Inleiding. Als je een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt. Welke soorten trauma zijn er? Informatie voor jongeren
|
|
- Juliaan van de Velden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Inleiding Ben je tussen tussen de 13 en 22 jaar en heb je één of meer traumatische gebeurtenissen meegemaakt? Misschien roept de tekst op deze website dan allerlei gevoelens, herinneringen en vragen bij je op. Laat deze tekst dan lezen aan iemand die je vertrouwt en met wie je kan praten. Blijf er in ieder geval niet alleen mee zitten! Welke soorten trauma zijn er? Een trauma is een nare en hele pijnlijke gebeurtenis. Trauma s zijn onder te verdelen in twee soorten. De eerste soort bestaat uit een eenmalige gebeurtenis, de tweede uit meerdere gebeurtenissen verspreid over een langere periode. Als je een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt Informatie voor jongeren Als je een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt 1
2 Een trauma na een eenmalige gebeurtenis Je kunt een trauma oplopen als je een gebeurtenis meemaakt die schokkend, overweldigend, gevaarlijk en onvoorspelbaar is. Bij zo n trauma wordt een alledaagse situatie verstoord door iets wat je totaal niet had verwacht. Het is altijd een extreme gebeurtenis, waarbij sprake is van materiële en lichamelijke schade, en soms een dodelijke afloop of dreiging hiervan. Iemand die zoiets meemaakt voelt vaak: machteloosheid: je hebt weinig of geen invloed op de gebeurtenis. acute ontwrichting: je leven is van de ene op de andere dag totaal veranderd. sterk gevoel van onbehagen: je hebt een (zeer) negatief gevoel bij de gebeurtenis. Voorbeelden Anouk is 15 jaar. Als zij op een middag van school naar huis fietst wordt ze op een rustig gelegen fietspad door een man van haar fiets getrokken. Hij trekt haar mee de bosjes in en verkracht haar. Dan rent hij weg en laat haar daar liggen. Merel is 18 jaar. Als zij s avonds met haar vriendinnen uitgaat in het café waar ze altijd komt, begint er vlakbij haar iets te branden. Ze vlucht weg, maar komt het café bijna niet uit door het gedrang van mensen. Ze ziet vriendinnen op de grond vallen, maar weet zelf uiteindelijk wel de uitgang op tijd te bereiken. Ze zit onder de brandwonden. Twee vriendinnen hebben de brand niet overleefd. John is 12 jaar. Hij is met zijn vader, moeder en zusje van 4 op weg naar Frankrijk waar het gezin gaat kamperen. Hij zit een computerspelletje te doen, als hij merkt dat de auto begint te schuiven. Hij ziet nog net een vrachtwagen die op ze af lijkt te rijden en dan is alles zwart. Als hij wakker wordt, ligt hij in het ziekenhuis met allerlei verwondingen. Zijn vader ligt er ook. Zijn moeder en zusje zijn bij het auto-ongeluk om het leven gekomen. Een trauma na meerdere gebeurtenissen Hierbij gaat het om meerdere gebeurtenissen, verspreid over een langere periode. Het gaat om gebeurtenissen die schokkend, overweldigend, gevaarlijk en onvoorspelbaar zijn. Vaak is er sprake van langdurig geweld, gevaar, dreiging of seksueel misbruik. Voorbeelden Prisca is vijftien jaar. Zij is van haar vierde tot haar twaalfde door haar oom seksueel misbruikt. Ze herinnert zich nog goed de eerste keer toen ze op de camping stond met haar ouders en oom en tante. Onder het mom van een spelletje begon oom toen aan haar te friemelen. Dit deed hij vervolgens elke keer dat ze hem zag en het werd steeds erger. De laatste jaren ging hij ook met haar naar bed. Fatime is zeventien jaar. Zij is gevlucht uit Iran, samen met haar moeder. Haar vader en broer zijn nog in Iran en zitten gevangen in verband met politieke activiteiten. Fatime heeft zelf ook twee jaar gevangen gezeten samen met haar moeder. Ze is in die tijd gemarteld en verkracht. Ze heeft gezien dat haar opa dood werd geschoten. Nieuwe ideeën over het leven Je hebt een aantal basiszekerheden in je leven, zoals dat je onkwetsbaar en veilig bent, de wereld voorspelbaar, rechtvaardig en logisch is en dat je een waardevol persoon bent. Door trauma s worden deze zekerheden overhoop gehaald. Je raakt van slag en weet niet meer wie en wat je kunt vertrouwen. Je moet op zoek gaan naar nieuwe ideeën over het leven, de wereld en jezelf. 2 Trauma Als je een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt 3
