Fletcher Sports Hotel Amsterdam

Transcriptie

1 Fletcher Sports Hotel Amsterdam ruimtelijke onderbouwing 19 december 2014, gewijzigd 13 juli 2015

2 Inhoudsopgave Fletcher Sports Hotel Amsterdam ruimtelijke onderbouwing 19 december 2014, gewijzigd 13 juli Inleiding 4 2. Situatie Ligging plangebied Grondeigendom Vigerend juridisch planologisch kader Proces 8 3. Stedenbouwkundig kader Historie Ontwikkeling Context Initiatief Sport en hotelontwikkeling Beleidskader Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte en Besluit algemene regels ruimtelijke ordening Structuurvisie Randstad Provinciale Structuurvisie Noord-Holland Hotelbeleid Metropoolregio Amsterdam Structuurvisie Amsterdam Amsterdam maakt mogeijk, Ruimte voor Ontwikkeling, Strategisch Plan fase Olympisch Kwartier Zuid, een ontwikkelingsvisie voor IJsbaanpad en omgeving Amsterdams Ondernemers Programma Ondernemen in Zuid Horecabeleid stadsdeel Zuid Nota Parkeren in Zuid Bewegen met de SportAs Sportplan Nota Huisvesting Maatschappelijke Voorzieningen Sportnota Randvoorwaarden Stedebouwkundige uitgangspunten en ontwikkelplan Programma Bouwenvelop Welstandscriteria Ontwerp versus Ruimtelijk Kader en Ontwikkelvisie Sportconcept Ontwerp Programma Ontwerp Onderzoeken Verkeer en parkeren Cultuurhistorische waarden Water Bodem Flora en fauna Geluid Luchtkwaliteit Veiligheid Kabels en leidingen Hoogbouw effect rapportage Privaatrechtelijke belemmeringen Ladder Duurzame verstedelijking Milieu effect rapportage Haalbaarheid Maatschappelijke haalbaarheid Economische haalbaarheid 69 Bijlagen: bijlage 1 bijlage 2 bijlage 3 bijlage 4 bijlage 5 bijlage 6 bijlage 7 bijlage 8 bijlage 9 bijlage 10 bijlage 11 bijlage 12 bijlage 13 bijlage 14 bijlage 15 Advies Commissie voor Welstand en Monumenten Ontwerp Sporthotel Verkeerskundig onderzoek Memo barriere-werking Advies Waternet Verkennend bodemonderzoek Aanvullend bodemonderzoek Quickscan flora en fauna Quickscan luchtkwaliteit Advies ILT / LIB Monitoringsprotocol waterleidingen naast damwanden Rapport windhinderonderzoek Advies hotelloods en hotelladder Quickscan planschade en risicoanalyse Verslag informatieavond

3 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 4 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 5 1. Inleiding In het Olympisch Kwartier Zuid maakt het ANWB-keuringsstation plaats voor een sporthotel, het Fletcher Sports Hotel. City Hotel Development en Fletcher Hotels beogen met deze ontwikkeling bij te dragen aan een dynamisch en hoogwaardig verblijfsklimaat en in te spelen op specifieke marktbehoeften. De ambities voor de SportAs zijn het uitgangspunt. Het sporthotel met 309 kamers is gericht op sporters en hun begeleiders. De plint bestaat uit een open hotellobby en een lounge, restaurant en faciliteiten voor sporters. Op de 1 e verdieping wordt een parkeergarage gerealiseerd. Atletiek NK 2012 in het Olympisch Stadion 400m Horden Vrouwen: Lonneke Derriks

4 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 6 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 7 2. Situatie Bosbaan 5 A10 Sporthallen Zuid Frans Otten Stadion Schinkelpark Olympisch Kwartier Zuid 2.1 Ligging plangebied De locatie is gelegen aan het IJsbaanpad 12 in het Olympisch Kwartier Zuid op een markante locatie aan de Stadiongracht. Aan de westzijde van de locatie loopt de museumtramlijn en ligt Park Schinkeleilanden met sporten recreatiefuncties. Oostelijk van de locatie aan de noordzijde van het IJsbaanpad staan lage kantoorgebouwen. Daartussen ligt een voet-/fietsroute over de Na Druk Gelukbrug die het Olympisch Stadion-terrein en het Olympisch Kwartier Zuid met elkaar verbindt. Ten zuiden bevinden zich de Sporthallen Zuid en het Frans Ottenstadion. 2.2 Grondeigendom Op de locatie stond een ANWB keuringsstation. Deze is inmiddels gesloopt. Het kadastraal object AMSTERDAM AB AB 2039, IJsbaanpad CV Amsterdam is in eigendom van gemeente Amsterdam. Het eigendom is belast met erfpacht. De erfpachtgerechtigde is Urban Hotel Real Estate b.v. Het Olympisch Kwartier Zuid met rechs het voormalige ANWB-keuringsstation Na Druk Gelukbrug, de verbinding tussen het Olympisch Stadion en het Olympisch Kwartier Zuid Locatie op de kop van de Stadiongracht met op de voorgrond het Schinkelpark Amstelveenseweg Olympisch Stadion Olympisch Kwartier Zuid 2.3 Vigerend juridisch planologisch kader Het bestemmingsplan Olympisch Stadion e.o. met daarin de locatie IJsbaanpad 12, is op 29 mei 2013 vastgesteld en in werking getreden. In dit bestemmingsplan is de locatie IJsbaanpad 12 nog conform de bestaande situatie bestemd - dat wil zeggen zoals in het bestemmingsplan Zuidstrook was gebeurd - omdat de planontwikkeling nog volop in gang was. Wel is de ontwikkeling aan de IJsbaanpad in de plantoelichting van het bestemmingsplan Olympisch Stadion e.o. reeds aangekondigd. Inmiddels zijn de stedenbouwkundige en programmatische uitgangspunten voor het Ontwikkelplan aangepast en vastgesteld in de Stedebouwkundige Uitgangspunten en Ontwikkelplan, augustus Een uitspraak van de Raad van State op een ingesteld beroep heeft aanleiding gegeven dit bestemmingsplan op 21 januari 2015 opnieuw vast te stellen. De uitspraak van de Raad van State heeft echter inhoudelijk geen gevolgen op voorliggende ontwikkeling. topografische kaart, GBKA (copyright gemeente Amsterdam)

5 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 8 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 9 In het vigerende bestemmingsplan is IJsbaanpad 12 onderdeel van het deelgebied Olympisch Kwartier Zuid. Het bouwplan is ingediend en gebaseerd op de bouwenvelop, zoals vastgesteld in het Ruimtelijk Kader Olympisch Kwartier Zuid 2013 (par. 5.7), en op de volgende onderdelen strijdig met het vigerende bestemmingsplan: - Hotel past niet in bestemming Maatschappelijk; - De bouwenvelop past niet in bouwhoogte is 5,5m; - De bouwenvelop past niet in bouwvlak; - De bouwenvelop is groter dan maximum bebouwingspercentage van 15% buiten het bouwvlak; - De kelder is niet bestaand; - Hotel past niet in functieaanduiding wonen; - De ondersteunende horeca is groter dan het maximum netto vloeroppervlak van 25% van het netto vloeroppervlak en groter dan 200m2; - Parkeren aan oostzijde past niet in bestemming Groen 2.4 Proces Voor de aanvraag van de omgevingsvergunning zal een Wabo-projectbesluit worden gevolgd (artikel 2.12, lid 1, onder a, sub 3 Wabo). Hiertoe is sinds juli 2014 regelmatig overleg met de gemeente geweest. Belangrijke onderdelen daarbij zijn het opstellen van de Ruimtelijke Onderbouwing en de borging van het sportconcept. In dit kader heeft er overleg plaatsgevonden met onder andere de regionale hotelcommissie, het Ministerie I&M (LVNL en ILT), Commissie Welstand en Monumenten over de ontwikkeling (bijlage 1). De uitkomsten zijn verwerkt in deze ruimtelijke onderbouwing. Paragraaf 9.1 gaat in op de maatschappelijke haalbaarheid. plankaart bestemmingsplan Olympisch Stadion e.o., vastgesteld bestemming en regels bouwvlak bestemmingsplan

