JAARVERSLAG. 1 juli juni PLAN BELGIË. Elk kind telt.

Transcriptie

1 1 juli juni 2010 JAARVERSLAG PLAN BELGIË Elk kind telt.

2 Inhoud Jaarverslag Plan België Voorwoord 3 Visie en missie van Plan België 4 Onze aanpak in een notendop 5 Afrika, Azië, Latijns-Amerika: onze ontwikkelingsprojecten 8 1 West-Afrika 10 1 De subregio van de Mekong 12 1 Latijns-Amerika 14 Onze programma s in België 16 Solidariteit met duizend gezichten 20 Plan België in cijfers 24 Plan International 27 Plan België vzw Ravensteingalerij 3 B Brussel Tel.: Fax: info@planbelgie.be Rekeningnummer: V.U.: Plan België vzw, Dirk Van Maele, Ravensteingalerij 3 B 5, 1000 Brussel Gedrukt op ecologisch papier Eindredactie: My Pham, Catherine Billiau Redactie: Sarah Mulongo Foto s: Plan, Dirk Vermeirre, Eventattitude/F. Debatty Vertaling: IGTV Grafische vormgeving: Drukwerk: Arteprint De energie achter Plan België? Daar zorgt u voor! Beste mijnheer, mevrouw, Beste sympathisant, Het is alweer tijd om de balans op te maken van een jaar dat op zijn minst woelig genoemd kan worden, en dat zowel voor Plan België en de humanitaire sector in het bijzonder, als voor de rest van de wereld Om te beginnen was er de economische crisis. Ze was brandend actueel in de media, lag op ieders lippen en sloeg genadeloos toe in veel gezinnen die bij voorbaat kwetsbaar waren. Onnodig te zeggen dat het Zuiden, en dan vooral de kinderen, daar direct en indirect de eerste slachtoffers van werden. Vervolgens spuwde de aarde al haar gal uit. Niemand zal de aardbeving van januari 2010 in Haïti vergeten, waar onze collega s zich nog steeds uit de naad werken om het leven van de slachtoffers terug op de sporen te krijgen en de rechten te verdedigen van kinderen die het slachtoffer werden van deze ramp. Maar ook in dit bewogen klimaat hebben we onze dagelijkse strijd voortgezet. Een strijd om de levensomstandigheden van kinderen in het Zuiden duurzaam te verbeteren. We moedigen mensen in Burkina Faso aan om hun pasgeborenen in te schrijven, maken onderwijs voor de allerkleinsten mogelijk in Cambodja, beschermen de gezondheid en seksuele rechten van jongeren in Ecuador en werken aan talloze andere projecten die essentieel zijn voor de ontplooiing van kinderen in een wereld die hun rechten respecteert. En net als elk jaar konden we rekenen op talloze sympathisanten die onze oproep tot solidariteit beantwoordden. Meer dan Belgen tekenden onze petitie voor de bescherming van kinderen tegen dagelijks geweld in het Zuiden. De petitie werd eind 2009 overhandigd aan minister van Ontwikkelingssamenwerking Charles Michel. Deze manier om het grote publiek te mobiliseren legt niet alleen veel gewicht in de schaal bij de Belgische overheid, maar geeft ons ook een flinke dosis positieve energie... Energie om onze stem te laten weerklinken tot bij de Verenigde Naties, zodat alles in het werk wordt gesteld om de Millenniumdoelstellingen te halen die voor kinderen relevant zijn. Energie om onze acties steeds beter over te brengen. Energie om gericht en transparant te werk te gaan, met name door ons aan te sluiten bij ngo-openboek, de gegevensbank over en van Belgische ngo s. Energie ook om steeds beter op te komen voor de rechten van kinderen in ontwikkelingslanden. Plan België, dat zijn bijna gezinnen en 300 vrijwilligers die ons actief ondersteunen. Dat zijn ook 37 medewerkers in België en talloze partners wereldwijd die zich met hart en ziel aan de internationale samenwerking wijden. Zonder hun positieve energie zou onze organisatie niet overleven. Het is dus aan hen én aan de kinderen in het Zuiden dat we dit jaarverslag opdragen. We hopen dat u het met veel plezier zult lezen! Omdat elk kind telt. Rita Aerts Voorzitter, Plan België Dirk Van Maele Nationaal Directeur, Plan België PS: dit jaar is het jaarverslag iets beknopter. Zo krijgt u een duidelijk en snel overzicht van de werking van Plan België en van de activiteiten en financiële gegevens van het afgelopen boekjaar. Voor meer informatie verwijzen we u telkens naar een specifieke rubriek op onze website 2 3

