Jaarverslag Plan België. 1 juli juni Plan België Jaarverslag Voorwoord 1

Transcriptie

1 Jaarverslag Plan België 1 juli juni 2013 Plan België Jaarverslag Voorwoord 1

2 Jaarverslag Plan België Voorwoord 3 Onze visie, onze missie 4 Onze waarden in een oogopslag 5 Ons 30-jarig bestaan 6 Onze ontwikkelingsaanpak 8 Onze programma s in Africa 10 in Azië 13 in Latijns-Amerika 16 in België 19 Solidariteit met duizend gezichten 23 Overheidsfinanciering 26 Plan België in cijfers 27 Internationale Plan-koepel 31 Plan België vzw Rekeningnummer: Ravensteingalerij 3 B 5 BE Brussel info@planbelgie.be T +32 (0) F +32 (0) facebook.com/planfans twitter@planbelgie Gedrukt op milieuvriendelijk papier met het FSC-label Find us on Teksten en foto's: Plan Foto voorkaft: Wouter Van Vaerenbergh Foto s voorwoord: Laurent Poma Coördinatie en redactie: Manuela Varrasso Eindredactie: Sarah Mulongo Vertaling: Griet Sebrechts Vormgeving: Brigid Sullivan Drukwerk: Albe De Coker Verantwoordelijke uitgever: Plan België vzw Dirk Van Maele Ravensteingalerij 3 B 5, 1000 Brussel 2 Plan België Jaarverslag Inhoud

3 Voorwoord Beste mevrouw, mijnheer, Beste sympathisant, Dit jaar mocht Plan België 30 kaarsjes uitblazen. Het vormde de ideale aanleiding om onze visie, onze missie en onze waarden enthousiast te herbevestigen. In dit jaarverslag vindt u een transparant overzicht van onze activiteiten tijdens de periode van 1 juli 2012 tot 30 juni Het afgelopen jaar verwelkomden we wielerkampioen Philippe Gilbert tot onze derde Ambassadeur. Daarnaast organiseerden we de internationale conferentie Basic Education for Change, in aanwezigheid van Hare Koninklijke Hoogheid Koningin Mathilde (toen nog Prinses) en Belgisch Minister van Ontwikkelingssamenwerking Jean-Pascal Labille. Ook onze Plan Dag in dierenpark Planckendael groeide uit tot een groot succes. Meer dan medewerkers, Plan Ouders, donateurs en sympathisanten kwamen er samen om ons 30-jarige bestaan te vieren. In het Zuiden bleven we de focus, de coherentie en de impact van onze programma s versterken. In dit jaarverslag ontdekt u onze initiatieven in Niger, Cambodja en Ecuador. Met de hulp van onze lokale partners en collega s, concentreerden we ons op de meest kwetsbare kinderen en gemeenschappen. We zetten hen op weg om eigen oplossingen te zoeken voor een betere toekomst. Na 30 jaar resten ons nog talrijke uitdagingen. Met hernieuwd enthousiasme gaat Plan België ook de komende tijd verder aan de slag om meer kinderen, zowel meisjes als jongens, de kans te geven om hun toekomst te veranderen en hun rechten op gezondheid, onderwijs en bescherming op te eisen. Wij willen en zullen een opleiding krijgen. Wij willen naar school, nu, hier en overal. Malala Yousafzai steunt de wereldwijde campagne voor meisjes van Plan, die gelanceerd werd in oktober Met u. Dankzij u. Van harte bedankt! Rita Aerts Voorzitter Dirk Van Maele Nationaal Directeur Plan België Jaarverslag Voorwoord 3

4 Onze visie, onze missie Onze visie Plan België streeft ernaar een wereld mee uit te bouwen waarin alle kinderen zich volledig kunnen ontplooien in de eigen gemeenschap, een wereld die ook de waardigheid en alle rechten van kinderen respecteert, conform het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK, 1989). Onze missie Plan België is een onafhankelijke niet-gouvernementele organisatie, lid van de internationale Plan-koepel. Onze missie bestaat erin om de levensomstandigheden van kinderen en hun gemeenschap structureel te verbeteren in de armste landen van Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Dat gebeurt via een specifieke aanpak, namelijk de kindgerichte gemeenschapsontwikkeling. We werken met en voor de meest kwetsbare kinderen, hun gemeenschap en de lokale overheden om kwaliteitsvolle programma s te ontwikkelen die een grote impact genereren en een verschil maken op gebied van gezondheid, onderwijs en bescherming. In België sensibiliseren we het grote publiek en zetten we kinderrechten op de agenda van scholen, media en politici. Om onze missie te financieren werven we fondsen bij particulieren, Plan Ouders, overheden en bedrijven. Onze waarden in een oogopslag We engageren ons voor positieve veranderingen in het dagelijks leven van de meest kwetsbare kinderen in het Zuiden, met en voor hen. We luisteren naar wat kinderen, zowel meisjes als jongens, ons zeggen. We laten hun stem luider klinken en geven hen de kans om hun rechten op te eisen. We geloven in de kracht van gemeenschappen om hun eigen duurzame oplossingen te vinden. We waarderen de bijdragen van onze lokale collega s en partners en we staan open voor vernieuwing en verandering. We zijn ethisch en verantwoordelijk, en leggen op een transparante manier rekenschap af over onze activiteiten en onze impact, zowel hier als in het Zuiden. 4 Plan België Jaarverslag Inhoud Onze visie, onze missie

5 Plan België Jaarverslag Voorwoord 5 Foto: Plan / Daniel Silva

6 Ons 30-jarige bestaan 14 april Lancering van Plan Her Future, internetspel voor jongeren tussen 14 en 18 jaar, Brussel > Het internetspel werd met een grote flashmob gelanceerd in het centraal station van Brussel. Onze Youth Board ontwikkelde het om de gelijkheid tussen meisjes en jongens te promoten, met groot succes! Deelnemers moesten plannen bedenken om meisjes in het Zuiden meer kansen te bieden op onderwijs. Een jury van experts beoordeelde die plannen en beloonde de winnaars met een reis naar Ecuador, waar ze kennis konden maken met de programma s van Plan. Foto: Plan / Tanguy Huybrechs < 28 april Benoeming van Philippe Gilbert, Plan Ouder en vrijwillige Ambassadeur van Plan België, Aywailles Foto: Plan / Denis Closon Wielerkampioen Philippe Gilbert werd onze derde Ambassadeur, samen met Koen Wauters en actrice Marie Gillain. Als sportief rolmodel zal hij onze missie en het lot van alle kinderen in de kijker zetten. 5 mei Basisschool Raymond Devos in Moeskroen wordt de eerste Kinderrechtenschool in Wallonië. > Twee jaar lang werkte onze pedagogische ploeg met de leerlingen en leerkrachten van Raymond Devos in Moeskroen, rond het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind. De school treedt hiermee in de voetsporen van een negental andere scholen die zich engageren voor kinderrechten. In samenwerking met de Kinderrechtencommissaris werd Raymond Devos benoemd tot de eerste Kinderrechtenschool in de Franstalige gemeenschap. Foto: Plan 6 Plan België Jaarverslag Ons 30-jarige bestaan

