PICCOLO 2 I 2014 DE NIEUWE VERLOSKAMER IN BEELD INFORMATIE OVER UW OPNAME IN HET MCH MEENEMEN MAG! Nieuws en informatie voor patiënten

Transcriptie

1 2 I 2014 Nieuws en informatie voor patiënten PICCOLO MEENEMEN MAG! DE NIEUWE VERLOSKAMER IN BEELD Lees meer op pagina 20 INFORMATIE OVER UW OPNAME IN HET MCH Vanaf pagina 10 vindt u informatie over uw verblijf in ons ziekenhuis

2 Thuiszorg, Revalidatie (o.a. COPD), Verpleeghuiszorg (eigen kamer met sanitaire voorzieningen) en Hospice Scheveningen Respect Servicebureau (070) ,

3 IN DIT NUMMER KORT NIEUWS PAG. 3-5 SNEAKY PROPJE PAG. 9 Het bloedpropje was goed zichtbaar op fotoʼs op de Spoedeisende Hulp van het Erasmus MC. Omdat die dag de interventieradioloog van het MCH regiodienst had, werd Els Visser in volle vaart naar Den Haag gereden. VRAGEN AAN HET MCH PAG. 23 NOG SNELLER? PAG. 6 Radioloog en neuro-interventionalist Geert Lycklama à Nijeholt vertelt over de resultaten van neuro-interventie bij het behandelen van beroertes. VIJFSTERRENBEVALLING PAG. 20 BETER METEN VOOR BETERE ZORG PAG. 25 TIJD VOOR EEN GOED GESPREK PAG. 26 COLOFON Piccolo is het magazine voor patienten, bezoekers, verwijzers en relaties van het MCH en verschijnt viermaal per jaar. EINDREDACTIE: MCH, afdeling In- en Externe Communicatie FOTOGRAFIE: Michel Groen, afdeling In- en Externe Communicatie ONTWERP/UITGEVER: BC Uitgevers BV Sneek, telefoon (0515) BLADMANAGER/ ADVERTENTIEVERKOOP: Digna Schoonen, DRUK: Scholma Druk B.V., Bedum OPLAGE: exemplaren REDACTIEADRES: MCH, afdeling In- en Externe Communicatie Postbus 432, 2501 CK Den Haag telefoon (070) communicatie@mchaaglanden.nl Ingezonden brieven en artikelen zijn welkom, maar de redactie behoudt zich het recht voor om deze in overleg in te korten of niet te plaatsen. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend. OVERIGE INFO Het MCH heeft twee locaties: MCH Antoniushove in Leidschendam en MCH Westeinde in Den Haag. Adresgegevens vindt u achter in dit magazine. PATIËNTEN ADVIESRAAD De Patiënten Adviesraad (PAR) van het MCH behartigt de belangen van MCH-patiënten. De PAR is bereikbaar via par@mchaaglanden.nl POSTADRES: Patiënten Adviesraad MCH p/a MCH Antoniushove, kamer A Postbus 411, 2260 AK Leidschendam MEDISCH SPECIALISTEN De medisch specialisten die in het MCH werken vindt u op de website van het MCH: INFORMATIE OVER UW OPNAME IN HET MCH PAG. 10 PATIËNTVEILIG- HEIDSKAART PAG. 27 Scan deze code met een geschikt apparaat en ga direct naar de internetpagina met medisch specialisten van het MCH I2014 PICCOLO

4 Drainage Thoraxbandage Compressiebandage voor vrouwen en mannen met lymfoedeemklachten rond de thorax, buik en rug Lymphcomfort Rietvinklaan 4, 2265 CC Leidschendam T info@lymphcomfort.nl Project: Vervangende nieuwbouw van de kliniek van het Antoniushove Ziekenhuis te Leidschendam Opdrachtgever: Medisch Centrum Haaglanden Prent-Landman architecten: voor projecten op maat, zowel exterieur als interieur, nieuwbouw en renovatie. Een ontwerp is voor ons pas geslaagd wanneer het past binnen zijn omgeving, het een ontwerp is waarin de opdrachtgever zich herkent en het een gebouw is waarin de gebruikers zich thuisvoelen. Dokter Lelykade 16b I 2583 CM Den Haag, Nederland T I E architecten@prent-landman.nl

5 MCH Kort nieuws JULI 03 JULI JULI 12 JULI 14 JULI AUGUSTUS 23 AUG SEPTEMBER 04 SEPT 10 SEPT OKTOBER 08 OKT ACTIVITEITEN- KALENDER uur Informatiebijeenkomst over bevallen in MCH Westeinde Milan Festival Zuiderpark Tijdens dit grootste Hindoestaanse openluchtfestival van Europa kunnen Hindoestanen meedoen aan het onderzoek SHIVA (Screening van HIndoestanen op risicofactoren voor hart- en Vaatziekten) van LUMC en MCH. Gratis rondleiding Gemeentemuseum voor patiënten met kanker uur voorlichtingsavond bevolkingsonderzoek darmkanker in MCH Westeinde. Aanmelden via formulier op website of (070) Gratis rondleiding Gemeentemuseum voor patiënten met kanker uur Informatiebijeenkomst over bevallen in MCH Westeinde uur Inloopochtend voor patiënten met borstkanker in MCH Antoniushove uur Inloopochtend voor patiënten met borstkanker in MCH Antoniushove Kijk ook op de website voor actuele bijeenkomsten in het MCH Meer informatie op onze website ,- OPGEHAALD VOOR BEWEGEN TEGEN KANKER Donderdag 17 april fietsten driehonderd deelnemers drie uur lang onder begeleiding van Dj Larz, Marcel Gierman en Anne- Marie Stevens voor mensen met kanker. Het totale sponsorbedrag dat is opgehaald is ,-. De stichting bedankt op de website alle sponsoren, partners (MCH, ADO Den Haag en Gemeentemuseum Den Haag) en de vrijwilligers die zich keihard hebben ingezet om deze onvergetelijke avond mogelijk te maken. De stichting is gestart met het organiseren van ontspanningsdagen in het Gemeentemuseum in juni, augustus en september. Volg de stichting op Facebook of houd de website WITTE LIJST VOOR in de gaten ICD- voor meer informatie. IMPLANTATIES EN DOTTEREN VAN SNOEP TOT POEP Vrijdagmiddag 23 mei bezochten kinderen van de Koos Meindertsschool (Den Haag), De Saffier (Zoetermeer) en De Archipelschool (Den Haag) MCH Westeinde. Vorig jaar maakten zij, net als leerlingen van de Zeehonk in Noordwijk, schilderijen om de poli Kindergeneeskunde op te vrolijken. Inmiddels zijn al hun kunstwerkjes opgehangen in de wacht- en behandelkamers van de poli Kindergeneeskunde. Om de leerlingen te bedanken kregen zij niet alleen een rondleiding over de polikliniek, maar ook een ʻklinische lesʼ, waarin zij onder meer leerden hoe lang het duurt voordat een snoepje poep is en hoe lang het dan nog in je buik blijft. KORT NIEUWS INTRAOPERATIEVE RADIOTHERAPIE BIJ ENDELDARMKANKER Naast borstkankerpatiënten kunnen ook patiënten met endeldarmkanker in het MCH terecht voor intraoperatieve radiotherapie (IORT). Dit is een behandeling waarbij tijdens de operatie, nadat de tumor is verwijderd, het tumorgebied eenmalig inwendig zeer precies wordt bestraald. Deze behandeling is mogelijk bij patiënten met endeldarmkanker bij wie de tumor is teruggekeerd en bij patiënten met in eerste instantie niet operabele endeldarmkanker. IORT wordt gedaan door chirurg-oncologen van het MCH en radiotherapeuten van RCWEST. Voordeel van IORT is dat de straling niet door gezond weefsel heen gaat I2014 PICCOLO