3 Je lijf tijdens een trauma Als je je in een acute en gevaarlijke situatie bevindt, gaan er allerlei alarmsignalen naar je hersenen om je lichaam te waarschuwen. Je hart gaat sneller pompen, je bloeddruk wordt hoger en er gaat veel bloed naar je spieren. De energie die hiervoor nodig is, wordt geleverd door stresshormonen zoals adrenaline en cortisol. Als het gevaar geweken is, zal het lichaam flink geschrokken zijn, maar het komt na een tijdje wel weer tot rust. Als het gevaar niet verdwijnt maar chronisch wordt, zoals bij langdurige en ernstige mishandeling of seksueel misbruik, dan krijgt het lichaam geen kans om bij te komen. Het hoge niveau adrenaline en cortisol in je bloed kan dan leiden tot klachten zoals concentratieproblemen, een gevoel altijd op je hoede te zijn en slaapproblemen. Gevolgen van een trauma Traumatische gebeurtenissen kunnen (blijvende) gevolgen hebben voor je ontwikkeling. Sommige jongeren zeggen dat ze meer begrip hebben gekregen voor andere mensen, dat ze nu meer genieten van wat er goed gaat in hun leven, dat ze ontdekt hebben dat ze sterk kunnen zijn en kunnen overleven. Aan de andere kant zijn er ook minder positieve gevolgen. Vaak leer je sneller dan normaal denken over moeilijke gebeurtenissen en dingen in het leven, terwijl je je aan de andere kant moeilijk op schoolzaken kunt concentreren. Een leerachterstand kan ontstaan bij langdurige concentratieproblemen. Ook kan je zelfbeeld veranderen. Was je voorheen vrolijk en durfde je alles, dan is het schokkend om te ontdekken dat je ook bang kunt zijn. Reacties na een traumatische gebeurtenis Je reactie verloopt meestal in vier fasen: 1. Je eerste reactie is meestal verbijstering, schrik en ongeloof. Soms reageer je op een manier die je van jezelf niet kent of voel je je achteraf schuldig dat je niks hebt gedaan. 2. Na de gebeurtenis komen gevoelens als woede, angst en schuld naar boven. Het opnieuw beleven van momenten van de gebeurtenis wordt afgewisseld met er niet aan proberen te denken. 3. Een derde belangrijke reactie vlak na een traumatische gebeurtenis is dat je hyperalert (op je hoede zijn) en schrikachtig bent. Dit kan zich uiten in slaapproblemen, geïrriteerdheid, woede-uitbarstingen of huilbuien. 4. Als je de gebeurtenis uiteindelijk begrijpt en er een betekenis aan kunt geven, wordt het als het ware opgenomen in je hersenen. Dan heb je je aangepast aan een nieuwe werkelijkheid en wordt je niet meer overspoeld door gevoelens. Dan zullen bovengenoemde reacties ook geleidelijk minder worden en uiteindelijk verdwijnen. Iedereen reageert anders Iedereen reageert anders op een traumatische gebeurtenis, omdat ieder mens en elke traumatische gebeurtenis anders is. Er zijn drie factoren die bepalen hoe iemand zal reageren op een trauma: Jij en je gezin Hoe jonger iemand is ten tijde van het trauma, hoe ernstiger de gevolgen kunnen zijn. Gevolgen van traumatische gebeurtenissen worden verder bepaald door de stabiliteit van jou en je gezin vóór het trauma, of je gevoelens op een goede manier kunt uiten en of er nog andere problemen bestaan. Een stevige band tussen jou en je ouders is een belangrijke beschermingsfactor bij het meemaken van een traumatische gebeurtenis. De aard van de traumatische gebeurtenis Wat gebeurde er, hoe vaak en hoe lang? Als er sprake is van een dader, bepaalt de relatie van de dader tot jou mede de effecten van het trauma. Hoe kleiner de afstand tussen de dader en jou, des te erger de gevolgen. In veel gevallen gaat een trauma gepaard met verbale en fysieke geweld of bedreiging (met de dood), die gericht kan zijn op jou zelf, maar die ook bedoeld kan zijn voor dierbaren zoals ouders, broertjes, zusjes of huisdieren. In dat geval kunnen de gevolgen ook weer groter zijn. De reactie van jou en je gezin Temperament en persoonlijkheid bepalen hoe je omgaat met de gebeurtenis en welke betekenis je eraan geeft. Hoe je ouders gereageerd hebben of reageren, heeft grote invloed. Een negatieve reactie, zoals boosheid of beschuldiging, kan klachten na een trauma versterken. Doordat je ouders jou geloven, er simpelweg zijn voor jou en je een gevoel van veiligheid geven, kun je sneller herstellen. 4 Trauma Als je een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt 5