7 14 mei Internationale conferentie Basic Education for Change, Brussel > Samen met onze partners EDUCAID, UNICEF en VVOB organiseerden we de internationale conferentie Basic Education for Change in het federaal parlement. In aanwezigheid van Hare Koninklijke Hoogheid Koningin Mathilde (toen nog Prinses) en Minister van Ontwikkelingssamenwerking Jean-Pascal Labille bogen experts zich over de daling van de Belgische en internationale investeringen in het basisonderwijs. Foto: Plan / Laurent Poma Foto: Plan / Laurent Poma 19 mei Verjaardagsfeest van Plan België, Mechelen Medewerkers uit het Zuiden, Plan Ouders, donateurs en sympathisanten, klein en groot... We waren met om 30 kaarsjes uit te blazen in dierenpark Planckendael. Ons gemeenschappelijk streefdoel stond daarbij centraal: kinderen in het Zuiden en hun gemeenschap de kans geven om hun toekomst te veranderen. Plan België Jaarverslag Ons 30-jarige bestaan 7

8 Onze ontwikkelingsaanpak Foto: Plan / Niels Busch Onze specifieke aanpak, kindgerichte gemeenschapsontwikkeling, is participatief en lokaal. Zo geven we de meest kwetsbare kinderen de kans om hun rechten op te eisen en moedigen we gemeenschappen en overheden aan om hun verantwoordelijkheid op te nemen. 8 Plan België Jaarverslag Inhoud

9 Voor en door kinderen Plan België verbetert structureel de levensomstandigheden van kinderen en hun gemeenschap in de armste landen van Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Dat gebeurt via een specifieke aanpak, namelijk de kindgerichte gemeenschapsontwikkeling. Onze aanpak steunt op de promotie en de verwezenlijking van de Internationale Verklaring inzake de Rechten van het Kind (IVRK, 1989). We vertrekken altijd van een situatieanalyse en geven daarbij inspraak aan de lokale bevolking. Vanuit die analyse ontwikkelen we kwaliteitsprogramma s met een grote impact die: de meest kwetsbare kinderen, zowel meisjes als jongens, de kans geven om hun rechten op te eisen binnen hun gemeenschap en zich volledig te ontplooien, gezinnen en leden van de lokale gemeenschap in staat stellen om hun verantwoordelijkheid tegenover kinderen op te nemen en om hun eigen oplossingen te vinden in de strijd tegen armoede, overheden en organisaties, zowel op lokaal, nationaal als internationaal vlak, aansporen om bij te dragen aan de promotie en de verwezenlijking van kinderrechten. Om de continuïteit van onze programma s te garanderen, zorgen we voor inspraak en opleiding van onze lokale partners. Op die manier bereiden we bij aankomst al ons vertrek voor. Aan alle betrokkenen leggen we rekenschap af van onze activiteiten en hun impact, zowel hier als in het Zuiden. Thematische en geografische focus Plan België ondersteunt de initiatieven van de internationale Plankoepel in de 50 landen waar we actief zijn op 8 actieterreinen: een goede start in het leven toegang tot drinkbaar water en sanitaire voorzieningen kwaliteitsvol onderwijs bescherming tegen misbruik en geweld seksuele gezondheid en preventie van aids inspraak in beslissingen voorbereiding op noodsituaties een behoorlijk inkomen Plan België verleent directe steun aan 8 partnerlanden (Benin, Niger, Togo, Bolivia, Ecuador, Cambodja, Laos en Vietnam) en focust zich op 4 actieterreinen: een goede start in het leven kwaliteitsvol onderwijs bescherming tegen misbruik en geweld voorbereiding op noodsituaties Wie doet wat? De internationale Plan-koepel financiert ontwikkelingsprogramma s in 50 landen dankzij de inkomsten van het Plan Ouderschap en steeds meer overheidssubsidies. Deze programma s worden gefaciliteerd door onze collega s ter plaatse en uitgevoerd door lokale partnerorganisaties. Ze hebben betrekking op de thema s van onze missie (p. 4). De internationale koepel beheert de ingezamelde fondsen, volgt de programma s op en communiceert over de bereikte resultaten via haar jaarverslag, verkrijgbaar op Tegelijk werkt Plan België nauwer samen met 8 van deze 50 landen. We steunen er programma s, waarvoor we specifiek fondsen werven (giften van particulieren, bedrijven, overheidsinstellingen of stichtingen). Plan België coördineert de opvolging van deze programma s die meer afgebakende thema s behandelen, steeds gebaseerd op kinderrechten. In ons jaarverslag brengen we enkel over die programma s verslag uit. Plan België Jaarverslag Onze ontwikkelingsaanpak 9

10 Onze programma s in Afrika Onderwijs voor meisjes blijft in Niger een enorme uitdaging. Minder dan 6 op de 10 meisjes gaan er naar de lagere school. Slechts 4 op de 10 bereiken het 6e leerjaar. Plan België werkt samen met de Nigerese overheid en met lokale ngo s om meer meisjes naar school te sturen. Foto: Plan 10 Plan België Jaarverslag Inhoud

