Is er een dokter aan boord?

Transcriptie

1 Is er een dokter aan boord? Medische hulpverlening in het vliegtuig Paul Mosselveld

2

3 Inhoud Cijfers Fysiologie Bevoegdheden en Mogelijkheden Hoe verder? Juridische positie Advies KNMG

4 Cijfers 1 op passagiers heeft medische zorg nodig KLM: 1 incident per dag (op 600 vluchten) 50% hulpverlening door artsen, 25-30% door verpleegkundigen en 20-25% uitsluitend door cabinepersoneel Meestvoorkomende symptomen/klachten duizeligheid of flauwvallen (37%) moeite hebben met ademhalen/benauwdheid (12%) misselijkheid of overgeven (10%) Reanimatie (1,1%)

5 Fysiologie Druk Wettelijk bepaald dat luchtdruk in vliegtuig minimaal de luchtdruk moet zijn op 8000 voet (2450m) boven zeeniveau. Tijdens landen stijgt de luchtdruk naar de normale druk op zeeniveau Lagere arteriële zuurstofsaturatie Gemiddeld 90-95% en lager in slaap (tot 85%) HF, AHF Immobiliteit lange zit Weinig vochtintake In vliegtuigen wordt weinig vocht gedronken (én aangeboden)

6 Bevoegdheden en mogelijkheden Cabinepersoneel is uitgebreid geschoold in reanimeren Via meeste Europese vliegtuigmaatschappijen is het mogelijk om in contact te komen met een arts op de ontvangende luchthaven in de lucht Medisch advies Advies en overleg tav noodlading Hulp bij administratie en eventuele documentatie Wetgeving van land van herkomst van luchtvaartmaatschappij geldt aan boord De beslissing om een noodlanding te maken ligt bij de gezagvoeder. De hulpverlener mág indien gevraagd advies uitbrengen, maar heeft nooit de eindverantwoordelijkheid over de beslissing. Goodwin T. In-flight medical emergencies: an overview. BMJ 2000;321:

7 Hoe verder? Na hulpverlening kan de arts/vpk verslag uitbrengen op papier (soms digitaal). Correspondentie gaat in verzegelde envelop naar arts op ontvangende vliegveld indien nodig of mee met patiënt Medische informatie mag niet gedeeld worden met onbevoegden ; zoals cabinepersoneel, piloten, luchtvaartmaatschappijen etc. Bij overlijden: Dienstdoende arts van vliegveld is verantwoordelijk voor administratie Doorvliegen naar eindbestemming

8 Juridische Positie Basis is een uitspraak van het Centraal Medisch Tuchtcollege in 1973: Van een arts wordt verwacht in geval van spoed hulp te bieden wanneer hij/zij daarom wordt gevraagd. Uitzonderingen hierop zijn: 1) de arts concludeert terecht dat op basis van de hem bekende gegevens van de zieke zijn onmiddellijke aanwezigheid niet is vereist respectievelijk dat hij met het geven van voorlopige instructies kan volstaan. 2) Er is een andere zorgverlener aanwezig die meer bekwaam is

9 Het zou niet redelijk zijn het handelen van een arts in noodgevallen op basis van de gangbare standaarden te beoordelen. De tuchtrechter en ook de civiele rechter hechten veel betekenis aan de bijzondere omstandigheden van het geval. Hierbij worden ook de beperkte mogelijkheden van fysische diagnostiek (denk aan het onderzoeken van een adipeuze patiënt gezeten midden in een rij stoelen) en de beperkte waarde van een stethoscoop in een lawaaiige omgeving als een vliegtuig meegenomen. Hulpverlening door artsen aan boord van een vliegtuig. G.E. Linthorst en M.C. Ploem Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:660-4

10 Advies KNMG de KNMG adviseert om ervan uit te gaan dat er een behandelingsovereenkomst tot stand komt. Hierdoor zijn de patiëntenrechten en -plichten die uit de WGBO voortvloeien van toepassing. Dit houdt onder andere in dat de arts verslag doet van de behandeling in zijn eigen administratie. Maar dat wil niet zeggen dat je dat verslag zomaar overdraagt aan de vliegtuigmaatschappij. Dit verslag is ten eerste bedoeld voor de patiënt zelf en ten tweede voor jou als arts. Een arts is namelijk altijd en overal gehouden aan zijn beroepsgeheim: alle informatie die een arts in de uitoefening van zijn beroep over de patiënt weet, ook niet-medische zaken. Dit beroepsgeheim kan worden doorbroken 1) met toestemming van de patiënt, 2) op grond van een wettelijk voorschrift of 3) wanneer er sprake is van een conflict van plichten. Door aan de vliegtuigmaatschappij te vragen welke informatie voor welk doel nodig is, kan een arts mogelijk achterhalen of er sprake is van een wettelijke verplichting. Indien dit niet het geval is, vraagt hij de patiënt om toestemming. Geeft de patiënt die toestemming niet of is het niet mogelijk om deze te vragen, dan kan de arts het beroepsgeheim mogelijk doorbreken op basis van een conflict van plichten. De uiteindelijke afweging moet de arts wel zelf maken.

11 Dus Handel naar eigen competentie Vraag zo nodig advies aan luchtvaartgeneeskundigen aan de grond Deel alleen informatie met vliegtuigmaatschappijen zodra dit wettelijk gevraagd wordt of de patiënt daar uitdrukkelijk om vraagt

12 Vragen?