Installatie-eisen bij renovaties

Transcriptie

1 Installatie-eisen bij renovaties Vlaams Energieagentschap Geert Flipts Premies ondertussen verlengd tot 31/12/2016.

2 Energiebesparende investeringen in Vlaanderen Premies via netbeheerder (woningen) Dakisolatie Beglazing Muurisolatie Vloerisolatie

3 Aanscherpingspad EPB en BEN (BEN=Bijna Energieneutraal) E100: E80: E70: E60: vanaf 2014 (+ hernieuwbare energie) E50 vanaf 2016 E30 vanaf 2021 (BEN)

4 E-peil Evolutie E-peil eengezinswoningen Evolutie E-peil Wettelijke eis Gemiddeld E-peil Aanvraagjaar bouwvergunning 4

5 Wie geeft premies/goedkope leningen Netbeheerder: zeer divers pakket premies voor renovatie en nieuwbouw (Eandis Infrax) Vlaamse overheid (renovatiepremie-vap-korting OV belastingvermindering dakisolatie ) Lokale entiteiten : energielening via energiehuis Gemeenten - provincies

6 Premies renovatie 2016

7 Premies netbeheerder -algemeen Netbeheerders (Eandis of Infrax) geven steeds dezelfde vastgelegde premies, overal dezelfde voorwaarden. Eindfacturen 2016 Premies lopen in principe van jaar tot jaar verder. Aanvraagprocedure: 12 maand tijd om premie aan te vragen Alle werken met aannemer (behalve dakisolatie) Indien er meerdere facturen zijn, dienen deze het best samen te worden ingediend in 1 dossier. 50% hogere premies voor beschermde afnemers (20% in geval van nieuwbouw) De aanvraagformulieren en de volledige voorwaarden kunt u downloaden op of Premies online aanvragen = sneller uitbetaald

8 Nieuwigheden 2016 Zeer weinig nieuwigheden 1/1/2016 E-peil premie voor bouwaanvragen vanaf 2016: vanaf E20 ipv E30 (dus 30 E-peil punten beter dan wettelijke eis E50) Premies aanvankelijk geldig tot eindfacturen 30/6/2016 maar ondertussen verlengd tot eind 2016 Premiehervorming aangekondigd voor 1/1/2017 (zie verder)

9 Overzicht energiepremies 2016 (renovatie) Premies voor bestaande woningen (=aangesloten op het distributienet voor 1/1/2006, of bouwaanvraag voor 1/1/2006) Dakisolatie via aannemer (onbeperkt aantal m²) Dakisolatie doe-het-zelf (onbeperkt aantal m²) Na-isolatie bestaande buitenmuur via buitenzijde via aannemer (onbeperkt aantal m²) Na-isolatie bestaande spouwmuur via aannemer (onbeperkt aantal m²) 6 /m² (Rd-waarde minstens 3.5) 7 /m² (Rd-waarde minstens 4,0) 8 /m² (Rd-waarde minstens 4.5) 3 /m² (Rd-waarde minstens 3.5) 3.5 /m² (Rd-waarde minstens 4,0) 4 /m² (Rd-waarde minstens 4.5) 15 /m² (Rd-waarde van het nieuw geplaatste materiaal moet minimum 2 m²k/w bedragen) 6 /m² + extra eisen STS 71-1 Vloerisolatie via aannemer (onbeperkt aantal m²) 6 /m² (Rd minimumeis van 1,2 m²k/w)

10 Vervolg Premies voor bestaande woningen (=aangesloten op het distributienet voor 1/1/2006 of bouwaanvraag 1/1/2006) Hoogrendementsbeglazing via aannemer (onbeperkt aantal m²) Warmtepompen via aannemer Zonneboiler via aannemer Individuele condensatieketel voor beschermde klanten via aannemer bij vervanging enkel glas: 12 /m² (U-waarde max. 1.1) bij vervanging enkel of dubbel glas: 15 /m² (Uwaarde max 0.8) premie voor de plaatsing van een nieuwe warmtepomp, met een maximum van 1700 (+ uitbreiding ook recente nieuwbouw) premie van 550 per vierkante meter nieuw geplaatste thermische zonnecollectoren die voor de productie van sanitair warm water worden gebruikt, met een maximum van 2750 per geplaatste installatie (max 50% factuur) + extra eisen (+ uitbreiding ook recente nieuwbouw) premie van 800

