Analyseboek Emissiebeheer

Transcriptie

1 ijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat Analyseboek Emissiebeheer Uitgegeven door het ijkswaterstaat CIV IGA-Laboratorium Versie: 14 Datum vrijgave: De vigerende versie staat op internet Gebruikers van afgedrukte documenten zijn zelf verantwoordelijk voor het verifiëren van de status van deze papieren documenten door middel van vergelijking van het versienummer en de datum van vrijgave.

2 ijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat auteur(s) : gewijzigd : autorisator : paraaf autorisator: O.J. Epema, H. Zemmelink W. Wilts.E. Molendijk beheerder: W. Wilts Versiebeheer versie nummer datum vrijgave versie nummer datum vrijgave versie nummer datum vrijgave versie nummer datum vrijgave wijzigingen in deze versie ten opzichte van de vorige versie: Er is een hoofdstuk 5 toegevoegd met daarin een overzicht van standaard door WS aangeboden analyses. De gehele tekst is getoetst en daar waar nodig aangepast en uitgebreid aan de actualiteit. De vigerende versie staat op internet Gebruikers van afgedrukte documenten zijn zelf verantwoordelijk voor het verifiëren van de status van deze papieren documenten door middel van vergelijking van het versienummer en de datum van vrijgave.

3 Inhoudsopgave Introductie WS laboratorium Contactpersonen Werkzaamheden afvalwateronderzoek Toelichting bij analysebeschrijvingen Overzicht analyses Advies Meetmethoden Bemonstering Analysebeschrijvingen afvalwater Flessentypen en conservering Pagina 3 van 25

4 1. Introductie WS laboratorium Het laboratorium van WS valt onder de directie Inwinning & Gegevensanalyse van WS CIV. Het laboratorium bestaat uit vier verschillende onderdelen: Cluster voor Inklaring en Kwaliteit (planning, monsterontvangt, uitbesteding, transport en kwaliteitscontrole op externe en interne lab) Laboratorium voor Organische Analyse (organische parameters en microverontreinigingen) Laboratorium voor Hydrobiologisch onderzoek Laboratorium voor Anorganische Analyse (algemene anorganische parameters, radioactiviteit en metalen) WS-Laboratorium geeft in dit analyseboek een overzicht van de door haar aangeboden routineanalyses en mogelijkheden. Het principe is om zoveel mogelijk routine werk aan marktpartijen uit te besteden, slechts een deel van de analyseaanvragen wordt door het eigen laboratorium uitgevoerd. Als opdrachtnemer komt WS-Laboratorium met regionale organisatieonderdelen van WS of andere interne partijen de onderzoeksopdracht overeen. Bij uitbesteding van werk is WS-Laboratorium de opdrachtgever aan het commerciele milieulaboratorium. Bij WS-Laboratorium begint de analyseketen met de (grof schalige) planning en daarna aanvoer van monsters en eindigt met de rapportage van de analyseresultaten aan de verschillende opdrachtgevers en databases. Binnen deze aaneenschakeling van activiteiten zorgt WS-Laboratorium voor een goede begeleiding en een adequate kwaliteitscontrole. WS-Laboratorium is deskundig als het gaat om de keuze van een geschikt uitbestedingslaboratorium, het toezicht op een juiste uitvoering van uitbesteed onderzoek en interpetatie en uitleg van resultaten waar nodig. WS- Laboratorium vormt de brug tussen de commerciële milieulaboratoria en de eigen laboratoria en is belast met de dagelijkse gang van zaken rond monsterlogistiek, dataverwerking en kwaliteitsborging. WS-Laboratorium heeft een kwaliteitssysteem en is geaccrediteerd door de aad van Accreditatie volgens NEN-EN-ISO/IEC Het analyseboek is een onderdeel van het kwaliteitssysteem en is daarmee een beheerd document. Voor klachten of suggesties om het werk te verbeteren beschikt WS Laboratorium over een klachtenprocedure. WS-Laboratorium heeft erkende specifieke taken op bepaalde gebieden zoals de wettelijke taak uitvoeren van radioactiviteitsanalyses om lozingen van kerncentrales te kunnen monitoren of bij calamiteiten. Daarnaast is oliefingerprintvergelijking waarbij veroorzakers van olie lozingen worden geïdentificeerd een belangrijke taak. WS-Laboratorium adviseert bij veel beleids- en uitvoeringstaken. De belangrijkste expertise ligt op het gebied van analysetechnieken en daarmee verwante regelgeving. Bij het nemen van uitvoeringsbeslissingen (vervuiling wel of niet opruimen, vervuiler wel of niet vervolgen) is soms ook laboratoriumdeskundigheid gevraagd. Pagina 4 van 25

5 2. Contactpersonen Afdeling Laboratorium Dhr. Ir..E. Molendijk Afdelingshoofd Cluster Inklaring en Kwaliteit Mevr. S. Bolijn, MSc Adviseur (06) Dhr.. van der Vliet Afvalwatercoordinator (06) Laboratorium voor Anorganische Analyse Dhr. dr. O.J. Epema Senior adviseur (06) Laboratorium voor Organische Analyse Dhr. dr. H. Zemmelink Senior adviseur (06) Laboratorium voor Hydrobiologische Analyse Dhr. dr. A. Veen Senior adviseur (06) Pagina 5 van 25

6 3. Werkzaamheden afvalwateronderzoek Bemonsteringen Voor de bemonsteringen in de diverse matrices wordt in samenspraak met de regionale organisatieonderdelen van WS een jaarplanning gemaakt. De planning wordt door WS-Laboratorium geoperationaliseerd door middel van het invoeren in het LIMS (Laboratorium Informatie- en Managementsysteem). Aan de hand van deze planning zorgt WS-Laboratorium ervoor dat het materiaal (kratten, flessen, etiketten, bemonsteringslijsten) op het juiste tijdstip en op de juiste plaats bij het regionale organisatieonderdeel terecht komt en dat de monsternemers beschikken over de juiste conserveringsmiddelen, in de praktijk zijn dit voorgeconserveerde flessen. Binnenkomst en verzenden van de monsters De centrale inklaringslocatie voor monsters is WS-Laboratorium in Lelystad. In de regel worden monsters door de regionale organisatieonderdelen zelf geconserveerd. WS-Laboratorium verzorgt dagelijks de registratie van binnengekomen monsters en biedt ze aan aan het eigen lab of verstrekt uitbestedingsopdrachten aan commerciële milieulaboratoria. Monsterlogistiek In een transportschema regelt WS-Laboratorium het vervoer van bemonsteringsmateriaal naar de regionale organisatieonderdelen, het vervoer van de afgevulde flessen en potten naar WS-Laboratorium en het doorzenden van monsters naar commerciële milieulaboratoria. Het transportschema wordt jaarlijks herzien. Er wordt gewerkt met een koeriersbedrijf waar nauwe contacten mee zijn. Het contract is door middel van Europese aanbesteding tot stand gekomen. Alle monsters worden gekoeld getransporteerd. Het transportbedrijf heeft een standaard datalogger ingebouwd die uit te vragen is. Om zelf de temperatuur van het transport te waarborgen worden er steekproefsgewijs dataloggers meegezonden. De dataloggers worden bij WS-Laboratorium uitgelezen en de temperatuursregistratie wordt bewaard. Ontvangst gegevens en resultaten Alle relevante gegevens op het gebied van monstername, bemonsteringswijze en laboratoriumonderzoek worden vastgelegd in het LIMS. Het LIMS regelt alle handelingen van het laboratoriumonderzoek, van planning tot aan rapportage. Analyseresultaten van uitbesteed onderzoek worden digitaal gerapporteerd en resultaten van intern en extern laboratoria worden veelal geautomatiseerd ingevoerd om schrijf- en interpretatiefouten te voorkomen. De diverse invoerhandelingen worden in het LIMS met een audittrail bewaakt. DONA en PowerBrowser Het LIMS regelt de geautomatiseerde rapportage van analyseresultaten naar de ijkswaterstaat databanken DONA en PowerBrowser. Met behulp van audittrails wordt gecontroleerd of deze rapportages juist en volledig zijn uitgevoerd. Het LIMS is tevens in staat om metagegevens betreffende bemonsteringslocaties en bemonsteringswijze te synchroniseren, opdat de rapportage van gegevens foutloos verloopt. Pagina 6 van 25

