Zandige systeemverkenning

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Zandige systeemverkenning"

Transcriptie

1 Zandige systeemverkenning Quirijn Lodder Rijkswaterstaat & TU Delft Landelijke Kustdag 19 september 2019 Holwerd

2 Terugblik Nederlandse Kustbeleid Kustgenese 1 (1990) Kustnota s ( ) Deltabeslissing Zand (2015) 2

3 Adaptatieagenda Zand Deltaprogramma 2015 Preventie voorop Zacht waar kan, hard waar moet KG2 KG2 KG2 Kustfundament duurzaam in evenwicht met zeespiegelstijging Leren van pilots Meerwaarde voor functies bij gebruik zand

4 Doelstelling ( ) Het genereren van kennis om na 2020 onderbouwde besluiten te kunnen nemen over beleid en beheer van het Nederlandse zandige kustsysteem 4

5 Beleidsvragen Hoeveel? Waar? Wanneer en hoe? 5

6

7 Sedimentbalans Kust en Wadden ~ Waddenzee: + ca. 500 Mm3 NZ Kustzone: - ca. 600 Mm3

8 In grafiek vorm BRON, Wang et al 2018

9 Wat stuurt deze ontwikkeling nu eigenlijk?

10

11

12 Morfologie Wadden Bron: Tommer Vermaas

13 Globaal autonoom beeld morfologische interactie Kust/Wadden Erosie 13

14 Sediment balans: - Vraag gestuurd? - Aanbod gestuurd? - Transport gelimiteerd?

15

16

17 Globaal autonoom beeld morfologische interactie Kust/Wadden Aanbod Vraag Aanbod: - De buitendelta s en eiland kusten bestaan vrijwel geheel uit zand. Het aanbod aan sediment kan niet de limitering zijn. Transport - Vraag in het bekken wordt bepaald door Zeespiegel Stijging en aanpassingen aan ingrepen. Dus: 17 Groot deel wadden vraag gestuurd

18 Vraag, Aanbod, Transport capaciteit???? Marsdiep: - Sediment vraag orde Mm3 - Import orde 4-6 Mm3 er jaar ( ) Dus: Transport Gelimiteerd 18

19 Conceptueel model

20 Import In een model (ASMITA) Max Min Evenwichts Veel dieper Diepte Diepte Bron, Lodder et al 2019

21 Lange tijdschaal van aanpassing aan ZSS Bron, Lodder et al 2019

22 Key Message Sediment import wordt onder de huidige condities niet bepaald door het aanbod van Sediment. Wel door de vraag naar sediment en door de transport capaciteit Sediment import naar Waddenzee schaalt niet lineair met zeespiegelstijging Een verdrinkende Waddenzee importeert sediment op maximale snelheid. De kust blijft dus zand leveren en eroderen. Het proces van verdrinking duurt zeer lang waarschijnlijk eeuwen

23 , onderzoek naar o.a. werking zeegaten Zeegaten zijn bepalend in de lange termijn ontwikkeling van zowel de Kust als de Wadden. De Waddenzee onttrekt sediment aan de kust -> effect op suppletievolume. Immers doel is sedimentbalans Kustfundament op orde.

24 Meetcampagnes Amelander Zeegat (Hydrodynamica, Sediment, Ecologie) Diepere Vooroever (Hydrodynamica, Sediment, Geologie)

25 Meetcampagnes Amelander Zeegat (Hydrodynamica, Sediment, Ecologie) Diepere Vooroever (Hydrodynamica, Sediment, Geologie)

26 Een paar voorbeelden van tussen resultaten

27 Sediment interactie op kortere tijdschaal (dagen/weken) Bron: Stuart Pierson

28 Pilot suppletie Amelander Zeegat

29 Meetcampagne

30 Voorbeelden Kennisvragen voor de komende jaren Wat is de verwachte toekomstige dynamisch evenwichtssituatie per bekken? Op welke tijdschaal en onder verschillende ZSS scenario s Wat is het effect van de bewegende wantijen? Wat zijn de debieten over de wantijen, welk effect heeft dat op de grootschalige morfologie en ecologie? Wat is de te verwachten toename van de belastingen op de zeedijken van de Wieringen, Afsluitdijk, Friese en groningse kust? Wat is het veiligheids effect daarvan? Modellering van aanpassing waddenzee en zeegaten obv fysica ipv evenwichts relaties. Monitoring van de pilotsuppletie Ameland, hoe kan dit omgezet worden in praktische kennis voor de uitvoering? Zowel ecologie als morfologie? Optimalisatie zandwinning.

31 Morfologie Wadden Bron: Tommer Vermaas

Nieuwsbrief Kustgenese 2.0

Nieuwsbrief Kustgenese 2.0 April 2017 Een kleine zandmotor in de buitendelta? Planning en producten Kustgenese 2.0 2016 2017 2018 2019 2020 Opstellen Onderzoeksprogramma Uitvoeren Onderzoeks- en monitoringsprogramma Doelen pilot

Nadere informatie

Het sediment-delend systeem als ruggengraad van de Wadden-kust. Bert van der Valk, Albert Oost, Zheng Bing Wang, Edwin Elias, Ad van der Spek e.a.

Het sediment-delend systeem als ruggengraad van de Wadden-kust. Bert van der Valk, Albert Oost, Zheng Bing Wang, Edwin Elias, Ad van der Spek e.a. Het sediment-delend systeem als ruggengraad van de Wadden-kust Bert van der Valk, Albert Oost, Zheng Bing Wang, Edwin Elias, Ad van der Spek e.a. het Waddensysteem Kust Noord-Holland Waddeneilanden Zeegaten,

Nadere informatie

Kustgenese 2.0 Kennis voor een veilige kust

Kustgenese 2.0 Kennis voor een veilige kust Kustgenese 2.0 Kennis voor een veilige kust Kustgenese 2.0 Zandige kust Het klimaat verandert. De bodem daalt. Dat heeft gevolgen voor de manier waarop we omgaan met de Nederlandse kust. Om de veiligheid

Nadere informatie

Morfologische veranderingen van de Westelijke Waddenzee. Een systeem onder invloed van menselijk ingrijpen.

