Fluor in blusschuim & voortschrijdende wetenschap
|
|
|
- Camiel Janssens
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Perfluorverbindingen Fluor in blusschuim & voortschrijdende wetenschap
2 Waar worden ze in gebruikt?
3 Hoe PFASs moleculen er uit zien Lost op in vet F F F F F F F F O F C C C C C C C C S OH F F F F F F F F O PFOS Lost op in water
4 Hoe PFASs moleculen er uit zien F F F F F F F F O F C C C C C C C C S OH F F F F F F F F O PFOS F F F F F F H F FH O F C C C C C C C C S OH F F F F F F H F HF O F F F F F F F O F C C C C C C C C OH F F F F F F F 6:2 FTSA PFOS(= C6) PFOA ( = C8)
5 PFASs geïdentificeerd in AFFF Place and Field, ES&T, 2012
6 Eigenschappen van PFASs Lossen op in vet en water korte ketens meer in water lange ketens meer in vet Worden gebruikt voor olie en water afstotende eigenschappen Sommige zijn vluchtig (bv. alcoholen en acrylaten) Zuren en sulfonaten zijn persistent (verdwijnen niet of nauwelijks uit het milieu) Bioaccumulatief (ophoping in mensen, dieren en planten) Toxisch
7 Eigenschappen van PFASs Fluortelomeren breken af naar o.a. kortere zuren door aerobic biotransformation b.v 6:2 FTSA PFPeA F F F F F F H H O F C C C C C C C C S OH F F F F F F H H O 6:2 FTSA F F F F O F C C C C C OH F F F F PFPeA Niet alleen de componenten zelf die in de blusschuimen zitten kunnen schadelijk zijn, maar ze kunnen transformeren naar verbindingen die mogelijk schadelijker zijn voor mens en milieu
8 Blootstelling aan PFASs Inademen Eten huidcontact
9 Gevonden gehaltes in bloed Component In serum (ng/ml) Aantal Reference PFOA 0, mannen vrouwen Stubleski et al PFOS 0, mannen vrouwen Stubleski et al :2 FTSA 0,39 7,89 N.D. 18,39 N.D. 29,94 10 mannen + 10 vrouwen 20 mannen 20 vrouwen Loi et al., 2013 Lee and Mabury, 2011 Lee and Mabury, 2011 Voorbeeld: Onderzoek naar PFOS en PFOA in bloed van ski-waxers: Median PFOA concentratie in bloed: - Controle groep: 2,7 ng/ml - Ski-waxers: 112 ng/ml Nilsson et al., ES&T, 2010
10 Halfwaarde tijd in serum 3M fabriek, Decatur, Alabama Met pensioen tussen 1995 en n=24 n=2 Bloedmonsters verzameld gedurende 5 jaar. Gemiddelde begin concentraties in serum: PFOS: 799 ng/ml ( ng/ml) PFHxS: 290 ng/ml ( ng/ml) PFOA: 691 ng/ml ( ng/ml) Halfwaarde tijd in serum: PFOS: jaar PFHxS: jaar PFOA: jaar Olsen et al., EHP, 2007
11 Hoe gedragen PFASs zich in het menselijk lichaam - PFOS en PFOA gaan het liefst zitten in de lever, in plasma en nieren - PFASs verdwijnen zeer langzaam uit het lichaam via urine en ontlasting - PFASs met een lange koolstofketen worden moeilijker uitgescheden dan die met korte ketens. - Halfwaarde tijd in menselijk lichaam: PFOS: 8-9 jaar PFOA: jaar Hekster et al., Rev Environ Contam Toxicol, 2003
12 Effecten van PFASs Effectstudies met mensen bijna onmogelijk! Parkersburg, OHIO. C8 Health project
13 Effecten van PFASs (C8 Health project) PFOA PFOS n=3076 n=2931 Toename PFOS pubertijd 190 dagen verlaat Toename PFOA pubertijd 138 dagen verlaat Toename PFOS pubertijd 130 dagen verlaat Concentraties in serum in America PFOA: 4.2 ng/ml PFOS: 17.5 ng/ml Concentraties in serum in C8 Health project PFOA: 28.2 ng/ml PFOS: 20.2 ng/ml Lopez-Espinosa et al., ES&T, 2011
14 Effecten van PFOA (conclusies RIVM) Het wetenschappelijke bewijs verschilt tussen de gevonden effecten Duidelijke aanwijzingen voor verband tussen blootstelling aan PFOA en: - Cholesterol gehalte in bloed - Hogere concentratie leverenzym ALT in bloed - Lager geboortegewicht
