Inspectiestandpunten legionellapreventie

Transcriptie

1 Versie 2.1 Datum 19 december 2014 Status Definitief

2 Colofon ILT Wonen, Water en Producten Contactpersoon ing. H.R. de Vries Coördinerend Specialistisch Inspecteur Versie 2.1 Pagina 2 van 34

3 Colofon 2 Inleiding 4 1 Artikel 35 Drinkwaterbesluit; reikwijdte legionellapreventie Instellingen als bedoeld in het Uitvoeringsbesluit WTZi Instellingen voor medisch specialistische zorg High-care afdelingen van ziekenhuizen Militaire instellingen Clubgebouw scouting Studentenhuisvesting Gebouwen met celfunctie Verblijf van buitenlandse werknemers/seizoenarbeiders Bed en Breakfast Opvanghuizen, crisisopvang Gezondheidscentra, fysiotherapiepraktijken en andere zorgpraktijken Zwem- of badwater Jachthavens Appartementen voor verhuur volgens shortstay/longstay formule Zorghotel prioritair vanwege de functie verlenen logies Hospice Zorginstellingen/zorgwoningen Gebouwen met een logiesfunctie en uitzonderingen 19 2 Artikel 37 Dwb; risicoanalyse, 38 Dwb; beheersplan, 40 Dwb; logboek Digitaal aanleveren van beheersplan en/of logboek 25 3 Artikel 41 Dwb; melden Terstond melden van een normoverschrijding Melden niet prioritaire instellingen 26 4 Artikel 42 Dwb en artikel 6 en 7 Rlp; monsterneming en analyse Accreditatie monsterneming 27 5 Artikel 43 Dwb; aantal meetpunten en meetfrequentie Verhogen of verlagen monsternemingsfrequentie Aantal meetpunten 29 6 Artikel 44 Dwb; Beheersmaatregelen (Alternatieve technieken) Meetprogramma bij gebruik alternatieve techniek Gebruik biociden bij niet-prioritaire instellingen Fysische techniek preventief plaatsen bij nieuwbouw 32 Bijlage A Gereserveerd 34 Pagina 3 van 34

4 Inleiding Voor een nadere uitleg van vragen over Legionella, die een duidelijk verband hebben met toezicht en handhaving, heeft de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) deze notitie en legionellapreventie opgesteld. Deze notitie geeft antwoord op vragen over uitleg en interpretatie van de regelgeving, die van belang zijn voord e controleurs van de drinkwaterbedrijven in verband met de controletaak ex artikel 24 Drinkwaterwet en voor de inspecteurs van de ILT in verband met hun toezichtstaak. In het verlengde hiervan is deze notitie ook van belang voor adviseurs, installateurs en onder toezicht staanden (OTS) die ieder met hun eigen verantwoordelijkheid kennis kunnen nemen van de wijze waarop de ILT haar toezichthoudende taak op het gebied van de legionellapreventie uitvoert. Voor vragen van installatietechnische aard kan worden geraadpleegd, website die wordt beheerd door ISSO. Voor algemene vragen over Legionella is een rubriek beschikbaar op de website van de rijksoverheid via de volgende link: Antwoord op alle andere vragen kunt nu krijgen door contact op te nemen met het Meld- en Informatiecentrum (MIC) van de ILT via telefoonnummer: De actuele versie van en legionellapreventie is te vinden op de website van ILT en op Gebruikte afkortingen in dit document: Bb = Bouwbesluit Bgb = Besluit gewasbeschermingsmiddelen en biociden Bhvbz = Besluit hygiëne en veiligheid van badinrichtingen en zwemgelegenheden BRL = Beoordelingsrichtlijn CIb = Centrum voor infectieziektenbestrijding Dwb = Drinkwaterbesluit Dwr = Drinkwaterregeling Dww = Drinkwaterwet ILT = Inspectie Leefomgeving en Transport ISSO = Instituut voor Studie en Stimulering Onderzoek van gebouwinstallaties Rlp = Regeling legionellapreventie RvA = Raad van Accreditatie VVE = Vereniging van eigenaren Whvbz = Wet hygiëne en veiligheid van badinrichtingen en zwemgelegenheden WTZi = Uitvoeringsbesluit Wet toelating zorginstellingen Pagina 4 van 34

5 1 Artikel 35 Drinkwaterbesluit; reikwijdte legionellapreventie 1.1 Instellingen als bedoeld in het Uitvoeringsbesluit WTZi Onderstaand worden met stroomdiagrammen waarin de wettekstbepalingen zijn opgenomen en voorbeelden de diverse mogelijkheden toegelicht. Is sprake van een instelling voor medisch specialistische zorg (ziekenhuizen) * Ja Nee Volg het schema voor zorginstellingen 35.1b en/of logiesfunctie 35.1c. Is sprake van een zelfstandig behandelcentrum?** Nee Legionellapreventieplichtig H4 Dwb Ja Volg het schema voor zorginstellingen 35.1b en/of logiesfunctie 351c Zorginstellingen 35.1b: hoofdstuk 1.13 Gebouwen met logiesfunctie: hoofdstuk 1.14 *Dit is een vanwege de AWBZ of Zorgverzekeringswet gefinancierde instelling, zoals dat is beschreven in artikel 1.2 van het Uitvoeringsbesluit WTZi en artikel 5 van de Wet Toelating Zorginstellingen. **Zelfstandige behandelcentra zijn vrijwel altijd dagbehandelcentra zoals ooglasercentra, abortusklinieken, dagpoli s, bloedpoli, etc. De legionella preventie regelgeving is onder andere gebaseerd op een inschatting van het risico van het voorkomen van Legionella in installaties en de kans dat een bepaalde risicogroep hiermee in aanraking kan komen. Een risicoschatting op het krijgen van legionellose dus. Het CIb hanteert bij deze inschatting de volgende criteria: Casuïstiek Populatie behoort tot de risicogroep Continue verneveling Overnachting elders (logies) Tijdelijk aangelegde drinkwaterinstallaties Vooral om te bepalen of een instelling wel of niet prioritair is, zijn naast de wettelijke bepalingen, deze criteria mede van belang. Dit kan verwarrend zijn, met name bij de instellingen die wel/niet vallen onder Dwb artikel 35.1 a,b en c. In het geval van zelfstandige behandelcentra is sprake van een populatie (patiënten) zonder onderliggend lijden. Deze groep is niet kwetsbaarder voor het verkrijgen van Legionellose dan gezonde mensen. Legionellapreventie plicht is dus niet noodzakelijk. Pagina 5 van 34