Morfologische veranderingen van de Westelijke Waddenzee. Een systeem onder invloed van menselijk ingrijpen. Morfologische veranderingen van de Westelijke Waddenzee. Een systeem onder invloed van menselijk ingrijpen. Edwin Elias Ad van der Spek Zheng Bing Wang John de Ronde Albert Oost Ankie Bruens Kees den Heier

Nadere informatie

Kustgenese 2.0. Programma voor lange termijn kustonderzoek Carola van Gelder Rijkswaterstaat

Kustgenese 2.0. Programma voor lange termijn kustonderzoek Carola van Gelder Rijkswaterstaat Programma voor lange termijn kustonderzoek 2015-2020 Carola van Gelder Terugblik Kustgenese 1 basis suppletiebeleid 1990 Diverse Kustnota s en Beleidslijn kust Deltaprogramma 2015 Beslissing zand DPW,

Nadere informatie

Zandsuppleties en Morfologie langs de Nederlandse kust

Zandsuppleties en Morfologie langs de Nederlandse kust Zandsuppleties en Morfologie langs de Nederlandse kust Sander Boer, Landelijke Kustdagen 2014 Inhoud presentatie Verankering in beleid en wetgeving Kustlijnzorg Toekomstige uitdaging Kustversterking Hondsbossche

Nadere informatie

Ontwikkeling van het Waddengebied in tijd en ruimte

Ontwikkeling van het Waddengebied in tijd en ruimte Inauguratiesymposium, 1-2 december 2008, Leeuwarden Ontwikkeling van het Waddengebied in tijd en ruimte Dr. Hessel Speelman Dr. Albert Oost Dr. Hanneke Verweij Dr. Zheng Bing Wang Thema s in tijd en ruimte

Nadere informatie

Morfologische ontwikkeling van de kust van Voorne. Quirijn Lodder

Morfologische ontwikkeling van de kust van Voorne. Quirijn Lodder Morfologische ontwikkeling van de kust van Voorne Quirijn Lodder Inhoudsopgave 1. Kustontwikkeling Nederland 2. Kustontwikkeling Zuidwestelijke Delta 3. Kustlijnzorg 4. Samenvatting 1. Kustontwikkeling

Nadere informatie

Buitendelta s: samenvatting bestaande kennis en opties voor zandsuppleties-pilots

Buitendelta s: samenvatting bestaande kennis en opties voor zandsuppleties-pilots Buitendelta s: samenvatting bestaande kennis en opties voor zandsuppleties-pilots Opgesteld door: Deltares Status en datum: concept 23 mei 2012 Redactie: Bureau Landwijzer Buitendelta s: tot voor kort

Nadere informatie

Deltaprogramma Waddengebied. Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied

Deltaprogramma Waddengebied. Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied Deltaprogramma Waddengebied Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied Colofon Deltaprogramma Waddengebied Nieuwe Uitleg 1 Den Haag PROBLEEMANALYSE DELTAPROGRAMMA WADDEN Datum 10 augustus 2011 Status

Nadere informatie

Buitendelta's: samenvatting bestaande kennis en opties voor zandsuppletie-pilots

Buitendelta's: samenvatting bestaande kennis en opties voor zandsuppletie-pilots Buitendelta's: samenvatting bestaande kennis en opties voor zandsuppletie-pilots Buitendelta's: samenvatting bestaande kennis en opties voor zandsuppletie-pilots Edwin Elias Albert Oost Ankie Bruens Jan

Nadere informatie

Kustlijnzorg in Nederland

Kustlijnzorg in Nederland Kustlijnzorg in Nederland Aanleiding, uitvoering en ontwikkeling 25 september 2017 Harry de Looff RWS-WVL Inhoud Waarom Kustlijnzorg? Wat en hoe Kustlijnzorg? Ontwikkelingen en vragen 2 RWS INFORMATIE

Nadere informatie

Bijlage 1.3 Bodemdaling in het Eems-Dollardgebied in relatie tot de morfologische ontwikkeling

Bijlage 1.3 Bodemdaling in het Eems-Dollardgebied in relatie tot de morfologische ontwikkeling Bijlage 1.3 Bodemdaling in het Eems-Dollardgebied in relatie tot de morfologische ontwikkeling........................................................................................ H. Mulder, RIKZ, juni

Nadere informatie

Dynamisch handhaven Basiskustlijn

Dynamisch handhaven Basiskustlijn Dynamisch handhaven Basiskustlijn Beleid dynamisch kustbeheer Het programma Kustlijnzorg Slimmer omgaan met zand (op Schouwen) Doorkijk 2030 Bron: Marian Lazar Zee en Delta Landelijke Stranddagen, gemeente

Nadere informatie

Deltaprogramma Het nationale programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening

Deltaprogramma Het nationale programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening Deltaprogramma Het nationale programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening 2 e bestuurlijke consultatieronde Deltaprogramma: Hoe houden we de delta veilig en zorgen we voor voldoende zoetwater?

Nadere informatie

Meten om te weten: 2,5 jaar Zandmotor

Meten om te weten: 2,5 jaar Zandmotor : 2,5 jaar Carola van Gelder-Maas Projectmanager WVL Rijkswaterstaat 31 maart 2014 Hoe zat het ook alweer? Eroderende kustlijn NL kust 12 Mm³ zandsuppleties per jaar Zeespiegelstijging Zwakke schakels

Nadere informatie

Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Ministerie van Verkeer en Waterstaat Ministerie van Verkeer en Waterstaat FG =DQGYRRUUDGHQYDQKHW NXVWV\VWHHP 2QGHUERXZLQJYDQHHQFRQFHSWXHHOPRGHOPHWEHKXOS YDQWUHQGVYDQGHZLQVWHQYHUOLHVSRVWHQRYHUGH SHULRGH *HUWjDQ1HGHUEUDJW 5DSSRUW5,.= Colofon.......................

