KMarMagazine. POMLTs klaar voor de start. Reorganisatie toegelicht API op Schiphol

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "KMarMagazine. POMLTs klaar voor de start. Reorganisatie toegelicht API op Schiphol"

Transcriptie

1 KMarMagazine Personeelsblad van de Koninklijke Marechaussee, Nummer 9, september 2011 POMLTs klaar voor de start Reorganisatie toegelicht API op Schiphol

2 Inhoud Van Putten reageert 8-13 Update uit Kunduz Colofon Tijd voor bezinning Als onderdeel van de Police Training Group (PTG) is de compagnie met marechaussees en landmachters in het noorden van Afghanistan aangekomen. Tussen het stof en in de hitte, circa veertig graden in de schaduw tot zestig graden in de zon, hebben de militairen hun plekje in Kunduz gevonden. De commandant van de POMLT-compagnie geeft een update Reorganisatiespelers aan het woord De startbrief Reorganisatie Defensie 2011 is verschenen. In deze brief staan de kaders en spelregels van de reorganisatie voor de KMar. KMarMagazine sprak met drie belangrijke spelers: regievoerder brigadegeneraal Ronald Harmsma, directeur Personeel & Organisatie Aad van de Vreugde en voorzitter van de KMar-brede medezeggenschapscommissie Eric Kienhuis jaar KMar-museum Kwaliteit staat bij ons voorop, benadrukt Stan Klijnhout, directeur van het marechausseemuseum in Buren. In het museum komt bijna 200 jaar historie samen. Wat ooit begon met een kleine privécollectie, groeide uit tot een vrijwel compleet overzicht van de geschiedenis van het Wapen. Dit jaar bestaat het museum 75 jaar! Tijd voor een feestje. KMar Magazine is een uitgave van de Afdeling Voorlichting & Communicatie, Staf Commandant Koninklijke Marechaussee Hoofdredactie: Wilfried Goos Kernredactie: Robert den Hartog Redactie: Dienstencentrum Defensiemedia/ sectie Bladen Redactieraad: Ellen Beernink, Amanda de Boer-Bijl, Fanny Geurts, Benjamin Hol, Martijn van de Klok, Anouk Meijer, Arvid Staarink, Eva Stapper Telefoon: (070) , MDTN: * Redactieadres: Van Alkemadelaan 85, Postbus 90615, 2509 LP Den Haag adres: Vormgeving: Grafische Dienst AVDD Fotografie: AVDD e.a. Druk: OBT bv, Den Haag Adreswijzigingen: Wijziging van adresgegevens kunt u niet doorgeven aan de redactie. Deze kunt u zelf wijzigen in People- Soft via de Startpagina SelfService en het elektronisch formulier Wijzigen persoonsgegevens. Andere wijzigingen dient u via uw eigen personeelsdienst door te geven. Dit is de titel van een boek van prof Cees Zwart, dat ik in mijn vakantie lees. Een toepasselijke titel voor deze verlofperiode maar ook voor de komende tijd. Wij staan na een week kamperen in Tholen/Zeeland nu, tijdens het schrijven van deze column, op een camping in het zuidwesten van België. We leven in een hectische periode. Wie heeft de onrust onder de bevolking in allerlei staten van Noord-Afrika en het Midden-Oosten kunnen voorspellen? Wie heeft rekening gehouden met militair ingrijpen in Libië? Migranten uit deze gebieden zoeken hun heil in Europa, waar gesproken wordt over het sluiten van de open grenzen. Griekenland overweegt een slotgracht aan te leggen bij de grens met Turkije om de migratiestroom tegen te gaan. Wie heeft de tsunami op 11 maart 2011 in Japan zien aankomen, met als gevolg een nucleaire ramp bij Fukushima? Wie heeft verwacht dat op 22 juli 2011 een Noorse jongeman na een zware aanslag in het centrum van Oslo nog een slachting zou aanrichten onder jonge aanhangers van de Arbeiderspartij op het eilandje Utoya? Enorme droogte leidt tot grote hongersnood en vluchtelingenstromen in de Hoorn van Afrika. Piraten uit deze regio houden zich nog altijd bezig met zeeroof. De financiële crisis en eigen schulden hebben sommige Europese landen bijna tot faillissement gebracht. China rukt echter enorm op. Zo hebben allerlei recente ontwikkelingen ook impact op ons land. De wereld is immers heel klein geworden. Een rustperiode in de vakantie is even afstand nemen van de hectiek en de actualiteit. Even geen postboeken, dikke stukken en vergaderingen. Het valt mij in deze tijd wel op dat de maximum snelheid in het verkeer door velen kennelijk wordt opgevat als minimum snelheid. We leven (te) gejaagd. Dus nu even tijd voor reflectie. Zo las ik het boek een levensregel voor beginners van Wil Derkse over het Benedictijnse leven en leiderschap. Dat drukt je met de neus op de feiten. We blijven beginners en mogen elke dag leren. Elke dag is een kans om ons verder te ontwikkelen. We moeten dan wel goed voor onszelf zorgen: tijd voor inspanning, maar ook tijd voor ontspanning. Met een goede balans tussen werk en privé. Leiders hebben een grote verantwoordelijkheid, met name voor de persoonlijke aandacht en ontwikkeling van medewerkers, die aan hun zorg zijn toevertrouwd. Ook ik blijf maar beginner, en mag elke dag leren. En verder 04 KMarkort 06 Vrijwilligerswerk in Afrika 07 Marechaussee Got Talent 18 API 24 KMarren met 27 Groeten uit Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. Cover YPR-opleiding in beeld Minister Hillen heeft op 1 augustus de startbrief uitgegeven voor de reorganisaties bij Defensie vanwege de bezuinigingen. Dit raakt ons uiteraard ook. Naast de opgedragen maatregelen, hebben wij te maken met opdrachten uit het Regeerakkoord om een extra bijdrage te leveren aan onder meer de bestrijding van de grensoverschrijdende criminaliteit. In juni en juli hebben veel collega s meegedaan aan discussies over de toekomst van het Wapen: een grotere bijdrage aan de veiligheid van de staat maar wel met minder personeel en minder budget. Dat vraagt om bezinning binnen de KMar, maar ook met ons gezag, onze korpsbeheerder en (keten)partners. Gelukkig hebben we een stevig fundament, gemotiveerd personeel en staan we er goed voor. Dat biedt een prima perspectief. Ik wens u weer veel leesplezier. Uw Commandant Luitenant-generaal mr. Dick van Putten Foto: Maartje Roos/AVDD KMAR MAGAZINE SEPTEMBER 2011 HET MAANDBLAD VOOR MEDEWERKERS VAN DE MARECHAUSSEE PAGINA 3

3 KMarkort KMar op Luchtmachtdagen Website FIEP online Op vliegbasis Leeuwarden worden op 16 en 17 september de Luchtmachtdagen 2011 georganiseerd. Het thema dit jaar is Future Operations: De toekomst hangt in de lucht. De brigade Waddengebied zorgt in samenwerking met de politie voor de veiligheid op en rond het militaire terrein. Daarnaast presenteert de KMar zich op de Luchtmachtdagen ook aan het publiek. Geïnteresseerden kunnen kennismaken met de taken van de KMar en voertuigen en ander materieel bezichtigen. Splitsing Verwijdercentrum Het Verwijdercentrum van de brigade Vreemdelingenzaken op Schiphol is officieel opgedeeld in twee teams: team Begeleidingen en team Procesbegeleiding. Voor de tweedeling is gekozen om de taken van de brigade Vreemdelingenzaken binnen de vreemdelingenketen nog verder te professionaliseren. Luitenant-kolonel Roger Costongs, brigadecommandant Vreemdelingenzaken, heeft het Verwijdercentrum symbolisch opgesplitst. Team Begeleidingen gaat zich puur richten op de daadwerkelijke uitvoering van de uitzetting van de vreemdelingen. Team Procesbegeleiding wordt verantwoordelijk voor de planning en organisatie van de uitzettingen. De nieuwe structuur geeft ruimte om de escortcommandanten meer te coachen en de kwaliteit te borgen. De brigade heeft als ambitie om binnen Europa toonaangevend te zijn op het gebied van begeleidingen door de lucht en deze opsplitsing biedt hiertoe verdere mogelijkheden. Bij de opening waren diverse ketenpartners aanwezig, zoals collega s van de KLM en de Commissie Integraal Toezicht Terugkeer (CITT). Veteranendag Koninklijke Marechaussee Op het square van het LOKKMar wordt op 30 september weer de veteranendag KMar gehouden. Naar verwachting komen er ongeveer achthonderd veteranen en oudgedienden. KMar aanwezig bij SAR Katwijk De Katwijkse Reddings Brigade (KRB) organiseerde in augustus haar jaarlijkse reddingsdemonstratie Search and Rescue (SAR) Katwijk. Collega s van de brigade Zuid-Holland woonden dit jaar het evenement voor de eerste keer bij. De brigade pakte uit met een static show bestond uit demonstratie met een Toyota Hilux voor de blauwe grenscontroles, een RHIB voor de maritieme grensbewaking en een Volkswagen Golf voor de reguliere politietaak. De mogelijkheid bestond om in de voertuigen en de RHIB plaats te nemen. Ook het meegenomen promotiemateriaal viel erg in de smaak bij de aanwezige kinderen en hun ouders. De KMar is sinds 1999 lid van de FIEP, een netwerkorganisatie van elf politiekorpsen met militaire status. Maar waar vind je informatie over de FIEP? Sinds kort is de nieuwe FIEP-website online ( Hierop staat informatie over de FIEP en zijn leden.ook staat er een foto- en videoverzameling op en kunnen je eventuele vragen naar de nationale FIEP-contactpersonen sturen. De site is voor de FIEP gebouwd door medewerkers van de Staf CKMar en wordt beheerd door de directie Operaties. QR-codes ter verdieping Naast de oorlogs- en vredesmissieveteranen komen uit het hele land de actief dienende KMar-collega s die op missie zijn geweest, de zogenaamde pré-veteranen. Naast diverse informatiestands wordt ook bijzonder materieel uitgestald en zijn er drie re-enactmentgroepen aanwezig. Via de commandantenlijn is inmiddels bekendgemaakt hoe de deelname van actief dienende collega s is geregeld. In Memoriam Op 20 juli 2011 overleed de wachtmeester der eerste klasse Jochem van den Boom na langdurige ziekte op de leeftijd van 39 jaar. Hij was ingedeeld bij de brigade Recherche en Informatie van het district Noord- Oost. Wij wensen zijn familie en dierbaren veel sterkte toe. Vakantiequiz op Schiphol De Koninklijke Marechaussee op Schiphol nodigde gedurende de vakantieperiode nieuwsgierige passagiers uit om een heuse vakantiequiz te spelen. De quiz maakte onderdeel uit van de campagne tijdens de drukste dagen op de luchthaven. Het Trompetterkorps KMar luidde het vakantieseizoen ook al in met opzwepende klanken. De reizigers werden uitgenodigd om op een landkaart hun vakantiebestemming aan te wijzen op een grote wereldkaart. Daarna volgde nog een aantal vragen over de taken van de marechaussee. Na het invullen van het quizformulier ontvingen de deelnemers een certificaat én een strandbal met KMar-logo. Bij verschillende artikelen in KMarMagazine treft u zogenaamde Quick Response (QR)- codes aan. Als u in het bezit bent van een smartphone kunt u na het downloaden van de benodigde QR-software de barcodes lezen. Zo verwijst de QR-code op pagina 2 bijvoorbeeld naar een filmpje over de rijopleiding met de YPR. QR-codes zijn oorspronkelijk bedoeld voor het identificeren van auto-onderdelen, maar worden in Japan inmiddels algemeen gebruikt in tijdschriften, op bushaltes en op visitekaartjes. In Nederland is de code terug te vinden op de e-tickets van de NS, maar ook steeds vaker op posters en nu dus ook in het KMar- Magazine. KMAR MAGAZINE SEPTEMBER 2011 HET MAANDBLAD VOOR MEDEWERKERS VAN DE MARECHAUSSEE PAGINA 5