6 Fletcher Sports Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt Stedenbouwkundig kader 11 Plan-Zuid Berlage Historie Tot in het begin van de 20e eeuw had het gebied rond het IJsbaanpad een landelijk karakter. In 1917 stelde de Amsterdamse gemeenteraad het stedenbouwkundig plan Plan-Zuid van Berlage vast. In de jaren 20 en 30 van de 20e eeuw is Plan-Zuid grotendeels gerealiseerd. Een belangrijke factor bij de inrichting van het westelijk deel van Plan-Zuid waren de Olympische Spelen van Ten behoeve hiervan werd ten westen van het Oude Stadion het Olympisch Stadion gebouwd door architect J. Wils. Na de spelen werd het Oude Stadion afgebroken. Het gebied rond het IJsbaanpad viel net buiten de rand van Plan-Zuid. In het Amsterdam Uitbreidingsplan (AUP) van Van Eesteren uit 1938 is het gebied rond het IJsbaanpad bestemd als sportterrein. Pas rond 1970 komt er bebouwing in het gebied. Het ANWBkeuringstation staat sinds 1969 op de topografische kaart. Het Haarlemmermeerstation, beginpunt van de spoorlijn naar Amstelveen - Aalmeers/Uithoorn, werd gebouwd in Het reizigersverkeer werd gestaakt in 1950, het goederenverkeer bleef tot 1972 bestaan. De museumtramlijn opende in 1975 haar eerste seizoen voor het publiek over het oude spoortracé, toen nog vanaf het Haarlemmermeerstation tot aan de Ringweg A10, zo n 1,5 kilometer in lengte. In de loop der jaren is de organisatie gegroeid en kon de lengte van de lijn worden uitgebouwd tot zo n 7 kilometer. Voor de herontwikkeling van het Havenstraatterrein is onlangs een projectbesluit vastgesteld: toevoegen van een compacte woonwijk met voorzieningen voor de museumtramlijn. Het bestemmingsplan is nu in voorbereiding. AUP Van Eesteren Ontwikkeling SportAs In de Structuurvisie Amsterdam 2040 is in meerdere visiekaarten de SportAs opgenomen als ontwikkelrichting. De SportAs loopt van het Olympisch Stadion tot aan het Wagenerstadion in Amstelveen. Aan deze as bevinden zich naast deze twee stadions sportpark Schinkel (Arsenal, inloopbaan), het Frans Ottenstadion met de daar omheen liggende tennisvelden, Sporthallen Zuid, het jachthavengebied, sportcentrum Amstelpark, de bosbaan en het sportpark Nieuwe Kalfjeslaan. In de visie voor de SportAs worden de huidige sportfuncties ruimtelijk met elkaar verbonden door een hoogwaardige openbare ruimte, de zogenoemde sportboulevard. De sportboulevard volgt het tracé van de museumtramlijn, vanaf het Olympisch Stadion tot aan de roeibaan in het Amsterdamse Bos. De huidige sportaccommodaties langs deze lijn kunnen worden uitgebreid en krijgen een kwaliteitsslag. Ook zullen er nieuwe accommodaties en aan sport gerelateerde functies worden toegevoegd. De wens bestaat om het gebied te ontwikkelen tot een gebied met topaccommodaties, goed bereikbaar met openbaar vervoer en langzaam verkeer, die elkaar versterken zodat de SportAs een vanzelfsprekende rol speelt bij na- Herinrichting F. Roeskestraat / IJsbaanpad CTO Human Performance Lab 3000m 2 Olympisch Kwartier Zuid M M VU-Kwartier Herinrichting Jachthavengebied Ent rees Amsterdamse bos Legenda Infrastructuur Tramlijn (nieuw aan te leggen) Museumtramlijn Ontlasting Amstelveenseweg Sportas Structuurvisie Amsterdam 2040 en SportAs (uit: Plan Amsterdam, nr ) Afwikkelingsroutes Doorgaande routes Ringweg A10 Mogelijke veerverbinding Sportboulevard Stations M Metro + verlengd perron

7 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 12 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 13 tionale en internationale sportevenementen. (Ambitie Olympische SportAs van bestuurlijke coalitie Zuidwaarts) Begin 2012 is het project nieuw leven ingeblazen, door een kwartiermaker aan te stellen. De kwartiermaker heeft een uitvoeringsprogramma opgesteld en in 2013 een visie opgesteld. 3.3 Context Op de locatie IJsbaanpad 12 raken een aantal heel verschillende stedenbouwkundige zones elkaar. Het gebied ten noord-oosten van de locatie is geïnspireerd op het plan Zuid van Berlage en kent een blokkenstructuur met assen, straten en pleinen. Het gebied rondom het Olympisch Stadion is aangeduid als een metropolitane plek. Ten westen van de locatie is er het park de Schinkeleilanden met sportvoorzieningen. Dit park vormt de kop van de Amsterdamse Bosscheg. De Structuurvisie Amsterdam 2040 biedt kansen om de randen van de scheg te verdichten met gebouwen, stedelijk en recreatief programma en routes, zodat de stad zich ruimtelijk opent naar het landschap met routes en groene open ruimtes, en het landschap ter plaatste sterker wordt aangezet. Het Schinkelpark is begrensd door de Stadiongracht en de Schinkel. Het brede water aan de randen en de grote sportvelden geven het gebied een weids karakter. Ten noorden van de Schinkeleilanden wordt het Havenstraatterrein ontwikkeld. En tot slot is er het gebied ten zuiden van de locatie, gelegen tussen de Stadiongracht en de A10. Dit gebied heeft op dit moment geen heldere structuur. Het is eerder een verzameling gebouwen met elk een eigen karakter, waarvan het burgerweeshuis van Aldo van Eyk de opmerkelijkste is. Zicht over de Stadiongracht naar de bouwlocatie Toch tekent zich ook hier, aan de zuidzijde van de Stadiongracht, een stedenbouwkundige lijn af. De Fred. Roeskestraat en het IJsbaanpad delen de zone tussen de Stadiongracht en de A10 in twee deelgebieden. Het zuidelijke gebied wordt gevormd door de Rooms Katholieke begraafplaats Buitenveldert en de verzameling gebouwen Burgerweeshuis, Tripolis en het sportcomplex. Dit gebied heeft een vrij groen karakter. Het gebied ten noorden van het IJsbaanpad en de Fred. Roeskestraat is dichter bebouwd en zal in de toekomst nog meer verdichten. Het kantoorgebouw Forum en de Gerrit Rietveldacademie zijn hier voorbeelden van. Het vergroten van het contrast tussen beide deelgebieden zal de zone tussen Stadiongracht en de A10 qua structuur versterken. De locatie vervult een scharnierfunctie binnen de hierboven beschreven stedenbouwkundige context, op de route van de Sportboulevard. Het is gepast om het gebied tussen de Stadiongracht en het IJsbaanpad naar het park de Schinkeleilanden te laten eindigen in een accent van ca. 50 m hoog, de maximale hoogte in verband met eisen vanuit Schiphol ( 8.8.1). Het gebouw communiceert op een groter schaalniveau met de toren de Schinkel van Arthur Staal en met de Parnassustoren. Deze torens markeren elk op hun eigen manier de grens van het op Plan-Zuid van Berlage geïnspireerde Amsterdam. Daarnaast gaat het een relatie aan met het ING House aan de overzijde van de A10 en de torens op de Zuidas. De gevolgen van de hoogbouw op de directe omgeving voor wat betreft bezonning en windhinder zijn onderzocht in de paragrafen en boven: Kop van verstedelijkte zone tussen Stadiongracht en IJsbaanpad/Fred. Roeskestraat als scharnierpunt tussen Schinkeleilanden, Olympisch Kwartier Zuid en Plan-Zuid onder: De locatie aan de Sportboulevard in het verlengde aan twee assen: naar toren de Schinkel van Arthur Staal en de Parnassustoren links: Amsterdamse Bosscheg met metropolitane plek en recreatief programma, Structuurvisie Amsterdam 2040

8 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 14 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 15 Koninklijke Holland Beker 2010 op de Bosbaan fotografie: Merijn Soeters