Nadere informatie

1 Inleiding 1. 2 Verwerking van gegevens 2 2.1 Aangeleverde gegevens 2 2.2 Verwerking gegevens 3

1 Inleiding 1. 2 Verwerking van gegevens 2 2.1 Aangeleverde gegevens 2 2.2 Verwerking gegevens 3 Herberekening behoefte aan zandsuppletie ter compensatie van bodemdaling door gaswinning uit Waddenzee velden vanaf de mijnbouwlocaties Moddergat, Lauwersoog en Vierhuizen Z.B. Wang Deltares, 2009 Inhoud

Nadere informatie

Meegroeivermogen en gebruiksruimte in de getijdebekkens Vlie en Marsdiep

Meegroeivermogen en gebruiksruimte in de getijdebekkens Vlie en Marsdiep Opdrachtgever: Frisia Zout Meegroeivermogen en gebruiksruimte in de getijdebekkens Vlie en Marsdiep Grootschalige morfologische ontwikkelingen westelijke Waddenzee Rapport A2062 Juli 2010 Meegroeivermogen

Nadere informatie

Stand van zaken onderzoeken medio 2018

Stand van zaken onderzoeken medio 2018 Stand van zaken onderzoeken medio 2018 Over Natuurlijk Veilig Natuurlijk Veilig is een meerjarig samenwerkingsproject van Rijkswaterstaat, de Wadden vereniging, Staatsbosbeheer, Vogelbescherming Nederland,

Nadere informatie

Geen zand, geen land! Voorstel Beslissing Zand : Adaptatieagenda voor duurzaam behoud van de kust

Geen zand, geen land! Voorstel Beslissing Zand : Adaptatieagenda voor duurzaam behoud van de kust Geen zand, geen land! Voorstel Beslissing Zand : Adaptatieagenda voor duurzaam behoud van de kust Colofon Dit is een uitgave van: Deltaprogramma Kust Deltaprogramma Waddengebied Deltaprogramma Zuidwestelijke

Nadere informatie

Ruimtelijke verdeling van functies langs de Nederlandse kust in relatie tot het dynamisch handhaven van de kustlijn

Ruimtelijke verdeling van functies langs de Nederlandse kust in relatie tot het dynamisch handhaven van de kustlijn Ruimtelijke verdeling van functies langs de Nederlandse kust in relatie tot het dynamisch handhaven van de kustlijn Ruimtelijke verdeling van functies langs de Nederlandse kust in relatie tot het dynamisch

Nadere informatie

Ecologisch gericht suppleren I

Ecologisch gericht suppleren I Ecologisch gericht suppleren I resultaten van het onderzoek Petra Damsma Harriette Holzhauer Tommer Vermaas Bert vd Valk Luca van Duren Annelies de Backer inhoud Het kustbeleid en kustbeheer door RWS De

Nadere informatie

Wandelende Rottums Het veranderende uiterlijk

Wandelende Rottums Het veranderende uiterlijk Wandelende Rottums Het veranderende uiterlijk Natuur van de Kust 2015 Ernst Lofvers Noord-Nederland 27 augustus 2015 I.s.m. DELTARES Huidige situatie (2014) Borkum ROTTUMERPLAAT ROTTUMEROOG Simonszand

Nadere informatie

Morfologische effecten van bodemdaling door gaswinning op Ameland

Morfologische effecten van bodemdaling door gaswinning op Ameland Morfologische effecten van bodemdaling door gaswinning op Ameland Zheng Bing Wang, Wim Eysink, Johan Krol, 9 december 2011, Ameland Onderzochte aspecten Noordzeekust Friesche Zeegat en De Hon Waddenzee

Nadere informatie

Visieontwikkeling Regionale Adaptatie Strategie (RAS) Hot Spot Waddenzee (HSWZ) Inhoud presentatie:

Visieontwikkeling Regionale Adaptatie Strategie (RAS) Hot Spot Waddenzee (HSWZ) Inhoud presentatie: Visieontwikkeling Regionale Adaptatie Strategie (RAS) Hot Spot Waddenzee (HSWZ) Inhoud presentatie: Doel visieontwikkeling RAS Hot Spot Waddenzee Aanpak en uitvoering Beschrijving systeem Waddenzee Ontwikkeling

Nadere informatie

Het meegroeivermogen van de Westelijke Waddenzee

Het meegroeivermogen van de Westelijke Waddenzee Het meegroeivermogen van de Westelijke Waddenzee Advies aan het ministerie van Economische zaken Geert van Wirdum Met medewerking van: Laura Vonhögen Sytze van Heteren (TNO) Albert Oost Wang Zheng Bas

Nadere informatie

Morfologie kwelders en. platen Balgzand

Morfologie kwelders en. platen Balgzand Morfologie kwelders en platen Balgzand Autonome ontwikkeling Hoogwatervluchtplaatsen Werkdocument RIKZ/AB - 99.607x ir. B.B. van Marion December 1999 Samenvatting In het kader van het project GRADIËNTEN

Nadere informatie

BODEMDALING WADDEN DOOR ZOUTWINNING beoordeling eerder uitgevoerd onderzoek

BODEMDALING WADDEN DOOR ZOUTWINNING beoordeling eerder uitgevoerd onderzoek WATER WATER SEDIMENT BODEMDALING WADDEN DOOR ZOUTWINNING beoordeling eerder uitgevoerd onderzoek Opdrachtgevers: Waddenvereniging Natuurmonumenten Vogelbescherming Juli 2015 INHOUD 1. INLEIDING 1.1 Aanleiding...4

Nadere informatie

De Schelde, een globale schets: Geomorfologie van de Schelde

De Schelde, een globale schets: Geomorfologie van de Schelde De Schelde, een globale schets: Geomorfologie van de Schelde Jean Jacques Peters Raadgevend ingenieur - rivierenspecialist V.U. Brussel - Vakgroep Waterbouwkunde en Hydrologie Geomorfologie van de Schelde

Nadere informatie

Inventarisatie monitoringbehoefte

Inventarisatie monitoringbehoefte Bijlage B. Inventarisatie monitoringbehoefte De bijlage geeft in tabelvorm de totale monitoringbehoefte weer voor Deltaprogramma Waddengebied, zoals in de afzonderlijke Hoofdstukken is beargumenteerd.