11 Meer meisjes naar school in Niger Context Waarom gaan meisjes niet naar school? Armoede is een belangrijke factor. De school is dan wel gratis, het materiaal is dat niet en die kosten wegen door. Als ouders moeten kiezen, sturen ze liever hun zonen naar school. Ze denken dat meisjes op school westerse waarden leren die in strijd zijn met hun religie en tradities. Ook sociale normen, zoals vroegtijdige huwelijken, spelen een rol. In landelijke gebieden trouwt 1 meisje op 2 voor haar 15e. Door de slechte kwaliteit van het onderwijs zijn meisjes bovendien niet gemotiveerd om naar school te gaan. Doelstellingen Plan startte in mei 2011 met een onderwijsprogramma voor meisjes. Het programma werd gelanceerd in 20 dorpen in Dosso en Tillaberi en heeft twee doelstellingen: Stimuleer ouders om hun dochters op school in te schrijven en om hen zo lang mogelijk onderwijs te laten volgen. Plan focust daarbij op het sensibiliseren van ouders en gemeenschappen. Geef leerkrachten, directies en lokale overheden de kennis en vaardigheden om meisjes op school te krijgen en te houden. Plan focus daarbij op het opleiden van leerkrachten en het gendervriendelijk maken van het leerplan. Partners Het realiseren van het recht op onderwijs is een verantwoordelijkheid van de overheid. Plan werkt dan ook nauw samen met het ministerie van Onderwijs. Kinderrechten Het programma laat meisjes in Niger hun recht op onderwijs opeisen. Meisjes die naar school gaan, staan later sterker. Ze trouwen later, krijgen minder kinderen, hebben een beter inkomen, kunnen zich beter beschermen tegen geweld. Onderwijs helpt meisjes om hun eigen keuzes te maken in het leven. We hebben ons allemaal ingezet om onderwijs voor meisjes te promoten, zowel bij ons thuis als in de gemeenschap. Nu zijn er meer meisjes dan jongens in onze school. Fatouma Moussa, voorzitster van de Vereniging voor moeders van leerlingen in het dorp Koutoufani Plan België Jaarverslag Onze programma s in Afrika 11

12 Noodhulp Foto: Plan Met de steun van het Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking (VAIS), voorziet Plan België in gratis voedselbedelingen voor families in de Nigerese regio Dosso. Honger en hoge kindersterfte vormen in Niger een groot probleem. Deze cruciale hulp draagt ertoe bij de impact van de voedselschaarste op de meest kwetsbare gezinnen te verminderen. Resultaten Een gelijke verdeling meisjes/jongens is bereikt voor alle 20 scholen in het programmagebied. De gemeenschap staat er duidelijk positiever tegenover onderwijs voor meisjes. Het schoolbezoek is aanzienlijk toegenomen: 90% van de kinderen in de betrokken dorpen zijn ingeschreven op de lagere school. De leerkrachten en de directeurs zijn opgeleid door pedagogische raadgevers van het Ministerie van Onderwijs om meisjes op school op te vangen en te integreren in een gendervriendelijke klaspraktijk. Al onze programma s in Afrika Benin: strijd tegen kinderarbeid Niger: geboorteregistratie Niger: goed lokaal bestuur Niger: meer meisjes naar school Niger: noodhulp Togo en Benin: strijd tegen kinderhandel en misbruik Dankzij: informatie en sensibilisering van gezinnen en gemeenschappen in Dosso en Tillaberi (+/ personen) inzake het belang van onderwijs voor meisjes, via radio-uitzendingen en theatervoorstellingen in de dorpen maar ook via de preken van de lokale religieuze leiders, installatie van gescheiden toiletten voor meisjes in alle 20 scholen, vorming van 240 leerkrachten om meisjes in de klas beter op te vangen, oprichting van schoolcomités waarin evenveel meisjes als jongens zetelen in elke deelnemende school. MEER INFO over de impact van onze programma s in Afrika: 12 Plan België Jaarverslag Onze programma s in Afrika

13 Onze programma s in Azië Kleuteronderwijs is de sleutel voor een succesvolle schoolloopbaan. Jonge kinderen worden er gestimuleerd en ontwikkelen vaardigheden om het basisonderwijs succesvol aan te vatten. Toch investeert de Cambodjaanse overheid vandaag weinig in kleuteronderwijs. Plan werkt er samen met gemeentebesturen aan trainingssessies voor ouders en aan de organisatie van kleuteronderwijs. Plan België Jaarverslag Onze programma s in Afrika 13 Foto: Plan

14 Een goede start in het leven in Cambodja Context De afgelopen jaren steeg het aantal kinderen in Cambodja dat in de lagere school wordt ingeschreven tot 96%. Van die kinderen haakt echter 30% vroegtijdig af, vaak al in het tweede leerjaar. Omdat kinderen tijdens hun eerste vijf levensjaren nauwelijks gestimuleerd worden, beschikken ze niet over de vaardigheden om het basisonderwijs succesvol aan te vatten en te voltooien. Ouders in plattelandsgemeenschappen zijn zich vaak niet bewust van het belang om jonge kinderen thuis te stimuleren. Bovendien organiseert de overheid maar weinig kleuterklassen. Slechts 10% van de kinderen heeft toegang tot officieel kleuteronderwijs. Foto: Plan Doelstellingen Het programma ging van start in 2009, met de volgende doelstellingen: Via trainingssessies voor ouders van kinderen van 0 tot 3 jaar, de gezondheid van jonge kinderen verbeteren en ouders leren om hun kinderen te stimuleren. Via kleuterklassen minstens 75% van de kinderen van 4 tot 6 jaar in het programmagebied toegang geven tot kleuteronderwijs. Via capaciteitsversterking lokale overheden voorbereiden om het programma over te nemen. Via beleidsbeïnvloeding de Cambodjaanse overheid overtuigen om meer aandacht te besteden aan kleuteronderwijs. Partners Plan werkt nauw samen met de lokale afdelingen van het Ministerie van Onderwijs en met de gemeentebesturen. Zij krijgen de nodige begeleiding om het programma later te kunnen overnemen. Tijdens de trainingssessies heb ik geleerd dat we geen duur speelgoed of leesboeken nodig hebben om onze kinderen te stimuleren. Als ik aan het koken ben, weet ik nu hoe ik mijn dochtertje van 2 allerlei dingen kan leren zoals de namen van de groenten. Andere ouders geven me ideeën over hoe ik mijn kinderen kan stimuleren tijdens dagelijkse activiteiten. Boramey, 26 jaar, dorp Yeay Mey, moeder van een jongen van 5 jaar en een meisje van 2 jaar 14 Plan België Jaarverslag Onze programma s in Azië