6 Linneweever Orthopedisch schoenatelier Spreekuurlocaties (consult volgens afspraak) MCH Antoniushove Leidschendam Sint Franciscus gasthuis Rotterdam Wij werken volgens afspraak Den Haag Westeinde 32a 2512 HD Tel: (070) Maat- & Orthopedisch schoenatelier Nu ook in MCH Antoniushove Leidschendam Zoetermeer Plesmanstraat NV Tel: (079) Leverancier van o.a. orthopedische schoenen semi-orthopedische schoenen therapeutische elastische kousen steunzolen aanpassingen confectieschoenen verbandschoenen ortheses en protheses geselecteerd confectieschoeisel Tevens hebben wij een ruim assortiment confectie comfortschoenen. Rotterdam Kleiweg 85b 3051 GK Tel: (010) De hofleverancier voor uw voeten sinds / zoetermeer@linneweever.com

7 MCH Kort nieuws AWARD VAN INDIASE SOCIETY OF NEURO-ONCOLOGY VOOR NEURO-ONCOLOOG PROF. DR. MARTIN TAPHOORN Tijdens het jaarcongres van de Indiase Society of Neuro-Oncology (ISNO) van 11 tot 13 april in Lucknow in India sprak neuro-oncoloog prof. dr. Martin Taphoorn neuro-oncoloog in het MCH de ʻAbhijit Guha Orationʼ uit. Deze prestigieuze lezing wordt jaarlijks gehouden door een prominente neuro-oncoloog ter ere van Abhijit Guha, een neurochirurg van Indiase afkomst. Guha werkte tot kort voor zijn vroegtijdig overlijden in 2009 in Canada, en was onder andere voorzitter van de Amerikaanse Society for Neuro-Oncology (SNO). Hij heeft daarnaast een grote bijdrage geleverd aan de oprichting van de ISNO in zijn vaderland. Voorgaande ontvangers van deze award zijn grote namen binnen de neuro-oncologie zoals Andreas Von Deimling, Michael Brada en Roger Stupp. Naast zijn werk als neuroloog in het MCH is Taphoorn bijzonder hoogleraar ʻKwaliteit van Leven in de neuro-oncologieʼ in het VU Medisch Centrum. Vanwege zijn jarenlange onderzoek naar kwaliteit van leven van hersentumorpatiënten kwam hem de eer ten deel de ʻAbhijit Guha Orationʼ te verzorgen. KORT NIEUWS INLOOPHUIS HAAGLANDEN VERRAST VERPLEEGKUNDIGEN OP DAG VAN VERPLEGING Tijdens de 50e Dag van de Verpleging op 12 mei ontvingen de verpleegkundigen van de afdelingen Radiotherapie en Oncologie een presentje uit handen van de vrijwilligers van Inloophuis Haaglanden. De gasten van het Inloophuis zijn de patiënten van deze verpleegkundigen, vertelt coördinator Brigitte Buddingh van Inloophuis Haaglanden. De verpleegkundigen bieden een luisterend oor voor al hun angsten, uitdagingen en vragen. Wij bieden een ongedwongen en huiselijke ontmoetingsplek aan mensen met kanker en hun naasten en proberen op verschillende manieren bij te dragen aan een betere kwaliteit van leven, vervolgt Buddingh. Verpleegkundigen vormen daarin een belangrijke schakel en de Dag van de Verpleging is een mooie aanleiding om hen te verrassen met een aardigheidje. Verpleegkundigen die met kankerpatiënten te maken hebben, kregen een plantje met daaraan een kaartje met bedankjes van gasten van Inloophuis Haaglanden. KWALITEITSVENSTER Om de kwaliteit van de gezondheidszorg inzichtelijker te maken, heeft de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) een kwaliteitsvenster ontwikkeld met tien onderwerpen: patiëntervaringen, werk van artsen, wachttijden, risicovolle operaties, medicijnen, infecties, pijn, keurmerken, sterfte en tevredenheid medewerkers. Minister Edith Schippers van VWS lanceerde het kwaliteitsvenster op 13 mei. De NVZ-ziekenhuizen tonen hun eigen scores via een link op hun eigen site, die van het MCH vindt u op 5 2I2014 PICCOLO

8 BIJ DE TIENDE DAG VAN DE BEROERTE NOG SNELLER? DOOR: MANOU VAN DE ZANDE RADIOLOGEN KUNNEN GEEN GENERALIST BLIJVEN Snel ingrijpen na een beroerte kan het verschil maken: auto blijven rijden of een leven lang in een rolstoel; doorleven of doodgaan. Een groeiende groep artsen sub-specialiseert zich in snelle behandeling bij herseninfarct: neuro-interventionalisten. 6 Op de tiende jaarlijkse dag van de beroerte, dinsdag 13 mei, stond MCH Westeinde weer in het teken van herkennen, voorkomen en behandelen van beroertes. Jaarlijks worden meer dan mensen in Nederland getroffen door een herseninfarct en nog eens door een hersenbloeding. Dit aantal groeit door het stijgen van onze leeftijd, maar ook te overdadig leven kan een oorzaak zijn. Van patiënten met een beroerte overlijdt tot nu toe de helft binnen een jaar. Een relatief nieuw specialisme, neurointerventie, probeert daar verandering in te brengen. TYPEN INTERVENTIES Waaruit bestaat acute hersenhulp in het neurovasculair centrum van het MCH? Bij een herseninfarct (ruim twee derde van de beroertes) kunnen twee typen behandeling een verstopt bloedvat weer open maken. Het eerste type is trombolyse, waarbij een PICCOLO 2I2014

