Activiteiten voor de ambitie: Vernieuwen Economie. 15 mei 2019 agendapunt 8. Aan de bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat,

Transcriptie

1 15 mei 2019 agendapunt 8 Onderwerp: Voortgangsrapportage Economisch Vestigingsklimaat Datum: 1 mei 2019 Contactpersoon: S. Akay Aan de bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat, Vanuit het programma Economisch Verstigingsklimaat werkt de MRDH met regiogemeenten, provincie Zuid-Holland, InnovationQuarter en vele andere partners aan het versterken van de economie. In ambtelijke en bestuurlijke overleggen komen kaderstellende, besluitvormende en rapporterende stukken voorbij over alle afzonderlijke onderwerpen. Deze voortgangsrapportage geeft een bondig overzicht van de belangrijkste lopende activiteiten van het programma Economisch Vestigingsklimaat, die bijdragen aan de vier ambities van de concept strategische agenda van de MRDH. De begroting 2019 is in juli 2018 vastgesteld door het AB 2019, en in januari 2019 door de bestuurscommissie EV aangevuld met een jaarplanning. De 1 e Bestuursrapportage MRDH rapporteert in mei over de voortgang en wordt in een schriftelijke ronde aangeboden aan de bestuurscommissie EV. Omdat alle activiteiten van het programma Economisch Vestigingsklimaat lopen zoals gepland, staan alle seinen op groen en komt in de bestuursrapportage geen inhoudelijke toelichting. Daarom geeft deze informele Voortgangsrapportage wél dat inhoudelijke inzicht in de voortgang van het programma Economisch Vestigingsklimaat. Activiteiten voor de ambitie: Vernieuwen Economie 1. Fieldlabs en innovatieprogramma s De MRDH heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd in fieldlabs. Dat doen we samen met de provincie Zuid-Holland, InnovationQuarter en TNO. Fieldlabs zijn praktijkomgevingen waar ondernemers en kennisinstellingen samen innovaties ontwikkelen, testen en demonstreren op basis van onder andere robotisering, sensortechnologie, big data en 3D printing. In 2017 is gestart met innovatieprogramma s om het regionale bedrijfsleven te stimuleren meer gebruik te maken van de mogelijkheden die Fieldlabs te bieden hebben. Dit is de stand van zaken per programma: Het programma Smart Manufacturing: Industriële Toepassing Zuid Holland (SMITZH) trekt regionaal, nationaal en internationaal de aandacht en heeft inmiddels een groot aantal bedrijven bereikt. Voor de volgende fase stelt de provincie Zuid-Holland 5,2 miljoen beschikbaar en TNO 1,5 miljoen, in aanvulling op private cofinanciering. SMITZH fase 3 stimuleert kennisontwikkeling op het terrein van slimme maakindustrie en creëert focus en massa door meer regionale bedrijven te betrekken. Ook de eerste projecten van het innovatieprogramma Energie en Klimaat gaan komende maand van start, mede op basis van de die de bestuurscommissie EV aan het programma heeft toegekend. Op de actielijn decarbonisatie van de industrie zijn grote investeringen nodig om innovatie in relatie tot de energietransitie te stimuleren. Mede daarom gaat de MRDH samen met het programmateam in gesprek met het ministerie van EZK om het innovatiebeleid van het Rijk te koppelen aan ons regionale programma. Het volgende programma gaat over Zorgtechnologie. Dit gaat over het gebruik van technologische innovaties in zowel ziekenhuis, revalidatie als de thuisomgeving. De 1

2 kaders van dit programma worden besproken tijdens de bestuurscommissie EV van 10 juli, besluitvorming staat voor het najaar 2019 gepland. 2. Ontwikkeling YES!Delft programma 2019 De MRDH heeft samen met YES!Delft en een aantal gemeenten een programma uitgewerkt om de kennis en kunde van YES!Delft goed te benutten. Deze werkwijze voorziet vraagstukken uit de 23 gemeenten van technologische oplossingen, bedacht door de startups van YES!Delft. Dit programma is besproken tijdens de bestuurscommissie EV van 13 maart en de adviescommissie van 10 april, en staat ter besluitvorming geagendeerd op de bestuurscommissie EV van 15 mei. Dan is ook de directeur van YES!Delft aanwezig voor een toelichting. 