4 Invloed op je omgeving Als jij een traumatische gebeurtenis meemaakt, dan heeft dit niet alleen veel invloed op jou, maar ook op allerlei mensen uit je omgeving. Ouders voelen zich vaak heel machteloos en bang. Veel ouders gaan hun kind ineens heel erg beschermen, omdat ze bang zijn om hun kind te verliezen. Vaak doen ouders en jongere gezamenlijk aan vermijding en ontkenning. De meeste van deze reacties zijn begrijpelijk en normaal en mogen best enige tijd duren. Maar na verloop van tijd moeten de verhoudingen binnen het gezin en de normale activiteiten weer hun beloop krijgen. Herbelevingen (er steeds weer aan denken) Nachtmerries Concentratieproblemen Veel conflicten met je ouders, leerkrachten of leeftijdgenoten Hoofdpijn, buikpijn, misselijkheid, hyperventilatie Eetproblemen Slaapproblemen Angsten Hulp van de omgeving bij verwerking Wat je moet doen als je een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt is voor iedereen anders. De één vindt het prettig als anderen vaak vragen hoe het met je gaat; de ander wil het liefst een tijdje met rust gelaten worden. Toch is het belangrijk om vlak na een traumatische gebeurtenis vaak te vertellen wat er is gebeurd. Ouders vragen vaak of ze het veranderde gedrag van hun zoon of dochter moeten tolereren, omdat ze niet anders kunnen. Dat hangt af van de regels in jullie gezin voor de gebeurtenis en van het gedrag van jou vóór de gebeurtenis. Het blijft belangrijk dat je ouders grenzen aangeven en duidelijk te maken dat bepaald gedrag niet getolereerd wordt. Dit versterkt ook het gevoel van veiligheid van jou. Hulp inschakelen Tachtig procent van de mensen die een éénmalig trauma meemaken, wordt goed opgevangen door zijn of haar omgeving en herstelt zonder professionele hulp. Voor jongeren die langdurig getraumatiseerd zijn ligt dit percentage lager. Op welk moment je extra hulp wilt of nodig hebt, is niet voor iedereen hetzelfde. De ene persoon kan meer zelf aan dan de ander. Als je tussen de 13 en 22 bent, zit je in een periode met grote veranderingen. Het is belangrijk dat je ontwikkeling doorgaat, ook na een traumatische gebeurtenis. Als dat niet gebeurt, is het zaak om hulp te zoeken. Hoe merk je dat je hulp nodig hebt? Er is een aantal signalen die kunnen wijzen op verwerkingsproblemen, vooral als ze langer dan drie maanden na de gebeurtenis nog bestaan: Depressieve gevoelens Woede-uitbarstingen Huilbuien Je gevoelens moeilijk kunnen uiten Jezelf terugtrekken uit sociale contacten Jezelf opzettelijk pijn doen Jezelf niks waard vinden Paniekaanvallen Dwangmatig gedrag Teveel gebruik van alcohol of drugs Zelfmoordgedachten Het gevoel hebben buiten jezelf te staan Problemen met intieme relaties Relatieproblemen Problemen met seksualiteit (bij een seksueel trauma) Geen grenzen kunnen stellen of teveel grenzen stellen Problemen met vertrouwen van andere mensen Gevaarlijke situaties opzoeken Een aantal van bovengenoemde gevolgen is een overlevingsstrategie: een manier die iemand heeft gevonden om zich staande te houden tijdens en na de traumatische gebeurtenis. Vaak werkt zo n manier prima tijdens het trauma, maar niet meer daarna. 6 Trauma Als je een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt 7
5 Voorbeelden van andere overlevingsstrategieën zijn: In een fantasiewereld vluchten Om alles lachen Uit jezelf treden ( dissociëren ) Je schuldig voelen Heel hard werken Alles in je omgeving onder controle willen houden Heel goed zorgen voor andere mensen Stoppen met een overlevingsstrategie is heel moeilijk, omdat je die vaak al heel lang gebruikt en vindt dat dat veel voordelen heeft. Daarom is het goed om daar hulp bij te zoeken. JeugdGGZ-instelling: hier kun je terecht tot 18 of tot 23 jaar (dit verschilt per regio) voor informatie, advies, kortdurende en langer durende hulpverlening. Bij de Jeugdriagg kun je in elk geval tot 23 jaar terecht. Polikliniek psychiatrie: hier kun je als je boven de 18 bent terecht voor informatie, advies, kortdurende en langer durende hulpverlening. Vrijgevestigd therapeuten: in elke regio werken therapeuten in een eigen praktijk. Het is belangrijk dat je hulp krijgt bij iemand die betrouwbaar en deskundig is. Vaak kun je het beste een therapeut via horen zeggen of via je huisarts (of bijvoorbeeld een polikliniek of Jeugdriagg) zoeken. Sommige verzekeraars vergoeden deze hulp, andere niet. Eerstelijns psychologen: eerstelijns psychologen werken samen met één of meer huisartsen. Ze werken kortdurend en worden door de meeste verzekeraars vergoed. Ook hier gelden weer specialismen. Vraag dit na bij de huisarts. Behandeling Er zijn verschillende personen en instanties die zich bezig houden met hulp aan mensen die getraumatiseerd zijn. Huisarts: vaak is je huisarts degene die je het beste als eerste verder op weg kan helpen. Soms is het voldoende om alleen met hem/haar te praten. Anders weet je huisarts in ieder geval waar je heen verwezen kunt worden. Kindertelefoon: in elke grote stad is een Kindertelefoon. Kinderen van 8 tot 18 jaar die willen praten over problemen, kunnen elke dag tussen en uur gratis en anoniem bellen met Advies- en meldpunt kindermishandeling: in alle regio s in Nederland is een adviesen meldpunt kindermishandeling. Hier