15 Effecten van PFOA (conclusies RIVM) Verder aanwijzingen voor verband tussen blootstelling aan PFOA en: - Hogere concentraties LDL-cholesterol gehalte in bloed - Hogere concentraties andere leverenzymen in bloed - Hogere concentraties urinezuur in bloed - Grotere kans op chronische darmontsteking (colitis ulcerosa) - Zaadbal- en nierkanker - Hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap en zwangerschapsvergiftiging - Verminderde toename van antilichamen in het bloed na vaccinaties - Hogere of lagere concentraties in het bloed van schildklierhormonen en schildklierziekten
16 6:2 FTSA (= C6) (in vergelijk met PFOS en PFOA) - 6:2 FTSA minder toxisch dan PFOS voor vis - 6:2 FTSA meer toxisch dan PFOS voor algen - Geen half-waarde tijden in menselijk lichaam bepaald voor 6:2 FTSA - De ecotoxiciteit van 6:2 FTSA is in dezelfde range als PFOS en PFOA - 6:2 FTSA wordt niet gezien als bioaccumulatief. - Microbiologische biotransformatie van 6:2 FTSA komt voor bij zuurstofrijke omstandigheden - Bij zuurstofloze omstandigheden vindt geen biotransformatie plaats van 6:2 FTSA decenia lang blijft 6:2 FTSA in grondwater dat door AFFF is vervuild. Field & Seow., 2017
17 Effecten van 6:2 FTSA (= C6) Nog maar weinig studies over effecten van 6:2 FTSA op mensen bekend Blootstelling van muizen aan 6:2 FTSA resulteert in: - Toegenomen gewicht van de lever - Afname van het aantal levercellen - Leverschade Field & Seow., 2017
18 Fluorhoudend vervangen voor fluorvrij? Alternatieven zelf mogen niet schadelijker zijn dan de PFASs: Alternatieven kiezen op basis van gedegen onderzoek naar: - Schadelijkheid/ toxiciteit - Functionering: vb. Wanneer het langer duurt voor een brand geblust is, zouden tijdens een brand meer toxische stoffen vrij kunnen komen. Het middel moet beter zijn dan de kwaal
Hoe schadelijk zijn ze?
Perfluorverbindingen Hoe schadelijk zijn ze? Waar worden ze in gebruikt? How do the compounds look like Lost op in vet F F F F F F F F O F C C C C C C C C S OH F F F F F F F F O PFOS Lost op in water How
RIVM onderzoek naar PFOA omwonenden Chemours. Prof. Erik Lebret, RIVM/UU
RIVM onderzoek naar PFOA omwonenden Chemours Prof. Erik Lebret, RIVM/UU 29-5-2017 RIVM onderzoeken naar PFOA Maart 2016: De risicoschatting effecten uitstoot PFOA op gezondheid omwonenden. Mei 2017: Bloedonderzoek.
Meting van PFOA in serum van omwonenden Chemours. Duiding van de uitkomsten. Joke Herremans RIVM
Meting van PFOA in serum van omwonenden Chemours Duiding van de uitkomsten Joke Herremans RIVM 14-9-2017 Teflon in de pan PFOA in de ban REACH restrictie Geen productie, gebruik en in de handel brengen
Toelichting op het RIVM-rapport Mixture exposure to PFAS: A Relative Potency Factor approach. Opstellen van een handelingskader voor PFAS
NOTITIE Onderwerp Toelichting op het RIVM-rapport Mixture exposure to PFAS: A Relative Potency Factor approach Project Opstellen van een handelingskader voor PFAS Projectcode DDT219-1 Referentie DDT219-1/18-008.924
PFAS, stoffen en gedrag
PFDoA PFDA PFUnA PFAS, stoffen en gedrag PFAS symposium, 13 December 2018 C12 C11 C10 C9 C2 C PFEA PFPrA Hans Slenders PFNA C8 C7 C6 C5 PFBA PFOA PFHpA PFHxA PFPeA PFAS Introductie PFAS omvatten duizenden
13 december 2018 Tessa Pancras
PFAS in de praktijk Onderzoek en sanering 13 december 2018 Tessa Pancras PFAS in de praktijk Hoe bemonsteren? Waarop analyseren? Hoe saneren? 2 Waar op letten? PFAS gedragen zich anders dan reguliere verontreinigingen
Bemonsteren van PFAS in Nederland
