Jaarverslag Universitair Medisch Centrum Groningen

Transcriptie

1 Jaarverslag 2014 Universitair Medisch Centrum Groningen

2 Jaarverslag 2014 Universitair Medisch Centrum Groningen

3 Inhoud Woord vooraf 4 Verslag van de Raad van Toezicht 6 Verslag van het Bestuur 15 1 Algemene informatie 2 Financiële informatie 3 Risicobeheersing en Interne Controle Systeem 4 Financiële instrumenten 5 Governancecode 6 Maatschappelijke aspecten van ondernemen 7 Onderzoek, onderwijs en opleiding 8 Actuele ontwikkelingen in het zorgproces 9 Toekomst Tot slot 52 Bijlagen I Nevenfuncties Raad van Toezicht en Raad van Bestuur II Jaarrekening Jaarverslag 2014 UMCG

4 Woord vooraf Met veel genoegen bieden wij u hierbij ons jaarverslag 2014 aan. Hierin leggen wij verantwoording af over ons beleid en onze resultaten op de vier kerntaken van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG): patiëntenzorg, onderzoek, onderwijs en opleiding. Onze activiteiten op deze vier gebieden zijn nauw met elkaar verweven. Het UMCG legt over sommige thema s voor specifieke doelgroepen meer in detail verantwoording af in aparte publicaties. Zo verschijnt er aan apart jaarverslag over de prestaties en ontwikkelingen op het gebied van Onderzoek en Onderwijs. Ook publiceert het UMCG het jaarverslag Kwaliteit en Veiligheid in de patiëntenzorg 2014 en een milieuverslag Deze verslagen zijn te vinden op Samen bouwen aan de toekomst van gezondheid. Dat is de missie van het UMCG. In 2014 hebben we onze geactualiseerde koers Bouwen aan de Toekomst van Gezondheid 2020 uitgebracht, die het resultaat is van vele interessante gesprekken en discussies met medewerkers uit de hele organisatie. In onze missie staat het belang van de patiënt als mens centraal. Waar we ook aan werken, we kijken en luisteren naar de mens, naar zijn verhaal en zijn behoeftes. Healthy Ageing is ons speerpunt in onderzoek, onderwijs en zorg. Ons onderzoek richt zich op de vraag hoe we gezond en actief ouder kunnen worden. In de zorg staat de vraag centraal hoe we de kwaliteit van leven van onze patiënten kunnen optimaliseren, zodat zij zo lang mogelijk in een zo goed mogelijke gezondheid kunnen leven. Het jaar 2014 kende voor het UMCG een groot aantal mooie successen, die bereikt zijn dankzij de grote inzet waarmee onze medewerkers elke dag werken aan onze gezamenlijke ambities. Om de beste zorg te garanderen is en blijft kwaliteit en veiligheid het speerpunt. Wij hechten grote waarde aan het ISO certificaat 9001:2008 (Healthcare), dat wij in 2014 als eerste UMC hebben behaald. Vanuit onze rol als innovatiecentrum blijven we de zorg vernieuwen. Zo zijn we er bijvoorbeeld trots op dat het UMCG als hét transplantatiecentrum van Nederland een techniek heeft ontwikkeld waarmee meer organen geschikt kunnen worden gemaakt voor transplantatie. Teneinde ook in de toekomst kwalitatief hoogwaardige zorg te kunnen bieden aan de inwoners van Noord-Nederland en daarbuiten, heeft het UMCG ook in 2014 weer een substantiële bijdrage geleverd aan het opleiden van medisch specialisten en andere zorgprofessionals. Voor het onderzoek was 2014 wederom een succesvol jaar. Het aantal publicaties en promoties is verder gestegen en de kwaliteit is van hoog niveau. Ook zijn we steeds succesvoller in het aantrekken van externe geldstromen en het valoriseren van kennis. 4 Jaarverslag 2014 UMCG

5 De kwaliteit van het onderwijs van het UMCG is onveranderd hoog. Om onze toppositie vast te kunnen houden, blijven we innoveren. In 2014 zijn we gestart met ons nieuwe curriculum G2020, ingericht met kleinere student-gemeenschappen ( learning communities ) rond specifieke thema s. Onze ambities voor de komende tijd zijn groot en vergen soms forse investeringen, terwijl de middelen beperkt zullen zijn. We nemen hierin onze gezamenlijke verantwoordelijkheid en maken, waar nodig, ook keuzes. Op die manier kunnen we ook de komende jaren samen verder bouwen aan de toekomst van gezondheid. Namens de Raad van Bestuur, Jos Aartsen 5 Jaarverslag 2014 UMCG

6 Verslag van de Raad van Toezicht In januari 2015 is met uitzondering van mevrouw mr. L. Lindner een nieuwe Raad van Toezicht aangetreden. Dat brengt de ietwat bijzondere omstandigheid mee dat een nieuwe Raad van Toezicht verslag uitbrengt over zijn voorganger die op één lid na een heel andere samenstelling kende. Met het vertrek van de heer J.G.M. Alders en de heer prof. dr. L. Koopmans heeft de Raad van Toezicht afscheid genomen van twee zeer ervaren en zeer gewaardeerde leden, die ieder vanuit hun eigen expertises vanaf 2007 een belangrijke rol in de Raad van Toezicht hebben vervuld. Vanuit de politiek-bestuurlijke ervaring van de heer Alders en vanuit de financiële expertise en bestuurlijke ervaring in het bedrijfsleven van de heer Koopmans hebben zij het voorzitterschap respectievelijk vice-voorzitterschap op een buitengewoon gedreven en kundige wijze vormgegeven. Ook mevrouw prof. dr. H.J. Völker-Dieben heeft in 2014 afscheid genomen van de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht dankt mevrouw Völker-Dieben voor de wijze waarop zij vanuit haar ruimschootse ervaring op het medisch-klinisch terrein haar lidmaatschap van de Raad van Toezicht heeft ingevuld. Voorts dankt de huidige Raad van Toezicht zijn voorgangers uitdrukkelijk voor de zorgvuldige wijze waarop deze het toezicht in 2014 vorm heeft gegeven. De huidige Raad van Toezicht hecht er aan zijn grote waardering uit te spreken voor de wijze waarop zij hebben zorggedragen voor de overdracht aan zijn opvolgers. Namens de Raad van Toezicht, Andrée van Es, Voorzitter Raad van Toezicht In Memoriam Op 28 februari 2015 is kort voor zijn beoogd aftreden de heer prof. dr. B. Witholt overleden. Met zijn ruime ervaring als hoogleraar en wetenschapper droeg de heer Witholt in belangrijke mate bij aan het toezicht op het terrein van onderzoek en onderwijs. Met zijn originele kijk op zaken wist hij aan vele discussies een extra dimensie toe te voegen. Het UMCG gedenkt de heer Witholt als een uitmuntende toezichthouder, die met zijn scherpe blik en ervaring van onschatbare waarde voor het UMCG was gedurende de bijna acht jaar dat hij deel uitmaakte van de Raad van Toezicht. 6 Jaarverslag 2014 UMCG