15 Mekong Chi Mun Chi Kinderrechten THAILAND Mun LAOS Kong Dankzij het programma kunnen kinderen al heel jong hun recht op gezondheid en onderwijs uitoefenen. Doordat ze gezonder zijn en vroeg beginnen te leren, zijn ze beter voorbereid op het basisonderwijs. Kinderen die school gelopen hebben, zijn ook beter beschermd tegen geweld en kunnen een beter inkomen krijgen. Daarnaast zijn ze beter in staat om hun recht op participatie op te eisen. Sisophon Siem Reap Battambang Pursat Kampong Chhnang Phnom Penh Mekong Srepok Kampong Cham Ratanakiri Dong Nai Srepok Resultaten Kampot VIETNAM 79% van de ouders past juiste gezondheidspreventie toe voor jonge kinderen. 80% van de kinderen tussen 4-6 jaar in het programmagebied volgt kleuteronderwijs, evenveel jongens als meisjes. Kinderen die kleuteronderwijs volgen, hebben betere leerresultaten voor taal en wiskunde dan kinderen die geen kleuteronderwijs volgen. Er werden een nationaal beleid en een actieplan uitgewerkt. De overheid vroeg Plan om advies voor het uitstippelen van nationale richtlijnen om het actieplan uit te voeren. Dankzij: informatiesessies voor INDONESIA ouders over gezondheidspreventie en het stimuleren van jonge kinderen aan 546 oudergroepen, training en ondersteuning voor 199 kleuterleidsters, ondersteuning aan gemeenteraden om 185 kleuterklassen te runnen en in goede staat te houden, 52 uitwisselingsvergaderingen tussen kleuterleidsters en animatoren om de kwaliteit van infosessies en kleuteronderwijs te verbeteren, een vergelijkende studie om de impact van kleuteronderwijs op leerresultaten in het basisonderwijs aan te tonen en te gebruiken voor beleidsbeïnvloeding, actieve deelname aan nationale werkgroep met ministeries en internationale ngo s. CAMBODIA Country Office Programme Unit Al onze programma s in Azië Cambodja: een goede start in het leven voor kinderen van etnische minderheden Cambodja: promotie van seksuele en reproductieve rechten van adolescenten MALAYSIA in Siem Reap Laos: life skills voor meisjes van etnische minderheden in Bokeo Laos: kwaliteitsvol basisonderwijs in Oudomxay Vietnam: een goede start in het leven voor kinderen van etnische minderheden MEER INFO over de impact van onze programma s in Azië: Plan België Jaarverslag Onze programma s in Azië 15

16 Onze programma s in Latijns-Amerika Foto: Plan Seksuele opvoeding slaat op het recht dat jongeren hebben om zelf te beslissen wanneer en met wie ze een partnerrelatie aangaan. Dat recht kunnen jongens én meisjes pas uitoefenen als ze beschikken over de nodige informatie, kennis en levensvaardigheden. Seksuele opvoeding en gezondheidszorg voor jongeren zijn wettelijk erkend in Ecuador. Toch blijven thema s rond seksualiteit voor veel Ecuadoranen taboe. 16 Plan België Jaarverslag Inhoud

17 Veilig en gezonde seksuele opvoeding in Ecuador Context Seksuele opvoeding en gezondheidszorg voor jongeren zijn wettelijk erkend in Ecuador. Toch blijven thema s rond seksualiteit voor veel Ecuadoranen taboe. Omdat het ministerie van Onderwijs niet meer met ngo s samenwerkt, richt Plan zich op lokale organisaties in dorpen. Vormingen rond seksuele opvoeding worden er buiten de school gegeven. Vooral thema s zoals homoseksualiteit en abortus liggen erg gevoelig bij volwassenen in Ecuador. Voor jongeren is het een minder geladen onderwerp. Doelstellingen Het programmagebied beslaat 4 kustprovincies in het westen van Ecuador: Manabi, Bolivar, Santa Elena en Guayas. De lokale Planteams en vrijwilligers vertrekken vanuit het recht op toegang tot seksuele opvoeding en informatie. Het programma heeft als doel om op lange termijn socioculturele en mentale veranderingen teweeg te brengen, bij de jongeren zelf, maar ook bij alle andere betrokkenen. Plan wil: invloed uitoefenen op het beleid inzake seksuele opvoeding en diensten voor gezondheidszorg; veilig en gezond seksueel en reproductief gedrag stimuleren op basis van correcte informatie; genderdiscriminatie tegengaan in de sociale omgeving en culturele tradities. Partners Sinds het Ecuadoraanse Ministerie van Onderwijs niet langer samenwerkt met ngo s, richt Plan zich op organisaties in lokale gemeenschappen. Plan Ecuador verleent jongeren toegang tot informatie over seksuele en reproductieve rechten. Meisjes zijn daarbij bijzonder kwetsbaar, vooral als ze niet naar school gaan. Kinderrechten Aangepaste vorming rond seksualiteit en medische diensten die afgestemd zijn op jongeren, garanderen hun seksuele en reproductieve rechten en gezondheid. Preventie beschermt hen tegen misbruik en discriminatie. Jongeren doen hun recht op participatie gelden en beschermen actief hun andere rechten. Vroeger vermeed ik meisjes, uit schrik om uitgelachen te worden door de andere jongens. Sinds ik bij Plan een workshop over seksualiteit volgde, trek ik me daar niets meer van aan. Nu babbel ik regelmatig met meisjes op school. Heel leuk, vind ik! Derlys, 9 jaar, Comunidad Eloy Alfaro, Las Naves Plan België Jaarverslag Onze programma s in Latijns-Amerika 17