Bemonsteren van PFAS in Nederland Waar gaan we het over hebben? Het Expertisecentrum PFAS, wie zijn we en wat doen we? Wat zijn PFAS, PFOA en PFOS en waarvoor zijn ze gebruikt? Waarom is het probleem Gedrag
Omgaan met PFAS vervuilde baggerspecie Toepassingsmogelijkheden in beeld. Shakti Lieten 4 September, 2018
Omgaan met PFAS vervuilde baggerspecie Toepassingsmogelijkheden in beeld Shakti Lieten 4 September, 2018 Outline van de presentatie vandaag - Wat is PFAS - Probleemanalyse Technisch (erg lastige stof)
6 juni 2019 Elisabeth van Bentum
PFAS in de praktijk Onderzoek, analyses en sanering 6 juni 2019 Elisabeth van Bentum PFAS in de praktijk Hoe bemonsteren? Waarop analyseren? Hoe saneren? 2 Waar op letten? PFAS gedragen zich anders dan
Nieuwe aantastingen van bodem en watersysteem
Nieuwe aantastingen van bodem en watersysteem Nieuwe bedreigingen PFAS: een nieuwe bedreiging Expertisecentrum PFAS Wat zijn PFAS Waarom een probleem Onderzoek Expertisecentrum PFAS Meetprogramma Ontwikkeling
Risicoschatting emissie PFOA voor omwonenden
Risicoschatting emissie PFOA voor omwonenden Inhoud 1. Aanleiding 2. Risicoschatting 3. Resultaten 4. Conclusie Gezondheidsrisico 5. Aanbevelingen PFOA emissies Dordrecht 5 april 2016 1. Aanleiding voor
Inzet van fluorhoudend versus fluorvrij blusschuim Gepubliceerd 8 september 2017 ( laatst bijgewerkt 7 september 2017 )
Inzet van fluorhoudend versus fluorvrij blusschuim Gepubliceerd 8 september 2017 ( laatst bijgewerkt 7 september 2017 ) De laatste jaren neemt de discussie over de toepassing van fluorhoudend blusschuim
Duurzaam water-/oliestotend & antimicrobieel textiel. David De Smet, Myriam Vanneste
Duurzaam water-/oliestotend & antimicrobieel textiel David De Smet, Myriam Vanneste Overzicht presentatie Veelgebruikte water-/olieafstotende & antimicrobiële producten Wetgeving dwingt alternatieven te
Achtergrond PFAS en recente ontwikkelingen in Nederland
Achtergrond PFAS en recente ontwikkelingen in Nederland 13 juni 2019 Martijn van Houten Witteveen+Bos Introductie en opzet van deze presentatie Introductie Het Expertisecentrum PPFAS Achtergrond Wat zijn
Waarom worden uw risico s in kaart gebracht?
Deze folder is ontwikkeld door het Expect onderzoeksteam van de Universiteit Maastricht. Meer informatie over het Expect onderzoek vindt u op www.zwangerinlimburg.nl Waarom worden uw risico s in kaart
Normstelling, toxicologie, risicogrenswaarden
Normstelling, toxicologie, risicogrenswaarden PFAS Handelingskader, 13 december 2018 Johannes Lijzen (RIVM) Tessa Pancras (Arcadis) Inhoud Belangrijkste verbindingen Risicogrenswaarden Relatieve toxiciteit-
Normstelling, toxicologie, risicogrenswaarden
Normstelling, toxicologie, risicogrenswaarden PFAS Handelingskader, 24 januari 2018 Johannes Lijzen (RIVM) Tessa Pancras (Arcadis) Inhoud 1. Belangrijkste verbindingen 2. Risicogrenswaarden Relatieve toxiciteit-
Blusschuim ontwikkeling vanaf Zaltbommel
Blusschuim ontwikkeling vanaf2000 23-4-2014 Zaltbommel 1 Organisatie Noorwegen USA Australië Perfluorverbindingen(PFC) De ontwikkelingen m.b.t. de schuimblusmiddelen hebben alles te maken met de voortschrijdende
Toelichting gedrag in het milieu, risicogrenswaarden en voorkomen in NL
PFAS Toelichting gedrag in het milieu, risicogrenswaarden en voorkomen in NL Oudkarspel 7 juli 2017 Tessa Pancras ARCADIS Arnhem PFAS waarom zijn ze een probleem? PFAS pluimen zijn meestal langer dan normale
Betekenis resultaten bloedonderzoek PFOA omwonenden DuPont/Chemours. RIVM Briefrapport A.G. Oomen J.M.M. Herremans
