Jaarverslag Plan België

Transcriptie

1 1 juli juni 2012 Jaarverslag Plan België Plan België Jaarverslag Voorwoord 1

2 Jaarverslag Plan België Voorwoord 4 Onze visie en onze missie 5 Onze aanpak in een notendop 8 Onze ontwikkelingsprogramma's 10 Afrika 13 Azië 16 Latijns-Amerika 19 Onze programma s in België 23 Solidariteit met duizend gezichten 26 Overheidsfinanciering 27 Plan België in cijfers 31 Internationale Plan-koepel Plan België vzw Rekeningnummer: Ravensteingalerij 3 B 5 BE Brussel info@planbelgie.be Tel.: Fax: Gedrukt op milieuvriendelijk papier met het FSC-label Find us on Teksten en foto's: Plan Coördinatie en redactie: Sarah Mulongo Eindredactie: Lotte Verlackt Vertaling: CT Belgium Vormgeving: Brigid Sullivan Drukwerk: Albe De Coker Verantwoordelijke uitgever: Plan België vzw Dirk Van Maele Ravensteingalerij 3 B Brussel 2 Plan België Jaarverslag Inhoud

3 Voorwoord Beste mevrouw, mijnheer, Beste sympathisant, Meisjes moeten naar school. Punt. Geen 'als'. Geen 'maar'. Onderwijs voor meisjes is een recht! Leymah Gbowee, Nobelprijs voor de Vrede 2011 In 2013 zal Plan België zich reeds 30 jaar inzetten voor een structurele verbetering van de levensomstandigheden van kinderen in Afrika, Latijns-Amerika en Azië. Als politiek en religieus onafhankelijke ontwikkelingsorganisatie, groeiden we tijdens die periode uit tot een fervente pleitbezorger van kinderrechten en tot een vaste waarde binnen de Belgische ontwikkelingssamenwerking. Dit jaarverslag biedt u een transparant overzicht van onze programma s, financiering en bereikte impact tijdens de periode van 1 juli 2011 tot 30 juni Het bevat voorbeelden van onze werking in o.a. Benin, Cambodja, Peru en België was voor onze organisatie een jaar van opwinding en erkenning. Mevr. Leymah Gbowee, Nobelpijswinnares voor de Vrede 2011, kwam speciaal naar Brussel voor de lancering van onze campagne Alle meisjes naar school!. De Liberiaanse vredesactiviste overtuigde de Belgische beleidsmakers en bevolking van het belang van onderwijs voor meisjes en haar deelname droeg sterk bij tot het succes van onze boodschap. Hoewel er de voorbije jaren reeds aanzienlijke vooruitgang werd geboekt, blijft anno 2012 een menswaardig bestaan voor miljoenen kinderen in ontwikkelingslanden een verre droom. Plan België blijft rotsvast geloven in een betere wereld voor alle kinderen. We wensen u van harte te bedanken voor uw blijvende steun en interesse! Omdat elk kind telt, Foto's: Plan/Laurent Poma Rita Aerts Voorzitter Dirk Van Maele Nationaal Directeur Plan België Jaarverslag Voorwoord 3

4 Onze visie Plan België streeft ernaar een wereld mee uit te bouwen waarin alle kinderen zich volledig kunnen ontplooien in de eigen gemeenschap, een wereld die ook de waardigheid en alle rechten van kinderen respecteert, conform het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). Onze missie Plan België is een onafhankelijke Belgische niet-gouvernementele organisatie, lid van de internationale Plan-koepel, die zich tot doel stelt om de levensomstandigheden van kinderen in het Zuiden structureel te verbeteren. Dit gebeurt via: ontwikkelingsprogramma s inzake een goede start in het leven; onderwijs; gezondheid; drinkbaar water, hygiëne en sanitatie; economische zekerheid; participatie; bescherming tegen geweld en steun in noodsituaties. Promotie en implementatie van de rechten van het kind, zoals opgenomen in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind, staan daarbij centraal. Dit wordt in de praktijk gebracht via een specifieke aanpak, namelijk de kindgerichte gemeenschapsontwikkeling. het bewust maken van de Belgische bevolking en overheid van het belang van een op Kinderrechten gebaseerde internationale samenwerking. Dat resulteert in het verwezenlijken van een maatschappelijk draagvlak en institutionele veranderingen in België. Om haar missie te financieren werft Plan België fondsen bij Plan Ouders en andere donateurs zoals overheden, bedrijven, stichtingen en nationale en internationale overheidsinstellingen. 4 Plan België Jaarverslag Onze visie en missie

5 Onze aanpak in een notendop Onze jarenlange ervaring leert ons dat ontwikkeling mogelijk is door samen te werken met 3 partners: de kinderen, de plaatselijke gemeenschappen en de overheden. Samen geven we kinderen in het Zuiden de kans om hun rechten op te eisen en hun wereld te veranderen. Plan België Jaarverslag Voorwoord 5 Foto: Plan/Glenn Daniels

