Opgroeien met ziekte en zorg. Training voor professionals

Transcriptie

1 Opgroeien met ziekte en zorg Training voor professionals

2 Wat is jouw kracht?

3 Aanleiding 2BeCool wil jonge mantelzorgers in beeld brengen en passende ondersteuning bieden. Jonge mantelzorgers vallen nauwelijks op, maar opgroeien met ziekte en zorg geeft specifieke problemen en vormt een risicofactor op een gezonde ontwikkeling.

4 Doel Bewustwording, (h)erkenning, waardering en hulp & steun voor jonge mantelzorgers, zowel in de eigen omgeving als van professionals.

5 Programma dagdeel 1 Fijn dat je er bent! Wie zijn wij? En wie zijn jullie? Ik wil graag leren... Mijn ervaring met... Kosten en baten Draagkracht & Draaglast In gesprek met... Aan de slag met... Ik vond deze bijeenkomst...

6 Verwachtingen resultaat Wat wil je leren bereiken? Wanneer ga je tevreden naar huis? Wat wil kun je bijdragen delen? Welke onderwerpen mogen we echt niet missen?

7 Nog even de definitie... Kinderen en jongeren tot 24 jaar die opgroeien met een zieke ouder, broer, zus, familielid of vriend(in) die intensieve zorg nodig heeft. Er kan sprake zijn van een lichamelijke ziekte of handicap, een psychische ziekte, verslavingsproblematiek of een verstandelijke beperking. ZORGEN VOOR en/of ZORGEN OVER en/of ZORG TEKORT Ken jij zo n BIKKEL?

8 Nadja 13 jaar

9 Henk 22 jaar

10 Wat zijn de baten? Gevoel er te toe doen Geeft voldoening Versterkt de relatie Vergroot praktische vaardigheden Zelfstandigheid Empathisch vermogen

11 Wat zijn de kosten? Te veel verantwoordelijkheid krijgen Verlieservaringen Verborgen zorgen, o.a. door loyaliteit Geleidelijke rolomkering Opzij zetten en ontkennen van eigen zorgen en behoeften Onvoldoende ruimte en ontspanning om kind te zijn Kans op chronische stress en overbelasting

12 Draagkracht draaglast

13 Balansfactoren Kind/Jongere Leeftijd Plaats in de kinderrij Zelfbeeld Intelligentie Perceptie van de situatie Hoeveelheid/soort zorgtaken Relatie ouder-kind Vrije tijd Het gezinslid wat zorg vraagt Welk gezinslid? Ernst en duur van de ziekte Copingstijl van het zieke gezinslid

14 Balansfactoren Gezinssituatie Samenstelling van het gezin Draagkracht gezinsleden Relatie tussen gezinsleden Copingstijl Financiële situatie Etnische achtergrond Opleidingsniveau Omgeving Sociaal netwerk Professionele steun Sociale voorzieningen

15 [Titel] [Tekst]

16

17 In gesprek met... Jonge mantelzorgers zijn vaak onzichtbaar. Zij praten niet snel en makkelijk over hun zorgen en problemen. Daardoor blijft de situatie van de jonge mantelzorger onbekend, bijvoorbeeld op school of zelfs bij hun vrienden. Jonge mantelzorgers beseffen zelf niet dat ze mantelzorger zijn en dat ze ondersteuning kunnen krijgen. Jonge mantelzorgers lopen een vergroot risico op overbelasting en (ontwikkelings-) problemen op latere leeftijd.

18 Gevolgen voor de ontwikkeling Jonge mantelzorgers nemen niet alleen praktische taken op zich. Zij voelen ook een grote(re) verantwoordelijkheid voor hun naasten, met name als het gaat om emotionele steun voor een zieke ouder. Deze taken en verantwoordelijkheden passen vaak niet bij hun leeftijd en ontwikkelingsfase. Daardoor hebben zij: Meer kans op lichamelijke en emotionele klachten door chronische stress (2x zoveel) Meer kans op opgroei- en opvoedproblemen Een verhoogd risico op ernstig psychische of psychiatrische problemen (5x zoveel) Meer moeite met relaties en seksualiteit Een grotere kans op een verstoorde loopbaan op school en werk Bron: Opgroeien met zorg, Mezzo en AJN en auteur Lucia Tielen, 2009/2010

19 In gesprek met...

20 Tips voor gespreksvoering Toon belangstelling en wees uitnodigend Stel de ander op zijn gemak Sluit aan bij de belevingswereld Laat het verhaal vertellen Luister en check of je het begrijpt Wees eerlijk en positief Toon waardering Oordeel niet Geef desgevraagd informatie en/of advies

21

22 Praktijkopdracht

23 Evaluatie Waar tevreden over? Waar minder tevreden over? Welke onderwerpen mis je? Hoe is de sfeer? Hoe is het tempo? Wat wil je nog meer inbrengen?