3. Regionale campusontwikkeling In 2018 heeft de MRDH in samenwerking met gemeenten, onderwijsinstellingen en bedrijven cofinanciering verleend aan vijf regionale campusprojecten. Ook bouwde de MRDH een campusnetwerk op in samenwerking met de uitvoeringsorganisatie van de Roadmap Next Economy. De focus ligt op MBO/HBO campussen, waar onderwijs en bedrijfsleven samenwerken op een fysieke plek binnen een specifieke sector. In de bestuurscommissie EV van 13 maart gingen bestuurders van onderwijsinstellingen, directeuren uit het bedrijfsleven en wethouders economie met elkaar in gesprek over MBO/HBO campusontwikkeling. Conclusie was dat iedereen het belang van dit type campus ziet voor de regionale economie. Samen willen zij de schouders er onder zetten. Met de focus op innovatie en zo bij te dragen aan de Human Capital Agenda in onze regio. Een mooie basis om ook dit jaar weer aan nieuwe projecten te bouwen. Kaders zijn hierbij essentieel. De planning is dat voor de zomer gemeenten het eens zijn over de kaders voor het toevoegen van nieuwe campusprojecten. Dit proces wordt vanuit de MRDH georganiseerd. Zo is er na de zomer een gedegen basis voor besluitvorming over nieuwe campusprojecten. Daarnaast organiseert de MRDH in samenwerking met RNE Next Education kennissessies op het gebied van campusontwikkeling. De eerste bijeenkomst, voor gemeenten én onderwijsinstellingen, vindt op 14 mei plaats. 4. Versterken van digitale connectiviteit en 5G-projecten Digitale connectiviteit is een belangrijke vestigingsvoorwaarde voor bedrijven en een randvoorwaarde voor smart cities. De bestuurscommissie EV heeft besloten (15 maart 2019) v de digitale connectiviteit langs twee lijnen te versterken. Daarbij wordt samengewerkt met de provincie en InnovationQuarter. Netwerk digitale connectiviteit: de uitdagingen en kansen rondom digitalisering van de economie vragen een sterke samenwerking. Het netwerk digitale connectiviteit gaat er voor zorgen dat gemeenten uitdagingen en vragen over o.a. de aanleg en uitrol van glasvezel, antennebeleid en het faciliteren van datacenters samen oppakken. De voorbereiding hiervan vindt plaats in werkgroepen. 5G fieldlab en living labs: De volgende generatie mobiele netwerken is 5G. Het 5G Fieldlab Zuid Holland wordt een open testnetwerk op The Green Village bij de TU Delft. De MRDH heeft hiervoor een startbijdrage toegekend. De ervaringen die de onderzoekers hier opdoen, kunnen gemeenten gebruiken in de echte wereld bij het Living Lab Scheveningen en Unmanned Valley in Katwijk. Dit voorjaar bereiden gemeenten ook andere living labs voor. Hiermee ontstaat er een netwerk van 5G kennis in de metropoolregio. 2

3 In de zomer 2019 staan een kennisbijeenkomst en de officiële opening van het 5G Fieldlab Zuid-Holland gepland. 5. Automatisch vervoer op de Last-Mile (AVLM) Het AVLM programma stimuleert automatisch vervoer als aanvulling op het OV. De focus ligt op acht projecten. Het eerste project dat medio 2019 gereed is, is de Haga shuttle. Daarmee kunnen bezoekers en patiënten gratis van de OV-halte naar het HagaZiekenhuis reizen. De Rivium Parkshuttle breidt uit tot Parkshuttle 2.0 met een nieuw type voertuig over de openbare weg. Binnen het programma kijken de partijen nu ook naar de haalbaarheid van Parkshuttle 3.0 (een innovatieve platooning-pilot). De andere projecten in de haalbaarheidsfase betreffen zelfrijdende shuttles: van station Zoetermeer-Lansingerland naar Dutch Innovation Park Zoetermeer van station Mariahoeve Den Haag naar Mall of the Netherlands in Leidschendam- Voorburg, voor lokaal en oproep-gestuurd autonoom vervoer in Schiedam en Vlaardingen op de Binckhorst in Den Haag op de TU Delft campus. Daarnaast wordt binnen het regionale AVLM-innovatienetwerk kennis gedeeld en zijn de voorbereidingen voor het Europese ITS-congres in juni 2019 in volle gang. De MRDH vertegenwoordigt daar de regio samen met regiopartners, waaronder provincie Zuid-Holland, gemeente Rotterdam en gemeente Den Haag. Ook zijn er 2 internationale bezoeken aan de regio. 