18 G Foto: Plan Manabí Norte Manabí Sur Santa Lucia Santa Elena Progreso Quito Quito Ventanas Cotopaxi Guaranda Chimborazo Guayaquil Guayaquil Cañar Putumayo Caque Resultaten Catacocha Cariamanga ECUADOR Country Office Programme Unit In totaal kregen kinderen en 911 jongeren in 41 gemeenschappen seksuele opvoeding. Deze jongeren zijn zich bewust van het belang van hun seksuele en reproductieve rechten en gezondheid. Ze geven ook aan dat ze zich makkelijker uitdrukken over hun seksualiteit. 70 gemeenschapspromotoren en 27 betrokken medewerkers van Plan werden opgeleid om workshops vorm te geven. 522 moeders en 116 vaders, in totaal 638 deelnemers, werden bewust gemaakt van traditionele culturele patronen en de kwalijke gevolgen ervan. Schooldirecteuren in 4 provincies overleggen met hun provinciale overheden over mogelijke acties om het staatsonderwijs te verbeteren. Dankzij: vorming aan dorpsleiders en leden van oudercomités over hun rol in het kader van culturele patronen, ontwikkeling van educatief materiaal en productie van tv-filmpjes voor kinderen en adolescenten, bewustmaking en promotie van de rol van de rights holders via informatie over het wettelijke kader, meetings met nationale en gedecentraliseerde overheid om seksuele en reproductieve onderwerpen te integreren in het onderwijscurriculum. Al onze programma s in Latijns-Amerika Bolivia: strijd tegen kinderarbeid Ecuador: veilig en gezonde seksuele opvoeding MEER INFO over de impact van onze programma s in Latijns-Amerika: 18 Plan België Jaarverslag Onze programma s in Latijns-Amerika

19 Onze programma s in België Als we de levensomstandigheden van kinderen in het Zuiden willen verbeteren, moeten we ook in België onze verantwoordelijkheid nemen. Daarom zijn we niet alleen actief in het Zuiden, maar ook hier. Plan België sensibiliseert het publiek en zet kinderrechten op de agenda van scholen, media en beleidsmakers in België. Plan België Jaarverslag Onze programma s in Afrika 19 Foto: Plan / Laurent Poma

20 De kracht van een meisje, een schrift en een pen Op 11 oktober 2012 vierden we wereldwijd de eerste Internationale Dag van het Meisje. De erkenning van die dag is de vrucht van intensief lobbywerk van de internationale Plan-koepel, waarbij Plan België nauw betrokken was. Diezelfde dag lanceerde Plan de wereldwijde campagne Omdat ik een meisje ben, die mensen bewust maakt van het belang van onderwijs voor meisjes voor de ontwikkeling van landen in het Zuiden. Sinds mei 2012 loopt in België de Alle meisjes naar school! - campagne. Tot in 2016 wordt elk jaar een specifiek thema aangekaart. Zo kozen we in 2012 voor het thema huishoudelijk werk. Meisjes in het Zuiden besteden immers 8 keer meer tijd aan huishoudelijke taken dan jongens. We voerden een origineel sociaal experiment uit in enkele Belgische middelbare scholen: de meisjes moesten aardappelen schillen en schoonmaken, terwijl de jongens gewoon les mochten volgen. Een verborgen camera registreerde hun reacties. Het resultaat was te zien in het virale filmpje Plan België dwingt meisjes tot arbeid op school. De video werd meer dan keer bekeken en had een grote impact op het publiek en de nationale pers. In januari 2013 vielen Plan België en boegbeeld Koen Wauters in de prijzen met de campagne. We wonnen de Wauw Award van Radio 1, voor de meest vrouwvriendelijke organisatie van Foto: Plan / Paulien Verlackt Foto: Plan / Paulien Verlackt 4 miljoen opgestoken handen = 4 miljoen meisjes naar school Met de wereldwijde campagne en de ingezamelde fondsen, wil Plan tegen miljoen meisjes naar school sturen. Het is ook een oproep tot actie. Als je gelooft dat meisjes de kracht hebben om hun toekomst, die van hun familie en hun gemeenschap te veranderen, steek je hand op! Tussen 11 oktober 2012 en juni 2013 staken wereldwijd al 1 miljoen mensen hun hand op voor meisjes. In België toonden tijdens dezelfde periode maar liefst mensen hun solidariteit en staken hun hand op bij sportieve of culturele evenementen, en via onze website en Facebookpagina. Vanaf nu vieren we elk jaar op 11 oktober de Internationale dag van het meisje. Op die dag zal Plan de opgestoken handen voorleggen aan de secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Omdat hij van onderwijs voor meisjes wereldwijd een absolute prioriteit zou maken. Wereldwijd kunnen maar liefst 65 miljoen meisjes niet naar school. Zelfs basisonderwijs is een onbereikbare droom voor 30 miljoen meisjes. De belangrijkste oorzaken zijn armoede, geweld en discriminatie. Niet enkel het individuele recht op onderwijs is in het gedrang, de hele gemeenschap loopt averij op. Onderzoek wijst namelijk uit dat scholing van meisjes een uitstekende investering is om armoede in te dijken. 20 Plan België Jaarverslag Onze programma s in België

21 Basic Education for Change: pleidooi voor meer aandacht voor onderwijs Op 14 mei 2013 organiseerde Plan België de conferentie Basic Education for Change. Meer dan 100 beleidsmakers en praktijkwerkers bespraken in het federaal parlement de toekomst van de Belgische ontwikkelingssamenwerking in de onderwijssector. De conferentie vormde het voorlopige hoogtepunt van een intensief proces van beleidsbeïnvloeding rond het thema basisonderwijs in ontwikkelingssamenwerking. Het sleutelmoment op de conferentie was de voorstelling van een onderzoek, uitgevoerd door het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving (HIVA), naar de rol van België in het basisonderwijs in het Zuiden. Het HIVA wijst onder meer op het grote verschil tussen het Belgische discours rond basisonderwijs en de beperkte middelen die ons land ervoor vrijmaakt. Het HIVA beveelt België aan om meer te investeren in basisonderwijs en om daarbij vooral te focussen op onderwijskwaliteit en gelijke onderwijskansen. Die aanbevelingen werden op de conferentie voorgelegd aan vertegenwoordigers van de Belgische overheid (DGD en BTC) en aan het netwerk van ontwikkelingsactoren in de onderwijssector (Educaid.be). Plan België en het Platform Kinderrechten in Ontwikkelingssamenwerking ijverden daarnaast met succes voor het behoud van het thema Kinderrechten in de nieuwe Wet op de Internationale Samenwerking. Na eerdere zorgwekkende signalen, blijven ze een prioritair thema in de nieuwe wet. Foto: Plan / Laurent Poma Scholenwerking Plan België Plan België zette ook dit jaar verder in op ontwikkelingseducatie in Belgische scholen. We verspreidden educatief materiaal en begeleidden scholen om een echte Kinderrechtenschool te worden. Dankzij tal van enthousiaste leerkrachten en leerlingen behaalden we dit jaar mooie resultaten op het vlak van mondiale vorming. Onze interactieve website Leerplaneet kreeg dit jaar bezoekers over de vloer. Ze tonen belangstelling voor kinderrechteneducatie, en gaan actief aan de slag met ons educatief materiaal rond kinderrechten, geweld, Vietnam, Burkina Faso en Ecuador. Op die manier bereiken we meer dan Belgische kinderen. Op dinsdag 20 november (Internationale Dag van de Rechten van het Kind) reikte Plan België het label Kinderrechtenschool uit aan Basisschool De Kleine Prins in Menen. Gemeentelijke basisschool Raymond Devos volgde op zondag 5 mei als eerste Franstalige school. Het label is de bekroning van een intensief proces. Twee jaar lang begeleidt Plan België geïnteresseerde lagere scholen. Daarbij helpen we directies en leerkrachten om een kinderrechtenklimaat te creëren in de school. Dit jaar stapten drie nieuwe scholen in het project en begonnen vier scholen aan hun tweede jaar begeleiding. Foto: Plan / Paulien Verlackt Plan België Jaarverslag Onze programma s in België 21