7 Kwaliteitsborging uitbestede analyses De analyses in afvalwatermonsters van ijkswaterstaat worden voor het grootste deel uitbesteed aan commerciële laboratoria met een eigen kwaliteitsborgingssysteem dat is geaccrediteerd volgens ISO In 2019 is een raamovereenkomst gestart met 6 laboratoria voor 6 jaar lang, elke 2 jaar wordt een nadere overeenkomst opgesteld met deze laboratoria voor de gegunde analyses. Bij de keuze van de partners wordt sterk gebruik gemaakt van de kennis en expertise van WS-Laboratorium. Door WS-Laboratorium wordt van de externe laboratoria verlangd dat zij deelnemen aan specifieke ringonderzoeken. Deze ringonderzoeken worden eventueel (naar grootte van de uitbesteding) aangevuld met 2 de lijnsmonsters. Zowel de resultaten van de ringonderzoeken als die van de 2 de lijn worden getoetst en beoordeeld. Daarnaast voeren vakdeskundigen van WS- Laboratorium leveranciersbeoordelingen uit bij de externe laboratoria om een beeld te krijgen van de kwaliteit van de geleverde diensten. Het totaal aan kwaliteitsindrukken wordt jaarlijks verzameld en geëvalueerd met de individuele externe laboratoria. Over de uitkomst en bevindingen wordt gerapporteerd aan het management van WS-Laboratorium. Bij projecten kan WS-Laboratorium ook bij andere dan de in dit analyseboek vermelde laboratoria uitbesteden. Er wordt dan zonodig een apart kwaliteitsborgingprogramma opgezet. Projectbegeleiding Naast het reguliere onderzoekswerk voor de monitoring van de ijkswateren en het handhavingsprogramma afvalwater, begeleidt WS-Laboratorium ook kortlopende projecten. Bij projecten spelen meestal meerdere vragen die deels met behulp van analyses worden opgelost. Bij deze vorm van projectbegeleiding worden adhoc met de opdrachtgever afspraken gemaakt over het onderzoek, zoals de specificaties van de analyses, de levertijden, de wijze van rapportage en de prijs/kwaliteit-verhouding. Vaak zijn dit oriënterende of juist diepgaandere onderzoeken in water of waterbodem. In de projectbegeleiding is afstemming over de onderzoeksvraag essentieel. Als leidraad in de samenwerking hanteert WS-Laboratorium de interne procedure P50 - Het aannemen en begeleiden van laboratoriumonderzoek. Hiervoor kan contact gezocht worden met de afvalwatercoördinator of de functionele postbus: WSlaboratorium.klantenservice@rws.nl. Pagina 7 van 25

8 4. Toelichting bij analysebeschrijvingen In hoofdstuk 5 en 7 wordt verwezen naar een Excel bestand. Hierin staan de analyses die WS-Laboratorium op dit moment aanbiedt, hetzij door eigen laboratoriumonderzoek, hetzij door middel van uitbesteding. Hieronder volgt een toelichting op de gepresenteerde gegevens. De meest duidelijke referentie van een meetmethode is degene die teruggevoerd kan worden op een genormaliseerd NEN, NEN-EN of NEN-EN- ISO voorschrift. Bij het ontbreken van een genormaliseerd voorschrift is het analysevoorschrift van WS-Laboratorium de meest duidelijke referentie. Analysemethodecodes van methodes die naar een norm refereren beginnen met een I (ISO), een E (EN) of een N (NEN). De analysemethodecodes van analysevoorschriften van WS-Laboratorium beginnen met de letter W of A en die van externe labs beginnen X of Y. Voor meer informatie over genormaliseerde methoden wordt verwezen naar de website van de NEN, Voor inhoudelijke informatie omtrend normen en analysevoorschriften van WS-Laboratorium kan contact worden opgenomen met één van de contactpersonen of het afdelingshoofd. De kenmerken van analyses worden in één tabel weergegeven. De tabel bevat informatie op het niveau van de test (zoals de wijze van conserveren van het monster) en op het niveau van de gemeten stof (zoals de rapportagegrens). De afkortingen en aanduidingen in de tabel hebben de volgende betekenis: Op testniveau: - Parameter De parametercode waarmee de analyse wordt aangeduid op het bemonsteringsformulier en het flesetiket - Laboratorium Het laboratorium dat de analyse uitvoert en de analyseresultaten produceert. - Analysis De (test)code waarmee de analyse in het LIMS wordt geidentificeerd. De testcode is uniek. Een parametercode kan bij meerdere testcodes gebruikt worden. - Hoeveel monster De benodigde hoeveelheid water of vastmateriaal (in mililiters) om de analyse uit te kunnen voeren. Deze informatie gebruikt het LIMS om bij de planning van bemonsteringen meerdere analyses te combineren in dezelfde fles of pot. - Levertijd De levertijd die met het laboratorium is overeengekomen om een analyseresultaat te produceren (weergegeven in dagen). - Methode De analysemethodecode die samen met het analyseresultaat wordt gerapporteerd naar DONA of PowerBrowser. Het normnummer van een genormaliseerd voorschrift is vermeld in hoofdstuk 5. - Conservering De conserveringscode van de conservering die op het bemonsterde materiaal moet worden uitgevoerd. De betekenis van de code staat weergegeven in hoofdstuk 7. - Bottle id De code van het type fles dat bij de bemonstering moet worden gehanteerd. Het overzicht van flessen en potten met hun beschrijving staat weergegeven in hoofdstuk 7. - Houdbaarheid De houdbaarheidstermijn van de te analyseren parameter (weergegeven in dagen), mits het monster in de juiste fles is afgevuld en op de juiste wijze is geconserveerd. Pagina 8 van 25