Betekenis resultaten bloedonderzoek PFOA omwonenden DuPont/Chemours RIVM Briefrapport 2017-0101 A.G. Oomen J.M.M. Herremans Betekenis resultaten bloedonderzoek PFOA omwonenden DuPont/Chemours RIVM Briefrapport
Galzouten, darmontsteking, leverkanker, ernstig overgewicht, nieuwe therapie
1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project De functie van galzouten in ziekte en gezondheid 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5) 5 jaar Galzouten, darmontsteking, leverkanker, ernstig
Onderzoek en saneringstechnieken
Onderzoek en saneringstechnieken PFAS symposium, 25 juni 2018 Elisabeth van Bentum en Coen de Jong Opzet van deze sessie 1. De 10 meest gestelde vragen over PFAS onderzoek=> Elisabeth van Bentum 2. Oplossingen
Alternatieven voor C8 fluorcarbon finishes : C6,C4, fluor gebaseerde en fluorvrije producten
Kenmerken van C6,C4, fluor gebaseerde en fluorvrije : alternatief voor fluorcarbon finishes ( C8 gebaseerd), die onderhevig zijn aan Europese wetgeving omwille van de schadelijkheid van neven waaronder
6-Mercaptopurine (Purinethol) bij Inflammatoire Darmziekten (Ziekte van Crohn / colitis ulcerosa )
6-Mercaptopurine (Purinethol) bij Inflammatoire Darmziekten (Ziekte van Crohn / colitis ulcerosa ) Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar 2 Inleiding Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het
Blootstelling van omwonenden aan PFOA door emissie naar lucht en water
Blootstelling van omwonenden aan PFOA door emissie naar lucht en water Bas Bokkers 14 sept. 2017 Contactgroep Gezondheid en Chemie (CGC) & Nederlandse Vereniging voor Medische Milieukunde (NvMM) Aanleiding
Ministerie van Infrastructuur en Milieu Ons kenmerk Uw kenmerk Bijlage(n)
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456
Blaasstenen bij de Engelse Bulldog
Blaasstenen bij de Engelse Bulldog Er zijn een aantal verschillende blaasstenen die bij alle honden kunnen voorkomen, daarnaast zijn er blaasstenen die rasspecifiek zijn. Deze laatste groep blaasstenen
Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen. Cardiologie Centrum Waterland
Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Cardiologie Centrum Waterland Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in
Waarom worden uw risico s in kaart gebracht?
Deze folder is ontwikkeld door het Expect onderzoeksteam van de Universiteit Maastricht. Meer informatie over het Expect onderzoek vindt u op www.zwangerinlimburg.nl Waarom worden uw risico s in kaart
RISICOSCHATTING PFOA IN DRINKWATER IN HET VOORZIENINGSGEBIED VAN TWEE LOCATIES
RISICOSCHATTING PFOA IN DRINKWATER IN HET VOORZIENINGSGEBIED VAN TWEE LOCATIES Auteurs: B.G.H. Bokkers, J.F.M. Versteegh, P.J.C.M. Janssen en M.J. Zeilmaker (allen RIVM) Samenvatting Uit de risicoschatting
Versie 4 (definitief) 12 september 2018
In de eerste helft van 2019 zal gewerkt worden aan een branche-opvatting met het eenduidige standpunt van de brandweer ten aanzien van fluorhoudend blusschuim. Deze brancheopvatting zal zowel vanuit het
Schuimsymposium 19 juni 2013
Schuimsymposium 19 juni 2013 27 oktober 2017 dia 1 Even voorstellen Jerry Krijn Productmanager schuimsystemen Lid NFPA technical committee Lid Normcommissie Blussystemen NEN Lid CEN TC191 WG 2 en 3 Lid
Gezondheidseffecten van palingconsumptie
Gezondheidseffecten van palingconsumptie Informatiebrochure Deze brochure bevat informatie over een nieuw wetenschappelijk onderzoek, namelijk de Vissersstudie. De informatie is bedoeld voor palingconsumenten
Weekmakers. Gynaecologie. alle aandacht. Het effect van chemicaliën. en kunststof in de dagelijkse. omgeving