6 1.2 Instellingen voor medisch specialistische zorg Ziekenhuizen vallen onder de werking van Hoofdstuk 4 van het Drinkwaterbesluit. Zelfstandige behandelcentra niet. Dwb artikel 35, lid 1 onder a Wtzi artikel 1.2 Algemene ziekenhuizen en universitaire medische centra/ziekenhuizen zijn prioritair. Zelfstandige behandelcentra niet. Niet prioritair zijn (niet limitatief): instellingen - niet zijnde een ziekenhuis - voor medisch specialistische zorg militaire instellingen, zoals ziekenboegen, gezondheidscentra en operationeel geneeskundige instellingen zelfstandige dialysecentra zelfstandige radiotherapeutische centra zelfstandige revalidatiecentra zelfstandige longrevalidatie centra (sanatoria) zelfstandige epilepsiecentra zelfstandige audiologische centra particuliere klinieken voor oogheelkunde particuliere klinieken voor dermatologie particuliere klinieken voor orthopedie particuliere klinieken voor cardiologie particuliere klinieken voor plastische chirurgie particuliere klinieken voor snijdende specialismen particuliere klinieken voor beschouwende specialismen abortusklinieken centra voor erfelijkheidsonderzoek Toelichting Uitvoeringsbesluit WTZi (Wet toelating zorginstellingen), artikel 1.2, onderdeel 1 spreekt van instellingen voor medisch-specialistische zorg. Niet tot instellingen voor medisch-specialistische zorg behoren militaire instellingen als militaire ziekenboegen, militaire gezondheidscentra en militair operationeel geneeskundige instellingen. Dit is bepaald in artikel 2.1, lid 1, Uitvoeringsbesluit WTZi. In de Beleidsregels transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg van de Nederlandse Zorgautoriteit (Regeling NR/CU-213, later vervangen door NR/CU- 233 en NR/CU-236) wordt beschreven wat wordt verstaan onder instellingen voor medisch-specialistische zorg. Dat zijn: algemene ziekenhuizen en universitaire medische centra/ziekenhuizen zelfstandige Dialysecentra; zelfstandige Radiotherapeutische centra; zelfstandige Revalidatiecentra; Zelfstandige behandelcentra zijn uitgezonderd. Daarom zijn de hierboven genoemde zelfstandige dialysecentra, radiotherapeutische centra en revalidatiecentra niet prioritair. Pagina 6 van 34

7 De Regeling declaratiebepalingen medisch-specialistische zorg zondert zelfstandige longrevalidatie centra (sanatoria), zelfstandige epilepsiecentra en abortusklinieken uit van medisch-specialistische zorg. In een uitspraak van de Raad van State ( /1/H1 en /2/H1, 4 juli 2011) baseert zij zich, voor de vraag wat instellingen voor medisch specialistische zorg zijn, op de toelichting bij het Uitvoeringsbesluit WTZi. Hieruit valt af te leiden dat algemene, academische, militaire en categorale ziekenhuizen, evenals de voormalige zelfstandige behandelcentra instellingen voor medischspecialistische zorg zijn. De voormalige zelfstandige behandelcentra waar hier op wordt gedoeld vervielen met de inwerkingtreding van de WTZi per 1 januari 2006 en zijn terug te vinden in de Nationale Atlas Volksgezondheid van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het gaat dan om particuliere klinieken voor oogheelkunde, dermatologie, orthopedie, cardiologie, plastische chirurgie, snijdende specialismen en beschouwende specialismen. 1.3 High-care afdelingen van ziekenhuizen Het bemonsteren van tappunten in een ziekenhuis met één of meerdere high-care afdelingen. Aerosolvormende tappunten als bedoeld in artikel 35, lid 4 onder d van het Dwb. In een ziekenhuis met één of meerdere high-care afdelingen dienen op die betreffende afdelingen alle tappunten te worden aangemerkt als aerosolvormend tappunt. Dit geldt niet voor de gehele drinkwaterinstallatie van het ziekenhuis, maar alleen op de high-care afdelingen waar de betreffende patiënten verblijven en worden behandeld. Het gaat om de volgende afdelingen: hematologie, oncologie, afdelingen waar transplantaties worden uitgevoerd en afdelingen waar patiënten met chronische longaandoeningen of met stoornissen van het immuunsysteem verblijven. Als eis kan worden gesteld dat alle tappunten worden aangemerkt als aerosolvormend tappunt. Op de aerosolvormende en niet-aerosolvormende tappunten worden monsters genomen en geanalyseerd op legionellabacteriën. 1.4 Militaire instellingen Militaire instellingen voor medische zorg uitgezonderd voor legionellapreventie. Dwb artikel 35, lid 1 onder a WTZi artikel 1.2, onderdeel 1 en artikel 2.1 Instellingen voor medisch-specialistische zorg zijn weliswaar prioritair, maar in artikel 2.1. WTZi wordt een uitzondering aangegeven voor militaire instellingen zoals militaire ziekenboegen, militaire gezondheidscentra en operationeel geneeskundige instellingen. Militaire instellingen voor medische zorg vallen dus niet onder hoofdstuk 4 van het Dwb. Pagina 7 van 34

8 1.5 Clubgebouw scouting Clubgebouwen van de scouting vallen in sommige gevallen wel onder de reikwijdte van artikel 35 Dwb. Dwb artikel 35, lid 1, onder c, ten 1 e Gebouwen met een logiesfunctie als bedoeld in artikel 1.1, lid 3 van het Bb. Uit de wetgeving blijkt dat de logiesfunctie van belang is. Wanneer er een logiesfunctie is, is in het Bb geregeld en ingevuld. In het bestemmingsplan is dit nader uitgewerkt. Heeft een bouwwerk verenigingsgebouw als bestemming, waarin vervolgens incidenteel door een aantal mensen wordt overnacht, dan is de regelgeving niet van toepassing. Is er echter een logiesfunctie voor het clubgebouw in het bestemmingsplan opgenomen dan is de regelgeving wel van toepassing. 1.6 Studentenhuisvesting Studentenhuisvesting valt niet onder de prioritaire doelgroep. Bb artikel 1.1, lid 3 Studentenhuisvesting valt volgens de definitie van het Bb onder woonfunctie (gebruiksfunctie voor het wonen) en niet onder logiesfunctie (gebruiksfunctie voor het bieden van recreatief verblijf of tijdelijk onderdak aan mensen). 1.7 Gebouwen met celfunctie Gebouwen met een celfunctie (inclusief ophoudkamers) vallen onder hoofdstuk 4 van het Dwb. Dwb artikel 35, lid 1 onder e De Legionella regelgeving is van toepassing in een gebouw, een gedeelte van een gebouw of een samenhangend geheel van gebouwen of gedeelten daarvan met een celfunctie als bedoeld in artikel 1.1, lid 3 van het Bb. In het Bb wordt celfunctie gedefinieerd als: gebruiksfunctie voor dwangverblijf van mensen. Is hier sprake van dan geldt dus de legionellapreventie plicht conform hoofdstuk 4 van het Dwb. In de toelichting van het Dwb staat dat volgens het CIb op deze locaties geen sprake is van een hoog of middelmatig risico. Toch is de regelgeving van toerpassing, omdat de overheid een specifieke verantwoordelijkheid heeft voor het welzijn van de mensen die hier op gezag van de overheid verblijven. Dit geldt tevens voor ophoudkamers in politiebureaus, rechtbanken en Koninklijke Marechaussee brigades (mits er douches aanwezig zijn bedoeld voor deze ophoudkamers; maar niet personeelsdouches). Pagina 8 van 34