6. Autonoom varen In maart 2019 is het Researchlab Autonomous Shipping (RAS) in Delft geopend. Dit is een proeftuin voor experimenten met autonoom varen en een ontmoetingsplek voor alle partijen die bij de ontwikkeling van autonoom varen betrokken zijn. De MRDH is één van de partners van het RAS. Het RAS draagt bij aan de ontwikkeling van duurzame en efficiënte logistiek over water (in plaats van over de weg) en daarmee aan het verbeteren van de bereikbaarheid en een betrouwbaar wegennet. Ook biedt het RAS economische kansen. Maritieme bedrijven uit de regio krijgen toegang tot de wetenschap. De MRDH-gemeenten komen via het lab in contact met nieuwe bedrijven, technologie en innovaties op het gebied van autonoom varen. Activiteiten voor de ambitie: Versterken Stad en Regio 7. Next Economy Bedrijventerreinen Een van de ambities in de Strategie Werklocaties is het ontwikkelen van Next Economy Bedrijventerreinen in onze regio. De MRDH geeft met de provincie Zuid-Holland, InnovationQuarter, DCMR en een aantal regiogemeenten vorm aan een aantal uitgangspunten. Want wat is eigenlijk een Next Economy Bedrijventerrein, en hoe kan je dat stimuleren? Nog voor de zomer kunnen gemeenten aanvragen indienen voor een bijdrage bij de MRDH om bedrijventerreinen toekomstbestendig te maken. De resultaten van deze pilots worden gebruikt voor inspiratie van andere bedrijventerreinen, kennisdeling in de regio en het ontwikkelen van beleid, vergunningen en handhaving. 3

4 8. Transformatielocaties in de Haagse regio In de MRDH is een sterke samenhang tussen de transformatieplannen op bedrijventerreinen (verstedelijking) en mogelijke tekorten van bedrijventerreinen tegen 2030 te zien. In vervolg op de afspraken in de Strategie Werklocaties en in afstemming met het Businesspark Haaglanden en de Verstedelijkingsalliantie, agendeert de MRDH deze kwestie eerst in de Haagse regio. De betrokken gemeenten erkennen de urgentie, en zien de samenhang tussen transformatielocaties en een aantal bedrijventerreinen (sleutellocaties). Ambtenaren en bestuurders verkennen oplossingsrichtingen, onder aanvoering van wethouder Van de Laar (bestuurlijk eigenaar MRDH, wethouder Rijswijk). Zij zoeken oplossingen in nieuw te creëren aanbod in hectares, afspraken over slimmer ruimtegebruik voor HMC/watergebonden-terreinen en taakstellingen in extra arbeidsplaatsen en/of bedrijfshuisvesting. 9. Kennisbijeenkomsten Strategie Werklocaties In vervolg op de Strategie Werklocaties organiseert de MRDH kennisdeling rondom de ontwikkeling van werklocaties. Op 9 april was een goed bezochte bijeenkomst over het mengen van wonen, werken en voorzieningen, in samenwerking met de gemeenten Rotterdam en Den Haag en Stec Groep. Op 4 juni vindt een rondetafelgesprek gesprek plaats over het vastgoedperspectief bij complexe centrumontwikkeling, samen met de gemeente Rijswijk. De kennisdeling rondom werklocaties is afgestemd met het programma Masterclasses werklocaties van de provincie Zuid-Holland. 10. Focusgebieden werklocaties & gebiedsgerichte aanpak De MRDH biedt in 2019 ondersteuning voor de ontwikkeling van 10 werklocaties die inhoudelijk interessant en/of strategisch van belang zijn. Er is financiële bijdrage verleend aan lopende projecten in Zichtenburglaan (Den Haag), Plaspoelpolder/Kesslerpark (Rijswijk), Rivium (Capelle a/d IJssel) en Spaanse Polder en Brainpark I (Rotterdam), Centrum Berkel (Lansingerland), Heron (Pijnacker-Nootdorp). Er is met hen ook contact over het verloop van het project, met name met Rijswijk in de vorm van procesmatige ondersteuning. Dit is eerder geboden aan Unilever (Vlaardingen). Over Binckhorst (Den Haag), Kapelpolder (Maassluis), Entreegebied (Zoetermeer), Schieoevers (Delft) en Havengebied (Nissewaard) spreekt de MRDH nog met gemeenten over bijdragen aan de ontwikkelingen. Verder concretiseren hiervan is nog nodig. Hier is een samenloop met de Gebiedsgerichte aanpak van de MRDH, waarin verstedelijking integraal met de OV-opgave wordt bezien. In dat kader vindt ook een verkenning plaats naar kansen voor gebiedsontwikkeling langs de Hoekse Lijn (Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen en Maassluis). 