22 Youth Board lanceert online game De Youth Board van Plan België bestaat uit 16 jongeren tussen 14 en 18 jaar. Dit jaar lanceerden ze het internetspel Plan Her Future, een serious game met als doel om leeftijdsgenoten te sensibiliseren over gelijkheid tussen jongens en meisjes in het Zuiden. Het spel werd op 13 april 2013 voorgesteld tijdens een flashmob in het Centraal Station van Brussel. In totaal bezochten mensen de website en speelden 543 jongeren mee. Samen postten ze meer dan 300 plannen om meisjes in het Zuiden meer kans te bieden op onderwijs. MEER INFO over onze programma s in België: Een finale selectieronde duidde op 15 mei twee winnaars aan. Samen met 4 jongeren van de Youth Board vertrokken ze in juli 2013 op reis naar Ecuador. Ze konden er met eigen ogen zien hoe Plan strijdt voor gelijkheid tussen jongens en meisjes. Het werd een onvergetelijke ervaring voor de jongeren, die leerden hoe genderongelijkheid ontstaat en in stand blijft. Met de opgedane kennis, getuigden ze terug in België over de situatie van jongeren in Ecuador. Foto: Plan 22 Plan België Jaarverslag Inhoud

23 Solidariteit met duizend gezichten Opkomen voor een meer kindgerichte en rechtvaardige wereld kan op ontelbaar veel manieren. Samen of individueel. Klein of groot. Elke bijdrage maakt het verschil voor vele kinderen en hun families in ontwikkelingslanden. Plan België Jaarverslag Plan België Jaarverslag Onze programma s Voorwoord in Afrika 23 Foto: Plan / Laurent Poma

24 Particulieren Meer dan kinderen en hun gemeenschap gesteund Dankzij de trouwe steun van bijna Plan Ouders en donateurs in Belgïe kunnen we structurele projecten realiseren en de toekomst van kinderen en hun gemeenschap veranderen. Voor 0,83 per dag of 25 per maand, boden Plan Ouders kinderen in Afrika, Azië of Latijns-Amerika de kans op een betere toekomst. Plan steunt alle kinderen in de gemeenschap. Concreet komt elk Plan Ouderschap gemiddeld negen kinderen ten goede. Daarnaast steunden donateurs rechtstreeks onze programma s in het Zuiden. Dankzij hun bijdrage kunnen meisjes in Peru, Niger en Laos naar school gaan en daardoor hun toekomst aanzienlijk verbeteren. Foto: Plan / Lucas Sosa Meer info of contacteer Tamira Courtens op of tamira.courtens@planbelgie.be Plan Cadeau Twee keer plezier met één geschenk In onze solidaire webwinkel is er voor elke gelegenheid een Plan Cadeau. Dit jaar verrasten 730 gulle gevers vrienden, familie en geliefden met een cadeau dat tegelijk kansen creëert voor kinderen in het Zuiden. Ze schonken kleuters in Cambodja een gezond ontbijt en kinderen in Togo een ingericht klaslokaal. De totale opbrengst van euro van Plan Cadeau werd aangewend voor de financiering van programma s in het Zuiden. Plan Feest Gedeelde feestvreugde met kinderen in het Zuiden Een huwelijk, geboorte, pensioen of nieuwe woonst Redenen genoeg om te vieren. Vijftig sympathisanten besloten te passen voor een traditioneel geschenk, maar vroegen vrienden en familie om een gift te doen aan Plan België. Zo steunden ze kindgerichte projecten in ontwikkelingslanden en gaven ze een mooie meerwaarde aan hun feest. Alles bij elkaar brachten de schenkingen ruim op. Meer info of contacteer Tamira Courtens op of tamira.courtens@planbelgie.be Meer info of contacteer Tamira Courtens op of tamira.courtens@planbelgie.be 24 Plan België Jaarverslag Solidariteit met duizend gezichten

25 Bedankt aan onze 988 vrijwilligers 13 regionale actiegroepen organiseerden maar liefst 163 activiteiten in heel België om onze acties in het Zuiden te promoten, fondsen te werven ( ), en het publiek te sensibiliseren over onze campagne Alle meisjes naar school!. We kregen er dit jaar heel wat studenten bij, net als 559 online vrijwilligers. Door hun inspanningen op lokaal vlak, verzamelden we tienduizenden opgestoken handen voor onderwijs voor meisjes in het Zuiden. We konden ook op onze vrijwilligers rekenen voor het vele vertaalwerk en de administratieve taken. En natuurlijk op de enthousiaste inzet van onze Algemene Vergadering, onze Raad van Bestuur en onze Youth Board. Meer info vrijwilligers@planbelgie.be of contacteer Sofie Picavet op of sofie.picavet@planbelgie.be Testamenten en legaten Ook het afgelopen jaar kregen kinderen in het Zuiden meer kansen dankzij de som van die Plan België ontving uit nalatenschappen. Bij een duolegaat liggen de successierechten lager. Dat komt dus niet alleen de kinderen in het Zuiden ten goede, maar ook de eigen erfgenamen. Meer info Bedrijven Contacteer Kristof Saye op of kristof.saye@planbelgie.be (We behandelen al uw vragen strikt vertrouwelijk) MEER INFO over hoe u Plan België kan steunen: In 2013 werd het Neutraal Ziekenfonds Vlaanderen officieel partner van het project Early Childhood Care and Development, een programma van Plan in Cambodja. Een jaar lang schenkt het Neutraal Ziekenfonds Vlaanderen ons 12 voor elke pasgeborene die ingeschreven wordt in het ziekenfonds. Verder ontvingen we ook steun van onder meer Cisco, Novid, AVA, Panos, Roularta Media Group en heel wat andere bedrijven en organisaties die de werking van Plan een warm hart toedragen. Meer info Contacteer Juliette Cauwe op of juliette.cauwe@planbelgie.be Foto: Plan / Laurent Poma Goed om weten: alle giften vanaf 40 gestort aan Plan België in 2013 geven recht op een fiscaal attest. U ontvangt het fiscaal attest begin maart Concreet krijgt u 45% van uw gift terug Plan België Jaarverslag Solidariteit met duizend gezichten 25