Nadere informatie

Voorwaardenscheppend landschap

Voorwaardenscheppend landschap Voorwaardenscheppend landschap drager voor Metropolitaan Kustlandschap 2100 - korte weergave resultaten fase 2 - datum dr. Jan P.M. Mulder jan.mulder@deltares MKL2100 workshop Oostende_131114 2 metropolitaan

Nadere informatie

Memo. Beschouwingen omtrent de mogelijkheid van een rijk strand bij Wemeldinge en Yerseke. 1 Inleiding en doelstelling

Memo. Beschouwingen omtrent de mogelijkheid van een rijk strand bij Wemeldinge en Yerseke. 1 Inleiding en doelstelling Memo Aan RWS Zeeland, t.a.v. Yvo Provoost, Eric van Zanten Datum Van Hans de Vroeg Kenmerk Doorkiesnummer (088) 33 58 238 Aantal pagina's 8 E-mail hans.devroeg @deltares.nl Onderwerp Rijke strand van Wemeldinge

Nadere informatie

Ons kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31(0) Onderwerp Oplegnotitie modellering Diepere Vooroever, Kustgenese 2.

Ons kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31(0) Onderwerp Oplegnotitie modellering Diepere Vooroever, Kustgenese 2. Memo Aan Harry de Looff, Wout de Vries Contactpersoon Jebbe van der Werf Doorkiesnummer +31(0)88 335 7959 Aantal pagina's 8 E-mail Jebbe.vanderWerf @deltares.nl Onderwerp Oplegnotitie modellering Diepere

Nadere informatie

Deltaprogramma Waddengebied. Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied

Deltaprogramma Waddengebied. Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied Deltaprogramma Waddengebied Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied Colofon Deltaprogramma Waddengebied Nieuwe Uitleg 1 Den Haag PROBLEEMANALYSE DELTAPROGRAMMA WADDEN Datum 10 augustus 2011 Status

Nadere informatie

Dynamisch kustbeheer

Dynamisch kustbeheer Dynamisch kustbeheer Terugblik: Wat wilde STOWA ook al weer? Strategienota Koers 2009-2013 van de STOWA heeft kust op de agenda. Veel vragen vanuit beheerders over de praktijk: Hoe ga ik om met bunkers

Nadere informatie

Sediment en morfologisch beheer van estuaria

Sediment en morfologisch beheer van estuaria Sediment en morfologisch beheer van estuaria Jean Jacques Peters Raadgevend ingenieur - rivierenspecialist V.U. Brussel - Vakgroep Waterbouwkunde en Hydrologie Sediment en morfologisch beheer van estuaria

Nadere informatie

Programma naar een Rijke Waddenzee

Programma naar een Rijke Waddenzee Programma naar een Rijke Waddenzee Waddenacademie 24 juni 2010 Kees van Es Inhoud presentatie 1. Achtergrond 2. Doel en rol van het programma 3. Waar staan we nu? 4. Prioriteiten, Uitvoeringsagenda 2010-2011

Nadere informatie

Projectstage Wouter Thomasson

Projectstage Wouter Thomasson De inzichten van stakeholders op verzanding van de Westelijke Waddenzee Projectstage Wouter Thomasson 2013 Dit document is het resultaat van een derdejaars projectstage onderzoek in opdracht van Programma

Nadere informatie

Kennisprogramma Zeespiegelstijging

Kennisprogramma Zeespiegelstijging Kennisprogramma Zeespiegelstijging Wetenschappers geven signalen af dat de zeespiegel na 2050 mogelijk sneller zal stijgen dan tot nu toe werd aangenomen. Dit geeft niet direct aanleiding om de strategie

Nadere informatie

Suppletie Roggenplaat. Onderzoek Integrale veiligheid Oosterschelde

Suppletie Roggenplaat. Onderzoek Integrale veiligheid Oosterschelde Suppletie Roggenplaat Onderzoek Integrale veiligheid Oosterschelde Deltaprogramma 2015 De Oosterschelde uitdaging: Klimaatverandering, zeespiegelstijging en morfologische effecten van de Deltawerken leiden

Nadere informatie

Morfologische effecten bodemdaling in relatie tot gebruiksruimte

Morfologische effecten bodemdaling in relatie tot gebruiksruimte Morfologische effecten bodemdaling in relatie tot gebruiksruimte Morfologische effecten bodemdaling in relatie tot gebruiksruimte Zheng Bing Wang Jelmer Cleveringa Albert Oost 1230937-000 Deltares, 2017,

Nadere informatie

Beschrijving kennisbasis modellering van zeegaten t.b.v. Kustgenese2

Beschrijving kennisbasis modellering van zeegaten t.b.v. Kustgenese2 Beschrijving kennisbasis modellering van zeegaten t.b.v. Kustgenese2 Beschrijving kennisbasis modellering van zeegaten t.b.v. Kustgenese2 Edwin Elias Pieter Koen Tonnon 1230381-000 Deltares, 2016, B Titel

Nadere informatie

januari Effecten van gasproductie op het Waddenzeesysteem

januari Effecten van gasproductie op het Waddenzeesysteem Inhoudsopgave 6 Effecten van gasproductie op het Waddenzeesysteem... 228 6.1 Inleiding... 228 6.2 Abiotiek Pinkegat en Zoutkamperlaag (minus de kwelders)... 229 6.2.1 Aanpak van de effectvoorspelling...