6 Kinderen en hun rechten: een hefboom voor verandering Plan België steunt ontwikkelingsprogramma s in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Centraal staan daarbij: Kinderen, omdat ze een drijvende kracht zijn in de ontwikkeling van hun gemeenschap. Hun rechten, omdat in 1989 een reeks fundamentele rechten werden toegekend aan kinderen, opgenomen in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Het Verdrag steunt op 4 pijlers: het recht op leven, op ontwikkeling, op bescherming en op participatie. Dit officiële document werd ondertekend door 192 landen. Het staat garant voor een waardig leven voor alle kinderen, ongeacht afkomst, geslacht of cultuur. Plan België baseert zich op dit verdrag om haar specifieke werkwijze te concretiseren, namelijk kindgerichte gemeenschapsontwikkeling. Enerzijds krijgen kinderen de mogelijkheden om hun potentieel te ontwikkelen, wat de ontwikkeling van hun gemeenschap bevordert. Anderzijds worden de gemeenschap en de (inter)nationale overheden aangemoedigd om in kinderen te investeren. Iedereen wint erbij. Het is de garantie op het succes van onze programma s. Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind vormt de basis van de werking van Plan België. Lokale participatie is essentieel Mensen die met een probleem kampen, zijn vaak het best geplaatst om oplossingen te vinden. Daarom is het belangrijk dat we de lokale bevolking bij alle programma's betrekken. Maar de geografische en culturele afstand tussen ontwikkelingspartners en de bevolking is vaak te groot om hun kennis en standpunten te benutten. De troef van Plan schuilt in haar nabijheid tot de gemeenschappen. Wij doen zoveel mogelijk een beroep op plaatselijke teams, die dichtbij de bevolking staan en daardoor haar expertise kunnen inschakelen. Het is cruciaal om de hefbomen voor verandering te erkennen en te versterken, te beginnen met de kinderen, maar ook de plaatselijke organisaties en overheden. Op termijn beogen we altijd de autonomie van de gemeenschappen te vergroten zodat Plan haar activiteiten geleidelijk kan afbouwen. Kinderen en hun gemeenschap spelen een hoofdrol in ontwikkeling. Daarom weerklinkt hun stem het luidst in alle programma s van Plan. Betrokken overheden voor een optimale impact Om belangrijke en structurele impact te verwezenlijken moeten de programma's het dorpsniveau overstijgen. Plan moedigt de lokale, provinciale en (inter)nationale overheden aan om de positieve lokale resultaten op bredere schaal toe te passen. Op die manier worden zoveel mogelijk kinderen bereikt en kunnen structurele maatschappelijke veranderingen in gang gezet worden vanuit lokale acties. Dat is een cruciaal gegeven bij kindgerichte gemeenschapsontwikkeling. Dankzij onze expertise en het plaatselijke succes van onze programma s die op termijn door de bevolking overgenomen worden, kunnen we de overheden overtuigen zodat ze hun beleid, programma s en (inter)nationale wetgeving aanpassen. 6 Plan België Jaarverslag Onze aanpak

7 Lobbyen bij de Belgische overheid Om de levensomstandigheden van kinderen in het Zuiden te verbeteren, moet ook België haar verantwoordelijkheden opnemen. Via sensibiliseringsacties en beleidsbeïnvloeding plaatsen we de rechten van het kind op de politieke en maatschappelijke agenda. Sinds 2005 maakt de Belgische overheid van de kinderrechten een transversaal thema binnen de Belgische ontwikkelingssamenwerking, dit dankzij het doorzettingsvermogen van Plan België en haar partners. Dat betekent dat ze in alle initiatieven voor internationale samenwerking altijd rekening moet houden met de rechten van het kind. Dankzij ons lobbywerk bij de overheid zijn de rechten van het kind nu een transversaal thema binnen de Belgische ontwikkelingssamenwerking. Elk kind telt ook in België In België stellen we alles in het werk om te verzekeren dat kinderen en jongeren hun rechten kennen. Elk jaar ontwikkelen we pedagogisch materiaal voor leerkrachten van het lager onderwijs. Via deze lespakketten op kindermaat kunnen zij thema s aankaarten rond de rechten van het kind in ontwikkelingslanden. We geven 14- tot 18-jarigen ook een stem via onze Youth Board (jongerenwerking) en tijdens onze jaarlijkse sensibiliseringscampagnes. Partners Opdat rechten van kinderen gerespecteerd worden, zijn kwalitatieve partners essentieel. Het loont niet om volledig op eigen houtje te werk te gaan. Als lid van de internationale Plan-koepel is Plan België vertegenwoordigd in de Verenigde Naties en de Europese Unie om er de rechten van het kind te verdedigen. In België bevorderen we de samenwerking met instellingen zoals het Platform Kinderrechten in Ontwikkelingssamenwerking (PKIO) en Educaid. In het Zuiden werken we nauw samen met organisaties uit het maatschappelijk middenveld of plaatselijke overheden, die opkomen voor kinderen en hun gemeenschap. Plan België Jaarverslag Onze aanpak 7

8 Onze ontwikkelingsprogramma's Foto: Plan/Wouter Van Vaerenbergh Plan België steunt de activiteiten van de internationale Plan-koepel in de 50 landen waar de koepel actief is in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Tegelijk kiezen we ervoor om nauwer samen te werken met 10 daarvan: Benin, Burkina Faso, Niger, Togo, Cambodja, Laos, Vietnam, Bolivia, Ecuador en Peru. 8 Plan België Jaarverslag Inhoud

9 Plan België en de internationale Plan-koepel: wie doet wat? De internationale Plan-koepel financiert ontwikkelingsprogramma s in 50 landen dankzij de inkomsten van het Plan Ouderschap en steeds meer overheidssubsidies. Deze programma s worden gefaciliteerd door onze collega's ter plaatse en uitgevoerd door lokale partnerorganisaties. Ze hebben betrekking op de thema's van onze missie (p. 4). De internationale koepel beheert de ingezamelde fondsen, volgt de programma s op en communiceert over de bereikte resultaten via haar jaarverslag, verkrijgbaar op Tegelijk werkt Plan België nauwer samen met 10 van deze 50 landen. We steunen er programma's, waarvoor we specifiek fondsen werven (giften van particulieren, bedrijven, overheidsinstellingen of stichtingen). Plan België coördineert de opvolging van deze programma's die meer afgebakende thema s behandelen, steeds gebaseerd op kinderrechten. In ons jaarverslag brengen we enkel over die programma's verslag uit. Geografische focus van Plan België Plan België volgt rechtstreeks programma's op in 3 continenten: Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Het voorbije werkjaar werkten we nauw samen met Plan Benin, Plan Burkina Faso, Plan Niger, Plan Togo, Plan Cambodja, Plan Laos, Plan Vietnam, Plan Bolivia, Plan Ecuador en Plan Peru. Wat ligging betreft, kiezen we ervoor een synergie en complementariteit met de andere spelers van de Belgische ontwikkelingssamenwerking te handhaven. Plan België volgt rechtstreeks programma s op in 10 landen verdeeld over 3 continenten: Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Thematische focus Onze inspanningen beslaan 3 duidelijke thema s: kwaliteitsvol onderwijs voor alle kinderen, het bevorderen van de seksuele en reproductieve rechten en gezondheid en het beschermen van kinderen in moeilijke omstandigheden. Dankzij die keuze kan Plan België een hoogwaardige opvolging verzekeren, gebaseerd op onze specifieke vakkennis. Onze 3 kernthema s: kwaliteitsvol onderwijs, seksuele en reproductieve rechten en gezondheid en het beschermen van kinderen in moeilijke omstandigheden. Ontstaan en verloop van een programma Vaak doen de gemeenschappen zelf een beroep op de vakkennis van Plan. Allereerst versterkt Plan de bestaande gemeenschapsstructuren. Als er geen bestaan, moedigen we iedereen aan om die in het leven te roepen. Ook kinderen worden daarbij betrokken. Als een tussenkomst gerechtvaardigd is, werken we een gemeenschappelijk ontwikkelingsplan uit. Zowel mannen, vrouwen als kinderen kunnen daarover hun zeg doen. Die werkwijze garandeert de maximale betrokkenheid van de gemeenschap, die het programma kan overnemen, op weg naar duurzame resultaten. Wanneer een programma buiten de expertise van Plan valt, verwijzen we de bevolking door naar andere organisaties. Vaak zijn het de gemeenschappen zelf die een beroep doen op Plan. Samen werken we een ontwikkelingsplan uit dat aansluit op de plaatselijke realiteit. Plan België Jaarverslag Onze ontwikkelingsprogramma's 9

