gewaardeerd. Waardeveranderingen van onroerende zaken, zowel gerealiseerd als niet-gerealiseerd, worden in de winst- en verliesrekening verantwoord, waarbij de gerealiseerde waardeveranderingen slechts het, nog niet eerder in de winst- en verliesrekening verantwoorde, gedeelte van het verschil tussen de aan- en verkoopprijs betreffen. De transactiekosten bij aankopen onroerende zaken worden geactiveerd. EFFECTEN De effecten worden gewaardeerd tegen de reële waarde per het einde van het boekjaar, verminderd met de direct daaraan toe te rekenen transactiekosten. Niet-beursgenoteerde effecten worden gewaardeerd op intrinsieke waarde. Waardeveranderingen van effecten, zowel gerealiseerd als niet-gerealiseerd, worden in de winst- en verliesrekening verantwoord, waarbij de gerealiseerde waardeveranderingen slechts het nog niet eerder in de winst- en verliesrekening verantwoorde gedeelte van het verschil tussen aan- en verkoopprijs omvatten. VORDERINGEN Verstrekte leningen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, rekening houdend met bijzondere waardevermindering of inbaarheid, indien van toepassing. LIQUIDE MIDDELEN Liquide middelen bestaan uit banktegoeden en worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. SCHULDEN De schulden worden bij eerste opname gewaardeerd tegen de reële waarde verminderd met de direct toe te rekenen transactiekosten. Vervolgens worden ze gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. 25 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

27 VOORZIENING Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen moeten worden afgewikkeld en waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. De voorziening wordt gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor de voorziening SAR wordt verwezen naar toelichting 4.7. OVERIGE ACTIVA EN PASSIVA Voor zover niet anders is aangegeven zijn de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. RESULTAATBEPALING Het resultaat is bepaald door de opbrengsten uit beleggingen, gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen en overige bedrijfsopbrengsten te verminderen met de daarop betrekking hebbende kosten. In het algemeen geldt dat baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen en kortlopende schulden aan banken. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit beleggingsactiviteiten. RISICO S Aan een belegging in RPC zijn financiële kansen, maar ook financiële risico s verbonden die in het algemeen gepaard gaan met het beleggen in onroerende zaken, hypothecaire leningen en effecten. De waarde van een belegging in RPC kan zowel stijgen als dalen en een aandeelhouder kan daardoor minder terugkrijgen dan de aandeelhouder heeft ingelegd. De in het verleden door de vennootschap behaalde gerealiseerde en niet- gerealiseerde resultaten, zoals die blijken uit de jaarverslagen van RPC, bieden geen garantie voor de toekomst. De vennootschap belegt met name in onroerende zaken. Daarnaast wordt een beperkt gedeelte van het vermogen belegd in effecten, met name aandelen in beursgenoteerde Large- en Mid caps. Er zal door RPC slechts ter overbrugging van een tijdelijke financieringsbehoefte gebruik worden gemaakt van krediet. Bij het beleggen in RPC dient een aantal risico s te worden onderscheiden. Hieronder is een overzicht opgenomen van de risico s die van wezenlijk belang zijn voor een belegging in RPC. Dit is geen uitputtend overzicht van de risico s die verbonden zijn aan een belegging in RPC, daarnaast kunnen zich risico s voordoen die RPC op het moment van publicatie van het jaarverslag niet kon voorzien. 26 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