7 Invulling van het toezicht in 2014 Vergaderingen en bijeenkomsten In 2014 heeft de Raad van Toezicht vijf keer regulier vergaderd, waarbij telkens de Raad van Bestuur aanwezig was: 19 maart, 21 mei, 26 augustus, 29 oktober en 17 december. De discussies in de Raad van Toezicht zijn gevoerd op basis van door de Raad van Bestuur aangeleverde documenten, maar ook op basis van de algemene ontwikkelingen die zich voor doen in de maatschappij, in het wetenschappelijk onderzoek en in de zorgsector. In het tussen Raad van Bestuur en Raad van Toezicht vastgestelde informatieprotocol is vastgelegd welke informatie de Raad van Bestuur wanneer naar de Raad van Toezicht stuurt. De Raad van Toezicht ontvangt voorafgaand aan de vergadering een schriftelijke rapportage over de actuele ontwikkelingen binnen het UMCG op het gebied van governance, kwaliteit en veiligheid, personeel en organisatie, samenwerkingsverbanden, grote projecten en bedrijfsvoering. Kwaliteit en veiligheid van de patiëntenzorg is een vast en prominent punt op elke agenda van de Raad van Toezicht. Conform de afspraken in het informatieprotocol rapporteert de Raad van Bestuur hier uitvoerig over. Alle calamiteiten en klachten die worden ingediend bij de klachtencommissie worden gerapporteerd aan de Raad van Toezicht en zonodig besproken. De Raad van Toezicht heeft zich ervan vergewist dat de Raad van Bestuur veel aandacht heeft voor kwaliteit en veiligheid in het UMCG en dat het beleid van de Raad van Bestuur op gestructureerde wijze wordt geïmplementeerd, onder meer via de zogeheten leidende coalities van zorgprofessionals die op een zestal thema s zijn ingesteld. De Raad van Toezicht constateert dat deze werkwijze zich steeds verder doorontwikkelt in positieve zin. Wel beraadt de Raad van Toezicht zich in 2015 op de beste en meest efficiënte wijze van informatiestrekking aan en toezicht door de Raad van Toezicht. De Auditcommissie van de Raad van Toezicht heeft op 21 mei 2014, onder leiding van voorzitter prof. Koopmans, vergaderd in aanwezigheid van de externe accountant. Daarbij zijn het verslag van de accountant bij de jaarrekening en de jaarrekening en het jaarverslag zelf met hem besproken en heeft hij vragen van leden van de Raad van Toezicht beantwoord. Ook de managementletter en de reactie van de Raad van Bestuur hierop is besproken. De accountant concludeert in dit document dat de administratieve organisatie en interne controle binnen het UMCG op orde zijn. De Raad van Toezicht neemt met instemming kennis van de constatering dat het UMCG geen derivaten bezit, dat het UMCG de risico s nauwlettend bewaakt en waar noodzakelijk in de jaarrekening adequate voorzieningen heeft getroffen. Vanwege landelijke onzekerheden in de omzetverantwoording van ziekenhuizen heeft de Raad van Toezicht eerstens onder voorbehoud de jaarrekening van 2013 goedgekeurd en deze uiteindelijk op 3 september 2014 definitief goedgekeurd. 7 Jaarverslag 2014 UMCG

8 Op 17 maart 2014 heeft het jaarlijkse overleg tussen de voorzitters van het College van Bestuur en de Raad van Toezicht van de Rijksuniversiteit Groningen en de voorzitter van de Raad van Toezicht en de voorzitter en decaan van de Raad van Bestuur van het UMCG plaatsgevonden. Hierin is onder meer de samenwerking tussen UMCG en universiteit en de UMCG begroting Onderwijs en Onderzoek besproken. Ook is hierbij uitdrukkelijk aan de orde gekomen hoe de Learning Communities binnen de opleiding Geneeskunde vorm hebben gekregen. Politiek en samenleving vragen van toezichthouders zichtbaar en aanspreekbaar te zijn binnen de organisatie en meer dan in het verleden zelf informatie te vergaren. De Raad van Toezicht geeft hier op verschillende manieren invulling aan en wenst zelf het toezicht op een actieve wijze vorm te geven. Daarbij volgt de Raad van Toezicht de governance code voor UMC s zoals opgesteld door de NFU middels het principe pas toe of leg uit. De Raad van Toezicht heeft overleg gevoerd met de Ondernemingsraad (op 2 april resp. 5 november). Doel van dit halfjaarlijkse overleg is bijpraten over de ontwikkelingen in het UMCG. Afgelopen jaar is vooral gesproken over de invulling van de nieuwe Raad van Toezicht, regionale samenwerking, de overgang naar een nieuw EPD en het thema Kwaliteit en Veiligheid. Over dezelfde thema s heeft de Raad van Toezicht met het bestuur van het Stafconvent gesproken op 18 februari 2014 en 5 november Voor het eerst heeft de Raad van Toezicht een gesprek gevoerd met de Cliëntenraad Academische Ziekenhuizen (CRAZ). De Raad van Toezicht kijkt uit naar de samenwerking met de opvolger van de CRAZ, de Cliëntenraad van het UMCG, in Ook met de Verpleegkundige Adviesraad heeft de Raad van Toezicht op 4 april 2014 een gesprek gevoerd. De Raad van Toezicht heeft diverse themabijeenkomsten op het gebied van kwaliteit en veiligheid bezocht, zoals de themabijeenkomst van het Stafconvent op 26 mei In 2014 zijn verder diverse afdelingen van het UMCG door de Raad van Toezicht bezocht. Besluiten en discussies De Raad van Toezicht heeft in 2014 goedkeuring verleend aan de volgende besluiten van de Raad van Bestuur: Jaarverslag en jaarrekening 2013 Begroting 2015 en Meerjarenbegroting Sluiten contract met Siemens in het kader van het EPD Keuze aanbestedingstraject accountant in 2015 Participatie van het UMCG in de A15 Apotheek BV 8 Jaarverslag 2014 UMCG