11 Vervolg Premies voor bestaande woningen (=aangesloten op het distributienet voor 1/1/2006 of bouwaanvraag 1/1/2006) Combipremie voor gelijktijdige investering in muurisolatie en raamvervanging bij vervanging enkel glas (inclusief raamwerk) : 48 euro/m² (Ug-waarde maximaal 1,1 W/m²K, Uw-waarde 1,7 W/m²K), maximaal 1680 euro. De premie voor muurisolatie blijft identiek als hierboven. bij vervanging enkel of dubbel glas (inclusief raamwerk) : 60 euro/m² (Ug-waarde maximaal 0,8 W/m²K, Uw-waarde maximaal 1,7 W/m²K), maximaal 2100 euro. De premie voor muurisolatie blijft identiek als hierboven.

12 Vervolg Sociale dakisolatiepremie voor huurwoningen Aparte doelgroep beschermde afnemers 23 euro per m² dakisolatie Werken met projectpromotor Sinds 2014 uitbreiding naar alle huurwoningen (huurprijs 450 euro/500 euro in centrumsteden)

13 Extra info over muurisolatie Na-isolatie van een bestaande buitenmuur via de buitenzijde Na-isolatie van een bestaande spouwmuur Na-isolatie via binnenzijde 15 /m² (Rd-waarde van het nieuw geplaatste materiaal moet minimum 2 m²k/w bedragen) wellicht vanaf 2017 koppeling aan STS /m² (lambdawaarde van maximaal 0,065 W/mK, volledige spouw wordt gevuld, spouw minstens 50 mm) + aannemer werkt volgens STS 71-1 Momenteel geen premie: wellicht vanaf 1/7/2016 (onderdeel hervorming) premie bij werken begeleid door architect/ontwerper

14 Na-isolatie spouwmuur Potentieel aan ongeïsoleerde spouwmuren is zeer groot/ relatief beperkte investeringskost (20 euro per m²) Besparing energiekosten van 3 à 4 euro per m² per jaar Energiewinstcalculator voor spouwmuur beschikbaar op Buitenmuurisolatie: vooral in het kader van globale renovatie (hogere premie, maar kostprijs voor isolatie + afwerking is veel hoger > 100 euro per m²) ook afbreken façade, plaatsen isolatie tegen dragende muur + nieuwe afwerkingslaag valt hieronder.

15 Kwaliteitseis voor premie spouwmuur STS 71-1: Vanaf juli 2012 voor spouwmuren verplicht voor premie Slechte ervaringen uit verleden vermijden (jaren 70-80) Duidelijke diagnose van spouwmuur noodzakelijk Risico op slagregen en vorstschade Voorafgaandelijk onderzoek in de spouw is noodzakelijk Ongeveer 85% spouwmuren is geschikt om te isoleren 2 onderdelen mbt kwaliteit Op het niveau van materiaal (ATG): 3 groepen : minerale wol, PUschuim, PU-schuim, gebonden EPS parels Aannemer en team dat de werken uitvoert zelf moet erkend zijn. Momenteel ruim 80 aannemers erkend, soms voor meerdere materiaalgroepen Meest recente lijst steeds beschikbaar op Op het einde van de werken kan de aannemer een Verklaring van Overeenkomstigheid afleveren (vvo) (duurt ongeveer 3 weken na afronding werken) Kwaliteitscontrole op de werf is heel belangrijk. De aannemer moet dagelijks bekendmaken welke werven er die dag in uitvoering zijn.

16 Extra info over raam/glas Plaatsing hoogrendementsglas ter vervanging van enkele beglazing Hoogrendementsglas ter vervanging van enkele of dubbele beglazing bij vervanging enkel glas: 12 /m² (Uwaarde max. 1.1) bij vervanging enkel of dubbel glas: 15 /m² (U-waarde max 0.8 = meestal drievoudige beglazing) Vervanging van dubbel glas door 1.1-glas komt dus niet in aanmerking Veranda s komen niet in aanmerking Combineerbaar met de renovatiepremie Indien ook muurisolatie Combipremie mogelijk (enkel bij vervanging van alle ramen in de van muurisolatie voorziene gevels/geveldelen (als glas nog ok is dwz Ug kleiner dan 2,9), dan moeten deze ramen niet vervangen worden). Ook eisen voor ramen bij combipremie: Uw max 1,7 W/m²K