28 ALGEMENE ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN De economie in Nederland, Europa of wereldwijd kan zich negatief ontwikkelen waardoor de prijzen van landelijk onroerend goed kunnen dalen. Daarnaast kan een negatieve ontwikkeling van de economie in Nederland, Europa of wereldwijd leiden tot een lagere waarde van de effectenportefeuille. ONTWIKKELINGEN OP DE NEDERLANDSE MARKT IN LANDELIJK ONROEREND GOED RPC belegt haar gelden voor het belangrijkste gedeelte in landelijk onroerend goed. De ontwikkeling van de markt in landelijk onroerend goed kan achterblijven bij de verwachtingen. Zo kan de (verkoop)prijs van landelijk onroerend goed lager zijn dan verwacht of kunnen de gerealiseerde (erf)pacht opbrengsten lager zijn verwacht. POLITIEKE BESLUITVORMING OP NEDERLANDS EN EUROPEES NIVEAU Politieke beslissingen zowel op nationaal als Europees niveau kunnen een belangrijke (negatieve) invloed hebben op de waarde van het onroerend goed waarin RPC belegt. Hierbij kan onder meer gedacht worden aan de (negatieve) invloed van de wijziging van bestemmingsplannen, wijziging van subsidieregelingen, wijziging van het grondbeleid van de nationale of regionale overheid en wijzigingen in het Europese landbouwbeleid. Onzekerheden op de financiële markten, bijvoorbeeld ten gevolge van het uitblijven van politieke daadkracht, kunnen een negatieve invloed hebben op de koersen van de ondernemingen waarin RPC belegt en daarmee op het resultaat en het vermogen van RPC. ONGUNSTIGE ONTWIKKELINGEN IN DE TOEPASSELIJKE WET- EN REGELGEVING Het risico bestaat dat de belastingwetgeving of de wetgeving in algemene zin wordt gewijzigd. De overheid kan zowel op Europees als op nationaal of regionaal niveau, wetten, regelingen of belastingpercentages wijzigen of beleidswijzigingen doorvoeren die de fiscale status van RPC en/of de exploitatieopbrengsten en/of de waarde van de beleggingsportefeuille negatief kunnen beïnvloeden. LIQUIDITEITSRISICO Hoewel de aandelen RPC (beperkt) vrij overdraagbaar zijn, moet er rekening mee worden gehouden dat (feitelijke) handel in de aandelen onmogelijk kan zijn. Een beursnotering van of een regelmatige of levendige handel in de aandelen wordt niet voorzien. De beheerder, Teslin, faciliteert een onderhandse markt van aandelen binnen de groep van aandeelhouders. Overdracht van aandelen naar medeaandeelhouders en een beperkte groep van familieleden kan vrijelijk geschieden. Overdracht van aandelen aan derden, niet-aandeelhouders, is slechts mogelijk met goedkeuring van de raad van commissarissen. Op grond van het voorgaande dient een aandeelhouder er rekening mee te houden dat het voor kan komen dat hij zijn aandelen langer moet aanhouden dan is gewenst of is voorzien. De beperkte verhandelbaarheid van de aandelen kan een drukkend effect op de prijs van de aandelen hebben. TAXATIERISICO De onroerend goed portefeuille wordt gewaardeerd op grond van taxatierapporten. In zijn algemeenheid betreffen taxatierapporten schattingen van de mogelijke waarde van de onroerend goed portefeuille. De taxatie biedt geen garantie dat het onroerend goed de waarde heeft of bij verkoop zal opleveren die de taxateur eraan toekent. Als de ontwikkeling van de markt in landelijk onroerend goed tegenvalt dan wel de taxatie van de taxateur onvoldoende realistisch blijkt, kunnen de (erf)pacht- en verkoopopbrengsten achterblijven bij de verwachtingen, of kan zelfs blijken dat de betreffende grond niet kan worden verpacht of verkocht. 27 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

29 FINANCIËLE MARKT- RISICO RPC belegt een gedeelte van haar gelden in financiële instrumenten. Ten aanzien hiervan geldt het risico van fluctuaties op de financiële markten, oftewel een risico dat de hele financiële markt of een categorie van beleggingen kan dalen als gevolg van een fluctuatie van aandelenkoersen, rentetarieven of wisselkoersen verbonden aan deze beleggingen, waardoor de prijs en de waarde van de effectenportefeuille kan dalen. DEBITEURENRISICO RPC is voor een belangrijk deel van haar inkomsten afhankelijk van inkomsten uit pacht en erfpacht. Indien de betreffende (erf)pachters niet in staat zijn om aan hun verplichtingen jegens RPC te voldoen, betekent dit dat de inkomsten van