9 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 16 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt Initiatief toeschouwers naar de SportAs die willen overnachten. Daarnaast huisvest Amsterdam ook regelmatig internationale sportevenementen, waarvan in de periode tot 2016 in elk geval ondersteuning aan de finale van de UEFA Europa League 2013, het EK Squash 2013 voor landenteam, de Major League Baseball Amsterdam Series 2014, WK Roeien 2014, WK Beachvolleybal 2015 (voorronde) en de EK Atletiek 2016 reeds bekend zijn. De gemeente Amsterdam zet zich tevens in om een aantal sportevenementen in paralympische takken van sport naar Amsterdam te halen. Zo vindt in 2014 naast het WK Roeien tegelijkertijd het WK Aangepast Roeien plaats. In Sporthallen Zuid wordt relatief veel mindervalidensport beoefend. Urban Hotel Real Estate b.v. beoogt met deze ontwikkeling bij te dragen aan een dynamisch en hoogwaardig verblijfsklimaat en in te spelen op specifieke marktbehoeften. De ambities voor de SportAs zijn het uitgangspunt. Het sporthotel met 309 kamers is gericht op sporters en hun begeleiders. De plint van het gebouw bestaat uit een open hotellobby en een lounge, restaurant en faciliteiten voor sporters. Op de 1e verdieping wordt een parkeergarage gerealiseerd. 4.1 Sport en hotelontwikkeling Het is ondenkbaar naast het Olympisch stadion een hotel te bouwen waar sport niet de hoofdrol opeist. Al sinds 1928 is het de plek waar sport, sporters en supporters samen komen. Hier worden helden gemaakt, overwinningen gevierd en teleurstellingen gedeeld. Nu, bijna een eeuw later, wordt de SportAs ontwikkeld en komt er eindelijk een huis voor de sport. Een fijne en comfortabele plek om te zijn, te midden van alle sportfaciliteiten die je je maar kunt wensen. Samenvatting Sportplan ( Topsport. Het moet mogelijk blijven om in Amsterdam excellente sportprestaties te leveren. Topsporters en topsportverenigingen moeten kunnen beschikken over excellente faciliteiten en ondersteuning. Amsterdam wil daarnaast topsportevenementen blijven gebruiken om met side-events jeugd enthousiast te krijgen voor de sport en bewegen Maatschappelijk belang Na uitvoerig overleg met de gemeente, het stadsdeel en sportgerelateerde gebruikers van de SportAs bleek in 2010 dat het ontwikkelen van het perceel tot sporthotel in het middensegment van groot maatschappelijk belang was. De ambitie en rapportages van de gezamenlijke overheden om een levendige SportAs te creëren onderstreept dat. Zeker nu in 2016 het EK atlietiek in Amsterdam wordt georganiseerd is het tijd om door te pakken. De gebruikers van het gebied schreeuwen om een (slaap)plek waar zij hun sporters en begeleiders representatief kunnen onderbrengen. Maatschappelijk belang en een gezonde exploitatie moeten wel in balans worden gebracht. Op zuiver commerciële gronden zou voor een ander programma worden gekozen. Uiteraard worden de kamers betaalbaar gehouden voor de doelgroep, de (top)sporter. Alleen al in, en direct rond het Olympisch Stadion vinden jaarlijks circa 30 grote evenementen plaats met soms wel bezoekers. Dit zijn evenementen als de Amsterdam Marathon, Jumping Amsterdam, NK atletiek, Copa Amsterdam, de Zomerspelen en de Gerrie Knetenman Classic. Maar ook de 6-daagse van Amsterdam (baanwielrennen) in het Velodrome, de internationale hockeywedstrijden in het Wagener Stadion, de Holland Beker Roeien op de Bosbaan brengt jaarlijks terugkerende deelnemers en Benchmark Net als het Hotel Papendal, waar veel paralellen mee zijn, bepaalt de plek voor een groot deel de gebruiker. Het hotel en congrescentrum Papendal staat ook te midden van sportvelden en andere trainingsfaciliteiten. Er is goed gekeken naar Hotel Papendal en veel geleerd van hoe zij zich profileren en positioneren. Qua prijs ambiëren we een vergelijkbaar niveau met Hotel Papendal en bijvoorbeeld het KNVB hotel. Er zijn diverse andere sporthotels bekeken en vergeleken. Het blijken meer themahotels dan sporthotels. Voorbeelden hiervan zijn Golf hotels, Wellness hotels, Ski hotels etc. etc. Het sportthema is hier veelal verwerkt in een arrangement met sportfaciliteiten in de directe omgeving. Meer gericht op ontspanning dan op topsport. Het hotelconcept in het Fletcher Sports Hotel wil toevoegen aan de omgeving en niet concurreren met de bestaande faciliteiten in het stadion en haar directe omgeving. Daarom is bijvoorbeeld geen sportschool of grootschalige zalenverhuur in het programma opgenomen. Aangetekend moet wel worden dat zowel Hotel Papendal als ook het KNVB hotel een groot deel van haar inkomsten juist haalt uit onder andere het congresdeel van de accommodatie voor sporters en bedrijven. Deze zalenverhuurfaciliteiten bevinden zich reeds in het Olympisch Stadion, waarmee de markt ruim bediend kan worden. Hierdoor mist voor het Fletcher Sports Hotel een deel aan commerciële slagkracht Lobby/ openbare ruimtes In tegenstelling tot zakenhotels waar de sfeer vaak chique en op afstand moet zijn, zal hier een moderne, open huiselijke sfeer zijn. Een plek waar je kunt uitpuffen na fysieke inspanning. Meer met een shake op de bank dan met een whisky aan de bar. Ook is er op de tweede verdieping de ruimte om met je team samen te zijn. Je kunt met je team samen eten of in alle privacy evalueren met je coaches. De lobby en het restaurant zijn ook geschikt gemaakt voor presentaties, persconferenties en huldigingen. Tevens zijn er separate ruimtes waar coaches 1 op 1 met hun pupil apart samen kunnen spreken. Deze ruimtes zijn ook beschikbaar als medische ruimte. Een plek in het gebouw waar een korte warming up kan plaatsvinden wordt ook gewaardeerd. Hiervoor zijn ruimten gemaakt in de kelderverdieping Keuken Sporters zijn gezonde mensen. Gezonde mensen eten bewust. De keuken zal hier daarom rekening mee houden. Niet alleen in de producten die de keuken verwerkt maar ook is een maaltijd 24 uur per dag beschikbaar voor de sporters met een vast eet- en leefpatroon buiten de Nederlandse tijden. Ook heeft elke sport, en vaak zelfs elke sporter, behoefte aan aangepast voedsel. De keuken is hier op ingericht. Het keukensysteem van Papendal keuken op maat wordt graag geadopteerd. Papendal en haar gebruikers zijn hier heel enthousiast over. Het restaurantconcept 2028 is ontwikkeld door Ronald Huiskamp van Hospitality Concepts. Met hem is gesproken en een vergelijkbaar concept past in het initiatief. Het is hoogwaardig zonder hoogdrempelig te zijn en biedt ook genoeg aantrekkingskracht om passanten te trekken.

10 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 18 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt Kamers Het begint met een goed bed, fijn sanitair en comfort. Een hotel moet vooral dat bieden. Toch houden we ook hier rekening met de doelgroep. Vaak worden kamers gedeeld, dus wordt daar vooraf al met de bedden rekening mee houden. Vele kamers zijn te koppelen zodat er nog meer een gezamenlijke ruimte ontstaat. Door kamers te koppelen en de meerpersoonskamers die er geboden worden ontstaat een hostelsfeer zonder in te boeten op faciliteiten en comfort. Iedereen moet zich welkom voelen Opslag Elk hotel heeft wel een ruimte waar je voor een uurtje je koffertje kwijt kunt. De gemiddelde sporter heeft echter veel meer bagage bij zich. Zowel qua sportattributen zoals handboog of racefiets, maar ook qua kleding worden hoge eisen aan de opslag gesteld. Hier is in het ontwerp rekening mee gehouden met onder andere voldoende grote lockers in de kelder. De spullen kunnen veilig en geconditioneerd worden opgeslagen. Hierbij wordt gebruikt gemaakt van de ervaringen en expertise van Papendal. Tevens zal er bij de opslagfaciliteiten bijvoorbeeld een kleine werkplaats worden gecreëerd en is er ruimte om kleding zelf te wassen Rolstoelgebruik en mindervaliden Het hotel is toegankelijk voor mindervaliden. Een aantal kamers zullen ook specifieke voorzieningen voor gehandicapte sporters bevatten. Jiske Griffioen, NEC Wheelchair Tennis Masters 2010, Frans Otten Stadion Amsterdam bron:

11 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 20 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt Beleidskader toekomstperspectief dat richting kan geven aan de integrale rijksinzet in de Randstad met oog voor de lange termijn op het gebied van onder meer wonen, werken, infrastructuur, water, natuur en landschap. De structuurvisie draagt niet alleen bij aan de ambitie een duurzame en concurrerende topregio te ontwikkelen, maar ook aan een mooi Nederland. De lange termijnvisie en de richting die het kabinet (samen met de regio) kiest, focust op fysiekruimtelijke onderwerpen, maar beperkt zich niet tot de ruimtelijke ordening alleen. Niet-fysieke onderwerpen die in belangrijke mate bijdragen aan de nagestreefde duurzame en concurrerende Randstad worden geagendeerd in de visie. Het gaat dan bijvoorbeeld om bevordering van de sociale cohesie, vergroting van de arbeidsparticipatie, kennis en innovatie. In het kader van de structuurvisie moeten strategische keuzes worden gemaakt met betrekking tot: 5.1 Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) en Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) Op 22 november 2011 is de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) inclusief een ontwerp Algemene maatregel van bestuur (Amvb) van de Wro (Barro) door de Tweede Kamer aangenomen. De SVIR is op 13 maart 2012 inwerking getreden en de Barro op 30 december Structuurvisies hebben geen bindende werking voor andere overheden dan de overheid die de visie heeft vastgesteld. De nationale belangen uit de structuurvisie die juridische borging vragen, worden daarom geborgd in de Amvb Ruimte. Deze Amvb wordt aangeduid als het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro). Deze Amvb is gericht op doorwerking van nationale belangen in gemeentelijke bestemmingsplannen en zorgt voor sturing en helderheid van deze belangen vooraf. De inwerkingtreding van de Amvb vindt gefaseerd plaats. Een beperkt aantal onderdelen uit het eerdere ontwerp zijn opgenomen in het Barro. Deze onderdelen zijn nu definitief vastgesteld. Het betreft de onderdelen: a. Rijksvaarwegen b. Project Mainportontwikkeling Rotterdam c. Kustfundament d. Grote rivieren e. Waddenzee en waddengebied f. Defensie g. Hoofdwegen en hoofdspoorwegen h. Elektriciteitsvoorziening i. Buisleidingen van nationaal belang voor vervoer van gevaarlijke stoffen j. Ecologische hoofdstructuur k. Primaire waterkeringen buiten het kustfundament l. IJsselmeergebied (uitbreidingsruimte) m. Erfgoederen van uitzonderlijke universele waarde Geen van de in het Barro opgenomen onderwerpen heeft invloed op het bouwinitiatief. 5.2 Structuurvisie Randstad 2040 Op 5 september 2008 heeft het kabinet de structuurvisie Randstad 2040 vastgesteld. Bij de structuurvisie gaat het om een integraal 1. Klimaatbestendigheid van de laaggelegen delta; 2. Ruimtelijke investeringsstrategie; 3. Groenblauwe structuur als raamwerk voor verstedelijking; 4. Verstedelijkingsstrategie; 5. Bereikbaarheid in relatie tot ruimtelijke ontwikkeling; 6. Ruimtelijk-economische typering en structuur; 7. Toekomst van Schiphol. Het bouwinitiatief is in overeenstemming met het rijksbeleid 5.3 Provinciale Structuurvisie Noord-Holland 2040 en verordening Op 1 juli 2008 is de nieuwe Wet ruimtelijke ordening met de daarbij behorende Invoeringswet in werking getreden. De nieuwe wet voorziet in een nieuw stelsel van verantwoordelijkheidsverdeling tussen Rijk, provincies en gemeenten. In de provinciale structuurvisie legt de provincie haar ruimtelijke toekomstvisie vast en moet zij tevens aangeven hoe zij deze visie denkt te realiseren. De structuurvisie is uitsluitend zelfbindend. Voor de doorwerking van het in de structuurvisie vastgelegde beleid naar de gemeenten toe staan de provincie diverse juridische instrumenten ter beschikking, zoals een provinciale ruimtelijke verordening. Op 21 juni 2010 is de Structuurvisie Noord-Holland 2040 vastgesteld door Provinciale Staten van Noord-Holland. Op 3 november 2010 is de Ruimtelijke Verordening Structuurvisie (Prvs) in werking getreden. De regels van de Prvs vloeien voort uit de Structuurvisie Noord-Holland Voor beide is een eerste partiële herziening vastgesteld op 23 mei Het plangebied van dit bestemmingsplan is in de Structuurvisie aangewezen als onderdeel van Metropolitaan stedelijk gebied en in de Verordening als Bestaand Bebouwd Gebied (BBG). Innovatief ruimtegebruik, intensiveren en herstructureren, kwaliteitsverbetering, kennisintensieve en creatieve milieus zijn beleidsuitgangspunten bij Metropolitaan stedelijk gebied. De Verordening geeft binnen BBG geen nadere voorschiften die voor dit bouwinitiatief van belang zijn.