17 Extra info over vloerisolatie Vloerisolatie via aannemer 6 /m² (Rd minimumeis van 1,2 m²k/w) Zowel van toepassing vloerisolatie op volle grond, als isolatie van plafond kelder Voor eenvormigheid werd Rd-waarde bij isolatie van plafond van kelder gelijk gehouden met isolatie van de vloer zelf. Er wordt aanbevolen om in dit geval meer isolatie te plaatsen indien technisch mogelijk

18 Premie condensatieketel beschermde afnemers Premie van 800 euro De beschermde klanten zijn de personen die recht hebben op de sociale maximumprijzen voor elektriciteit en aardgas. Zowel condensatieketel op aardgas als stookolie (+ butaan/propaan) komt in aanmerking (enkel individuele ketel) Niet beschermde afnemers: geen premie meer (wel nog renovatiepremie of VAP mogelijk).

19 Extra info zonneboiler Premie bedraagt 550 euro per m² (apertuuropp)- met een maximum van 2750 euro (of 5m²), max 50% factuur Minimale inhoud opslagvat: minstens 40 liter per m² apertuuropp bij vlakke plaat of 55 liter bij buiscollectoren Een gemiddeld gezin betaalt jaarlijks zo n 300 euro voor de productie van sanitair warm water. Door een zonneboiler te installeren wint dit gezin 150 à 200 euro per jaar. Kostprijs zonneboiler blijft hoog (ongeveer 4000 à 4500 euro). Terugverdientijd bedraagt nu jaar.

20 Warmtepomp Formule: 270 euro x ((0,87 x COP) 2,5) x het nominaal elektrisch compressorvermogen bij verwarmen uitgedrukt in kwatt en vervolgens beperkt tot 1700 euro

21 Renovatiepremie 2016 Nieuwe Renovatiepremies sinds 1/12/ categorieën waarbinnen je tot 2500 euro premie kan krijgen (20% (of 30%) van investeringskosten) Categorie 1: De structurele elementen van de woning: (vooral ruwbouw) Categorie 2: het dak: Categorie 3: Het buitenschrijnwerk Categorie 4: de technische installaties: (cv en elektrische installatie)

22 Hoeveel bedraagt renovatiepremie De premie wordt berekend per categorie van werken en bedraagt 20% of 30% van de kostprijs van de werken (excl. BTW). De premie bedraagt meestal 20%, met een maximum van euro per categorie van werken Inkomensgebonden!! ( voor alleenstaanden, voor samenwonenden) Voor elke categorie van werken moet er een factuurbedrag zijn van minstens euro (excl. BTW). Let op: voor de technische installaties is het investeringsbedrag waarop de premie berekend wordt, beperkt tot: centrale verwarming: euro (excl. BTW) elektrische installaties: euro (exl. BTW) sanitaire installaties: euro (Excl. BTW) De totale renovatiepremie kan nooit meer dan euro bedragen voor alle categorieën samen. Max 2 categorieën per keer aanvragen en minstens 1 jaar tussen 2 aanvragen en max 2 jaar, maximaal 2 aanvragen in totaal

23 Combinatie met renovatiepremie en premie netbeheerder Interessant voor Vervanging ramen Plaatsing condensatieketel (beschermde afnemers) Woning moet minstens 25 jaar oud zijn Beperkt inkomen (lage en middeninkomens) 20 of 30% premie Meer info:

24 Combinatie met VAP VAP = Verbeterings en Aanpassingspremie (wonen Vlaanderen) (VAP en reno niet combineerbaar) Laagste inkomens (woning 25 j oud) CV: installatie van of omschakeling naar cv: 1000 euro; vervanging van oude ketel door condensatieketel: 250 euro Muur: gevelwerkzaamheden, premie 1500 euro (minstens 3000 euro factuur) Niet cumuleerbaar met renovatiepremie

25 Belastingvermindering dakisolatie Enige resterende belastingvermindering, woning minstens 5j in gebruik Sinds vorig jaar Vlaamse overheid volledig bevoegd Enkel werken via aannemer, R-waarde 2,5 30% van de investering max 3070 euro fiscaal voordeel (volgend jaar verstrenging R-waarde naar 4,5)

26 Premies nieuwbouw 2016 Via netbeheerder: Ifv E-peil + sinds 2014 ook uitbreiding voor zonneboiler en warmtepomp Zonneboiler + warmtepomp: voorwaarden + premie identiek als bij bestaande woningen. Belangrijk: enkel voor bouwaanvraag tot eind 2013.

