Park Frankendael is een permanent evenement Onze zienswijze op de concept-evenementennota van stadsdeel Oost (mei 2012)

Transcriptie

1 Park Frankendael is een permanent evenement Onze zienswijze op de concept-evenementennota van stadsdeel Oost (mei 2012) Samenvatting De Vereniging van Vrienden van Frankendael verwelkomt evenementen in Park Frankendael, maar met mate. Evenementen moeten in aantal en grootte passen bij de identiteit van het park. Die identiteit is: het groene en intieme hart van de Watergraafsmeer. Een park met een grote landschappelijke en cultuurhistorische verscheidenheid, met unieke botanische en ecologische elementen, en met een breed aanbod van functies voor een grote diversiteit van bezoekers en gebruikers. Park Frankendael zélf is al een permanent evenement! De Vrienden willen graag met stadsdeel Oost samenwerken aan het programmeren van een bescheiden aantal evenementen in Park Frankendael. Een pilot moet ook tot afspraken leiden over gezamenlijke sturing van evenementen. Voorwaarde is dat zo n pilot in open overleg wordt opgezet, en garanties biedt voor de deelnemende partijen. De Vrienden verwerpen het locatieprofiel dat stadsdeel Oost voor het park heeft opgesteld. Dit profiel zet de deur open voor een lange reeks van grote en iets minder grote evenementen in de zomermaanden. Schade voor het park en overlast voor bezoekers en omwonenden zijn onvermijdelijk. Dit locatieprofiel bedreigt rechtstreeks de identiteit van Park Frankendael. Het breekt met de zorg en betrokkenheid die het stadsdeel tot nu toe voor het park toonde. De Vrienden bepleiten daarom een sterke inperking van het aantal en van de grootte van de evenementen die het stadsdeel in het park wil toelaten. In elk geval géén grootschalige evenementen, en geen evenementen met zware geluidsbelasting!

2 1. Welke evenementen wil het stadsdeel in Frankendael? Per jaar maximaal 5 grote evenementen (meer dan 2000 bezoekers), zonder geluidsbeperking. Drie daarvan mogen meer dagen duren en/of ieder jaar terugkeren. Per jaar maximaal 17 middelzware of lichte evenementen met veel decibels. Per jaar ruimte voor een onbeperkt aantal evenementen waarvan het geluid niet uitkomt boven reguliere achtergrondgeluiden. Deze evenementen moeten plaatsvinden in het middendeel van het park of rond Huize Frankendael. De 8 à 9 Pure Markten telt het stadsdeel niet mee bij de genoemde aantallen! 2. Waarom vinden de Vrienden dit veel te veel? Evenementen in een park (dat kan van alles zijn: muziek, theater, dans, circus, een buurtontbijt, kermis, manifestaties, ateliers, film, enzovoort) vinden plaats in de buitenmaanden april t/m oktober. Als er binnen die ongeveer 200 dagen zoveel evenementen zijn als het maximum dat het stadsdeel voor ogen staat, als je daar voor de grotere evenementen nog de dagen bij optelt voor het opbouwen en afbreken, en als je daar dan ook nog de Pure Markt bij neemt, dan kom je op ongeveer één evenement per vier of vijf dagen. Ieder weekend dus. Een constant vallende druppel holt zelfs de sterkste steen uit. Een constante stroom evenementen tast honderd procent zeker de markante en kwetsbare kwaliteiten van een park aan. Schaadt het park. En levert overlast op. 3. Overlast en schade De evenementennota stelt dat het de kunst is een goede balans te vinden tussen datgene wat evenementen kunnen toevoegen aan het stadsdeel en de mogelijke schade en overlast die ze kunnen veroorzaken. Waar hebben we het dan over? Hierover: Overlast zal er zijn voor de grote en bont geschakeerde stoet van bezoekers en gebruikers van het park. Een stoet die nog steeds groeit. Het park kent nu al een voor Amsterdam uniek en complex meervoudig gebruik: gewone bezoekers, recreanten en natuurliefhebbers, peuters