12 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 22 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt Hotelbeleid Metropoolregio Amsterdam Actualisatie Regionaal Hotelbeleid Metropoolregio Amsterdam (MRA) In 2007 heeft de gemeente Amsterdam een Nota Hotelbeleid voor de periode opgesteld. De directe aanleiding daarvoor was dat de vraag naar hotelkamers destijds sterk aan het stijgen was. Zowel het aanbod en de kwaliteit bleef achter bij de snel veranderende vraag. Naast kwantitatieve doelstelling werd onder meer gestreefd naar een gevarieerder aanbod, stimuleren van nieuwe hotelconcepten, concretiseren en realiseren van beschikbare en geschikte locaties. In februari 2013 hebben Buck Consultants International en Horwath HTL een toetsing uitgevoerd en advies uitgebracht over een mogelijke herijking. Het uiteindelijke advies is in negen deeladviezen ondergebracht. De meest relevante zijn: - Minder ambitieus, wel groeien en rekening houden met andere ruimtelijke ontwikkelingen; - Marktruimte ten volle benutten; - Koersen op 9400 nieuwe kamers in 2020 met nieuwe vormen en bredere hotelmarkt; - Toetsingskader nieuwe ontwikkelingen (hotelladder) Paragraaf 8.12 beschrijft het bouwinitiatief op basis van de Ladder duurzame verstedelijking. Het bouwinitiatief past binnen de actualisatie en uitwerking van het regionaal hotelbeleid. 5.5 Structuurvisie Amsterdam 2040 Op 17 februari 2011 is de Structuurvisie Amsterdam 2040, economisch sterk en duurzaam vastgesteld in de gemeenteraad. De structuurvisie bestaat uit drie delen: visie, uitvoeringsstrategie en toetsingskader. De visie heeft als planhorizon , uitvoeringsstrategie en toetsingskader hebben als planhorizon SportAs Op de visiekaarten Uitrol centrum 2040 en Zuidflank 2040 is voor het Olympisch Kwartier Zuid de SportAs voorzien. In het faseringsbeeld is de SportAs in de fase opgenomen. De locatie IJsbaanpad is onderdeel van de SportAs Uitwerking Hotelbeleid MRA voor de gemeenten Amsterdam en Haarlemmermeer Begin 2013 heeft Buck Consultants International (BCI) samen met Horwath HTL een rapport over actualisatie van het regionaal hotelbeleid voor de samenwerkende gemeenten en regio s in de MRA opgesteld. Het rapport bevat een analyse van de hotelmarkt, een advies over de richting voor het beleid in de komende jaren en instrumenten om dit beleid vorm te geven. Het rapport is vastgesteld in het PRES (Platform Regionaal Economische Stimulering) van 28 maart Bij de hotelloods is een advies aangevraagd betreffende het initiatief ontwikkeling sporthotel, IJsbaanpad 12. Uitgangspunt hierbij is het op 13 september 2013 door de Stadsdeelraad, vastgestelde ontwikkelplan Olympic Towers Amsterdam. De stedenbouwkundige uitgangspunten en het programma bieden ruimte aan een driesterren sporthotel met 220 kamers, 18 extended stay appartementen met een plint, bestaande uit een open hotellobby en een lounge, een restaurant en diverse faciliteiten voor sporters. De Fletcher Hotels is voornemens het geheel te gaan bouwen en te exploiteren. Eind 2014 is een nieuwe regionale hotelstrategie vastgesteld. Kerninstrument van de strategie is de hotelladder. Het initiatief is dan ook beoordeeld aan de hand van dit instrument. Advies De kern van de regionale hotelstrategie is het juiste hotel op de juiste plek te realiseren, waarbij wordt ingezet op de uniciteit van het hotelinitiatief en op spreiding binnen Amsterdam en de metropoolregio Amsterdam (MRA). Uit de aanvraag en de beschrijving van het hotelinitiatief blijkt dat het om een driesterren formule hotel gaat. Een dergelijk concept is nog niet aanwezig in de MRA en sluit bovendien aan het Ruimtelijk Kader Olympisch Kwartier Zuid. Voor zowel de directe omgeving van het initiatief als de MRA voegt dit initiatief iets toe aan het gehele hotelaanbod. Ondanks dat in detail een aantal vragen van de hotelladder (nog) niet beantwoord kunnen worden adviseert team hotelloods op basis van de op dit moment bij hem bekende informatie positief. Wel adviseren zij om zeer goede afspraken te maken met het OGA m.b.t. controle van de uiteindelijke exploitatie. De grondprijsreductie die is verstrekt is gekoppeld aan een aantal duidelijke voorwaarden. De exploitatie van dit sporthotel moet wat de hotelladder betreft op reguliere tijdstippen grondig worden getoetst. De SportAs verknoopt de scheg aan de stad met sportaccommodaties. De SportAs begint bij het icoon Olympisch Stadion en eindigt bij het Wagener Stadion in het Amsterdamse Bos. Langs deze lijn liggen al veel sportaccommodaties. Deze kunnen worden uitgebreid en een kwaliteitsslag krijgen en de verschillende sportaccommodaties kunnen met elkaar verbonden worden door een hoogwaardige openbare ruimte die loopt van Olympisch Stadion tot de hoofdentree van het Amsterdamse bos, langs het tracé van de museumspoorlijn. Investeringen van Amsterdam in zowel de breedtesport als de topsport dragen bij aan de ontwikkeling van Amsterdam tot gezonde en sportieve stad. Concreet door bijvoorbeeld te investeren in de SportAs met de vestiging van een Centrum voor topsport en onderwijs (CTO), het realiseren van sportvoorzieningen en de organisatie van evenementen op (inter)nationaal topniveau. Maar ook door te investeren in de breedtesport, zoals het vernieuwen van de Sporthallen Zuid en de nieuwbouw van het Wagener Stadion. En ten slotte door te zorgen voor een optimale ontsluiting van de faciliteiten in het gebied. Het bouwinitiatief past in de Concept Visie SportAs (2013) van gemeente Amsterdam Hoogbouwzone Een van de essentiële beleidsonderdelen van de Structuurvisie is het beleid voor de toepassing van hoogbouw. Het toetsingskader is omschreven in de nota Hoogbouw in Amsterdam, juni Het IJsbaanpad valt binnen de zone rondom de A10 zuid als onderdeel van de zuidflank. Hier is hoogbouw tot 60 meter gewenst, zodat een gedifferentieerd hoogbouwmilieu kan ontstaan. De gevolgen van de hoogbouw op de omgeving zijn in deze ruimtelijke onderbouwing onderzocht en beschreven in paragraaf 8.11, Hoogbouw effect rapportage Hoofdfietsroute Ook zijn in het Structuurplan de Hoofdnetten Auto, Fiets en OV en de ruimtelijke reserveringen voor alle infrastructuur vastgelegd. Het IJsbaanpad maakt deel uit van het Hoofdnet Fiets, als onderdeel van de zuidelijke wandelweg, de recreatieve verbinding tussen de Amstel- en de Schinkelscheg. Het bouwinitiatief past in de Structuurvisie Amsterdam 2040.