10 Onze programma's in Afrika In Afrika werkt Plan België nauw samen met Plan Benin, Plan Burkina Faso, Plan Niger en Plan Togo. Programma in de kijker: Strijd tegen kinderhandel in Benin en Togo. Foto: Plan/Jane Hahn 10 Plan België Jaarverslag Inhoud

11 Strijd tegen kinderhandel in Benin en Togo Context Het aantal kinderen in Benin en Togo dat slachtoffer is van kinderhandel wordt geschat tussen en Ze zijn allen getraumatiseerd. Sommigen zijn het slachtoffer van mensenhandelaars die kinderen doorverkopen als slaven in de mijnen. Anderen worden meegenomen naar de stad om er als huishoudhulpje te werken of worden geplaatst op plantages of bouwterreinen. De ouders zijn vaak overtuigd dat ze de beste beslisssing nemen voor hun familie. Maar ook de kinderen zelf dromen ervan weg te gaan. Door de onzekere financiële toekomst en de slechte kwaliteit van het onderwijs, denken ze al makkelijk: "waarom zouden we naar school gaan, we kunnen er toch niks mee bereiken. Doelstellingen Plan België strijdt tegen kinderhandel in 5 prefecturen in Togo: Oost-Mono, Blitta, Sotouboua, Tchamba en Tchaoudjo. In Benin werken we in de departementen Atacora en Mono. Het programma bestrijkt 2 buurlanden. Daardoor kunnen we de acties coördineren en de strijd doeltreffender voeren. De algemene aanpak is gebaseerd op diverse punten: U heeft onze ogen geopend voor aspecten van kinderhandel waar we niks van wisten. Dorpsoudste, Kpessi, Togo Partners Het programma wordt uitgevoerd in samenwerking met de ministeries van Onderwijs, Sociale Actie, Justitie en Binnenlandse Zaken. Ter plaatse werken verscheidene ngo s actief mee. Kinderrechten Het programma voorkomt dat duizenden kinderen fysieke en mentale trauma s oplopen die hun levenskwaliteit en hun kans op overleven, sterk verminderen. Het programma zorgt ook voor kwaliteitsonderwijs en de bevordering van een harmonieuze ontwikkeling. Het biedt een vangnet tegen kinderhandel en zorgt ervoor dat de kinderen deel kunnen uitmaken van beschermingscomités. onderwijs verbeteren om het aantrekkelijker, doeltreffender en nuttiger te maken; de bevolking bewust maken van de risico s die kinderen lopen wanneer ze naar een onbekende bestemming ver van huis worden gestuurd; het verbeteren van dorpscomités voor de bescherming van kinderen, van de politie en van diensten voor sociale bescherming. Foto: Plan/Sigrid Spinnox Plan België Jaarverslag Afrika 11

12 Resultaten NIGER Hoeveel kinderen we van de mensenhandel hebben kunnen redden, is moeilijk te zeggen. Dankzij verscheidene indicatoren kunnen we een schatting maken. Er is sinds april 2010 al een mooie vooruitgang geboekt: het aantal kinderen dat de lagere school heeft afgemaakt, is bijna verdubbeld (van 38% naar 71%); het aantal schoolverlaters is verminderd; BURKINA FASO Dapango Sokodé Sotouboua Atacora Natitingou Kara Kandi Parakou BENIN Country Office Programme Unit het aantal geboorteaktes is toegenomen. GHANA Langabou NIGERIA Dankzij: onderwijzers die opgeleid zijn in actieve lesmethodes en bescherming van kinderen; kinderen die zich inschreven voor inhaallessen; 197 dorpsbeschermingscomités die opgericht zijn en mensen (waarvan meer dan 500 kinderen) die opgeleid werden om zo effectiever deel te nemen; Atakpamé TOGO Country Office Programme Unit Azové Couffo Notse Porto-Novo Cotonou City Lome 197 filmvertoningen die georganiseerd werden om mensen te sensibiliseren inzake mensenhandel; 30 gemeenten die materiaal kregen om geboorteaktes op te stellen, de manier om kinderen te beschermen. MEER INFO over de impact van onze programma s in Afrika: Al onze programma s in Afrika De strijd tegen kinderhandel dankzij kwaliteitsvol onderwijs in Benin en Togo Een naam geeft rechten in Niger en Burkina Faso Meer meisjes naar school in Niger Seksuele en reproductieve rechten en gezondheid in Togo 12 Plan België Jaarverslag Afrika

13 Onze programma s in Azië In Azië werkt Plan België nauw samen met Plan Cambodja, Plan Vietnam en Plan Laos. Programma in de kijker: Seksuele en reproductieve rechten en gezondheid in Cambodja. Plan België Jaarverslag Voorwoord 13 Foto: Plan/Wouter Van Vaerenbergh