en kleuters in de speeltuin, kinderen in het wilgenbos en in de wilgenbootjes, scoutingverenigingen, twee horecavestigingen, Huize Frankendael voor kunst en recepties, buitenschoolse opvang, de volkstuinen Klein Dantzig, en de oudste schoolwerktuinen van de hoofdstad. Dit zijn de dagelijkse vrienden van Frankendael, en zij zullen zich als eersten weggedrukt voelen als hun park een evenemententerrein wordt. Overlast zal er zijn voor omwonenden in de wijde omgeving. Aan- en afrijdende hulptroepen van de evenementen, parkeerdruk door extra bezoekers, maar vooral: geluidsoverlast. Op papier kunnen decibelgrenzen indruk maken, in de praktijk is het objectief vaststellen van geluidhinder (het stadsdeel laat de geluidmeting over aan de organisatoren zelf!) moeilijk tot onmogelijk 1. Zelfs als het geluid onder het toegestane niveau blijft: het ís er wel, en omwonenden, volkstuinders en reguliere bezoekers van het park zullen zich er niet aan kunnen onttrekken. Dat bomen en struiken geluid tegenhouden is een misverstand. Zware bassen gaan geweerd worden op de Kop van Java. Waarom niet uit Park Frankendael? Overlast zal er zijn voor partijen met gevestigde en erkende belangen in het park: de volkstuinders, de scoutinggroepen, de schoolwerktuinen, de horeca. Misschien kan een evenement voor de horeca een enkele extra bezoeker opleveren. Even zeker is het dat bezoekers juist wegens een evenement het park zullen mijden. 2

3 Overlast zal er zijn voor de fauna van het park: de vogels in de waterlijst en in het moeras, de ooievaars. De regelmatig aanvliegende bijzondere gasten, zoals de lepelaar, de waterral en de ijsvogel, zullen worden afgeschrokken. Alleen de bruine rat zal er wel bij varen. Overlast zal er zijn voor de grasmat. De slechte structuur van de grond maakt gemotoriseerd verkeer over de grasmat te allen tijde zeer onwenselijk wegens de verplemping van de klei met alle nadelige gevolgen van dien. Met enige regelmaat moet de centrale grasmat in het park van een nieuw laagje aarde en zand worden voorzien. Ook na intensieve betreding met alleen maar mensenvoeten en -voetjes heeft het gras minimaal een week nodig om bij te komen. Overlast zal er zijn voor de flora. Zelfs bij de beste voorzorgsmaatregelen geldt: toevoeging van druk brengt schade toe aan flora en bomen. In het park staan unieke en monumentale bomen. Sommige ervan zijn zelfs rijksmonument. Kwetsuren aan bomen kunnen bedrieglijk lang onopgemerkt blijven, maar openbaren zich onvermijdelijk op de lange duur. Dan is de schade onherstelbaar. Onmiddellijk aan het voor evenementen beoogde gedeelte grenzen de kwetsbare Springertuin en heemtuin, de stijltuin, en ook het Ecolint 2, het vogelmoerasgebied en de amfibieënpoel. Bezoekers van het middenterrein zullen uitzwermen naar deze delen van het park. Voor de Vrienden zijn bezoekers altijd welkom, maar is de druk van extra bezoekers meegecalculeerd in het locatieprofiel? En wat als er door die extra druk schade of vervuiling optreedt buiten de plek van het evenement zelf? Wildplassers? Wie draait daarvoor op? 3 Overlast zal er zijn voor de harde infrastructuur van het park. De huidige staat van de bruggen 4, van de al dan niet verharde paden, van banken en speelmateriaal, van lantarens en borden, van de hermitage, baart nú al zorgen en vraagt nú al om extra of inhaalonderhoud. Heeft het stadsdeel menskracht en budget gereserveerd om het onderhoud op peil te houden en om schade te herstellen bij toenemende evenementendruk? 