13 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 24 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt Amsterdam maakt mogelijk, Ruimte voor stedelijke ontwikkeling, Strategisch Plan Om aan te sluiten bij de opgaven en marktdynamiek in de stad neemt de gemeente in verschillende delen van de stad een andere houding aan. Het gebied binnen de Ring is uitermate succesvol. In het gebied buiten de Ring is de marktdynamiek lager, maar liggen grote kansen voor innovatie en experiment. De focus van de ruimtelijke ontwikkeling zal de komende jaren op de Ringzone komen te liggen. Hier is het grootste maatschappelijke rendement te behalen, ligt de grootste transformatieopgave en is de bereikbaarheid het beste. IJsbaanpad en Stadiongracht over de volle lengte, tot aan de kade van de Stadiongracht, te bebouwen in bouwblokken tot 7 bouwlagen (25 meter). In de bocht van de Stadiongracht, waar de noordstrook de Schinkeleilanden raakt komt een hoogteaccent van 55 meter. Tussen de bouwblokken zitten open gebieden die als vizieren op het Olympisch Stadion werken. In de plinten van deze bouwblokken wordt aan het IJsbaanpad publieksgericht programma voorgesteld. Om de verblijfsfunctie in dit gebied te vergroten, worden voor deze gebouwen functies als wonen, extended-stay en sporthotel mogelijk gemaakt. Parallel aan dit ontwikkelplan is door Stadsdeel Zuid gewerkt aan de actualisering van de visie voor het Olympisch Kwartier Zuid, inclusief bouwenvelop en welstandscriteria voor het IJsbaanpad 12. De stedenbouwkundige kaders uit dit te actualiseren beleid zijn daarom reeds doorvertaald in dit ontwikkelplan. De geactualiseerde visie voor het Olympisch Kwartier Zuid is op 13 september 2013 vastgesteld in de stadsdeelraad Zuid, gelijktijdig met het ontwikkelplan Olympic Towers Amsterdam (par. 5.9) Er zijn zes thema s geformuleerd. Dit zijn de oorspronkelijke doelstellingen van het strategisch plan, aangevuld met ambities die voortvloeien uit gesprekken met publieke en private investeerders: 1. Economisch sterk: focus op een diverse stedelijke economie; 2. Aantrekken van talent: focus op een toereikend en aantrekkelijk woon aanbod; 3. Ongedeelde stad; 4. Balans tussen een goed bereikbare en aantrekkelijke stad; 5. Duurzame stad: focus op energie- en grondstoffentransitie; 6. Gezonde stad. Het sporthotel ligt in de Ringzone en legt samen met de SportAs een verbinding tussen de gebieden binnen en buiten de Ring. De verbinding is belangrijk voor het tegengaan van tweedeling. Het sporthotel levert een bijdrage aan het creëeren van een aantrekkelijk milieu. Het bouwinitiatief past in het Strategisch Plan. 5.7 Olympisch Kwartier Zuid, een ontwikkelingsvisie voor IJsbaanpad en omgeving In april 2009 is de rapportage Olympisch Kwartier Zuid, een ontwikkelingsvisie voor IJsbaanpad en omgeving vastgesteld door de deelraad. Met de hoge ambitie voor de SportAs is ook de toon voor het Olympisch Kwartier Zuid, als onderdeel van deze SportAs, gezet. Het gebied zal transformeren van een rommelige stadsrand tot de voorkant van de Schinkelscheg. Dit betekent dat gebouwen en openbare ruimte van hoge kwaliteit moeten zijn en dat er naast sportaccommodaties en kantoren ook andere stedelijke functies zoals wonen, hotels en sportinstituten worden toegevoegd. Hierdoor krijgt het gebied een meer gemengd stedelijk karakter. Het IJsbaanpad is de entree vanaf de Amstelveenseweg naar de Schinkelscheg en de SportAs. Deze entree zal een groen stedelijke allure moeten krijgen, met een belangrijke langzaamverkeersfunctie als onderdeel van de Zuidelijke Wandelweg, een belangrijke oost west verbinding in Amsterdam voor langzaam verkeer, die de scheggen met elkaar verbindt. Bij de ambitie van de SportAs hoort ook een directe aansluiting van het Olympisch kwartier Zuid op het metrostation Amstelveenseweg. De noordrand van het IJsbaanpad kan aanzienlijk steviger bebouwd worden met een verdichting die aansluit bij de nieuwe plannen voor de Fred. Roeskestraat. Het wordt mogelijk gemaakt om de hele strook tussen concept Rapportage Olympisch Kwartier Zuid een ontwikkelingsvisie voor IJsbaanpad en omgeving februari 2009 Tekst en afbeeldingen van de bouwenvelop en de welstandscriteria uit de concept visie voor het Olympisch Kwartier Zuid zijn ook opgenomen in dit document. Het bouwinitiatief past in de geactualiseerde visie Olympisch Kwartier Zuid, ontwikkelingsvisie voor IJsbaanpad en omgeving (2013) van gemeente Amsterdam. 5.8 Amsterdams Ondernemers Programma (AOP) hotelbeleid In het Amsterdams Ondernemers Programma (AOP) Amsterdam Onderneemt! staan concrete acties en doelstellingen om ondernemerschap te stimuleren en een gunstig klimaat te creëren voor het ontstaan, aantrekken en groeien van ondernemingen. Een van de onderwerpen uit het AOP is het hotelbeleid. In het plan wordt verwezen naar de Nota Hotelbeleid Omdat Amsterdam kampt met een tekort aan hotelkamers en vanwege de verwachte vraag naar hotelkamers heeft het college van B&W van Amsterdam op 20 november 2007 de hotelnota vastgesteld. In de nota zijn maatregelen geschetst om het aantal nieuw te realiseren hotelkamers te stimuleren. Op basis van de nota wordt gekeken naar nieuwe potentiële locaties, ook buiten het centrum. Mogelijke locaties zijn aan de Ring A10 en in gebieden met grootstedelijke projecten. Geschikte locaties dienen te voldoen aan de volgende criteria: 1. Hotelontwikkeling is toegestaan 2. Grond / pand is (op korte termijn) beschikbaar 3. Bereikbaarheid / zichtbaarheid (vanaf Schiphol en snelweg) 4. OV op loopafstand (richting centrum) 5. Nabijheid bedrijven (vraaggeneratoren) 6. Beleving directe omgeving (loopafstand) 7. Voldoende parkeermogelijkheid. Deze hotelontwikkeling is afgestemd met de Hotelloods (paragraaf 5.4.2). Er is nog geen Sporthotel in Amsterdam. Het Sporthotel-concept is een goede aanvulling voor de stad Amsterdam en een goede aanwinst is voor het SportAsgebied.