11. Verstedelijking en bereikbaarheid De MRDH werkt nauw samen met gemeenten en provincie Zuid-Holland aan de verstedelijkingsopgave van Zuid Holland, vanuit haar kerntaken op het gebied van bereikbaarheid en economisch vestigingsklimaat. Vanuit de kerntaken is de MRDH partner in de Verstedelijkingsalliantie en de MRDH werkt via een gebiedsgerichte aanpak. Het doel is een goede balans in vraag en aanbod voor zowel woningen als werklocaties, gecombineerd met een goede bereikbaarheid. De Metropoolregio heeft onder andere oog voor de ruimtelijkeconomische kansen voor gebiedsontwikkeling langs bestaande OV-lijnen zoals de Hoekse Lijn, Middengebied Zoetermeer-Pijnacker-Nootdorp-Lansingerland, Capelle a/d IJssel en Nissewaard. De 23 gemeenten werken met regionale en landelijke partners aan maatregelen die op korte en op lange termijn zorgen voor een sterk OV. 4

5 12. Stimuleren van groen en recreatie als vestigingsfactor Een aantrekkelijk landschap draagt bij aan de leefkwaliteit van een gebied. Dat beïnvloedt de keuze van zowel werknemers als werkgevers om zich in de Metropoolregio Roterdam Den Haag te willen vestigen. De MRDH organiseert voor het zomerreces een bijeenkomst met de stakeholders vrijetijdseconomie, om tot een gedragen aanpak te komen. Deze kick-off is de start van een netwerk van gemeenten en andere stakeholders. Daarnaast start een aantal projecten op. De MRDH bereidt dit voor met de gemeenten Maassluis, Hellevoetsluis en de provincie Zuid-Holland. Wethouder Spoon (Hellevoetsluis) is bestuurlijk eigenaar namens de MRDH. Activiteiten voor de ambitie: Veranderen Energie 13. Europees project Interreg E=0 De MRDH is partner in het Interreg E=0 project gericht op verduurzaming van de particuliere woningvoorraad. Vanuit de EU is er door de deelname van de MRDH voor deze regio subsidie beschikbaar gesteld van ,-. De cofinanciering van dit project is afkomstig van de deelnemende gemeenten (Capelle a/d IJssel, Zoetermeer, Rijswijk, Wassenaar, Schiedam, Den Haag, Rotterdam). Binnen dit project is samengewerkt met partners in Engeland, Frankrijk en Luxemburg. In onze regio lag de nadruk op particulier woningbezit, bij de buitenlandse partners op corporatiebezit. Door de EU subsidie en gemeentelijke bijdragen zijn er in onze regio 13 verenigingen van eigenaren (VvE s) begeleid in hun verduurzamingsslag door coaches. De panden van deze VvE s hebben gemiddeld 110 woningen (hoogbouw). In het eerste kwartaal van 2019 is dit project afgerond. Het resultaat is dat voor 1443 woningen de energiebesparende mogelijkheden inzichtelijk zijn gemaakt (dakisolatie, zonnepanelen, ledverlichting etc), variërend van 20% tot 66% CO 2 -reductie. Een aantal VvE s zijn ook bijna zo ver dat er een formeel besluit wordt genomen door de leden om deze aanpassingen door te gaan voeren. Om de panden daadwerkelijk te renoveren is meer tijd nodig dan de 1,5 jaar van dit project. Dat komt door een overvraagde markt, langdurige besluitvormingsprocessen in VvE s en het (tot begin dit jaar) ontbreken van de juiste financieringsmogelijkheden. Wel hebben de meeste gemeenten toegezegd de VvE s te blijven steunen en begeleiden in het verduurzamen van hun panden. Ten slotte is een trainingsprogramma opgezet in samenwerking met Drift transitie academy om de kennis bij adviseurs over dit onderwerp te vergroten. De laatste trainingen hebben in het eerste kwartaal plaatsgevonden. 14. Regionaal netwerk energie De energietransitie gaat over gemeentegrenzen heen. Vanuit de metropoolregio wordt daarom het ambtelijk en bestuurlijk netwerk energie georganiseerd. Dit netwerk bestaat uit deelnemers van de 23 gemeenten, de provincie Zuid-Holland en vertegenwoordigers van de vier waterschappen in de regio. Het doel van het netwerk is het delen van kennis en informatie over energieprojecten, energietransitie, samenwerkings-verbanden en aanpakken die wel en niet werken. Dit netwerk komt 4 tot 6 keer per jaar bijeen, zo ook in het eerste kwartaal van