9 medicament toegediend via de arm het blokkerende stolsel oplost. Het tweede type behandeling is endovasculair ingrijpen (een interventie): via de lies wordt met een katheter een stent ingebracht in het geblokkeerde hersenbloedvat. Met dit ragfijne metalen buisje kan de neuro-interventionalist het bloedvat openzetten en het bloedpropje of stolsel weghalen. Dit gepriegel tussen de hersenen zou onmogelijk zijn als het gebied onder de schedel niet helder in beeld gebracht zou kunnen worden. Voilà het vak radiologie. Lycklama: Ik had altijd al interesse in neurowetenschappen. Tijdens mijn coschappen zag ik hoe belangrijk beeldvormende technieken als CT en MRI werden in de geneeskunde, en tijdens mijn opleiding tot radioloog kwam ook de interventieradiologie sterk op. Dat bepaalde mijn keuze voor neuroradiologie. De subspecialisatie tot neuro-interventionalist betekent een opleiding van nog eens twee jaar, bovenop de specialisatie tot radioloog. Neurointerventie is niet alleen bedoeld voor radiologen, maar ook voor neurologen of neurochirurgen. Deze opleiding, waarvoor een Europees curriculum is opgezet, biedt het MCH ook. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met de universitair medische centra in Rotterdam en Leiden. DOEN EN BESCHOUWEN In het MCH werken vijftien radiologen en twee nucleair geneeskundigen. Allemaal hebben ze hun eigen aandachtsgebieden: De een is goed in buiken, de ander in hoofden, illustreert Lycklama. Radiologen kunnen geen generalist blijven. Ik moet met neurologen en neurochirurgen op hun eigen niveau kunnen praten, dus hun gebied houd ik goed bij. Wat hijzelf het beste kan, is een stent inbrengen via de lies en die gebruiken als visnetje (zie patiëntenverhaal op bladzijde 9). Ik haal de stent terug met het stolsel erin dat voor de verstopping van het bloedvat zorgde. Een Duitse radioloog heeft dit in 2011 voor het eerst gedaan en dat bleek heel goed te werken. Op dit moment lukt deze behandeling in tachtig procent van de gevallen. 24/7-LOGISTIEK Ook bij deze ʻterughaalʼ-techniek is haast geboden; logistiek rondom acute hersenhulp moet 24/7 zijn en snel. Ook al is iets nieuws aantoonbaar goed, betekent dat niet dat het ook direct kan. Gelukkig heeft dit ziekenhuis doortastende managers, en sinds een paar jaar staan naast interventionalisten ook laboranten en anesthesiemedewerkers dag en nacht klaar. Toch is ondanks de goede resultaten sneller herstel na ingrijpen, steeds meer patiënten die in aanmerking komen voor spoedinterventies en de groeiende expertise onder artsen nog niet glashard bewezen dat een neuro-interventie beter is dan de traditionele aanpak van beroertes (behandeling met medicijnen). Interventies doen is in Nederland dan ook (nog) niet de standaard behandeling bij beroertes. Aanvankelijk leek interveniëren goed te werken, maar vorig jaar lieten drie studies zien dat het op de langere duur niet per se betere resultaten oplevert dan de traditionele behandelingen. Om meer zekerheid te krijgen, doet het MCH mee met een Nederlands onderzoek. In dit onderzoek kregen 250 patiënten een interventie, 250 andere de standaardbehandeling met alleen medicijnen. Lycklama à Nijeholt speculeert alvast over mogelijke uitkomsten: De uitkomst kan zijn dat de factor tijd nog belangrijker is dan gedacht; dus dat onze ʻnieuweʼ interventies alleen effect hebben als we ze nog eerder na het infarct kunnen uitvoeren. Of het kan blijken dat de standaardinterventie bij een infarct, trombolyse, toch niet minder goed werkt dan de interventie via de lies. Hoe dan ook, als nog sneller behandelen voor betere uitkomsten zorgt, moet de logistiek in veel Nederlandse ziekenhuizen nog verder aangepast worden, en ook zo georganiseerd worden als in sommige ziekenhuizen in bijvoorbeeld Frankrijk, Zwitserland en Duitsland. In die landen is een spoedinterventie na een beroerte al langer standaard en is de logistiek volledig ingericht op snel eenrichtingsverkeer van de spoedeisende (hersen)hulp naar de angiokamer waar een neurointerventionalist klaarstaat. Gelukkig zijn in het MCH al 24/7 mensen beschikbaar en zijn we goed op weg met het optimaliseren van de ʻroutingʼ van een patiënt. Al is die gestroomlijnde werkwijze dus vooralsnog niet op wetenschappelijke onderzoeksuitkomsten gebaseerd. 7 2I2014 PICCOLO

10 Inloopspreekuur in MCH Antoniushove (poli orthopedie) dinsdag uur. vrijdag uur. Leverancier van o.a.: elastische kousen loophulpmiddelen orthesen orth. corsetten prothesen sportbandages Locatie: de Elandstraat ligt in het centrum van Den Haag, vlakbij MCH Westeinde. Wij werken volgens afspraak. Elandstraat HV Den Haag tel Openingstijden: Maandag t/m Vrijdag van uur steunzolen vlg. gipsmodel

