PROGRAMMA. Concert ZOMER. Stevenskerk Nijmegen. nijmeegseorgelkring

Transcriptie

1 PROGRAMMA Concert ZOMER 2019 Stevenskerk Nijmegen nijmeegseorgelkring

2 Concert ZOMER2019 De Nijmeegse Orgelkring heet u van harte welkom bij de Concert zomer 2019 in de Nijmeegse Sint Stevenskerk. Wij kunnen u dit jaar weer een mooie reeks concerten aanbieden, met de diversiteit en kwaliteit die u van ons gewend bent. De Nijmeegse Orgelkring heeft met Leo van Doeselaar, Ben van Oosten en Jan Jansen, drie kopstukken uit de Nederlandse orgelwereld, kunnen contracteren. Daarnaast zijn er twee Bachconcerten, waarvoor de genodigde Bach-specialisten een mooie selectie uit het omvangrijke oeuvre van Bach hebben gemaakt. Derde bijzonder aspect zijn de twee meditatieve concerten van de hand van Toon Hagen en Johan Luijmes. De ruimte van de monumentale Stevenskerk die de krachtige klank van het Königorgel altijd al veel extra s meegeeft, speelt in deze concerten een nog prominentere rol. Wij wensen u veel luisterplezier. Nijmeegse Orgelkring Canto Canto Ostinato Ostinato 18 juni 20:30 uur Toon Hagen Canto Ostinato Toon Hagen beschouwt een uitvoering van de Canto Ostinato van Simeon ten Holt altijd weer als een mooie en spannende reis. De Canto Ostinato bestaat uit meerdere korte secties van slechts enkele maten. Sommige secties kunnen worden herhaald, andere vormen een melodische brug die slechts één keer worden gespeeld. De componist heeft de uitvoeringsmogelijkheden geheel vrijgelaten. De uitvoerende muzikant maakt van tevoren meestal wel een plan voor de te spelen secties, maar zal nog niet vastleggen wat de volgorde is en hoe vaak een bepaalde sectie wordt herhaald. Hij beslist pas tijdens de uitvoering hoe het stuk zich ontwikkelt. Een uitvoering op een orgel in een kerk kent weer heel andere muzikale uitdagingen, dan de meer gebruikelijke uitvoering door pianisten op een vleugel. De organist heeft te maken met de akoestiek van een kerk, het instrument en alle beschikbare klankkleuren. De vertolker kan het werk in een ongekend rijke regenboog van klankkleuren laten horen. Dat geeft een heel ander klankbeeld dan de gebruikelijke vrijwel monochrome uitvoeringen op twee of vier piano s. Ook over de wijze waarop hij het instrument zal gebruiken, zoals de registerkeus, maakt Hagen vooraf wel degelijk een plan. Maar tijdens de uitvoering kan het anders lopen.

3 PROGRAMMA foto: Annelies van der Vegt 25 juni 20:30 uur Reitze Smits Zeldzame parels van Bach Reitze Smits is als musicus zeer gefascineerd door de muziek van Bach. Een musicus met zo n grote kennis van het oeuvre van Bach, kent de zeldzame parels en maakt bijzondere keuzes. Smits opent met Toccata manualiter in G, BWV 916, die zelden wordt gespeeld. Hij zet de luisteraar wellicht even op het verkeerde been vanwege de overeenkomst met het begin van het bekende Preludium in G BWV 541. Verder speelt hij twee werken die Bach - anders dan gebruikelijk - in een driedelige vorm heeft gecomponeerd met een snel, langzaam en snel deel. 9 juli 20:30 uur Ben van Oosten Veelvuldig gelauwerd voor Franse symfonisch repertoire Ben van Oosten debuteerde op zijn vijftiende als concertorganist in zijn geboorteplaats Den Haag. Daarna verliep zijn carrière crescendo, met zeer succesvolle optredens in de belangrijkste orgelcentra over de gehele wereld vestigde hij zijn reputatie als één van de vooraanstaande internationale concertorganisten. Van Oosten verdiepte zich lange tijd in het Frans symfonisch orgelrepertoire en is meermalen internationaal onderscheiden voor zijn opzienbarende vertolkingen van deze muziek. In dit concert kunt u onder meer zijn interpretatie van de Symphonie nr. 1 van Widor beluisteren. 2 juli 20:30 uur Dirk Luijmes (orgel/harmonium) Dubbelspel Franck Karg-Elert Twee meesters uit de Romantiek op twee zeer verschillende instrumenten: een bijzonder dubbelspel van de hand van de Harmoniumspeler des Vaderlands, zoals het klassieke muziekmagazine Luister Luijmes betitelde. Cesar Franck blaast het Franse symfonische orgel op een lyrische wijze nieuw leven in met zijn Fantaisie in A en schreef kleine juweeltjes voor het harmonium. De Duitser Sigfrid Karg-Elert is present met een even kunstig als kleurrijke variatie op de naam BACH voor harmonium en gaat op orgel op de impressionistische toer. foto: Marco Borggreve 23 juli 20:30 uur Leo van Doeselaar Muzikaliteit in optima forma Het is moeilijk te duiden wat het orgelspel van Leo van Doeselaar zo wonderschoon laat stralen, schrijft een Duitse krant na een optreden in de Neustadter Orgelsommer. In ieder geval heeft het te maken met zijn fenomenale aanslagzekerheid en een diep verinnerlijkte muzikaliteit, vervolgt de recensent. Leo van Doeselaar is internationaal, dus ook in Nijmegen, een graag gehoorde organist die op zijn beurt ook met liefde in de Stevenskerk concerteert. Deze toporganist brengt een programma met voornamelijk 20ste en 21steeeuwse composities van Bartok, Alain, Kurtág en Welmers tegen de achtergrond van Bach.