24

25 Opgroeien met ziekte en zorg Training voor professionals

26 Programma dagdeel 2 Welkom! Fijn dat je er weer bent! Met welke energie ben je gekomen vandaag? Vragen n.a.v. vorige bijeenkomst? Signaleren (over) belasting Praktijkopdracht Ondersteuning jonge mantelzorgers Wie wat waar? Registratie voordelen Evaluatie

27 Terugblik op 1 e bijeenkomst Welke vragen heb je? Wat kun je met ons delen?

28 Signaleren (over)belasting Opdracht Signalenkaart

29 Signalen (op school, bij sportclub, etc) Ruzie maken, negatief gedrag Teruggetrokken gedrag ( vaak bij meisjes) of naar buiten gekeerd gedrag (vaak bij jongens) Concentratieproblemen Vermoeidheid Verzuim Dalende schoolprestaties

30 Kinderen 4-12 jaar Sociaal Geen of weinig contact met leeftijdgenoten Plotselinge gedragsverandering Verstoring van sociale contacten (vriendjes vriendinnetjes niet meer mee naar huis willen nemen) Niet voor zichzelf op kunnen komen Emotioneel Verdriet of boosheid Verlatingsangst Verminderde spontaniteit Angstig Psychosomatische klachten Lichamelijke klachten zoals buikpijn, misselijkheid, hoofdpijn, vermoeidheid, stoelgang inhouden Slaapproblemen, nachtmerries Eetproblemen Terugval in een eerder ontwikkelingsstadium, zoals weer bedplassen of duimzuigen

31 Jongeren jaar Sociaal Verstoring of gebrek aan sociale contacten Plotselinge gedragsverandering Problemen in het opbouwen en behouden van relaties Extreem verantwoordelijkheidsgevoel en te volwassen gedrag Emotioneel Verdriet of boosheid Laag zelfbeeld Grenzen niet goed kunnen bewaken Niet (goed) herkennen van de eigen wensen en behoeften Zich afzetten tegen de mantelzorgsituatie Psychisch Gespannenheid Depressieve klachten Vaker denken aan suïcide en vaker suïcidepogingen Risicovol gedrag, zoals alcohol, drugs Ontwikkelen van psychiatrische stoornissen

32 Ondersteuning interventies (H)erkenning van de situatie en de rol van het kind jongere. Bied een luisterend oor, vraag hoe het met hem of haar gaat en vraag door. Informeren: bijvoorbeeld over het ziekteperspectief. Ontlasten en versterken: steunsysteem vergroten, hoe kan het kind jongere leuke dingen blijven doen. Bemiddelen naar lotgenotencontact. Behandelen: begeleiden jonge mantelzorger en of gezin

33 Tips aan jonge mantelzorgers Deel je zorg Praat over je situatie met iemand die je vertrouwt. Bespreek het op school Als je leraar of mentor weet wat er aan de hand is, is er begrip als je je huiswerk een keer niet af hebt of er met je hoofd niet bij bent. Geef aan wanneer het teveel is Misschien is er iemand in je omgeving die je kan helpen. Blijf leuke dingen doen Tijd voor jezelf is belangrijk, dus ga sporten, spreek met vrienden af etc. Zoek informatie Wil je meer weten over een ziekte of handicap? Vraag het aan familie, huisarts, verpleegkundige. Dit kan je geruststellen. Bron: Mezzo

34

35 Ondersteuning jonge mantelzorgers WIE? WAT? WAAR?

36 Praktijkopdracht

37 Registratie voordelen

38 Websites voor over jonge mantelzorgers

39 Evaluatie

40 [Tekst]