4 Dienstbaar in Afrika Marechaussee Joy Flinterman van de brigade Den Haag Beveiliging combineerde haar vakantie met vrijwilligerswerk in Afrika. In goed overleg met haar brigade kreeg ze de mogelijkheid om een maand lang aan de slag te gaan in Swaziland. Ik wilde al heel lang helpen in een land waar ze echt hulp nodig hebben. Via Activity International had ik een reis van zes weken geboekt, waarvan een maand vrijwilligerswerk in Swaziland. De andere twee weken bestonden uit een week safari in het Krugerpark in Zuid-Afrika en een week relaxen aan de stranden van Mozambique. Het vrijwilligerswerk dat ik heb gedaan bleek erg afwisselend. s Ochtends gaf ik les op een zogenaamd Neighbourhood Care Point (NPC) in Ezulwini, een schooltje voor arme kinderen waarvan bijvoorbeeld één of beide ouders zijn overleden aan aids. De kans is dus erg groot dat die kinderen zelf ook HIV hebben. De kinderen die ik les gaf waren tussen de twee en zes jaar oud. Ik gaf voornamelijk les in het Engels, topografie, klokkijken en rekenen. In de middag was mijn rooster verschillend. Drie halve dagen in de week ging ik naar een ziekenhuis in de hoofdstad waar ik kinderen die ziek waren (bijvoorbeeld slangenbeten, HIV) aandacht gaf door met ze te spelen. Eén middag ging ik met vijf kinderen naar een range waar ze paardrijles kregen. De overblijvende middag en de avonden was ik dan bezig met het voorbereiden van de lessen. Ook heb ik plannen gemaakt voor een project dat ik zelf wilde opstarten: zwemles geven aan kinderen. Zwemmen is een hobby van mij en aangezien de bevolking in Swaziland amper kan zwemmen en er daar toch aardig veel water is, leek mij dit een goed project om op te starten. De organisatie All out Africa ging met mijn project door toen ik weer terug naar Nederland ging. Dat vond ik natuurlijk wel heel erg leuk! Heftige ervaring Tijdens mijn reis heb ik best wat meegemaakt. Mooie en trieste momenten wisselden elkaar af. Zo nu en dan werd ik me er weer van bewust dat we het in Nederland toch wel heel erg goed hebben. Een voorbeeld hiervan is Siyera, een meisje van vier jaar oud. Ze was de eerste twee weken erg weinig op het schooltje en als ze er was, at ze uit de prullenbakken. We zijn na overleg met de organisatie op huisbezoek gegaan. Daar troffen we een ernstig zieke moeder aan, vader was spoorloos. Best heftig, en je doet op dat moment niets liever dan dat meisje helpen. Toen ik weer thuis was, kreeg ik het bericht dat de moeder van Siyera inmiddels was overleden. Ze is 20 jaar oud geworden... Siyera is nu dus een weeskindje. Gelukkig weet ik dat Siyera nu veilig is en dat er goed voor haar gezorgd wordt. Wat ik toch het meest speciaal vind, is dat de kinderen al blij zijn met het kleinste gebaar. Je geeft ze een knuffel en hun dag is weer helemaal goed. Als ik nóg een keer de kans krijg, zou ik zeker weer die kant op willen gaan. Ik heb me daar erg dienstbaar gevoeld. Maar eerst wil ik nu aan mijn eigen toekomst denken. Begin volgend jaar ga ik de wachtmeesteropleiding in en daar wil ik me voor de volle honderd procent gaan inzetten. Adjudant Robin Hoefnagel steelt de show Muziek is als leidinggeven Adjudant Robin Hoefnagel staat de juryleden te woord voorafgaand aan zijn optreden in Holland Got Talent. Met deze QR-code kunt u het optreden bekijken. Op het LOKKMar geeft hij les aan de leergang Senior Algemeen Opsporingsambtenaar, voortgezette opleiding onderofficieren en de Joint Tertiaire Vorming. Thuis staat zijn gezin centraal, gevolgd door zijn passie: muziek. Bij Holland s Got Talent krijgt hij de jury stil, inclusief Gordon. Geef adjudant Robin Hoefnagel een gitaar en hij komt in een andere wereld. Tekst: Ellen Beernink Je werd wakker op een dag en dacht laat ik eens meedoen aan een talentenshow? Het is een kick om mee te doen aan talentenshows. Ik ben een mensen-mens en houd van aandacht. Ik heb de gave gekregen muziek te maken en het is super om de mensen daarvan te laten genieten. Het begon in 1993 toen ik meedeed aan de Soundmixshow van Henny Huisman. Met een lange pruik op imiteerde ik het lied Some kind of wonderful. Daar werd ik derde of zo. Jaren later in 2008, nam ik deel aan X-Factor en nu sta ik dan bij Holland Got Talent. Ook nog met een eigen nummer: It Hurts, een lied over Sniper alley in Sarajevo. Daar was de jury ook van onder de indruk. Dit gaat over wat de mensen in Bosnië allemaal meemaken. Van dit nummer krijg je kippenvel en daar gaat het om bij muziek. Het lied heb ik in tien minuten geschreven toen ik in 1997 en 1998 deel uitmaakte van de International Police Task Force. De reacties zijn enorm. Dit gaat van mensen bij wie het nummer veel impact heeft omdat zij de oorlog in Bosnië vijftien jaar geleden hebben meegemaakt tot wildvreemden die ineens vrienden met me willen worden op Facebook. Ook van KMar-collega s krijg ik leuke reacties. Velen vinden dat ik de KMar positief heb neergezet. Fans zijn er dus al. En nu wachten op de grote doorbraak? Ik heb geen illusies hoor. Vroeger wilde ik wel doorbreken, nu niet meer. Januari word ik vijftig. Voor mij is het gewoon de kick om te kijken hoe ver ik kom. Volgend jaar schrijf ik me in voor The Voice of Holland. Verder treed ik één keer per jaar op tijdens het Heineken Bluesfestival in Nunspeet en maak ik muziek voor de lol. Ik ben muzikant en geen manager. Nee, je bent geen manager. Je bent senior opleider Verbreding. Maar daar heb je in je muziek waarschijnlijk niet zo veel aan. Vergis je niet. Andersom wel. Ik gebruik mijn ervaring in de muziek tijdens de lessen. Ik geef les in situationeel zelfleiderschap en teamleiderschap. De ontwikkelniveaus worden daar uitgelegd. Stel, je staat net voor een optreden op het punt op te komen. Ineens zijn daar die zenuwen, die twijfels. Dat hoeft dus niet. Heb vertrouwen in jezelf. Dat geef ik ook mee aan de studenten. Muziek is als leidinggeven. De juiste noot op de juiste plek en het plaatje klopt. KMAR MAGAZINE SEPTEMBER 2011 HET MAANDBLAD VOOR MEDEWERKERS VAN DE MARECHAUSSEE PAGINA 7

5 Verkenning Nederlandse trainers verloopt voorspoedig Klein beginnen, groot eindigen Tekst: tweede luitenant Nadèsch Kuipers Foto s: sergeant Eva Klijn KMAR MAGAZINE SEPTEMBER 2011 HET MAANDBLAD VOOR MEDEWERKERS VAN DE MARECHAUSSEE PAGINA 9

6 Vertrouwen kweken, dat is essentieel volgens majoor Frank van Veldhuizen, commandant van de POMLT-compagnie (Police Operational Mentoring and Liaison Team), die in Kunduz Afghaanse agenten gaat trainen. De Afghanen moeten niet de indruk krijgen dat we onze regels willen opdringen. Ze moeten het uiteindelijk zelf doen, en dat is even wennen. Als onderdeel van de Police Training Group (PTG) is de compagnie met marechaussees en landmachters ruim een maand geleden in het noorden van Afghanistan aangekomen. Tussen het stof en in de hitte, circa veertig graden in de schaduw tot zestig graden in de zon, hebben de militairen hun plekje gevonden in de containers op Dutch Camp, het Nederlandse gedeelte van het Duitse Kamp Kunduz. Toch zijn de POMLTs de afgelopen weken nog niet als één geheel de poort uitgeweest. We zijn hier om te trainen en te mentoren, maar het is niet zo dat we daar direct vanaf dag één mee aan de slag kunnen, legt commandant POMLT uit. Omdat de PTG de eerste lichting is van de politietrainingsmissie, zijn de afgelopen weken vooral gebruikt om op te lijnen wat er logistiek nog moest gebeuren en te spreken met belangrijke partners. Ook is de In Theatre Training (ITT) afgerond, het laatste officiële gedeelte van de NAVO-certificering. Ondanks enkele vertragingen in de logistieke opvoer van materieel, onder andere door zandstormen in Kunduz, rijden we de eerste helft van augustus de stad in, aldus de commandant. We kijken met een militairen met een politieoog Kennis Om toch zoveel mogelijk kennis van de omgeving te krijgen, zijn de Nederlanders de afgelopen weken regelmatig op pad geweest met de Amerikanen. Van Veldhuizen: Ondanks dat de POMLTs het liefst meteen vanaf dag één aan de slag wilden, is het goed dat we eerst met de Amerikanen zijn meegegaan. Op die manier hebben we een goede indruk van de situatie gekregen en konden de Afghaanse agenten alvast aan onze aanwezigheid wennen. We moeten klein beginnen om uiterlijk in 2014 groots te eindigen. Het is volgens de commandant belangrijk dat de Afghanen weten wat de Nederlanders komen doen: De Amerikanen hebben wel toezicht gehouden op de vier politiebureaus, maar hebben nooit actief iets aan politieopleidingen en trainingen gedaan. Dat kan ook niet want het zijn allemaal militairen. Vertrouwen kweken, is dus essentieel. De combinatie van marechaussees en landmachters vormt volgens de commandant dan ook de kracht van de PTG: We kijken zowel met een militair- als met een politieoog. Door het enthousiasme van de Afghanen kunnen de POMLTs niet wachten om aan de slag te gaan. Geen militair, maar agent De Koninklijke Marechaussee voert twee hoofdtaken uit in Kunduz: het trainen en monitoren van Afghaanse politieagenten buiten de poort (POMLTs) en het trainen van Afghaanse politieagenten binnen de poort, op een politietrainingscentrum net buiten Kamp Kunduz (NATO Training Mission Afghanistan (NTMA)). De NTMA bestaat in Kunduz uit zo n twintig marechaussees die momenteel de door Duitsers gegeven zesweekse basistraining observeren. In januari 2012 starten de marechaussees met de achtweekse Basic Patrolman Course op het politietrainingscentrum net buiten Kamp Kunduz. Die basistraining vormt het fundament voor de door de POMLTs gegeven Advanced Patrolman Course, een 420 uur durende praktijkcursus die is opgebouwd uit drie zuilen: beveiliging, openbare orde en veiligheid en opsporing. De Afghaanse agent moet het idee hebben dat hij een agent is en geen militair. Dat is het belangrijkste doel van de trainingen, aldus adjudant Operatiën Richard van Everdingen. KMAR MAGAZINE SEPTEMBER 2011 HET MAANDBLAD VOOR MEDEWERKERS VAN DE MARECHAUSSEE PAGINA 11