14 Seksuele rechten en gezondheid in Cambodja Context De meeste jongeren in Cambodja hebben geen toegang tot informatie over seksuele en reproductieve rechten en gezondheid en tot medische diensten en advies. Meisjes zijn daardoor bijzonder kwetsbaar, vooral als ze niet naar school gaan. Bij hen ligt het percentage ongewenste zwangerschappen (vaak met een onveilige abortus tot gevolg) en soa- en hiv-besmettingen dan ook relatief hoger. Ik kreeg een opleiding projectmanagement en leerde werken met jongeren. Via dit programma kan ik nu beter bijdragen tot de ontwikkeling van mijn gemeenschap. Sath Dina, Peer educator en lid van de gemeentelijke raad voor vrouwen en kinderen Doelstellingen Het programmagebied beslaat de districten Angkor Chum en Banthey Srei in de provincie Siem Reap. Ondanks het zeer toeristische karakter, is dit één van de armste streken in Cambodja. Het programma richt zich op de bekrachtiging van de seksuele en reproductieve rechten en gezondheid van jongeren. Plan België wil: een betere toegang tot degelijke gezondheidszorg; veilig en gezond seksueel en reproductief gedrag stimuleren op basis van correcte informatie; een verbetering van de omgeving, strategieën en beleidsmaatregelen. 14 Plan België Jaarverslag Azië

15 Partners Plan-partner Reproductive Health Association of Cambodia (RHAC) voert het programma uit. Deze lokale ngo is de grootste en invloedrijkste Cambodjaanse organisatie voor seksuele en reproductieve rechten en gezondheid. Ze werkt nauw samen met lokale overheden en gezondheidscentra. Kinderrechten Medische diensten, afgestemd op jongeren, garanderen hun seksuele en reproductieve rechten en gezondheid. Preventie beschermt hen tegen misbruik en discriminatie. Jongeren doen hun recht op participatie gelden en beschermen actief hun andere rechten. Resultaten THAILAND Battambang Sisophon Pursat Chi Kampong Chhnang Phnom Penh CAMBODIA Country Office Programme Unit Mun Siem Reap Kampot Mekong LAOS Kong Srepok Kampong Cham Ratanakiri VIETNAM Dong Nai jongeren zijn zich bewust van het belang van hun seksuele en reproductieve rechten en gezondheid. Bijna 40% van deze jongeren bezocht een gezondheidscentrum voor raadpleging of hulpverlening. De jongeren geven aan dat ze zich makkelijker uitdrukken over hun seksuele en reproductieve vragen. Gemeentebesturen zijn sterker betrokken: ze nemen seksuele en reproductieve rechten en gezondheid op in hun jaarlijkse ontwikkelingsplannen. De provinciale overheid kent meer middelen toe aan seksuele en reproductieve rechten en gezondheid Al onze programma's in Azië Een goede start in het leven in Cambodja Seksuele en reproductieve rechten en gezondheid in Cambodja Meer meisjes naar school in Laos Luisteren en beschermen in Vietnam Kwaliteitsvolle basisscholen in Vietnam MEER INFO over de impact van onze programma s in Azië: Plan België Jaarverslag Azië 15

16 Onze programma's in Latijns-Amerika Foto: Plan/Wouter Van Vaerenbergh In Latijns-Amerika werkt Plan België nauw samen met Plan Bolivia, Plan Ecuador en Plan Peru. Programma in de kijker: De stem van jongeren telt in Peru. 16 Plan België Jaarverslag Inhoud

17 De stem van jongeren telt in Peru Context De verkiezing van Ollanta Humala tot president van Peru in 2011 bracht hoop voor de armen. Jammer genoeg blijven de sociale confl icten bestaan. Een reden te meer voor de jongeren om zich in te zetten voor een sociale en politieke dialoog over hun rechten. In 2012 leveren zij zelf een bijdrage aan een nationaal actieplan wat de basis vormt voor het kinderrechtenbeleid voor de komende 10 jaar. Doelstellingen Het programma, dat uitgevoerd wordt in de regio s Cuzco, Piura en Lima, heeft 3 belangrijke doelstellingen: de autoriteiten aanmoedigen om het Internationale Kinderrechtenverdrag te respecteren; Door het programma ben ik gegroeid als zoon, student en burger. Jongeren leren zichzelf en elkaar te respecteren. Dat is belangrijk, net als het respect voor onze rechten. Ronald, 17, Cusco jongeren betrekken bij de opvolgingsrapporten aan het Kinderrechtencomité in Genève door hen te ondersteunen bij het opstellen van hun eigen rapport; de sociale controle op de naleving van de aanbevelingen van het Comité optimaliseren door de controleorganen te ondersteunen. Partners Het programma wordt gerealiseerd door de nationale koepelorganisatie van werkende Peruaanse jongeren MNNATSOP in nauwe samenwerking met de nationale ombudsdienst, die garant staat voor kinderrechten in Peru. Kinderrechten Het programma vergroot de kennis en vaardigheden van jongeren door middel van trainingen. Het ontwikkelt hun potentieel om te onderhandelen en bevordert hun bescherming. Jonge mensen eisen hun recht op als burger en ijveren ervoor dat al hun rechten gerespectereerd worden. Plan België Jaarverslag Latijns-Amerika 17

18 Resultaten kinderen en jongeren kennen hun rechten beter en oefenen hun recht op participatie uit volwassenen kennen de Kinderrechten en erkennen het belang ervan. 157 overheidsvertegenwoordigers promoten documenten i.v.m. Kinderrechten. 14 Multisectoriële Comités voor de Rechten van het Kind (8 in Cusco, 4 in Piura en 2 in Lima) integreren kinderrechten in alle fases van hun programma's. 645 kinderen en jongeren zijn lid van 14 lokale kinderrechtenorganisaties en komen op voor hun rechten op bescherming, gezondheidszorg, onderwijs en participatie. een opvolgingsrapport voor het Kinderrechtencomité in Genève werd door jongeren geschreven die lid zijn van 7 door Plan gesteunde lokale organisaties. Al onze programma's in Latijns-Amerika De strijd tegen kinderarbeid in Bolivia Seksuele en reproductieve rechten en gezondheid van jongeren in Ecuador Een goede start in het leven voor meisjes in Peru De stem van jongeren telt in Peru MEER INFO over de impact van onze programma's in Latijns-Amerika: 18 Plan België Jaarverslag Latijns-Amerika