4. Stadsdeel Oost verloochent zorgplicht en betrokkenheid Het stadsdeel wil, aldus de conceptnota, de openbare ruimte in goede staat (..) houden. Park Frankendael is al een schitterend stuk openbare ruimte, met een rijke cultuurhistorische achtergrond. Een pareltje in de Watergraafsmeer. Het product van twintig jaar goed partnerschap tussen bewonersinitiatief en lokale overheid. Uitgedrukt in mensuren en in belastinggeld is er veel in dit park geïnvesteerd. Gelet op de grote goodwill die het park geniet, binnen en buiten de Watergraafsmeer, is dit een uitstekende investering geweest. Het drastisch opvoeren van de evenementendruk is dus kapitaalvernietiging, en gaat rechtstreeks in tégen de eisen van goede zorg en van tijd voor herstel! Voor behoud en versterking van de identiteit van het park moeten continu beheer en consequente handhaving topprioriteit zijn. 5. Zijn de Vrienden tegen evenementen? Nee. De Vrienden verwelkomen evenementen maar met mate. Door de jaren heen hebben in het park kleine culturele evenementen plaatsgevonden. Een groot evenement was het 10-daagse Bloeifeest, waarmee in 2008 de voltooiing van het park werd gevierd. Er wordt nu nog over gesproken. Wat een mooi feest was dat, maar ook: dat was wel héél veel drukte en lawaai eens maar nooit weer svp!. De Pure Markt is een maandelijkse happening die past bij het karakter van het park, maar die al wel een flink beslag legt op wat volgens de Vrienden voor het park nog aanvaardbaar is. In ruim 10 jaar is de bezoekers- en recreatiedruk op het park meer dan vervijfvoudigd. 3

4 Het mogelijk maken van enkele kleinschalige (culturele) evenementen, die aansluiten bij het karakter van het park, is een actiepunt van de Vrienden zelf. Als het gaat om toelaten of tegenhouden van evenementen (vooral als ze door aantal, aard of grootte het park geweld aandoen), werken de Vrienden graag samen met het stadsdeel. Bijvoorbeeld in een pilot, zoals door het stadsdeel in de evenementennota wordt voorgesteld. 6. Zijn de Vrienden tegen het stadsdeel? Nee integendeel. Na een lange periode van buurtgebonden en buurtoverstijgend overleg en plannenmaken, waarin de Vrienden van Frankendael 5 steeds als aanjager een centrale rol hebben gespeeld, is Park Frankendael tussen 1998 en 2007 opnieuw aangelegd. Het park is uitdrukkelijk opgezet als het groene en intieme hart van de Watergraafsmeer, met bijzondere cultuurhistorische, ecologische en botanische elementen. Zonder het stadsdeel zou dit nooit zijn gelukt. De Vrienden zijn trots op een stadsdeel dat zich heeft laten overtuigen door plannen die uit de omwonenden zelf zijn voortgekomen, en dat deze plannen consequent en met zorg en toewijding heeft gerealiseerd. In een pilot willen de Vrienden zeker samenwerken met het stadsdeel. Op zo n pilot kan een passend locatieprofiel worden gebaseerd, en ook kan langs deze weg de mogelijkheid van gezamenlijke sturing van evenementen worden verkend. Voorwaarde is wel dat de uitgangspunten, de opzet, de looptijd (1 jaar is beslist te kort; 2 jaar is het minimum) en de evaluatie van een pilot in gezamenlijk overleg van het stadsdeel met de beoogde deelnemers worden vastgesteld, op basis van gelijkwaardigheid. Eerste voorwaarde is hoe dan ook dat het nu voorgestelde locatieprofiel van tafel gaat 6. Vreemd overigens dat het stadsdeel de Vrienden niet noemt bij de mogelijke deelnemers aan een pilot. Al bijna een kwart eeuw zijn de Vrienden met stip dé constante factor bij Park Frankendael! 