7 Kick-off Op zondag 31 juli heeft de officiële kick-off plaatsgevonden, waarbij tijdens een lunch op het Amerikaanse kamp de commandanten van de politiebureaus persoonlijk kennis hebben gemaakt met de commandanten van de zes POMLTs. Wat opvalt is hoe graag ze hier willen meewerken, blikt Van Veldhuizen terug vanaf zijn werkplek op Dutch Camp. Uit zowel de persoonlijke gesprekken met de commandanten als de bezoeken aan de politiebureaus concludeert Van Veldhuizen het algemene niveau van de agenten in Kunduzstad boven verwachting is. Ook de situatie in de stad is anders dan Van Veldhuizen had verwacht: Het is een drukke, levendige stad met veel verkeer. Hoewel we buiten de poort wel extra scherp zijn, heb ik me tot op heden nog niet onveilig gevoeld. Door het enthousiasme van de Afghanen kunnen de POMLTs volgens Van Veldhuizen dan ook niet wachten om aan de slag te gaan: Op het moment dat de marechaussees en landmachters buiten de poort zijn, spat de motivatie er af. Opperwachtmeester Roel (31) Wachtmeester der eerste klasse Marsal (37) Wachtmeester der eerste klasse Sam (28) Zo snel mogelijk aan de slag Gastvrij ontvangen Ze willen van ons leren Door eerst met de Amerikanen mee te gaan hebben de trainers een goede indruk van de situatie gekregen. In Nederland ben ik werkzaam als opsporingsambtenaar bij de brigade Noord-Holland. Hier in Kunduz ben ik commandant van een POMLT, waarbij ik samenwerk met marechaussees en landmachters. Je merkt wel een bepaald cultuurverschil, zo zijn wij meer van het overleggen en zie je bij infanteristen dat de leiding beslist. Maar door goed te blijven communiceren, verloopt de samenwerking tot nu toe goed. De afgelopen weken zijn we vooral bezig geweest met voorbereidingen. Ik ben met de Amerikanen mee geweest langs de politiebureaus, waar we vriendelijk zijn ontvangen. Ik kreeg echt de indruk dat we welkom waren en hoop dat we zo snel mogelijk aan de slag kunnen. Ik werk in Nederland bij de brigade Scheldestromen als opsporingsambtenaar. Tijdens deze missie maak ik als trainer onderdeel uit van een POMLT. Van andere uitzendingen ben ik gewend om in een gespreid bedje terecht te komen, maar hier moet nog veel worden voorbereid. De In Theatre Training is heel nuttig geweest, onder andere de les Afghan-law, omdat ik met die kennis Afghaanse politieagenten gericht kan monitoren. Met de Amerikanen ben ik op het hoofdkwartier van de politie in Kunduz geweest. Het is opvallend hoe gastvrij we zijn ontvangen. De planning is dat we halverwege augustus als POMLT op pad gaan. Normaal werk ik bij Vreemdelingenzaken bij de brigade Schiphol, een totaal andere functie dan trainer binnen een POMLT. Tot nu toe verloopt de uitzending zoals ik had verwacht. Ik had alleen gehoopt dat we eerder als volledige POMLT de poort uit zouden gaan. Nu is in principe alles gereed, dus we zijn er klaar voor. Om een goed beeld te krijgen van waar we straks mee te maken krijgen, is het goed geweest dat we eerst met de Amerikanen op pad konden. Het is interessant om te zien hoe enthousiast de Afghaanse agenten reageren en hoe graag ze van ons willen leren. KMAR MAGAZINE SEPTEMBER 2011 HET MAANDBLAD VOOR MEDEWERKERS VAN DE MARECHAUSSEE PAGINA 13

8 Drie reorganisatiespelers aan het woord De startbrief Reorganisatie Defensie 2011 is op 1 augustus verschenen. In deze brief staan de kaders en spelregels van de reorganisatie voor de Koninklijke Marechaussee naar aanleiding van de Beleidsbrief van minister Hillen. De redactie van KMarMagazine sprak met drie belangrijke spelers tijdens de komende reorganisatie. Complex, maar zeker mogelijk Teksten: Wilfried Goos en Robert den Hartog Foto s: Maurits van Hout De KMar wordt niet ontzien Brigadegeneraal Ronald Harmsma, directeur Operationele Ondersteuning, voert de regie over alle maatregelen waarmee de marechaussee straks wordt geconfronteerd. Die gevolgen komen niet alleen uit de Beleidsbrief van de minister. Harmsma legt uit: De marechaussee had zich alleen kunnen beperken tot het uitvoeren van de maatregelen uit de Beleidsbrief. Maar we pakken deze kans ook om kritisch te kijken of de richting die onze organisatie uitgaat moet worden bijgesteld. Het document waarin staat omschreven hoe de KMar zich de komende jaren kan en moet ontwikkelen is de Ontwikkelagenda. De agenda - opgesteld in bevat drie hoofdthema s: de operatie centraal, investeren in de mens, en sturing en beheer op orde. Cultuur, leiderschap en innovatie krijgen in de agenda ook een belangrijke rol. De agenda wordt op basis van de huidige reorganisatie en ontwikkelingen herijkt. We zijn daar nu druk mee bezig. Complex Het is een complexe situatie, vervolgt Harmsma. Enerzijds geven we in de Ontwikkelagenda uitvoer aan de wensen uit het regeerakkoord. Daarin wordt bijvoorbeeld gesproken over het oprichten van een nationale politie. Wat betekent die ontwikkeling voor de KMar? Anderzijds moet de agenda worden gekoppeld aan de maatregelen die we moeten nemen in het kader van de Beleidsbrief, het zogenaamde Masterplan KMar Op de Wapendag 2011 presenteert de CKMar de herijkte versie van de Ontwikkelagenda. Als dan de koers bekend is, kan de agenda worden gekoppeld aan het Masterplan KMar De blauwdrukken, numerus fixus en de uit te voeren reducties zullen dan de kaders bepalen waarbinnen de KMar haar taken gaat uitvoeren. Dan wordt ook bekend waar de prioriteiten in het werkpakket komen te liggen gekoppeld aan de opgedragen intensiveringen en waar we ons in de toekomst minder op kunnen gaan richten. Keuzes De KMar moet keuzes maken. Dat is niet onmogelijk, legt Harmsma uit. Maar we moeten tegelijkertijd ook de winkel 24 uur per dag, zeven dag per week open houden. Het is belangrijk alle ontwikkelingen goed op elkaar af te stemmen, zowel intern, als extern met onze ketenpartners en het gezag en beheer op de ministeries. Het project wordt daarom fulltime gecoördineerd door kolonel Roland van der Heijden, die twee collega s ter ondersteuning heeft, zodat we in control blijven. MC is vroegtijdig betrokken Tot half september liggen alle reorganisatiestukken nog op de overlegtafel. Maar één ding weet de generaal al zeker. De gedachte dat de KMar tijdens deze defensiebrede reorganisatie wordt ontzien, is alles behalve waar. De operationele capaciteit wordt grotendeels ontzien, maar aan de 30% reductie op de staven doet de KMar volledig mee. De KMar moet infra afstoten en ook het complete opleidingsmodel wordt herzien. Al deze maatregelen kunnen tot overtolligheid van collega s lijden. Maar dat betekent weer niet automatisch dat iemand wordt ontslagen. Duidelijkheid tot op het individu verwachten we niet eerder dan volgend jaar te kunnen geven. De KMar toekomstbestendig maken voor de opgedragen taken, dat is het uiteindelijk doel volgens Harmsma. We moeten ambitieus blijven en ons niet beperken tot het blijven uitvoeren van de taken, zoals we dat altijd gedaan hebben. De wereld is in beweging, zoals onlangs weer is gebleken bij de overval op het geldtransport van Brinks en de rellen in Londen. We moeten daarom in overleg met gezag en ketenpartners met onze tijd mee en een duidelijke visie voor de toekomst hebben. Zoals in elke reorganisatie is de medezeggenschap een waakhond voor de belangen van het personeel. Eric Kienhuis is voorzitter van de KMar-brede medezeggenschapscommissie (DMC), voorzitter van de MC van de Staf CKMar en de KMar-vertegenwoordiger in de centrale medezeggenschapscommissie van Defensie. Hij volgt de reorganisatieontwikkelingen daarom op de voet. Brigadegeneraal Ronald Harmsma voert de regie over alle maatregelen waarmee de marechaussee straks wordt geconfronteerd. We kunnen vanuit onze rol veel invloed uitoefenen op de gang van zaken. We vinden een aantal dingen belangrijk. We willen vroegtijdig betrokken zijn. Gelukkig lukt dat ook, want we nemen deel in alle mogelijke werkgroepen, daar staat onze leiding open voor. Ten tweede willen we natuurlijk dat de reorganisaties zorgvuldig worden uitgevoerd. Er moeten geen overhaaste beslissingen worden genomen. Het kan beter twee maanden langer duren, als je daarmee het gevoel hebt dat het dan beter overdacht gebeurt. Over de wat -vraag kunnen we niks vinden, maar over de hoe -vraag kunnen we meepraten. Wat we ook heel belangrijk vinden is een realistisch tijdspad en duidelijke communicatie naar het personeel. Daar dragen we zelf ook ons steentje aan bij. De komende tijd zullen we onze achterban opzoeken en je zult zien dat de mensen in het land ons als medezeggenschap ook steeds beter zullen gaan vinden. Vooral als de bezuinigingen ze concreet gaan raken. Dan is het ineens niet meer ver van je bed. Daarom is het ook zo belangrijk dat alle MC s goed gevuld zijn en dat er continuïteit qua kennis en kunde is. In diverse districten en op de staf zijn momenteel verkiezingen. Het heeft echt zin om ook daar je stem te laten horen. Dus schroom niet om contact op te nemen met de medezeggenschapscommissie van je eigen district, LOKKMar of Staf CKMar. Natuurlijk kunnen collega s ook met mij contact opnemen ( ). Medezeggenschap is een groot goed, waarvan de werknemers de komende tijd goed gebruik moeten maken om hun belangen en standpunten duidelijk te maken aan de leiding van onze KMar-organisatie en het ministerie van Defensie. KMAR MAGAZINE SEPTEMBER 2011 HET MAANDBLAD VOOR MEDEWERKERS VAN DE MARECHAUSSEE PAGINA 15