9 Naast het volgen van landelijke en zorgbrede ontwikkelingen en thema s zoals het Prinses Maxima Centrum voor Kinderoncologie en het NFU project ROBIJN, stond verder het jaar 2014 voor de Raad van Toezicht in het teken van discussie over onder andere de volgende strategische onderwerpen: Risicomanagement De Raad van Toezicht heeft zich gebogen over een integrale financiële risicoanalyse inclusief beheersingsmaatregelen, met specifieke aandacht voor lopende projecten (Lifelines, ERIBA, nieuwbouw, vervanging ZIS/EPD) en voorgenomen projecten (Protonenfaciliteit en samenwerking met de Ommelander Ziekenhuis Groep). Een aantal van de genoemde onderwerpen hebben in 2014 nadrukkelijk aandacht gekregen (zie ook hieronder). De analyse was er op gericht inzichtelijk te maken of bij een samenloop van ongunstige ontwikkelingen in de verschillende projecten een situatie kan ontstaan waarbij het UMCG in de problemen kan komen. Deze analyse geeft een bandbreedte aan waarbinnen projecten financieel op haalbaarheid kunnen worden getoetst. De Raad van Toezicht is verheugd met de uitkomst van deze analyse. Protonenfaciliteit In 2014 is intensief overleg gevoerd tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur omtrent het opzetten van een Protonenfaciliteit. De Raad van Toezicht heeft zich positief opgesteld met betrekking tot de komst van een protonenfaciliteit naar Groningen, doch volgt het proces nauwlettend. De Raad van Toezicht onderschrijft dat de komst van een protonenfaciliteit zeer relevant is voor het bieden van state of the art medische zorg aan de patiënten van Noord- Nederland, voor de keuze van het UMCG voor oncologie als een van zijn speerpunten en voor het behouden van talent voor het UMCG. Door zowel de Raad van Bestuur als de Raad van Toezicht zijn heldere toetsingskaders opgezet om de risico s en onzekerheden omtrent de Protonenfaciliteit voortdurend te monitoren. Overgang naar een nieuw EPD De Raad van Toezicht heeft in maart 2014 toestemming gegeven aan de Raad van Bestuur om een contract te sluiten met leverancier Siemens voor een nieuw EPD/ZIS. Over het aanbestedingstraject dat hieraan vooraf ging, is de Raad van Toezicht frequent geïnformeerd. De Raad van Toezicht heeft vastgesteld dat de Raad van Bestuur in de aanloop naar de implementatie veel aandacht heeft voor standaardisatie van systemen en werkprocessen en voor het vooraf vastleggen en laten accorderen van de specificaties. De financiële kaders voor deze omvangrijke operatie zijn vastgelegd in de meerjarenbegroting. De Raad van Toezicht is vanaf het moment dat de voortgang van dit project problematisch verliep wekelijks geïnformeerd over de stand van zaken op dit dossier. 9 Jaarverslag 2014 UMCG

10 Samenwerking met de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) Teneinde kwalitatief hoogwaardige zorg beschikbaar te houden voor de bewoners van Noordoost Groningen en teneinde zich verder toe te leggen op complexe zorg, streeft het UMCG naar een samenwerking met de OZG. De Raad van Toezicht heeft instemmend gereageerd op het voorgenomen besluit van de Raad van Bestuur met betrekking tot deze samenwerking en volgt de ontwikkelingen binnen dit dossier nauwlettend. Ook hier zijn duidelijke randvoorwaarden, onder meer met betrekking tot de financiële risico s, geformuleerd waar de Raad van Toezicht op toetst. Zorgcontractering Het UMCG heeft over 2014 met alle zorgverzekeraars een contract afgesloten. De Raad van Bestuur heeft de Raad van Toezicht voortdurend op de hoogte gehouden van het verloop van de onderhandelingen, die soms moeizaam verliepen. De Raad van Toezicht steunt het streven van de Raad van Bestuur om meerjarenafspraken te maken met zorgverzekeraars, om gewenste verschuivingen van zorg in de regio te kunnen realiseren. Bouwplannen De Raad van Bestuur heeft een prioritering van bouwprojecten opgesteld die door de Raad van Toezicht positief is ontvangen. De Raad van Toezicht constateert dat de Raad van Bestuur een groot draagvlak binnen het UMCG heeft weten te creëren voor deze bouwprioritering. De Raad van Toezicht wenst de bouwprioritering graag binnen het kader van de UMCG-brede risicoanalyse te bezien. Verder heeft de Raad van Toezicht kennis genomen van het gegeven dat kostenreducties noodzakelijk zijn om de bouwplannen te kunnen financieren. Functioneren topkader Evenals in voorgaande jaren is in 2014 het functioneren van het gehele topkader (afdelingshoofden en directeuren) met de Raad van Bestuur besproken. Hiermee heeft de Raad van Toezicht zich een beeld verschaft van de kwaliteit van het topkader, de aandachtspunten die er zijn voor het bestuur en de te verwachten personele wisselingen. De Raad van Toezicht vindt dit een nuttige rapportage. De Raad van Toezicht signaleert op dit thema geen acute knelpunten. Wetenschappelijke integriteit De Raad van Toezicht is door de Raad van Bestuur geïnformeerd over de aandacht die de Raad van Bestuur aan dit onderwerp heeft geschonken. 10 Jaarverslag 2014 UMCG

11 De werkgeversrol De Raad van Toezicht is verantwoordelijk voor het benoemen, beoordelen en belonen van de leden van de Raad van Bestuur. Met de individuele bestuursleden zijn in 2014 wederom de jaarlijkse functioneringsgesprekken gevoerd. De Raad van Toezicht stelt vast dat de Raad van Bestuur goed functioneert. Sinds 1 januari 2013 is de Raad van Toezicht bij nieuwe- en herbenoemingen op grond van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) gebonden aan het wettelijk bezoldigingsmaximum van 130% van een ministersalaris met inachtneming van overgangsrecht. De Raad van Toezicht ervaart een spanningsveld tussen enerzijds zijn opvattingen omtrent een beloning passend bij de zwaarte van de functie van de bestuurder van het UMCG en anderzijds het wettelijk normenkader van de WNT. Het baart de Raad van Toezicht zorgen of binnen de kaders van de WNT ook in de toekomst hooggekwalificeerde bestuurders aangetrokken kunnen blijven worden. 11 Jaarverslag 2014 UMCG