3 Onze visie Plan België streeft ernaar een wereld mee uit te bouwen waarin alle kinderen zich volledig kunnen ontplooien in de eigen gemeenschap, een wereld die ook de waardigheid en alle rechten van kinderen respecteert, conform het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Onze missie Plan België is een onafhankelijke Belgische niet-gouvernementele organisatie, lid van de internationale Plan-koepel, die zich tot doel stelt om de levensomstandigheden van kinderen in het Zuiden structureel te verbeteren. Dit gebeurt via: ontwikkelingsprogramma s inzake gezondheid, onderwijs, leefomgeving, inkomensverbetering en bewustmaking. Promotie en implementatie van de rechten van het kind, zoals ze zijn opgenomen in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK), staan daarbij centraal. Dit wordt in de praktijk gebracht via een speci fieke aanpak, namelijk de kindgerichte gemeenschapsontwikkeling; het bewust maken van de Belgische bevolking en overheid van het belang van een op Kinderrechten gebaseerde internationale samenwerking. Dat resulteert in het verwezenlijken van een maatschappelijk draagvlak en institutionele veranderingen inzake het ontwikkelingsbeleid in België. Om haar missie te financieren werft Plan België fondsen bij particulieren en andere donateurs zoals overheden, bedrijven en organisaties. Plan België: onze aanpak in een notendop Onze jarenlange ervaring in Afrika, Azië en Latijns-Amerika leerde ons essentiële ontwikkelingspartners te onderscheiden: de plaatselijke gemeenschappen, waaronder de kinderen, lokale overheden en andere organisaties. Samen bouwen we aan een wereld waarin alle kinderen zich ten volle kunnen ontplooien, en waar hun rechten worden gerespecteerd. 4 5

4 Kinderen en hun rechten: een springplank naar ontwikkeling Plan België steunt ontwikkelingsprojecten in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. In onze activiteiten staan kinderen en hun rechten centraal. Kinderen, omdat ze hun gemeenschap de drijfkracht kunnen geven die nodig is om zich te ontwikkelen. Hun rechten, omdat aan kinderen in 1989 een reeks fundamentele rechten werden toegekend, opgenomen in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). Het Verdrag steunt op 4 pijlers: het recht op leven, op ontwikkeling, op bescherming en op participatie. Dit officiële document werd ondertekend door 192 landen. Het staat garant voor het internationale engagement voor een waardig leven voor kinderen, met gelijke kansen voor iedereen: meisjes, jongens, sterk of kwetsbaar. Plan België baseert zich dus op dit document om haar specifieke werkwijze te concretiseren, namelijk kindgerichte gemeenschapsontwikkeling (CCCD = Child Centered Community Development). Enerzijds krijgen de kinderen de middelen om te groeien, wat ook de ontwikkeling van hun gemeenschap bevordert. Anderzijds worden de gemeenschap en de (inter)nationale overheden aangemoedigd om in de kinderen te investeren. Iedereen wint erbij. Het is zelfs de garantie op het succes van de projecten. Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind vormt de basis van al onze activiteiten. Dit door 192 landen ondertekende document staat garant voor het internationale engagement voor een waardig leven voor kinderen wereldwijd. Lokale participatie is essentieel Mensen die met een probleem kampen, zijn vaak het best geplaatst om erover te praten. Om onze ontwikkelingsprojecten slaagkansen te geven, is het dan ook belangrijk dat we de lokale bevolking daarbij betrekken. Maar de afstand (geografisch en cultureel) tussen ontwikkelingspartners en de bevolking is vaak te groot om hun standpunten te horen en hun kennis te benutten. De troef van Plan België schuilt in haar nabijheid tot de gemeenschappen. Wij schakelen geen expats in en doen een beroep op plaatselijke teams, die dicht bij de bevolking staan en zo kunnen luisteren naar hun noden en expertise. Het is cruciaal om de capaciteiten van de bevolking te versterken, te beginnen met die van de kinderen, maar ook die van lokale partners zoals ngo s of het plaatselijke bestuur. Op termijn beogen we altijd de autonomie van de gemeenschappen waarna Plan haar activiteiten geleidelijk terugschroeft. Mannen, vrouwen en kinderen spelen een hoofdrol in hun eigen ontwikkeling. Daarom weerklinkt hun stem het luidst in alle projecten die Plan België op touw zet. Sensibilisering van de overheden voor een optimale impact De projecten kunnen op plaatselijke schaal een grote impact hebben. Maar om duurzame resultaten te verwezenlijken, mogen die zich niet