9 Drie reorganisatiespelers aan het woord Ik raad iedereen aan om zelf de regie te houden Personeelszorg is een belangrijk aspect bij elke reorganisatie. Directeur Personeel & Organisatie Aad van de Vreugde weet daar alles over. Hij geeft antwoord op een aantal brandende vragen over het Sociaal Beleidskader, de numerus fixus en carrièrekansen in de toekomst. Al dat gedoe over bezuinigingen moet ik me zorgen maken? Er verdwijnen functies bij Defensie, dus iedereen gaat daar iets van merken, ook bij de KMar. Moet je je dan ernstig zorgen maken? Bij de KMar zijn de gevolgen beperkter dan bij de andere defensieonderdelen, al verdwijnen er sowieso een paar honderd functies. Die kunnen voor een groot opgevangen worden met verplaatsingen naar andere defensieonderdelen of met natuurlijk verloop. We hebben tot 2014 de tijd om de organisatie aan te passen en tot 2016 om de personele invulling te regelen. Of je zelf in een lastig parket kan komen, heeft vooral te maken met je huidige functie. Als je nu bijvoorbeeld bij de Staf CKMar zit, waar 30% van de functies verdwijnt, is het logisch dat de kans op eventuele overtolligheid groter is. Er is veel te doen over de numerus fixus. Waar gaat dat eigenlijk over? Doel van de numerus fixus is een functionele en betaalbare personeelsopbouw voor Defensie. Dit gebeurt door het maximum aantal personeelsleden per rang en schaal vast te stellen. Voor het militaire bestand is dit een smalle bovenbouw en brede onderbouw. Voor burgers een goede mix van oud en ervaren versus jong personeel. De voorlopige numerus fixus werd in augustus bekend. Hoe wordt de organisatie daar op aangepast? We brengen momenteel in kaart wat we nu hebben aan functies en rangen en schalen. Daarnaast kijken we wat de gevolgen van de reducties en overhevelingen zijn op die rangen en schalen en wat alle lopende reorganisaties voor gevolgen hebben. Uiteindelijk kunnen we dan zien waar er nog een verschil resteert tussen de wijze waarop de KMar is ingericht en de numerus fixus die aan de KMar is opgelegd. Vervolgens hebben we tot eind 2014 om de organisatie aan te passen aan die numerus fixus. Dat gaat over de opbouw van de organisatie, maar wat gebeurt er met de mensen als gevolg van de numerus fixus? We hebben zoals gezegd tot 2014 om de organisatie te reorganiseren, zodat deze binnen de numerus fixus past. Wat dit precies voor de diverse categorieën personeel gaat betekenen is pas duidelijk als eind september bepaald is hoeveel KMar-functies er in de paarse defensieonderdelen komen. Daar hangt van af hoeveel KMar-personeel we defensiebreed in de rangen en schalen kunnen plaatsen. We hebben daarna tot 2016 om het personele plaatje in te vullen. Als je kijkt wat het verloop is in 5 jaar, dan komen we op die manier al een heel eind. Een belangrijke consequentie zal echter zijn dat we nog maar heel weinig kunnen bevorderen. Het huidige Sociaal Beleidskader (SBK) loopt af voor de reorganisatie klaar is. Wanneer komt er een nieuw SBK? Het huidige SBK loopt tot eind 2012, maar dan is de reorganisatie nog niet afgelopen. Er moet dus een nieuw SBK komen dat het huidige opvolgt of mogelijk al eerder vervangt. Hoe dat eruit komt te zien is voor mij ook nog afwachten. De minister overlegt daarover nog met de vakbonden. Mijn verwachting is dat een nieuw SBK er nog meer op gericht zal zijn om mensen van werk naar werk te stimuleren. Het zal erop gericht zijn om mensen verder te helpen, maar het moet tegelijkertijd natuurlijk ook betaalbaar zijn voor Defensie. De KMar wordt kleiner, er vervallen functies en dat kan leiden tot overtolligheid. Wat wordt er aan gedaan omdat te voorkomen? We proberen overtolligheid zoveel mogelijk te beperken. Daarvoor hebben we in april meteen al maatregelen genomen. Zo is er nog maar nauwelijks externe instroom geweest. Daarnaast hebben we de doorstroom van onderofficier naar officier ernstig beperkt. Ook hebben we een minimale instroom in de basisopleidingen. Dat houden we overigens niet eeuwig vol, we moeten ook naar de toekomst kijken. We moeten het probleem van vandaag natuurlijk niet oplossen met het probleem van morgen. Er is best veel onzekerheid over de toekomst. Wat is nu verstandig, rustig afwachten op je huidige functie of juist solliciteren? Drie jaar afwachten is geen optie meer. Ik raad sowieso iedereen die aan het eind van zijn functieduur komt aan om op tijd te beginnen met solliciteren, om zelf de regie op je loopbaan te houden. We zien dit jaar mogelijk een aantal voorbeelden van mensen die daar mogelijk te lang mee hebben gewacht en nu externe herplaatser worden. Je moet daarbij breed solliciteren naar interessante functies en niet alleen op postcode. Er zijn zat leuke functies; we hebben dit jaar al meer dan 500 vacatures opengesteld. We proberen overtolligheid zoveel mogelijk te beperken Directeur P&O Aad van der Vreugde: Je moet jezelf waarmaken en als je dat doet dan zijn er kansen. Zijn er dan de komende jaren nog wel carrièrekansen? Ja, we blijven natuurlijk een mooie, moderne organisatie, met prachtige taken. De weg naar de top is alleen minder vanzelfsprekend. We kunnen bijvoorbeeld minder snel een FPS Fase 3 aanbieden. Doorstromen van onderofficier naar officier zal aanzienlijk worden beperkt. De selectie zal strenger worden, maar er zijn echt wel mogelijkheden voor mensen die werken aan hun eigen ontwikkeling. Je moet jezelf waarmaken en als je dat doet dan zijn er kansen. Het verhaal doet de ronde dat veel mensen weglopen bij de KMar vanwege de bezuinigingen. Klopt dat? Nee, dat verhaal klopt niet. We zien geen stijging van de uitstroomcijfers. Mensen hebben blijkbaar vertrouwen in de toekomst van de KMar. In het algemeen zie ik vooral gemotiveerde collega s die denken: ik doe mijn werk goed, dus het komt met mij ook wel goed. KMAR MAGAZINE SEPTEMBER 2011 HET MAANDBLAD VOOR MEDEWERKERS VAN DE MARECHAUSSEE PAGINA 17

10 API, nieuw hulpmiddel op Schiphol Snellere en effectievere controles Tekst: Robert den Hartog Foto s: Richard Frigge en Wim Salis KMAR MAGAZINE SEPTEMBER 2011 HET MAANDBLAD VOOR MEDEWERKERS VAN DE MARECHAUSSEE PAGINA 19

11 Minister Gerd Leers van Immigratie en Asiel heeft toestemming gegeven om het pilot-project Advance Passenger Information (API) uit te breiden. Vanaf begin volgend jaar zullen daarom ongeveer 23 luchtvaartmaatschappijen op 30 routes voor vertrek richting Schiphol passagiersinformatie beschikbaar stellen aan de KMar. Projectleider API, luitenant-kolonel Harry de Winter, legt uit wat de KMar met die gegevens doet, hoe de informatie een hulpmiddel vormt bij het grenstoezicht en wat de gevolgen zijn op de werkvloer. Programma VGM Het pilot-project Advance Passenger Information (API) is een deelproject van het Programma Vernieuwing Grensmanagement (PVGM). Het PVGM heeft tot doel om een efficiënt en effectief grenstoezichtproces te creëren, waarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van de inzet van geautomatiseerd toezicht en risicogestuurd optreden op basis van vooraf ontvangen informatie betreffende reizigers en goederen. Hierbij dient er een goede balans te zijn tussen maximale veiligheid en optimale mobiliteit met inachtneming van de privacy van de reiziger. API, hoe werkt dat? API maakt onderdeel uit van het programma Vernieuwing Grensmanagement (PVGM) (zie kader). Het is complexe materie, maar in grote lijnen komt het er op neer dat luchtvaartmaatschappijen de gegevens van alle passagiers aan de KMar beschikbaar stellen voordat ze (in advance) van buiten de EU richting Schiphol reizen. Bij het inchecken en boarden voeren de luchtvaartmaatschappijen daarvoor een extra handeling uit. Tijdens de reis worden die verkregen vlucht en- persoonsgegevens door een computersysteem vergeleken met opsporingsdatabases van diverse instanties, zogenoemde watchlisten. Passagiers die ongewenst zijn, een boete of gevangenisstraf hebben openstaan of op andere wijze een risico vormen, kunnen bij aankomst zo aan een gerichte controle worden onderworpen. Maar voordat het zo ver is, worden de meldingen die het systeem genereert gecheckt door onze analysemedewerkers in het API-centrum. Wat is de aanleiding geweest voor dit project? Volgens de Europese richtlijn 2004/82/EG mogen APIgegevens worden gebruikt voor bepaalde doelen. De Europese richtlijn is vertaald in nationale wetgeving. Nederland wil de API-gegevens gebruiken voor de bestrijding van illegale migratie en heeft het geborgd in de vreemdelingenwetgeving. We lopen hierin als land voorop, maar zijn niet uniek. Ook de Verenigde Staten, Australië, Canada, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Spanje werken met API. Luitenant-kolonel Harry de Winter is projectleider API. Het complete API-team, zoals dat op Schiphol werkzaam is. Hoe is het project aangelopen? In 2009 zijn we gestart. We hadden toen helemaal geen kennis en ervaring met API. We zijn het eerste jaar samen met de IND en de Douane, BZK en de KLM aan de slag gegaan. Hoe werkt het, welke systemen heb je allemaal, hoe koppel je al deze en tegen welke problemen loop je aan? Als je straks tussen de 50 en bevragingen per dag doet, moeten de netwerken niet overbelast raken. Ook de juridische en privacy aspecten moest passen binnen de geldende wet- en regelgeving. Vorig jaar zijn we begonnen met de KLM als leverancier van testgegevens. Het betrof veertien vliegroutes en ongeveer tachtig vluchten per week. Hoe wordt API toegepast in de dagelijkse werkzaamheden? Het is een extra hulpmiddel, een informatiebron. Het project sluit procesmatig prima aan bij het informatiegestuurd optreden zoals dat ook gebeurt en ANPR. Laat er geen misverstand over bestaan: API vervangt niet de grensbewaking. De balies blijven bemand door onze collega s. Zij zullen zich blijven richten op de echtheid van de reisdocumenten en de gedragingen van passagiers. De risicopassagiers, die gericht gecontroleerd moeten worden, zullen direct bij de gate worden opgevangen door collega s van de grensbewaking. Wat zijn de voordelen van API? De hoeveelheid informatie waar je straks over beschikt, lijkt extra werk te genereren. Maar omdat je weet wie er komt en wanneer, kun je de beschikbare capaciteit gerichter en selectiever en daardoor dus effectiever in zetten. Uiteraard werken we wel aan de hand van een prioriteitenlijst. Daarnaast kunnen we nu in plaats van één bron meerdere informatiesystemen (watchlisten) raadplegen om te kijken of iemand een risicopassagiers is. Dit gebeurt natuurlijk binnen de gestelde juridische kaders. Je weet straks ook waar een reiziger vandaan komt. Passagiers die overstappen kan je nu onderkennen bij de grenscontrole; tot nu toe waren zij niet in beeld. Ook kan API-gegevens vervoermiddel personen de passagierssamenstelling in het vliegtuig worden geanalyseerd. En met succes! We hebben bijvoorbeeld al slachtoffers van mensenhandel kunnen opvangen en laten terugkeren naar het land van herkomst. Privacy blijft een gevoelig onderwerp... Privacy staat bij het project hoog in het vaandel. We houden ons voor wat betreft API aan alle wet- en regelgeving. Alles gebeurt binnen de gestelde kaders. Persoonlijke gegevens worden bijvoorbeeld niet langer opgeslagen dan 24 uur. Overigens wordt het voor de gewone reiziger alleen maar makkelijker, ze worden niet meer gecontroleerd dan nodig. Alleen de reizigers die daartoe aanleiding geven worden gericht gecontroleerd. Het proces zal dus in zijn totaliteit sneller en effectiever verlopen. Hoe ziet de toekomst eruit? Eerst moeten we er voor zorgen dat de systemen en processen na de schaaluitbreiding goed functioneren. Daarnaast willen we het accountmanagement voor de luchtvaartmaatschappijen professioneel vorm geven.wat API vervolgens gaat opleveren zal de toekomst leren. Ik verwacht meer controleopdrachten bij de gates en meer operationele resultaten. Als de pilot straks zijn meerwaarde heeft bewezen zullen we verder gaan uitbreiden en toe werken naar 100% verplichting tot het verstrekken van de API-gegevens door luchtvaartmaatschappijen die van buiten de EU naar Nederland vliegen. De reacties op de pilot bij onze collega s van de grensbewaking zijn in ieder geval positief. Iedereen ziet in dat dit een extra bijdrage levert aan de verbetering van de grensbewaking. Tot slot hoop ik en verwacht ik dat we API-gegevens op termijn mogen gebruiken om de criminaliteitsbestrijding in de meest brede zin te ondersteunen; daarvoor moet wel de wet- en regelgeving worden aangepast. KMAR MAGAZINE SEPTEMBER 2011 HET MAANDBLAD VOOR MEDEWERKERS VAN DE MARECHAUSSEE PAGINA 21