9 Toelichting Het Dwb verwijst in artikel 35 naar het begrip celfunctie zoals gedefinieerd in het Bouwbesluit Volgens het Bb 2012 zijn binnen de celfunctie 2 soorten verblijfsruimten: cellen en andere verblijfsruimten. Dit betekent dat ook die andere verblijfsruimten vallen onder het begrip celfunctie en volgens het Dwb prioritair zijn. Een ophoudkamer is een voorbeeld van een andere gebruiksfunctie, die samen met de gebruiksfunctie cel onder de definitie van celfunctie valt. Wanneer in een politiebureau met of zonder cel(len), maar wel met ophoudkamers, de arrestanten gebruik kunnen maken van aerosolvormende tappunten als bedoeld in artikel 35 lid 4, zoals (oog)douches, dan is er sprake van een prioritaire locatie. Een politiebureau zonder ophoudkamers, maar wel met cellen, is uiteraard ook een prioritaire locatie. De andere groepen instellingen dan politiebureaus, die genoemd zijn in de definitie van celfunctie, zijn prioritair volgens dezelfde bepaling in het Drinkwaterbesluit (artikel 35, lid 1 onder e). 1.8 Verblijf van buitenlandse werknemers/seizoenarbeiders In bepaalde gevallen geldt een uitzondering voor legionellapreventie-plicht bij verblijf van buitenlandse werknemers en seizoenarbeiders. Dwb artikel 35 lid 1 onder c. waarin de categorieën worden aangewezen die Legionellapreventie plichtig zijn met een verwijzing naar het Bb ten aanzien van het begrip logiesfunctie en woonfunctie met een bedrijfsmatig nachtverblijf voor meer dan 5 personen. Een logiesfunctie is gedefinieerd als gebruiksfunctie voor het bieden van recreatief verblijf of tijdelijk onderdak aan mensen. Woonfunctie is gedefinieerd als gebruiksfunctie voor het wonen. Verblijven werknemers in een gebouw, gedeelte van een gebouw of een samenhangend geheel van gebouwen of gedeelten daarvan met een logiesfunctie of woonfunctie dan geldt in principe een legionellapreventie plicht (H4 Dwb). Ook is van belang waar de werknemers werkzaam zijn. Zijn de werknemers onder gebracht op het terrein van de werkgever (caravans of tenten), of in gebouwen van de werkgever dan is er geen plicht tot legionellapreventie (H4, Dwb). Zijn de werknemers echter onder gebracht op een camping of in een gebouw zoals een hotel of pension en zijn zij niet ter plaatse werkzaam, dan geldt wel de legionellapreventie plicht (H4, Dwb). Toelichting met voorbeelden Verblijf van werknemers: In overnachtinglocaties zoals hotels, motels, pensions, kampeerboerderijen, groepsaccommodaties, bungalowparken en conferentieoorden moet worden voldaan aan Legionellapreventie H4, Dwb. Op een camping/kampeerterrein ingericht voor recreatief verblijf (waar naast seizoenarbeiders ook recreanten verblijven) ook H4 Dwb Op een terrein in eigendom van de werkgever in tenten en/of caravans waar verder geen sprake is van recreatief verblijf. Hier geldt H4 Dwb niet! Pagina 9 van 34

10 Op een terrein in gebouwen uitsluitend gebruik door mensen die ter plaatse werkzaam zijn (zie artikel 35 lid 1 onderdeel c, onder ten eerste Dwb). Hier geldt H4 Dwb ook niet! In (recreatie)woningen, en ingeschreven als hoofdverblijf, dus feitelijk een eigen woning. Hier geldt H4 Dwb ook niet. 1.9 Bed en Breakfast Bij een grenswaarde van meer dan 5 personen wordt een Bed & Breakfast (B&B) aangemerkt als een prioritaire instelling. Een B&B wordt op grond van artikel 35, lid 1, onder c ten 2 e aangemerkt als een gebouw of een gedeelte van een gebouw of een samenhangend geheel van gebouwen of gedeelten daarvan, met een woonfunctie waar bedrijfsmatig nachtverblijf wordt verleend aan meer dan 5 personen. Voor een aantal locaties met een woonfunctie, waar in praktijk mede sprake is van het bedrijfsmatig verlenen van nachtverblijf (zoals bij Bed & Breakfast en Vrienden op de Fiets) was bij toepassing van het Waterleidingbesluit niet altijd direct duidelijk of deze vielen onder de plicht tot legionellapreventie. Net als bij de locaties, bedoeld in het eerste lid, onderdeel c, ten eerste, gaat het om locaties waar reizigers verblijven en die daarmee een risicofactor opleveren voor besmetting van personen. Daarom zijn deze locaties expliciet aangeduid in het eerste lid, onderdeel c, sub twee. Na raadpleging van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is bepaald dat er een plicht is tot legionellapreventie in een gebouw (of een gedeelte daarvan of een samenhangend geheel van gebouwen of gedeelten daarvan) met een woonfunctie, waar bedrijfsmatig nachtverblijf wordt verleend aan meer dan vijf personen. In het besluit wordt de norm van 5 personen aangehouden (was 5 slaapplaatsen). Het gaat hierbij om de feitelijke functie en niet zo zeer of een Bed & Breakfast als zodanig is aangegeven in het bestemmingsplan. Voor het onderscheid om te bepalen of iets een B&B is of een vakantiehuisje, is het volgende bepalend. Zolang de B&B-verblijfsruimte geen zelfstandig huisje is, valt het niet onder de term recreatiewoning (en is uitzondering bij logiesverblijven niet van toepassing) en is het een prioritaire instelling (bij meer dan 5 personen). Of andersom geredeneerd, een B&B-verblijfsruimte moet onderdeel uitmaken van een woon-hoofdverblijf (zie volzin onder ) en is bij een capaciteit van meer dan 5 personen prioritair Opvanghuizen, crisisopvang Opvanghuizen voor crisisopvang vallen onder de regelgeving voor legionellapreventie. Er gelden uitzonderingen. Dwb artikel 35, lid 1 onder b in samenhang met artikel 2 Rlp wijst de categorieën van zorginstellingen aan die legionellaplichtig zijn Dwb artikel 35, lid 1 onder c sub 1 Pagina 10 van 34