12 Terugblikken en vooruit kijken De Raad van Toezicht staat in besloten bijeenkomsten regelmatig stil bij zijn eigen functioneren. De evaluatie van de relatie tussen de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht heeft in 2014 plaatsgevonden. Dit heeft plaatsgevonden met betrokkenheid van externe expertise en is specifiek gericht om de Raad van Toezicht in zijn nieuwe samenstelling in 2015 inzicht te bieden in de bevindingen van de leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht ten aanzien van ontwikkelde gewoontes, gebruiken en methodes in het samenspel tussen Raad van Bestuur en Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht heeft in 2014 uitvoerig gesprekken gevoerd met de Raad van Bestuur, OR, Stafconvent, Verpleegkundige Adviesraad en vertegenwoordigers van de Cliëntenraad Academische Ziekenhuizen met het oog op de wensen en verwachtingen die binnen de organisatie bestonden voor de nieuwe leden van de Raad van Toezicht. Mede aan de hand van deze input is een profielschets gemaakt voor een nieuwe Raad van Toezicht. De doelstelling is daarbij geweest om kandidaten te vinden die als team het totale palet kunnen afdekken waarop de Raad van Toezicht geacht wordt toe te zien, met inachtneming van evenwichtige man-vrouwverhouding en diversiteit qua leeftijd. Aan de hand van deze profielschets zijn vier kandidaten gevonden en voorgedragen aan de minister. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft met deze voordrachten ingestemd. Benoemd zijn mevrouw drs. A. Ch. van Es, de heer prof. dr. B. Löwenberg, de heer ir. B.P. Voet en de heer drs. J.P.P. Bos RA. Per 1 januari 2015 zijn zij aangetreden binnen de Raad van Toezicht. Bij de vergadering van 17 december 2014 is stilgestaan bij het aftreden van de heer Alders als voorzitter van de Raad van Toezicht per 1 januari 2015 en het aankomend afscheid van de heer Koopmans per 1 februari De heer Koopmans heeft per 1 februari 2015 afscheid genomen van de Raad van Toezicht. 12 Jaarverslag 2014 UMCG

13 Slotwoord De Raad van Toezicht wenst hierbij alle medewerkers van het UMCG voor hun inzet en de mooie resultaten die in het afgelopen jaar zijn behaald te danken. Er is grote waardering voor de inzet van professionals binnen het UMCG, niet alleen als centrum voor topreferente zorg waarin de patiënt als mens centraal staat, maar ook als centrum voor onderwijs en onderzoek. In 2015 staan belangrijke thema s zoals kwaliteit en veiligheid, de samenwerking met de OZG, EPD, de grote bouwprojecten (waaronder operatie Hotfloor), de vervolgfinanciering LifeLines, het kostenreductieprogramma en de Protonenfaciliteit op de agenda van het UMCG en daarmee ook op de agenda van de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht kijkt dan ook uit naar een nieuw jaar van constructieve samenwerking met alle betrokkenen in het prachtige UMCG, waarin opnieuw een bijdrage mag worden geleverd aan de kerntaken onderwijs en opleiding, onderzoek en patiëntenzorg en daarmee aan de gezondheidszorg en gezondheid in het Noorden van Nederland en daarbuiten. 13 Jaarverslag 2014 UMCG

14 De Raad van Toezicht van het UMCG is benoemd door de minister van OCW als toezichthouder in het UMCG. Op grond van artikel van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek is de Raad van Toezicht belast met het houden van een voortdurend toezicht op al wat het UMCG aangaat. De Raad van Toezicht oefent onafhankelijk toezicht uit op het UMCG; er is geen sprake van enige belangenverstrengeling tussen de leden van de Raad van Toezicht en het UMCG en geen van de leden is oud-medewerker van het UMCG. Samenstelling Raad van toezicht De samenstelling van de Raad van Toezicht van het UMCG is in 2014 als volgt geweest: J.G.M. Alders, voorzitter Prof. dr. L. Koopmans, vice voorzitter en voorzitter van de Auditcommissie Prof. dr. B. Witholt Mw. mr. L. Lindner Mw. prof. dr. H.J. Völker-Dieben Huidige samenstelling van de Raad van Toezicht: Mw. drs. A. Ch. van Es, voorzitter Mw. mr. L. Lindner, vice voorzitter Drs. J.J.P. Bos RA, voorzitter van de Auditcommissie Prof. dr. B. Löwenberg Ir. B.P. Voet De bezoldiging van de toezichthouders is opgenomen in de Jaarrekening. De nevenfuncties van de Raad van Toezicht zijn opgenomen in Bijlage 1, naast de nevenfuncties van de Raad van Bestuur Jaarverslag 2014 UMCG

15 Verslag van het Bestuur Identificatie UMCG Verslagleggende rechtspersoon Universitair Medisch Centrum Groningen Postbus rb Groningen Telefoon: adres: Kamer van Koophandel: nr Internetpagina: Juridische structuur De publiekrechtelijke rechtspersoon Academisch Ziekenhuis Groningen (AZG) handelt sinds 2005 onder de naam UMCG. Het UMCG is een samenwerkingsverband tussen het AZG en de Faculteit Medische Wetenschappen (FMW), onderdeel van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Naast het UMCG wordt de UMCG-groep gevormd door een twintigtal aan het UMCG verbonden groepsmaatschappijen, waarin een beleids-bepalende invloed kan worden uitgeoefend. Deze staan vermeld in de jaarrekening. Toelating Het UMCG biedt zorg aan op grond van de Zorgverzekeringswet en AWBZ. In dat verband is een toelating nodig in het kader van de Wet toelating zorginstellingen (WTZi). Het UMCG is een toegelaten instelling met instellingsnummer Medezeggenschapsstructuur Via de Ondernemingsraad (OR) van het UMCG vindt de medezeggenschap van medewerkers plaats. De OR bestaat uit vijftien leden. De sectoren en de ondersteunende onderdelen hebben hun eigen medezeggenschapsorgaan Onderdeelcommissies (OC) met een zelfstandig advies- en instemmingsrecht. De Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek bepaalt dat het Stafconvent meewerkt aan het bestuur van het ziekenhuis. In het Stafconvent zijn de medisch specialisten vertegenwoordigd. Aan de vergaderingen nemen de afdelingshoofden deel. Studenten hebben een stem via de Onderzoek- en Onderwijsraad (O&O-raad). De O&O-raad bestaat uit veertien leden. Hiervan zijn zeven student, de andere zeven leden zijn personeelsleden waarvan vier gekozen leden uit de OR, en drie leden uit de OC s. De Verpleegkundige Adviesraad (VAR) adviseert de Raad van Bestuur over vraagstukken die het verpleegkundig vakgebied raken. De leden van de VAR hebben een verpleegkundige achtergrond en bekleden verschillende functies in het UMCG Patiënten oefenen medezeggenschap uit via de Cliëntenraad UMCG, die in september 2014 is geïnstalleerd (als opvolger van een centrale cliëntenraad voor UMC s). Voor organisatorische, operationele aangelegenheden, zoals de organisatie van zorg, huisvesting en dergelijke, worden in principe via Zorgbelang Groningen patiënten (verenigingen) ingeschakeld Jaarverslag 2014 UMCG