beperken tot enkele dorpen. Plan profiteert dus van haar nabijheid tot de gemeenschappen om de lokale, provinciale of (inter)nationale overheden te informeren en te sensibiliseren, en moedigt die aan om op bredere schaal voor de kinderen te ijveren. Door de verschillende bestuursniveaus te stimuleren en te helpen hun verantwoordelijkheden op te nemen, kan die werkwijze een integraal deel van de kindgerichte gemeenschapsontwikkeling de plaatselijke tussenkomsten een regionale en zelfs (inter)nationale reikwijdte geven. Dankzij onze expertise en het plaatselijke succes van onze projecten kunnen we de lokale overheden overtuigen en ondersteunen opdat ze hun wetgeving en politieke programma s aanpassen, om zo duurzame veranderingen te garanderen. Lobbyen bij de Belgische overheid Om de levensomstandigheden van kinderen in het Zuiden echt te kunnen verbeteren, moet ook België haar verantwoordelijkheden opnemen. Via sensibiliseringsacties en beleidsbeïnvloeding plaatsen we de rechten van het kind op de sociale en politieke agenda van ons land. Sinds 2005 maakt de Belgische overheid van de rechten van het kind een prioriteit van de Belgische ontwikkelingssamenwerking, dit dankzij het lobbywerk van Plan België en haar partners. Dat betekent dat ze in alle initiatieven voor internationale samenwerking maximaal rekening moet houden met de rechten van het kind. Elk kind telt ook in België In België stellen we alles in het werk om te verzekeren dat kinderen en jongeren hun rechten kennen. Elk jaar ontwikkelen of verbeteren we pedagogisch materiaal voor leerkrachten van het lager onderwijs. Via deze lespakketten op kindermaat kunnen zij bij hun leerlingen thema s aankaarten rond de rechten van het kind en ontwikkelingslanden. We geven 14- tot 18-jarigen ook een stem via onze Youth Board (jongerenwerking) en tijdens onze jaarlijkse sensibiliseringscampagne. Partners Om aan de noden van kinderen tegemoet te komen, is het essentieel dat we op verschillende fronten actie voeren. Daarbij loont het niet om enkel op eigen houtje te werk te gaan. Als lid van de internationale Plan-koepel is Plan België ook vertegenwoordigd in de Verenigde Naties en de Europese Unie om er de rechten van het kind te verdedigen. In eigen land werken we samen met partners als het Platform Kinderrechten in Ontwikkelingssamenwerking (Platform KIO), Educaid (VVOB) of de Belgische Coalitie tegen het Gebruik van Kindsoldaten. In het Zuiden werken we nauw samen met plaatselijke organisaties, overheden en professionele groeperingen zoals onderwijzers en welzijnswerkers. De internationale Plan-koepel, de Verenigde Naties, de Europese Unie, plaatselijke ngo s, het Platform Kinderrechten in Ontwikkelingssamenwerking Zowel op nationaal als internationaal niveau bevorderen onze partners een harmonieus en doeltreffend ontwikkelingsbeleid. Dankzij ons lobbywerk bij de overheid zijn de rechten van het kind nu een prioritair thema in de Belgische ontwikkelingsamenwerking

5 Afrika, Azië, Latijns-Amerika: onze ontwikkelingsprojecten Plan België steunt de activiteiten van de internationale Plan-koepel in de 48 landen in het Zuiden waar de koepel actief is. Tegelijk kozen we ervoor om nauwer samen te werken met 10 daarvan: Benin, Burkina Faso, Togo, Cambodja, Vietnam, Laos, Ecuador, Peru, Honduras en El Salvador. Plan België en de internationale Plan-koepel: wie doet wat? De internationale Plan-koepel is actief in 66 landen. Via het Plan Ouderschap bekostigen 18 nationale kantoren ontwikkelingsprojecten in 48 landen. Deze interventies worden uitgevoerd door onze collega s ter plaatse en hebben betrekking op onderwijs, gezondheid, inkomensverbetering, toegang tot drinkbaar water, verdediging van de rechten van het kind en versterking van de plaatselijke capaciteiten. De internationale koepel beheert de ingezamelde fondsen, volgt de projecten op en communiceert erover. Dat laatste gebeurt vooral via haar jaarverslag, verkrijgbaar op eenvoudig verzoek via info@planbelgie.be Tegelijk werkt Plan België nauwer samen met 10 van deze 48 landen. We steunen er projecten rond de rechten van het kind, waarvoor we specifiek fondsen werven (giften van particulieren, bedrijven, lokale overheden en stichtingen). Plan België coördineert de opvolging van deze projecten die meer afgebakende thema s