groningen 1 1 JUNI 2013 Aan Provinciale Staten Datum Briefnummer Zaaknummer Behandeld door Telefoonnummer Antwoord op Bijlage Onderwerp

Transcriptie

1 ^ groningen Aan Provinciale Staten UJ Datum Briefnummer Zaaknummer Behandeld door Telefoonnummer Antwoord op Bijlage Onderwerp 1 1 JUNI /24/A.9, ECP Rietman J.H. (050) h.rietman@provinciegroningen.nl AB-vergadering Groningen Seaports dd. 14 juni a.s. Geachte dames en heren. (/) ec UJ O Op 14 juni a.s. zal een vergadering van het Algemeen Bestuur van Groningen Seaports (GSP) worden gehouden. Voor deze vergadering zijn o.a. de vaststelling van de Jaarrekening 2012 en de vaststelling van de Raambegroting 2014 van GSP geagendeerd. Op grond van de bestaande gemeenschappelijke regeling, kunnen Provinciale Staten bij het Dagelijks Bestuur van GSP desgewenst blijk geven van hun gevoelens ten aanzien van deze stukken. Naar aanleiding van het verzoek van uw Presidium zoals verwoord in een brief dd. 27 mei jl. van de Statengriffie aan ons College, wordt hierna kort ingegaan op de bedoelde jaarrekening en begroting. 1. De Programmaverantwoording De Programmaverantwoording 2012 kent de gebruikelijke opzet i.e. (1) de tekst van het jaarverslag, (2) de tekst van de zgn. paragrafen waarin nader wordt ingezoomd op enkele bijzondere onderwerpen en (3) de eigenlijke jaarrekening met een toelichting op de balans en de exploitatierekening. Zoals gebruikelijk is de jaarrekening is in eerste instantie opgesteld conform het Besluit Begroting en Verantwoording provincie en gemeenten (BBV), waarbij door GSP echter op enkele punten daarvan bewust is afgeweken en in plaats daarvan de waarderingsrichtlijnen van het Burgeriijk Wetboek (BW) zijn gevolgd. De reden daarvan is dat het volgen van het BW op die punten, naar de mening van GSP een juister beeld oplevert ten aanzien van de financiële situatie van het bedrijf. Met de hiervoor genoemde handelwijze is in eerdere jaren ingestemd door de voormalige accountant van GSP, maar de huidige accountant heeft aangegeven van oordeel te zijn dat GSP als GR onverkort de richtlijnen van het BBV dient te volgen en dat daarom een waardering conform het BW van o.a. de erfpachtgronden, deelnemingen en financiële instrumenten niet aanvaardbaar is. Omdat handhaving van deze afwijkingen van het BBV zou leiden tot een afkeurende accountantsverklaring, is vervolgens alsnog een aangepaste jaarrekening opgesteld, waarin de BBV-richtlijnen wel onverkort zijn gevolgd. 06-HB-SG-001 De provincie Groningen werkt volgens normen die 2Sjn vastgelegd jn een handvest voor dïen.stverlenmg. Dit handvest vindt u op onze website of kunt u opv.-agen bij de afdeling Communicatie en Kabinet, Publieksvoorlichting:

2 De accountant heeft daarbij inmiddels een goedkeurende verklaring afgegeven. Het voorgaande betekent dat er thans twee jaarrekeningen vooriiggen ter vaststelling door het AB. Hieronder zal voornamelijk worden ingegaan op de eerstgenoemde jaarrekening (waarin dus deels het BW is gevolgd), mede omdat die jaarrekening de basis zal vormen voor de openingsbalansen van de op te richten NV en de GR "nieuwe stijl", wanneer door het AB tijdens deze vergadering definitief wordt besloten tot verzelfstandiging van GSP. Daarna zal nog kort worden ingegaan op de aangepaste jaarrekening, die zoals gezegd wel volledig is opgezet conform de richtlijnen van het BBV. Een nadere toelichting is overigens te vinden in de oplegnotitie bij de Programmaverantwoording 2012 en de Raambegroting 2014, die is toegevoegd aan de stukken voor deze AB-vergadering. Balans Het afgelopen jaar zijn er geen belangrijke stelselwijzigingen doorgevoerd, die (zoals in de jaarrekening over 2011) van invloed zijn geweest op de waarderingen van gronden en derivaten. De ontwikkelingen in de balans tussen ultimo 2011 en ultimo 2012 zijn dan ook vooral beïnvloed door het verioop van de verschillende grote projecten die in 2012 zijn uitgevoerd. Deze hebben aan de actiefkant o.a. geleid tot een toename van de waarde van de grond-, weg- en waterbouwkundige werken van ca. 154 min tot ca. 183 min en aan de passiefkant tot een groei van de schulden van ca. 152 min tot ca. 190 min vanwege de daarmee verbonden financiering. Het eigen vermogen van GSP is in het verslagjaar toegenomen van ca. 205 min tot ca. 218 min, maar omdat het balanstotaal verhoudingsgewijs nog sterker is gegroeid, is de solvabiliteit (aandeel van het eigen vermogen in het balanstotaal) gedaald van 53.0% tot 49.6%. De solvabiliteit van GSP lag enkele jaren geleden boven de 70%, maar het huidige niveau is nog steeds relatief hoog. Dat na de verzelfstandiging van GSP de NV niettemin vooralsnog niet in staat zal zijn tot een zelfstandige (d.w.z. buiten borgstelling van de GR) financiering, heeft dan ook voornamelijk te maken met het door haar nog niet kunnen voldoen aan andere ratio's waar banken in dat verband op letten. Bij verzelfstandiging van GSP vormt de genoemde omvang van het eigen vermogen ( 218 min), de basis voor de vermogensinbreng door de GR in de NV. Dit bedrag wordt door de GR dan voor 90% gestort ten titel van aandelenkapitaal en voor de resterende 10% aangemerkt als lening van de GR aan de NV. De huidige accountant heeft overigens ingestemd met de wijze waarop door zijn voorganger de derivatencontracten zijn verwerkt in de balans (een voorziening voor de negatieve waarde van het overhedgedeel in de beide thans lopende contracten en niet voor de totale negatieve waarde van de gehele derivatenportefeuille). De accountant is verder van oordeel dat in deze jaarrekening geen additionele afboeking nodig is op de vordering van GSP op Fivel poort CV, omdat in 2012 weer een gronduitgifte op dit bedrijvenpark heeft plaatsgevonden. Daarbij wordt wel aangetekend dat in 2014 opnieuw getoetst zal worden of de bestaande veriiesvoorziening van 4.5 min toereikend is. In de paragraaf "Niet uit de balans blijkende verplichtingen" wordt overigens nog melding gemaakt van de discussie met het Rijk over de verplichting van GSP tot afdracht in 2028 aan Domeinen van de helft van de gerealiseerde meerwaarde bij de uitgifte sinds 1998 van de voormalige Domeingronden (648 ha). De in dit verband gevoerde discussie over de precieze interpretatie van het begrip "integrale