16 Organogram UMCG Raad van Toezicht Raad van Bestuur Ondernemingsraad Stafconvent Cliëntenraad UMC- Staf IFM Bouw & Facilitair Sector A Sector B Sector C Sector D Sector E Sector F Langdurige Zorg, Vaten Kortdurende Zorg, Vaten Kinderen, Voortplanting, Revalidatie, Psychiatrie Oncologie Ondersteunende specialismen Ontwikkeling en overdracht Organisatorische structuur en bestuursmodel Zorg, onderzoek, onderwijs en opleiding zijn in het UMCG verdeeld over zes sectoren: A Langdurige zorg en vaten B Kortdurende zorg en buik C Kinderen, voortplanting, revalidatie, psychiatrie D Oncologie E Ondersteunende specialismen F Ontwikkeling en overdracht De (financiële) besturingsfilosofie van het UMCG gaat uit van decentrale resultaatverantwoordelijkheden, waarbij de controlfunctie in belangrijke mate is gedecentraliseerd bij de sectoren. Jaarlijks maakt de Raad van Bestuur afspraken met de sectoren over de doelstellingen en de middelen. Binnen de sectoren functioneren afdelingen, die de basis vormen voor de ordening van de patiëntenzorg, het onderzoek, de opleiding en het onderwijs in het UMCG. Het afdelingshoofd is, binnen de financiële en organisatorische kaders die gelden in het UMCG, verantwoordelijk voor de geneeskundige behandeling en verzorging van de patiënten van de afdeling. Daarnaast is het hoofd verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen op de overige drie kerntaken. De afdelingshoofden leggen rechtstreeks verantwoording af aan de Raad van Bestuur als het gaat om het beleid ten aanzien van patiëntenzorg, onderzoek, onderwijs en opleiding Jaarverslag 2014 UMCG

17 1 Algemene informatie Kernactiviteiten en nadere typering Het bestuursreglement van het UMCG noemt de volgende taken voor het UMCG: Patiëntenzorg in de meest brede zin van het woord Het verzorgen van een opleiding tot medisch specialist Het verzorgen van medisch-wetenschappelijk onderwijs Opleiding en bij- en nascholing van medici, althans het leveren van een bijdrage hieraan en de opleiding, bij- en nascholing van onder meer verpleegkundigen, (para)medici en ondersteunend personeel Het bijdragen aan de ontwikkeling en het verrichten van medisch-wetenschappelijk onderzoek Het UMCG is zowel universitaire kennisinstelling, ziekenhuis, onderwijs- en opleidingsinstituut als innovatiecentrum. Samen geven we inhoud aan onze ambitieuze missie: Bouwen aan de Toekomst van Gezondheid De missie en visie van het UMCG is in 2013 verder aangescherpt met nieuwe plannen en ambities. In april 2014 hebben we onze nieuwe koers gepubliceerd (zie: nl). We willen in al onze kerntaken patiëntenzorg, wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en vervolgopleidingen excelleren én innoveren, omdat we weten dat het altijd nog beter kan. Voor ons zijn drie uitgangspunten hierbij vanzelfsprekend: de patiënt als mens is leidend in alles wat wij doen, we pionieren in onderzoek en we delen onze kennis in (Noord)-Nederland en internationaal. Bij alles wat we doen staat het belang van de patiënt als mens centraal. Healthy Ageing is onze gemeenschappelijke focus: we willen mensen helpen om langer gezond en actief te blijven. Wij gaan verder dan de klassieke benadering van behandeling en genezing, door ook te kijken naar preventie, onderzoek te doen naar de oorzaken van veroudering en voorlichting te geven over gezondheid, preventie en kwaliteit van leven. Binnen het nieuwe Europese onderzoeksprogramma Horizon 2020 (het grootste onderzoeksprogramma ter wereld) is ook steeds meer aandacht voor deze levensloopbenadering. 17 Jaarverslag 2014 UMCG

18 Bouwen aan de toekomst van gezondheid Missie Excellente zorg Waarom we bestaan Excellent onderzoek Excellent onderwijs en opleidingen Visie Healthy Ageing Wat we willen zijn Belang van patiënt centraal in al onze activiteiten Kernwaarden Samenwerken: Waar we in geloven Veilig Betrokken Betrouwbaar Respectvol Strategie Voorbeeld zijn voor kwaliteit en veiligheid Wat we moeten doen Inspireren tot samenwerken in de keten Zorg rondom patiëntengroepen organiseren Internationale toppositie onderzoek, onderwijs en opleiding behouden Healthy Ageing vertalen naar kliniek en medewerker Behandeling en preventie combineren Van zorg op maat naar personalized medicine gaan Basis Clinical Governance Hoe we ons organiseren en gedragen Maatschappelijk verantwoord ondernemen Bevlogen en kundige medewerkers Doelen Comprehensive Centra: Oncologie & transplantatie Wat gaan we realiseren Verdere uitbouw expert centra Kenniscentrum kwaliteit & veiligheid E-health & personalized health Kennisbenutting en Valorisatie: bijv. HANNN-2 Onderwijs vernieuwen: Learning communities Onderzoek stabiel in de top Jaarverslag 2014 UMCG