behandelen. In ons jaarverslag brengen we enkel over die projecten verslag uit. Geografische focus van Plan België Plan België verzekert een directe opvolging van projecten in 3 regio s: West-Afrika, de subregio van de Mekong en Latijns-Amerika. Het voorbije boekjaar werkte Plan België nauw samen met Plan Benin, Plan Burkina Faso, Plan Togo, Plan Cambodja, Plan Vietnam, Plan Laos, Plan Ecuador, Plan Peru, Plan Honduras en Plan El Salvador. In onze keuzes voor geografische samenwerking letten we erop een synergie en complementariteit met de andere spelers van de Belgische ontwikkelingssamenwerking te handhaven. Plan België verzekert een directe opvolging van projecten in 3 regio s: West-Afrika, de subregio van de Mekong en Latijns-Amerika. Thematische focus Onze inspanningen beslaan 3 duidelijke thema s: kwaliteitsvol onderwijs voor alle kinderen, het bevorderen van de seksueelreproductieve rechten en gezondheid van kinderen en jongeren en het beschermen van kinderen in moeilijke omstandigheden. Dankzij die keuze kan Plan België een hoogwaardige opvolging verzekeren, gebaseerd op onze specifieke vakkennis. Onze 3 kernthema s: kwaliteitsvol onderwijs, seksueelreproductieve gezondheid en rechten en kinderen in moeilijke omstandigheden. Ontstaan en verloop van een project Vaak doen de gemeenschappen zelf een beroep op de financiële steun en vakkennis van Plan. Voor het haar eigen projecten en programma s ontvouwt, doet Plan er alles aan om de bestaande gemeenschapsstructuren te versterken. Als er geen bestaan, moedigen we ze aan om er in het leven te roepen. Als wij een interventie gerechtvaardigd en mogelijk achten, werken we met de hulp van onze lokale partners en de bevolking een ontwikkelingsplan uit. Dit is fundamenteel voor de toekomstige samenwerking met Plan of andere spelers. Dit gemeenschappelijke plan wordt uitgewerkt onder leiding van een plaatselijk comité. Zowel mannen, vrouwen, kinderen als lokale organisaties kunnen daarover hun zeg doen. Die werkwijze garandeert de betrokkenheid van de bevolking, die het project dan kan overnemen. Zo wordt het mogelijk om op lange termijn een concreet plan uit te voeren, een plan dat ook echt aan de noden van de gemeenschap voldoet. Als Plan niet in staat is om de gemeenschap te steunen, verwijst ze de bevolking door naar andere organisaties. Vaak zijn het de gemeenschappen zelf die een beroep doen op Plan België. Samen werken we een ontwikkelingsplan uit dat ook echt aan de noden van de gemeenschap voldoet. 8 9

6 Onze projecten in West-Afrika Project in de schijnwerper: geboorteregistratie in Burkina Faso a Al onze projecten op: > Wat doet Plan? > Alle projecten Project in de schijnwerper: geboorteregistratie in Burkina Faso Een geboortebewijs is essentieel om van een volwaardig burgerschap te kunnen genieten. Geregistreerde kinderen hebben toegang tot gezondheidszorg, tot onderwijs en andere fundamentele diensten. Ze worden ook beschermd tegen uitbuiting en geweld en hebben het recht om gehoord te worden. Zonder geboortebewijs wordt hun hele leven een lijdensweg. In ontwikkelingslanden worden geboortes maar zelden aangegeven. De oorzaak: slecht of niet geïnformeerde ouders, het gebrek aan middelen bij de diensten van de burgerlijke stand, de afstand tot de registratiecentra enz. Sinds 2004 steunt Plan België een grootschalig project voor de registratie van elke geboorte in Burkina Faso, waar minder dan één kind op drie aan het begin van dit millennium een geboortebewijs bezat. Stand van zaken in 2010 In Burkina Faso kregen kinderen in 2010 een geboortebewijs Vóór dit project, dat in 8 provincies werd ontwikkeld, werd slechts 30% van de pasgeborenen geregistreerd. Vandaag is dit 79%. Sinds april 2009 ontvingen ruim kinderen (maar ook volwassenen) uit die 8 provincies een geboortebewijs. Die mooie vooruitgang is bemoedigend voor ons uiteindelijke streefdoel: de registratie van geboortes in deze zone tegen december We schreven Foussena de tweede dag na haar geboorte in. Mijn dochtertje is nu 9 maanden en heeft alle inentingen gekregen. Mamadou Ouedrago, een jonge vader uit Kala. Onder invloed van het stuurcomité van het project en in samenwerking met verschillende ministeries, heeft de Burkinese regering besloten om de registraties kosteloos uit te voeren binnen de 2 maanden na de geboorte, wat het voor ouders veel gemakkelijker maakt. Het succes van het project van Plan en het pleidooi aan het adres van de Burkinese regering zetten die laatste aan om vanaf 2010 een nationale campagne voor geboorteregistratie op touw te zetten. Het resultaat: in heel het land kregen kinderen een geboortebewijs. 