19 Onze programma s in België Plan België had de eer om Leymah Gbowee, Nobelprijswinnares voor de Vrede 2011, te verwelkomen. Omringd door onze vrijwillige ambassadeurs Koen Wauters en Marie Gillain, gaf de vredeskrijger gewicht aan onze beleidsbeïnvloeding naar de politici toe in het Federale Parlement t.v.v. kwaliteitsvol onderwijs voor meisjes. Plan België Jaarverslag Voorwoord 19 Foto: Plan/Denis Closon

20 Campagne: Alle meisjes naar school! Na lobbywerk voor het belang van kwaliteitsvol onderwijs voor kleuters (2010) en kwaliteitsvol basisonderwijs (2011), legt Plan België het accent op onderwijs voor meisjes. De campagne Alle meisjes naar school!, gelanceerd in mei 2012, benadrukt cruciale punten: gendergelijkheid en de bijdrage van meisjes in de strijd tegen armoede. Wereldwijd kunnen 75 miljoen meisjes hun recht op onderwijs niet laten gelden. Meer dan 35 miljoen van hen gaat zelfs niet naar de lagere school. Uit onderzoek blijkt dat wanneer een meisje gedurende 9 jaar school volgt, ze haar eigen toekomst, die van haar familie en van haar land kan veranderen. De campagne gaat door met de actie 'Steek je hand op voor meisjes!'. Het doel? 4 miljoen opgestoken handen verzamelen tot in 2016, opdat 4 miljoen meisjes dankzij Plan naar school kunnen gaan. Meer informatie over de campagne: Foto: Plan/Denis Closon De stem van meisjes weerklinkt Na hun reis naar Nepal, hebben onze mediapartners De Bond, Klasse, Gazet van Antwerpen en Knack veelvuldig aandacht besteed aan de meisjes die Plan steunt, door middel van kwalitatieve reportages. Ook de jongeren van de Youth Board hebben de meisjes een stem gegeven d.m.v. hun forumtheater in Brussel en Antwerpen (p. 22). Een Nobelprijs in ons midden Het hoogtepunt van onze jaarlijkse campagne heeft op 9 mei 2012 plaatsgevonden in het Federale Parlement (foto p. 19). De charismatische Leymah Gbowee, Nobelprijswinnares voor de Vrede 2011 en levend embleem van empowerment van vrouwen, ondersteunt de concrete aanbevelingen van Plan België opdat de autoriteiten zouden investeren in onderwijs voor meisjes. Carol Bellamy (Voorzitter van het Global Partnership for Education) en Keith Lewin (onderwijsexpert) kwamen ook als sprekers aan bod. Dirk Van Maele, directeur van Plan België, overhandigde aan Paul Magnette, de Minister voor Ontwikkelingssamenwerking, de handtekeningen die verzameld werden ter ondersteuning van kwaliteitsvol onderwijs voor alle kinderen. Sensibiliseren via radio en internet Op de nationale radio verduidelijkten we de belangrijkste belemmeringen voor onderwijs voor meisjes: de onkosten (arme gezinnen geven er de voorkeur aan jongens naar school te sturen), huishoudelijk werk (een meisje besteedt 8 keer meer tijd aan klusjes dan een jongen) en het vroegtijdige huwelijk (in de armste landen is 1 meisje op 7 getrouwd voor ze 15 jaar oud is). De spots hebben bijna 1,5 miljoen luisteraars bereikt. Op onze website hebben meer dan gebruikers het leven van het meisje Azara veranderd met een symbolische muisklik en werden de positieve effecten van onderwijs meteen visueel zichtbaar op het scherm. Foto: Plan/Denis Closon 20 Plan België Jaarverslag Onze programma's in België

21 Het lobbywerk gaat door In november 2011 nam Plan België deel aan de donorconferentie Global Partnership for Education (GPE) in Kopenhagen. Het doel van de conferentie was om dit multilaterale onderwijsfonds aan te moedigen 2,5 miljard vrij te maken voor onderwijs in ontwikkelingslanden. Jammer genoeg bleven de toezeggingen steken op 1,5 miljard. Als gevolg van de politieke crisis, kon België op dat moment zelfs helemaal geen beloftes doen. Eerste Kinderrechtenschool Trouw aan ons principe van participatie van kinderen, moedigt Plan België alle scholen aan om kinderrechten toe te passen in hun dagdagelijkse werking met de leerlingen. Op dit moment begeleiden we acht scholen in België die op weg zijn een 'Kinderrechtenschool' te worden. Zij volgen het voorbeeld van 'Het Prisma' te Gent, die als eerste lagere school ons 'Kinderrechtenlabel' mocht ontvangen in november Plan België deed in het Federale Parlement verslag over de conferentie en pleitte ervoor dat België snel een grote toezegging aan het fonds zou doen. In januari 2012, stelden we onze studie over de alarmerende daling van de internationale investeringen in het onderwijs voor. Onze waarschuwing: de meest kwetsbare landen (sub-sahara Afrika, Zuid- en West-Azië) dreigen als eerste slachtoffer te worden van deze situatie. De Belgische beleidsmakers moeten hun verantwoordelijkheid nemen leerlingen gesensibiliseerd Dankzij onze educatieve steun, dragen scholen kinderrechten in hun hart Plan België heeft tijdens het schooljaar meer dan leerlingen tussen 6 en 12 jaar kunnen bereiken. De leerlingen hebben de rechten van kinderen wereldwijd leren ontdekken. Op de website LeerPlaneet hebben leerkrachten gratis toegang tot kant-en-klare pedagogische fiches met spelletjes, activiteiten, foto's en filmpjes. Daardoor wordt een vak als mondiale vorming zeer concreet: het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind, het leven van kinderen in ontwikkelingslanden, het recht op kwalitatief onderwijs, de situatie van meisjes... MEER INFO over ons pedagogisch aanbod: Plan België Jaarverslag Onze programma's in België 21