Nadere informatie

VNSC Onderzoeksprogramma 2014-2017

VNSC Onderzoeksprogramma 2014-2017 VNSC Onderzoeksprogramma 2014-2017 Joost Backx Werkgroep O&M Marcel Taal Uitdagingen Onderzoeksagenda Slib Getij Natuur & Samenwerken Inhoud Structuur VNSC (Werkgroepen O&M en Evaluatie Beleid en Beheer)

Nadere informatie

WAAROM HET VOORSTEL OM ANDERS TE STORTEN VOOR DE PLAAT VAN WALSOORDEN

WAAROM HET VOORSTEL OM ANDERS TE STORTEN VOOR DE PLAAT VAN WALSOORDEN WAAROM HET VOORSTEL OM ANDERS TE STORTEN VOOR DE PLAAT VAN WALSOORDEN Prof. Ir. J.J. Peters (PAET) Raadgevend ingenieur - rivieren specialist Chronologie 1999: oprichting van onafhankelijk expert team

Nadere informatie

Zandsuppleties in de 21 e eeuw

Zandsuppleties in de 21 e eeuw Zandsuppleties in de 21 e eeuw Onderzoek Alternatieve Lange termijn Suppleties (ALS), ten behoeve van het Deltaprogramma Kust Eindconcept Joost Stronkhorst, John de Ronde, Jan Mulder, Bas Huisman, Chris

Nadere informatie

Projectplan KPP KPP-B&OKust

Projectplan KPP KPP-B&OKust Projectplan KPP 2013 KPP-B&OKust Projectplan KPP 2013 KPP-B&OKust Ankie Bruens Ad van der Spek Edwin Elias Alessio Giardino 1207724-000 Deltares, 2013, B Titel Projectplan KPP 2013 Opdrachtgever Ministerie

Nadere informatie

Meetcampagne kustgenese 2.0

Meetcampagne kustgenese 2.0 Nieuwsbrief November 2017 Meetcampagne kustgenese 2.0 Inhoud Het grootste zeeonderzoek Gegevensverzameling Ecologisch onderzoek Samenwerking CIV SEAWAD onderzoek Grootste zeeonderzoek sinds jaren is een

Nadere informatie

Onderzoek Alternatieve Lange termijn Suppletiestrategieën / ALS

Onderzoek Alternatieve Lange termijn Suppletiestrategieën / ALS Onderzoek Alternatieve Lange termijn Suppletiestrategieën / ALS Tussenrapportage 2011 ten behoeve van het Deltaprogramma Kust Joost Stronkhorst, John de Ronde, Jan Mulder, Bas Huisman, Maaike van Aalst,

Nadere informatie

Kennisvragen Scheldemonding en nabije kusten Beleid, beheer, kennis kustveiligheid Vlaanderen en Nederland

Kennisvragen Scheldemonding en nabije kusten Beleid, beheer, kennis kustveiligheid Vlaanderen en Nederland Kennisvragen Scheldemonding en nabije kusten Beleid, beheer, kennis kustveiligheid Vlaanderen en Nederland Kennisvragen Scheldemonding en nabije kusten Beleid, beheer, kennis kustveiligheid Vlaanderen

Nadere informatie

Analyse grensoverschrijdende verzilting grondwater in het poldergebied van de provincies Oost-Vlaanderen, WestVlaanderen en Zeeland (fase 2)

Analyse grensoverschrijdende verzilting grondwater in het poldergebied van de provincies Oost-Vlaanderen, WestVlaanderen en Zeeland (fase 2) ScaldWIN WP3 Analyse grensoverschrijdende verzilting grondwater in het poldergebied van de provincies Oost-Vlaanderen, WestVlaanderen en Zeeland (fase 2) Dieter Vandevelde Vlaamse Milieumaatschappij Afdeling

Nadere informatie

KLZ-eco en het MLT Programma: ecologisch gericht suppleren Bert van der Valk en Harriette Holzhauer

KLZ-eco en het MLT Programma: ecologisch gericht suppleren Bert van der Valk en Harriette Holzhauer KLZ-eco en het MLT Programma: ecologisch gericht suppleren 2009-2015 Bert van der Valk en Harriette Holzhauer Vanuit het recente verleden KLZ 2008: Review van effecten van gangbare suppletie activiteit

Nadere informatie

Sedimentbeheer kan de veerkracht van het Schelde estuarium vergroten. Marcel Taal

Sedimentbeheer kan de veerkracht van het Schelde estuarium vergroten. Marcel Taal Sedimentbeheer kan de veerkracht van het Schelde estuarium vergroten Marcel Taal Estuarium: Inclusief monding, tot Gent Inhoud - Samenwerking in het Schelde-estuarium - Grootschalig gedrag: getijslag (hoog

Nadere informatie

Begeleidingscommissie

Begeleidingscommissie Begeleidingscommissie 21 september 2016, Oostende Monitoring campagnes Inhoud Inleiding CREST-project Testzones Monitoringsprogramma Inhoud Inleiding CREST-project Testzones Monitoringsprogramma INLEIDING

Nadere informatie

Effecten van verschillende scenario s van kustonderhoud

Effecten van verschillende scenario s van kustonderhoud Opdrachtgever: Rijkswaterstaat RIKZ Effecten van verschillende scenario s van kustonderhoud ontwikkeling Nederlandse Noordzeekust mei 2006 Z4051/A1462 Opdrachtgever: Rijkswaterstaat RIKZ Effecten van

Nadere informatie

Voorts adviseren zij ten aanzien van de verschillende onderdelen van de nationale Visie Kust:

Voorts adviseren zij ten aanzien van de verschillende onderdelen van de nationale Visie Kust: Rapport Onderwerp Nationale Visie Kust Datum behandeling OIM 23 mei 2013 Kenmerk OIM-2013/104963 I. Aanleiding De deelnemers aan het OIM zijn op verschillende momenten en op verschillende wijzen betrokken

Nadere informatie

HAVENECONOMIE EN ECOLOGIE:

HAVENECONOMIE EN ECOLOGIE: HAVENECONOMIE EN ECOLOGIE: (ON)VERZOENBAAR? Is een verdere scheldeverdieping mogelijk, gewenst, noodzakelijk? Jean Jacques Peters Raadgevend Ingenieur Leader Port of Antwerp International Expert Team Jean

Nadere informatie

VARIANTENSTUDIE ROGGENPLAAT SUPPLETIE FASE II

VARIANTENSTUDIE ROGGENPLAAT SUPPLETIE FASE II VARIANTENSTUDIE ROGGENPLAAT SUPPLETIE FASE II P R E S E N T A T I E S T A K E H O L D E R S B I J E E N K O M S T R O G G E N P L A A T, 8 N O V. 2 0 1 6, K R A B B E N D I J K E Joost Stronkhorst (HZ/Deltares),

Nadere informatie

Jaap de Vlas Voorzitter Begeleidingscommissie Monitoring Bodemdaling Ameland. Bodemdalingsstudie

Jaap de Vlas Voorzitter Begeleidingscommissie Monitoring Bodemdaling Ameland. Bodemdalingsstudie Jaap de Vlas Voorzitter Begeleidingscommissie Monitoring Bodemdaling Ameland Bodemdalingsstudie 1986-2011 Stuifdijk 1882 Hon Oerd Neerlands Reid Ameland met daling Duinvalleien Stuifdijk 1882 Hon Oerd

Nadere informatie

Verslag van een geologische excursie naar Simonszand (oostelijke Waddenzee) op 21 september 2013.