11 Afhankelijk van de functie (zorgfunctie of logiesfunctie) valt een (crisis)opvanghuis onder de regelgeving legionellapreventie. Dit kan schematisch in kaart worden gebracht. Voorbeelden zorg (Crisis)opvang met overnachting bestemd voor dak- en thuislozen of verslaafden is prioritair. Maatschappelijke opvang voor volwassenen met verblijfsaccommodatie bestemd voor dak- en thuislozen of verslaafden is prioritair. Zorginstellingen bedoeld voor crisisopvang waar uitsluitend sprake is van een of meerdere eenvoudige drinkwaterinstallaties, de zogenaamde zorgwoningen zijn niet prioritair. Voorbeelden logiesfunctie (Crisis)opvang waarbij geen sprake is van zorg die wordt verleend ogv de Awbz (ofwel er is geen sprake van medisch-specialistische zorg) en waarbij de bewoners staan ingeschreven bij de gemeente (ofwel er is geen sprake is van een logiesfunctie van het opvanghuis) is niet prioritair. (Crisis)opvang waarbij geen sprake is van zorg die wordt verleend ogv de Awbz (ofwel er is geen sprake van medisch-specialistische zorg) en waarbij de bewoners hun hoofdverblijf elders hebben zoals Blijf van mijn Lijfhuizen (ofwel er is wel sprake van een logiesfunctie van het opvanghuis) is wel prioritair Gezondheidscentra, fysiotherapiepraktijken en andere zorgpraktijken Gezondheidscentra en zorgpraktijken (zoals huisartsenpraktijken, apotheken fysiotherapiepraktijken) vallen niet onder de regelgeving voor legionellapreventie? Artikel 35, lid 1 onder b Dwb in samenhang met artikel 2 Rlp wijst de categorieën van zorginstellingen aan die legionellaplichtig zijn. Alleen als de gezondheidscentra vallen onder de in artikel 2 van de Rlp genoemde locaties is er sprake van een prioritaire instelling. In de regel zullen huisartsenpraktijken, apotheken en fysiotherapiepraktijken daar niet onder vallen. De categorieën in artikel 2 Rlp zijn: Revalidatiecentra met overnachting. Oncologische en radiotherapeutische instituten. Verpleeghuizen. Instellingen voor verstandelijk gehandicapten en psychiatrische cliënten. Instellingen voor niet-verstandelijk gehandicapten. Verzorgingshuizen. Herstellingsoorden. Geestelijke gezondheids- en verslavingszorg met overnachting bestemd voor dak- en thuislozen of verslaafden. Maatschappelijke opvang voor volwassenen met verblijfsaccommodatie bestemd voor dak- en thuislozen of verslaafden. Pagina 11 van 34

12 1.12 Zwem- of badwater Zwem- of badinrichtingen waar drinkwater wordt verneveld door douches vallen onder de regelgeving voor legionellapreventie als aan een oppervlakte- en dieptemaat van een of meerdere bassins wordt voldaan. Dwb artikel 35, 1 e lid onder f Whvbz artikel 1.1, 3 de lid Bhvbz, hoofdstuk II Badinrichtingen die drinkwater vernevelen vallen onder de prioritaire doelgroepen in het Drinkwaterbesluit indien tenminste één bassin een wateroppervlakte van 2m of meer heeft en dieper is dan 0,5 meter. In een legionella-risicoanalyse en daarop gebaseerd beheersplan wordt op grond van hoofdstuk 4 van het Dwb aandacht besteed aan de douches die in een dergelijke zwem- of badinrichting aanwezig zijn. Douches in zwembaden dienen om hygiënische redenen drinkwater te leveren en geen zwem- of badwater. Voor het drink- en douchewater in de badinrichting is het ministerie van I&M bevoegd gezag. Voor het zwemwater en de hygiëne en veiligheid van de badinrichting is de Provincie bevoegd gezag. Het water waarmee de bassins zijn gevuld moet van drinkwaterkwaliteit zijn. De speeltoestellen, nevelgrotten, watervallen of whirlpools die in de zwem- of badinrichting aanwezig zijn vallen onder hoofdstuk II van het Bhvbz: het zwem- of badwater mag niet meer dan 100 kve legionellabacteriën per liter bevatten. Een (aparte) legionella-risicoanalyse dient te worden uitgevoerd en een (apart) beheersplan dient te worden opgesteld. Achtergrondinformatie De minimumgrenzen die in het Dwb zijn gesteld aan een badinrichting komen overeen met die van een zogenaamde categorie A-inrichting van het Bhvbz. Op advies van het CIb zijn deze grenzen gelijk getrokken. Dat betekent dat per 1 juli 2011 alleen voor deze categorie A-badinrichtingen op basis van het Dwb de plicht tot legionellapreventie geldt met betrekking tot het drinkwatersysteem (inclusief de douches). Door deze wijziging is het aantal badinrichtingen dat voor wat betreft de drinkwaterinstallatie aan legionellapreventie moet voldoen kleiner geworden. Door in het kader van het Dwb dezelfde minimumgrenzen te hanteren, wordt voorkomen dat bij een badinrichting met een kleiner bad wel aan legionellapreventie moet worden gedaan voor wat betreft de drinkwaterinstallatie, maar niet voor wat betreft het badwatersysteem. De indeling in categorieën en de relatie met het Dwb is terug te vinden in de Handleiding Zwemgelegenheden (Infomil 2004) en het Werkboek Bhvbz (Infomil 2010). Indeling in categorieën categorie A: bassin = 2 m² en dieper dan 0,50 meter categorie B: bassin = 2 m² en ondieper dan 0,50 meter categorie C: badinrichtingen ingericht voor zwemmen in oppervlaktewater categorie D: geïnventariseerde plaatsen om te zwemmen in oppervlaktewater Voorbeelden Als er alleen sprake is van een peuterbad met een wateroppervlakte van 5m 2 en 0,4 meter diep waarbij douches aanwezig zijn is niet prioritair. Pagina 12 van 34

13 Een sauna of prostitutiebedrijf met alleen een bad met een wateroppervlakte van 5 m2 en 0,4 meter diep waarbij douches aanwezig zijn is niet prioritair Jachthavens Jachthavens zijn prioritair en moeten voldoen aan de wettelijke plicht voor legionellapreventie als er vernevelde tappunten aanwezig zijn op een jachthaven en er gelegenheid bestaat voor passanten 1 voor het aanleggen of afmeren van pleziervaartuigen. Dwb artikel 35, lid 1 onder h Uit de omschrijving van een jachthaven blijkt dat er verschillende soorten jachthavens bestaan. De aard van de jachthaven (verhuur, reparatie en/of verkoop van schepen) is niet bepalend voor de vraag of hoofdstuk 4 van het drinkwaterbesluit van toepassing is. Een jachthaven is prioritair als er gelegenheid bestaat voor het aanleggen, afmeren of afgemeerd houden van pleziervaartuigen en gebruikers de mogelijkheid hebben om te douchen. Nu moet het ook nog gaan om een collectief leidingnet of collectieve watervoorziening waarop direct of indirect tappunten zijn aangesloten. Het gaat dan om tappunten met een douche of andere appendage waarmee water kan worden gesproeid of verneveld. Er is sprake van een prioritaire instelling als er op de vulpunten op de steigers appendages zitten waarmee water kan worden gesproeid of verneveld (bijvoorbeeld om de boten mee af te spuiten), of wanneer er douches aanwezig zijn voor gebruik door passanten. Dus er dient een RA te worden opgemaakt en daaruit zal blijken of er sprake is van bedoelde tappunten en een BP nodig is met de daarbij behorende beheersmaatregelen. Het opstellen van een RA is een formele stap, omdat vaak sneller beoordeeld kan worden of er sprake is van vernevelende tappunten Appartementen voor verhuur volgens shortstay/longstay formule Woonappartementen (of een complex van woonappartementen) die door professionele organisaties voor kortere of langere tijd worden verhuurd op logiesbasis in de formule van shortstay / longstay kunnen worden beschouwd als gebouwen met logiesfunctie. Als sprake is van een recreatiewoning is de uitzonderingsregel van toepassing, tenzij het een complex betreft van appartementen of woningen. Dwb artikel 35, lid 1, onder c 1 o. De appartementen die volgens de formule van shortstay/longstay worden verhuurd door een professionele organisatie, namens een eigenaar/huurder van een 1 Het begrip passant staat niet in het Drinkwaterbesluit. Met passanten wordt in dit geval bedoeld een gebruiker van een afgemeerd vaartuig die van een vernevelend tappunt gebruik maakt dat is aangesloten op de collectieve installatie. Pagina 13 van 34