22 Een gemotiveerde Youth Board De leden van de Youth Board, jongeren tussen 14 en 18 jaar, informeren en sensibiliseren hun leeftijdsgenoten over kinderrechten in het Zuiden. Eén weekend per maand komen ze samen om opleidingen over ontwikkelingssamenwerking en de Milleniumdoelen voor ontwikkeling te volgen. Ze beslissen samen over de bewustmakingsacties die ze voeren. Het internetspel: Trek je Plan Na het succes van Trek je Plan 2010, lanceerde de Youth Board in september 2011 een nieuw internetspel rond de Millenniumdoelen, dit jaar in de vorm van een wedstrijd tussen scholen. De winnende klassen werden uitgenodigd bij JIM TV om hun ontwikkelingsplannen te presenteren. Koen Wauters op bezoek bij Kris Peeters De plannen en meningen van de Vlaamse jongeren werden door de Youth Board in een statement verzameld. 50% van de jongeren gelooft niet in de haalbaarheid van de MDG s tegen In december overhandigde de Youth Board, samen met Koen Wauters, ambassadeur van Plan België, het statement aan Vlaams minister-president Kris Peeters. Jongeren uit Benin op bezoek In februari kregen 2 Youth Board-leden de kans om samen met Plan België op veldreis naar Benin te gaan. Daar bezochten ze onze programma's, deelden ze hun visie met jeugdgroepen en schreven ze een theaterstuk over meisjesrechten. In het voorjaar, verwelkomde de Youth Board op zijn beurt, 3 leden van de Jeugdraad van Plan Benin. Zij namen deel aan een onderzoek naar de opvattingen over de MDG s en de strijd tegen de armoede in België. Op het programma: een ontmoeting met de kinderrechtencommissaris, een onderhoud met Child Focus, een bezoek aan het opvangcentrum Klein Kasteeltje en meewerken aan een reportage van JIM TV. Forumtheater Het forumtheater van de Youth Board werd voorgesteld aan leerlingen van het secundair onderwijs. Het spektakel kwam tot stand in samenwerking met improvisatietheatergezelschap Inspinazie. Het theaterstuk heeft de interesse van jongeren gewekt en hen bewust gemaakt van het belang van onderwijs voor meisjes in het Zuiden en in België. We kozen voor een zeer interactieve aanpak: veel jongeren beklommen het podium om het theaterstuk opnieuw te spelen en het einde ervan te veranderen. MEER INFO over de activiteiten van de Youth Board: 22 Plan België Jaarverslag Onze programma's in België

23 Solidariteit met duizend gezichten Opkomen voor een meer rechtvaardige en kindgerichte wereld kan op ontelbaar veel manieren. Samen of individueel. Klein of groot. Elke bijdrage maakt het verschil voor vele kinderen en hun families in ontwikkelingslanden. Plan België Jaarverslag Voorwoord 23

24 Particulieren kinderen en hun gemeenschap gesteund! Voor 83 cent per dag of 25 per maand, bieden Belgische Plan Ouders de kans aan kinderen in Afrika, Azië of Latijns-Amerika om hun toekomst te veranderen. Dankzij de steun van deze trouwe schenkers genoten Plan Kinderen afgelopen jaar van programma's die gericht zijn op een duurzame verbetering van hun schoolomgeving, hun gezondheid en de naleving van hun rechten. Plan steunt alle kinderen in de gemeenschap. Concreet komt elk Plan Ouderschap gemiddeld negen kinderen ten goede. Dit betekent dat wereldwijd bijna kinderen en hun omgeving een betere toekomst tegemoet gaan dankzij de steun van Plan Ouders in België. Foto: Plan/Sigrid Spinnox Solidariteitscampagne Eind 2011 vroegen we de Belgische bevolking om op te komen voor de kinderrechten door Plan Ouder te worden. Op de belangrijkste tv-zenders was onze moeder-kind spot te zien. Na een veldreis naar Cambodja wist Trui Moerkerke, toenmalig hoofdredactrice van Weekend Knack, de wereld van Cambodjaanse kinderen te schetsen in een meeslepende reportage. Haar verslag brachten we in een speciale editie van ons magazine, dat ook bij De Morgen, De Standaard en De Zondag werd verdeeld. Daarin verhaalde ze hoe kinderen en jongeren in Siem Reap zich een weg uit de armoede banen dankzij de Plan-programma's rond onderwijs en gezondheid. Na onze sensibiliseringscampagne in mei (p. 20) hebben vele donateurs geïnvesteerd in ons onderwijsprogramma voor meisjes in Peru, Laos en Niger. Plan Cadeau Wie een origineel geschenk zocht, kon steeds terecht in onze solidaire webwinkel. Schoolmateriaal voor een klas in Peru, een opleiding voor leerkrachten in Laos of een hiv-/ aidspreventie voor jongeren in Togo... voor elke gelegenheid is er een Plan Cadeau dat kansen creëert voor kinderen in het Zuiden. Meer info over onze solidaire cadeaus: 24 Plan België Jaarverslag Solidariteit met 1000 gezichten