27 E-peil premie netbeheerder Zonneboiler via aannemer Warmtepomp via aannemer Aangesloten op het net voor 1/1/2014 of Bouwaanvraag tot 31/12/ euro per m², max 2750 euro, max 50% factuur premie van max 1700 euro (afh van type) E-peil premie Bouwaanvraag vanaf 1/1/2015 tot 31/12/2015 E30 nieuwbouwwoning /punt tov E30 E /punt tov E30 nieuwbouwappartement E-peil premie Bouwaanvraag vanaf 1/1/2016 tot 30/06/2016 E40 nieuwbouwwoning E40 nieuwbouwappartement Extra voor beschermde afnemers /punt tov E /punt tov E20 Voor woningen met bouwaanvraag voor 1/1/2015 wordt er eveneens een E-peil premie gegeven indien het bereikte E-peil minstens 20 punten lager is dan het wettelijk vereiste E-peil op het ogenblik van de bouwaanvraag. 20% hogere E-peilpremie, 50% hogere premie voor zonneboiler en warmtepomp

28 Vervolg E-peil premie : premie vanaf max E : premie vanaf max E : premie vanaf max E : premie vanaf max E : premie vanaf max E : premie vanaf max E20 Bij afbraak en heropbouw van een bestaande woning of een bestaand appartement, zonder wijziging van de aard en de bestemming van de woning of het appartement, worden de E- peilpremies, verdubbeld. Premie moet aangevraagd worden binnen 12 maand na EPBaangifte

29 Korting onroerende voorheffing Deze premie moet niet aangevraagd worden, maar wordt automatisch toegekend door de Vlaamse belastingadministratie. VEA bezorgt gegevens aan Vlaamse belastingadm. Woningen die niet onder de EPB-regelgeving vallen kunnen niet genieten van deze maatregel. Bouwaanvragen tot eind % korting bij een E-peil van maximaal E60 en dit gedurende 10 jaar 40% korting bij een E-peil van maximaal E40 en dit gedurende 10 jaar Bouwaanvragen in % korting bij een E-peil van maximaal E50 en dit gedurende 5 jaar 100% korting bij een E-peil van maximaal E30 en dit gedurende 5 jaar Bouwaanvragen in 2014 en % korting bij een E-peil van maximaal E40 en dit gedurende 5 jaar 100% korting bij een E-peil van maximaal E30 en dit gedurende 5 jaar Bouwaanvragen vanaf 1/1/ % korting bij een E-peil van maximaal E30 en dit gedurende 5 jaar 100% korting bij een E-peil van maximaal E20 en dit gedurende 5 jaar

30 Toegepast op BEN-woning (E30) Premie netbeheerder (bouwaanvraag 2016) E20 woning: 1800 euro E20 appartement: 800 euro Korting onroerende voorheffing (E20) Bouwaanvraag vanaf 2016 E20: 100% korting, 5 jaar lang voordeel ongeveer 5000 euro Of bouwaanvraag voor E30: 50% korting, 5 jaar lang voordeel ongeveer 2500 euro Totaal: ongeveer 6800 euro (E20), 2500 euro (E30) Eventueel ook BEN-krediet (Belfius, Triodos,)

31 Premiehervorming via netbeheerders vanaf 2017 (op basis van eerste principiële goedkeuring VR op 4/03/2016) Voor residentiële sector Afbouwscenario voor een aantal premies voor individuele maatregelen (dakisolatie, glasvervanging, spouwmuurisolatie, zonneboiler) Vereenvoudigingen (vb. forfaitaire premie voor warmtepomp) Verstrenging van eisen (vb. warmteweerstand dak, muur, vloer) Koppeling aan kwaliteitssystemen (voor muurisolatie via buitenen binnenzijde, voor zonneboiler en warmtepomp) Extra ondersteuning voor beschermde afnemers Invoeren nieuwe ondersteuning Voor binnenmuurisolatie (al vanaf 1/7/2016) Voor totaalrenovatie Voor collectieve renovatie-aanpak Stopzetting van Epeilpremie nieuwbouw voor bouwaanvragen vanaf /05/