9 Op stofniveau: - Certified De aanduiding Yes geeft bij analyses aan of de stof voorkomt op de scope van de accreditatie. Het aangegeven L-nummer is het registratienummer waaronder de betreffende instelling accreditatie is verleend door de va. - Name De naam van de stof. Sommige organische verbindingen bestaan onder vele stofnamen. Bij twijfel of onduidelijkheid biedt het Casnummer de juiste identificatie. - Casnr Een cijfercombinatie die voor elke chemische stof uniek is. - Name Codering van de stof, uitsluitend voor intern gebruik bij WS- Laboratorium. - IdsW name Codering van de stof zoals die door IdsW wordt voorgeschreven. In DONA en PowerBrowser worden uitsluitend deze codes gehanteerd. - Hoedanigheid de vorm waarin de eenheid behorend bij een meetwaarde wordt uitgedrukt of de fractie van de parameter waarop de meetwaarde betrekking heeft. - pt grens De rapportagegrens van de methode voor een bepaalde stof (uitgedrukt in dezelfde eenheid als waarmee gehaltes boven de rapportagegrens worden gerapporteerd). De rapportagegrens wordt berekend uit de aantoonbaarheidsgrens (de ondergrens van het meetbereik van de methode). - Eenheid De eenheid waarin het gehalte van de stof wordt gerapporteerd. - eproduceer brhd De relatieve binnenlaboratoriumreproduceerbaarheids-spreiding (onnauwkeurigheid) van de methode voor een bepaalde stof (uitgedrukt in procenten, de optimumwaarde is 0%) - Juistheid De juistheid van de methode voor een bepaalde stof (uitgedrukt in procenten, de optimumwaarde is 100%) - Uitgebreide Meetonzekerheid (U) Meetonzekerheid bepaald volgens de in NEN7779 genoemde MS methode: 2 x [ (100-J) 2 +SD 2 ] Pagina 9 van 25

10 5. Overzicht analyses In onderstaande tabel staan de standaard aangeboden analyses. Voor het uitvoeren van analyses met een andere dan gegeven methode of voor analyses welke niet voorkomen in deze lijst dient er contact te worden opgenomen met het WS-lab om hierover de mogelijkheden te bespreken. Deze lijst is ook als Excelbestand te vinden op helpdeskwater, zie hiervoor H 7. standaard analyses aangeboden door het laboratorium van WS Analysis IDsW/rapportage naam Omschrijving Compartiment Cas nummer Aan toonbaarheidsgrens apportage grens eproduceer brhd Juistheid Eenheid Werkvoorschrift 130OM001 BrO3 bromaat mg/l I10304_1 I OM002 ClO3 Chloraat mg/l I10304_1 I OM010 EOX Extraheerbaar Organische Halo 30 NVT ug/l N6676 N OM014 BZV5a Biochemisch zuurstofverbruik m 30 NVT mg/l N1899_1 N OM016 CN cyanide ug/l I14403 I OM017 CZV Chemisch zuurstofverbruik 30 NVT 3 3 mg/l N6633 N OM018 CZV Chemisch zuurstofverbruik 30 NVT 3 10 mg/l I15705 I OM030 N stikstof mg/l EM, fotometrie Y OM032 LCN Cyanide (vrij) 30 NVT 1 1 ug/l I14403 I OM038 tocn thiocyanaat mg/l cf I14403_2 I OM051 TOC totaal organisch koolstof 30 NVT mg/l N1484 N OM052 Br bromide mg/l I10304_1 I OM107 P totaal fosfaat (P /l) mg/l I I OM111 s_mbas methyleenblauwact. stoffen (a 30 NVT mg/l cf WAC/III/D & I7875_I OM201 NO2 nitriet mg/l I OM201 NO3 nitraat mg/l I OM201 sno3no2 som nitraat en nitriet 30 NVT mg/l I OM208 PO4 orthofosfaat mg/l I OM212 SO4 sulfaat mg/l I15923_1 I OM221 VOX Vluchtige Organische Halogenid 30 NVT 3 3 ug/l N6401 N TA003 %G Percentage Gloeirest 30 NVT % SOP_AL_C_15251_05 N TA009 AOX Adsorbeerbare Organische Hal 30 NVT ug/l SOP_AL_C_ I TA013 EOX Extraheerbaar Organische Halo 30 NVT ug/l SOP_AL_C_15209_01 N TA021 Cl chloride mg/l SOP_AL_C_ I TA022 F fluoride mg/l SOP_AL_C_15257_02 N TA028 KjN Kjeldahl stikstof als N 30 NVT mg/l SOP_AL_C_15170_01 N TA034 NH4 ammonium mg/l SOP_AL_C_ I TA040 S sulfide mg/l SOP_AL_C_15152_12 N TA044 VET Vet 30 NVT mg/l SOP_AL_C_ N TA048 ZS Zwevende stof 30 NVT mg/l SOP_AL_C_ N TA049 ZS Zwevende stof 30 NVT mg/l SOP_AL_C_15251_05 N TA070 CrVI chroom (zeswaardig) ug/l SOP_AL_C_15161_01 E TA110 s_wvfen Som waterdampvluchtige Feno 30 NVT ug/l SOP_AL_C_15164_01 I OM120 Hg kwik ug/l N1483 N OM220 Ce cerium ug/l I I OM220 La lanthaan ug/l I I OM220 Nd neodymium ug/l I I OM220 Pr praseodymium ug/l I I OM220 Sm02 samarium ug/l I I TA150 Cd cadmium ug/l WV15154-O-02 I TA150 Cr chroom ug/l WV15154-O-02 I TA150 Cu koper ug/l WV15154-O-02 I TA150 Ni nikkel ug/l WV15154-O-02 I TA150 Pb lood ug/l WV15154-O-02 I TA150 Zn zink ug/l WV15154-O-02 I TA202 Cd cadmium ug/l SOP_AL_C_ I TA202 Cr chroom ug/l SOP_AL_C_ I TA202 Cu koper ug/l SOP_AL_C_ I TA202 Ni nikkel ug/l SOP_AL_C_ I TA202 Pb lood ug/l SOP_AL_C_ I TA202 Zn zink ug/l SOP_AL_C_ I Methode Pagina 10 van 25