12 75 jaar Marechausseemuseum De stoffigheid voorbij Directeur Stan Klijnhout: Het steeds blijven vernieuwen en aanhaken bij actuele thema s is belangrijk. Kwaliteit staat bij ons voorop, zegt directeur Stan Klijnhout. We doen niet alleen ons uiterste best voor het verkrijgen en in optimale staat behouden van de museumcollectie, maar zorgen ook voor goede vrijwilligers voor bijvoorbeeld de rondleidingen. De voormalig districtscommandant Noord-Holland/Utrecht was functioneel al verbonden aan het museum, omdat de marechaussees die er werkten tot zijn eenheid behoorden. Na zijn FLO in 2001 werd hij museumdirecteur. De twee werkdagen per week groeiden al snel uit naar vijf en delen van het weekend. Het museum is echt mijn hobby geworden. Vernieuwingen Met een professionaliseringsslag tilde de bevlogen directeur het museum naar een hoger plan, waardoor het in 2003 werd opgenomen in het Nederlandse Museum Register. De kwaliteitseisen gingen omhoog. Alle objecten kregen een registratienummer en werden voortaan actief beschermd tegen schade door schimmel, ongedierte en zonlicht. Aan de zes beroepskrachten en ruim 45 vrijwilligers stelt de directeur de nodige eisen. Onze vrijwilligers worden na enige jaren vaak duizendpoten, weet Klijnhout. De meesten beginnen als kassamedewerker, archivaris of suppoost. Na verloop van tijd leren ze het museum steeds beter kennen en groeien ze door naar rondleider of hoofd Museumteam in het weekend. Bijna tweehonderd jaar historie op één plaats. De collectie van het Museum der Koninklijke Marechaussee wordt met de jaren uitgebreider. Wat ooit begon met een kleine privécollectie, groeide uit tot een vrijwel compleet overzicht van de geschiedenis van het Wapen der Koninklijke Marechaussee, het voormalig Korps Politietroepen en de Rijksveldwacht. Dit jaar viert het museum haar 75-jarig jubileum. Tekst: Jopke Rozenberg-van Lisdonk Foto s: sergeant Sjoerd Hilckmann Het museum wordt gedragen door haar medewerkers en dat beseft Klijnhout maar al te goed. Veel veranderingen gebeuren dan ook in overleg met hen. Met goede museumstukken en bekwame, tevreden medewerkers kun je de bezoeker kwaliteit bieden en dat zie je terug in de bezoekersaantallen. Die zijn de afgelopen jaren van tien naar zeventienduizend gestegen. De collectie Het monumentale pand in het Gelderse Buren heeft een prachtige ambiance voor een museum en wordt momenteel aan de buitenzijde gerenoveerd. In 2000 kocht het museum de naastgelegen sportzaal van de gemeente Buren. Het overgrote deel van de voertuigen staat er opgesteld. We verleggen regelmatig de accenten in de collectie en wisselen de opstelling, vertelt Klijnhout. Ook voor de terugkerende bezoeker moet het museum natuurlijk interessant blijven. De chronologische route begint met een nisvitrine waarin het eerste marechausseeuniform te bezichtigen is. Ook het brigadebureau, de stallen en het rijdende erfgoed hebben een plekje in de tentoonstelling. In thematische zin is er onder meer aandacht voor de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten, vredesmissies en wapens. Bij de opstelling over het trompettenkorps draait een dvd met beeldopnames van diverse optredens. We proberen het museum steeds meer Ontstaansgeschiedenis Kolonel Marius van Houten, markant marechausseeofficier en een veelzijdig politieman, opende met zijn privécollectie op 26 oktober 1936 het Historisch Marechaussee Museum. De collectie bestond toen grotendeels uit geschenken van de Duitse keizer voor wiens veiligheid de kolonel twee decennia lang verantwoordelijk was. Van Houten speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van de Nederlandse politie. Zo legde hij de basis voor de internationale samenwerking bij de strijd tegen de criminaliteit. Rechts: In de nisvitrine is het eerste marechausseeuniform te bezichtigen. Terug in de tijd: alle portretten van commandanten en bevelhebbers van het Wapen. op te luisteren met videobeelden en geluidsfragmenten, licht de directeur toe. Ook aan de jonge museumbezoeker is gedacht. Met de gratis beschikbare speurtocht en het jeugdlaboratorium, waar ze in de voetsporen van rechercheur of forensisch onderzoeker treden, maken ze op interactieve wijze kennis met het werk van de KMar. Het jeugdlab staat vol met onderzoeksapparatuur en een nagebouwd plaats delict. Activiteiten Klijnhout staat met het museum midden in de maatschappij. Regelmatig neemt hij deel aan landelijke en regionale thema s en activiteiten. De nationale Week van de Geschiedenis, de Kinderboekenweek en de lokale kunstmarkten waarvoor hij de museumtuin ter beschikking stelt zijn enkele voorbeelden. Zo nu en dan lenen we ook museumstukken uit aan de marechaussee, vertelt hij. Daarvoor hebben we in 2003 een convenant afgesloten. We krijgen van hen subsidie en in ruil daarvoor leveren we diensten of stellen we materiaal ter beschikking. Dat levert ook nog eens extra publiciteit op. Klijnhout is duidelijk trots op het museum: Het steeds blijven vernieuwen en aanhaken bij actuele thema s is belangrijk en werpt zijn vruchten af. Nee, een oud en stoffig museum zijn we allang niet meer. Oktober = feestmaand Om het 75-jarig jubileum van het Koninklijk Marechaussee Museum te vieren, vinden er in oktober een aantal speciale activiteiten plaats. Het programma is nog volop in ontwikkeling. Houd daarom voor de actuele agenda de website van het museum en de militaire bladen in de gaten. Iedere betalende bezoeker krijgt in de maand oktober korting op de entreeprijs. Ook zijn alle museumbrochures in die maand met korting te koop zijn. Reeds geplande activiteiten 15 oktober: relatieconcert van het Trompetterkorps der Koninklijke Marechaussee 21 en 22 oktober: een deel van het huidige KMarmaterieel is in Buren aanwezig 22 oktober: gratis Museumdag Gelderland 28 oktober: boekpresentatie van de biografie over de oprichter van het museum kolonel M.C. van Houten KMAR MAGAZINE SEPTEMBER 2011 HET MAANDBLAD VOOR MEDEWERKERS VAN DE MARECHAUSSEE PAGINA 23

13 Een dagje kmarren met... KMar in de media De brigade Oostgrens-Midden verleent jaarlijks ondersteuning tijdens de Nijmeegse Vierdaagse. Dit doet de brigade onder andere met een post op kamp Heumensoord, het (inter)- nationale militaire onderkomen tijdens het wandelevene- ment. Er is nauw samengewerkt met de buitenlandse collega s, er zijn gezamenlijke patrouilles gelopen en strafrechtelijke Bezetting van de KMar-post op kamp Heumensoord. De infobalie, tevens meld- en aangiftepunt. De infobalie, t onderzoeken (belediging, vernieling en mishandeling) succesvol afgerond. In een artikel over de wijze waarop Nederland rellen zoals in augustus in Engeland zou aanpakken, schrijft NRC Next: Als het écht helemaal misgaat in Nederland, zoals bij de krakersrellen in de jaren tachtig, springt de Koninklijke Marechaussee bij. Met rupsvoertuigen, bijvoorbeeld. De Nederlanders kijken, tasten af en wennen. Dat is nu het meest haalbare, zo schrijft de Volkskrant eind juli in een reportage over Kunduz, waarin marechaussee Ron (50) wordt gevolgd. Om te wennen aan de nieuwe omgeving maken commandant Ron en zijn groep verkennende patrouilles in Kunduz-stad, terwijl hij meerijdt met Amerikaanse voertuigen. Zijn team maakt foto s en films, die collega s later op het legerkamp bekijken en analyseren. De Nederlanders beginnen zelf pas als Ron en zijn collega s een opleidingsplan van acht weken af hebben. Dat is op zijn vroegst in november. Minister Leers botst weer met de rechter bij de controle op illegaal verblijf in de grensstreek, zo melden diverse regionale kranten in juli. Zowel de rechtbank in Maastricht als die in Roermond acht de aanhouding van vreemdelingen door de marechaussee in strijd met het Verdrag van Schengen. Bij het mobiel toezicht door de marechaussee is sprake van een verkapte vorm van grenscontrole die in strijd is met dat verdrag, oordelen beide rechtbanken in vonnissen die in juli zijn uitgesproken. Dagblad de Limburger meldde begin augustus dat het onderzoek van de politie en marechaussee naar het ongeluk met een legertruck op de A2 bijna is afgerond. Bij het ongeluk kwam de 35- jarige bestuurder om het leven. Naar nu blijkt was de legertruck al betrokken bij de aanrijding die plaatsvond voordat er een vrachtwagen op botste. De bestuurder en bijrijder van de legertruck stapten uit om hulp te verlenen. Op dat moment reed een vrachtwagenchauffeur achterop. Ook de Zwitserse militairen doen mee aan het wandelevenement. De nationale militaire politie heeft daarom De aanvang van de gezamenlijke patrouille van de British Royal Military Police en de KMar op het kamp. ook een post op het kamp. Veel media-aandacht was er eind juli voor een schietpartij op Eindhoven Airport, waarbij een collega op een verdachte geschoten heeft, nadat er was gedreigd met een mes. De marechaussee werkt met lijsten en indicaties. Zoals Hongaarse en Roemeense kentekens met lettercombinaties van auto s die bij eerdere controles verdacht bleken. Die lijsten veranderen continu, zegt marechaussee Frank Vlamings in het NRC Handelsblad. Als de Hongaarse kentekens een tijdje niks opleveren, gaan ze weer van de lijst. Door de werkwijze te verfijnen en met dit soort plannen te werken, voorkomt de marechaussee dat er alleen op intuïtie mensen worden uitgepikt. Dat zou tot discriminatie kunnen leiden, aldus het NRC. De NOS meldt de aanhouding van drie Nederlanders die betrokken zouden zijn bij de smokkel van cocaïne via tropische vissen (De Telegraaf: Vissen zwemmen in cocaïne). De drie zijn gearresteerd naar aanleiding van de vondst van een grote partij drugs vorig jaar oktober. De marechaussee onderschepte toen op Schiphol bijna honderd liter vloeibare cocaïne. Die zat in plastic zakken, die weer vastzaten aan de zakken waarin vissen uit Colombia zaten. Om het leven van de dieren te redden, werd de hulp van een dierenspeciaalzaak ingeroepen (zie foto). En verder: is een 23-jarige Helmondse moeder op Schiphol aangehouden toen ze met haar twee kinderen het land probeerde te ontvluchten (De Telegraaf); verliep de drukste dag op Schiphol voorbeeldig (NOS); heeft de Onderzoeksraad voor de Veiligheid haar studie naar de dood van de 20-jarige militair Boy van Geffen stopgezet (Dagblad de Limburger); zijn er nog geen klachten over een gevaarlijke marechaussee-pen (Noordhollands Dagblad); meldt de politie Gelderland-Zuid dat de marechaussee tijdens de Vierdaagsefeesten een waardevolle aanwezigheid heeft gehad na enkele incidenten met uitgaande militairen (politie.nl); zijn er aanhoudingen verricht door de task force tegen de georganiseerde hennepcriminaliteit in Brabant, waar de marechaussee onderdeel van uitmaakt (Omroep Brabant); hebben de Koninklijke Marechaussee en de douane op Schiphol 42 kilo cocaïne onderschept bij twee Mexicanen (De Stentor). op amp. r op het De Telegraaf meldt dat een 24-jarige ex-medewerker van Defensie ervan wordt verdacht een door hem verduisterd explosief tot ontploffing te hebben gebracht. De man uit Winterswijk werd samen met een 18-jarige jongen aangehouden wegens het bezit van munitie. Bij hun aanhouding hadden de twee nog een stuk munitie bij zich, een flitsknal-granaat. Uiteraard wordt er ook contact gemaakt en onderhouden met de liaisons van de diverse deelnemende landen. Indien nodig schrijven collega s waarschuwingen in het Nederlands of Engels. Als een voertuig voor een tweede keer verkeerd staat geparkeerd dan wordt het van het kamp verwijderd. Cocaïne voor Marechaussee, zo kopt PowNed. Op de website staat het bericht over onbekenden die 60 kilo cocaïne naar Nederland hebben geprobeerd te smokkelen. Ze probeerden dit door gebruik te maken van de zeecontainer die huisraad bevatte van een KMar-collega in Assen. De collega schakelde direct de politie in. De post treedt op tegen verkeerd geparkeerde voer- tuigen, ongeacht de kleur en uitvoering van het voertuig. KMAR MAGAZINE SEPTEMBER 2011 HET MAANDBLAD VOOR MEDEWERKERS VAN DE MARECHAUSSEE PAGINA 25