4 6 augustus 20:30 uur Léon Berben Kracht en poëzie op koororgel Johan Luijmes (orgel) en Harrie Starreveld (shakuhachi) Le Monde à l Envers De rituele muziekperformance Le monde à l envers (de omgekeerde wereld) verbindt het zand uit de Waal bij Nijmegen en de ruimtelijkheid van de Stevenskerk met acht eeuwen muziek uit Oost en West. De uitvoerende musici proberen met beeld, muziek en beweging, recht te doen aan de geest van de plek in een monumentaal gebouw. In een verstilde omgeving penseelt het Nijmeegse rivierzand een spoor in de tijd. Het zand valt uit een pendelende fles en vormt een ragfijn patroon op de diepblauwe hemelvloer. Daarbij creëren de musici een klanklandschap met stilte en medita tieve muziek: eeuwenoude 12e-eeuwse Japanse traditionele muziek voor shakuhachi en orgelmuziek van onder meer Messiaen, Otte en Pärt. Ruimte en tijd, vorm en leegte, met de Stevenskerk als eeuwenoud decor. Een contemplatieve ervaring voor liefhebbers van beeldende kunst, spirituele muziek en cultureel erfgoed. foto: Lutz Voigtländer 30 juli 20:30 uur Slechts één keer per seizoen kunt u het 17eeeuwse koororgel beluisteren. Dit jaar bespeelt Léon Berben dit orgel. Berben is zowel als orga nist en als klavecinist een meester in zijn vak. Zijn omvangrijke kennis van muziekgeschiede nis en historische uitvoeringspraktijken ma ken hem tot één van de leidende figuren van oude-muziek specialisten van zijn generatie. Hij is zeer enthousiast over de kracht en poëzie van het kleine instrument en vindt het een bijzondere ervaring dat het publiek ook plaatsneemt in de koorruimte. Het geeft het eerste deel van zijn concert een intiem karakter. Het tweede deel van het concert bespeelt Berben het Königorgel. 13 augustus 20:30 uur Jan Jansen Bach s Grote Orgelmis De Grote Orgelmis bestaat uit tien koralen in een groot opgezette bewerking met pedaal, omarmd door de Praeludium et Fuga in Es. Deze Clavierübung III is een soort samenvatting van Bachs compositiekunst. Alle stijlen en genres die Bach beheerste passeren de revue. Zowel het oude contrapunt in de geest van Palestrina als de galante stijl komen voor. Bach bereikt hier de absolute top van zijn kunnen. De muziek lijkt een soort muzikale kosmos te ontsluiten, universeel en visionair. Hier toont Bach zich een mysticus.

5 20 augustus 20:30 uur Geerten van de Wetering foto: Sarah Wijzenbeek foto: Allard Willemse Vlaams-Nederlandse orgelmuziek en improvisatie Vanwege het 100e geboortejaar van de Gentse organist-componist Gabriël Verschraegen, brengt Van de Wetering een programma met hoofdzakelijk Vlaamse en Nederlandse muziek. Verschraegen en tijdgenoot Albert de Klerk zijn beide geïnspireerd door Flor Peeters. Peeters was leermeester van Verschraegen en was voor De Klerk reden om zijn leven aan het orgel te wijden. Naast muziek van deze componisten laat Van de Wetering in het hart van het concert zijn improvisatiekunst horen. Hij won in 2018 het Internationaal Orgel Improvisatieconcours in Haarlem. 27 augustus 20:30 uur Matthias Havinga Stijlperiodes verbonden Matthias Havinga verbindt muziek uit drie stijlperiodes. Hij start met Mendelssohn die geworteld in de barok en met diepe bewondering voor Bach, de eerste echte Romantiek-componist voor orgel was. Diens Sonata IV biedt een aantrekkelijk samenspel tussen barokke polyfonie en romantische atmosfeer. Daarna volgen twee eigentijdse werken, die zeer recent door hemzelf en zijn docent Jacques van Ootmersen zijn gecomponeerd. Aan het slot keert Havinga terug naar de wortels van Mendelssohn en vele andere componisten: Bach. 3 september 20:30 uur Het Orgel Trio Der Golem: wie er in die Welt kam met live muzikale begeleiding Der Golem: wie er in die Welt kam (1920) is een klassieker van het expressionisme, over de oersterke superheld Golem die zich ontpopt tot een Frankensteinachtig monster. In het Praag van de zestiende eeuw lijden de inwoners van het getto hevig onder het antisemitische regime van keizer Rudolf II. Rabbi Jehoeda ben Betsalel Löw wil zijn geloofsgenoten beschermen door uit een massief stuk klei een golem te creëren, een oersterke superheld. Maar het hulpje van de rabbi zet de golem in voor eigen doeleinden. De golem waart als de grote vernietiger rond in het getto, ver buiten bereik van zijn schepper. De film krijgt live muzikale begeleiding door virtuoze improvisaties van Het Orgel Trio, bestaande uit organist Berry van Berkum, klarinettist Steven Kamperman en bassist Dion Nijland.