32 Hervorming: De individuele premies bestaande woningen Dakisolatie: vereenvoudigen, verstrengen en afbouwen Nu 6 premies: aannemer/doe-het-zelf + 3 niveaus Rd (3,5; 4 en 4,5) Vanaf premies: aannemer/doe-het-zelf Rd 4,5 Afbouw: /3 /m : 4/2 /m 2 Spouwmuurisolatie: afbouwen Nu: 6 /m 2, gekoppeld aan STS Vanaf 2018: 5 /m 2, gekoppeld aan STS Muurisolatie aan de buitenzijde: verstrengen + kwaliteit Nu: 15 /m 2, Rd : 15 /m 2, Rd 3 Vanaf 2018: 15 /m 2, Rd 3, koppeling aan STS 11/05/

33 Hervorming: De individuele premies bestaande woningen Muurisolatie langs de binnenzijde: NIEUW Nu: geen premie Facturen vanaf 1/7/2016: 15 /m 2, Rd 2, begeleiding door architect met toezicht Facturen vanaf 2017: 15 /m 2, Rd 2, begeleiding door architect met toezicht of aannemer met certificaat van bekwaamheid Facturen vanaf 2019: 15 /m 2, Rd 2, begeleiding door architect met toezicht of aannemer met certificaat van bekwaamheid + indien werkzaamheden uitgevoerd vanaf 2019 : koppeling aan STS Vloerisolatie: verstrenging Nu: 6 /m 2, Rd 1,2 Vanaf 2017: 6 /m 2, Rd 2 11/05/

34 Hervorming: De individuele premies bestaande woningen Glas: vereenvoudiging en afbouw Nu: 2 premies 12 /m 2, U-waarde 1,1 ter vervanging van enkel glas, 15 /m 2 U-waarde 0,8 ter vervanging van enkel of dubbel glas Vanaf 2017: 10 /m 2, U-waarde 1,1 voor alle nieuw geplaatste beglazing in bestaande woning Vanaf 2020: 8 /m 2, U-waarde 1,1 voor alle nieuw geplaatste beglazing in bestaande woning Zonneboiler: afbouw en koppeling aan kwaliteitssysteem Nu: 550 /m 2, max 2750, max 50% factuur 1/1/2017: 550 /m 2, max 2750, max 40% factuur Vanaf 1/7/2017: idem + aannemer beschikt over certificaat van bekwaamheid Vanaf 2019: 375 /m 2, max 1875, max 40% factuur, aannemer beschikt over certificaat van bekwaamheid 11/05/

35 Hervorming: De individuele premies bestaande woningen Warmtepomp: verhoging, vereenvoudiging en koppeling aan kwaliteitssysteem Nu: premie afhankelijk van COP en vermogen, max 1700 euro Vanaf 2017: forfaitaire premies per type warmtepomp 4000 geothermische 1500 lucht/water, 800 hybride lucht/water 300 lucht/lucht Telkens max 40% factuurbedrag Vanaf 1/7/2017: idem + aannemer beschikt over certificaat van bekwaamheid Verdubbelingen indien ter vervanging van elektrische verwarming of indien in gebied zonder aardgas (niet cumuleerbaar) 11/05/

36 Hervorming: NIEUW: Totaalrenovatie werken via voucher Recht op forfaitair supplement afh. v. # nog uit te voeren investeringen Supplement van zodra er nog 3 investeringen worden uitgevoerd Uitbetaling na elke investering 7 investeringen komen in aanmerking : dakisolatie, muurisolatie, vloerisolatie, beglazing, zonneboiler, warmtepomp, ventilatiesysteem In voucher aangeven welke investeringen nog zullen worden uitgevoerd in periode van 5 jaar (vanaf eindfactuur eerste investering) Voorwaarde: behalen van eisenniveaus 2017 voor dak, glas, muur, vloer op niveau van hele woning Voorwaarde: vanaf 5 e investering voorleggen EPC na Woninggebonden + slechts 1 voucher Afschaffen combipremie, met overgangsregeling 11/05/

37 Hervorming: NIEUW: Totaalrenovatie werken via voucher Concreet voorstel forfaitaire supplementen Na tijdige uitvoering van de derde investering de vierde investering de vijfde investering de zesde investering de zevende investering Forfaitair supplement per Forfaitair supplement per woning wooneenheid 1250 euro 625 euro Bijkomend 500 euro Bijkomend 250 euro Bijkomend 1000 euro Bijkomend 500 euro Bijkomend 1000 euro Bijkomend 500 euro Bijkomend 1000 euro Bijkomend 500 euro Max voor woningen, 2375 voor appartementen Minimale oppervlaktes voor isolatie 30 m 2, voor glas 5 m 2 11/05/