7. Identiteit en locatieprofiel Park Frankendael is een permanent evenement. Er is bijna iedere dag wel wat te beleven. In de zomermaanden vrijwel iedere middag een kinderfeestje, en iedere avond eten&drinken en luieren&luisteren in het gras. Het park ondersteunt al jaren veel van de doelen die het stadsdeel met een nieuw evenementenbeleid wil bereiken: versterking van het imago van het stadsdeel, stimuleren van de economie, versterking van vrijetijdsmilieu en sociale cohesie, bescherming van leefmilieu, behoud en versterking van de kwaliteit en identiteit van de openbare ruimte. Daar komt geen evenement aan te pas. Uitgangspunt van het stadsdeel is: Locatie en evenement moeten elkaars identiteit versterken. Ook wordt gesproken van een inhoudelijke evenementenprogrammering (.) waardoor de potenties en het karakter van een gebied kunnen worden vesterkt. Of: De identiteit van een plek is een verhaal over de unieke combinatie van eigenschappen. Dit zijn behartigenswaardige uitspraken. Het verhaal van Frankendael is ook het verhaal van het stadsdeel zelf: het stadsdeel dat zélf bewust heeft gekozen voor het inrichten van het huidige park, met de huidige ecologische gebruikswaarde, en met de huidige pluriformiteit in gebruikers, bezoekers en functies. Tegen deze achtergrond valt er in het voorgestelde evenementenprofiel voor Park Frankendael weinig logica te ontdekken. De beschrijving van het park (geen verhaal ) is hoewel niet compleet - correct. Ook worden enkele beperkende factoren genoemd: geen nutsvoorzieningen, niet optimaal ingericht voor evenementen 7, kwetsbare inrichting, negen keer per jaar Pure Markt 8, direct omwonenden, geen dance festivals 9. Maar op geen enkele wijze wordt uitgelegd 4

5 hoe vanuit deze beschrijving en vanuit deze beperkende elementen tóch de stap wordt gezet naar maximaal 5 grote 10 evenementen (> bezoekers op het drukste moment), waarvan er maximaal 3 ruimtelijk relevant (dwz meerdere dagen en/of jaarlijks terugkerend) mogen zijn, plus nog eens 17 middelzware en lichte evenementen. Park Frankendael wordt daarmee, net als het Oosterpark, dé toplocatie in Oost voor evenementen! De vertaling van Locatie en evenement moeten elkaars identiteit versterken naar het opengooien van het park voor een vrijwel onafgebroken reeks evenementen laat zich nergens aan toetsen. Dat Oost zich wil profileren met natuur- en parkgerelateerde evenementen (blz. 6 van de conceptnota) is in het profiel niet terug te vinden. En verder blijkt uit niets dat er een reële behoefte bestaat aan (of aanbod van!) Frankendael evenementen dat zelfs maar in de buurt komt van het aantal en de zwaarte waar het stadsdeel aan denkt. Het voorgestelde locatieprofiel bedreigt de identiteit van Park Frankendael in plaats van die te versterken. Tijdens de voorbereiding van de conceptnota hebben de Vrienden het stadsdeel daar met klem en met argumenten op gewezen. Park Frankendael is niet de locatie voor grote evenementen, maar wel een bescheiden locatie voor een zeer beperkt aantal lichte of hoogstens middelzware evenementen. 8. Kortom De Vrienden roepen het Dagelijks Bestuur van het stadsdeel nadrukkelijk op om afstand te nemen van het nu voorgestelde locatieprofiel. De Vrienden willen graag samenwerken met het stadsdeel aan een programmering van evenementen die wél bijdraagt aan de versterking van het onomstreden en geliefde karakter van Park Frankendael. Dit moet de goede volgorde zijn: éérst de identiteit van het park (of van alle parken van Oost) vaststellen, en pas dán voor dat park een locatieprofiel en evenementenprogrammering bepalen. Stap voor stap in overleg met alle betrokkenen. Amsterdam, 25 juni 2012 Zienswijze opgesteld in opdracht van de ledenvergadering door Sander Alkema, Marion van der Bliek, Henk van Leeuwen (voorzitter), Jacqueline Rijken, en Helmi Wakkie: het bestuur van de Vereniging van Vrienden van Frankendael p/a Middelhoffstraat NJ Amsterdam vriendenvanfrankendael@gmail.com /