kun je advies vragen over mishandeling of seksueel misbruik van kinderen. Bureau Slachtofferhulp: in elke regio is een Bureau Slachtofferhulp. Vaak word je daarmee in contact gebracht door politie als die bij de traumatische gebeurtenis betrokken was. Dit bureau geeft kortdurende eerste opvang. Bureau Jeugdzorg: in iedere regio is een Bureau Jeugdzorg. Hier kun je tot 23 jaar terecht voor informatie, advies & kortdurende hulpverlening. Vormen van hulpverlening Er zijn verschillende vormen van hulpverlening mogelijk na een trauma. De volgende afwegingen kun je zelf of met je hulpverlener maken: Groep of individueel Individuele therapie heeft als voordeel dat er veel aandacht is voor jouw verhaal. Een groep heeft als voordeel dat je andere jongeren ontmoet, die een traumatische gebeurtenis hebben meegemaakt. Je kunt elkaar steunen, adviseren en begrijpen. Verwerken of klachten oplossen De meeste jongeren zoeken hulp omdat ze het trauma willen verwerken. Verwerken betekent veel praten over de gebeurtenis, waarbij gevoelens en gedachten die je toen had weer naar boven zullen komen. Verwerking kan alleen als je leven voldoende stabiel is. Je kunt er ook voor kiezen om te starten met het aanpakken van je klachten. Als dat is gebeurd en je hebt bijvoorbeeld geen nachtmerries en herbelevingen meer of je bent niet meer zo bang op straat, kun je alsnog besluiten of verwerking nodig en gewenst is. Lang of kort Of een therapie lang of kort duurt, hangt af van veel factoren. Bijvoorbeeld welke methode de therapeut hanteert en hoe ernstig de traumatische gebeurtenis was. 8 Trauma Als je een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt 9
6 Manier van behandelen Het is belangrijk dat de therapie en de therapeut bij jou passen. Je moet je voldoende gesteund en begrepen voelen en je moet vertrouwen in je behandelaar hebben. Er zijn verschillende methoden om iemand die getraumatiseerd is te behandelen. > > EMDR: een methode die via oogbewegingen of geluiden via een koptelefoon leidt tot vermindering van de klachten. Deze methode werkt snel en goed bij éénmalige traumatische gebeurtenissen, maar is ook prima te gebruiken bij trauma s die vaker zijn voorgekomen. > > Gedragstherapie: een methode waarbij je via oefeningen en huiswerkopdrachten aan klachtvermindering of verwerking werkt. In het geval van verwerking betekent dit vaak dat je over de gebeurtenissen moet praten of schrijven. > > Gesprekstherapie: hierbij ga je in je eigen tempo praten over de gebeurtenis(sen) en welke gevolgen die voor jou hebben (gehad). > > Lichaamsgerichte of creatieve therapie: hierbij worden lichaamsoefeningen of creatieve opdrachten gebruikt om gevoelens uit te beelden of te verwerken > > Hypnose: hierbij wordt je in trance gebracht, zodat je bepaalde (verdrongen) gebeurtenissen opnieuw beleeft. > > Schrijftherapie: Via de internetsite intherapie kunnen mensen die getraumatiseerd zijn zich aanmelden om gebeurtenissen te verwerken door erover te schrijven. Naar de dokter of de politie Misschien ben je tijdens de traumatische gebeurtenis gewond geraakt. Het is goed om daarmee naar een arts te gaan. Een arts kan de ernst van de verwonding bepalen en je vervolgens behandelen. Ook kan hij of zij je gerust stellen door antwoord te geven op voor jou belangrijke vragen over je lichaam. Kinder- en Jeugdtraumacentrum Zuiderhoutlaan 12, 2012 PJ Haarlem Tel Dagelijks van uur Regio Amstelland Laan van de Helende Meesters 433, 1186 DL Amstelveen Tel Dagelijks van uur Regio De Meerlanden Spaarnepoort 1, 2134 TM Hoofddorp Tel Dagelijks van uur Regio Zuid-Kennemerland Amerikaweg 2, 2035 RA Haarlem Tel Dagelijks van uur en van uur Het Kinder- en Jeugdtraumacentrum is een samenwerkingsverband van de Jeugdriagg Noord Holland Zuid en OCK het Spalier. Ook wil je misschien aangifte doen van wat jou is overkomen. Het kan heel zwaar zijn om je verhaal te vertellen aan een onbekend persoon. In zo n geval kan het fijn zijn om iemand die je vertrouwt, mee te nemen naar het politiebureau. Als je aangifte doet, betekent dat niet automatisch dat de dader ook gestraft wordt. Soms is er onvoldoende bewijs, of de dader ontkent alle beschuldigingen. Als dat gebeurt, voelt dat onrechtvaardig en dat kan ook moeilijk zijn. Het is verstandig om eerst met iemand te praten als je overweegt om aangifte te doen. Bij iedere afdeling Jeugden zedenzaken van de politie kun je eerst een informatief gesprek krijgen, voordat je aangifte doet Trauma De kinderen en jongeren op de foto s hebben geen enkele relatie met het KJTC. Er is toestemming om de foto s te gebruiken.