11 A naly sis IDsW/rapportage naam Omschrijving C ompartiment Cas numm er Aantoonbaarheidsgren apportage grens eproduceer brhd Juistheid Eenheid Werkvoorschrift 430TA400 Al aluminium ug/l I TA400 As arseen ug/l I TA400 B boor ug/l I TA400 Ba barium ug/l I TA400 Bi bismut ug/l I TA400 Co kobalt ug/l I TA400 Fe ijzer ug/l I TA400 Gd gadolinium ug/l I TA400 K kalium ug/l I TA400 Li lithium ug/l I TA400 Mn mangaan ug/l I TA400 Mo molybdeen ug/l I TA400 Sb antimoon ug/l I TA400 Se selenium ug/l I TA400 Sn tin ug/l I TA400 Sr strontium ug/l I TA400 Ti titaan ug/l I TA400 Tl thallium ug/l I TA400 V vanadium ug/l I TA402 Al aluminium ug/l ONB I LC042 guanurum guanylureum ug/l A1.042 A LC Tazn246TA Melamine (1,3,5-Triazine-2,4, ug/l A1.042 A LC042 metfmne metformine ug/l A1.042 A LC042 HxC1yeT4Ae Urotropine (hexamethyleentetr ug/l A1.042 A OM TC1yBen 1,2,3-trimethylbenzeen ug/l EM Y OM TC1yBen 1,2,4-trimethylbenzeen ug/l EM Y OM100 12DClC3a 1,2-dichloorpropaan ug/l EM Y OM TC1yBen 1,3,5-trimethylbenzeen ug/l EM Y OM100 3C2yTol 3-ethyltolueen ug/l EM Y OM100 DC1yDS dimethyldisulfide ug/l EM Y OM100 epclhdne epichloorhydrine ug/l EM Y OM100 HxClC2a hexachloorethaan ug/l EM Y OM100 C1ymtclt methylmethacrylaat ug/l EM Y OM100 1C3yBen 1-propylbenzeen ug/l EM Y OM T4C4yT4H 2,2,5,5-tetramethyl-tetrahydro ug/l EM Y OM100 cycc6a cyclohexaan ug/l EM Y OM138 MINLOLE Olie 30 NVT mg/l I I OM151 acad acrylamide mg/l EM Y OM TClC2a 1,1,1-trichloorethaan ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM TClC2a 1,1,2-trichloorethaan ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM229 11DClC2e 1,1-dichlooretheen ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM229 12DClC2a 1,2-dichloorethaan ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM229 DBrClC1a dibroomchloormethaan ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM229 DClBrC1a dichloorbroommethaan ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM229 DClC1a dichloormethaan ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM229 T4ClC2a tetrachloorethaan ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM229 T4ClC2e tetrachlooretheen (per) ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM229 T4ClC1a tetrachloormethaan (tetra) ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM229 TBrC1a tribroommethaan ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM229 TClC2e trichlooretheen (tri) ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM229 TClC1a trichloormethaan (chloroform) ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM229 CFK113 1,1,2-trichloor-1,2,2-trifluoreth ug/l Purge & Trap GC-MS Y OM230 HCB hexachloorbenzeen ug/l EM GC-MS Y OM230 HxClbtDen hexachloorbutadieen ug/l EM GC-MS Y OM230 PeClBen pentachloorbenzeen ug/l EM GC-MS Y OM230 ahch alfa-hexachloorcyclohexaan ug/l EM GC-MS Y OM230 bhch beta-hexachloorcyclohexaan ug/l EM GC-MS Y OM230 chch gamma-hexachloorcyclohexaan ug/l EM GC-MS Y053 M ethode Pagina 11 van 25

12 Analysis IDsW/rapportage naam Omschrijving Com partiment Cas nummer Aantoonbaarheidsgre apportage grens eproduceer brhd Juistheid Eenheid Werkvoorschrift 530OM303 s_pcdf Somparameter PCDF118 en PC 30 NVT ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 s_pcdf9489 Somparameter PCDF94 en PCD 30 NVT ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDD48 2,3,7,8-tetrachloordibenzo-p-d ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDD54 1,2,3,7,8-pentachloordibenzo ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDD66 1,2,3,4,7,8-hexachloordibenzo ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDD67 1,2,3,6,7,8-hexachloordibenzo ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDD70 1,2,3,7,8,9-hexachloordibenzo ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDD73 1,2,3,4,6,7,8-heptachloordibe ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDD75 1,2,3,4,6,7,8,9-octachloordibe ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDF112 2,3,4,6,7-pentachloordibenzof ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDF121 1,2,3,6,7,8-hexachloordibenzo ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDF124 1,2,3,7,8,9-hexachloordibenzo ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDF130 2,3,4,6,7,8-hexachloordibenzo ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDF131 1,2,3,4,6,7,8-heptachloordibe ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDF134 1,2,3,4,7,8,9-heptachloordibe ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDF135 1,2,3,4,6,7,8,9-octachloordibe ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 PCDF83 2,3,7,8-tetrachloordibenzofura ng/l EM GC-MS/MS Y OM303 TCDDEQ Toxische equivalenten DIOXs 30 NVT ng/l EM GC-MS/MS Y OM414 C2yeDAe ethyleendiamine mg/l EM GC-MS Y OM570 s_dtca Dithiocarbamaten (som) 30 NVT ug/l EM GC-MS Y OM665 FoMdHy methylaldehyde (Formaldehyde mg/l EM Spectrometrie Y OM812 1C1y2prldnn 1-methyl-2-pyrrolidinon ug/l EM GC-MS Y TA T4ClFol 2,3,4,5-tetrachloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA T4ClFol 2,3,4,6-tetrachloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA TClFol 2,3,4-trichloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA T4ClFol 2,3,5,6-tetrachloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA TClFol 2,3,5-trichloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA TClFol 2,3,6-trichloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA001 23DClFol 2,3-dichloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA001 s_2425dcp 2,4/2,5-dichloorfenol (som) 30 NVT ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA TClFol 2,4,5-trichloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA TClFol 2,4,6-trichloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA001 26DClFol 2,6-dichloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA001 2ClFol 2-chloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA TClFol 3,4,5-trichloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA001 34DClFol 3,4-dichloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA001 35DClFol 3,5-dichloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA001 3ClFol 3-chloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA001 4ClFol 4-chloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA001 4Cl3C1yFol 4-chloor-3-methylfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA001 PeClFol pentachloorfenol ug/l SOP_AL_C_15164_01 Y TA141 12xyln 1,2-xyleen ug/l SOP_AL_C_ I TA141 s_1314xyl Som 1,3- en 1,4-xyleen 30 NVT ug/l SOP_AL_C_ I TA141 Ben benzeen ug/l SOP_AL_C_ I TA141 cumn cumeen ug/l SOP_AL_C_ I TA141 C2yBen ethylbenzeen ug/l SOP_AL_C_ I TA141 C1yttC4yEtr methyl-tertiair-butylether ug/l SOP_AL_C_ I TA141 styrn styreen ug/l SOP_AL_C_ I TA141 Tol tolueen ug/l SOP_AL_C_ I15680 M ethode Pagina 12 van 25