19 Kwaliteit en patiëntveiligheid in de zorg is voor ons en voor patiëntenverenigingen het belangrijkste thema. Daar horen ook voor- en nazorg en palliatieve zorg bij, in afstemming en samenwerking met verwijzers, zoals andere ziekenhuizen, zorgcentra en huisartsen. We zijn als Noordelijke zorgaanbieders voor de kwaliteit en continuïteit van zorg in Noord Nederland sterk afhankelijk van elkaar. Het UMCG wil zich, samen met de andere faculteiten van Rijksuniversiteit Groningen, kunnen meten met de beste bio-medische kennisinstellingen van de wereld. Onze gemeenschappelijke focus én onze investeringen in onderzoeksfaciliteiten en in mensen (talentprogramma s), leiden tot een sterke stijging in kwantiteit en kwaliteit van onze wetenschappelijke output. Zorgvuldigheid en integriteit staan bij al het onderzoek voorop Het UMCG herbergt alle poortspecialismen. Ze heeft een erkenning voor de functies Traumacentrum, Psychiatrie en Revalidatiecentrum. Er worden thans Comprehensive Centers ontwikkeld voor Oncologie, Transplantaties en Acute Zorg. Het UMCG is het enige ziekenhuis in Nederland dat alle vormen van orgaantransplantaties verricht, zowel enkelvoudige als gecombineerde transplantaties. Ook verricht het UMCG alle weefseltransplantaties. Het UMCG heeft bovendien een transplantatieprogramma voor kinderen Ons onderwijs en onze opleidingen ademen de brede maatschappelijke context waarin opgeleide professionals straks zullen werken. Samenwerking van medici is daarin belangrijk, net als goede communicatie: onderling en met de patiënten. Er is daarom per definitie aandacht voor aanpalende specialismen en overige zorgprofessionals. Voor een goede invulling van deze onderwijs & opleidingstaak werken we met diverse zorgaanbieders samen in de OOR-N&O: de Onderwijs- en Opleidingsregio Noord- en Oost-Nederland. Onze medewerkers vormen de verbindende kracht bij de keten die loopt van fundamenteel onderzoek naar translationeel onderzoek, klinisch onderzoek en topreferente zorg. Valoriseren doen we overal in die keten. Bijvoorbeeld bij het publiceren over wetenschappelijke resultaten en bij de vertaling daarvan naar onze eigen klinieken en naar andere zorgaanbieders. Met Healthy Ageing komt er ook steeds mee aandacht voor preventieprogramma s. Met spin-offs genereren we bovendien extra financiële middelen voor nieuw onderzoek. Niet louter het exploreren en bedenken, maar ook het toepassen, doen en delen, laten het best onze meerwaarde zien. Daarom krijgen we toenemend ondersteuning vanuit de Europese Unie en willen ook diverse marktpartijen graag met ons samenwerken. 19 Jaarverslag 2014 UMCG

20 Samenwerkingsrelaties Het UMCG maakt samen met de zeven andere UMC s deel uit van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU). De NFU heeft als algemene doelstelling het behartigen van de gezamenlijke belangen van de UMC s. Daartoe worden gemeenschappelijke beleidsvisies en standpunten ontwikkeld op alle terreinen die de acht UMC s aangaan. Healthy Ageing is het onderwerp waar het UMCG, de RUG, de Hanzehogeschool Groningen, de gemeente Groningen en de provincie Groningen gezamenlijk op focussen. Vele organisaties en bedrijven nemen deel in het Healthy Ageing Network Northern Netherlands (HANNN). Noord Nederland is door de EU erkend als kennisregio op dit gebied. Internationaal werkt het UMCG in het kader van de Alliance for Healthy Ageing intensief samen met de Mayo Clinic (Rochester, Minnesota, USA). De Alliance for Healthy Ageing is opgericht met steun van de Noaber Foundation. Het doel van de Alliance is een bijdrage te leveren aan oplossingen voor het probleem van dubbele vergrijzing in de westerse wereld. Intensieve samenwerking vindt ook plaats met diverse centra in Europa (Kopenhagen, Jena, Newcastle, Rotterdam), Zuid-Amerika (o.a. Sao Paulo) en China (Shantou, Tianjin) en met een aantal private partners (onder andere met DSM Nutritional Products en Siemens). Voor diverse projecten op het gebied van Healthy Ageing zijn nationale- en EU-subsidies verworven. Vanuit LifeLines participeert het UMCG in verschillende (internationale) netwerken. LifeLines is een van de founding partners van BBMRI-NL, de Nederlandse tak van het Europese project BBMRI (Biobanking and Biomolecular Research Infrastructures). Het UMCG is actief in het Parelsnoer Initiatief (PSI) van de NFU. Internationaal vindt vanuit LifeLines onder andere de coördinatie plaats van het Europese 7e Kader Programma BioShare-EU (Biobank Standardisation and Harmonisation for Research Excellence in the European Union. Uit wettelijk en beleidsmatig oogpunt onderhoudt het UMCG contacten met verschillende ministeries (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Economische Zaken, Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en vindt overleg plaats over financiering van onderzoeksprojecten. Ook de contacten met de toezichthouders, onder andere de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en de CCMO (Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek), kennen een wettelijke basis. Samenwerkingsrelaties op het gebied van onderzoek, onderwijs en opleiding en patiëntenzorg zijn opgenomen in respectievelijk hoofdstuk 7 en Jaarverslag 2014 UMCG

21 Hoofdzaken in cijfers Zorg Eerste consulten* Totaal consulten en bezoeken waarvan consulten centrale spoedopvang Klinische opnames Verpleegdagen Gemiddelde verpleegduur in dagen (inclusief Revalidatie en Psychiatrie) Totaal aantal meldingen van incidenten in het IMS Onderwijs, onderzoek en opleiding Aantal promoties Aantal ISI publicaties Aantal ingeschreven studenten (1 oktober) Aantal AIOS (fte) Bedrijfsvoering Opbrengsten (x miljoen euro) Resultaat (x miljoen euro) Aantal medewerkers (per 31-12) Aantal fte (per 31-12) Ziekteverzuim 3,6% 3,7% Aantal gemelde vacatures * In 2014 is de definitie aangescherpt. Dit verklaart de daling ten opzichte van Jaarverslag 2014 UMCG