11 SNEAKY PROPJE ELS VISSER BESEFT GOED DAT DOOR MANOU VAN DE ZANDE ZE EEN GELUKSVOGEL IS Een bloedpropje koos oudjaarsdag uit voor een infarct in Els Vissers hoofd. Goed zichtbaar op fotoʼs op de Spoedeisende Hulp van het Erasmus MC, alleen had die dag de interventieradioloog van het MCH regiodienst en werd ze in volle vaart naar Den Haag gereden. Ik heb geluk gehad. Best wel groot, vond Els Visser (46) na de behandeling. De radioloog vroeg of ik wilde zien wat hij uit mijn hoofd had gehaald. Ik zag een behoorlijk groot propje, gevangen in een soort visnetje. Ik geloof dat het nu onderzocht wordt in het Erasmus. Een week na het infarct sliep ze weer in haar eigen bed, thuis in Rotterdam. PAP IN BENEN Een paar maanden na dit jaarwisselingsavontuur loopt ze tussen tafel en keuken heen en weer met koffie en kopjes. Visser werkt sinds kort twee uur per werkdag, als administratief medewerker. Want hoewel alles naar behoren werkt, zowel hoofd als ledematen, heeft ze nog weinig energie te verdelen. Alsof ik pap in mijn benen heb. Echtgenoot Rob komt binnen. Hij heeft een dag zorgverlof opgenomen vanwege het bezoek van interviewer en fotograaf, zoals hij ook doet wanneer zijn vrouw bijvoorbeeld een bezoek aan de neuroloog in de agenda heeft staan. Heb je nou toch weer zitten huilen meid? zegt hij. Ze kan het ook niet helpen, de tranen komen vanzelf als ze terugdenkt aan de val. Ik was alleen thuis, wilde opstaan van de bank, viel en kon niet meer opstaan. Mijn zoon vond me en belde 112. Zelf merk je niet dat er wat is, heel vreemd. Ik hoorde Thijs wel tegen me praten en ik wist zeker dat ik wat terug zei. Die ochtend zei ik hem nog dat-ie moest uitkijken met dat rotvuurwerk: ʻIk wil vandaag niet met jou naar de eerste hulpʼ. Moest die arme jongen daar met mij naartoe. TRAPPEN LOPEN Nadat interventieradioloog Geert Lycklama à Nijeholt met een katheter via de lies het bloedpropje in een stent had gevangen en verwijderd, bleef ze nog twee dagen in MCH Westeinde. Ze waren heel lief, alleen maakten ze me de eerste nacht voortdurend wakker, schenen in mijn ogen en vroegen van alles: ʻWie is de koning van ons land? Hoe heet je? Hoeveel is twee plus zeven?ʼ Voordat ik naar huis mocht ik was na die twee dagen in Den Haag weer naar het Erasmus MC overgebracht moest ik eerst trappen kunnen lopen. Dat ben ik gelijk met de fysiotherapeut gaan oefenen. 46 jaar is jong voor een herseninfarct. Waarom ze het kreeg is niet duidelijk; tot de risicogroep behoort ze niet. Goed hart, goed cholesterol, geen overgewicht, geen suikerziekte. En misschien heeft ze juist door die omstandigheden mazzel gehad: ze is heel snel hersteld; geen verlamming, geen geheugenuitval. Hoewel ze een behoorlijk medisch dossier meetorst ze heeft reuma en aan de andere kant van haar hoofd zit een (inmiddels met bestraling tot speldenknop-formaat teruggebrachte) vaatkluwen beseft Els Visser goed dat ze een geluksvogel is. Ik ken ook iemand van mijn leeftijd die na een infarct in een rolstoel zit en daar nooit meer uit zal komen. Terwijl ik alleen maar onwenniger op de fiets zit dan een paar maanden geleden. 9 2I2014 PICCOLO

12 OPNAME-INFORMATIE HARTELIJK WELKOM IN HET MCH Hoewel een bezoek aan het ziekenhuis niet altijd even prettig is, doen wij ons uiterste best om uw verblijf in het MCH zo aangenaam mogelijk te maken. Wij willen u de zorg geven die u nodig hebt. Zorg van topkwaliteit. Op deze paginaʼs vindt u heel veel informatie over uw verblijf in ons ziekenhuis. Maar mocht iets niet duidelijk zijn of hebt u wensen, zegt u dit dan tegen een van onze medewerkers. Zij helpen u graag verder. 10 PICCOLO 2I2014 INHOUDSOPGAVE INFORMATIE VOOR IEDEREEN 10 MET SPOED NAAR HET MCH 13 BEZOEK AAN DE POLIKLINIEK 15 U WORDT OPGENOMEN 16 U MAG HET ZIEKENHUIS VERLATEN 17 RECHTEN EN PLICHTEN 17 ADRESSEN INFORMATIE VOOR IEDEREEN BUITENLANDS ZIEKENHUIS Als u het afgelopen jaar in een ziekenhuis in het buitenland hebt gelegen, horen wij dat graag van u. Mogelijk bent u besmet met de MRSA-bacterie. Deze ziekenhuisbacterie is resistent tegen antibiotica. Dit kan gevaar opleveren voor uw en andermans gezondheid. Meld het ons, zodat we tijdig maatregelen kunnen nemen. HUISREGELS Het MCH is een rookvrij ziekenhuis. Het gebruik van een mobiele telefoon is in het ziekenhuis toegestaan, behalve op plaatsen waar staat aangegeven dat dit verboden is.