13 Analysis IDsW/rapportage naam Omschrijving Compartiment Cas numm er Aan toonbaarheidsgrens apportage grens eproduceer brhd Juistheid Eenheid Werkvoorschrift 530TA160 14Dioxaan 1,4-Dioxaan (geen IDSW code) mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 2C4ol 2-butanol mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 actntl acetonitril mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 ByAyt n-butylacetaat 30 NVT mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 NC4ol N-butanol mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 C2yactt ethylacetaat mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 C2OH ethanol mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 2C1yC3ol 2-methylpropanol (iso-butanol) mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 2C3ol 2-propanol mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 2C4on 2-butanon (MEK) mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 4C1y2C5on 4-methyl-2-pentanon (MIBK) mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 C1yactt methylacetaat mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 C1ol methanol mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 T4HoFuraan Tetrahydrofuraan 30 NVT mg/l SOP_AL_C_ Y TA160 3BuOH tertiair Butanol 30 NVT mg/l SOP_AL_C_ Y TA563 PCB101 2,2',4,5,5'-pentachloorbifenyl ug/l SOP_AL_C_15224_01 Y TA563 PCB118 2,3',4,4',5-pentachloorbifenyl ug/l SOP_AL_C_15224_01 Y TA563 PCB138 2,2',3,4,4',5'-hexachloorbifeny ug/l SOP_AL_C_15224_01 Y TA563 PCB153 2,2',4,4',5,5'-hexachloorbifeny ug/l SOP_AL_C_15224_01 Y TA563 PCB180 2,2',3,4,4',5,5'-heptachloorbife ug/l SOP_AL_C_15224_01 Y TA563 PCB28 2,4,4'-trichloorbifenyl ug/l SOP_AL_C_15224_01 Y TA563 PCB52 2,2',5,5'-tetrachloorbifenyl ug/l SOP_AL_C_15224_01 Y TA569 AcNe acenafteen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 AcNy acenaftyleen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 Ant antraceen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 BaA benzo(a)antraceen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 BaP benzo(a)pyreen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 BbF benzo(b)fluorantheen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 BghiPe benzo(ghi)peryleen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 BkF benzo(k)fluorantheen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 Chr chryseen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 DBahAnt dibenzo(a,h)antraceen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 Fen fenanthreen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 Fle fluoreen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 Flu fluorantheen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 InP indeno(1,2,3-cd)pyreen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 Naf naftaleen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA569 Pyr pyreen ug/l SOP_AL_C_15226_01 Y TA TClBen 1,2,3-trichloorbenzeen ug/l SOP_AL_C_ I TA TClBen 1,2,4-trichloorbenzeen ug/l SOP_AL_C_ I TA662 12DClBen 1,2-dichloorbenzeen ug/l SOP_AL_C_ I TA TClBen 1,3,5-trichloorbenzeen ug/l SOP_AL_C_ I TA662 13DClBen 1,3-dichloorbenzeen ug/l SOP_AL_C_ I TA662 14DClBen 1,4-dichloorbenzeen ug/l SOP_AL_C_ I TA662 ClBen chloorbenzeen ug/l SOP_AL_C_ I TA803 FD-902 ammonium 2,3,3,3-tetrafluor ng/l ONB D38407-F42 530TA803 PFBA perfluorbutaanzuur ng/l ONB D38407-F42 530TA803 L_PFBS perfluor-1-butaansulfonaat (lin ng/l ONB D38407-F42 530TA803 PFDA perfluordecaanzuur ng/l ONB D38407-F42 530TA803 L_PFDS perfluor-1-decaansulfonaat (lin ng/l ONB D38407-F42 530TA803 PFDoA perfluordodecaanzuur ng/l ONB D38407-F42 530TA803 PFHpA perfluorheptaanzuur ng/l ONB D38407-F42 530TA803 L_PFHpS perfluor-1-heptaansulfonaat (li ng/l ONB D38407-F42 530TA803 PFHxA perfluorhexaanzuur ng/l ONB D38407-F42 530TA803 L_PFHxS perfluor-1-hexaansulfonaat (lin ng/l ONB D38407-F42 530TA803 PFNA perfluornonaanzuur ng/l ONB D38407-F42 530TA803 PFOA perfluoroctaanzuur ng/l ONB D38407-F42 530TA803 PFOS perfluoroctaansulfonaat ng/l ONB D38407-F42 530TA803 PFOSA perfluoroctaansulfonamide ng/l ONB D38407-F42 530TA803 PFPA perfluorpentaanzuur ng/l ONB D38407-F42 530TA803 PFTeDA perfluortetradecaanzuur ng/l ONB D38407-F42 530TA803 PFTDA perfluortridecaanzuur ng/l ONB D38407-F42 530TA803 PFUdA perfluorundecaanzuur ng/l ONB D38407-F42 730VP002 T Temperatuur 30 NVT oc W009 N VP003 WV Warmtevracht 30 NVT MW NVT N VP014 Debiet Debiet 30 NVT m3/d NVT N VP015 Debiet Debiet 30 NVT m3/h NVT N VP016 dt Temperatuurverschil 30 NVT oc NVT N VP017 Debiet Debiet 30 NVT m3/wk NVT N VP037 O2 zuurstof mg/l W007 N VP050 ph Zuurgraad 30 NVT DIMSLS W006 N VP055 Cl2 chloor mg/l NVT I VP056 Cl2 chloor mg/l NVT I VP057 Cl2 chloor mg/l NVT I Methode Pagina 13 van 25

14 6. Advies 6.1 Meetmethoden In onderstaande tabel staan de per component of componentgroep geadviseerde (genormaliseerde) methoden (referentiemethode ) vermeld. Gelijkwaardige (G) of niet gelijkwaardige alternatieven (NG) zijn eraan toegevoegd. Bij de als gelijkwaardig gekenmerkte methoden mag men er van uit gaan dat WS-Laboratorium beschikt over documentatie waaruit dit blijkt. Bij niet-gelijkwaardige methoden ontbreekt die documentatie of is aangetoond dat de methode van de normmethode afwijkende resultaten oplevert. Bij het voorschrijven van die methoden moet extra aandacht worden besteed aan het afleiden van de lozingseisen. De voor de normmethode afgeleide lozingseis kan niet 1 op 1 overgenomen worden voor de niet-gelijkwaardige alternatieve methode. Bij de normverwijzing worden geen jaartallen vermeld, er wordt verondersteld dat altijd de laatste vigerende versie van de norm wordt gebruikt met inachtneming van de geldende overgangstermijn. De in de tabel weergegeven adviezen stroken in grote lijnen met de in het activiteitenbesluit vastgelegde methoden. Zie onderaan de tabel artikel 2.3 uit het besluit. Het gebruik van alternatieve gelijkwaardige methoden is er expliciet in opgenomen. Let op dat de in deze tabel gestandaardiseerde meetmeethoden en parameters niet de standaard analyses zijn welke het WS laboratorium aanbiedt. Hiervoor wordt verwezen naar hoofdstuk 5 van dit analyseboek. Parameter/component(en) Meetmethode Voorschrift [norm] Type Anorganische Parameters Elementen: Monstername NEN Elementen: Conservering NEN-EN-ISO Elementen: Ontsluiting Koningswater; microwave NEN 6961 Elementen: Ontsluiting Koningswater NEN-EN-ISO Elementen: Ontsluiting Salpeterzuur (HNO3) NEN-EN-ISO G Elementen (geen Hg): NEN 6966 verwijst Ag, Al, As, B, Ba, Be, Bi, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Ga, ICP-AES naar NEN-EN-ISO * In, K, La, Li, Mg, Mn, Mo, Na, Ni, P, Pb, Pr, S, Sc, Sb, (As met hydride-generatie) 11885* Se, Si, Sm, Sn, Sr, Ti, V, W, Zn, Zr Elementen (geen Hg): Ag, Al, As, Au, B, Ba, Be, Bi, Ca, Cd, Ce, Co, Cr, Cs, Cu, Dy, Er, Eu, Fe, Ga, Gd, Ge, Hf, Ho, In, Ir, K, La, Li, Lu, Mg, Mo, Mn, Na, Nd, Ni, P, Pd, Pb, Pr, Pt, b, e, ICP-MS NEN-EN-ISO h, u, S, Sc, Sb, Se, Sm, Sn, Sr, Tb, Te, Th, Ti, Tl, Tm, U, V, W, Y, Yb, Zn, Zr Elementen (geen Hg): Ag, Al, As, B, Ba, Be, Bi, Ca, Cd, Ce, Co, Cs, Cr, Cu, Fe, K, Li, Pb, Mg, Mn, Mo, Na, Ni, b, Sb, Si, Sn, Se, Sr, Te, Ti, V, Zn. F-AAS NEN 6965 G Pagina 14 van 25