22 2 Financiële informatie 2.1 Financiële paragraaf Het UMCG heeft geen winstoogmerk. Gegeven de toenemende risico s die ziekenhuizen moeten dragen en de investeringen die wij willen doen in ICT, bouw en innovaties is een goed weerstandsvermogen en aldus rendement echter wel vereist. Het enkelvoudige resultaat over 2014 bedraagt 17,7 miljoen (2013: 15,8 miljoen). Het resultaat is ten opzichte van 2013 dus licht gestegen met 1,9 miljoen. De bedrijfsopbrengsten zijn ten opzichte van 2013 toegenomen met 38,3 miljoen. De lasten zijn gestegen met 36,4 miljoen, bestaande uit 37,5 miljoen hogere bedrijfslasten en 1,1 miljoen lager (saldo) financiële baten en lasten. Het resultaat is in belangrijke mate ontstaan door incidentele baten (vrijval van kortlopende reserveringen op basis van juridische status ad 16,9 miljoen en lager uitgevallen transitiebedrag 2012 en 2013 ad 3,8 miljoen) en incidentele lasten (versnelde afschrijvingen ad 9,5 miljoen op voornamelijk gebouwen). De hogere opbrengst wordt vooral veroorzaakt door nacalculatieafspraken voor o.a. dure geneesmiddelen (circa 17 miljoen) en een stijging van de subsidies (circa 11 miljoen). De stijging van de bedrijfslasten komt vooral door een toename in de personele kosten (circa 35 miljoen) en afschrijvingen (circa 5 miljoen). De toename in de personele kosten is het gevolg van een hoger aantal personeelsleden in met name het primaire zorgproces en de O&O projecten. De toename van de afschrijvingskosten wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een versnelde afschrijving van poliklinieken die op korte termijn plaats moeten gaan maken voor een nieuw operatiecentrum, intensive care en uitbreiding van de spoedeisende hulp (SEH). Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de jaarrekening. Het UMCG beschikt eind 2014 over een eigen vermogen van 226,2 miljoen (2013: 200,7 miljoen). Het eigen vermogen uitgedrukt als percentage van de totale bedrijfsopbrengsten, de zogenaamde solvabiliteitsratio, bedroeg 20,3% (2013: 18,7 %) en uitgedrukt als percentage van het balanstotaal 24,5% (2013: 21,4%). Het weerstandsvermogen, zijnde het eigen vermogen en de voorzieningen, bedroeg 38,9% (2013: 38,6%) van de bedrijfsopbrengsten. Het totaal aan liquide middelen bedroeg ultimo ,4 miljoen (ultimo 2013: 114,9 miljoen). Het werkkapitaal, zijnde het verschil tussen de vlottende activa (voorraden, debiteuren, liquide middelen) en de vlottende passiva (crediteuren en overige kortlopende schulden) bedroeg ultimo ,4 miljoen positief, tegenover 212,3 miljoen positief ultimo De financiering van de materiële vaste activa vond ultimo 2014 plaats met lang (eigen en vreemd) vermogen. Dit geldt ook voor het zogenaamde vaste deel van de vorderingen. De loan-to-value 22 Jaarverslag 2014 UMCG

23 bedraagt eind % (2013: 62%) en de DSCR (debt service coverage ratio) bedraagt 3,5 (2013: 3,2). Op basis van meerjaren kasstroomoverzichten wordt de financieringsbehoefte per jaar in kaart gebracht. Gedurende het jaar wordt op basis van liquiditeitsontwikkelingen en geplande (meerjaren) investeringsactiviteiten bepaald of financiering lang (kapitaalmarkt) of kort (geldmarkt) noodzakelijk is. Het UMCG merkt dat de beschikbaarheid van kapitaal in de huidige markt niet meer een vanzelfsprekendheid is. Financiers stellen hogere eisen en met name financiering voor de lange termijn is lastiger uit de kapitaalmarkt te halen. Op basis van de solide financiële positie, de financiële lange termijn begroting en de kapitaalbehoefte, verwacht het UMCG hier de komende jaren beperkt hinder van te ondervinden. 2.2 Overgang naar prestatiebekostiging en correct declareren Het verslagjaar 2014 stond, evenals 2013, voor wat betreft de financiering voor een belangrijk deel in het teken van de overgang naar (DOT-) prestatiebekostiging in de zorg. Deze overgang per 1 januari 2012 heeft tot op heden een grote impact op het financiële systeem van het UMCG vanwege de in enkele gevallen lange contractonderhandelingen met zorgverzekeraars. De uitloop in de contractonderhandelingen zorgen voor het laat kunnen factureren in het boekjaar van de geleverde zorgproductie. In 2014 kwam de facturatie net als voorgaand jaar pas in het derde kwartaal op gang. Door veel inspanning van betrokken afdelingen en goed overleg met zorgverzekeraars, zijn hiervoor passende oplossingen gevonden. Liquiditeitsproblemen bleven daardoor uit in zowel 2013 als Daarnaast was er in 2014 opnieuw sprake van onzekerheden ten aanzien van de verantwoorde DBC omzet. Voor 2014 is weer een landelijke handreiking opgesteld (Definitieve versie handreiking rechtmatigheidscontroles MSZ 2014), zij het een beperktere dan voor de jaren 2012 en Op basis van de huidige inschatting zal de correctie van de gedeclareerde zorgproductie 2014 lager uitvallen dan in 2012 en 2013 als gevolg van aanpassingen in de registratie en interne controle daarop. De DOTbekostiging brengt ook na 2014 onzekerheden met zich mee; het UMCG is volledig risicodragend ten aanzien van de te realiseren omzet. De landelijke onzekerheden zijn in 2012 ontstaan door gelijktijdige invoering van prestatiebekostiging in combinatie met een transitiemodel, wijzigingen in de DOT-productstructuur en de nieuwe werkwijze van contracteren met zorgverzekeraars. Diverse van de in 2012 en 2013 gesignaleerde problemen inzake de omzetverantwoording golden in 2014 nog steeds en werken door in de verantwoording en in de interne controle over Jaarverslag 2014 UMCG

24 Wel zijn de landelijke onzekerheden waarmee instellingen voor medisch specialistische zorg tot en met 2013 geconfronteerd werden in de omzetverantwoording in 2014 aanzienlijk afgenomen met de vaststelling van: de uitkomst van het aanvullend omzetonderzoek van het UMCG door de expertcommissie van zorgverzekeraars; en de transitiebedragen 2012 en 2013 door de NZa. specifiekere registratie- en declaratienormen door de regelgever (laatstelijk in augustus 2014). De uitkomsten van het aanvullend omzetonderzoek zijn verwerkt in de jaarrekening Door vaststelling van de uitkomsten van dit herstelplan heeft het UMCG duidelijkheid verkregen over de rechtmatigheidsaspecten en (resterende) onzekerheden hierin over de DBC-zorgproducten zoals die zijn afgesloten en gefactureerd in de jaren tot en met Met de vaststelling van het definitieve transitiebedrag 2012 en 2013 door de NZa eind november 2014 heeft het UMCG zekerheid gekregen over desbetreffende balanspost. Verschillen ten opzichte van eerdere inschattingen zijn als nagekomen baten en lasten uit het zelfonderzoek en de definitief vastgestelde transitiebedragen verwerkt in deze jaarrekening. De onzekerheden die in de jaarrekening 2014 resteren zijn door het afsluiten van de oude jaren dan ook kleiner dan de onzekerheden in voorgaande jaren. In 2012 en 2013 was sprake van een correctie op de totaal gedeclareerde zorgproductie van < 1% van de totale zorgomzet. Het UMCG heeft de afgelopen jaren intern actief gestuurd om te komen tot juiste registraties en declaraties en heeft zijn interne controles aangescherpt. Gezien de aard van de afspraken met zorgverzekeraars, de behaalde omzet in 2013 en 2014 en de grootte van de vastgestelde afwijkingen, zullen de benodigde correcties niet altijd een directe invloed hebben op de som van de ingediende declaraties. 24 Jaarverslag 2014 UMCG