25 Bedankt aan onze 675 vrijwilligers Het voorbije jaar bloeide onze vrijwilligerswerking met nieuwe groepen in Brussel, Luik en Namen. Festivals, quizzen, brunches, veilingen, themawandelingen: een vat vol creativiteit en energie met als doel het publiek bewust te maken van kinderrechten in ontwikkelingssamenwerking en fondsen te werven. Dag in, dag uit, konden we rekenen op de vele vrijwilligers die vertaalwerk of administratieve taken deden. Op het internet gaven onze online vrijwilligers dan weer de nodige kenbaarheid aan onze sensibiliseringsacties. Bedrijven Tafelen met een hart Samen met het Pedagogisch Centrum Wagenschot organiseerden onze vrijwilligerswerkgroepen in Antwerpen en Leuven de actie Tafelen met een hart voor kinderen. Meer dan 120 restaurants in Gent, Leuven en Antwerpen serveerden van 1 oktober tot 15 november 2011 een suggestiemenu met een hart. Met als grote afsluiter een benefietgala gepresenteerd door Plan-ambassadeur Koen Wauters en Pascale Platel, meter van de tweede begunstigde van de benefietactie. Een mooie som van ging naar ons programma 'Meer meisjes naar school in Niger'. ZEB In oktober 2011 en maart 2012 organiseerde ZEB een nieuwe inzamelactie t.v.v. Plan België. In ruil voor een oude jeans of herbruikbare kledij, ontving elke klant een aankoopbon. Voor elke cheque van 5 of 10 schonk ZEB 1 aan Plan België. Dat bracht de teller op voor ons programma 'Meer meisjes naar school in Niger'. Reckitt Benckiser Reckitt Benckiser steunde reeds de bouw van 4 scholen in Cambodja, Togo en Burkina Faso en organiseerde opnieuw een Terug naar school -actie. Per aankoop van 2 producten Air Wick of Calgon, schonk het bedrijf een hygiënekit voor een jaar aan een kleuter in Peru. Dat bracht op. Novartis Novartis, wereldleider voor geneesmiddelen, bracht eind 2011 zijn griepvaccin op de markt. Voor elke 10 voorgeschreven griepvaccins in België, ging 1 naar muskietennetten om malaria te voorkomen. Dit past binnen ons programma geboorteregistratie in Burkina Faso. MEER INFO over hoe u Plan België kan steunen: Plan België Jaarverslag Solidariteit met 1000 gezichten 25

26 Overheidsfinanciering Vier overheidsinstanties hebben subsidies verleend aan Plan België. De hieronder vermelde bedragen gaan niet over het totale subsiediebedrag maar slaan op de programma-uitvoering tijdens dit werkjaar. Europese Unie De Europese Unie verleende Plan België een subsidie van om programma s te financieren rond geboorteregistratie in Niger en rond empowerment van tienermeisjes uit etnische minderheden in Laos. Belgische overheid In 2012 ontving Plan België voor het eerst subsidies van de Belgische regering voor haar programma s in het Zuiden. Deze cofinanciering van ondersteunt het programma tegen kinderhandel in Benin, dat we uitvoeren in samenwerking met onze lokale partner ESAM. Voor ons digitale leerplatform en de begeleiding van de 'Kinderrechtenscholen' in België genieten we ook een subsidie van Vlaamse Overheid De Vlaamse Overheid kende Plan België toe voor het maken en verspreiden van het online spel van de Youth Board, dat gericht is op de Millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling. Nationale Loterij De Nationale Loterij, die ons programma tegen de kinderhandel in Benin reeds steunt, schonk ons een cheque van Deze som komt ten goede aan ons programma rond empowerment van tienermeisjes uit etnische gemeenschappen in Laos. MEER INFO over de partners van Plan België: 26 Plan België Jaarverslag Overheidsfinanciering

27 Plan België in cijfers Transparantie Plan België gaat op een transparante en correcte wijze om met de beschikbare fondsen. De jaarrekening wordt opgemaakt door de Raad van Bestuur en goedgekeurd door de Algemene Vergadering. Ze wordt bovendien gecontroleerd door onze commissaris PricewaterhouseCoopers. Daarnaast voeren zowel de Federale Overheidsdienst Financiën als de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD) op regelmatige basis controles uit. Plan België is ook lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF) en publiceert haar rekeningen op de portaalsite van de ngo s die erkend zijn door de Belgische staat: Voor werden onze rekeningen zonder enig voorbehoud goedgekeurd. Fiscale attesten Plan België is een door de Belgische overheid erkende ngo en heeft het recht om fiscale attesten af te leveren, conform art van het wetboek van inkomstenbelasting Inkomsten en uitgaven Hieronder vindt u cijfers uit de balans en de resultatenrekening van het werkjaar (1 juli juni 2012). De jaarrekening kan u raadplegen op of opvragen bij de Nationale Bank van België. De inkomsten van Plan België bedroegen Dit betekent ten opzichte van vorig werkjaar een daling van de inkomsten ten bedrage van of 78,47% van de onze inkomsten werd rechtstreeks gebruikt voor de promotie en de verwezenlijking van kinderrechten in het Zuiden ging naar internationale Plan-programma s in 50 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika; alsook naar programma s in het Zuiden onder rechtstreekse begeleiding van onze Belgische medewerkers, meer bepaald in Benin, Burkina Faso, Niger, Togo, Cambodja, Laos, Vietnam, Bolivia, Ecuador en Peru. In El Salvador bouwen we onze werking af om ons meer te kunnen focussen op de Andes-regio in Zuid-Amerika was bestemd voor programma s in België: sensibilisering, mondiale vorming en beleidsbeïnvloeding. De kosten bedroegen of 21,53% van de totale inkomsten: 14,02% voor fondsenwerving (fondsenwervende campagnes, dienstverlening aan donateurs en gerelateerde salariskosten) en 7,51% beheerskosten (huisvesting en bijhorende kosten, communicatie, informatica en technologie, afschrijvingen van investeringen en financiële kosten, salaris van ondersteunend personeel). Bestuur van Plan België Plan België wordt conform de Belgische vzw-wetgeving bestuurd door een Algemene Vergadering en een Raad van Bestuur. Bij de samenstelling van de bestuursorganen streeft de organisatie een evenwicht na op basis van competenties, geografische spreiding, taal, gender en leeftijd. De Algemene Vergadering is het allerhoogste bestuursorgaan, de Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor het dagelijkse bestuur. De bestuurders zijn onafhankelijk en hun mandaat is onbezoldigd. Plan België Jaarverslag Plan België in cijfers 27

28 Algemene Vergadering verruimd Foto: Plan/Nicolas Lobet In oktober 2011 breidde de Algemene Vergadering van Plan België sterk uit. Er werden maar liefst 21 nieuwe leden verkozen in het hoogste beslissingsorgaan van onze organisatie. Zo telde de Algemene Vergadering in totaal 36 leden, die samen een mooie staalkaart vormen van onze achterban. Met deze verruiming wensen we meer rekenschap af te leggen tegenover onze donateurs en vrijwilligers. Daarnaast willen we hen meer en concreet betrekken bij onze organisatie. Want transparantie en participatie vormen de kern van onze waarden.