273 medewerkers van de burgerlijke stand werden opgeleid sinds het begin van de laatste fase van het project (april 2010). Om moeders te stimuleren om hun kind vóór de leeftijd van 2 maand te gaan inschrijven, deelde Plan muskietennetten uit, die families beschermen tegen de dodelijke malariaparasiet. Al onze projecten in West-Afrika Het voorbije boekjaar volgde Plan België de volgende projecten in West-Afrika op: Geboorteregistratie in Burkina Faso Kwaliteitsvolle basisscholen in Burkina Faso Jongerenclubs in Togo Kinderhandel en kwaliteitsvol onderwijs in Benin en Togo Meer info? Surf naar > Wat doet Plan? > Alle projecten. Voor elk project schetst de rubriek Resultaten 2010 een overzicht van de voornaamste resultaten die in werden bereikt in de desbetreffende gemeenschappen

7 Project in de schijnwerper: integrale ontwikkeling van kinderen van 0 tot 6 jaar in Cambodja Onze projecten in de subregio van de Mekong Project in de schijnwerper: Integrale ontwikkeling van kinderen van 0 tot 6 jaar in Cambodja a Al onze projecten op: > Wat doet Plan? > Alle projecten De eerste levensjaren zijn cruciaal. Zonder voldoende stimulansen kunnen kinderen zich niet volledig ontwikkelen. Tot op vandaag investeert de Cambodjaanse regering amper in peuter- en kleuteronderwijs. Het project voor de bescherming en ontwikkeling van peuters en kleuters (Early Childhood Care and Development ECCD) dat Plan in 2009 lanceerde, spitst zich toe op de lichamelijke, mentale en cognitieve ontwikkeling van kinderen van 0 tot 6 jaar. Het project legt zich ook toe op de gezondheid van kinderen en bindt zo de strijd tegen kindersterfte in Cambodja aan. Stand van zaken in 2010 Sinds januari 2009 gingen bijna kinderen van 4 tot 6 jaar naar de kleuterschool. Voor kinderen van 0 tot 3 jaar richt het project zich vooral op de voorlichting en versterking van de capaciteiten van ouders, zodat die hun kinderen kunnen stimuleren en hen gezond kunnen laten opgroeien. 143 animatoren voor jonge ouders werden aangesteld in de provincie Siem Reap, waar het project wordt ontwikkeld. 118 van hen volgden al een opleiding van 5 dagen om ouders te leren sensibiliseren en opleiden over de 12 belangrijkste gezinspraktijken (bv. borstvoeding, de preventie en behandeling van ziektes, geweldloos opvoeden enz.). Gedurende het hele jaar worden opleidingen voorzien. Er werden 238 groepen van ouders gevormd. In totaal namen meer dan ouders deel aan vergaderingen onder leiding van opgeleide animatoren. Kinderen zijn als kleine bamboescheuten. Ze moeten groeien en sterker worden om de oudere bamboe te kunnen vervangen., Phon, animator. Voor kinderen van 4 tot 6 jaar worden er gemeenschappelijke kleuterscholen ingericht. 79 kleuterklasjes werden opgericht of vernieuwd in de 3 districten van het project. 79 onderwijzers volgden een opleiding van 10 dagen om de kleuters kwaliteitsvolle lessen te kunnen geven. Dankzij het project gingen vorig jaar bijna kinderen tussen 4 en 6 jaar naar de kleuterschool. Elke dag kregen de kleuters een ontbijt, wat hun gezondheid bevorderde en de ouders stimuleerde om ze naar school te sturen. Al onze projecten in de subregio van de Mekong Het voorbije boekjaar volgde Plan België de volgende projecten in de subregio van de Mekong op: Kwaliteitsvol basisonderwijs in Vietnam Psychologische steun voor kinderen in heropvoedingsscholen in Vietnam Kinder- en jongerentelefoon in Vietnam Integrale ontwikkeling van kinderen van 0 tot 6 jaar in Cambodja Jongeren sensibiliseren leeftijdsgenoten over hun seksueelreproductieve rechten en gezondheid in Cambodja Kwaliteitsvol onderwijs voor etnische minderheden in Laos Meer info? Surf naar > Wat doet Plan? > Alle projecten. Voor elk project schetst de rubriek Resultaten 2010 een overzicht van de voornaamste resultaten die in werden bereikt in de desbetreffende gemeenschappen