Weekmakers Het effect van chemicaliën en kunststof in de dagelijkse omgeving Gynaecologie alle aandacht Voor de meeste zwangere vrouwen is allang bekend dat roken en het gebruik van alcohol tijdens de
Blusschuimen milieu-effecten en wetgeving Rob Schoon
Blusschuimen milieu-effecten en wetgeving Rob Schoon KWA Bedrijfsadviseurs B.V. 60 adviseurs (technisch, juridisch en bedrijfskundig) Werkend vanuit Amersfoort Focus op bedrijfsleven (industrie) Omzet
hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 hoofdstuk 5
Samenvatting Samenvatting De lever heeft een aantal belangrijke functies, waaronder het produceren van gal en het verwerken en afbreken van schadelijke verbindingen. Zij bestaat uit verschillende soorten
Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa informatiefolder NNIC folder AZA uitgave maart 2011 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen binnen het
Symposium Chemische Contaminanten Dioxines
Eurofins Food Testing Netherlands Symposium Chemische Contaminanten Dioxines Bunnik, 15 september 2015 16/09/2015 www.eurofins.com 16/09/2015 Eurofins Food - Passie voor Kwaliteit 2 Agenda Dioxines achtergrond,
Tabel met informatie over de gemeten vervuilende stoffen
1 Tabel met informatie over de gemeten vervuilende stoffen Tabel 1: Blootstellingsmerkers Cadmium ; maat voor blootstelling de laatste 3-4 maanden Nikkel Thallium ; termijn niet gekend - sigarettenrook
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 25 november 2013 (OR. nl) 16792/13 DENLEG 136. BEGELEIDENDE NOTA de Europese Commissie ingekomen: 21 november 2013
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 25 november 2013 (OR. nl) 16792/13 DEEG 136 BEGELEIDENDE NOTA van: de Europese Commissie ingekomen: 21 november 2013 aan: Nr. Comdoc.: D030008/02 Betreft: het secretariaat-generaal
INFORMATIE OVER PREDNISON CORTICOSTEROÏDEN FRANCISCUS VLIETLAND
INFORMATIE OVER PREDNISON CORTICOSTEROÏDEN FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw reumatoloog heeft u een ziekteremmend medicijn voorgeschreven voor de behandeling van uw reumatische aandoening. Om dit medicijn
Waarom worden uw risico s in kaart gebracht?
Deze folder is ontwikkeld door het Expect onderzoeksteam van de Universiteit Maastricht. Meer informatie over het Expect onderzoek vindt u op www.zwangerinlimburg.nl Waarom worden uw risico s in kaart
Effecten van pesticiden
Effecten van pesticiden op vruchtbaarheid en zwangerschap Nel Roeleveld reproductie epidemioloog Afdeling Epidemiologie, Biostatistiek en HTA Universitair Medisch Centrum St Radboud Nijmegen Onderzoek
Antwoorden op veel gestelde vragen over de folder Chroom-6 en ziekten: wat is er bekend uit de wetenschap?
Antwoorden op veel gestelde vragen over de folder Chroom-6 en ziekten: wat is er bekend uit de wetenschap? De vragen en antwoorden zijn onderverdeeld in vijf groepen: 1 Algemene vragen over de folder...1
Prednison voor de behandeling van de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa
Patiënteninformatie Prednison voor de behandeling van de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa rkz.nl Uw MDL-arts (maag-,darm-,leverarts) heeft u Prednison voorgeschreven voor de behandeling van de ziekte
Waarom worden uw risico s in kaart gebracht?
Deze folder is ontwikkeld door het Expect onderzoeksteam van de Universiteit Maastricht. Meer informatie over het Expect onderzoek vindt u op www.zwangerinlimburg.nl Waarom worden uw risico s in kaart
Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.
Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het
PerFluor-Alkyl Stoffen (PFAS) vanuit een toxicologisch perspectief
Symposium Expertisecentrum PFOS/PFAS 16 Februari 2016 PerFluor-Alkyl Stoffen (PFAS) vanuit een toxicologisch perspectief Dr. Majorie B.M. van Duursen, toxicoloog Universiteit Utrecht - Institute for Risk
ERO. Productinformatieblad Repressie. 30-XS Blusvloeistof
30-XS Blusvloeistof 30-XS is speciaal ontwikkeld voor het bestrijden van vaste stoffen branden (Klasse A), zoals hout, papier, textiel, tapijt, woningbranden etc. De krachtige blusvloeistof is uniek omdat
iiiiiiiisiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii F
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport > Retouradres Postbus 13720 BA Bilthoven Ministerie van Infrastructuur & Milieu 3721 MA BUthoven Directie
Azathioprine (Imuran )
Patiënteninformatie Azathioprine (Imuran ) Informatie over de behandeling met het medicijn azathioprine bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa 1234567890-terTER_ Azathioprine (Imuran ) Informatie
benzo(a)pyreen of Naam, formule, eigenschappen
006 1 Benzo(a)pyreen Benzo(a)pyreen (BaP) is in het nieuws geweest door de werkelijke of vermeende besmetting van voedingsmiddelen zoals groenten en koffie. Het is een van de ongeveer honderd bekende polycyclische
PURE ARCTIC OIL. Omega-3 oil from the Arctic 100 % natural
PURE ARCTIC OIL Omega-3 oil from the Arctic 100 % natural 01 DE FOCUS OP BEWEGEN, GOEDE VOEDING EN ANTIVEROUDERING NEEM TOE Hoe kan het dan dat er ook een toename is in hart- en vaatziekten, diabetes 2
Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa formatiefolder Polikliniek Maag-Darm-Leverziekten 2 Uw behandelend arts en/of IBD verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik
6-Mercaptopurine (Purinethol ) Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
6-Mercaptopurine (Purinethol ) Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Inleiding Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van 6-Mercaptopurine (Purinethol ).
Symposium expertisecentrum PFOS / PFAS. Van bewust worden en begrijpen naar meten en doen
Symposium expertisecentrum PFOS / PFAS Van bewust worden en begrijpen naar meten en doen Arne Alphenaar 1 Expertisecentrum PFOS Nauwelijks kennis nieuwe verontreinigingen in bodem grondwater en sediment
6-Mercaptopurine (Purinethol) bij inflammatoire darmziekten (Ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa)
6-Mercaptopurine (Purinethol) bij inflammatoire darmziekten (Ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa) Uw behandelend arts heeft met u ge sproken over het gebruik van 6-mercaptopurine (Puri-Nethol). In deze
Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen
Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in de westerse wereld. Het onderliggende
6-Mercaptopurine (Purinethol )
6-Mercaptopurine (Purinethol ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Informatiefolder NNIC folder 6MP uitgave november 2014 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen
6-Mercaptopurine (Purinethol ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
6-Mercaptopurine (Purinethol ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Ziekenhuis Gelderse Vallei Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van 6-Mercaptopurine
Blauwalg in Nederland
Blauwalg in Nederland Gezondheidseffecten in een veranderend klimaat Ingmar Janse RIVM, Centrum Infectieziektenbestrijding Ingmar.janse@rivm.nl Groei van blauwalgen Gunstige weersomstandigheden: Windstil
PERSBERICHT Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02/743 45 75 (communicatie)
Bijlagen 1. RESULTATEN ENQUÊTE DEDICATED RESEARCH OMTRENT ROOKVRIJE CAFÉS 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 2. INFORMATIEFICHE PASSIEF ROKEN Passief roken = passief ziek worden Eindelijk is het zover: vanaf 1
Vragen en antwoorden nachtdiensten en borstkanker
Vragen en antwoorden nachtdiensten en borstkanker Dat nachtdienst draaien risico s geeft voor de gezondheid, daarvoor waren toch al aanwijzingen? Daar bestaan inderdaad al langer aanwijzingen voor. Maar
Nederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Het aantal mensen met een gestoorde nierfunctie is de afgelopen decennia sterk toegenomen. Dit betekent dat er steeds meer mensen moeten dialyseren of een niertransplantatie moeten
Samenvatting. Vraagstelling
Samenvatting Vraagstelling Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid leidt de Commissie Gezondheid en beroepsmatige blootstelling aan stoffen (Commissie GBBS) van de Gezondheidsraad
Chemisch toxicologische eigenschappen van acrylonitril en medische aspecten van een blootstelling
Chemisch toxicologische eigenschappen van acrylonitril en medische aspecten van een blootstelling Prof. Dr. Benoit Nemery KU Leuven Prof. Dr. Christophe Stove UGent Acrylonitril: chemische eigenschappen
Voeding en gezondheid
Voeding en gezondheid Diëtistenpraktijk Meierijstad Stephan van Rooij 31 jaar Diëtist bij - Dietistenpraktijk Meijerijstad - Schijndel (Avantilaan 7) - Sint Oedenrode (Ollandseweg 86) Aandachtsvelden:
Aanbevolen Dagelijks Hoeveelheden (ADH) voor zwangeren
Pagina 1 / 5 Aanbevolen Dagelijks Hoeveelheden (ADH) voor zwangeren Energie Energie De basaal stofwisseling neemt tijdens de zwangerschap geleidelijk toe. Aan het eind van de zwangerschap is de basaal
Waarom worden uw risico s in kaart gebracht?