14 appartement of woning, kunnen worden beschouwd als logiesfunctie. In het Bouwbesluit wordt het begrip logiesfunctie gedefinieerd als een gebruiksfunctie voor het bieden van recreatief verblijf of tijdelijk onderdak aan personen. Hieruit blijkt dat deze vorm van verhuur kan worden beschouwd als logiesfunctie (zie toelichting) en prioritair is op grond van artikel 35, lid onder c 1 o Dwb. Het Drinkwaterbesluit maakt een uitzondering voor recreatiewoningen. Als de shortstay de verhuur betreft van een enkele flat in en flatgebouw of een enkele woning, (of een woonappartement) valt dit onder de uitzonderingsregel en is geen sprake van een prioritaire instelling. Het dient dan te gaan om een recreatiewoonverblijf, waarvan de gebruikers het hoofdverblijf elders hebben, voor zover dit verblijf geen deel uitmaakt van een complex van soortgelijke verblijven dat in het kader van een bedrijf of in enigerlei vorm van onderlinge samenwerking door de rechthebbende wordt beheer. Er is sprake van een complex van soortgelijke verblijven als het totaal aan slaapplaatsen van de (recreatie)woningen binnen het complex gezamenlijk tenminste 20 bedraagt. Onder beheer wordt verstaan dat de verhuur, het onderhoud, sleutelafgifte en wettelijke maatregelen in zijn geheel of in combinaties van onderdelen worden uitgevoerd in opdracht van de eigenaren, tenzij een eigenaar aangemerkt kan worden als een bedrijf als die zelf een complex aan recreatiewoningen verhuurt Zorghotel prioritair vanwege de functie verlenen logies Kleinschalige hotels met appartementen waar verpleging, verzorging en (para)medische zorg aanwezig is blijven prioritair als gebouwen met logiesfunctie (hotel). Dwb artikel 35. In een zogenoemd zorghotel verblijven gasten die willen herstellen na een operatie of komen logeren als hun mantelzorger een paar dagen afwezig is. De hoofdfunctie van deze activiteit valt niet onder artikel 2 van de Rlp, omdat er geen sprake is van verlenen van zorg uit een van deze categorieën die in de Rlp is genoemd. De basisfunctie van het zorghotel is logies, hoewel er wel een in de buurtgelegen zorginstelling is die faciliteiten als restaurant, activiteitenprogramma en roomservice ter beschikking stelt. Het aanbieden van deze service maakt de functie geen zorginstelling. Het zorghotel kan uitgelegd worden als een vorm van verlenen van logies voor gasten die iets extra s inkopen en als noodzakelijke zorg die verleend moet worden. Een zorghotel is daarom prioritair op grond van artikel 35, lid 1 onder c ten eerste. Toelichting De gebruikte benamingen voor zorghotel zijn onder anderen: herstelhotel, zorgresidentie, vakantiehotel en kurcentrum. Deze benamingen voor gebruik liggen dichter bij logiesfunctie en woonverblijf dan bij zorginstelling. Het begrip zorgresidentie wordt ook gebruik voor luxe woonappartementen waar de bewoners gezamenlijk zorg op maat in kunnen kopen. In deze situaties blijft er sprake van een woonfunctie (tenzij er op basis van aanwezige logeerkamers toch gesproken kan worden van een logiesfunctie; bijvoorbeeld casus Burghave). Pagina 14 van 34

15 1.16 Hospice Een hospice, soms ook hospitium genoemd, is een instelling met een huiselijke sfeer die zich in terminale zorg heeft gespecialiseerd. Een hospice is prioritair als die valt onder de hieronder beschreven bedrijfsvoeringsvorm 2. Dwb artikel 35, lid 1 onder b Dwb artikel 35, lid 1 onder c ten eerste Rlp artikel 2 Uit de omschrijving van een hospice blijkt dat er 2 verschillende bedrijfsvoeringvormen zijn 1. Een hospice als initiatief vanuit een groep bewoners waar de zorg wordt verleend door vrijwilligers en familie en waar deskundige zorg ingeroepen kan worden. Deze vorm kan beschouwd worden als kleinschalig. 2. Een hospice als verpleeghuis waar 24 uur per dag medische zorg aanwezig is en verleend door specialistisch personeel; Ad 1. Deze kleinschalige vorm is meestal bewonersgebonden. Dat wil zeggen dat bewoners uit een appartementencomplex in aanmerking kunnen komen voor verpleging in een soort van hospice als zij bewoner zijn. Het kan echter ook in een andere verschijningsvorm, als zelfstandig gebouw of onderdeel van een complex. In een appartementencomplex, zelfstandig gebouw of zorginstelling zijn in dat geval enkele kamers beschikbaar voor dit doel. Familie van de patiënt wordt in een Low care hospice vaak gelegenheid geboden om te overnachten. Deze overnachting wordt niet beschouwd als een logiesfunctie die de activiteit in de instelling prioritair maakt. De reden hiervoor is dat deze vorm van logeren vergeleken kan worden met logeren dat familie bij elkaar doet. Die vorm wordt ook niet beschouwd als een logiesfunctie. Omdat in dit geval geen sprake is van logies en de hospice niet als zorginstelling wordt aangemerkt is in dit geval geen sprake van een prioritaire instelling. Ad2 De andere situatie is de bedrijfsvoeringvorm van de High Care hospice. Deze instellingen zijn meestal zelfstandige organisaties waar meerdere patiënten 24 uur per dag medische zorg krijgen. Als op deze manier een hospice wordt bedreven is dit te vergelijken met een verpleeginrichting. En deze vorm wordt dan als prioritair aangemerkt op grond van artikel 35, lid 1 onder b. In dit artikel wordt verwezen naar de Regeling legionellapreventie. In artikel 2 van deze Regeling worden zorginstellingen aangewezen die als prioritair zijn te beschouwen. In artikel2, lid 1 onder c van de Regeling worden verpleeghuizen genoemd. Ook in deze hospice-vorm is het mogelijk dat familie overnacht. Die activiteit maakt de instelling nooit tot een logiesverblijf. Immers de hoofdactiviteit bepaalt in dit geval of de instelling onder de reikwijdte van het Drinkwaterbesluit valt. En verder geldt dezelfde onderbouwing als onder ad 1. is weergegeven. De bedrijfsvoering bepaalt dus in dit geval wanneer er sprake is van een prioritaire instelling en niet de verschijningsvorm of de reikwijdte van patiënten die worden geaccepteerd. Een High Care hospice kan onderdeel uitmaken van een (appartementen)complex of een zorginstelling, of gevestigd zijn als zelfstandige kliniek in een eigen gebouw. Dat onderscheid is niet van invloed op de reikwijdte van de wet. Is een hospice onderdeel van een zorginstelling, dan is het feit dat er al sprake is van een zorginstelling bepalend voor de reikwijdte. Een hospice, genoemd onder ad 2. blijft prioritair als het deel uitmaakt van een gebouw dat niet als prioritair wordt Pagina 15 van 34