jongeren vanaf 12 jaar
Na de schok... de draad weer oppakken Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar die betrokken zijn geweest bij een schokkende of ingrijpende gebeurtenis. Na de schok de draad weer oppakken Informatie voor
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieHoe verwerk je een. schokkende gebeurtenis? Informatie voor leerkrachten
Hoe verwerk je een schokkende gebeurtenis? Informatie voor leerkrachten Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat ingrijpende gevolgen. Als leerkrachten samen
Nadere informatieHaïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010
Haïti Anneke Vinke, 19 januari 2010 Opzet Korte introductie Feiten en verder Morgen... PAUZE --> daarna vragen/discussie 2 Situatie: RAMP in Haïti TV beelden & leed: zien van pijn van kinderen niet te
Nadere informatieMeld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson
Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben
Nadere informatieVoorwoord 7 Leeswijzer 9
Inhoudsopgave Voorwoord 7 Leeswijzer 9 Deel I Traumatische ervaringen 1 Wat kinderen kunnen meemaken 15 2 De reacties van kinderen op trauma 21 3 De impact op het gezin en de school 33 Deel II Kinderen
Nadere informatieEen kind helpen. na een misdrijf of verkeersongeluk. Slachtofferhulp 0900-0101. (lokaal tarief) na een misdrijf of een verkeersongeluk
Een kind helpen na een misdrijf of verkeersongeluk Slachtofferhulp H E L P T na een misdrijf of een verkeersongeluk 0900-0101 (lokaal tarief) Een misdrijf of een verkeersongeluk kan een diepe indruk bij
Nadere informatieNa de schok... Informatie voor leerkrachten
Na de schok... Informatie voor leerkrachten Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat ingrijpende gevolgen. Als leerkrachten samen met kinderen een aangrijpende
Nadere informatieTHERAPIE. Samen werken aan jouw toekomst. Introductiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers
THERAPIE Samen werken aan jouw toekomst Introductiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers Soms gebeurt er iets naars. Je wilt er wel over praten, maar je weet niet met wie. Of misschien kun je er niet
Nadere informatieJEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +
> vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd
Nadere informatieBrijder Verslavingszorg Hoofddorp
Ons Team Ons team is zeer divers. We bestaan uit het secretariaat, psychologen, maatschappelijk werkers, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen, cognitief gedragstherapeutisch werkers, ervaringsdeskundigen,
Nadere informatieMishandeling en seksueel. Laat het niet zomaar gebeuren
Mishandeling en seksueel geweld Laat het niet zomaar gebeuren Alles over mishandeling en seksueel geweld Meldpunt Geweld, Misbruik en Kindermishandeling tel. 1712 elke werkdag van 9 tot 17 uur Dit nummer
Nadere informatieNA DE SCHOK... INFORMATIE VOOR LERAREN
NA DE SCHOK... INFORMATIE VOOR LERAREN www.ggdbzo.nl Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat ingrijpende gevolgen. Als leerkrachten samen met kinderen een
Nadere informatieEMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring
EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring Wat is EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen
Nadere informatieBen je slachtoffer? Folder voor jongeren
Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Mijn leven veranderde zo n drie jaar geleden. Juist de dag voor mijn mama s verjaardag kreeg ze van mijn vader een kogel door het hoofd. Wonder boven wonder overleefde
Nadere informatieNa de schok... Informatie voor ouders
Na de schok... Informatie voor ouders Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat voor iedereen ingrijpende gevolgen. Als kinderen samen met hun ouders een aangrijpende
Nadere informatieWij behandelen mensen poliklinisch, dat betekent dat je naar ons toe komt voor de hulp. Een enkele keer kan het zijn dat wij op huisbezoek komen.
Wie zijn wij? Het team van AltraCura Behandeling biedt hulp aan mensen met leermoeilijkheden en psychische problemen. Wij willen graag een goede behandeling bieden, daarom onderzoeken wij samen met jou
Nadere informatieTraumabehandeling Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie
Traumabehandeling Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie Krijg je (binnenkort) traumabehandeling vanuit zorgprogramma Angst & stemming van Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie? Ben je 6 tot 18 jaar? Dan is
Nadere informatieOud worden en sterven met de oorlog
Oud worden en sterven met de oorlog Mede mogelijk gemaakt door de Stichting 1940-1945 1 Oud worden en sterven met de oorlog Over wie gaat het Schokkende gebeurtenissen Kenmerken en stressreacties Verwerking
Nadere informatieDO'S EN DON'TS VOOR OUDERS
WWW.PESTWEB.NL DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS Kinderen en jongeren willen je hulp, als je maar (niet)... Wat kinderen zeggen over pesten Kinderen gaan over het algemeen het liefst met hun probleem naar hun
Nadere informatieTerrorisme en dan verder
Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.
Nadere informatieDounia praat en overwint
Dounia praat en overwint Deze informatiefolder is een uitgave van Pharos, Expertisecentrum gezondheidsverschillen, in samenwerking met: Stichting Hindustani, Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders,
Nadere informatieTerrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag?
Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Publieksversie Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie. Dit is ook
Nadere informatieEMDR. Behandeling bij de gevolgen van een schokkende ervaring
EMDR Behandeling bij de gevolgen van een schokkende ervaring EMDR betekent: Eye Movement Desensitization and Reprocessing. EMDR is een behandeling voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van
Nadere informatieWAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen
WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen Tekst: Aziza Sbiti & Cha-Hsuan Liu Colofon: Deze brochure is totstandgekomen met hulp van het Inspraak Orgaan Chinezen. De inhoud
Nadere informatieActiviteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16
Inhoud Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7 Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11 Activiteit 03: Acting out 16 Activiteit 04: Schuld 22 Activiteit 05: Angst 26 Activiteit 06: Verdriet
Nadere informatiePartner ondersteuning 1
Partnerondersteuning 1 Je partner heeft borstkanker, wat nu? Informatie voor je partner Kanker heb je niet alleen. Ook jij als partner wordt mee betrokken in de strijd. Het bericht is voor jou net zo n
Nadere informatieDirecte Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor!
Directe Hulp bij Huiselijk Geweld U staat er niet alleen voor! U krijgt hulp Wat nu? U bent in contact geweest met de politie of u heeft zelf om hulp gevraagd. Daarom krijgt u nu Directe Hulp bij Huiselijk
Nadere informatieInformatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 2 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van geweld in het gezin net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt
Nadere informatieOmgaan met de gevolgen van een schokkende gebeurtenis
Omgaan met de gevolgen van een schokkende gebeurtenis Informatie voor patiënten F0122-6011 augustus 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus
Nadere informatieGezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft
Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieZorgprogramma. Emergis, kinder- en jeugdpsychiatrie. Amares
Zorgprogramma Amares Emergis, kinder- en jeugdpsychiatrie Deze folder is bedoeld voor kinderen en jongeren die behandeling krijgen bij Amares. De folder is ook bedoeld voor ouder(s)/verzorger(s) die binnenkort
Nadere informatieBehandeling. Leven zoals jij dat wilt. Rian leerde voor zichzelf opkomen. Ondersteund door SDW
Behandeling Leven zoals jij dat wilt Rian leerde voor zichzelf opkomen Ondersteund door SDW Welke informatie vind je in deze brochure? SDW helpt je verder pagina 3 Therapie pagina 9 Onderzoek en behandelplan
Nadere informatieZelfmoordgedachten. Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op.
