GEZINSFACT INSPIRATIEDAG. Anouk ten Barge René Breuk Gerjo Gerrits

Transcriptie

1 GEZINSFACT INSPIRATIEDAG Anouk ten Barge René Breuk Gerjo Gerrits 22 MAART 2018

2 GezinsFACT F(unctional): combinatie van intensieve hulp en minder intensieve hulp A(ssertive): Je brengt de hulp/begeleiding en behandeling waar het kind/de jeugdige is (outreachend) C(ommunity): IN en MET de maatschappij* T(reatment): In wezen een naar buiten geklapte klinische behandeling vanuit systeemvisie * IN: thuis op school of elders MET: familie, vrienden, buren, belangrijke steunfiguren

3 Principes Outreachend, vasthoudend Proactief Flexibel Elke ochtend bordoverleg Linker kant: Intensief contact (min 2x/week), samen Rechter kant : vinger aan de pols-groep, alleen 24 uurs bereikbaarheid en beschikbaarheid Teamcaseload (1:5) Zorg, begeleiding en behandeling in één hand Multidisciplinair team: ervaringsdeskundigen, ambulant hulpverleners, systeemtherapeut, GZ/klinisch psycholoog, kinder- en jeugdpsychiater, meewerkend voorman, NP/NPT, SNAP, diagnosticus, CGT, EMDR

4 GezinsFACT IS GEEN methode maar een organisatievorm: hoe je het team en het werk organiseert Is op te vatten als een boom, aan de takken hangen diverse evidence based methodieken

5 Doelen outreachend werken in én met de maatschappij Opname vervangen Opname inkorten Heropname voorkomen Op lange en korte termijn opname voorkomen Korte klinische/residentiële opname of in gezinswoonvorm is module van 24 uurs intensief ambulant/gezinsfact en bedoeld als afkoelzone

6 Voor welke gezinnen? Meerdere vormen van (klinische/residentiele) hulpverlening achter de rug maar onvoldoende duurzame verandering Desondanks steeds weer in crises Gezinnen die de hulpverlening niet weten te vinden of vol te houden waardoor opname nog als enige oplossing gezien wordt

7 Overkoepelend kenmerk: fragmentatie - Externe fragmentatie: ziekenhuisopnames, echtscheidingen, overlijden, schoolwisselingen, breken met vrienden en familie, breken met toekomstperspectief en verleden - Interne fragmentatie: Verlies van samenhang tussen denken en handelen; denken en voelen; voelen en handelen

8 Fragmentatie is een soort virusinfectie. Hulpverleners en wij kunnen besmet raken! Het grijpt razendsnel om zich heen.

9 GezinsFACT: opheffen fragmentatie Door altijd en doordringend accent te leggen op samenhang : - Teamcaseload - Gemeenschappelijke beeldvorming (team EN andere partijen) - Met betrokken partijen (veilig thuis, SAVE, CJG, school) - Continuïteit bieden

10 Oriëntatie - Zelf leren herstellen (i.p.v. helpen bij herstel ) - Geen lineair proces maar vallen en opstaan - Maar ook: niet laten verdrinken (dan tijdelijk (!) roer overnemen)

11 Faseringsmodel - Fase 1: contact maken - Fase 2: contact bestendigen - Fase 3: werkrelatie

12 Fasering en methodieken Fase 1: aansluiten, observeren, motiverende gespreksvoering, handelen in hier en nu staat centraal, crisisplan, eventueel medicatie op deelsymptomen Fase 2: bestendigen contact, gemeenschappelijke taal ontwikkelen, versterken ambivalentie, motiverende gespreksvoering, handelen en denken over hier en nu en toekomst centraal, gemeenschappelijke beeldvorming Fase 3: start werkrelatie, motiverende gespreksvoering, handelen, denken en voelen over hier en nu, toekomst en verleden centraal. Specifieke diagnostiek. Inzet specifieke methodieken: CGT, ST, MDFT, FFT, SNAP Fase 1 en 2 kunnen heel kort zijn maar ook lang duren!

13 Eigen gezin Neem je eigen gezinsachtergrond in gedachten (niet in detail): (2 min) Wat betekent dit voor jou over wat je met dit werk wil en goed kan? (3 min per persoon)

14 Als het om veranderen gaat.. Wat helpt ons? Hoe doen we dat niet? Hoe wel?

15 Maar het gaat niet zomaar. Wat helpt ons Verandering opvatten als proces Ambivalentie accepteren (en later zelfs versterken! NB Reflex : verminderen) Weerstanden om te veranderen herkennen - Adviezen worden niet opgevolgd of teruggegeven - Overtuigingen werken averechts - Klagen over elkaar of over ons - Pseudomedewerking om hulpverlener gunstig te stemmen - Vaak bellen dat het niet goed gaat

16 Voorbeelden - Ik heb geen probleem, maar mijn kind - We doen het zo, wij weten veel over autisme - Moet je mijn vader zien, die is veel agressiever, mijn ouders maken altijd ruzie - het probleem is de hulpverlener/gezinsvoogd, jullie moeten je zo nodig met mij bemoeien - ik voel me zo schuldig, ik zie wel dat het zo niet kan, maar ik kan het echt niet anders -.