Deze folder is ontwikkeld door het Expect onderzoeksteam van de Universiteit Maastricht. Meer informatie over het Expect onderzoek vindt u op www.zwangerinlimburg.nl Waarom worden uw risico s in kaart
DE FOCUS OP BEWEGEN, GOEDE VOEDING EN ANTI- VEROUDERING NEEM TOE
2/12 3/12 01 DE FOCUS OP BEWEGEN, GOEDE VOEDING EN ANTI- VEROUDERING NEEM TOE Hoe kan het dan dat er ook een toename is in hart- en vaatziekten, diabetes 2 en overgewicht? Studies tonen aan dat een goede
6-Mercaptopurine (Purinethol )
MDL 6-Mercaptopurine (Purinethol ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Inhoudsopgave Algemeen...4 Werking...4 Voorzorgsmaatregelen...5 Gebruik...6 Bijwerkingen...6 Interactie met andere geneesmiddelen...8
Gezonde Leefstijl: Alcohol
Gezonde Leefstijl: Alcohol 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Alcohol in je lichaam Ziektes door Alcohol Alcohol in de praktijk Alcohol en overgewicht Tips Alcoholgebruik Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Ruim
1. Een orgaan waarbij stoffen vanuit het interne milieu naar het externe milieu gebracht worden
Paragraaf 5.1 1. Een orgaan waarbij stoffen vanuit het interne milieu naar het externe milieu gebracht worden 2. a) Huid, longen, nieren en lever b) Water c) Huid: zouten, Longen: CO 2, Nieren: Ureum,
Zwarte lijst schadelijke bestrijdingsmiddelen
Milieudefensie en Stichting Natuur en Milieu hebben een lijst opgesteld met twaalf schadelijke bestrijdingsmiddelen. Deze bestrijdingsmiddelen worden in Europa toegepast en zijn hierdoor deels terug te
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1267 Vragen van het lid
Tri- en tetrachlooretheen
067 1 Tri- en tetrachlooretheen Inleiding Trichlooretheen (trichloorethyleen of tri) en tetrachlooretheen (tetrachloorethyleen of perchloorethyleen of per) zijn kleurloze, vluchtige, niet brandbare vloeistoffen
Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.
Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1018 woorden 18 januari 2017 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting H3 3.1 Ecosysteem: afgebakend gebied met
Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding
Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding Onderbouwing Conclusies Vaak is het door keuze van het juiste geneesmiddel mogelijk om borstvoeding veilig te handhaven 11. Niveau 4 Toelichting Indien
Wetenschappelijke onderbouwing Nederlandse voedingsrichtlijnen
Wetenschappelijke onderbouwing Nederlandse voedingsrichtlijnen Prof Daan Kromhout Gezondheidsraad Gezondheidsraad 1 De commissie Wat zijn Richtlijnen goede voeding? Geïntegreerde boodschappen gebaseerd
Gezondheid & Voeding
Vetten zijn gezond en noodzakelijk laat je niets wijsmaken Vet heeft een slecht imago en dat is vreemd omdat vet noodzakelijk is en zeker niet alleen maar slecht is en het het is niet iets wat je zoveel
Vraag 1 Kent u het bericht Onrust rondom stort giftige grond Rijsenhout: Zorgen om gezondheid van mijn kinderen? 1
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting EJA van Wanrooij Hart en vaatziekten zijn de meest voorkomende doodsoorzaak in de westerse wereld. De onderliggende oorzaak van infarcten en beroertes
Azathioprine/ Mercaptopurine
Maag-, Darm- en Leverziekten Azathioprine/ Mercaptopurine www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Algemeen... 3 Werking... 3 Voorzorgsmaatregelen... 3 Gebruik... 4 Bijwerkingen... 4 Interacties met andere geneesmiddelen...