Zelfmoordgedachten Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op. Alles over zelfmoordgedachten Zelfmoordlijn 1813 Die kan je bellen, chatten of mailen als je aan zelfdoding denkt. Op de website
Nadere informatieSoms gebeurt het toch...
Soms gebeurt het toch... Informatie over stressreacties na schokkende gebeurtenissen K E N N I S E R VA R I N G K U N D E 25 jaar kennis, ervaring, kunde Verbijsterd, machteloos, angstig, verdrietig en
Nadere informatieTijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling
8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen
Nadere informatieZelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen?
Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Familie of naaste zijn van iemand die zichzelf beschadigt kan erg moeilijk zijn. Iemand van wie je houdt doet zichzelf pijn en het lijkt alsof je niks kunt
Nadere informatieWat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen?
Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? In deze folder vind je een antwoord, en lees je ook bij wie je terecht kan als je over mishandeling of verwaarlozing
Nadere informatieHoe verwerk je een. schokkende gebeurtenis? Informatie voor ouders
Hoe verwerk je een schokkende gebeurtenis? Informatie voor ouders Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat voor iedereen ingrijpende gevolgen. Als kinderen
Nadere informatieBAAS over uw emoties
BAAS over uw emoties Vind de werkelijke oorzaak van uw problemen. Verwijder alles wat u tegenhoudt om te groeien als mens. Groei als mens, zonder remmingen, overwin trauma s, angsten en pijn. Word werkelijk
Nadere informatieNA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN
NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN Op een schokkende gebeurtenis bent u meestal niet voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben. Als leerkrachten samen met kinderen een ingrijpende
Nadere informatiePOSTTRAUMATISCHE STRESS STOORNIS (PTSS)
POSTTRAUMATISCHE STRESS STOORNIS (PTSS) PATIËNTENINFORMATIE ALGEMEEN Wat is een psychotrauma? Schokkende gebeurtenissen zoals ongelukken, lichamelijk of seksueel geweld, huiselijk geweld, incest, natuurrampen
Nadere informatiePsychosociale problemen bij kanker
Psychosociale problemen bij kanker mogelijkheden voor begeleiding in het azm Psychosociale problemen bij kanker Inleiding 3 Reacties 3 Begeleiding 3 Wanneer hulp inschakelen 4 Vroegtijdige herkenning 4
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Bij huiselijk geweld tussen (ex) partners worden KINDEREN vaak over het hoofd gezien. Toch hebben zij meer in de gaten dan u denkt. Dit kan
Nadere informatieik? Houd je spreekbeurt over GGNet
ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?
Nadere informatieEMDR. Eye Movement Desensitization and Reprocessing
EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing Wat is EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last houden van de gevolgen van een schokkende
Nadere informatieVerslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan
ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms
Nadere informatieNA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS
NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis laat niemand onberoerd. Je bent er meestal niet op voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben voor
Nadere informatieNA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS
NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis laat niemand onberoerd. Je bent er meestal niet op voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben voor
Nadere informatiecentrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie SAMEN ZORGEN DAT HET BETER GAAT!
centrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie SAMEN ZORGEN DAT HET BETER GAAT! De Swaai is een samenwerking tussen GGZ Friesland en Talant en biedt jongeren met zowel een verstandelijke beperking
Nadere informatieMet wie kan jij dan praten? Een brochure voor kinderen van 7 tot 11 jaar
Als je moeder naar een psychiatrisch ziekenhuis moet... of je vader naar een psychiater... Met wie kan jij dan praten? Een brochure voor kinderen van 7 tot 11 jaar Deze brochure werd - met toestemming
Nadere informatieInleiding Agenda van vandaag
Inleiding Agenda van vandaag Werkgebied GGD Deelname aan het ZAT Afname KIVPA vragenlijst Jongerenspreekuur op aanvraag (per mail aangevraagd) overleg mentoren, zorg coördinator en vertrouwenspersoon Preventief
Nadere informatieKOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen
KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?
Nadere informatietherapieën [ therapie voor positieve gedragsverandering ]
therapieën [ therapie voor positieve gedragsverandering ] In het noorden en oosten van Nederland behandelen en begeleiden wij kinderen, jongeren en volwassenen met een licht verstandelijke beperking. Therapieën
Nadere informatieWerkstuk Verzorging Kindermishandeling
Werkstuk Verzorging Kindermishandeling Werkstuk door een scholier 2457 woorden 9 april 2007 6,5 170 keer beoordeeld Vak Verzorging Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik het erg interessant vind
Nadere informatieHandvatten voor het omgaan met zelfbeschadiging
Handvatten voor het omgaan met zelfbeschadiging Als iemand in jouw omgeving zichzelf beschadigt is dat erg ingrijpend. Het kan allerlei emoties oproepen. Je bent misschien erg verdrietig, boos of je voelt
Nadere informatieDebriefing. Opvang na een schokkende gebeurtenis. Geert Taghon 2013
Debriefing Opvang na een schokkende gebeurtenis Geert Taghon 2013 Definitie schokkende gebeurtenis Een gebeurtenis die buiten het patroon van gebruikelijke menselijke ervaringen ligt en duidelijk leed
Nadere informatieDenk jij dat je. vastloopt tijdens. je studie?