17 Weerstanden 1 STRIJD - De persoon trekt de deskundigheid of de integriteit van de begeleider in twijfel: Gaat hierover direct in de aanval Lacht begeleider uit Stelt vragen over deskundigheid begeleider Uit zich vijandig Onbewuste tegenreactie: overtuigen van deskundigheid, irritatie, veranderingsmogelijkheden in twijfel trekken of juist teveel volgen

18 Weerstanden 2 Onderbreken - de persoon praat er doorheen, laat begeleider niet uitpraten - De persoon onderbreekt de begeleider steeds ( ja wacht even, ik heb genoeg gehoord ) Onbewuste tegenreactie: draad van het gesprek kwijt raken, doel van het bezoek kwijt raken, afspraken niet nakomen of zelf sterk regie pakken

19 Weerstanden 3 Ontkenning - Persoon beschuldigt anderen voor zijn problemen - Persoon wijst suggesties van begeleider van de hand ( Ja,maar )/ excuses maken voor eigen gedrag - kleiner maken van de problemen - Pessimisme (het komt toch nooit goed) - Weigerachtig (gereserveerdheid, weigert informatie te geven)/onwilligheid (uit geen wens tot verandering) Onbewuste tegenreacties: vergeten van afspraken, in twijfel trekken uitspraken of zelf heel hard gaan werken

20 Weerstanden 4 Negeren - Onvoldoende/geen aandacht in het gesprek - Ontwijkende antwoorden - Geen verstaanbaar antwoord of nonverbale reactie - Persoon leidt het gesprek de andere kant op Onbewuste tegenreacties: geeuwen, vergeten van informatie, geen verslag kunnen schrijven of juist irritatie, gesprek eerder stoppen

21 Motiverende gespreksvoering Is NIET: - motiveren : motieven aanreiken om te veranderen! - adviezen geven - overtuigen - Confronteren

22 Wat kun je wel doen? Nieuwsgierig zijn Weerstanden herkennen Plezier in Tango Weerstanden benutten als kans Door gespreksvoering de ander laten ontdekken wat deze wil veranderen door vooral in te gaan op wat de redenen zijn om niet te veranderen/nadelen zijn om te veranderen! In ochtendoverleg inbrengen/reflectie in voortgangsrapportage: wie heeft dit nog meer? Wat werkt?

23 Specifieke gespreksmethode Open eind vragen Samenvatten Bevestigen (in andere woorden teruggeven) Benoemen dat gedrag altijd ergens een oplossing voor is, ook al is nog niet duidelijk waarvoor Verandertaal uitlokken (selectief bekrachtigen van eigen probleemherkenning, zorg, wens tot verandering) ALTIJD bevestigen van iemands vrijheid van keuze en perspectief HOOP bieden lichte HUMOR HOOP installeren

24 Meest krachtige interventie fase 1 Reflectief luisteren

25 Reflectief luisteren - Teruggeven wat je hoort, ziet en ervaart en welke betekenis dit mogelijk heeft - Je mag er altijd naast zitten, geeft niet! - Geeft de ander het gevoel gehoord te zijn/gezien te worden - Is écht aansluiten - Geeft jou de kans om indrukken bevestigd te krijgen - Gaat ook om simpele opmerkingen! Bijvoorbeeld: Het was niet jouw idee om met mij te spreken, Je voelt je niet zo geholpen, Je staat er met gemengde gevoelens tegenover Let op basishouding (niet te stellig, laat ruimte voor weerwoord, stel je open en kwetsbaar op, niet als vraag of met het woordje zou, steek je nek uit)

26 Oefenen thuis

27 Reflectief luisteren: voorbeelden Bij strijd: Je kunt ook niet zomaar op mij vertrouwen begrijp ik nu na wat je verteld hebt over alles wat je in de hulpverlening hebt meegemaakt, Je moet ook wel zelf in de gaten houden en weten, want anders gaat het in je gevoel mis, u praat hard en veel, het gevoel dat anderen u anders niet zullen horen of serieus nemen Bij negeren: Je kunt de zaken niet dichtbij je laten komen, je kijkt nu wel goed uit, in het verleden teveel gekwetst Bij ontkenning: waarom zou je veranderen als anderen het in jouw ogen ook stom doen en je niet weet wat je te wachten staat?