14 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 26 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt Ondernemen in Zuid (2011) Met de nota Ondernemen in Zuid beoogt het dagelijks bestuur een beter ondernemersklimaat voor Zuid. Om dit te bereiken wil het dagelijks bestuur zich richten op meer ruimte voor ondernemerschap, stimuleren van eigenaarschap en samenwerking, gastvrijheid in Zuid en een optimale gemeentelijke dienstverlening naar ondernemers. Amsterdam heeft behoefte aan meer hotelkamers. Voor het vergroten van het aantal hotelkamers in Amsterdam werkt het bestuur van Zuid mee aan de doelstellingen van het stedelijk hotelbeleid. In Stadsdeel Zuid wordt ambitieus ingezet op het realiseren van hotelkamers; Stadsdeel Zuid onderzoekt per aanvraag of de hotelfunctie ruimtelijk inpasbaar is; Bij nieuwe bestemmingsplannen worden kansen voor omzettingen (dubbelfuncties) mogelijk gemaakt. Het sporthotel faciliteert logies voor sporters en past daarmee binnen het sportasbeleid en de nota Ondernemen in Zuid. ruimte vaak moeilijk. Het stadsdeel stelt daarom bij bouwprojecten de eis dat de parkeerbehoefte van bewoners en/of werknemers (langparkeerders) in principe op eigen terrein moet worden opgevangen. De eis om voor langparkeerders parkeergelegenheid op eigen terrein te realiseren geldt in de volgende gevallen: (vervangende) nieuwbouw; wijziging van een gebouw of complex als gevolg waarvan de parkeerbehoefte significant toeneemt De parkeerplaatsen op eigen terrein dienen bij voorkeur ondergronds te worden gerealiseerd. Daarnaast zijn in de nota parkeernormen gesteld voor kantoren, bedrijven en woningen. Het stadsdeelbestuur heeft hiermee een beleidsmatige eis neergelegd die wordt gesteld in het geval van sloopnieuwbouw en ingrijpende vernieuwing van de bestaande situatie. Ook bij het wijzigen van een gebouw of complex dient bij een significante toename van de parkeerbehoefte het parkeren op eigen terrein te worden opgelost. In de Nota Locatiebeleid (2008) zijn parkeernormen per functie opgenomen. De normen zijn dwingend voor de functies wonen en kantoren/bedrijven, maar indicatief voor niet-woonfuncties. De indicatieve norm voor hotels is gebaseerd op de landelijke kencijfers van de stichting CROW (ASVV 2012): 1,5 parkeerplaats per 10 kamers, voor de sterk stedelijke ligging in de stad Horecabeleid stadsdeel Zuid (2011) Het stadsdeel hecht veel waarde aan een aantrekkelijk en divers aanbod van horeca en evenementen, vanwege de economische en maatschappelijke functie die dit voor het stadsdeel heeft. Het stadsdeel wil een bruisend en leefbaar stadsdeel behouden en biedt daarom ondernemers meer ruimte en kansen; minder en eenvoudiger beleid en regels. Horeca-uitbreiding wordt op specifieke locaties mogelijk gemaakt, daar waar bestemmingsplannen dit eerder niet toelieten. Per gebied worden (ruimere) mogelijkheden geboden tot het omzetten van dag- naar avond/ nachtzaken (waarvoor ruimere openingstijden van toepassing zijn). Horeca in winkels, culturele instellingen en in bedrijfsverzamelgebouwen wordt ruimer toegestaan. Olympisch Kwartier Zuid wordt in het huidige structuurplan van Amsterdam gerekend tot hoogstedelijk gebied. Er is een visie opgesteld voor de ontwikkeling en programmering van dit terrein, die aansluit bij de Zuidas en SportAs ontwikkelingen. Om bij te dragen aan het hoogstedelijke vestigingsklimaat, en het faciliteren van de bezoekers van de SportAs zijn horecavestigingen wenselijk in dit gebied. Eventuele uitbreiding van horeca dient zich te verhouden met de Visie Olympisch Kwartier Zuid. Eventuele uitbreiding van horeca dient zich te verhouden met de geactualiseerde Visie Olympisch Kwartier Zuid en de visie SportAs. Het sporthotel bestaat uit 309 kamers en krijgt verder een aantal ondersteunende faciliteiten, zoals de lobby, lounge, restaurant en faciliteiten voor sporters. Het horeca-aanbod maakt onderdeel uit van de hotelvoorzieningen en zijn hiermee ondergeschikt aan het horecabeleid Stadsdeel Zuid. Paragraaf 8.12 motiveert de haalbaarheid van de nieuwe ontwikkeling met behulp van de ladder duurzame verstedelijking Bewegen met de SportAs (2013) Sportraad Amsterdam benoemde de SportAs begin 2007 als gebied met een grote potentie om een prominente toplocatie voor sport en bewegen te worden. Een gebied waarmee Amsterdam zich in binnen- en buitenland zou kunnen profileren. De gemeente Amsterdam onderschreef deze visie en startte eind van dat jaar de planvorming voor de SportAs Amsterdam op. Op de SportAs wordt gesport en bewogen. Alles is aanwezig om sporters van elk niveau hun talent te laten ontwikkelen: de beste trainings- en wedstrijdfaciliteiten, wetenschappelijke kennis, huisvesting, medische ondersteuning, sportspeciaalzaken en gezond eten. Met de bouw van een Sporthotel wordt de SportAs een belangrijke voorziening voor sport en topsport rijker. Het Sporthotel zal overachtingsmogelijkheden bieden voor individuele sporters, sportteams en hun begeleiders. Het hotel biedt verder faciliteiten voor ontmoeting, teambijeenkomsten, opslag van sportmaterialen, en heeft een restaurant waar op verschillende momenten van de dag in individuele dieten van sporters kan worden voorzien. De randvoorwaarden zijn in nauw overleg met het stadsdeel bepaald. Het projectbureau SportAs is nauw betrokken bij de ontwikkelingen. DRO heeft in opdracht van Stadsdeel Zuid een actualisatie van de visie voor het gebied gemaakt. Met de ontwikkelaar van het sporthotel vindt regelmatig overleg plaats. Op 22 augustus 2013 is er voor belanghebbenden een informatieavond over het plan geweest. Begin 2012 is het project nieuw leven ingeblazen, door een kwartiermaker aan te stellen. De kwartiermaker heeft een uitvoeringsprogramma opgesteld en in 2013 een visie opgesteld Nota Parkeren in Zuid (2011) De stadsdeelraad van stadsdeel Zuid heeft op 25 mei 2011 de Nota Parkeren in Zuid 2011 vastgesteld. De nota is in 2014 geactualiseerd. In de wijken binnen de ring A10 is uitbreiding van het parkeerareaal in de openbare 5.13 Sportplan Sport en beweging moeten natuurlijkerwijs onderdeel gaan uitmaken van het leven van alle Amsterdammers. Om dit bereiken heeft de gemeente Amsterdam vier prioriteiten gesteld: Meer Amsterdamse jeugd laten sporten, waarbij vooral wordt gericht op de kinderen en jongeren uit achterstandswijken. Meer Amsterdamse volwassenen laten sporten, waarbij

15 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 28 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 29 extra aandacht wordt besteed aan mensen uit achterstandswijken, 65-plussers en gehandicapten. Sporten voor meer mensen mogelijk maken door te zorgen voor voldoende en goed toegankelijke faciliteiten in elke buurt. En topsport. Omdat topsport mensen inspireert, de zichtbaarheid van sport vergroot en bijdraagt aan de internationale aantrekkingskracht van de stad. Het sporthotel faciliteert logies en specifieke voorzieningen voor sporters en ondersteunt daarmee de doelstellingen uit het Sportplan Nota Huisvesting Maatschappelijke Voorzieningen (2011) In november 2010 is het Beleidskader Sociaal Domein Zuid vastgesteld. Hierin zijn de ambities op het gebied van Wmo, Jeugd en Sport opgenomen. Tevens is bepaald dat er efficiënt en effectief van het maatschappelijke vastgoed in het stadsdeel gebruik moet worden gemaakt. Uitgangspunt is het financieren van activiteiten die nodig zijn om de doelstellingen voor het sociaal domein te halen en niet het subsidiëren van instellingen of gebouwen. De beleidsdoelstellingen uit het Beleidskader Sociaal Domein en uit de Kunst- en Cultuurvisie zijn vertaald in de sociaal-ruimtelijke opgave voor stadsdeel Zuid en weergeven in de nota Huisvesting Maatschappelijke Voorzieningen (2011). Voor het onderdeel sport is een van de opgaven: Sport-as verder uitwerken in de profilering en programmering van het Olympisch gebied Sportnota (2012) In de sportnota worden vijf belangrijke thema onderscheiden: Sportaccommodaties, Sport in de Openbare Ruimte, Sportstimulering, Sportverenigingen en een Sportief (top)sportklimaat. Zuid heeft een (top)sportklimaat Door de unieke ligging van Zuid liggen er voor Zuid een aantal unieke kansen. De belangrijkste zijn de realisatie van de SportAs en het ondersteunen en verbinden van topsportevenementen aan de breedtesport. Deze zaken dragen bij aan het sportieve karakter van Zuid. Daarnaast geeft het bewoners van Zuid de mogelijkheid om geïnspireerd te worden om zelf ook meer te gaan sporten. Talent kan zich hier ontwikkelen tot topsporter. Zuid maakt hierin gebruik van de kracht en de middelen die al in het stadsdeel aanwezig zijn. Partijen worden aan elkaar verbonden, Zuid fungeert als ondersteuner en aanjager van dit proces. Stadsdeel Zuid zal een projectteam aanstellen om de SportAs op de kaart te zetten en te profileren als het sportgebied van Nederland. Het gaat dan om meer dan een fysieke ontwikkeling. Ook de programmering van het gebied zal aangepakt worden zodat dit beter op elkaar aansluit en breder bekend wordt. In de plannen voor de SportAs zal ook de wens van Zuid voor een sportlogement betrokken worden. Doel van het sportlogement is om sporters en coaches goedkoop te kunnen huisvesten voor korte en langere periode op een manier die aansluit bij hun specifieke behoeften. Het bouwinitiatief past binnen het SportAs beleid en in het Sociaal maatschappelijk kader van gemeente Amsterdam en stadsdeel Zuid. Jiske Griffioen, NEC Wheelchair Voorbereiding Tennis Masters Dutch 2010, Angels Frans op Otten basketbalseizoen Stadion Amsterdam Vanaf dit bron: jaar in Sporthallen Zuid Amsterdam bron:

16 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 30 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 31 6 Randvoorwaarden 6.1 Olympic Towers Amsterdam, Stedebouwkundige uitgangspunten en ontwikkelplan Op 13 september 2013 zijn de stedenbouwkundige uitgangspunten en ontwikkelplan voor de Olympic Towers Amsterdam vastgesteld in de stadsdeelraad Zuid. In dit ontwikkelplan zijn de stedenbouwkundige uitgangspunten en het programma beschreven voor de ontwikkeling van een sporthotel en extended stay appartementen, opgevat als vorm van hotel. Het hotel, de bijbehorende voorzieningen en de extended stay appartementen zijn gerelateerd aan sport. 3D beeld bouwenvelop Het vastgestelde ontwikkelplan voorziet in een bouwenvelop, waarin de maximale stedenbouwkundige contour is vastgelegd, gebaseerd op de stedenbouwkundige randvoorwaarden en het structuurontwerp voor het sporthotel. Het bevat tevens welstandscriteria voor het sporthotel, ontleend aan het tegelijkertijd door de deelraad vastgestelde Ruimtelijk Kader Olympisch Kwartier Zuid 2013 (augustus 2013, par. 5.7). Dit kaderstellend stuk levert de ruimtelijke visie voor dit gebied, waarop de bouwenvelop voor het sporthotel is gebaseerd. 6.2 Programma De bestemming van het bouwinitiatief is hotel. Algemeen uitgangspunt is een traditioneel hotel met voorzieningen gerelateerd aan sport. 6.3 Bouwenvelop Bouwvolume Het bouwvolume bestaat uit een langgerekte onderbouw van maximaal 16 meter hoog. Dit horizontale bouwvolume krijgt aan de zijde van de SportAs een accent tot maximaal 24 meter hoog. Aan de zijde van de Na-Druk-Gelukbrug staat bovenop het langgerekte bouwvolume een verticaal volume. De hoogte van dit volume is maximaal 49 meter t.o.v. het IJsbaanpad. Wat betreft de verhoudingen tussen de volumes geldt dat de breedte van het verticale volume aan de Na-Druk-Gelukbrug groter moet zijn dan de breedte van het accent aan de SportAs. Daarbij is de afstand tussen het accent aan de SportAs en het verticale volume groter of gelijk aan de breedte van het verticale volume. Bouwenvelop Ruimtelijk Kader Olympisch Kwartier Zuid Bron: DRO Amsterdam, september 2013