14 Mensen De Groeten uit... Bevorderd (militair) Luitenant-kolonel J. Knoop (DGV) Dienst verlaten (militair) Kolonel E. Mulder (Staf CKMar) Bevorderd (burger) Schaal 10 E.C.R. Dijkstra (Staf CKMar) Overleden Wmr1 J. van den Boom (Noord-Oost) Majoor D.M. Boomkamp (CMSCIE) De Groeten uit... Kiev (Oekraïne) De Groeten uit... Kiev (Oekraïne) Kapitein H.H. Doeleman (DLBE), A. Korse (Staf CKMar), R.A.M. de Bra (Schiphol) Eerste luitenant R.A. Stöcker (DLBE), D. Visscher (DLBE), R.H.J. Zijlstra (LOKKMar) Adjudant-onderofficier H.W. van der Sluis (Schiphol), N.D. Jansen (DLBE), G.B. van der Meij (Schiphol), F.J. Natrop (Schiphol), J.P.B. Goffin (JFC-HQ Brunssum), L. Kollen (Schiphol) Opperwachtmeester H. Floors (FBD), J. de Mooij (Staf CKMar), M.H.H. Selten (LOKKMar), A.N. van de Ven (West), M.C. Noorbeek (Schiphol), M.N.L. Webster (Schiphol), H.C. Marchand (Schiphol), Y.C. Harmsen (West), E.H. Roijen (LOKKMar), J. Bak (LOKKMar), J.P.A. Kraakman (West), R. van Kooten (DLBE) Wachtmeester der eerste klasse J. Bootsma (LOKKMar) Wachtmeester I.F. Oortwijn (Noord-Oost), W. Sietsema (Schiphol), M. Joziasse (West), A. Jansen (West), H.J. Hogewerf (Noord-Oost) Marechaussee der eerste klasse R. Kamp (West), P.J.H.P.M. Polling (West), E.G. van Veen (West), C.P. Dooms (West), J.J.A.T. Oosterhof (West), C.A. de Wit (West), M. Ponsen (West), P.J. Dekker (West), T.H. Klos (West), M.J. Moras (West), J. van de Velde (West), S. Lakeman (West), E.D.M. Woodman (Noord-Oost), A.S. Rahimi (West), T. Duijvis (West), R. Hoornick (West), O. Taal (West), M.P.C. van Duuren (West), G. Strijbis (West), B.N. Meijerhof (West) Kapitein R. van der Pijl (Staf CKMar) Eerste luitenant L.C.H. Moest (Schiphol), H.F. Esmeijer (Noord-Oost), L. Speijers (Schiphol), G. van de Wetering (Schiphol) Adjudant H.W. de Jong (West), R.P.A.F. Heitkönig (Schiphol) Opperwachtmeester E.M. Elbers (Schiphol) Wachtmeester der eerste klasse F. Bouwman (Noord-Oost), L.M. Volkerink (LOKKMar), A.A.M. Vermaesen (Zuid), F.D.J. Braakhekke (DLBE), N.E.H. Dibbets (Schiphol), D. Muller (LOKKMar), M.D. Meenhuis (Schiphol) Wachtmeester D.A.H. van den Dries (DLBE), J. de Heus (West) Marechaussee der eerste klasse A. Gummels (Schiphol), W.J. Roelofsen (Schiphol), A.E. Hubers (LOKKMar), C. Ovgun (LOKKMar), M. Brinkman (LOKKMar), J. van der Horst (Schiphol), J.J.B. Zwirs (Schiphol), T. van Straten (West), S.G.R. Taal (LOKKMar), R.W.B.B.N. Fanumbi (LOKKMar), R.R. Simens (Noord-Oost) Marechaussee der tweede klasse K.M. Pfister (LOKKMar), D. Ouwersloot (LOKKMar), N.J.T. Blei (LOK- KMar), E. Kooistra (LOKKMar), M. van Elten (LOKKMar), S.T. Beentjes (LOKKMar), W.A. Borgerink (LOK- KMar) Marechaussee der vierde klasse C.M.L. Bartels (LOKKMar), T.J. Wustman (LOKKMar) Schaal 9 M.A. Streefkerk (Schiphol) Schaal 6 E. van Straalen (Schiphol) Schaal 5 A. Akbar (Schiphol) Dienst verlaten (burger) Schaal 14 S.M. Klijnhout (Staf CKMar) Schaal 7 J.W. Bomhof (Staf CKMar) Schaal 5 G.A. Muller (Schiphol), O.D. Arjun Sharma (West) Schaal 4 S. Pos (Schiphol), E. van Ewijk (LOKKMar), A. Abazovic (LOKKMar) De gegevens zijn onttrokken aan Peoplesoft. Indien een mutatie niet correct is dient u contact op te nemen met uw eigen P-dienst. Kandahar Airfield, Afghanistan Het 1(NLD) CONTCO 20 - KMar-detachement in Afghanistan is sinds medio juni operationeel. Toen kreeg ik het commando van dit bijzondere detachement op Kandahar Air Field (KAF) overgedragen door kapitein Alexander. Het detachement waar ik leiding aan geef, bestaat uit drie wachtmeesters-1, waarvan er twee op post Kunduz en één op post KAF werkzaam zijn. Beide posten worden bijgestaan door een adjudant-coördinator. Als detachementscommandant reis ik daarom tussen deze twee locaties heen en weer. Het team neemt de komende periode de militaire politiezorg in Afghanistan voor zijn rekening. We verzorgen deze ondersteuning voor het contingentscommando, de Air Task Force (ATF), het National Support Element (NSE) en de Airport of Debarkation (APOD). Wij ondersteunen ook de 1(NLD) Police Training Group (PTG) die deel uitmaakt van de Geïntegreerde Politie Missie (GPM) en andere Nederlandse militairen in Afghanistan. De werkzaamheden bestaan voornamelijk uit het normale (militaire) politiewerk, zoals het adviseren van alle militairen over diverse regelgeving en het opnemen van aangiftes, zoals vermissingen of diefstallen. Ook de toetsing van de geweldstoepassing en het uitvoeren van strafrechtelijk onderzoek bij ernstige misdrijven of ongevallen maakt deel uit van ons takenpakket. Ook voeren we regelmatig overleg met de Nederlandse commandanten ter plaatse en buitenlandse counterpartners, zoals de International Military Police (IMP) de Feldjäger en de US Military Police. Uiteraard hoopt het KMar-detachement dat het justitieel rustig zal blijven, maar in voorkomend geval staan zij klaar om in geheel Afghanistan op te treden. Kapitein Jos Detachementcommandant KMar 1(NLD) CONTCO 20 KMARdet KMAR MAGAZINE SEPTEMBER 2011 HET MAANDBLAD VOOR MEDEWERKERS VAN DE MARECHAUSSEE PAGINA 27

15 ...op de valreep Defensieboot tijdens Gay Pride Defensie heeft voor het eerst met een eigen boot deelgenomen aan de Canal Parade, het hoogtepunt van de Amsterdam Gay Pride. De stichting Homosexualiteit en Krijgsmacht (SHK) organiseerde de deelname met het motto: Proud to Serve. Doelstelling was om te laten zien dat homoseksualiteit en Defensie prima samengaan. De opvarenden vormden een zeer diverse groep. Praktisch alle rangen en krijgsmachtdelen waren vertegenwoordigd. De militairen brachten regelmatig de militaire groet naar het publiek. De organisatie van Defensie kreeg veel positieve reacties: Defensie heeft zich van haar beste kant laten zien, waarbij de waardigheid van de militairen groot respect verdiende én kreeg. Noord-Oost wint vaantje Vierdaagse De KMar heeft dit jaar met vier detachementen deelgenomen aan de 95ste editie van de Vierdaagse van Nijmegen. In totaal bedroeg de KMar-deelname 78 collega s en 26 individuele wandelaars. Zoals elk jaar werden de KMar-deelnemers beoordeeld door de Interservice Beoordelings- en Controle Commissie (IBCC). Zij waren unaniem van oordeel dat alle KMar-collega s er dit jaar in waren geslaagd om een visitekaartje af te geven. De strijd om het KMarvaantje werd uiteindelijk een spannende strijd tussen de detachementen van district West en Noord-Oost. Volgens het IBCC zette district Noord-Oost echter de meest constante prestatie neer. Kapitein Wouter Arts nam het vaantje in ontvangst. Circuitdag voor kankerpatiëntjes De brigade Drenthe-IJsselstreek heeft samen met de landmacht een bijdrage geleverd aan een bijzondere dag voor kankerpatiëntjes. De zogenaamde Circuitdag werd georganiseerd op het TT-circuit en het nabijgelegen oefenterrein De Haar in Assen. De Circuitdag is speciale dag voor gezinnen waarvan een kind kanker heeft. Het idee is dat kinderen voor één dag hun zorgen vergeten. Het hele gezin kan genieten van een ritje achterop snelle motoren, meerijden in luxe sportwagens of plaatsnemen in Dakar-trucks en legervoertuigen. De brigade reed kinderen rond over het circuit met een gloednieuwe Volkswagen Golf en daarnaast waren ook een Mercedes Benz en motor aanwezig.

KMarMagazine Personeelsblad van de Koninklijke Marechaussee, Nummer 9, september 2011. POMLTs klaar voor de start

KMarMagazine Personeelsblad van de Koninklijke Marechaussee, Nummer 9, september 2011. POMLTs klaar voor de start KMarMagazine Personeelsblad van de Koninklijke Marechaussee, Nummer 9, september 2011 POMLTs klaar voor de start Reorganisatie toegelicht API op Schiphol Inhoud Van Putten reageert 8-13 Update uit Kunduz

Nadere informatie

Beleving op Schiphol

Beleving op Schiphol Beleving op Schiphol Schiphol wil Europe s preferred airport zijn. Dat lukt aardig: onze nationale luchthaven is ook dit jaar weer verkozen tot de beste van Europa en tot de nummer drie op de wereldranglijst.