RPC kunnen afnemen en dat RPC mogelijk kosten zal moeten maken om haar vordering alsnog te innen dan wel om de (erf)pachtovereenkomst te ontbinden. CONCENTRATIERISICO Door de concentratie van de beleggingsportefeuille zal een negatieve ontwikkeling van de markt in landelijk onroerend goed een belangrijke negatieve invloed hebben op het vermogen en/of het resultaat van RPC. RPC heeft een effectenportefeuille. Om zeker te zijn van de gewenste spreiding zal een belegging in één onderneming niet meer dan 15% van de totale effectenportefeuille uitmaken. FAILLISSEMENTSRISICO De gelden en de effectenportefeuille van RPC worden aangehouden bij banken die onder toezicht staan van DNB en AFM. Daarnaast worden twee keer per jaar de (erf)pachtopbrengsten van een bankrekening van Stichting Beheer Derdengelden Overwater Strijen overgeboekt naar een bankrekening van RPC. Het grootste gedeelte van de pacht wordt één keer per jaar, in november, betaald en de erfpacht wordt twee keer per jaar betaald. Stichting Beheer Derdengelden Overwater Strijen staat niet onder toezicht van DNB of de AFM. Het faillissement van één van de banken waar RPC of Stichting Beheer Derdengelden Overwater Strijen gelden aanhouden kan betekenen dat RPC een gedeelte van haar vermogen kwijtraakt. UITBESTEDINGSRISICO De volgende belangrijke taken zijn uitbesteed aan derden: - administratie aan TCS Fund & Family Services B.V. (voorheen Teslin Corporate Services BV); - dagelijks beheer van de onroerend goed portefeuille aan Rentmeesterskantoor Overwater BV; - het beheer van de effectenportefeuille aan SNS Securities NV. Hierdoor is RPC afhankelijk van de prestaties van derden waarop zij slechts indirect invloed kan uitoefenen. RPC heeft de mogelijkheid om de uitbesteding van activiteiten per direct te beëindigen indien dit in het belang is van de aandeelhouders. RENTERISICO Door veranderingen in de marktrente kan de reële waarde van de (toekomstige) kasstromen veranderen. Bovenstaande opsomming van risico s is niet limitatief. Als één van de vermelde risico s zich zal materialiseren kan dit leiden tot een lager vermogen en/of resultaat van RPC wat kan leiden tot een lagere waarde van het aandeel RPC en/of een lagere dividenduitkering. De belangrijkste activiteit van RPC is het beleggen in onroerende zaken. De beheerder bewaakt de risico s door zich onder meer (vrijwel) dagelijks te laten informeren, onder andere door de rentmeester, over de ontwikkelingen op de agrarische onroerend goed markt in het algemeen en de gang van zaken bij de (erf)pachters van de onroerende zaken in portefeuille. 28 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV

30 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2013 BELEGGINGEN 4. 1 ONROERENDE ZAKEN Landerijen en opstallen in verpachte staat zijn per 31 december 2013 gewaardeerd door de externe taxateur. De vennootschap heeft in totaal ha (2012: ha) grond in eigendom. De onroerende zaken bestaan uit: De onroerende zaken bestaan uit: Land Opstallen Totaal ========= ========= Het verloop van de onroerende zaken is als volgt weer te geven: Balanswaarde per 1 januari Aankopen c.q. ruilingen Verkopen ( ) ( ) Gerealiseerde winst bij verkoop Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Balanswaarde per 31 december ========= ========= De niet-gerealiseerde waardeveranderingen in 2013 betreffen enerzijds het verschil in waardering tussen kostprijs en regiowaarden per jaareinde (zijnde de beste inschatting van de reële waarde per 31 december 2013) voor in het boekjaar aangekochte gronden en anderzijds het verschil in waardering tussen de waarde per 31 december 2012 en de regiowaarden per ultimo 2013 voor reeds in bezit zijnde onroerende zaken. De aankopen bestaan uit ha gronden te Meteren ( ), ha gronden te Buren ( ), ha gronden te Tuil ( ), ha gronden te Marknesse ( ) en ha gronden te Dronten ( ). 29 BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ RHOON, PENDRECHT EN CORTGENE BV