15 Parameter/component(en) Meetmethode Voorschrift [norm] Type Arseen: As H-AAS (1 ug/l) NEN-EN-ISO (NEN 6432 vervallen) G Chroom(VI) : Cr(VI) IC-ICP-MS huismethode Alternatief voor Chroom (VI): fotometrie NEN-ISO NG Kwik: Hg AAS (0,1 ug/l) NEN-EN-ISO Alternatief voor Kwik: CV-AFS (0,01 ug/l) NEN-EN-ISO G Alternatief voor Kwik: CV-ICP-MS NEN-EN-ISO G Cyanide: CN 1 Fotometrie en CFA NEN-EN-ISO AOX: Adsorbeerbare organohalogeen-verbindingen Coulometrie NEN-EN-ISO 9562 VOX: Vluchtige organohalogeenverbindingen Coulometrie NEN 6401 (ingetrokken) Alternatief voor VOX: GC-MS NEN-EN-ISO NG Bromaat Ionchromatografie NEN-EN-ISO Alternatief voor Bromaat: Ionchromatografie met PC NEN-EN-ISO G Chloraat Ionchromatografie NEN-EN-ISO EOX: Extraheerbare organohalogeen-verbindingen EOX vluchtigen: Coulometrie NEN 6401 (ingetrokken) EOX niet-vluchtigen: Coulometrie NEN 6402 EOX vluchtigen en niet-vluchtigen: Coulometrie NEN 6676 (ingetrokken) BZV: Biologisch zuurstofverbruik Electrochemisch NEN-EN /2 Alternatief voor BZV: Electrochemisch ISO /2 G Zuurstof: O2 iodometrisch NEN-EN-ISO 5814 electrochemisch NEN-EN-ISO 5813 G optisch NEN-ISO G CZV: Chemisch zuurstofverbruik Spectroscopie NEN-ISO Alternatief voor CZV: Titrimetrie NEN 6633 G Alternatief voor CZV in geval Cl/CZV > 100 NEN A1 Alternatief voor CZV: TOC NEN-EN 1484 NG Vrij chloor: Cl2 Titrimetrie NEN-EN-ISO G Alternatief voor Cl2: NEN-EN-ISO G Alternatief voor Cl2: NEN-EN-ISO G TOC Verbranding en I NEN-EN 1484 NG OBD :Onopgeloste bestanddelen Glasvezelfiltratie NEN-EN 872 Alternatief voor OBD: Papierfiltratie NEN 6621 NG Alternatief voor OBD: Membraanfiltratie NEN 6484 NG Nutrienten en anionen: Cl, NH4 N, NO2 N, NO3 N, PO4 P, SO4, SiO2 Si Fotometrie en DA NEN-EN-ISO Nutrienten en anionen: Br, Cl, F, NO2 N, NO3 N, PO4 P, SO4 IC(-MS) NEN-EN-ISO G 1 De parameter vrij cyanide dient beschouwd te worden in relatie tot het evenwicht met totaal-cyanide. In bepaalde omstandigheden kan de volgens NEN-EN-ISO voorgeschreven conservering, zijnde het op ph>10 brengen van het monster, het evenwicht verstoren en het oorspronkelijke gehalte aan vrij cyanide doen toenemen door het vrijmaken van gebonden cyanide uit de matrix. In onderhavige geval kan door het monster koel en donker te bewaren, door geen ph-verhoging toe te passen, èn door zo snel mogelijk te laten analyseren dit evenwicht zoveel mogelijk bewaard blijven. Pagina 15 van 25

16 Parameter/component(en) Meetmethode Voorschrift [norm] Type Alternatief voor Cl: Fotometrie en CFA NEN-EN-ISO G Alternatief voor (opgelost) F: Ionselectieve electrode ISO G Alternatief voor F: Fotometrie en CFA NEN 6589 G Alternatief voor F: Potentiometrie NEN 6578 G Alternatief voor SO4: Titrimetrie NEN 6487 G Alternatief voor PO4 P: Fotometrie en CFA NEN-EN-ISO G Alternatief voor PO4 P: Fotometrie NEN-EN-ISO 6878 G Alternatief voor PO4 P: ICP-AES NEN-EN-ISO NG Alternatief voor NO2 N: Fotometrie en CFA NEN-EN-ISO G Alternatief voor NO3 N: Fotometrie en CFA NEN-EN-ISO G Alternatief voor NH4 N: Fotometrie en CFA NEN 6646 G Alternatief voor NH4 N: Fotometrie en CFA NEN-EN-ISO G Alternatief voor NH4 N: Titrimetrie NEN-ISO 5664 G Kjeldahl stikstof: Kj N Fotometrie en CFA NEN 6646 Alternatief voor Kj N: Titrimetrie of fotometrie NEN-ISO 5663 G totaal Fosfor: tp Fotometrie en CFA NEN-EN-ISO Alternatief voor tp: ICP-AES NEN-EN-ISO G Alternatief voor tp: Fotometrie en FIA NEN-EN-ISO G Alternatief voor tp: Fotometrie NEN-EN-ISO 6878 G Alternatief voor tp: ICP-MS NEN-EN-ISO G totaal Stikstof: tn Som van Kj N, NO2 N en NO3 N Alternatief voor tn: Destructie en fotometrie NEN-EN-ISO G Alternatief voor tn: Verbranding en Chemiluminiscentie NEN-EN G ph: zuurgraad Electrochemisch NEN-EN-ISO Organische Parameters Acrylmonomeren (ACMOs): Acrylonitril, metylacrylaat, ethylacrylaat, GC-MS met headspace tertiair butylacrylaat, iso-butylacrylaat, extractie ISO n-butylacrylaat (butylacrylaat) Alkylfenolen: Nonylfenol, nonylfenol di-ethoxylaten, GC-MS Huismethode nonylfenol mono-ethoxylaten Amines 2-aminoethylpiperazine, diethyleen triamine, dimethylamine.hcl, ethyleendiamine, LC-DAD na derivarisatie met monoethanolamine, monomethylamine, m-toluoylchloride Huismethode pentaethyleenhexamine, piperazine, tetraethyleenpentamine, triethyleentetramine AWcomp2: GC-MS na vloeistof/vloeistof 1,3-dichloor-2-propanol, monochloorhydrine extractie met DCM Huismethode Broomhoudende vlamvertragers (BF): alfa-hexabroomcyclododecaan, beta-hexabroomcyclododecaan, gamma-hexabroomcyclododecaan, tetrabroom-bisfenol-a, tris(tribroomneopentyl)fosfaat LC-MS-ESI Huismethode Pagina 16 van 25