3 kostprijs", is nog niet afgerond. De opvattingen van GSP en Domeinen ten aanzien van de mogelijke omvang van de bedoelde meerwaarde en daarmee van de afdracht aan het Rijk, lopen daardoor uiteen. Exploitatierekening De exploitatierekening over het verslagjaar sluit met een netto resultaat van ruim 1.6 min. In de suppletoire begroting 2012 (opgesteld eind 2011) was terzake een netto resultaat voorzien van slechts ca. 0.3 min. Deze overschrijding van het daadwerkelijke resultaat over 2012 ten opzichte van de verwachting van eind 2011, kent een aantal oorzaken. Aan de kant van de opbrengsten valt met name het ca. 1.4 min hoger dan begrote havengeld zeeschepen op. Dit heeft voornamelijk te maken met de door RWE voor het eerst betaalde jaariijkse havengeldgarantie vanwege het gereedkomen van de kade langs de Wilhelminahaven. Aan de kant van de lasten vallen o.a. de meevallers op van ca. 0.5 min door het alsnog activeren (d.i. toerekenen aan projectinvesteringen) van onderzoekskosten en van ruim 0.6 min door lager uitgevallen baggerkosten. Het positieve effect daarvan wordt echter meer dan gecompenseerd door bijna 1.7 min hoger dan begrote algemene kosten vanwege een voorziening voor oninbare vorderingen w.o. een vordering van GSP op Aldel. Per saldo lag het daadwerkelijke operationeel resultaat ruim 1.4 min boven dat van de suppletoire begroting. Teneinde tot het netto resultaat te komen, dient het operationeel resultaat echter tenslotte nog te worden verrekend met de mutaties voorzieningen, het resultaat deelnemingen, de financiële baten en lasten en de afschrijvingen. Daarbij zijn drie forse afwijkingen opgetreden ten aanzien van de begrote bedragen, die elkaar in hun effect op het netto resultaat per saldo echter vrijwel geheel compenseren. Het gaat daarbij om een niet-begrote dotatie van ca. 1.4 min aan de voorziening voor infrastructuur en baggerwerk, om een eveneens niet begroot veriies op deelnemingen van ca min (waarvan kan worden toegeschreven aan Fivel poort) en om een overschrijding van de begrote financiële baten van ca. 2.1 min (waarvan ca. 1.3 min kan worden toegeschreven aan een vrijval van de voorziening derivatenportefeuille). De jaarrekening conform BBV De jaarrekening die vervolgens volledig is opgesteld conform de richtlijnen BBV en die dus eigenlijk fungeert als de formele jaarrekening 2012 van GSP, laat een belangrijk hogere waardering erfpachtgronden zien (de overige correcties ten opzichte van de hiervoor genoemde jaarrekening die zoals gezegd op onderdelen afwijkt van het BBV, zijn van minder belang). De in dit verband herberekende netto contante waarde van de lopende erfpachtcontracten, leidt namelijk tot een ruim 20 min hogere waardering van die contracten, die doorwerkt in een corresponderende toename van de omvang van het eigen vermogen en het balanstotaal. Het BBV kent i.v.m. de waardering van erfpachtgronden andere richtlijnen dan het BW, dat op dit punt tot dusver werd gevolgd. Tegen die achtergrond is

4 een herberekeningsmodel opgesteld, waaraan verschillende uitgangspunten ten grondslag liggen. Enkele van die uitgangspunten (m.n. de aanname ten aanzien van de looptijd van de erfpachtcontracten), zijn van wezenlijke betekenis voor de uitkomsten van deze herwaarderingsexercitie. Een en ander leidt er toe dat de berekende contante waarde van de erfpachtcontracten toeneemt van ruim 139 min tot bijna 160 min. Het onverkort volgen van het BBV heeft ook een (geringe) invloed op de hoogte van het netto resultaat, omdat in de post deelnemingen dan alleen het veriies van Fivelpoort CV mag worden verwerkt en niet de (kleine) winst van het RSCG. Als gevolg hiervan daalt het netto resultaat over 2012 van min (berekening deels conform BW) tot min (herberekening geheel conform BBV) Het AB wordt voorgesteld de jaarrekening 2012 vast te stellen en het netto resultaat van min volledig toe te voegen aan de bestemmingsreserve, die kan worden ingezet ter cofinanciering van toekomstige investeringsprojecten. 2. De Raambegroting In verband met de tijdige indiening bij BZK van de raambegroting voor 2014 (in het najaar volgt nog de meer gedetailleerde en geactualiseerde suppletoire begroting), is voor deze AB-vergadering ook de concept-raambegroting geagendeerd voor de GR. Omdat raden en staten inmiddels hebben ingestemd met de verzelfstandigingsplannen voor GSP, is daarbij uitgegaan van de GR "nieuwe stijl". Zoals bekend zal per datum verzelfstandiging de (economische) eigendom van de activa van GSP worden ingebracht in de NV, die vervolgens de bedrijfsactiviteiten voor haar rekening en risico zal gaan uitoefenen. De balans en exploitatierekening van de GR "nieuwe stijl, zullen er daarom geheel anders uitzien dan die van de GR "oude stijl". De vooriiggende concept-raambegroting 2014 is afgeleid van het Financieel Meerjarenoverzicht (fmp) voor de GR "oude stijl", dat in december jl. door het AB is besproken. Volgens dit fmp zou de exploitatierekening voor 2014 sluiten met een netto resultaat van min. Daarbij is toen echter nog uitgegaan van de vestiging in dat jaar van een gascentrale van Eemsmond Energie, waarmee een opbrengst uit grondverkoop van ca. 9.3 min gemoeid zou zijn geweest. Omdat kort voor de jaarwisseling duidelijk is geworden dat haar moederbedrijf Advanced Power alsnog afziet van deze vestiging, ziet het exploitatieplaatje voor 2014 er nu echter anders uit. De geactualiseerde begrotingen voor de GR en de NV, laten voor 2014 thans het volgende netto resultaat zien: * GR oude stijl: min * GR nieuwe stijl: min *NV: min In elk van deze begrotingen is rekening gehouden met het niet doorgaan van de genoemde grondtransactie ( 9.3 min) en met hogere rentelasten ( 0.2 min), omdat daardoor ook meer externe financiering zal moeten worden aangetrokken. De extra veriaging ( 0.5 min) van het resultaat van de NV ten opzichte van dat van de GR "oude stijl", houdt verband met de hogere personeelskosten die annex zijn met de verzelfstandiging, als gevolg van o.a. een eenmalige netto vergoeding van die aan het personeel zal worden verstrekt i.v.m. het veriies van de ambtenarenstatus.