26 Overheidsfinanciering Sinds een vijftal jaren ontvangt Plan België ook institutionele steun voor haar ontwikkelingsprogramma s. In boekjaar 2013 bedroegen die subsidies Ze zijn afkomstig van overheden zoals de Europese Commissie, de federale regering en de verschillende gewesten en gemeenschappen in België. In keurde de Federale Overheidsadministratie DGD een nieuw tweejarenprogramma in het Zuiden goed met als titel focus on promoting reproductive and sexual health in Siem Reap, Cambodja ter waarde van Daarnaast kreeg ook ons programma Kwaliteitsvol basisonderwijs voor kinderen in het Zuiden via beleidsbeïnvloeding in het Noorden een subsidie van Ook bij het Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking (VAIS) mogen we nog steeds rekenen op subsidies. Zij steunden voor de eerste keer een noodhulpprogramma (voedselhulp voor Dosso in Niger), voor een totaalbedrag van Bovendien kende De Franse Gemeenschap van België ons voor het eerst een subsidie van toe voor de Franstalige versie van het online spel Plan her Future. Foto: Plan Niet alleen in België boekten we succes. Ook de Europese Commissie ondersteunt vanaf dit jaar twee nieuwe programma s. Het eerste, Early Childhood Care and Development in Ratanakiri, vindt plaats in Cambodja en mag rekenen op over 4 jaar. Het tweede vindt plaats in Benin, Lokale besturen en middenveld, en krijgt een bijdrage van over 42 maanden. Ten slotte blijven we samenwerken met de Nationale Loterij. Zij steunen ons programma in Bolivia Strijd tegen kinderarbeid via recht op onderwijs met een subsidie van MEER INFO over de partners van Plan België: Deze successen brengen het totaal van de lopende subsidiedossiers op 13. Onze keuzes en inspanningen van de voorbije jaren werpen duidelijk hun vruchten af! 26 Plan België Jaarverslag Overheidsfinanciering

27 Plan België in cijfers Transparantie Plan België gaat op een transparante en correcte wijze om met de beschikbare fondsen. De jaarrekening wordt opgemaakt door de Raad van Bestuur en goedgekeurd door de Algemene Vergadering. Ze wordt bovendien gecontroleerd door onze commissaris PricewaterhouseCoopers. Daarnaast voeren zowel de Federale Overheidsdienst Financiën als de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD) op regelmatige basis controles uit. Plan België is ook lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF) en publiceert haar rekeningen op de portaalsite van de ngo s die erkend zijn door de Belgische staat: Plan België behaalde in 2013 ook het C2E, Committed to Excellence label van de European Foundation for Quality Management. Voor werden onze rekeningen zonder enig voorbehoud goedgekeurd. Fiscale attesten Plan België is een door de Belgische overheid erkende ngo en heeft het recht om fiscale attesten af te leveren, conform art van het wetboek van inkomstenbelasting Inkomsten en uitgaven Hieronder vindt u cijfers uit de balans en de resultatenrekening van het werkjaar (1 juli juni 2013). De jaarrekening kan u raadplegen op of opvragen bij de Nationale Bank van België. De inkomsten van Plan België bedroegen Dit betekent ten opzichte van vorig werkjaar een stijging van de inkomsten ten bedrage van of 77,18% van de onze inkomsten werd rechtstreeks gebruikt voor de promotie en de verwezenlijking van kinderrechten in het Zuiden ging naar internationale Plan-programma s in 50 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika; alsook naar programma s in het Zuiden onder rechtstreekse begeleiding van onze Belgische medewerkers, meer bepaald in Benin, Niger, Togo, Bolivia, Ecuador, Cambodja, Laos en Vietnam was bestemd voor programma s in België: sensibilisering, mondiale vorming en beleidsbeïnvloeding. De kosten bedroegen of 22,07% van de totale inkomsten: 15,29% voor fondsenwerving (fondsenwervende campagnes, dienstverlening aan donateurs en gerelateerde salariskosten) en 6,78% beheerskosten (huisvesting en bijhorende kosten, communicatie, informatica en technologie, afschrijvingen van investeringen en financiële kosten, salaris van ondersteunend personeel). Plan België Jaarverslag Plan België in cijfers 27