17 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 32 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt Rooilijnen Rooilijn aan het IJsbaanpad: Voor het horizontale volume geldt de vaste rooilijn die aansluit op de rooilijn van de bestaande bebouwing aan de noordzijde van het IJsbaanpad. Deze rooilijn is bepaald door de minimale afstand van minimaal 2 meter tot het tracé van de hoofdwaterleiding, dat in de noordstrook van het IJsbaanpad ligt. Rooilijn bij de Na-Druk Geluk-Brug is een uiterste rooilijn die wordt bepaald door het gewenste zicht vanaf de fietsroute over de SportAs op de Na-Druk-Gelukbrug, het Olympisch Stadion en de Marathontoren. De rooilijn valt hier samen met de perceelsgrens. Rooilijn t.o.v. museumtramlijn: Voor de beleving vanaf fietsroute over de SportAs is het gewenst dat het gebouw enige afstand neemt tot aan de tramrails. Dit geldt als uiterste rooilijn. Des te groter de afstand van het gebouw tot de museumtramlijn is, des te beter zicht op het Olympisch Stadion wordt geboden. Achterrooilijn ten opzichte van waterlijn: er wordt een directe relatie tussen gebouw en water opgezocht door de uiterste rooilijn aan het water te leggen. Hiervoor geldt wel dat een vergunning door Waternet moet worden afgegeven. Voor de overbouwing van het verticale volume geldt een uiterste rooilijn tot 7.40m voorbij de rooilijn aan het IJsbaanpad. Het verticale volume ligt aan de zijde van de Na-Druk-Gelukbrug terug ten opzichte van het horizontale volume. De setback heeft een afmeting van minimaal 4 meter Overbouwing Ter plaatse van de overbouwing moet een vrije hoogte zijn van minimaal 12 meter vanaf het maaiveld tot de onderzijde overbouwing Vergunninglijn aan de waterzijde Voor(delen van) bouwwerken binnen 5 meter van de kade is een watervergunning nodig Plint Het gebouw krijgt een plint van minimaal 4.5 meter hoog. Minimaal 75% van het plint-geveloppervlak is transparant ten behoeve van de relatie plintprogramma-openbare ruimte. Het plintprogramma dient een open en actieve uitstraling op de openbare ruimte te hebben: gebouw entree, lobby, restaurant / café Uitbouw aan de waterzijde Buiten het hoofdvolume is er ruimte aan de waterzijde. Deze kan bebouwd worden tot maximaal 1 bouwlaag van 5 meter hoog Oriëntatie, positie entree van het gebouw De (hoofd) oriëntatie van het gebouw ligt aan het IJsbaanpad en aan de SportAs. Maar ook de de oriëntatie op het water en het Olympisch Stadion is belangrijk. De meest logische plek voor de hoofdentree is ter hoogte van de overbouwing. In ieder geval is het gewenst om de entree aan het IJsbaanpad te situeren Auto-ontsluiting van de kavel Ten behoeve van een verkeersoverzichtelijke situatie ligt de in- en uitrit van de kavel op minimaal 10 m afstand tot de rotonde en minimaal 10 m afstand van de SportAs Parkeren Parkeren vindt plaats op eigen kavel, in een gebouwde parkeervoorziening, als onderdeel van het bouwvolume. De parkeervoorziening kan verdiept worden aangelegd. Een aanvullende mogelijkheid is om de parkeervoorziening te realiseren in maximaal twee lagen boven de plint. De inrit van de parkeergarage kan tussen het gebouw en de Na-Druk-Gelukbrug worden geplaatst. Het aantal parkeerplaatsen moet voldoen aan het parkeerbeleid (zie 5.12). De parkeernorm voor het hotel is 1,5 parkeerplaatsen per 10 kamers Programma De programma onderdelen wonen (extended stay), sporthotel en parkeren worden helder verdeeld in de duidelijk te onderscheiden gebouwdelen. Zo kunnen de appartementen in het accent aan de parkzijde worden gesitueerd. Het parkeren kan in het langgerekte deel boven de plint worden opgelost. Het verticale volume aan de zijde van de Na-Druk-Gelukbrug is het sporthotel. De plint wordt gebruikt voor publieksgerichte functies, onder andere de entree en het café / restaurant van het hotel, de entrees naar de appartementen en de entree van de parkeerverdiepingen. Binnen het maximale bouwvolume kan een programma van m2 worden gebouwd, inclusief inpandig parkeren. Hierin is de vermindering van het aantal m2, als een watervergunning niet wordt verleend (5m uit de waterlijn), meegenomen. 6.4 Welstandscriteria Gebied als geheel Het Olympisch Kwartier Zuid heeft aan de noordzijde een visuele relatie met het stadionterrein en het Olympisch Stadion. Ten westen is de parkzone aanwezig, terwijl het aan de oostzijde is begrensd door de Amstelveenseweg, maar tegelijkertijd een voortzetting vormt van het gebied aan de Fred. Roeskestraat. Aan de zuidzijde ligt de Ringweg Zuid, met in het midden de spoorbundel van trein en metro, die een stevige visuele barrière oplevert met de bebouwing ten zuiden daarvan, het kantorengebied aan de Jachthavenweg met o.m. het iconische ING House. Niettemin behoort het Olympisch Kwartier Zuid stedenbouwkundig gezien, evenals de Fred. Roeskestraat, tot de ringwegzone, die een tussengebied vormt tussen Plan Zuid en Buitenveldert. De Amstelveenseweg en SportAs (museumtramlijn en fietspad) verbinden de delen ten noorden en ten zuiden van de ringweg. De identiteit van dit gebied wordt gevormd door een heterogeen samenstel van verschillende (grote) gebouwen en ensembles uit verschillende na-oorlogse periodes. Het ligt daarom niet voor de hand om bij de welstandcriteria uit te gaan van één bepaalde bouwstijl of bouwperiode. Voor nieuwbouw in het Olympisch Kwartier Zuid geldt in het algemeen, dat het zich goed dient te verhouden tot de verschillende gebieden waarmee het visueel is verbonden. Deze verhouding kan echter worden bepaald vanuit de eigen identiteit van het gebouwde. Het verdient aanbeveling om met nieuwbouw een bijdrage te leveren aan de samenhang en de vorming van een nieuwe identiteit van het Olympisch Kwartier Zuid als geheel. Binnen het Olympisch Kwartier Zuid zijn drie deelgebieden te onderscheiden met ieder een eigen ruimtelijke identiteit. Allereerst de SportAs, de recreatieve zone in noord zuid richting, waar sport en recreatieve voorzieningen aan een fietsroute/museumtram-lijn zijn gesitueerd. Dan is er de noordstrook van het IJsbaanpad, die ruimtelijk onderdeel uit maakt van de bebouwingszone aan de Frederik Roeskestraat. En tenslotte het zuidelijk deel, een gebied met een campusachtige opzet waar vrijstaande gebouwen in het groen staan Kavel IJsbaanpad 12, Sporthotel Met een iconisch gebouw wordt de bebouwing op de kop van het IJsbaanpad beëindigd. Het gebouw heeft een eigen architectuur in vorm, kleur en materiaal. Vorm: Het bouwvolume bestaat uit een langgerekte onderbouw. Dit horizontale bouwvolume krijgt aan de zijde van de SportAs een accent en aan de zijde van de Na-Druk-Gelukbrug staat bovenop het langgerekte bouwvolume een verticaal volume. Wat betreft de verhoudingen tussen de volumes geldt dat de breedte van het verticale volume aan de Na Druk Geluk brug groter moet zijn dan de breedte van het het accent aan de SportAs. De onderlinge verhouding van onderbouw en accenten staan beschreven in de bouwenvelop. Oriëntatie: Het gebouw heeft de hoofdoriëntatie op het IJsbaanpad. Daarnaast is ook de oriëntatie op het park, het water van de Stadiongracht en het Olympisch Stadion van groot belang.