13 FACILITEITEN In de centrale hal van MCH Westeinde en van MCH Antoniushove bevindt zich een Chipknipoplaadpunt. In de centrale hal van MCH Westeinde is een kaarttelefoon. Het MCH heeft in beide vestigingen een kapsalon die voor iedereen toegankelijk is. De verpleegkundigen op de afdeling kunnen een afspraak voor u maken. In MCH Antoniushove kan een gastvrouw u naar de kapsalon begeleiden. Het MCH beschikt in beide vestigingen ook over een pedicure (zie ook hoofdstuk 4). Een aardigheidje, iets te snoepen, fruit, bloemen, lectuur, toiletartikelen, postzegels, kranten en telefoonkaarten zijn te verkrijgen bij de winkel van Express-so in de hal. behandeling, verpleging, verzorging en onderzoek. Dit gebeurt volgens de regels die de wet hieraan stelt (de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst en de Wet Bescherming Persoonsgegevens). Zie ook hoofdstuk 6, rechten en plichten. Behandelbeperking: In levensbedreigende situaties stelt het MCH alles in het werk om het leven van een patiënt te redden. Tenzij vooraf met de patiënt expliciet anders is besloten. Patiënten kunnen om uiteenlopende redenen wensen om bepaalde behandelingen niet te ondergaan (behandelbeperking). Ook kunnen zij alleen kiezen voor palliatieve zorg (de bestrijding van pijn, angst en kortademigheid). Als u dit aangeeft, wordt dat geregistreerd, zodat voor iedereen duidelijk is wat wel en wat niet moet gebeuren. DIENST GEESTELIJKE VERZORGING Elke zondag is er een kerkdienst verzorgd door één van de medewerkers van de Dienst Geestelijke Verzorging (DGV): pastor, predikant, moslim geestelijk verzorger of pandit. In MCH Antoniushove begint de kerkdienst om uur en in MCH Westeinde om uur. De medewerkers van de DGV kunt u bereiken via de verpleegkundige van de afdeling of via telefoonnummer (070) Vrijwilligers van de DGV kunnen u naar de kerkdiensten brengen of naar het Stiltecentrum op de tweede etage begeleiden. Zij komen regelmatig op de afdelingen. ONDERZOEK EN BEHANDELING De specialist die verantwoordelijk is voor uw medische behandeling, overlegt met u welke onderzoeken worden verricht en welke behandeling nodig is. Mocht het gesprek met de specialist onduidelijk zijn, of gebruikt hij of zij vaktermen, vraag dan nadere uitleg. De specialist rekent erop dat u aan de behandeling meewerkt, dat u uw afspraken nakomt en geen dingen doet die de behandeling kunnen schaden. Voor operaties of onderzoeken heeft de arts uw toestemming nodig. In acute medische noodsituaties mag er echter gehandeld worden zonder uw toestemming. Artsen, verpleegkundigen en andere hulpverleners zijn tot geheimhouding verplicht over alle zaken die zij in hun beroep tegenkomen. Gegevens die worden vastgelegd in de dossiers en in de computer, worden met de grootst mogelijke zorgvuldigheid gebruikt door degenen die bij uw behandeling betrokken zijn. Het MCH verwerkt gegevens van patiënten voor Hoofdbehandelaar: uw hoofdbehandelaar is een arts uit de maatschap of vakgroep van het specialisme waarvoor u bent opgenomen of waarbij u poliklinisch onder controle bent. De naam van dit specialisme staat in uw (elektronisch) patiëntendossier. Uw behandeling in het MCH gebeurt niet alleen door de hoofdbehandelaar, maar ook door andere artsen. De hoofdbehandelaar is eindverantwoordelijk voor de zorg die het MCH aan u levert. Dat houdt in: het stellen van de diagnose, het opstellen van het volledige behandelplan en een zorgvuldige verslaglegging. Ook is de hoofdbehandelaar verantwoordelijk voor duidelijke communicatie hierover met u (of uw vertegenwoordiger). Het kan gebeuren dat tijdens uw behandeling wisselingen voorkomen binnen het hoofdbehandelaarschap. U (of uw vertegenwoordiger) wordt hier mondeling over geïnformeerd. U MAAKT ONS BETER Het MCH levert goede zorg, maar met uw hulp kunnen we nog beter worden. Via de vragenlijsten van ʻU maakt ons beterʼ-kunt u uw ervaringen met ons delen, zodat wij onze zorg kunnen blijven verbeteren. Sommige punten die u aandraagt zullen snel te verbeteren zijn, anderen vragen meer tijd of grote aanpassingen en investeringen. Op vindt u de vragenlijsten en vertellen wij hoe er dankzij uw feedback al diverse verbeteringen in het ziekenhuis zijn doorgevoerd. Vult u liever een papieren formulier in? Vraag ernaar op de afdeling of polikliniek. 11 2I2014 PICCOLO

14 Wij zijn gespecialiseerd in: Pruiken, zowel confectie als maatwerk Haarstukken, groot en klein Echt haar en synthetisch Wij leveren voor alle verzekeringsmaatschappijen hulpmiddelen voor op het hoofd bij medische problemen zoals: Alopecia Chemotherapie Bestraling Kaalheid door medicijngebruik etc. Er zijn meer dan 250 modellen op voorraad. Wij hebben ook een uitgebreide collectie: Mutsjes, shawls en bandana s Haarstukjes zoals losse pony s, staartjes, staarten, etc. Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 8.30 tot uur zaterdag van 8.30 tot uur Bereikbaarheid: Tram 10, 17, 11 Bus 24, 21 Verder hebben wij een grote sortering bijouterieën en haarversieringen Wij werken op afspraak Gespecialiseerd in haarwerken Frederik Hendriklaan 244 Tel.: BM Den Haag De kwaliteit van uw zien is bij ons in goede handen. Onze opticiens, contactlensspecialisten en optometristen willen u graag optimaal adviseren. Berberis 4 Winkelcentrum Leidsenhage Tel: Damlaan 23C Leidschendam Tel: Van Hoytemastraat 74 Den Haag Tel:

15 Als u ontevreden bent over uw behandeling of verblijf in MCH, dan stellen wij het op prijs als u dit meldt bij de direct betrokkene en/of de leidinggevende van de afdeling. Mocht dit niet lukken dan kunt u terecht bij de klachtenfunctionaris. MCH Antoniushove: (070) MCH Westeinde: (070) U kunt ook een klachtenformulier invullen. Dit formulier is verkrijgbaar in de centrale hal. KOSTEN Jaarlijks sluiten zorgverzekeraars contracten af met ziekenhuizen. In deze contracten staan de afspraken over vergoeding van de kosten van de ziekenhuiszorg. De kosten die u moet betalen, zijn ook afhankelijk van uw (aanvullende) verzekering en van de hoogte van uw eigen risico. Kijk daarom voorafgaand aan de behandeling in uw polisvoorwaarden. Twijfelt u, neem dan contact op met uw zorgverzekeraar. Meer informatie vindt u ook op TOLKENTELEFOON Hebt u moeite met de Nederlandse taal en bent u gewend om thuis een andere taal te spreken? MCH biedt de mogelijkheid om in uw eigen taal met artsen en verpleegkundigen te spreken via de Tolkentelefoon. MCH IS EEN TOPKLINISCH OPLEIDINGSZIEKENHUIS In het MCH worden op diverse afdelingen en in diverse specialismen mensen opgeleid tot verpleegkundige, gespecialiseerd verpleegkundige, arts of specialist. Het is dus goed mogelijk dat u tijdens uw behandeling of onderzoek te maken krijgt met leerlingen, studenten, co-assistenten of artsen in opleiding tot specialist. Er is altijd een gediplomeerd verpleegkundige of een specialist eindverantwoordelijk en achter de schermen bereikbaar. Co-assistent: student Geneeskunde in de laatste jaren van zijn studie. Hij loopt stage in ons ziekenhuis en werkt onder supervisie van de arts-assistent en de specialist. Vlak voor het afstuderen noemen we deze arts ook wel semiarts. Hierna wordt hij arts-assistent. Arts-assistent: afgestudeerd arts die werkt onder supervisie van de specialist. De meeste artsassistenten in het MCH zijn ʻaiosʼ, arts in opleiding tot specialist. De opleidingsduur van aios is 5 tot 6 jaar. Sommige arts-assistenten zijn ʻaniosʼ, arts niet in opleiding tot specialist, hun opleidingsperiode is nog niet begonnen. Uw afspraak of behandeling kan iets langer duren dan gewoonlijk doordat u eerst te woord kan worden gestaan door een co-assistent en daarna door een van de artsen. De co-assistent krijgt de gelegenheid met u te praten en inzicht te krijgen in uw klacht of probleem, de arts-assistent of specialist geeft extra uitleg. We gaan er van uit dat u bereid bent om ons te helpen de volgende generatie zorgverleners goed voor te bereiden op de toekomst! Als u bezwaren hebt tegen de aanwezigheid van een toekomstig arts of verpleegkundige, meldt u dit dan aan uw behandelend arts. GIFTEN Voor mensen die een gift willen doen aan het MCH zijn er verschillenden mogelijkheden: Recreatiefonds MCH (NL37ING BIC INGBNL2A). Uit dit fonds worden extraʼs voor de medewerkers betaald. Bijvoorbeeld een etentje voor de afdeling of een dagje uit. MCH Roparunteam 178 (NL54 ABNA , ten name van stichting Linking Borders te Den Haag onder vermelding van MCH Roparun 2014). Het MCH Roparunteam zamelt geld in voor de stichting Roparun die dat inzet voor mensen met kanker. Bewegen tegen kanker is een gezamenlijk initiatief van MCH, ADO Den Haag en het Gemeentemuseum. Het geld dat ingezameld wordt door Btk gaat naar beweegprogrammaʼs voor patiënten met kanker in het MCH. Hoe u kunt doneren ziet u op PATIËNTEN ADVIESRAAD De Patiënten Adviesraad (PAR) van het MCH behartigt de belangen van MCH-patiënten. Hebt u ideeën of opmerkingen, neemt u dan contact op met de PAR. De PAR is bereikbaar via par@mchaaglanden.nl Het postadres is: Patiënten Adviesraad MCH, p/a MCH Antoniushove, kamer A03-075, Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 2. MET SPOED NAAR HET MCH Als u met de ambulance naar het MCH wordt gebracht, proberen wij een familielid of ander contactpersoon voor u te waarschuwen. Als u zelf 13 2I2014 PICCOLO

16 K K w z OOSTDUINLAAN 121, 2596 JK DEN HAAG, info@drogisterijbenoordenhout.nl

17 naar de Spoedeisende Hulp (SEH) komt, houdt u dan rekening met het volgende: TRIAGE Op de SEH vindt triage plaats door een SEHverpleegkundige. Deze gespecialiseerde verpleegkundige bepaalt hoe ernstig uw lichamelijke klacht is en binnen welke tijd u daarvoor gezien moet worden door een arts. wwww.mchaaglanden.nl/triage BEGELEIDERS OP DE SPOEDEISENDE HULP Bij elke patiënt zijn maximaal twee begeleiders in een behandelkamer toegestaan. De behandelingen zijn vaak intensief en meestal zijn er meerdere artsen en verpleegkundigen bij betrokken. Overige begeleiders kunnen wachten in de wachtkamer of in ernstige gevallen in de familiekamer. Zo nodig kunt u elkaar aflossen. In sommige gevallen beslist de arts of verpleegkundige dat er maar één of helemaal geen begeleider mee kan. Wij vragen hiervoor uw begrip. Op de SEH in het MCH lopen ook gastvrouwen rond; zij brengen patiënten en begeleiders zo mogelijk thee en koffie als ze moeten wachten, maken een praatje en stellen u op uw gemak. Soms helpen zij een bed opmaken of doen andere klusjes. kunt u ook per mail een afspraak maken: - sportafspraak@mchaaglanden.nl - orthopedie@mchaaglanden.nl Hebt u nog geen verwijzing? Neemt u dan eerst contact op met uw huisarts of tandarts. VERWIJSBRIEF Sinds 1 januari 2012 moet u verplicht een verwijsbrief van de huisarts, tandarts, verloskundige of een andere medisch specialist bij u hebben als u op een afspraak bij een arts in het MCH komt. De datum van de verwijzing moet eerder zijn de datum van uw eerste afspraak in het MCH. Zonder verwijsbrief zal uw zorgverzekeraar de ziekenhuiskosten niet vergoeden. Bij een aantal poliklinieken kan pas na ontvangst van uw verwijsbrief een afspraak gemaakt worden. EERSTE AFSPRAAK Neem bij uw eerste bezoek aan de polikliniek in MCH het volgende mee: de verwijsbrief of verwijskaart uw identiteitsbewijs (zoals paspoort of rijbewijs) uw verzekeringspapieren of verzekeringspasje een lijstje met medicijnen die u regelmatig slikt (indien van toepassing) VERVOLGAFSPRAAK Afhankelijk van de gekozen behandeling wordt u bij een specialist terugverwacht op de polikliniek: als het mogelijk is, wordt er direct een vervolgafspraak gepland. In andere gevallen kunt u de volgende dag zelf een afspraak maken. Ook kan het zijn dat u aansluitend aan uw SEH-bezoek moet worden opgenomen. U en/of uw begeleiders vernemen dan de reden van opname en de afdeling waar u komt te liggen. 3. BEZOEK AAN DE POLIKLINIEK Als u een afspraak wilt maken voor een bezoek aan een arts, voor een onderzoek of behandeling, moet u een verwijsbrief vanuit de SEH of via uw huisarts of tandarts hebben. Heeft u een verwijsbrief, dan kunt u rechtstreeks bellen met het afsprakenbureau voor een afspraak. Dit kan op maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot uur. Voor u naar uw afspraak gaat, moet er eerst een patiëntenpas voor u worden gemaakt. Hiervoor kunt u terecht bij het Inschrijf- en afsprakenbureau in de centrale hal van het ziekenhuis. Hier wordt gevraagd naar uw identiteitsbewijs, uw verzekeringspas en uw Burger-service-nummer (voorheen Sofi-nummer). Als uw gegevens verwerkt zijn, krijgt u uw patiëntenpas. Op deze pas staan uw naam, uw pasfoto en een streepjescode. De pasfoto wordt in het ziekenhuis gemaakt, u hoeft geen foto mee te nemen. Bij ieder bezoek aan het MCH is het noodzakelijk dat u deze pas bij u hebt. Het duurt een paar minuten om de pas te maken; komt u dus bij het eerste bezoek wat eerder naar het MCH. Na het verkrijgen van de patiëntenpas kunt u naar de polikliniek. Meldt u eerst bij de balie van de specialist of afdeling. Hier geeft u uw verwijsbrief of -kaart en uw patiëntenpas af. Nadat enkele administratieve handelingen verricht zijn, kunt u plaatsnemen in de wachtruimte. Uw pas krijgt u na het bezoek van de arts of verpleegkundige terug. Telefoonnummer Inschrijf- en afsprakenbureau: (070) Bij de afdelingen Sportgeneeskunde en Orthopedie AFSPRAAK AFZEGGEN? Bent u voor een gemaakte afspraak verhinderd? Belt u dan zo spoedig mogelijk de polikliniek om uw 15 2I2014 PICCOLO