25 3 Risicobeheersing en interne controle systeem 3.1 Integraal risicomanagement Risicomanagement staat in directe relatie met de missie, visie en ambities van het UMCG. Dit betekent dat risicomanagement binnen het UMCG een brede scope heeft en aansluit bij de ambities van onze organisatie. Het UMCG onderschrijft het belang van adequaat risicomanagement. Enerzijds vanuit een intrinsieke motivatie om zijn doelstellingen te willen realiseren, waarbij aandacht voor risicomanagement noodzakelijk is, en anderzijds vanwege de toenemende eisen van externe stakeholders, blijkend uit wijzigende (nationale) regelgeving op het gebied van corporate governance en eisen van toezichthouders, zoals de IGZ. Met het oog op zijn doelstellingen monitort het UMCG processen en resultaten op het gebied van: Bedrijfsvoering (financiën, personeel, ICT, arbo & milieu) Patiëntenzorg (productie, patiëntveiligheid, kwaliteit, patiënttevredenheid) Onderzoeksresultaten Onderwijs, opleidingen Het UMCG werkt in dit kader met prestatie-indicatoren (PI s), waarover binnen de planning & control-cyclus door bedrijfsonderdelen gerapporteerd wordt aan de Raad van Bestuur. Met de gerichte aandacht voor en sturing op (gevraagde) prestaties komen de risico s, die het leveren van deze prestaties kunnen frustreren of dwarsbomen, goed in beeld. Dit komt onder meer naar voren door aandacht voor risicomanagement in de planning & controlcyclus en bij nieuwe beleidsinitiatieven. Zo rapporteren sectoren periodiek over uitgevoerde prospectieve risicoanalyses, waaronder de belangrijkste geïdentificeerde risico s en getroffen maatregelen. Bij projecten wordt van de organisatieonderdelen gevraagd in de business case aandacht aan risicomanagement te besteden middels een risicoassessment en indien noodzakelijk scenarioanalyses. Ook bij interne audits (financiën, informatiebeveiliging, ICT, kwaliteitszorg, arbo en milieu) wordt gekeken op welke wijze organisatieonderdelen aandacht schenken aan risico-identificatie, beheersmaatregelen en monitoring. Uiteindelijk is integraal risicomanagement een lijnverantwoordelijkheid, vereist het een structurele en systematische aanpak en raakt het alle niveaus en medewerkers in de organisatie. Het lijnmanagement is de eerste verdedigingslinie. De tweede verdedigingslinie is de risk- en compliancefunctie en de derde verdedigingslinie is de audit. De eerste en tweede verdedigingslinie zijn binnen het UMCG nog veelal geïntegreerd. In 2014 heeft verdere invoering van risicomanagement als onderdeel van het kwaliteitsmanagement-systeem van afdelingen plaatsgevonden. 25 Jaarverslag 2014 UMCG

26 3.2 Interne controle systeem In 2014 heeft het UMCG deelgenomen aan het, landelijk binnen de zorgsector door alle partijen overeengekomen, aanvullend zelfonderzoek Correct Declareren voor de jaren 2012 en De impact van de financiële uitkomsten van dit zelfonderzoek is beperkt gebleken, omdat het UMCG zelf al langere tijd actief stuurt op juiste registraties en declaraties en hiertoe zelf al eerder correcties had uitgevoerd. In april 2015 is aan de hand van de landelijke Handreiking rechtmatigheidscontroles MSZ 2014 gestart met een soortgelijk onderzoek over het jaar Ter verdere versterking van de interne controles in de gehele controleketen is in het voorjaar van 2015 gestart met de opzet van een organisatiebreed controleraamwerk. Hieraan ligt de wens van het UMCG ten grondslag om sneller te kunnen inspelen op wijzigingen in regelgeving, zodat correcties (achteraf) tot een minimum beperkt kunnen worden. Verder ligt hieraan ook ten grondslag dat de NZa de regelgeving steeds verder aanscherpt (verduidelijking regelgeving en einde gedoogbeleid) en verzekeraars op de facturatie meer controles uitvoeren. Bij de opzet van de interne controle wordt aansluiting gezocht bij het landelijk convenant m.b.t. AO/IC inzake registratie en facturering, waarin diverse interne controles staan voorgeschreven. De doelstelling is om deze interne controles meer systematisch uit te gaan voeren volgens het three lines of defence model. In het voorjaar 2015 is per sector van het UMCG gestart met een pilot bij een afdeling. 3.3 Financiële risico s Financiële risico s en onzekerheden doen zich voor bij de (nieuwe) prestatiebekostiging. Deze systeemwijziging is complex gebleken door het verschil tussen omzet volgens de zorgaanbieder (jaarrekening) en de schadelast van de zorgverzekeraar (die in het contract met de zorgverzekeraar leidend is) en ook door de complexiteit van de regelgeving zelf. Daarnaast heeft het bezuinigingsprogramma van de ministeries van VWS en OCW effect op de toekomstige financiële situatie. Het UMCG heeft daarom in de periode een omvangrijke bezuinigingsoperatie ( Klaar voor de Toekomst ) uitgevoerd, die heeft geleid tot een structurele kostenvermindering van 41 miljoen. Deze operatie is gepaard gegaan met een reductie van personeel in vooral ondersteunende functies. Naast deze operatie heeft het UMCG sinds 2007 Lean Six Sigma (LSS) breed in de organisatie uitgerold, waarbij op gestructureerde wijze processen worden geanalyseerd en verbeterd op doelmatigheid en kwaliteitsaspecten. In 2014 hebben ruim 600 medewerkers een training op basis van LSS gevolgd. Het UMCG ontving in 2014 met zijn LSS programma de EFMD Excellence in Practice Gold Award Jaarverslag 2014 UMCG