16 beschouwd. In tegenstelling tot de hospice, genoemd onder ad 1. Die zijn niet prioritair, tenzij ze deel uitmaken van een instelling die al als prioritair aangemerkt wordt. Toelichting Ongeneeslijke zieken kunnen hier tot aan hun dood worden verzorgd. Door de huiselijke sfeer wordt dit als beter ervaren dan een ziekenhuisomgeving, terwijl er toch voldoende medisch personeel aanwezig is. Er zijn verschillende soorten hospicezorg. Er zijn de zogenoemde bijna-thuis huizen, waar steeds vrijwilligers aanwezig zijn. Of de High-Care hospice, waar 24 uur per dag medische zorg aanwezig is en ziekenhuis-verplaatste zorg uitgevoerd kan worden Zorginstellingen/zorgwoningen Als bij zorginstellingen sprake is van een eenvoudige installatie is de legionellapreventie regelgeving niet van toepassing. Dit is het geval bij de zogenoemde zorgwoningen : In art. 35 lid 1b Dwb wordt voor zorginstellingen waarvoor de Legionellapreventie regelgeving geldt, verwezen naar de Rlp. In Rlp art. 2 eerste lid worden de categorieën zorginstellingen aangewezen. En in het tweede lid is aangegeven dat niet tot de zorginstellingen behoren daar waar sprake is van een of meerdere eenvoudige drinkwaterinstallaties. Of een instelling behoort tot de aangewezen categorieën moet worden opgemaakt uit de omschrijving. De SBI-code kan hierbij behulpzaam zijn maar is niet maatgevend. Als een zorginstelling behoort tot een aangewezen categorie dan is vervolgens de vraag of de uitzondering een of meerdere eenvoudige drinkwaterinstallaties geldt. In art.1 Rlp staat de definitie voor een eenvoudige drinkwaterinstallatie namelijk een samenstel van leidingen, fittingen en toestellen na de watermeter, aangesloten op het leidingnet van een drinkwaterbedrijf of een collectieve watervoorziening dan wel op een collectief leidingnet, dat in omvang en complexiteit overeenkomt met dat van een eengezinswoning. Een instelling die bestaat uit meerdere eenvoudige drinkwaterinstallaties die na de watermeter aan elkaar zijn gekoppeld, valt niet onder de uitzonderingsgrond van het tweede lid van artikel 2. Dus geldt de Legionellapreventie plicht (Dwb H4). Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een zorgwoning; een losse woning waar zorg verleend wordt, gevestigd in een reguliere woonwijk of in een appartementencomplex. Indien sprake is van een eenvoudige drinkwaterinstallatie, hoeft niet aan legionellapreventie te worden gedaan. Een dergelijke installatie bestaat doorgaans uit een stelsel van leidingen met aansluitpunten voor een keuken, één of twee badkamers en toiletten, enkele wastafels en de warm tapwatervoorvoorziening. Een drinkwaterinstallatie waar vanwege de oppervlakte van de zorgwoning een of meerdere brandslanghaspels verplicht deel van uitmaken, wordt niet als eenvoudige drinkwaterinstallatie aangemerkt en is dus legionellapreventieplichtig. De criteria voor een eenvoudige installatie gelden voor het gedeelte na de watermeter, waarbij het gedeelte voor de watermeter geacht wordt te behoren bij het distributienet van het drinkwaterbedrijf en buitenbeschouwing blijft. Ook de kamers, appartementen of aanleunwoningen die deel uitmaken van de collectieve installatie van een zorginstelling, vallen onder de plicht tot legionellapreventie. Pagina 16 van 34

17 Voorbeelden Voorbeeld 1. Hier hoeft men niet te voldoen aan de legionellapreventie regelgeving omdat er sprake is van een eenvoudige drinkwaterinstallatie na de watermeter die overeenkomt met die van een eengezinswoning. Dus niet prioritair! Voorbeeld 2. Hier is geen sprake meer van een eenvoudige drinkwaterinstallatie die overeenkomt met die van een eengezinswoning. Dus deze zorginstelling is prioritair! Pagina 17 van 34

18 Voorbeeld 3. Op de zorgwoning die is voorzien van een watermeter is de regelgeving niet van toepassing (zie ook voorbeeld 1). De andere zorgwoningen zijn middels één centrale watermeter aangesloten op het distributienet (dus niet afzonderlijk voorzien van een eigen watermeter) en dus zijn deze prioritair! Voorbeeld 4. Hier betreft het particuliere woningen die gezamenlijk een zorginstelling vormen maar die elk afzonderlijk voorzien zijn van een watermeter aangesloten op het distributienet. Dus niet prioritair! Voorbeeld 5. In deze situatie is sprake van een verpleeghuis (met onder andere aanleunwoningen) voorzien van meerdere eenvoudige drinkwaterinstallaties die na de watermeter aan elkaar zijn gekoppeld. Dus prioritair! Slotopmerking Thomashuizen en zorgboerderijen zijn prioritair als zij zijn aan te merken als een instelling genoemd in artikel 2, lid 1 van de Regeling legionellapreventie. Pagina 18 van 34