18 16 afspraak af te zeggen. U kunt meteen een nieuwe afspraak maken. Afzeggen of verzetten van uw afspraak? Doe dit dan uiterlijk 24 uur voor uw afspraak. Dit kan op werkdagen, binnen kantoortijden van uur (via telefoonnummer (070) ). Wij behouden ons het recht voor u de kosten in rekening te brengen, als u uw afspraak niet tijdig afzegt. 4. U WORDT OPGENOMEN Meestal verwijst de huisarts u naar een specialist. Wanneer tijdens het spreekuur op de polikliniek blijkt dat opname noodzakelijk is en u dit advies van de specialist opvolgt, meldt u zich bij het Opnamebureau. Het Opnamebureau noteert: De gegevens van de patiëntenpas, waaronder de gegevens van uw huisarts en verzekering Eventuele opname in een buitenlands ziekenhuis (zie punt 1, Buitenlands ziekenhuis). Vervolgens kijken wij wanneer we u kunnen opnemen. Het Opnamebureau kan u een schatting geven van de wachttijd voor opname. Voor een operatie hebt u nog een gesprek met de anesthesist en met een verpleegkundige op het verpleegkundig spreekuur. WAARDEVOLLE ZAKEN Wij raden u aan om waardevolle zaken zoveel mogelijk thuis te laten. Het ziekenhuis is in principe niet aansprakelijk voor vermissing en/of beschadiging van uw persoonlijke eigendommen. Indien u toch bepaalde waardevolle zaken wilt meenemen, kunt u die in MCH Westeinde via een verpleegkundige in bewaring geven bij de afdeling Beveiliging. In MCH Antoniushove kunt u een klein kluisje huren bij Express-so op de begane grond. UW VERBLIJF MCH probeert uw verblijf zo verzorgd en prettig mogelijk te laten verlopen en hopelijk kunt u na een kort verblijf weer gezond naar huis. Een paar zaken zijn belangrijk om te weten: Medicijnen Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis levert de ziekenhuisapotheek uw medicijnen. Dit kunnen dezelfde zijn als die u thuis gebruikt, maar het kan ook zijn dat de specialist hier één of meer medicijnen aan toevoegt of juist weglaat. Neem de medicijnen die u thuis gebruikt, mee naar het ziekenhuis en toon deze aan de verpleegkundige. De medicijnen worden aan u of uw contactpersoon teruggegeven. En verder: Brand: In geval van brand bent u geruime tijd veilig op uw kamer. Volg de instructies van de verpleegkundigen of Bedrijfhulpverleners (BHV-ers). Contactpersoon: Geef aan de betrokken verpleegafdeling door wie thuis uw contactpersoon is en hoe wij hem of haar kunnen bereiken. Koelkast: het MCH is verantwoordelijk voor de voedselveiligheid van alle producten in de koelkasten. Daarom kunt u niet zonder meer etenswaren in een koelkast plaatsen. Vraag bij een verpleegkundige na wat de afspraken hiervoor zijn bij u op de afdeling. Lezen: Het lenen van boeken is gratis. MCH Antoniushove: Vrijwilligers komen één keer in de week langs met een boekenwagen. Maaltijdkeuze: De broodbuffetwagen heeft een uitgebreid assortiment waaruit u uw keuze kunt maken voor ontbijt en lunch. ʼs Avonds krijgt u een warme maaltijd. Op het keuzeformulier kunt u uw keuze voor de volgende dag aangeven. Vraag uw gastvrouw of gastheer als u hierbij hulp of advies nodig heeft. Pedicure: Afspraken voor de pedicure kunt u maken via: - De afdelingssecretaresse in MCH Antoniushove. - Voor afspraken in MCH Westeinde kunt u bellen met D. Willkom, (070) Sieraden: Alle piercings, sieraden en andere (edel)metalen voorwerpen moet u vóór de operatie uit of af doen. Dit in verband met geleiding van warmte en mogelijke brandplekken hierdoor. Telefoon: U kunt via de telefoniste naar buiten bellen (toestel 9). De kosten betaalt u met een eenmalige machtiging aan het verhuurbedrijf Patiëntline. TV: Op alle patiëntenkamers is een kabelaansluiting. Het is mogelijk een televisie te huren. U kunt dit aanvragen via een aanvraagformulier dat u kunt verkrijgen bij de afdelingssecretaresse. In het dagverblijf van uw afdeling is ook een televisie aanwezig. Vrijwilligers: Het MCH beschikt over verschillende enthousiaste vrijwilligers. Zij maken het voor de patiënt aangenamer door onder andere de kamer netjes en fris te houden, een praatje te maken aan het bed, de krant voor te lezen en samen de wachttijd voor onderzoek door te brengen. U kunt PICCOLO 2I2014