Nadere informatie

Police Advisory Group (PAG) op pad

Police Advisory Group (PAG) op pad Maandag 07 januari 2013 Door onrust in een deel van ons werkgebied waren we het afgelopen weekend beperkt in de mogelijkheden om naar buiten te gaan (of het kamp te verlaten). Vandaag staat een bezoek

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde

Nadere informatie

Reservist bij de Koninklijke Marechaussee. De leukste baan! naast je werk of studie

Reservist bij de Koninklijke Marechaussee. De leukste baan! naast je werk of studie Reservist bij de Koninklijke Marechaussee De leukste baan! naast je werk of studie Operationeel Centrum Mobiel toezicht veiligheid Grensbewaking Schiphol Beveiliging Koninklijk Huis Als het erop aankomt

Nadere informatie

Evaluatie project webshop 2.0

Evaluatie project webshop 2.0 Evaluatie project webshop 2.0 Kim Krijt MM2A Kim Ik vind dat de productie erg goed is verlopen, wij hebben onderling geen problemen gehad. Ik vind dat er erg goed werk is geleverd. Als ik het vergelijk

Nadere informatie

Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken. coaching en energetische therapie. www.pranakompas.nl

Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken. coaching en energetische therapie. www.pranakompas.nl Nieuwsbrief 2015-3: Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken coaching en energetische therapie www.pranakompas.nl Een nieuw jaar nieuwe kansen! 9 Tips die je helpen je

Nadere informatie

5 manieren om je eigen pad te bewandelen

5 manieren om je eigen pad te bewandelen 5 manieren om je eigen pad te bewandelen Hierbij het nieuwe artikel met als onderwerp: 5 manieren om je eigen pad te bewandelen. Het is geschreven door wandelcoach Tineke Franssen. Tineke wandelt al een

Nadere informatie

gezocht: Reclasseringsvrijwilligers maken zich sterk voor Nederlanders in buitenlandse detentie vrijwilligers

gezocht: Reclasseringsvrijwilligers maken zich sterk voor Nederlanders in buitenlandse detentie vrijwilligers gezocht: vrijwilligers Reclasseringsvrijwilligers maken zich sterk voor Nederlanders in buitenlandse detentie Gezocht: vrijwilligers Bureau Buitenland is onderdeel van Reclassering Nederland. Wij begeleiden

Nadere informatie

Iedereen heeft een verhaal

Iedereen heeft een verhaal informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

Intersectorale mobiliteit. Informatie voor werkgevers

Intersectorale mobiliteit. Informatie voor werkgevers Intersectorale mobiliteit Informatie voor werkgevers Deze folder is onderdeel van een drieluik. Er is ook een folder voor werknemers en professionals. Om belemmeringen in kaart te brengen bij intersectorale

Nadere informatie

Let op: Alleen gesproken woord geldt!

Let op: Alleen gesproken woord geldt! Spreekpunten staatssecretaris De Vries van Defensie ter opening van het congres Maak jezelf Zichtbaar op 11 maart 2010 te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dames en heren, We leven in het

Nadere informatie

Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 1. Beginnen met leidinggeven

Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 1. Beginnen met leidinggeven Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 1 Beginnen met leidinggeven Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 2 Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 3 Beginnen met leidinggeven

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen? Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het

Nadere informatie

Hans van der Beek. over schrijven en alles

Hans van der Beek. over schrijven en alles Hans van der Beek over schrijven en alles Hijschrijftcolumns,boekenennogveelmeer, behoorttotde KunstenMedia redactievanhet Parool,isvadervantweejongensenisbezigte halveren.juist,afvallen.hansvanderbeekschrijft.

Nadere informatie

van de TFU, Welkom thuis! Eindhoven.

van de TFU, Welkom thuis! Eindhoven. Toespraak van de minister van Defensie, E. van Middelkoop, bij de terugkeer van de laatste Task Force Uruzgan, Vliegbasis Eindhoven, 8 augustus 2010. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Commandant van

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Hulp aan het thuisfront. Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk

Hulp aan het thuisfront. Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Hulp aan het thuisfront Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk werk helpt iedereen binnen of direct rondom Defensie met problemen die voortkomen uit het werk.

Nadere informatie

foto s sina willmann haar mannetje

foto s sina willmann haar mannetje foto s sina willmann Sina Willmann staat haar mannetje De wereld van quadraces staat bij het brede publiek voornamelijk bekend als een echte mannenwereld. Er zijn echter ook dames die hun mannetje weten

Nadere informatie

Sta zonder twijfels en vragen, vol overtuiging en vreugde, in jouw authentieke kracht! Dit zegt een enthousiast gebruiker van deze planner:

Sta zonder twijfels en vragen, vol overtuiging en vreugde, in jouw authentieke kracht! Dit zegt een enthousiast gebruiker van deze planner: Boetseweg 47 7895 AV Roswinkel telefoon: 0591 785 780 www.jolandalinders.com e-mail: info@jolandalinders.com IBAN: NL32 KNAB 0729 6439 99 BIC: KNABNL2H KvK nummer: 59561742 BTW nummer: NL155366701B02 Alsjeblieft!

Nadere informatie

Dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen.

Dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen. Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dames en heren, Ik sta hier vandaag

Nadere informatie

hun familie, geachte aanwezigen,

hun familie, geachte aanwezigen, Toespraak van de minister van Defensie, J.S.J. Hillen, ter gelegenheid van de uitreiking van de eerste universitair erkende diploma s van de Nederlandse Defensie Academie op 26 maart 2012 te Den Helder.

Nadere informatie

narratieve zorg Elder empowering the elderly

narratieve zorg Elder empowering the elderly narratieve zorg Elder empowering the elderly huisbezoek 1: KENNISMAKING - 2 - KENNISMAKING - huisbezoek 1- a kennismaking huisbezoek 1: KENNISMAKING a vertrouwelijkheid individueel in teamverband naar

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Nieuwsbrief Vliegbasis Leeuwarden juni 2018 editie

Nieuwsbrief Vliegbasis Leeuwarden juni 2018 editie Nieuwsbrief Vliegbasis Leeuwarden juni 2018 editie IN DEZE EDITIE: KLACHTENAFHANDELING HOOGVLIEGERDAG 75 JAAR 322 SQUADRON VERTREK STARFIGHTER KALENDER INTERESSANTE LINKS KLACHTENAFHANDELING We wijzen

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Verkeersongeluk. Misdrijf. Calamiteit. Praktisch. Slachtofferhulp Nederland Veelzijdig deskundig

Verkeersongeluk. Misdrijf. Calamiteit. Praktisch. Slachtofferhulp Nederland Veelzijdig deskundig Misdrijf Verkeersongeluk Calamiteit Juridisch Emotioneel Praktisch Veelzijdig deskundig biedt juridische, praktische en emotionele hulp aan slachtoffers van een misdrijf, calamiteit of verkeersongeluk.

Nadere informatie

Dank u wel kolonel Lambrichts, mevrouw Sybilla Dekker, Generaal, geachte aanwezigen,

Dank u wel kolonel Lambrichts, mevrouw Sybilla Dekker, Generaal, geachte aanwezigen, Spreekpunten staatssecretaris De Vries van Defensie ter gelegenheid van de eerste deeltijdopleiding Middelbare Defensie Vorming te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dank u wel kolonel Lambrichts,

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Inleiding. En uw parochie kan daaraan meedoen!

Inleiding. En uw parochie kan daaraan meedoen! MaS In de Parochie Inleiding De maatschappelijke stage (MaS) is definitief begonnen en in volle gang. In Nederland zijn middelbare scholieren verplicht gedurende hun middelbare school carrière een maatschappelijke

Nadere informatie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie SPREEKBEURT POLITIE Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie Wat doet een politieagent? WELKOM DE POLITIEPRAKTIJK helpen bij een ongeluk pak de winkeldief! bekeuren en aanhouden

Nadere informatie

Hoe bent u bij Little People terecht gekomen?

Hoe bent u bij Little People terecht gekomen? Resultaten enquête Little People Hoe bent u bij Little People terecht gekomen? Via internet Via kennissen/vrienden/bekenden Anders nl. 33% 24% 43% Anders nl. Via directeur Paesacker Advertentie krant Via

Nadere informatie

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige.

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Burn out Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Ik was al een tijd druk met mijn werk en mijn gezin. Het viel mij zwaar, maar ik moest dit van mezelf doen om aan de omgeving te laten zien

Nadere informatie

Dames en heren, SMC-vrienden en vriendinnen,

Dames en heren, SMC-vrienden en vriendinnen, Samenvatting toespraak 17 oktober 2013 Dames en heren, SMC-vrienden en vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 52 ste reünie van harte welkom. Een speciaal woord

Nadere informatie

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang!

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Liturgie Zingen: -Opwekking 654 Dank U voor deze nieuwe dag -Zoek eerst het Koninkrijk van God -Weet je waar het hemels koninkrijk op lijkt (Elly en

Nadere informatie

Toespraak CKMar bij ceremoniële kranslegging bij graf M.C. van Houten op 7 februari Ik sta hier vandaag voor u met een dubbele pet.

Toespraak CKMar bij ceremoniële kranslegging bij graf M.C. van Houten op 7 februari Ik sta hier vandaag voor u met een dubbele pet. Toespraak CKMar bij ceremoniële kranslegging bij graf M.C. van Houten op 7 februari 2014 Geachte aanwezigen, Van harte welkom. Ik sta hier vandaag voor u met een dubbele pet. Ten eerste als commandant

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Stel: je wordt op een ochtend wakker en je merkt dat je onzichtbaar bent geworden. Wat ga je doen? Hoe voel je je? Schrijf er een verhaaltje over.

Stel: je wordt op een ochtend wakker en je merkt dat je onzichtbaar bent geworden. Wat ga je doen? Hoe voel je je? Schrijf er een verhaaltje over. Stel: je komt een fee tegen en je mag één wens doen. Wat zou je wensen? Wat zou er daarna gebeuren? Hoe zou je je voelen? Schrijf hier een kort verhaaltje over. Stel: je wordt op een ochtend wakker en

Nadere informatie

Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 54 ste reünie van harte welkom.

Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 54 ste reünie van harte welkom. Samenvatting toespraak 29 oktober 2015 Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 54 ste reünie van harte welkom. Een speciaal woord

Nadere informatie

Denk je te weten wat je wilt, blijkt het een idee van anderen te zijn. Wat doe je dan?

Denk je te weten wat je wilt, blijkt het een idee van anderen te zijn. Wat doe je dan? Denk je te weten wat je wilt, blijkt het een idee van anderen te zijn. Wat doe je dan? Jolanda gaat op pad met onze Wandelcoach Tineke Franssen Jolanda (33) werkt als hypotheekadviseur in het bankwezen.