19 Beslisboom zorginstellingen Zorginst. aangewezen in Rlp. Art.2? * Ja Eén of meer eenvoudige drinkwaterinstall. na de meter** Nee Nee Ja Geen prioritaire inst., niet legionella preventieplichtig H4, tenzij behorend onder 35a,c t/m i Brandslanghaspels onderdeel van eenvoudige drinkwaterinstallatie Ja Nee Prioritaire instelling legionella-prev. Dwb 35, hoofdstuk 4 * Op basis van naam. SBI-code kan behulpzaam zijn. **Na de watermeter per eenvoudige installatie 1.18 Gebouwen met een logiesfunctie en uitzonderingen A B Onderstaand schema is opgesteld om in lastige gevallen te bepalen wanneer een instelling valt onder artikel 35, lid 1, onder c, sub 1 en sub2 en prioritair is. Per onderdeel van het schema wordt hieronder de wet aangehaald en de toelichting op de wet voor de doelgroepen beschreven. Is sprake van een gebouw, samenhangend geheel van gebouwen met logiesfunctie?* Ja Is sprake van uitzonderingen?** Ja Nee Nee Is sprake van een gebouw, samenhangend geheel van gebouwen met woonfunctie? Ja Wordt bedrijfsmatig nachtverblijf verleend aan meer dan 5 personen Ja Prioritaire instelling en legionellapreventie plicht C Nee Nee D G e e n H4 Dwb Zie 35,1 a of b Geen legionellapreventieplicht *Gebruiksfunctie voor het bieden van recreatief verblijf of tijdelijk onderdak aan mensen. Hotels, motels, pensions, kampeerboerderijen, groepsaccommodaties, Pagina 19 van 34

20 conferentieoorden en vakantiehuisjes op bungalowparken. Bij twijfel over een daadwerkelijke logiesfunctie moet dit blijken uit de omschrijving in het bestemmingsplan, een nadere uitwerking dus van de het begrip conform Bb. **Uitgezonderd zijn recreatiewoningen, huisjes op volkstuincomplexen en gebouwen waar uitsluitend wordt overnacht door personen die ter plaatse werkzaam zijn. Artikel 35 lid 1 onder c geeft de volgende omschrijving voor instellingen die als prioritair worden aangemerkt: c. in een gebouw, een gedeelte van een gebouw of een samenhangend geheel van gebouwen of gedeelten daarvan: 1 0 met een logiesfunctie als bedoeld in artikel 1.1, tweede lid, van het Bouwbesluit 2012, met uitzondering van recreatiewoningen, huisjes op volkstuincomplexen en gebouwen waar uitsluitend wordt overnacht door personen die ter plaatse werkzaam zijn; 2 0 met een woonfunctie als bedoeld in artikel 1.1, tweede lid, van het Bouwbesluit 2012, waar bedrijfsmatig nachtverblijf wordt verleend aan meer dan vijf personen In de nota van toelichting bij het Besluit zijn de volgende opmerkingen opgenomen: Sub 1 gaat over gebouwen die een logiesfunctie hebben. Daar is legionellapreventie altijd verplicht. De enige uitzonderingen zijn recreatiewoningen, huisjes op volkstuincomplexen en locaties waar uitsluitend wordt overnacht door mensen die daar werkzaam zijn. Hoeveel personen op de uitgezonderde locaties overnachten is niet relevant. Sub 2 gaat over gebouwen die een woonfunctie hebben. Daar moet alleen aan legionellapreventie worden gedaan als daar bedrijfsmatig nachtverblijf wordt aangeboden aan meer dan vijf personen (zoals sommige Bed & Breakfasts). Onder gebouw (of een gedeelte daarvan of een samenhangend geheel van gebouwen of gedeelten daarvan) met een logiesfunctie worden ondermeer begrepen hotels, motels, pensions, kampeerboerderijen, groepsaccommodaties en vakantiehuisjes op bungalowparken 1. Gebouwen met een logiesfunctie zijn volgens het Drinkwaterbesluit als prioritair aan te merken als ze vallen in één van de volgende categorieën: a. Hotels b. Motels c. Pensions d. Groepsaccommodaties e. Huisjes op vakantieparken De Inspectie Leefomgeving en Transport voegt hier met betrekking tot het toezicht aan toe dat een groepsaccommodatie aangemerkt wordt als prioritair als er sprake is van een capaciteit van tenminste 20 slaapplaatsen 2. Een uitzondering op de gebouwen met een logiesfunctie zijn de volgende categorieën logiesverblijven: a. Recreatiewoningen; Pagina 20 van 34

21 De Inspectie Leefomgeving en Transport voegt hier met betrekking tot het toezicht aan toe onder de uitzondering van recreatiewoningen ook chalets en stacaravans worden begrepen. b. Huisjes op volkstuincomplexen; c. Gebouwen waar wordt overnacht door personen die ter plaatse werkzaam zijn. 3. De uitzondering voor recreatiewoningen geldt volgens het Drinkwaterbesluit niet, als er sprake is van recreatiewoningen die: a. Deel uitmaken van een complex van soortgelijke verblijven, én b. Het beheer door een bedrijf of in enigerlei vorm van samenwerking geschiedt. De Inspectie Leefomgeving en Transport voegt hier met betrekking tot de het toezicht aan toe dat er sprake is van een complex als het totaal aan slaapplaatsen van de recreatiewoningen binnen het complex gezamenlijk tenminste 20 bedraagt en er tenminste 2 recreatiewoningen zijn. Onder beheer wordt verstaan dat de verhuur, het onderhoud, sleutelafgifte en wettelijke maatregelen in zijn geheel of in combinaties van onderdelen worden uitgevoerd in opdracht van de eigenaren, tenzij een eigenaar aangemerkt kan worden als een bedrijf als die zelf een complex aan recreatiewoningen verhuurt. Toelichting op het inspectiestandpunt A. Om te bepalen of er sprake is van een gebouw, een gedeelte van een gebouw of een samenhangend geheel van gebouwen of gedeelten daarvan met een logiesverblijf, is het van belang om alle begrippen duidelijk te definiëren. De regelgeving voor legionellapreventie is onder meer gebaseerd op een inschatting van het risico van het voorkomen van Legionella in een installatie en de kans dat een bepaalde risicogroep hiermee in aanraking kan komen. Het CIb hanteert criteria om bepaalde groepen van instellingen aan te wijzen als prioritaire instelling. De criteria die bepalend zijn om logiesverblijven aan te wijzen als prioritair zijn: overnachting elders (logies), populatie behoort tot risicogroep en casuïstiek (ziektegevallen van legionellose geregistreerd). Deze criteria zijn van toepassing op onderstaande categorieën instellingen. a. Het begrip logiesfunctie wordt in het Bouwbesluit gedefinieerd als een gebruiksfunctie voor het bieden van recreatief verblijf of tijdelijk onderdak aan personen. Deze definitie geeft duidelijk aan dat niet slechts één gebouw, maar ook een gedeelte van een gebouw of samenhangende delen een logiesfunctie kunnen hebben. Wanneer gelegenheid wordt gegeven voor recreatief nachtverblijf op een terrein dat daarvoor is ingericht en bestemd is er sprake van een camping, waarvan de omschrijving valt onder artikel 35, lid 1, onder g. b. Een logiesverblijf wordt gedefinieerd als een voor een enkel persoon of een afzonderlijke groep personen bestemd gedeelte van een logiesfunctie. Pagina 21 van 34