Denk jij dat je vastloopt tijdens je studie? Soms loopt het leven niet zoals jij zou willen. Misschien ben je somber, twijfel je erover wie je bent, loopt het niet zo met contacten of worstel je met je
Nadere informatie...de draad weer oppakken
...de draad weer oppakken Na de schok... Volwassenen Informatie voor volwassenen die betrokken zijn geweest bij een schokkende gebeurtenis Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis, dat laat niemand
Nadere informatieAls opvoeden even lastig is
Als opvoeden even lastig is Hoe pak je dat dan aan? Soms weet ik niet meer wat ik moet doen om hem stil te krijgen. Schattig? Je moest eens weten. Hoezo roze wolk? Mijn dochter kan af en toe het bloed
Nadere informatieUMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren
UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie
Nadere informatieVeilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod
Veilig Thuis Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod Een stukje uitleg Dat je samen met papa/mama, of een andere persoon in dit boekje gaat werken is niet zo maar. Dat komt omdat
Nadere informatieNa de schok... Niemand is echt voorbereid op een schokkende. gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat voor iedereen
Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat voor iedereen Na de schok... ingrijpende gevolgen. Als kinderen samen met hun ouders een aangrijpende gebeurtenis meemaken,
Nadere informatieSecundaire traumatisering
SECTORFONDSEN ZORG EN WELZIJN Secundaire traumatisering In de welzijnssector Informatie voor werknemers Weer een verhaal over incest: ik kan er niet meer tegen Als ik zo n lieve vader op de crèche zie,
Nadere informatieSTUDIEDAG GEDRAGS- EN EMOTIONELE STOORNISSEN PVOC VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL 29 MAART 2018 ELS GOETHALS TRAUMA: GEVOLGEN VOOR GEDRAG EN EMOTIE
STUDIEDAG GEDRAGS- EN EMOTIONELE STOORNISSEN PVOC VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL 29 MAART 2018 ELS GOETHALS TRAUMA: GEVOLGEN VOOR GEDRAG EN EMOTIE TOT 50% MINDERJARIGEN MAKEN EEN TRAUMATISCH INCIDENT MEE Yves
Nadere informatieLesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis
Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.
Nadere informatieDokter, ik heb kanker..
Dokter, ik heb kanker.. huisartsen-duodagen noordwest utrecht november 2006 Anette Pet Klinisch psycholoog-psychotherapeut Hoofd Patiëntenzorg Welmet Hudig Theoloog Therapeut Het Helen Dowling Instituut
Nadere informatie25-9-2014. Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505
Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Lichamelijk: pijn, fysieke beperkingen, afweging behandeling vs bijwerkingen Angst en onzekerheid: verloop ziekte,
Nadere informatieStap 1. Stap2. Stap3. Stap4. Opstel door een scholier 1979 woorden 11 januari keer beoordeeld. Nederlands. Stappenplan.
Opstel door een scholier 1979 woorden 11 januari 2007 5 18 keer beoordeeld Vak Nederlands Stappenplan. Stap 1 Wat is kindermishandeling? Wat zijn de gevolgen? Wat moet je doen? Bel je de kindertelefoon?
Nadere informatieEEN DIERBARE VERLIEZEN
EEN DIERBARE VERLIEZEN 994 Inleiding Deze folder is bedoeld voor nabestaanden. U leest hierin over de gevoelens die u kunt ervaren en hoe u in deze moeilijke tijd goed voor uzelf kunt zorgen. U heeft kort
Nadere informatieCambriana online hulpprogramma
Dit is deel 1 van het online hulpprogramma van Cambriana. Verwerking van een scheiding 'Breaking up is hard to do' Neil Sedaka Een scheiding is een van de pijnlijkste ervaringen die je kunt meemaken in
Nadere informatieBijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen
Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen bussum 2011 Wij wijzen erop dat het gebruik van de bijlagen bedoeld is voor de praktijk van de therapeut die de in het boek Stotteren: van theorie naar
Nadere informatieAardbevingen en psychische klachten
Aardbevingen en psychische klachten (Karin Folkers, Klinisch Psycholoog) Jantien Mast, Verpleegkundig Specialist Peter Pijper en Coosje Klootwijk, verpleegkundigen Bouke Koopmans, psychiater Loppersum,
Nadere informatieTraumasensitief lesgeven. Praten over trauma kan stress veroorzaken. Irena, 8 jaar. LOWAN-PO Studiedag 11 april 2017
Traumasensitief lesgeven LOWAN-PO Studiedag 11 april 2017 Praten over trauma kan stress veroorzaken Irena, 8 jaar Irena was 2 jaar toen de oorlog in het Syrische dorp waar ze woonde doordrong. Bij harde
Nadere informatieHoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:
hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk
Nadere informatiePartner. Werk en opleiding. Ik wil graag: Ik wil graag:
Werk en opleiding Partner Werk gaan zoeken Ander werk vinden Een vaste baan vinden Beter op kunnen schieten met mijn collega s Geen ruzie hebben met mijn baas Werkervaring krijgen (Vaker) vrij nemen Leren
Nadere informatieHoe ontstaat hyperventilatie?