Verslag van een geologische excursie naar Simonszand (oostelijke Waddenzee) op 21 september 2013. Verslag van een geologische excursie naar Simonszand (oostelijke Waddenzee) op 21 september 2013. Bert van der Valk 1 en Albert Oost 2 Met de Stichting Verdronken Geschiedenis is per ms Boschwad een bezoek

Nadere informatie

Zeespiegelmonitor 2018

Zeespiegelmonitor 2018 Zeespiegelmonitor 2018 Wat is de aanleiding van dit rapport? Jaarlijks rapporteren Deltares en HKV met de Zeespiegelmonitor over de zeespiegelstijging langs de Nederlandse kust. De zeespiegel en het getij

Nadere informatie

De KNAW: 1.Geleerdenplatform. 1.Adviesorgaan van de overheid. 1.Koepelorganisatie voor zo n 20 onderzoeksinstituten

De KNAW: 1.Geleerdenplatform. 1.Adviesorgaan van de overheid. 1.Koepelorganisatie voor zo n 20 onderzoeksinstituten De KNAW: 1.Geleerdenplatform 1.Adviesorgaan van de overheid 1.Koepelorganisatie voor zo n 20 onderzoeksinstituten ! " # $ % # # $& # $ ' & #!$ % %' ' #"! " ( 30 Juli 2008: Waddenacademie opgericht (in

Nadere informatie

Zandverliezen in het Nederlandse kustsysteem

Zandverliezen in het Nederlandse kustsysteem Delta IJmuiden-Hoek van Holland Petten-IJmuiden Marsdiep Eierlandse gat Vliestroom Amelander zeegat Friese zeegat Eems Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijksinstituut voor Kust en Zee/RIKZ Zandverliezen

Nadere informatie

Versterking bestaande zeewering. Type Maatregelen Masterplan Kustveiligheid

Versterking bestaande zeewering. Type Maatregelen Masterplan Kustveiligheid Versterking bestaande zeewering Type Maatregelen Masterplan Kustveiligheid Ir. Peter Van Besien MDK-Afdeling Kust 28/09/17 1. Historiek kustlijn & bestaande zeewering 2. Risico s kustgebied 3. Masterplan

Nadere informatie

Memo. 1 Inleiding. Aan Deon Slagter (Rijkswaterstaat Waterdienst) Aantal pagina's 14. Datum 07 janurai Final. Kenmerk ZKS-0001

Memo. 1 Inleiding. Aan Deon Slagter (Rijkswaterstaat Waterdienst) Aantal pagina's 14. Datum 07 janurai Final. Kenmerk ZKS-0001 Memo Aan Deon Slagter (Rijkswaterstaat Waterdienst) Datum 07 janurai 2011 - Final Van Claire van Oeveren Kenmerk 1202345-000-ZKS-0001 Doorkiesnummer +31 (0)88 33 57 921 Aantal pagina's 14 E-mail claire.vanoeveren@deltares.nl

Nadere informatie

MOSSELBANKEN IN DE WADDENZEE

MOSSELBANKEN IN DE WADDENZEE MOSSELBANKEN IN DE WADDENZEE Functies - Wadden ecosysteem Filter feeders en waterkwaliteit; slib Biodepositie en stabiliteit van substraat; kustbescherming Morfologische landschappelijke eenheid in systeem

Nadere informatie

Verjonging van eilandstaarten. Alma de Groot, Albert Oost, Evert Jan Lammerts, Willem van Duin, Roos Veeneklaas, Bregje van Wesenbeeck

Verjonging van eilandstaarten. Alma de Groot, Albert Oost, Evert Jan Lammerts, Willem van Duin, Roos Veeneklaas, Bregje van Wesenbeeck Verjonging van eilandstaarten Alma de Groot, Albert Oost, Evert Jan Lammerts, Willem van Duin, Roos Veeneklaas, Bregje van Wesenbeeck Aanleiding Probleem: Ecologische veroudering, m.n. vergrassing van

Nadere informatie

Grenzen verleggen in het Waddengebied. Maarten Hajer

Grenzen verleggen in het Waddengebied. Maarten Hajer Grenzen verleggen in het Waddengebied Maarten Hajer De Waddenzee versterken: ja, maar hoe? 2 Waar J.C. Bloem niet geldt 3 En dan: wat is natuur nog in dit land? Waddenzee van (inter)nationaal belang Grootste

Nadere informatie

Visieontwikkeling Regionale Adaptatie Strategie

Visieontwikkeling Regionale Adaptatie Strategie Onderzoeksprogramma Visieontwikkeling Regionale Adaptatie Strategie Hotspot Waddenzee Nederlandstalige samenvatting van het rapport Natural solutions to cope with accelerated sea level rise in the Wadden

Nadere informatie

Ontwikkeling gefaseerde suppletie Ameland 2010-2011

Ontwikkeling gefaseerde suppletie Ameland 2010-2011 Ontwikkeling gefaseerde suppletie Ameland 2010-2011 Tommer Vermaas Edwin Elias Laura Vonhögen-Peeters 1207724-002 Deltares, 2013, B Titel OntwikkelinggefaseerdesuppletieAmeland2010-2011 Project 1207724-002

Nadere informatie

Veranderingen in gemiddelde zeeniveaus in de Nederlandse kustwateren. Douwe Dillingh Deltares

Veranderingen in gemiddelde zeeniveaus in de Nederlandse kustwateren. Douwe Dillingh Deltares Veranderingen in gemiddelde zeeniveaus in de Nederlandse kustwateren Douwe Dillingh Deltares NCG workshop Delft, 6 februari 2014 Inhoud Waarom is het belangrijk Hoe gaan we er mee om Wat meten we Trendanalyse