Maag-, Darm- en Leverziekten. Patiënteninformatie. Azathioprine / 6-mercaptopurine. Bij de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa. Slingeland Ziekenhuis
Maag-, Darm- en Leverziekten Azathioprine / 6-mercaptopurine i Patiënteninformatie Bij de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa Slingeland Ziekenhuis Algemeen Azathioprine (merknaam Imuran ) en 6-mercaptopurine
Inventarisatie beleid en bewustzijn
Inventarisatie beleid en bewustzijn naar emerging contaminants in grond, grondwater en sediment Martijn van Houten - Witteveen+Bos - Symposium Expertisecentrum PFOS/PFAS - 16 februari 2016 2 1 Opbouw van
Patiënteninformatie. Nierfunctievervangende therapie. Nierfunctievervangende therapie
Patiënteninformatie Nierfunctievervangende therapie Nierfunctievervangende therapie 1 Nierfunctievervangende therapie Intensive Care, route 3.3 Telefoon (050) 524 6540 Inleiding Bij uw familielid of naaste
6-Mercaptopurine (Purinethol )
Patiënteninformatie 6-Mercaptopurine (Purinethol ) Informatie over de behandeling met het medicijn 6-mercaptopurine (Purinethol ) bij de ziekte van Crohn en colitus ulcerosa 6-Mercaptopurine (Purinethol
Chronisch onderzoek is van belang bij stoffen waarbij accumulatie kan optreden.
Vraag 1: Algemene toxicologie (Bos, 11 punten) a) oem 3 vormen waarin toxische stoffen in het milieu kunnen voorkomen? (2pt) b) Hoe (noem er 3 in totaal) kunnen deze verschillende vormen zich in het milieu
Citation for published version (APA): Eschauzier, C. (2013). Perfluoroalkyl acids in drinking water: Sources, fate and removal.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Perfluoroalkyl acids in drinking water: Sources, fate and removal Eschauzier, C. Link to publication Citation for published version (APA): Eschauzier, C. (2013).
1 Men wordt hiervoor doorverwezen naar de bijlage welke is aangehecht aan deze oplegnotitie.
Oplegnotitie d.d. 19 mei 2016 Aan de Commissie Ruimte Datum commissievergadering Woensdag 25 mei 2016 Agendapunt: conform vaststelling agenda (7) Onderwerp: Gezondheid / Perfluoroctaanzuur (PFOA) DuPont
Ciclosporine (Neoral) (bij huidaandoeningen)
Ciclosporine (Neoral) (bij huidaandoeningen) 1122 Inleiding In overleg met uw behandeld dermatoloog heeft u besloten te starten met ciclosporine voor de behandeling van ernstige constitutioneel eczeem
(Voor de EER relevante tekst)
L 144/27 VERORDENING (EU) 2016/863 VAN DE COMMISSIE van 31 mei 2016 tot wijziging van de bijlagen VII en VIII bij Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad inzake de registratie
Individueel zorgplan vitale vaten
Individueel zorgplan vitale vaten Wat kunt u zelf doen? Een gezonde leefstijl is het belangrijkste bij de aanpak van risicofactoren. Misschien is uw leefstijl wel goed. Zorgverleners kunnen u adviseren
Maakt zwangerschap vergeetachtig?
Fatty acids, Pregnancy, and Cognition Vetzuren, zwangerschap en cognitie Renate H.M. de Groot Maakt zwangerschap vergeetachtig? 1 Wat is cognitie? Cognitie = Verzamelnaam voor allerlei processen waarbij
VERORDENING (EU) 2017/1000 VAN DE COMMISSIE
L 150/14 VERORDENING (EU) 2017/1000 VAN DE COMMISSIE van 13 juni 2017 tot wijziging van bijlage XVII bij Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad inzake de registratie en beoordeling
HOOFDSTUK 6. Samenvatting, discussie en toekomstperspectieven
HOOFDSTUK 6 Samenvatting, discussie en toekomstperspectieven Samenvatting, discussie en toekomstperspectieven 89 SAMENVATTING INFLAMMATOIRE DARMZIEKTEN De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn beide
Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018
Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018 1 1 Houd je hart gezond Programma Leefstijl Risicofactoren Meest voorkomende hart- en vaatziekten Gezond bewegen 2 2 Werking van het hart 3 3 Werking van het hart
Klasse 9: Diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen
Klasse 9: Diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen Voorbeeldstoffen uit deze klasse zijn: asbest en asbestbevattende mengsels, PCB s, lithiumbatterijen, reddingsmiddelen en verwarmde stoffen. 1.1 Transport
Aanvraag voor laboratoriumonderzoek : ROUTINE BLOED NIERSTEENKLINIEK. Aanvraag voor laboratoriumonderzoek : ROUTINE BLOED (site ST/ER) Biochemie
Aanvraag voor laboratoriumonderzoek : ROUTINE BLOED NIERSTEENKLINIEK ZEER (mits motivatie laboverantwoordelijke) Biochemie BATTERIJ: 630 Sg1 103 Ureum Sg1 104 Creatinine Sg1 105 Urinezuur Sg1 106 Natrium