19 bij de verpleegkundige terecht als u iets nodig heeft. Mocht u zelf geïnteresseerd zijn om als vrijwilliger aan de slag te gaan, dan verwijzen we u graag naar het inschrijfformulier op de website onder ʻvacaturesʼ. ʼs Avonds na uur moet het rustig zijn op de afdeling. In het MCH wordt gemengd verpleegd. UW BEZOEK Bezoek van familie en vrienden kan een welkome afwisseling zijn, maar het kan ook erg vermoeiend zijn. Daarom gelden er bezoekuren en bezoekregels: Bezoekuren: Voor beide locaties gelden de volgende bezoektijden: Dagelijks: van uur ICU / CCU: van uur en van uur MCH Westeinde: C8 Stroke Care Unit kamer 40 en 50 van uur en van uur. Op de Kraam- en Kinderafdeling zijn ouders en verzorgers altijd welkom, behalve tijdens het rustuur van uur. Voor een van de ouders/ verzorgers is er de mogelijkheid om te overnachten op de Kinderafdeling. De vermelde bezoektijden gelden voor alle dagen van de week, inclusief zon- en feestdagen. Tijdens Kerst en Oud en Nieuw staan de veranderde bezoektijden op borden in de hal en op de verpleegafdelingen. Bezoekregels: In het belang van de patiënten zijn in MCH Antoniushove maximaal twee bezoekers per patiënt toegestaan en in MCH Westeinde maximaal drie bezoekers per patiënt (Intensive Care maximaal twee bezoekers per patiënt). Voor ernstig zieke patiënten is, na overleg met de verantwoordelijke verpleegkundige, een andere bezoekregeling mogelijk. 5. U MAG HET ZIEKENHUIS VERLATEN De specialist bespreekt met u welke verblijfsduur hij verwacht en welke factoren daarbij een rol spelen. Staat de ontslagdatum vast, dan stellen wij u hiervan op de hoogte. Soms hebt u na uw ontslag uit het ziekenhuis nog zorg nodig. In dat geval zullen er instanties ingeschakeld (moeten) worden die de benodigde zorg kunnen bieden. De medewerker van het Transferpunt regelt dan samen met u en/of uw naasten en de verpleegkundige van uw afdeling de noodzakelijke nazorg. Voor uitgebreide informatie over de afdeling Transferpunt en over nazorg verwijzen wij u naar de folder ʻHet Transferpuntʼ. Indien nodig zorgen het Apotheek Transfer Punt (ATP) in MCH Antoniushove en het Apotheek Service Punt (ASP) in MCH Westeinde ervoor dat bij ontslag een medicatieoverzicht naar uw eigen apotheek wordt gestuurd. De specialist informeert uw huisarts. De huisarts krijgt een brief met de gegevens over de behandeling en de eventueel noodzakelijke nazorg. Iedere inwoner van Nederland behoort verzekerd te zijn voor ziekenkosten. Op al onze facturen zijn de Algemene Voorwaarden van de Stichting Medisch Centrum Haaglanden van toepassing. 6. RECHTEN EN PLICHTEN In de Wet op de Geneeskundige Behandelings Overeenkomst (WGBO) zijn de patiëntenrechten én -plichten vastgelegd. U hebt als patiënt recht op informatie over uw ziekte en de behandeling hiervan. De hulpverlener moet u informeren over: uw ziekte of aandoening; de aard van de voorgestelde behandeling of het onderzoek; andere behandelingsmogelijkheden; de gevolgen of eventuele risicoʼs van de behandeling of het onderzoek; de medicijnen en eventuele bijwerkingen. U hebt recht op inzage in uw medisch en verpleegkundig dossier, recht op aanvulling, correctie en vernietiging van uw medisch dossier als hiertoe aanleiding bestaat. Voor vragen hierover verwijzen wij u naar de Patiëntenvoorlichting. Als patiënt hebt u ook enkele plichten die een optimale behandeling mogelijk maken: u dient bij behandeling in het MCH in het bezit te zijn van een patiëntenpas van het ziekenhuis met daarop uw foto. Om die te laten maken hebt u een officiële legitimatie nodig (het bij u dragen van een geldig legitimatiebewijs, paspoort of rijbewijs is in Nederland verplicht). u dient de hulpverlener duidelijk en volledig te informeren, zodat die een goede diagnose kan stellen en u een deskundige behandeling kan geven; 17 2I2014 PICCOLO

20 18 u dient binnen redelijke grenzen de adviezen van de hulpverlener op te volgen, bijvoorbeeld over medicijngebruik en dieetvoorschriften; u dient respect en begrip te tonen voor uw behandelaar(s) en uw medepatiënten; u dient het ziekenhuis correcte gegevens over uw zorgverzekering te geven en de hulpverlener of de instelling waar die werkzaam is, te betalen. ORGAAN- EN WEEFSELDONATIE Na het overlijden van een patiënt raadpleegt de arts het donorregister als de overledene voldoet aan de criteria voor mogelijke donatie van organen en/of weefsel. Wanneer de overledene niet geregistreerd staat in het donorregister, vraagt de arts aan de nabestaanden of de overledene in het bezit was van een donorcodicil. Heeft de overledene geen wilsbeschikking nagelaten, dan vraagt de arts de nabestaanden om toestemming voor orgaan- en/of weefseldonatie. Zowel in MCH Antoniushove als in MCH Westeinde is een speciale donatiefunctionaris aanwezig. Wilt u meer informatie over orgaan- en/of weefseldonatie, dan kunt u terecht bij een van de donatiefunctionarissen, telefoonnummer MCH Antoniushove: (070) (dinsdag uur) MCH Westeinde: (070) (maandag en donderdag, uur tot uur). GEGEVENSBESCHERMING Het MCH verwerkt gegevens van patiënten voor behandeling, verpleging, verzorging, onderzoek en het verbeteren van kwaliteit. Het gaat hier om personalia- en identificatiegegevens, financiële, administratieve en medische gegevens. Dit gebeurt volgens de regels die de wet hieraan stelt (de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst en de Wet Bescherming Persoonsgegevens). Het MCH beschikt hiertoe over een (geautomatiseerd) patiëntengegevensbestand. HET VERSTREKKEN VAN GEGEVENS AAN DERDEN Alleen medewerkers van het MCH die beroepshalve daartoe bevoegd zijn, hebben inzage in uw gegevens. Wanneer personen of instanties buiten het ziekenhuis over uw gegevens willen beschikken, kan dat alleen wanneer u daarvoor schriftelijk toestemming hebt gegeven. Ook wanneer een behandelaar in het MCH gegevens uit een ander ziekenhuis wil opvragen, heeft hij uw toestemming nodig. Zonder uw toestemming mag het MCH gegevens leveren aan een aantal registrerende instanties op het gebied van de volksgezondheid. Heeft u vragen hierover of overweegt u bezwaar hiertegen te maken, dan kunt u zich wenden tot uw behandelend arts. WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK In de gezondheidszorg worden regelmatig nieuwe PICCOLO 2I2014