17 Parameter/component(en) Meetmethode Voorschrift [norm] Type Bestrijdingsmiddelen (BMCFAZ): 2,4-dichloorfenoxyazijnzuur, 2-methyl-4-chloorfenoxyazijnzuur, 2-methyl-4-chloorfenoxypropionzuur (racemisch) Bestrijdingsmiddelen (BMGLYAMP): (aminomethyl)phosphonic acid, glufosinaat-ammonium, glyfosaat (N-(phosphonomethyl)glycine) Polaire Bestrijdingsmiddelen (Pol BM) Diuron, Irgarol Chloorbenzenen: Monochloorbenzeen, 1,2-Dichloorbenzeen, 1,3-Dichloorbenzeen, 1,4-Dichloorbenzeen, 1,2,3-Trichloorbenzeen, 1,2,4-Trichloorbenzeen, 1,3,5-Trichloorbenzeen Chloorfenolen 2-chloorfenol, 3-chloorfenol, 4-chloorfenol, 2,3-dichloorfenol, 2,4/2,5-dichloorfenol (som), 2,6-dichloorfenol, 3,4-dichloorfenol, 3,5-dichloorfenol, 2,3,4-trichloorfenol, 2,3,5-trichloorfenol, 2,3,6-trichloorfenol, 2,4,5-trichloorfenol, 2,4,6-trichloorfenol, 3,4,5-trichloorfenol, 2,3,4,5-tetrachloorfenol, 2,3,4,6-tetrachloorfenol, 2,3,5,6-tetrachloorfenol, pentachloorfenol, 4-chloor-3-methylfenol Fenolindex Waterdampvluchtige fenolen Dibenzodioxines, dibemzofuranen, TEQ (DIOXsTEQ): 2,3,7,8-T4CDD (PCDD48), 1,2,3,7,8-PCDD (PCDD54), 1,2,3,4,7,8-HxCDD (PCDD66), 1,2,3,6,7,8-HxCDD (PCDD67), 1,2,3,7,8,9-HxCDD (PCDD70), 1,2,3,4,6,7,8-HpCDD(PCDD73), OCDD (PCDD75), 2,3,7,8-T4CDF (PCDF83), som PCDF94 en PCDF89, 2,3,4,7,8-PCDF (PCDF112), som PCDF118 en PCDF119, 1,2,3,6,7,8-HxCDF (PCDF121), 1,2,3,7,8,9-HxCDF (PCDF124), 2,3,4,6,7,8-HxCDF (PCDF130), 1,2,3,4,6,7,8-HpCDF(PCDF131), 1,2,3,4,7,8,9-HpCDF(PCDF134), OCDF (PCDF135), Toxische equivalenten DIOXs LC-MS Huismethode LC- met fluorescentiedetectie Huismethode LCMS-MS na Solid Phase Extractie (SPE) Huismethode GC-MS analyse na vloeistof/vloeistof extractie of NEN-EN-ISO headspace extractie GC-ECD na vloeistof/vloeistof extractie NEN-EN Fotometrische bepaling m.b.v. doorstroomcel bij 470nm tot 475 nm. Wordt NEN-ISO met en zonder destillatie toegepast. Fotometrische bepaling m.b.v. cuvet bij ca. 510 nm, toegepast met destillatie. NEN 6670 GC-MS na isotoopverdunning- NEN-ISO Pagina 17 van 25

18 Parameter/component(en) Meetmethode Voorschrift [norm] Type Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (EPAK's): Naftaleen, Acenaftyleen, Acenafteen, Fluoreen, Fenantreen, Antraceen, Fluorantheen, Pyreen, Benz(a)antraceen, Chryseen, Benzo(b)fluorantheen, HPLC met fluorescentiedetectie na NEN-EN-ISO Benzo(k)fluorantheen, Benz(a)pyreen, Dibenzo(a,h)antraceen, Benzo(ghi)peryleen, Indeno(1,2,3-cd)pyreen vloeistof-vloeistof extractie Alternatief voor PAK GC-MS G Vluchtige verbindingen headspace GCMS (GCMS-VL): 1,2,3-trimethylbenzeen, 1,2,4-trimethylbenzeen, 1,3,5-trimethylbenzeen, GC-MS na headspace ethyltertiairbutylether, methyltertiairbutylether, extractie NEN-EN-ISO n-pentaan, heptaan, hexaan, octaan, n-propylbenzeen, tertiair amylmethylether, vinylchloride(monochlooretheen) Hexachloorkoolwaterstoffen (HCK's): Hexachloorbenzeen, Hexachloorbutadieen, Alpha-hexachloorcyclohexaan, GC-ECD detectie na NEN-EN-ISO 6468 Beta-hexachloorcyclohexaan, vloeistof/vloeistof- extractie en/of NEN-EN Gamma-hexachloorcyclohexaan, Hexachloorethaan, Pentachloorbenzeen Organochloor pesticiden (OCP): Alachlor, ( som Cyclodiene pesticiden Aldrin, Dieldrin, Endrin, Isodrin), (DDT-totaal: op -DDT, pp -DDT, pp -DDD, pp -DDE), Hexachlorobenzene (HCB), Hexachlorobutadiene (HCBD), alpha-hexachlorocyclohexane, SPE-GC-MS NEN-EN beta-hexachlorocyclohexane, delta-hexachlorocyclohexane, gamma-hexachlorocyclohexane, Pentachlorobenzene, 1,2,3-Trichlorobenzene, 1,2,4-Trichlorobenzene, 1,3,5-Trichlorobenzene, Endosulfan-I (alpha), Endosulfan-II (beta) Monocyclische aromatische koolwaterstoffen (MAKs): GC-MS detectie na Benzeen, tolueen, ethylbenzeen, purge&trap extractie, 1,3-xyleen e.o. 1,4-xyleen, 1,2-xyleen (o-xyleen), alternatief GC-MS na NEN-EN-ISO cumeen (isopropylbenzeen), styreen (vinylbenzeen) headspace extractie Alternatief voor MAK: ISO NG Methyl tertiair butylether en BTEX (MAK) componenten (MTBEBTEX): Benzeen, tolueen, ethylbenzeen, 1,3-xyleen e.o. 1,4-xyleen, 1,2-xyleen (o-xyleen), cumeen GC-MS detectie na (isopropylbenzeen), styreen (vinylbenzeen), purge&trap extractie, NEN-EN-ISO methyltertiairbutylether (MTBE), Naftaleen Pagina 18 van 25