6 22 september familieconcert uur toegang gratis Achter de pijpen van het orgel Een onderduikverhaal uit de Tweede Wereldoorlog In de Tweede Wereldoorlog zochten Joden overal onderduikadressen. In dit verhaal duikt een Joods gezin uit Nijmegen onder in een klein zolderkamertje achter de pijpen van het grote orgel van de Stevenskerk. Onderduiken voor de Duitsers was riskant, er was altijd het risico dat je ontdekt werd. In deze familievoorstelling vertellen en spelen Jacques de Vroomen en Jos Blom het spannende verhaal van deze Joodse familie die in de Stevenskerk een onderduikplek heeft gevonden. Maar zij zijn allesbehalve de enige spelers in de voorstelling: het beroemde orgel, bepeeld door Joost Langeveld, heeft het hoogste woord. En wat doen die Karel de Kerkrat en die duif Freule Stoetewael in het verhaal? Dit concert sluit aan bij de feestelijke herdenking van de 75-jarige bevrijding van de stad Nijmegen in september zaterdagmiddagconcerten Ieder zaterdagmiddag in het voor en naseizoen is er een kort concert te beluisteren in de Stevenskerk, met afwisselend kamermuziek, koormuziek en orgelmuziek. De Nijmeegse Orgelkring programmeert binnen deze concertserie maandelijks een Jong Talent. De concerten beginnen om uur en zijn gratis toegankelijk 25 mei Arjan de Vos 22 juni Jeroen Koopman 28 september Diederick Clements 26 oktober Leendert Verduijn

7 6 juli 10 augustus 10:00 uur Bezichtigingen Königorgel Het Königorgel is niet alleen imposant van buiten, het is ook een heel bouwwerk van binnen. Bij deze bezichtiging ziet u het orgel onder deskundige leiding van dichtbij en krijgt u een uitgebreide demonstratie van de werking van het instrument. Deelname aan een bezichtiging is gratis. U kunt zich aanmelden via info@nijmeegseorgelkring.nl. 24 augustus Orgelexcursie naar Amsterdam Tijdens deze dagexcursie bezoeken aan de Nieuwe Kerk en het Orgelpark op het programma. In de Nieuwe Kerk geeft organist Henk Verhoef een demonstratie van het orgel en beluisteren we het zaterdagmiddagconcert. In het Orgelpark is vorig jaar het Utopa Barokorgel geplaatst. Dit orgel heeft zowel een vaste speeltafel bij het orgel als een computergestuurde (digitale) speeltafel in de zaal. Hans Fidom geeft uitleg over dit instrument en een demonstratie. Meer informatie over deze dagexcursie vindt U op onze website en bij de concertkassa. Toegangsprijs De toegangsprijs voor de dinsdagavondconcerten bedraagt 10,- of 45,- voor vijf concerten. De strippenkaart is alleen geldig in het concertseizoen Donateur - iets voor u? Het voortbestaan van onze orgelconcerten en het blijvend laten klinken van de vier orgels is alleen mogelijk met de steun van betrokken liefhebbers van onze orgels en concerten. U kunt de Nijmeegse Orgelkring als donateur steunen met een bedrag vanaf 25 per jaar. Raadpleeg onze website nijmeegseorgelkring.nl voor de mogelijkheden. U kunt uw donateursbijdrage overmaken op NL89 RABO t.n.v. Nijmegen Orgelstad. Informatie Wilt u op de hoogte blijven van concerten van de Nijmeegse Orgelkring? Stuur een naar info@nijmeegseorgelkring.nl. Op de website nijmeegseorgelkring.nl vindt u meer informatie over concerten en overige activiteiten. Onze concerten worden mede mogelijk gemaakt door: ontwerpbureau Tussen de Lijnen communicatie in de medisch professie