Nadere informatie

WaterINNovatiebron WINN

WaterINNovatiebron WINN WaterINNovatiebron WINN Innovatieprogramma voor de watertaken van Rijkswaterstaat Kunstrif als verborgen veiligheid Inhoud Waarom een WINN-Kunstrif Hoe werkt het concept Percepties bij stakeholders Verkenning

Nadere informatie

QRF Protocol - Meetlocatie Ameland Noordwest. Thema Dynamiek strand, duinen, kwelders en overwash gebieden Thema Gedrag kustfundament en plaat-geul

QRF Protocol - Meetlocatie Ameland Noordwest. Thema Dynamiek strand, duinen, kwelders en overwash gebieden Thema Gedrag kustfundament en plaat-geul QRF Protocol - Meetlocatie Ameland Noordwest Thema Dynamiek strand, duinen, kwelders en overwash gebieden Thema Gedrag kustfundament en plaat-geul QRF Protocol - Meetlocatie Ameland Noordwest Thema Dynamiek

Nadere informatie

Kennisinventarisatie natuurlijke klimaatbuffer Friese IJsselmeerkust

Kennisinventarisatie natuurlijke klimaatbuffer Friese IJsselmeerkust Kennisinventarisatie natuurlijke klimaatbuffer Friese IJsselmeerkust december 2013 Contacten Chris Bakker, c.bakker@itfryskegea.nl, t. 0512-30 58 60 Bronnen -Projectplan de groeiende IJsselmeerkust van

Nadere informatie

Lesbrief Geogids september 2012 vmbo onderbouw Bewegende Wadden

Lesbrief Geogids september 2012 vmbo onderbouw Bewegende Wadden Lesbrief Geogids september 2012 vmbo onderbouw Bewegende Wadden Wegwijs [Bron foto: JH Bulthuis, copyright] Deze lesbrief gaat over de Wadden. Het waddengebied ligt tussen de Noordzee en het vasteland.

Nadere informatie

Geokunststoffen in de kustwaterbouw. Zeespiegelstijging, Erosie en Kustbescherming. Creatieve sessie NGO. 6 juni Wim Voskamp.

Geokunststoffen in de kustwaterbouw. Zeespiegelstijging, Erosie en Kustbescherming. Creatieve sessie NGO. 6 juni Wim Voskamp. Geokunststoffen in de kustwaterbouw Zeespiegelstijging, Erosie en Kustbescherming Creatieve sessie NGO 6 juni 2019 Wim Voskamp 2 Inhoud Inleiding Dynamisch kustbeheer Zeespiegelstijging Harde elementen

Nadere informatie

Workshop Dynamisch Kustbeheer Vlieland, 11 en 12 september 2013 Impressie in vorm van een nieuwsbrief

Workshop Dynamisch Kustbeheer Vlieland, 11 en 12 september 2013 Impressie in vorm van een nieuwsbrief Workshop Dynamisch Kustbeheer Vlieland, 11 en 12 september 2013 Impressie in vorm van een nieuwsbrief Inhoud Deze Nieuwsbrief... 2 Deltaprogramma Wadden: nu meten is later meer weten... 3 Eilanddynamiek

Nadere informatie

Nieuwsbrief Pilot Houtribdijk Editie 1 Februari 2015

Nieuwsbrief Pilot Houtribdijk Editie 1 Februari 2015 Nieuwsbrief Pilot Houtribdijk Editie 1 In 2014 is Ecoshape, in opdracht van het tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP-2) daadwerkelijk gestart met de uitvoering van een proef voor een zandige vooroever.

Nadere informatie

Onderbouwing actualisatie suppletieprogramma

Onderbouwing actualisatie suppletieprogramma Onderbouwing actualisatie suppletieprogramma 2016-2019 1. Derde actualisatie suppletieprogramma 2016-2019 Het suppletieprogramma Kustlijnzorg voor de periode 2016-2019 is in juli 2015 vastgesteld. Jaarlijks

Nadere informatie

Bodemdalingstudie Waddenzee 2004

Bodemdalingstudie Waddenzee 2004 Bodemdalingstudie Waddenzee 2004 Vragen en onzekerheden opnieuw beschouwd 14 juni 2004 Rapport RIKZ/2004.025 Colofon........................................................................................

Nadere informatie

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31 (0) (0)

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31 (0) (0) Memo Aan Jasper Fiselier (DHV) Datum Van Pieter Koen Tonnon Jan Mulder Kenmerk Doorkiesnummer +31 (0)88 33 58 464 +31 (0)88 33 58 446 Aantal pagina's 9 E-mail pieterkoen.tonnon @deltares.nl jan.mulder@deltares.nl

Nadere informatie

Bijlage 2: Onderbouwing concept suppletieprogramma 2016-2019

Bijlage 2: Onderbouwing concept suppletieprogramma 2016-2019 Bijlage 2: Onderbouwing concept suppletieprogramma 2016-2019 1 Concept suppletieprogramma 2016-2019 n.a.v. toetsing basiskustlijn Uit de toetsing van de kustlijn blijkt dat de basiskustlijn (BKL) tussen

Nadere informatie

Onderbouwing actualisatie suppletieprogramma

Onderbouwing actualisatie suppletieprogramma Onderbouwing actualisatie suppletieprogramma 2016-2019 1. Tweede actualisatie suppletieprogramma 2016-2019 Het suppletieprogramma Kustlijnzorg voor de periode 2016-2019 is in juli 2015 vastgesteld. Jaarlijks

Nadere informatie

Programma naar een Rijke Waddenzee Kees van Es

Programma naar een Rijke Waddenzee Kees van Es Nieuwe Wadden Programma naar een Rijke Waddenzee Samen gaat het beter Kees van Es Inhoud Wat is PRW Wat doen we precies De rol van DLG binnen Rijke Waddenzee De toekomst Waarom PRW? 21 oktober 2008: Convenant

Nadere informatie

Type Zandmotor hier de titel, deze

Type Zandmotor hier de titel, deze Type Zandmotor hier de titel, deze mag Delflandse over 2 kust regels lopen Type Pilotproject hier de voor subtitel natuurlijke een wit regel kustbescherming Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit

Nadere informatie

Bijgaand doe ik u de antwoorden toekomen op de vragen gesteld door de leden Jacobi en Cegerek (beiden PvdA) over waterveiligheid in het kustgebied.