5 In de begroting van de GR "nieuwe stijl", zijn de uitgaven vanwege de door de GR aan de NV te betalen dienstenvergoeding, gelijk gesteld aan de inkomsten vanwege de door de NV aan de GR te betalen rente over lening en borgstelling. Het netto resultaat van de GR "nieuwe stijl" is daardoor in wezen gelijk aan het netto resultaat van haar deelneming in de NV (- 3.4 min), vermeerderd met het bedrag van de jaariijkse uitkering die de GR aan haar participanten moet doen (totaal ) op grond van hierover in het verieden gemaakte afspraken. Het genoemde negatieve resultaat zal op de balans van de GR ten laste worden gebracht van de waarde van haar deelneming in de NV. Het AB wordt voorgesteld de raambegroting 2014 van de GR "nieuwe stijl" vast te stellen. Evaluatie Overeenkomstig de bestaande gemeenschappelijke regeling berust de bevoegdheid tot vaststelling van de jaarrekening en de begroting van Groningen Seaports bij het Algemeen Bestuur. Zoals gezegd kunnen raden en staten desgewenst echter van hun gevoelens ten aanzien van deze stukken doen blijken. Provinciale Staten dienen zelf te bepalen of zij van dit recht gebruik willen maken. In reactie op het verzoek van het Presidium tot het kenbaar maken van een concept-zienswijze terzake, willen wij uw Staten echter het volgende meegeven. De jaarrejien ing Wij zijn van mening dat GSP met het opstellen van (1) een jaarrekening waarbij op enkele punten de waarderingsrichtlijnen van het BW zijn gevolgd en daarnaast (2) een jaarrekening die volledig conform het BBV is opgesteld, in de gegeven situatie verstandig heeft gehandeld. De jaarrekening die kan dienen als basisvoor de openingsbalansen van de op te richten NV en de GR "nieuwe stijl", wanneer het AB tijdens deze vergadering definitief besluit tot verzelfstandiging, dient namelijk te zijn opgezet overeenkomstig de uitgangspunten van de eerstgenoemde jaarrekening. De laatstgenoemde jaarrekening fungeert echter als de formele jaarrekening van GSP over Zoals gezegd heeft de accountant bij die jaarrekening inmiddels een goedkeurende verklaring afgegeven. De begroting Als gevolg van het niet doorgaan van de hiervoor genoemde grondtransactie, laat de raambegroting voor het komende jaar een stevig veriies zien. Daarbij dient overigens wel te worden bedacht dat gelet op bestaande acquisitiecontacten, dit beeld in de suppletoire begroting die later dit jaar zal worden opgesteld, nog kan wijzigen. Het lijkt ons echter duidelijk dat de gevolgen van de huidige economische en financiële crisis ook aan Groningen Seaports niet voorbij zijn gegaan of nog zullen gaan. Een en ander onderstreept naar onze mening nog eens de wenselijkheid van overgang op een bestuursvorm, die het mogelijk maakt te voorzien in een onafhankelijke en professionele corporate governance. De voorgenomen verzelfstandiging van de bedrijfsuitoefening biedt daartoe de nodige voorwaarden.

6 Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Groningen:, voorzitter. secretaris.