8 Onze projecten in Latijns-Amerika Project in de schijnwerper: seksueel-reproductieve gezondheid en rechten van jongeren in Ecuador a Al onze projecten op: > Wat doet Plan? > Alle projecten Project in de schijnwerper: seksueel-reproductieve gezondheid en rechten van jongeren in Ecuador Jongeren hebben het recht om zelf te beslissen wanneer en met wie ze een relatie willen opbouwen, hun seksuele leven beginnen en kinderen krijgen. Het is essentieel dat ze over die rechten worden ingelicht. Zo kunnen ze zich beter wapenen tegen seksueel misbruik of geweld en zich volledig ontplooien. Hoewel vorming van de bevolking en zorgverlening met betrekking tot seksuele gezondheid in de Ecuadoraanse wet zijn opgenomen, blijven seksueel-reproductieve rechten een taboe voor veel volwassenen. Via dit project helpt Plan de jongeren om het taboe rond seksualiteit te doorbreken. Nu zijn we deskundigen. We informeren andere leerlingen in de klas en daarbuiten. Maar het onderwerp blijft moeilijk bespreekbaar met onze ouders. Xiomara, 18 jaar, Portoviejo Stand van zaken in 2010 Acht kantonnale jongerenraden hebben seksueel misbruik op de agenda van scholen gezet. 309 zorgverleners kregen een opleiding om tieners te begeleiden en te sensibiliseren over hun seksueelreproductieve gezondheid en rechten. 24 gezondheidscentra lanceerden een sensibiliseringscampagne voor het brede publiek, in samenwerking met de scholen en gemeenschappen. 33 centra organiseerden raadplegingen voor tieners, toegespitst op de seksueel reproductieve gezondheid en de rechten van het kind. 313 docenten kregen een opleiding over seksuele opvoeding, met een bijzondere klemtoon op de gendergelijkheid en de doelgroep van adolescenten. Meer dan jongeren jongens en meisjes namen deel aan activiteiten met betrekking tot seksuele en reproductieve rechten, in hun dorp, op school of in de gezondheidspost. 101 ouders en dorpshoofden volgden een opleiding over hun verantwoordelijkheden in de erkenning van de seksueelreproductieve rechten van hun kinderen. Daaruit volgde een meer actieve houding tegenover seksueel misbruik. Dit wordt niet langer enkel op school besproken, maar ook tijdens bijeenkomsten van de gemeenschapsraad. Van de regering werd trouwens geëist dat ze hieromtrent een beleid uitwerkt. 8 kantonnale jongerenraden hebben seksueel misbruik op de agenda van scholen gezet. Dankzij hen heeft de op rechten gebaseerde aanpak meer effect en wordt hij op de politieke agenda geplaatst. Alle projecten in Latijns-Amerika Het voorbije boekjaar volgde Plan België de volgende projecten in Latijns-Amerika op: Seksueel-reproductieve gezondheid en rechten van jongeren in Ecuador Kwaliteitsvol onderwijs voor kinderen van 3 tot 5 jaar in Peru Promotie van kinderrechten in Peru Vredescultuur en lokale participatie in El Salvador Jongerengroepen in Honduras Meer info? Surf naar > Wat doet Plan? > Alle projecten. Voor elk project schetst de rubriek Resultaten 2010 een overzicht van de voornaamste resultaten die in werden bereikt in de betrokken gemeenschappen

9 Dirk Vermeirre Onze programma s in België In België springen we bij de overheid op de bres voor de kinderrechten in ontwikkelingssamenwerking, om zo op lange termijn institutionele veranderingen te stimuleren. We sensibiliseren ook de Belgische bevolking om de maatschappelijke consensus rond dit cruciale onderwerp te bestendigen. We informeren kinderen ook over hun rechten en geven jongeren een stem via onze Youth Board. Afsluiting van de campagne 2009 tegen geweld In 2009 vestigde Plan België ieders aandacht op het geweld waar elk jaar meer dan 40 miljoen kinderen het slachtoffer van zijn, op school, in hun gemeenschap of zelfs binnen het gezin. Op 20 november 2009 organiseerde Plan België ter gelegenheid van de 20 e verjaardag van het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) hierover een reeks ludieke workshops voor leerlingen van het basisonderwijs. Na afloop van die sensibiliserende voormiddag kregen de kinderen het gezelschap van Koen Wauters en Maria Del Rio. Samen overhandigden ze aan de minister van Ontwikkelingssamenwerking, Charles Michel, de petitie tegen dagelijks geweld die in mei werd gelanceerd. Meer dan burgers plaatsen hun handtekening om zich tegen dit onrecht tegen kinderen te verzetten. De jongeren van de Youth Board organiseerden ook een Chinees schaduwtheater om de problematiek te illustreren. In België ondertekenden meer dan