Bijgaand doe ik u de antwoorden toekomen op de vragen gesteld door de leden Jacobi en Cegerek (beiden PvdA) over waterveiligheid in het kustgebied. > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Ontstaan en ontwikkeling van platen en geulen in de Westerschelde

Ontstaan en ontwikkeling van platen en geulen in de Westerschelde Ontstaan en ontwikkeling van platen en geulen in de Westerschelde Prof. Ir. Jean J. Peters Raadgevend ingenieur Expert-team Haven Antwerpen De vragen: Hoe ontstonden de platen en geulen in de Westerschelde?

Nadere informatie

Kustverdediging van de koppen van de Waddeneilanden

Kustverdediging van de koppen van de Waddeneilanden Ministerie van Verkeer en Waterstaat Kustverdediging van de koppen van de Waddeneilanden De dynamiek van de kust nabij buitendelta s en passende maatregelen voor het kustbeheer Project: Rapport: KUST2005

Nadere informatie

Bijlage 1 Overweging zandwinning Den Helder Zandwinning en zandsuppletie voor de kust van Den Helder (Noord-Holland)

Bijlage 1 Overweging zandwinning Den Helder Zandwinning en zandsuppletie voor de kust van Den Helder (Noord-Holland) Bijlage 1 Overweging zandwinning Den Helder Zandwinning en zandsuppletie voor de kust van Den Helder (Noord-Holland) Herman Gorterstraat 55 3511 EW UTRECHT Postbus 19143 3501 DC UTRECHT www.minlnv.nl T

Nadere informatie

o 2 Legenda grevelingen uitbreiden schelpdiervisserij met mosselteelt water hoge dijken / diepe geulen verruigde zoete vegetatie op oevers en eilanden

o 2 Legenda grevelingen uitbreiden schelpdiervisserij met mosselteelt water hoge dijken / diepe geulen verruigde zoete vegetatie op oevers en eilanden Noordzee binnen Legenda grevelingen hoge en / diepe geulen uitbreiden schelpdiervisserij met mosselteelt verruigde zoete vegetatie op oevers en eilanden stagnant zorgcomplexen Goeree versterken toerisme

Nadere informatie

Verzanden in het baggeren?

Verzanden in het baggeren? Verzanden in het baggeren? 2 vaarwegen in breder morfologisch perspectief Ernst Lofvers, -Waterdienst Inhoud 1. Case: Vaarweg naar Ameland: dichtslibben Kikkertgat 2. Case: Vaarweg naar Terschelling: verzanding

Nadere informatie

Meegroeivermogentoets Waddenzee

Meegroeivermogentoets Waddenzee RESTRICTED TNO-rapport TNO 2015 R10885 Meegroeivermogentoets Waddenzee Energie Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl T +31 88 866 42 56 F +31 88 866 44 75 Datum 26 juni

Nadere informatie

Effecten van sedimentatie en erosie op de hoogteligging van het wad bij Paesens. Tussentijdse rapportage periode september 2003-augustus 2005

Effecten van sedimentatie en erosie op de hoogteligging van het wad bij Paesens. Tussentijdse rapportage periode september 2003-augustus 2005 Effecten van sedimentatie en erosie op de hoogteligging van het wad bij Paesens Tussentijdse rapportage periode september 2003-augustus 2005 Johan Krol Oktober 2005 Inhoudsopgave. Conclusies 3 Inleiding

Nadere informatie

Stuurgroepvergadering 20 mei 2008

Stuurgroepvergadering 20 mei 2008 Stuurgroepvergadering 20 mei 2008 Doel studie Aanpak studie Beschikbare meetdata Benadering van de slibbalansberekening Resultaten Conclusies Dynamiek aanslibbing Deurganckdok (DGD)!"#$" !& 2 Deelopdrachten

Nadere informatie

Inventarisatie bagger-, stort- en zandwingegevens binnen de -20 m NAP

Inventarisatie bagger-, stort- en zandwingegevens binnen de -20 m NAP Inventarisatie bagger-, stort- en zandwingegevens binnen de -20 m NAP Ten behoeve van een zandbalans van het Nederlands kustsysteem. 15 februari 2005 Auteur: R.D.N. Hoogervorst Werkdocument RIKZ/KW/2005.103W

Nadere informatie

Onderbouwing 3D Pilots Deltaprogramma, Cruciale Beslissing Zand

Onderbouwing 3D Pilots Deltaprogramma, Cruciale Beslissing Zand Onderbouwing 3D Pilots Deltaprogramma, Cruciale Beslissing Zand Onderbouwing 3D Pilots Deltaprogramma, Cruciale Beslissing Zand dr. E.P.L. Elias ir. M.D. Taal dr. L. van der Valk 1209152-000 Deltares,

Nadere informatie

Ontwikkelingen van de Nederlandse Waddenzee bekkens tot 2100: De invloed van versnelde zeespiegelstijging en van bodemdaling op de sedimentbalans

Ontwikkelingen van de Nederlandse Waddenzee bekkens tot 2100: De invloed van versnelde zeespiegelstijging en van bodemdaling op de sedimentbalans Ontwikkelingen van de Nederlandse Waddenzee bekkens tot 2100: De invloed van versnelde zeespiegelstijging en van bodemdaling op de sedimentbalans een synthese Ad J.F. van der Spek 1 Deltares, P.O. Box

Nadere informatie

1. Derde actualisatie suppletieprogramma Actualisatie n.a.v. de berekening van de basiskustlijn 1 januari 2018

1. Derde actualisatie suppletieprogramma Actualisatie n.a.v. de berekening van de basiskustlijn 1 januari 2018 1. Derde actualisatie suppletieprogramma 2016-2019 Het suppletieprogramma Kustlijnzorg voor de periode 2016-2019 is in juli 2015 vastgesteld. Jaarlijks actualiseert Rijkswaterstaat het programma. Op basis

Nadere informatie