28 Foto: Plan / Jenny Matthews 28 Plan België Jaarverslag Inhoud

29 Raad van Bestuur op 30 juni 2013 Voorzitter: Rita Aerts. Secretaris: Greet De Leenheer. Penningmeester: Olivier Lefebvre. Bestuurders: Stan Bartholomeeussen, Walter D hondt, Pierre Grega, Agnès Philippart, Fons Van Dyck en Ankie Vandekerckhove. Algemene Vergadering op 30 juni 2013 Laurens Appeltans, Koen Block, Christa Cammaert, Max Carette, Mieke Casier, Paula Cook (voorzitter Algemene Vergadering), Piet Cooreman, Kervyn da Silva Lucas, Daniël De Kestelier, Diane Delava, Bert Devogeleer, Dominique Dubois, Vanessa Galhardo-Galhetas, Leen Gysen, Alexandre Jacobs, Pierre Lefranc, Nick Mols, Marie-Françoise Renson, Mathilde Robert, Tess Vanacker, Wim Vandenbussche, Riet Van de Velde, Emmanuel Van Houtte, Willy Van Soest, Marjan Wyers, alsook de leden van de Raad van Bestuur. Caroline Picard, Anne Servaes, Greetje Wassenberg; Kwaliteit en Organisatie: Dirk Willemse (Manager en Adjunct Nationaal Directeur), Cécile Crosset, Louise de Smedt, Isabelle Mapa Tchinda, Kristof Saye, Stefaan Van Bossuyt; Programma s: Sandra Galbusera (Manager), Elise Cartuyvels, Hans De Greve, Sara De Potter, Erwin Lehnen, Fabrice Lepla, Nadia Reynders, Sten Van Leuffel, Anthony Van Overschelde; Nationaal Directeur: Dirk Van Maele. Bestuur van Plan België Plan België wordt conform de Belgische vzw-wetgeving bestuurd door een Algemene Vergadering en een Raad van Bestuur. Bij de samenstelling van de bestuursorganen streeft de organisatie een evenwicht na op basis van competenties, geografische spreiding, taal, gender en leeftijd. De Algemene Vergadering is het allerhoogste bestuursorgaan, de Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor het dagelijkse bestuur. De bestuurders zijn onafhankelijk en hun mandaat is onbezoldigd. Werkgelegenheid Plan België Plan België startte het werkjaar met 28,50 voltijds equivalenten (VTE). Op het einde van het werkjaar telde Plan België 33,40 VTE. 10 nieuwe medewerkers gingen dit werkjaar bij Plan België aan de slag en 8 medewerkers namen afscheid van de organisatie. Op het einde van het werkjaar telde Plan België 22 vrouwelijke en 12 mannelijke collega s. Personeelsteam Het personeelsteam van Plan België telde bij de start van het werkjaar 32 medewerkers en bestond op 30 juni 2013 uit 34 medewerkers: Communicatie en Sensibilisering: Manuela Varrasso (Manager), Agnès Denoël, Marie-Claire Gorostegui, Sarah Mulongo, Sofie Picavet, Filip Polfliet, Lotte Verlackt; Fondsenwerving en Donateursbeheer: Paul Deleye (Manager), Jeroen Brugge, Juliette Cauwe, Tamira Courtens, Inge Decrop, Nataliya Ivanenko, Alketa Molla, Fidan Odabas, MEER INFO over de cijfers en het team van Plan België: Plan België Jaarverslag Plan België in cijfers 29

30 Financiële cijfers Plan België vzw (in EURO) Evolutie inkomsten FY FY FY FY FY FY Verdeling van de beschikbare fondsen 0,74% 69,40% 15,29% 6,78% 7,79% n Fondsenwerving n Alg. werkings- en fin. kosten n Programmawerking in het Noorden n Programmawerking in het Zuiden n Toevoeging aan bestemde fondsen /30/2013 6/30/2012 ACTIVA Immateriële en materiële vaste activa , ,96 Vorderingen en borgtochten in contanten 1.004, ,96 Totaal vaste activa , ,92 Intercompany vorderingen 0,00 0,00 Overige vorderingen , ,82 Lange termijn deposito s , ,76 Liquide middelen , ,01 Overlopende rekeningen , ,92 Totaal vlottende activa , ,51 Totaal activa , ,43 PASSIVA Bestemde fondsen ,00 0,00 Handelsschulden , ,10 Vooruitbetalingen klanten 0, ,00 Intercompany schulden , ,79 Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen , ,45 en sociale lasten Toe te rekenen kosten , ,32 Over te dragen subsidies , ,90 Vooruitbetalingen door Plan Ouders , ,43 Wachtrekening 0, ,44 Totaal passiva , ,43 OPBRENGSTEN Bijdragen van Plan Ouders Structurele project- & programmabijdragen Eenmalige project- & programmabijdragen Subsidies Andere & financiële inkomsten Totaal ontvangen bijdragen en inkomsten UITGAVEN Fondsenwerving Algemene werkingskosten Totaal uitgaven Programmawerking in het Noorden Programmawerking in het Zuiden Plan België Jaarverslag Inhoud Plan België in cijfers

31 Internationale Plan-koepel Plan België is lid van de internationale Plan-koepel, die actief is in 69 landen, waarvan 50 van de armste landen van Afrika, Azië en Latijns- Amerika. In werkjaar kwamen de ontwikkelingsprogramma s van Plan ten goede aan bijna 165 miljoen mensen, waarvan 78 miljoen kinderen in gemeenschappen. Plan telde medewerkers, tienduizenden vrijwilligers en leidde mensen op die meewerken aan de acties in de lokale gemeenschappen. Er waren samenwerkingsverbanden met overheden en lokale en (inter)nationale organisaties. De internationale inkomsten bedroegen meer dan 678 miljoen euro, dankzij de Plan Ouders, andere giften van particulieren en officiële subsidies. CHINA NEPAL EGYPT MYANMAR GUATEMALA HAITI HONDURAS NICARAGUAY DOMINICAN REPUBLIC GUINEA-BISSAU SENEGAL MALI NIGER SUDAN PAKISTAN INDIA BANGLADESH LAOS VIETNAM PHILIPPINES EL SALVADOR COLOMBIA ECUADOR PERU BRASIL GUINEA SIERRA LEONE LIBERIA BURKINA FASO GHANA TOGO BENIN CAMEROON SUDAN DU SUD ETHIOPIA UGANDA KENIA RWANDA TANZANIA SRI LANKA THAILAND CAMBODIA INDONESIA MALAWI EAST TIMOR BOLIVIA ZAMBIA ZIMBABWE MOZAMBIQUE PARAGUAY n Landen waar we ontwikkelingsprogramma s hebben n Landen waar we fondsen werven en sensibiliseringsacties voeren Plan België Jaarverslag Internationale Plan-koepel 31

32 Sinds 1983 geeft Plan België de meest kwetsbare kinderen in het Zuiden de kans om hun toekomst en die van hun gemeenschap te veranderen door hun rechten te laten gelden. Plan België vzw Ravensteingalerij 3 B Brussel 32 Plan België Jaarverslag Inhoud T +32 (0) F +32 (0) info@planbelgie.be facebook.com/planfans twitter@planbelgie IBAN BE BIC BPOTBEB1 BTW BE Jaarverslag Uitgave van Plan België vzw (november 2013)