burgers onze petitie tegen het dagelijkse geweld waaronder elk jaar meer dan 40 miljoen kinderen gebukt gaan. Campagne 2010 voor kwaliteitsvol kleuteronderwijs In 2010 lanceerde Plan België haar campagne voor kwaliteitsvol kleuteronderwijs voor kinderen in het Zuiden. Met behulp van een tv-spot en een speciale editie van ons Plan Magazine bij De Morgen, De Standaard, Knack en Feeling Wonen zetten we alles op alles om de Belgische bevolking voor dit thema te sensibiliseren. We betrokken ook de internetgebruikers door ze uit te nodigen om deel te nemen aan onze quiz over kleuteronderwijs of om hun kinderdroom online met ons te delen. Om ter plaatse poolshoogte te nemen, trokken journalisten van Radio 1, De Bond, Klasse en Gazet van Antwerpen naar Cambodja. Ook het bezoek van onze vrijwillige ambassadeur Koen Wauters aan zijn vroegere kleuterschool kwam uitvoerig aan bod in de media. De zanger las een verhaaltje voor en leerde dan van de kinderen een liedje. Hij toonde zich ook voor de kleuters een rasechte entertainer! Naar aanleiding van de campagne organiseerden we ook een seminarie in het federaal parlement over het belang van kleuteronderwijs voor de ontwikkeling van de allerkleinsten in het Zuiden. aal onze campagnes op > Wat doet Plan? > Thematische campagnes Ons politieke pleidooi werpt vruchten af In 2010 bracht ons lobbywerk tijdens de campagne Sabine de Bethune en Georges Dallemagne ertoe om in de Senaat en de Kamer een resolutie in te dienen. Ze zette de minister van Ontwikkelingssamenwerking om aan het dagelijkse geweld tegen kinderen in het Zuiden op te nemen bij de prioriteiten inzake kinderrechten in zijn politieke beleidsnota van Trouwens, als reactie op de formuleringen van Plan België en 16 17

10 Als reactie op de voorstellen van Plan België en het Platform Kinderrechten in Ontwikkelingssamenwerking (Platform KIO), spoort het Kinderrechtencomité van de Verenigde Naties België aan om in haar ontwikkelingssamenwerking meer aandacht te schenken aan kinderrechten. het Platform Kinderrechten in Ontwikkelingssamenwerking (Platform KIO) in het alternatieve verslag dat begin dit jaar werd overhandigd, publiceerde het Kinderrechtencomité van de Verenigde Naties op 11 juni zijn aanbevelingen. Het comité spoort vooral België aan om in haar ontwikkelingssamenwerking meer aandacht te schenken aan kinderrechten. Plan België steunde ook verschillende grootschalige acties voor de bescherming van kinderen. Eén daarvan is de internationale campagne van de werkgroep Stop Kinderprostitutie, die in juni 2010 werd gelanceerd. Als lid van de Belgische Coalitie tegen het Gebruik van Kindsoldaten nam Plan België ook deel aan de jaarlijkse Rode Handen Campagne tegen de schending van de kinderrechten. Dit jaar kwamen meer dan 800 schoolkinderen samen in Louvainla-Neuve. Symbolisch legden ze hun speelgoedgeweren neer om die te laten platwalsen. Minister van Ontwikkelingssamenwerking Charles Michel was van de partij om de aanbevelingen van de Coalitie in ontvangst te nemen. Gratis pedagogisch materiaal In de loop van schooljaar lieten Lou en Lena, de toffe tweelingglobetrotters van Plan België, meer dan leerlingen van de lagere school (zowel Nederlandstalig als Franstalig) kennismaken met de kinderrechten wereldwijd. Het pedagogische aanbod van Plan België krijgt de steun van de Belgische ontwikkelingssamenwerking (DGOS). De onderwijzers van de lagere school lieten zich al snel verleiden door de kleurrijke en dynamische mascottes, maar ook door de werkwijze van onze ngo, die naadloos aansluit op de leerdoelstellingen met betrekking tot wereldburgerschapseducatie. Het lesmateriaal van Plan België kan bovendien boeiende, solidaire projecten bezielen. Dit jaar namen Lou en Lena de Belgische leerlingen mee op een ontdekkingstocht naar Ecuador. Ze bogen zich ook over de bescherming van kinderen tegen het dagelijks geweld in het Zuiden, het thema van de campagne 2009 van Plan België. Online met LeerPlaneet! Dankzij de financiële steun van DGOS werkte Plan België heel dit boekjaar lang aan een nieuwe pedagogische website. Leerkrachten die met hun leerlingen over kinderrechten in het Zuiden willen praten, kunnen er vanaf schooljaar kwaliteitsvol, uiteenlopend educatief materiaal downloaden. Onze database bevat - naast een schat aan aardrijkskundige