38 Hervorming: De E-peilpremie voor nieuwbouw Afschaffen vanaf bouwaanvragen 2017 Enkel nog ondersteuning via korting onroerende voorheffing. 11/05/

39 Hervorming: Optrekken ondersteuning voor beschermde afnemers Nu: 50% verhoging voor premies bestaande bouw, 20% verhoging voor Epeilpremie, premie van 800 euro voor individuele condensatieketel, kortingbon 150 euro energiezuinige koelkast/wasmachine Vanaf 2017: Dakisolatie vastgeklikt: 10,5 / m 2 aannemer, 5,25 / m 2 dhz Spouwmuurisolatie vastgeklikt: 9 / m 2 Glas vastgeklikt: 56 / m 2, max 40% factuur Buitenmuur, binnenmuur, vloerisolatie en totaalrenovatie: 50% verhoging Zonneboiler en warmtepomp: 20% verhoging Condensatieketel: 1800 euro, max 40% factuur Kortingbon: behoud 11/05/

40 Hervorming: NIEUW: Collectieve aanpak werken via projectbegeleiders (= ontzorgers) Verplichting voor netbeheerders om te voorzien in externe projectbegeleiders collectieve renovatie Verplichting voor netbeheerders om per kwartaal een call voor collectieve renovatieprojecten te organiseren 1 collectief renovatieproject = minstens 10 woningen in zelfde buurt die zelfde type investering aanpakken Geen bijkomende financiële ondersteuning voor deelnemers volgen gewone stelsel 11/05/

41 Varia

42 Energielening via lokale entiteit Lokale entiteiten of energiehuizen verstrekken goedkope leningen, bestemd voor structurele energiebesparende maatregelen, aan particulieren. (meestal renovatie) Dit gebeurt via lokale entiteiten die zijn aangeduid door steden en gemeenten in overleg met het OCMW. Meestal lenen à max 2%, soms aan 0% (ongeveer 85% leningen aan 2%, gemiddelde lening van 7000 euro) In 2 faciliteitengemeenten nog geen energielening mogelijk.

43 Premies gemeenten en provincies Steeds minder gemeenten geven premie voor zonneboiler (80) en pv (20) Beperkt aantal gemeenten geven premie voor dak, glas, muur, cv-ketel of lage energiewoning Provincie (enkel Vlaams-Brabant)

44 Ecodesignrichtlijn 2015 (ketels tot 70 kw) Verkoop verwarmingsinstallaties strengere eisen sinds 26/9/2015 Quasi enkel nog condensatieketels kunnen verkocht worden Uitzondering: verkoop van sommige cv-ketels blijft toegelaten voor appartementsgebouwen (met gemeenschappelijke schouw). Er wordt toegelaten dat daar iets minder performante ketels worden geplaatst (omdat de schouw niet geschikt is om een condensatieketel te plaatsen). de seizoensgebonden energie-efficiëntie voor ruimteverwarming mag niet lager zijn dan 86 %. Er is één belangrijk uitzondering op deze regel, namelijk de verwarmingsketels type B1, die nog vaak gebruikt worden in appartementen, waarbij meerdere installaties op eenzelfde schouw worden aangesloten. Hier mag de seizoensgebonden energie-efficiëntie van ruimteverwarming van nieuwe ketels niet lager zijn dan 75 %.

45 Vervolg Sinds september 2015: labelling voor cv-ketels die verkocht worden (vergelijkbaar met A-G label voor koelkasten). Geen eisen voor cv-installaties die er al staan. Meer info:

46 Vlaamse dakisolatienorm + glas Sinds 2015: strafpunten voor woningen zonder dakisolatie (Rwaarde minstens 0,75). Strafpunten lopen op tot 15 vanaf (dwz kan dan ongeschikt worden verklaard). Onderdeel van Vlaamse Wooncode In de praktijk vooral toegepast op huurwoningen maar is ook van toepassing op niet-huurwoningen. Handhaving is bevoegdheid van wonen-vlaanderen (en lokale besturen die een woononderzoek kunnen uitvoeren, meestal na klacht van huurder). Bewijzen via EPC (indien geen default-waarde gebruikt werd) of feitelijke vaststelling (= inspecteur die kan vaststellen of er voldoende isolatie in zit). Ook van toepassing voor alle appartementen in appartementsgebouw In voorbereiding via Wooncode: minimaal dubbele beglazing (vanaf 2020 strafpunten, vanaf 2023 mogelijk ongeschikt.