22 In een logiesgebouw kunnen zich meerdere logiesverblijven bevinden. Ook wanneer slechts aan één persoon onderdak wordt geboden is sprake van een logiesverblijf. In de meeste gevallen zal het feitelijk gebruik te herkennen zijn. Bij twijfel over een daadwerkelijke logiesfunctie moet dit blijken uit de omschrijving in het bestemmingsplan, aldus de toelichting op het Drinkwaterbesluit. Die omschrijving is een nadere uitwerking van het begrip logiesfunctie en logiesverblijf uit het Bouwbesluit. (let op: onder B worden de uitzonderingen beschreven). c. Voorbeelden van gebouwen met de daaraan toegekende logiesfunctie zijn: Hotels; een duidelijk voorbeeld van een gebouw of samenhangend deel van gebouwen met een logiesfunctie. Op het terrein van een hotel kunnen zich meerdere gebouwen bevinden waar gasten overnachten. Het geheel aan gebouwen wordt gezien als een logiesfunctie en is daarom als prioritair aan te merken. Er wordt geen onderscheid gemaakt in kleine en grote hotels. Motels; motels kunnen beschouwd worden als hotels. Het kenmerkende verschil tussen een hotel en een motel is dat de laatste vaak gelegen is langs een snelweg. Pensions; een pension is een eenvoudige logiesaccommodatie en kan daarom beschouwd worden als een eenvoudig hotel. Meestal heeft een pension minder slaapplaatsen dan een hotel of motel. Koninklijke Horeca Nederland hanteert echter geen grenzen voor het aantal slaapplaatsen om logiesaccommodaties in te delen in hotel, motel of pension. Groepsaccommodaties; een accommodatie met tenminste 20 slaapplaatsen die logies overwegend aan personen in groepsverband verstrekt. De groepsaccommodatie moet ingericht zijn voor het ontvangen van groepen. Als een ruimte incidenteel wordt ingericht als slaapzaal, door daar voor een gelegenheid matrassen in te leggen zodat een groep kan overnachten, worden niet als accommodatie aangerekend. De Recron hanteert een lijst met vormen van groepsaccommodaties in haar voorwaarden. De grenswaarde van tenminste 20 personen is afkomstig van de definitie die het Centraal Bureau voor de Statistiek hanteert. Voorkomende vormen van groepsaccommodaties zijn: i. Kampeerboerderijen ii. Vakantiehuizen iii. Kindervakantiehuizen iv. Scoutinghuizen / scoutinggebouwen v. Natuurvriendenhuizen vi. Tentenkampen vii. Conferentieoorden viii. Logiesaccommodaties Vakantiehuisjes op bungalowparken; in de toelichting op artikel 35 is specifiek aangegeven dat vakantiehuisjes op bungalowparken vallen onder artikel 35, lid 1, onder c ten eerste. Dit is een voortzetting van de bepaling die in artikel 17i, eerste lid, onder b van het Waterleidingbesluit was opgenomen. B. Onder A is vastgesteld welke gebouwen, een gedeelte van een gebouw of Pagina 22 van 34

23 een samenhangend deel van gebouwen als prioritair aangemerkt moeten worden. Artikel 35 geeft drie uitzonderingen op de basisregel. a. Recreatiewoning; in artikel 1 (Definities) van het Drinkwaterbesluit is de volgende definitie van recreatiewoning opgenomen: recreatiewoonverblijf, waarvan de gebruikers het hoofdverblijf elders hebben, voor zover dit verblijf geen deel uitmaakt van een complex van soortgelijke verblijven dat in het kader van een bedrijf of in enigerlei vorm van onderlinge samenwerking door de rechthebbenden wordt beheerd. Hieruit blijkt dat een enkele recreatiewoning niet prioritair is. Over chalets en stacaravans zegt de toelichting op het Besluit niets, maar deze zijn gelijk te stellen met het begrip recreatiewoning. Onder A is aangegeven dat vakantiehuisjes op bungalowparken wel onder de werkingssfeer van hoofdstuk 4 van het Drinkwaterbesluit vallen. Dat betekent dat vakantiehuisjes op een bungalowpark zijn aan te merken als een complex van soortgelijke recreatiewoonverblijven. Of een complex van recreatiewoonverblijven wordt aangemerkt als een prioritaire instelling wordt niet bepaald door de collectieve drinkwaterinstallatie. De wet biedt aanknopingspunten voor het vaststellen van grenzen waarbinnen gesproken van worden van een prioritaire instelling: i. Een complex van soortgelijke verblijven; er is sprake van een complex als het totaal aan slaapplaatsen van de recreatiewoningen binnen het complex gezamenlijk tenminste 20 bedraagt. Bij complex gaat het ook om de vraag of een aantal recreatiewoningen, verspreid over een groot gebied (bijvoorbeeld verspreid over een Waddeneiland) hieronder vallen. Worden deze woningen verhuurd, dan vallen ze onder de uitzonderingsregel voor recreatiewoningen, ook al zijn deze woningen in bezit van 1 eigenaar. Omdat wordt gesproken over verblijven, moet het om een complex van tenminste 2 recreatiewoningen en tenminste 20 slaapplaatsen. In combinatie met het begrip complex is het van belang hoe het beheer plaatsvindt. ii. Beheer door een bedrijf of in enigerlei vorm van samenwerking; essentieel is dat eigenaren samenwerken op het gebied van verhuur, onderhoud, beheer, sleuteluitgifte. Als recreatiewoningen individueel worden verhuurd door 1 eigenaar geldt geen plicht tot legionellapreventie, tenzij gesproken kan worden van een complex (tenminste gezamenlijk logies aan 20 personen). b. Huisjes op volkstuincomplexen; deze categorie spreekt voor zich en kan eenvoudig geduid worden door de aanwezigheid op een volkstuincomplex. Omdat dat eenvoudig is vast te stellen levert deze uitzondering geen interpretatievragen op. c. Gebouwen waar uitsluitend wordt overnacht door personen die ter plaatse werkzaam zijn; verblijven werknemers in een gebouw, gedeelte van een gebouw of een samenhangend geheel van gebouwen of gedeelten daarvan met een logiesfunctie of woonfunctie dan geldt in principe een legionellapreventie plicht. Ook Pagina 23 van 34

24 is van belang waar de werknemers werkzaam zijn. Zijn de werknemers ondergebracht op het terrein van de werkgever (caravans of tenten), of in gebouwen van de werkgever dan is er geen plicht tot legionellapreventie. Zijn de werknemers echter ondergebracht op een camping of in een gebouw zoals een hotel of pension en zijn zij niet ter plaatse werkzaam, dan geldt wel de plicht tot legionellapreventie. C. In vergelijking met logiesfunctie is het eenvoudiger om te bepalen of er sprake is van een gebouw, een gedeelte van een gebouw of een samenhangend geheel van gebouwen of gedeelten daarvan met een woonfunctie. Het Bouwbesluit spreekt over de gebruiksfunctie wonen. Als in het hoofdverblijf van de woonfunctie gelegenheid bestaat voor het bieden van logies, dient aan het criterium van aantal personen te worden voldaan. In deze gevallen is er sprake van een B&B. D. In dit blok past de omschrijving van B&B, die al is opgenomen in hoofdstuk 1.8 van dit rapport. Pagina 24 van 34