18 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 34 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 35 Plint: Minimaal 4,5 m hoog, en minimaal 75% van het totale plintgeveloppervlak is transparant. Ook de waterzijde heeft een transparante plint. Hier is geen entree, maar wel een goede zichtrelatie tussen binnen en buiten. Materiaal en kleur: Duidelijk afwijkend ten opzichte van Plan Zuid en Olympisch Stadion. Het gebouw is licht in materiaal en kleur; het zal bijvoorbeeld verwantschap zoeken met het ING House verderop aan de SportAs. Waterzijde: De zijde gericht op het Olympische Stadion moet met zeer veel zorg worden vormgegeven en uitgewerkt: het is geen achterzijde, want een belangrijke zichthoek vanaf het stadionterrein en het water. En vanuit het gebouw is hier een prachtig zicht op het water en het Olympisch Stadion. Het gebouw moet daarom aan de waterzijde op maaiveld een transparant karakter te hebben. Buitenruimtes: Royale (dak)terrassen en balkons benadrukken de stedelijke plek op de kop van het metropolitane landschap. De buitenruimtes maken onderdeel uit van de vorm van het gebouw, ze vallen binnen het hier opgegeven volume van de bouwenvelop. Parkeren: De bouwenvelop maakt het mogelijk om de inrit van de parkeergarage tussen het gebouw en de Na Druk Gelukbrug te plaatsen. In dat geval is het een voorwaarde dat de inritconstructie in architectuur deel uitmaakt van de plint van het gebouw en landschappelijk goed aansluit op het brugontwerp. Een ontwerp waarbij de inrit tussen brug en gebouw er uit komt te zien als een incident is onacceptabel. Bovenstaande tekst voor de bouwenvelop (par. 6.3) en de welstandscriteria (par. 6.4) komt uit het Ruimtelijk kader Olympisch Kwartier Zuid, Actualisatie Ontwikkelingsvisie 2013, Bouwenvelop en Welstandscriteria IJsbaanpad, beide vastgesteld september 2013, DRO in opdracht van Stadsdeel Zuid, Amsterdam Ontwerp versus Ruimtelijk Kader en Ontwikkelvisie 25 afwijkend bouwvolume afwijkende bouwhoogte 6,20 25,50 6,20 Het bouwplan heeft een aantal geringe afwijkingen t.o.v. van de bouwenvelop zoals vastgesteld in het Ruimtelijk Kader Olympisch Kwartier Zuid: - Het hoogteaccent heeft een maximale bouwhoogte van 51 m in plaats van 49 m en is uit constructieve overweging symmetrisch op de plint geplaatst; - Uit bouwtechnische en ruimtelijke overweging is het plintvolume en het volume aan de parkzijde is 25,50 m breed; Het 24 m hoge bouwvolume aan de westzijde krijgt een kleine opbouw met een maximum bouwhoogte van 25 m ten behoeve van technische installaties en liftopbouw. De stedebouwkundige uitgangspunten en ontwikkelplan, zoals beschreven in paragraaf 6.3 gaat uit van een hotel en extended stay appartementen. Voor een flexibel gebruik zijn de extended stay appartementen getransformeerd in koppelbare hotelkamers. Olympisch Kwartier Zuid Gemaatvoerde tekening bouwenvelop locatie IJsbaanpad 12 Afwijkingen ten opzichte van de bouwenvelop

19 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 36 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt Sportconcept kookgelegenheid. Deze komen op de tweede verdieping, gekoppeld aan de grote patio tussen de beide torens. Het Fletcher Sports Hotel Amsterdam wordt dé plek waar sporters elkaar spontaan kunnen ontmoeten buiten de sportarena. Het hotel beschikt over alle faciliteiten die sporters wensen als ze van huis zijn. Ze kunnen er even onder elkaar zijn, maar er ook de wereld opzoeken: hoewel het sporthotel primair is ingericht voor sporters, is iedereen er welkom. Het is een fijne en comfortabele plek om te zijn, te midden van alle sportfaciliteiten die je je maar kunt wensen. Het thema sport zal zich in het hotel in de breedste zin uiten. Feitelijk vertaalt de borging van het sporthotel zich in drie hoofdkenmerken: locatie, gebouw, exploitatie Locatie Amsterdam heeft momenteel geen specifiek hotel voor sporters, terwijl er juist veel sportfaciliteiten in Amsterdam zijn. In het bijzonder in- en om de SportAs. De gemeente Amsterdam en Fletcher Hotels hebben voor deze locatie een gedeelde ambitie: een gebied ontwikkelen met topaccommodaties die elkaar versterken, met excellente (sport)faciliteiten en ondersteuning voor (top)sporters en (top)sportverenigingen. Het project Fletcher Sports Hotel aan het IJsbaanpad ligt strategisch in het Olympisch Kwartier aan de SportAs. Dit is het sportgebied van Amsterdam en is van internationaal niveau. De reistijd tussen veel sportaccommodaties en het sporthotel is minimaal. Sporters kunnen tussen de trainingen door probleemloos terug naar het Fletcher Sports Hotel voor maaltijden, evaluatie en ontspanning. Het sporthotel past binnen de ambities van de SportAs en is complementair aan de vele voorzieningen in de omgeving. Het hotel versterkt de omgeving en draagt bij aan een gebied van internationale allure waarin Europese en mondiale evenementen op een optimale manier gefaciliteerd kunnen worden Gebouw Exterieur Het ontwerp van het gebouw zal aansluiten bij het sportconcept en krijgt een sportieve uitstraling die past bij het Olympisch Kwartier en de SportAs. Op de gevel zal de naam Fletcher Sports Hotel prijken. De vrijwel glazen plint krijgt een geheel open en toegankelijk karakter. Interieur Het hele interieur zal sport ademen. Lichte kleuren, vloeiende vormgeving en veel daglicht. Op publieke plekken als de lobby, het restaurant en de sportlounge is het thema sport tot in de details doorgevoerd. Kamers In het sporthotel zullen verschillende typen kamers komen. De specifieke wensen van sporters zijn in de kamers terug te vinden. Er zijn verschillende maten kamers met de mogelijkheid voor een vier, drie en twee beddensysteem (stapelbedden). Kamers zijn te koppelen, zodat teams ook samen kunnen verblijven. Het hotel is toegankelijk voor mindervaliden. Een aantal kamers zullen ook specifieke voorzieningen voor gehandicapte sporters bevatten Exploitatie Fletcher Hotels is een Nederlandse hotelketen en heeft ca. 65 hotels. De formule bij Fletcher hotels zit meer aan de achterkant van de operatie; aansturing en controle. Hierdoor is de positionering van ieder Fletcher hotel uniek en zo kunnen de hotels verschillende doelgroepen faciliteren. Voor het project Fletcher Sports Hotel is dat de sportersdoelgroep. Kenmerkend voor Fletcher Hotels is ook de laagdrempeligheid, zowel in toegankelijkheid als prijsstelling. Sports Restaurant en Sports Café Het Sports Hotel krijgt een restaurant met een zeer gevarieerd, (biologisch) en gezond aanbod. Desgewenst aangepast op de behoefte van de sporter. In het Sports Café in de plint zal een 24-uurs aanbod zijn met gevarieerd en easy to prepare healthy food en fruitshakes. Samenwerkingen Het Fletcher Sportshotel wil graag samenwerkingen aangaan met de lokale instanties van de SportAs en Amsterdam, w.o. Olympisch Stadion, TopSport Amsterdam, Arsenal, Sporthallen Zuid, Bosbaan en het Wagener Stadion. Maar ook landelijke samenwerkingen met sportbonden, NOC*NSF. Het sporthotel kan huisvesting bieden voor diverse sporters tijdens sportkampen en traingingsweekenden. Marketing Om de positionering te waarborgen zal er sprake zijn van arrangementen in samenwerking met sportinstanties en zal meegewerkt worden aan een actieve sportmarketing, om sportevents naar Amsterdam te halen en sporters en sportteams te huisvesten. De prijsstelling is scherp. Speciale ruimten Het sporthotel zal worden voorzien van diverse ruimtes die in specifieke behoeften van sporters voorzien: - Ruimte voor opslag van sportmateriaal; kleine werkplaats voor het afstellen en monteren van equipment; ruimte voor het zelf wassen, drogen en eventueel repareren van sportkleding; - Permanent toegankelijke lockerruimte ten behoeve van de sporters die in het hotel verblijven; - Spa en wellness (grote sauna, jacuzzi en stilteruimten); - Fitnessruimte (o.a. cardio, opwarmen, yoga en meditatie, behandel kamers voor massage, fysio en sportartsen); - Sportlounge en sportcafé (in het verlengde van de lobby, geschikt voor sportpresentaties en persconferenties)-; - Ruimten voor teammeetings met audio- en videofaciliteiten: vergaderruimten voor teams, een sportsalon en huiskamer met <300 meter Olympisch Stadion (o.a. atletiek) CTO topsportcentrum Amsterdam Sporthallen Zuid (zaalsport en schermen) Frans Otten stadion (tennis, squash) ASV Arsenal (voetbal) en atletiekbaan Tennisclub IJsbaanpad Jachthaven Olympia Medico Vision Sportstraining/ fitness & fysio & revalidatie MRI centrum Amsterdam OV: tram/ bus /metro/trein <1,5 kilometer Johan Cruyff Institute for Sport Studies Vrije Universiteit Amsterdam VU Medisch Centrum Spa Zuiver Amsterdam Bosbaan (roeien) Amsterdamse Bos Watersportverenigingen Jachthavens <3 kilometer Wagener Stadion (hockey) Nationaal Cricket Centrum Amsterdam RAI (Jumping Amsterdam, WK/EK zaalsporten) Universiteit van Amsterdam centrum, Museumplein <5 kilometer Sloterparkbad (zwemmen) Velodrome Amsterdam (baanwielrennen) Golfbaan The International centrum, Dam <7,5 kilometer Amsterdam Arena (voetbal) Ziggo Dome Sportcentrum Ookmeer (zaalsport, indooratletiek en turnen) Honk- en Softbalcentrum Ookmeer Nationaal Rugby Centrum Jaap Eden IJsbanen (schaatsmarahons, ijshockey) Sportcentrum Universum (UvA/ HvA) Schiphol

20 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 38 Fletcher Sport Hotel - IJsbaanpad 12 Rijnboutt 39 EK hockey 2009 in het Wagener Stadion halve finale Nederland-Spanje foto: ANP