6 1 Veelzeggend, maar ook verwarrend is de pretentie van precisie en maatwerk door de grote variatie in grenzen die in de locatieprofielen aan de geluidsbelasting worden gesteld. Genoemd worden: 70 db(a), 75 db(a), 85 db(a), 90 db(a), 85 db(c), 90 db(c), 100 db(c), 105 db(c), en geen zware bassen op Kop Java. Wel in Park Frankendael? Waar de locatieprofielen ruimte bieden aan grootschalige evenementen worden helemaal geen geluidsnormen vermeld! De conceptnota relativeert ook zelf al de betekenis van dergelijke normen, door aan te geven dat er speelruimte is voor extra evenementen als bijvoorbeeld een evenement met zware geluidsbelasting wordt ingeruild voor enkele evenementen met weinig tot geen geluidsbelasting. 2 De waterlijst rond het park maakt deel uit van het Ecolint, dat zelf weer deel uitmaakt van de Provinciale Ecologische Hoofdstructuur. Het stadsdeel is er terecht trots op dat het een van de initiatiefnemers is geweest voor het creëren van het Ecolint. 3 Het verhalen van de kosten van schadeherstel op de veroorzakers is makkelijker gezegd dan gedaan. Komt er een nulmeting; wordt er gezamenlijk vooraf en achteraf geschouwd, wat gebeurt er met naijlende schade? 4 Park Frankendael is een eiland, omsloten door breed water! Zeker bij grootschalige evenementen kan de slechte bereikbaarheid voor nooddiensten een netelig probleem zijn. Het park is voor auto s slechts toegankelijk via één brug met inrijpaal, en één brug met een automatisch afsluitbaar hek. 5 Rond de eeuwwisseling met 600 betalende leden. Anno 2012, 5 jaar na de voltooiing van het park, zijn dat er nog altijd meer dan 250, waaronder veel nieuwe en jonge liefhebbers van Park Frankendael. 6 Een pilot starten terwijl het locatieprofiel al vaststaat, is het ingaan van een pilot met gebonden handen. In elk geval zou gedurende de looptijd van de pilot moeten worden uitgegaan van een veel bescheidener profiel, beslist zónder grootschalige evenementen. Het profiel dat voortkomt uit een gezamenlijk doorlopen pilot zou in de loop van 2015 kunnen worden vastgesteld. 7 Elders in de nota wordt toegezegd dat het stadsdeel in Park Frankendael zal zorgen voor (ondergrondse) nutsvoorzieningen (elektra, water, riool). Door de bezoekers wordt al jaren gevraagd om een ander soort nutsvoorzieningen: een of twee watertappunten, een openbaar toilet. Die zijn er nog steeds niet! De Vrienden doen er nog een suggestie bij: zorg s voor gratis Wifi in Park Frankendael en in het Oosterpark. Reken maar dat dát aan het imago van Oost ten goede komt! 8 De evenementennota schaart de Pure Markt kennelijk niet onder het begrip evenement. En dat terwijl de Pure Markt helemaal past bij het groene en ecologische karakter van Park Frankendael, en dus bijdraagt aan behoud en versterking van de kwaliteit en identiteit van dat stuk openbare ruimte. Ook draagt de Pure Markt bij aan het imago van het stadsdeel, stimuleert hij de economie, en versterkt hij het vrijetijdsmilieu en sociale cohesie. Precies de doelen die het stadsdeel nastreeft met een actief evenementenbeleid! Het is daarom een kleingeestig woordenspel om de Pure Markt niet mee te rekenen in het contingent evenementen dat het stadsdeel in Park Frankendael wil situeren. 9 Het uitsluiten van dance festivals klinkt betrekkelijk willekeurig. De Vrienden willen graag dat kermissen, circussen en manifestaties ook wegblijven uit Park Frankendael. 10 De term groot (of grootschalig ) evenement is niet helder en niet consequent toegepast. In de inleiding op de locatieprofielen wordt de indeling van evenementen opgehangen aan het aantal op één moment aanwezige bezoekers: klein = < 500, middelgroot = > 500 en < 2.000, groot = > In de profielen zelf komt deze indeling niet terug, maar wordt de grootte gerelateerd aan de geluidsbelasting. De in bezoekersaantallen uitgedrukte aanduiding groot is erg grof, zeker vergeleken met de verfijning die wordt gehanteerd bij de legesheffing. Dan is er opeens verschil tussen 2.000<n<5.000, en 5.000<n< en n>10.000! 6