29 Raad van Bestuur op 30 juni 2012 Voorzitter: Rita Aerts. Secretaris: Greet De Leenheer. Penningmeester: Olivier Lefebvre. Bestuurders: Stan Bartholomeeussen, Walter D hondt, Pierre Grega, Alexandre Jacobs, Agnès Philippart, Fons Van Dyck en Ankie Vandekerckhove. Algemene Vergadering op 30 juni 2012 Laurens Appeltans, Koen Block, Christa Cammaert, Max Carette, Mieke Casier, Paula Cook, Piet Cooreman, Kervyn da Silva Lucas, Daniël De Kestelier, Jana De Poorter, Diane Delava, Bert Devogeleer, Stéphane Driessens, Dominique Dubois, Vanessa Galhardo-Galhetas, Leen Gysen, Pierre Lefranc, Nick Mols, Marie-Françoise Renson, Mathilde Robert, Tess Vanacker, Wim Vandenbussche, Riet Van de Velde, Emmanuel Van Houtte, Willy Van Soest, Marjan Wyers, alsook de leden van de Raad van Bestuur. Werkgelegenheid Plan België Plan België startte het werkjaar met 31,9 voltijds equivalenten (VTE). Op het einde van het werkjaar telde Plan België 28,50 VTE. 9 nieuwe medewerkers gingen dit werkjaar bij Plan België aan de slag en 13 medewerkers namen afscheid van de organisatie. 8 medewerkers werkten deeltijds. Op het einde van het werkjaar telde Plan België 23 vrouwelijke en 9 mannelijke collega s. Personeelsteam Het personeelsteam van Plan België bestond op 30 juni 2012 uit 32 medewerkers: Communicatie en Sensibilisering: Manuela Varrasso (Manager), Agnès Denoël, Marie-Claire Gorostegui, Sarah Mulongo, My Pham, Sofie Picavet; Fondsenwerving en Donateursbeheer: Paul Deleye (Manager), Tamira Courtens, Inge Decrop, Hanna Derkinderen, Alketa Molla, Fidan Odabas, Caroline Picard, Anne Servaes, Wendy Vanderveken; Kwaliteit en Organisatie: Dirk Willemse (Manager en Adjunct Nationaal Directeur), Cécile Crosset, Louise de Smedt, Kristof Saye, Stefaan Van Bossuyt; Programma s: Sandra Galbusera (Manager), Elise Cartuyvels, Hans De Greve, Anke De Neef, Anne Furnémont, Katrien Goris, Erwin Lehnen, Fabrice Lepla, Nadia Reynders, Helena Van de Sompel, Anthony Van Overschelde; Nationaal Directeur: Dirk Van Maele. Jaarverslag en duurzaamheid: het Global Reporting Initiative Organisaties hechten steeds meer belang aan duurzame ontwikkeling. Via hun jaarverslag informeren ze het brede publiek over hun inspanningen op het vlak van economische, sociale en ecologische duurzaamheid. Het Global Reporting Initiative (GRI) biedt een wereldwijd aanvaard kader voor duurzaamheidsverslaggeving ( Dit jaarverslag is niet specifiek samengesteld op basis van het GRI. Toch vindt u in dit verslag heel wat informatie die voldoet aan de duurzaamheidsverslaggeving. Informatie rond organisatieprofiel en bestuur vindt u op deze pagina. De visie, missie en werking van de organisatie staan hoofdzakelijk op pagina s 4-7. MEER INFO over de cijfers en het team van Plan België: Plan België Jaarverslag Plan België in cijfers 29

30 Financiële cijfers Plan België vzw (in EURO) Evolutie inkomsten FY Verdeling bedrijfskosten FY FY FY FY ACTIVA Immateriële en materiële vaste activa , ,85 Vorderingen en borgtochten in contanten , ,96 Totaal vaste activa , ,81 Overige vorderingen , ,24 Lange termijn deposito s , ,34 Liquide middelen , ,38 Overlopende rekeningen , ,00 Totaal vlottende activa , ,96 Totaal activa , ,77 PASSIVA Handelsschulden , ,01 Vooruitbetalingen klanten ,00 0,00 Intercompany schulden , ,41 Schulden mbt belastingen, bezoldigingen en sociale lasten , ,53 Toe te rekenen kosten 3.942, ,78 Over te dragen subsidies , ,00 Vooruitbetalingen door Plan Ouders , ,02 Wachtrekening 1.324, ,02 Totaal passiva , ,77 68,37% 14,02% 7,51% 10,10% OPBRENGSTEN Bijdragen van Plan Ouders Structurele project- & programmabijdragen Eenmalige project- & programmabijdragen Subsidies Andere & financiële inkomsten Totaal ontvangen bijdragen en inkomsten Fondsenwerving Alg. werkings- en fin. kosten Programmawerking in het Noorden Programmawerking in het Zuiden UITGAVEN Fondsenwerving Algemene werkingskosten Financiële kosten Totaal uitgaven Programmawerking in het Noorden Programmawerking in het Zuiden Plan België Jaarverslag Financiële cijfers

31 Internationale Plan-koepel Plan België is als onafhankelijke niet-gouvernementele organisatie, lid van de internationale Plan-koepel. De internationale organisatie is actief in 69 landen die zich inzetten om de levensomstandigheden van kinderen wereldwijd te verbeteren. Tijdens het werkjaar kwamen de ontwikkelingsprogramma s ten goede aan 174 miljoen mensen, waarvan 84 miljoen kinderen. De internationale inkomsten bedroegen 633 miljoen dankzij de Plan Ouders, de donateurs en de officiële subsidies. Plan telde medewerkers en tienduizenden vrijwilligers, voornamelijk actief in het Zuiden. Er waren samenwerkingsverbanden met openbare instellingen zoals lokale en (inter)nationale ngo's. Plan België Jaarverslag Internationale Plan-koepel 31

32 Sinds 1983 geeft Plan België kinderen in het Zuiden de kans om hun rechten op te eisen en hun wereld te veranderen. Jaarverslag Uitgave van Plan België vzw (november 2012) Find us on Plan België vzw Ravensteingalerij 3 B Brussel Tel.: Fax: Rekeningnummer: BE