Hyperventilatie Wat is hyperventilatie? Ademhalen is een handeling die ieder mens verricht zonder er bij na te denken. Het gaat vanzelf en volkomen onbewust. Ademhaling is de basis van onze gezondheid.
Nadere informatieKinderen op bezoek op de intensive care
Kinderen op bezoek op de intensive care Handreiking voor ouders mca.nl Inhoudsopgave Hoe vertel ik mijn kind(eren) dat zijn/hun vader, moeder of ander familielid ernstig ziek op de IC ligt? 1 Hoe bereid
Nadere informatieZorgen voor jonge getraumatiseerde kinderen
Zorgen voor jonge getraumatiseerde kinderen 26 januari 2017 IN HOLLAND STAAT EEN HUIS Congres ter gelegenheid van het 70-jarig jubileum van t Kabouterhuis Programma Wat is trauma? Essentiële elementen
Nadere informatieRELATIEPROBLEMEN? GEWELD IN JE GEZIN? PRAAT EROVER.
RELATIEPROBLEMEN? GEWELD IN JE GEZIN? PRAAT EROVER. 1 Relatieproblemen? Geweld in je gezin? Erover praten is de eerste stap. In heel wat relaties en gezinnen zijn er problemen. In 1 op de 7 relaties is
Nadere informatieDoor Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505
Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Lichamelijk: pijn, fysieke beperkingen, afweging behandeling vs bijwerkingen Angst en onzekerheid: verloop ziekte,
Nadere informatieNA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN
NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN Op een schokkende gebeurtenis ben je meestal niet voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben. Als leerkrachten samen met kinderen een ingrijpende
Nadere informatiePsychosociale begeleiding
Borstkliniek Voorkempen Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Sofie Eelen psychologe AZ St Jozef Malle 9-12-2008 1 Diagnose van kanker Schokkende gebeurtenis Roept verschillende gevoelens en
Nadere informatieDepressie. Informatiefolder voor zorgteam. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober
Depressie Informatiefolder voor zorgteam Zorgprogramma Doen bij Depressie Inleiding Deze folder is bedoeld voor afdelingsmedewerkers die betrokken zijn bij de zorg voor een cliënt bij wie een depressie
Nadere informatieInformatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van huiselijk geweld net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt
Nadere informatieOnline Psychologische Hulp Angst & Paniek
Online Psychologische Hulp Angst & Paniek 2 Therapieland Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Angst & Paniek van Therapieland. Je krijgt uitleg
Nadere informatieVeilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod
Veilig Thuis Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod 2 Een stukje uitleg Dat je samen met papa/mama, of een andere persoon in dit boekje gaat werken is niet zo maar. Dat komt omdat
Nadere informatieHulp bij het herstel. Als slachtoffer kunt u bij. Slachtofferhulp Nederland terecht. voor kosteloze ondersteuning op
Hulp bij het herstel Als slachtoffer kunt u bij Slachtofferhulp Nederland terecht 0900-0101 (lokaal tarief) voor kosteloze ondersteuning op emotioneel, praktisch en juridisch gebied. Bent u slachtoffer
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieLeefregels na opname kind met licht traumatisch hoofd-/hersenletsel
Leefregels na opname kind met licht traumatisch hoofd-/hersenletsel Uw kind is in het ziekenhuis opgenomen geweest met een licht traumatisch hoofd- of hersenletsel en mag weer naar huis. In deze folder
Nadere informatieLicht traumatisch hoofd-/ hersenletsel bij kinderen
Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel bij kinderen Uw kind heeft licht traumatisch hoofd-/ of hersenletsel opgelopen door een ongeval of een klap tegen het hoofd. In deze folder leest u over de mogelijke
Nadere informatieReality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha
Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Lees blz. 5, 6, 7, 8 Wat denk je dat Aïsha wilde doen? Waarom is dat niet gelukt? Is het goed dat de deur van het dak altijd op slot
Nadere informatieDepressie. Informatiefolder voor cliënt en naasten. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober
Depressie Informatiefolder voor cliënt en naasten Zorgprogramma Doen bij Depressie Versie 2013-oktober Inleiding Deze folder bevat informatie over de klachten die bij een depressie horen en welke oorzaken
Nadere informatieTrauma en verslaving. Mondriaan. Verslavingszorg. Informatie voor patiënten
Verslavingszorg Trauma en verslaving Als u naast uw verslaving ook last heeft van een nare of ingrijpende gebeurtenis uit uw verleden Informatie voor patiënten Mondriaan voor geestelijke gezondheid Trauma
Nadere informatieOpgroeien met ziekte en zorg. Training voor professionals
Opgroeien met ziekte en zorg Training voor professionals Wat is jouw kracht? Aanleiding 2BeCool wil jonge mantelzorgers in beeld brengen en passende ondersteuning bieden. Jonge mantelzorgers vallen nauwelijks
Nadere informatieDe PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar
De PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar De afgelopen weken was het niet zo leuk bij Pim thuis. Zijn moeder lag de hele dag in bed. Ze stond niet meer op, deed geen boodschappen
Nadere informatieKind & echtscheiding. Geen lid van het gezin? ook dan kun jij een kind steunen!
Kind & echtscheiding Geen lid van het gezin? ook dan kun jij een kind steunen! Kind in een echtscheidingssituatie Per jaar belanden ongeveer 70.000 kinderen in een echtscheiding. De gevolgen van een echtscheiding
Nadere informatie