19 Parameter/component(en) Meetmethode Voorschrift [norm] Type Alternatief voor BTEX en MTBEBTEX: GC-MS na headspace xtractie ISO NG GC-MS na extractie ISO NG Organotin verbindingen: Monobutyltin, Dibutyltin, Tributyltin, Tetrabutyltin, GC met verschillende detectie methoden na NEN-EN-ISO Difenyltin, Trifenyltin extractie met hexaan Broomhoudende brandvertragers polybroomdifenylethers (PBDE's): GC met MS-NCI detectie na PBDE28, PBDE47, PBDE49, PBDE85, PBDE99, ASE of Soxhlett extractie Huismethode PBDE100, PBDE138, PBDE153, PBDE154 Alternatief voor PBDE s: NEN-EN-ISO NG Polychloorbifenylen, (PCB s) GC analyse na PCB-28, PCB-52, PCB-101, PCB-118, PCB-138, PCB- NEN-EN-ISO 6468 vloeistof/vloeistof- extractie 153, PCB-180 Alternatief voor PCB GC-MS G S4NP4TOP para-tert-octylfenol, som 4-nonylfenol-isomeren GC-NCI/MS analyse na derivatisatie met ISO pentafluor-benzoylchloride Signalering verhoogde gehaltes organische microverontreinigingen (SIVEGOM, 28 componenten) 1,3-diacetylbenzeen, 1,4-dichloorbenzeen, 2,4,6-trimethylpyridine, 2,4-dimethylbenzaldehyde, 2,6,6-trimethyl-2-cyclohexene-1,4-dione, 2-methylchinoline, 2-methylnaftaleen, acridine, GC-MS detectie na benzofenon, benzonitril, caffeine, camphor, difenyl, vloeistof/vloeistof extractie Huismethode dipropylene glycol monomethylether, fenantreen, met DCM galaxolide, Hexachloorbenzeen, menthol, methylfenylketon (acetofenon), naftaleen, N-bytylbenzeensulfonamide, N-methyl-2-pyrrolidinone, n-octacosane, pentaan-1,3-diol-2,2,4-trimethyl, squaleen, surfynol 104, TAED, Tris (2-chloorisopropyl) fosfaat (Fyrol PCF) Vluchtige gehalogeneerde koolwaterstoffen (VCK): 1,1-dichlooretheen (vinylideenchloride), dichloormethaan (methyleenchloride), trichloormethaan (chloroform), 1,1,1-trichloorethaan (methylchloroform), Huismethode tetrachloormethaan (tetra), 1,2-dichloorethaan GC-MS detectie na afgeleid van (ethyleendichloride), trichlooretheen (tri), headspace extractie ISO dichloorbroommethaan, 1,1,2-trichloorethaan, tetrachlooretheen (per), tribroommethaan (Bromoform), tetrachloorethaan (som beide isomeren), dibroomchloormethaan, 1,1,2-trichloortrifluorethaan Alternatief voor VCK: GC-MS analyse na Purge&Trap extractie NEN NG Pagina 19 van 25

20 Parameter/component(en) Meetmethode Voorschrift [norm] Type Vluchtige Organische Componenten (VOC, 58 componenten): 1,1,1-trichloorethaan (methylchloroform), 1,1,2,2-tetrachloorethaan, 1,1,2-trichloorethaan, 1,1-dichloorethaan, 1,1-dichlooretheen (vinylideenchloride), 1,2-dichloorpropaan, 1,2,3-trichloorbenzeen, 1,2,3-trichloorpropaan, 1,2,3-trimethylbenzeen, 1,2,4-trichloorbenzeen, 1,2,4-trimethylbenzeen, 1,2-dichloorbenzeen, 1,2-dichloorethaan (ethyleendichloride), 1,2-xyleen (o-xyleen), 1,3-dichloorpropaan, 1,3,5-trichloorbenzeen, 1,3,5-trimethylbenzeen (mesityleen), 1,3-dichloorbenzeen, 1,3-xyleen e.o. 1,4-xyleen, 1,4-dichloorbenzeen, 1-ethyl-2-methylbenzeen (o- Ethyltolueen), 1-ethyl-3-methylbenzeen (m-ethyltolueen), 1-ethyl-4-methylbenzeen (p-ethyltolueen), 2,2,5,5-tetramethyl-tetrahydrofuran, 2-chloortolueen, 3-chloorpropeen (allylchloride), 3-chloortolueen, benzeen, GC-MS detectie na Purge&Trap extractie NEN cis-1,2-dichlooretheen, cis-1,3-dichloorpropeen, cumeen (isopropylbenzeen), cyclohexaan, dibroomchloormethaan, dibroommethaan (Casnr ), dichloorbroommethaan, dichloormethaan (methyleenchloride), dicyclopentadieen, di-isopropylether, dimethoxymethaan, dimethyldisulfide, epichloorhydrine, ethylbenzeen, hexachloorethaan, methylmethacrylaat, methyltertiairbutylether (MTBE), monochloorbenzeen, naftaleen, n-propylbenzeen, styreen (vinylbenzeen), tertiair butyl benzeen, tetrachlooretheen (per), tetrachloormethaan (tetra), tolueen, trans-1,2-dichlooretheen, trans-1,3-dichloorpropeen, tribroommethaan (Bromoform), trichlooretheen (tri), trichloormethaan (chloroform), vinylchloride Water Oplosbare Verbindingen (WOV's): Methanol, ethanol, acetonitril, 2-propanol (isopropylalcohol), tertiair butylalcohol (tert. Butanol), methylacetaat, 2-butanon (methylethylketon), secundair butylalcohol (2-butanol), ethylacetaat, 2-methylpropanol (isobutylalcohol / iso-butanol), tetrahydrofuraan, tertiair amylalcohol, 1-butanol (butanol), GC-FID detectie na headspace extractie Huismethode 2-chloorethanol, 1,4-dioxaan, methylisobutylketon, n-butylacetaat (butylacetaat), ethoxy-ethylacetaat (2-ethoxyethylacetaat) Gehalogeneerde organocarbonzuren (XAZ s): GC-MS detectie na Monobroomazijnzuur, dibroomazijnzuur, monochloorazijnzuur, extractie en Huismethode dichloorazijnzuur, trichloorazijnzuur, broomchloorazijnzuur methylering Minerale olie GC-FID detectie na vloeistof extractie NEN-EN-ISO Chlooralkanen GC-MS en negatieve NEN-EN-ISO C10-C13 chemische ionisatie (Water quality - (NCI) detectie na Determination of short- vloeistof/vloeistof chain polychlorinated extractie alkanes (SCCPs)) Pagina 20 van 25