Nadere informatie

PRIORITEITEN. drs. Ellen Bulder 1 SITUATIE

PRIORITEITEN. drs. Ellen Bulder 1 SITUATIE PRIORITEITEN drs. Ellen Bulder 1 SITUATIE Ook zo druk, druk, druk? Hebt u het gevoel dat u geleefd wordt door de waan van de dag en dat u altijd tijd te kort hebt? Of hebt u uw zaakjes prima onder controle

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Vivarium 2015: Lucky #7

Vivarium 2015: Lucky #7 Nieuwsbrief nr.1 Maart 2015 Vivarium 2015: Lucky #7 Na de zeer succesvolle terugkeer van Vivarium in 2014, zijn de voorbereiding op de komende editie al weer in volle gang. Wie de gehele historie van Vivarium

Nadere informatie

Stageplan. Máxima Medisch Centrum. Marijke Bax / 2142490

Stageplan. Máxima Medisch Centrum. Marijke Bax / 2142490 Stageplan Máxima Medisch Centrum Marijke Bax / 2142490 2 Adresgegevens Naam: Marijke Bax Adres: Kouwbergen huisnummer: 4 Postcode: 6027 NS plaats: Soerendonk Huistelefoon: 0495-495065 Mobiel:06 57 31 12

Nadere informatie

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Directoraat-Generaal Belastingdienst Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag

Nadere informatie

uitdagend, inspirerend en waarderend voor ieder(s) talent!

uitdagend, inspirerend en waarderend voor ieder(s) talent! NIEUWSBRIEF MEI Deze nieuwsbrief bevat de volgende onderwerpen: studiedagen tot einde schooljaar SAP (school atletiektoernooi parkstad) Schoolverlaters gaan naar Teuven! Nieuws vanuit de plusklas Deel

Nadere informatie

User Centered Design. Personas ontwikkelen

User Centered Design. Personas ontwikkelen User Centered Design Personas ontwikkelen Persona: Wat is een persona? Een model gebaseerd op realistisch gedrag, motivatie, houding, vaardigheden en behoeften Gefilterd uit het observeren van echte mensen.

Nadere informatie

37% 63% Aantal geregistreerde deelnemers : 115 Periode evaluatie : 12 maart 2015 t/m 5 april 2015 Aantal evaluaties : 73. ingevuld niet ingevuld

37% 63% Aantal geregistreerde deelnemers : 115 Periode evaluatie : 12 maart 2015 t/m 5 april 2015 Aantal evaluaties : 73. ingevuld niet ingevuld Aantal geregistreerde deelnemers : 115 Periode evaluatie : 1 maart 015 t/m 5 april 015 Aantal evaluaties : 7 Lowys Porquinstichting PCPO Midden Brabant Stichting Openbaar Basisonderwijs Westbrabant Stichting

Nadere informatie

CP16. ziek- en betermelden

CP16. ziek- en betermelden CP16 ziek- en betermelden Bent u ziek? Kunt u daarom niet werken? Geef het dan door aan uw baas. Dat is normaal in Nederland. Als u wat langer ziek bent, maakt u een afspraak met de bedrijfsarts. Als u

Nadere informatie

Cultuur is een eerste levensbehoefte

Cultuur is een eerste levensbehoefte 10 Cultuur is een eerste levensbehoefte Interview Tekst Kelly Bakker Foto s Tessa Wiegerinck Journalist, cultuurkenner en ondernemer in één Je stapt in die achtbaan en kan dan eigenlijk niet meer anders

Nadere informatie

Datum 18 december 2017 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over het bericht Criminele Albanezen zijn de opkomende groep in de drugshandel

Datum 18 december 2017 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over het bericht Criminele Albanezen zijn de opkomende groep in de drugshandel 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/jenv

Nadere informatie

Gedragscode. Gewoon goed doen

Gedragscode. Gewoon goed doen Gedragscode Gewoon goed doen 2 Inhoudsopgave pagina 1. Missie, ambitie en kernwaarden 4 2. Gewoon goed doen 5 3. Waarom een gedragscode? 6 4. Omgaan met de patiënt/klant: respectvol en gastvrij 7 5. Professioneel

Nadere informatie

STEVIG FUNDAMENT VOOR JEUGDZORG

STEVIG FUNDAMENT VOOR JEUGDZORG STEVIG FUNDAMENT VOOR JEUGDZORG ONZE MISSIE EN VISIE ONZE INZET Onze missie Wij beschermen in hun ontwikkeling bedreigde kinderen en zorgen ervoor dat zij de juiste zorg krijgen. Onze visie Wij komen in

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Flexibel werken én een hypotheek

Flexibel werken én een hypotheek Flexibel werken én een hypotheek Een hypotheek met Reacties uit de media op de perspectiefverklaring perspectiefverklaring Columnist Frank Kalshoven, de Volkskrant Alleen hypotheken verstrekken aan mensen

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Met een bijschrijving kan na 26 juni 2012 niet meer gereisd worden.

Met een bijschrijving kan na 26 juni 2012 niet meer gereisd worden. Geldigheid kinderbijschrijving Wat is het gevolg van het vervallen van de geldigheid van de bijschrijving? Om naar het buitenland te reizen hebben kinderen vanaf 26 juni 2012 een eigen paspoort of Nederlandse

Nadere informatie

Opvang na uw uitzending. Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk

Opvang na uw uitzending. Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Opvang na uw uitzending Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk werk helpt iedereen binnen of direct rondom Defensie met problemen die voortkomen uit het werk.

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

Bezinning & Bezieling

Bezinning & Bezieling Bezinning & Bezieling + Even op adem komen.. Stel je eens voor hoe zou het zijn om volledig te kunnen genieten van het leven? Niet meer in de kramp te schieten door allerlei belemmerende overtuigingen

Nadere informatie

Deze vragen werden ingezonden op 11 april 2018 met kenmerk 2018Z06698.

Deze vragen werden ingezonden op 11 april 2018 met kenmerk 2018Z06698. 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/jenv

Nadere informatie

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is?

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is? 100 Col 's beklimmen in 40 dagen met een totale afstand van 4100 kilometer. Eddy Driessen uit Arnhem wil die tocht gaan afleggen en dat doet hij voor zijn plezier maar ook voor het goede doel. Namelijk

Nadere informatie

Behoud basis (spoed)zorg Weert

Behoud basis (spoed)zorg Weert 00 Behoud basis (spoed)zorg Weert Wat is er aan de hand? Als het aan de zorgverzekeraars ligt, verdwijnt de complexe spoedzorg in de toekomst uit Weert. Wellicht heeft u hierover al in de media gelezen.

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag > Retouradres Postbus 0011 500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 0018 500 EA Den Haag DKR KV Schedeldoekshaven 00 511 EZ Den Haag Postbus 0011 500 EA Den Haag

Nadere informatie

Nieuwe werkwijze toezicht rond Schiphol. convenant Schiphol Airport Authority

Nieuwe werkwijze toezicht rond Schiphol. convenant Schiphol Airport Authority Nieuwe werkwijze toezicht rond Schiphol convenant Schiphol Airport Authority Nieuwe werkwijze toezicht rond Schiphol Vanaf 1 februari 2010 werkt de overheid voor enkele controle- en toezichtstaken samen

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina

NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina 1 In dit nummer 2. De gemeente laat weten 2. Veilig en weer goed zicht 3. Pendelbus is succes 3. Interne verhuizing loopt goed 4. Mevr. Reijneke over haar interne

Nadere informatie

Jolan. Jolanda Omvlee (42),

Jolan. Jolanda Omvlee (42), Jolan Jolanda Omvlee (42), getrouwd met Ron (48), moeder van Lise (10) en Emmely (6) is directeur van Compassion. Ze geeft leiding aan 38 personen, haar contacten gaan internationaal. 22 tekst Wieteke

Nadere informatie

TALENTPUNT. Een Development Program speciaal voor HR professionals

TALENTPUNT. Een Development Program speciaal voor HR professionals FOCUS ON THE FUTURE Je bent een HR professional met veel ambitie en je wilt succesvol(ler) zijn. Je bent gericht op de nieuwste HR ontwikkelingen en nieuwsgierig naar hoe andere HR professionals zaken

Nadere informatie

1 Samuel 16:1-13 Matteus 22:41-46. Gemeente van Christus,

1 Samuel 16:1-13 Matteus 22:41-46. Gemeente van Christus, 1 Samuel 16:1-13 Matteus 22:41-46 Gemeente van Christus, Vandaag wil ik het met u hebben over die vraag: wat zegt u van de messias? Van wie is hij een zoon? Maar meer nog, hoe kunnen we leven met die messias,

Nadere informatie

Tekst en Beeld Fotoverhaal En heel veel foto s! Even voorstellen... De redactie van HVT Nieuws Vakantieplannen

Tekst en Beeld Fotoverhaal En heel veel foto s! Even voorstellen... De redactie van HVT Nieuws Vakantieplannen Hoedje van Papier in de Wijk - Kindermagazine HVT Nieuws - Editie 1 - Juni 2009 Even voorstellen... De redactie van HVT Nieuws Vakantieplannen Tekst en Beeld Fotoverhaal En heel veel foto s! Van de redactie

Nadere informatie

Inhoud Voorwoord Steekproefsamenstelling Resultaten Conclusies

Inhoud Voorwoord Steekproefsamenstelling Resultaten Conclusies Onderzoek Instagram Uitgevoerd door Scholieren.com in november 2015 Inhoud Voorwoord Steekproefsamenstelling Resultaten Conclusies Voorwoord Scholieren.com heeft haar bezoekers middels een enquête vragen

Nadere informatie

Dit zijn de nieuwe trainingen en workshops van Mankind Mens & Organisatie in 2016:

Dit zijn de nieuwe trainingen en workshops van Mankind Mens & Organisatie in 2016: Mankind Mens & Organisatie gelooft in de kracht van dromen en drijfveren in relatie tot ondernemerschap en leiderschap. Dromen en drijfveren vormen de grond waarop ambitie kan groeien. Passie zorgt vervolgens

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor:

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Terugblik Kinderyoga Rots & Water De Sterrenplukmachine Theaterweek Thema avond (hoog)gevoeligheid

Nadere informatie

Introductie. 1. Uw persoonlijke situatie. Voorbeeldvragenlijst COB-kwartaalenquête 2011

Introductie. 1. Uw persoonlijke situatie. Voorbeeldvragenlijst COB-kwartaalenquête 2011 Introductie Dit onderzoek vindt plaats in opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Met de resultaten wil het bureau het kabinet en de politiek in het algemeen informeren over zorgen en wensen

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

1. Wat doe jij het liefst om je te ontspannen? (meerdere antwoorden mogelijk) 46%

1. Wat doe jij het liefst om je te ontspannen? (meerdere antwoorden mogelijk) 46% Relaxmomenten Een moment voor jezelf inplannen schiet er wel eens bij in. 50% 4 40% 3 30% 2 20% 1 10% 0% Toelichting: 17% 1. Dagje naar de spa 1. Wat doe jij het liefst om je te ontspannen? (meerdere antwoorden

Nadere informatie

Wat doe jij op de eerste schooldag in 2015???

Wat doe jij op de eerste schooldag in 2015??? Wat doe jij op de eerste schooldag in 2015??? ROC in verandering Doel van de structuurverandering: goed, kleinschalig en betrokken onderwijs organiseren/faciliteren Nu overgangsfase van een oude, naar

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Succesvol campagne voeren

Succesvol campagne voeren Succesvol campagne voeren Spread the word, spread the feeling! Campagne voeren: íedereen kan het! In deze toolkit vind je tips voor het campagne voeren. Dit is gegarandeerd het leukste onderdeel van jouw

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Migratieradar april 2016. Ontwikkeling en verwachting van asielmigratie

Migratieradar april 2016. Ontwikkeling en verwachting van asielmigratie Migratieradar april 2016 Ontwikkeling en verwachting van asielmigratie Colofon Titel Migratieradar Asiel april 2016 Inhoud De migratieradar is een kwalitatief analyseproduct en draagt bij aan de informatievoorziening

Nadere informatie