en thematische informatie - ook filmpjes en foto s om de lesactiviteiten kracht bij te zetten. a Ontdek LeerPlaneet op Youth Board: jongeren die van wanten weten In 2005 riep Plan België haar Youth Board in het leven. Deze jongeren van 14 tot 18 jaar spannen zich het hele jaar in voor de rechten van kinderen in ontwikkelingslanden. Ze komen één weekend per maand samen, met op het programma vormingen over kinderrechten, ontwikkelingssamenwerking en de Millenniumdoelstellingen, maar ook over het gebruik van bijvoorbeeld de media. Na afloop van hun bespiegelingen in groep bepalen ze welke sensibiliseringsacties ze tijdens het schooljaar zullen organiseren. In stortten de jongeren zich op de ontwikkeling van Trek Je Plan, een online spel over de Millenniumdoelstellingen. Om dit spel op een realistische manier uit te werken, volgden ze opleidingen en trokken ze naar Benin om er jongeren te ontmoeten en klank- en beeldmateriaal te verzamelen. a Ontdek de jongeren van de Youth Board en het spel Trek je Plan op

11 kinderen gesteund dankzij onze Plan Ouders! Voor 0,83 euro per dag, of 25 euro per maand, bieden Belgische Plan Ouders duurzame steun aan een kind en zijn gemeenschap in Afrika, Azië of Latijns-Amerika. Dankzij de steun van deze trouwe schenkers (en nieuwkomers) genoten Plan Kinderen eind juni 2010 van projecten die gericht zijn op een duurzame verbetering van hun schoolomgeving, hun gezondheid, het inkomen van hun ouders en de naleving van hun rechten. Plan berekende dat elk Plan Ouderschap in werkelijkheid negen kinderen ten goede komt. Wereldwijd gaan meer dan kinderen dankzij de steun van de Plan Ouders in België dus een betere toekomst tegemoet. talloze kinderen in het Zuiden illustreerden de speciale editie van ons magazine, dat voor de gelegenheid bij De Morgen, De Standaard, Knack en Feeling Wonen werd verdeeld. Solidariteit met duizend gezichten Er zijn net zoveel manieren om kinderen en hun rechten in ontwikkelingslanden te verdedigen als er mensen bestaan. Hierbij een overzicht van een aantal bijdragen, individueel of collectief, maar altijd even origineel. a Lees alle nieuwtjes op: > Nieuws Najaarscampagne 2009: Miljoenen kinderen krijgen niet dezelfde kansen. Tijdens onze najaarscampagne van 2009 spoorden we de Belgische bevolking aan om mee te strijden voor de rechten van kinderen wereldwijd door samen met Plan België een kind te steunen. Om hun steentje bij te dragen, blikten Belgische bekendheden zoals Koen Wauters, Valerie De Booser, Pieter Loridon, Trui Moerkerke, Lotte Pinoy, Karel Van Eetvelt, Kim Clijsters, Bart Peeters en Jessie Decaluwé terug op de kansen die ze als kind gekregen hebben. Hun getuigenissen en die van Bedankt aan onze vrijwilligers in heel België! Onze vrijwilligers vertegenwoordigden Plan België op verschillende festivals, zoals Sfinks festival in Antwerpen, Fiesta Tropical in Sint-Truiden, Feest in t Park in Brugge, het Wereldfeest in Leuven, de Coupurefeesten in Gent Ze staken ook de handen uit de mouwen om geld in te zamelen voor onze projecten in het Zuiden, onder meer door de organisatie van Plan-kwisavonden en smakelijke brunches. Andere werkgroepen verkozen dan weer een sportieve uitdaging zoals een wandeltocht of een loopwedstrijd. Onze vrijwilligers lieten geen kans onbenut om het brede publiek bewust te maken van het belang van kinderrechten in de ontwikkelingssamenwerking. Als ze niet ergens te velde een stand aan het opzetten waren, stonden ze aan onze zijde om ons te helpen met vertalingen en andere administratieve taken, en dat op kantoor of gewoon thuis. En daarvoor danken we hen van harte! a Maak kennis met onze vrijwilligers en ambassadeurs op

12 Kids for Kids: kinderen steunen kinderen Gedurende anderhalf jaar zamelde Plan Ouder Krista de Bruyckere uit Grimbergen fondsen via haar vereniging Kids for Kids, dit ten voordele van projecten van Plan België in Cambodja en Vietnam. Ze zette uiteenlopende activiteiten op touw: Antwerp 10 miles, service clubs, kerstrozenverkoop, een Disneyconcert, een Toots Thielemans-concert, een reuzenbarbecue, de actie adopteer een knuffel enzovoort. Begin augustus is ze met haar man en twee dochters voor vier maanden op reis vertrokken. Het bezoek aan de projecten die ze steunt, was een van de vele hoogtepunten op haar reisprogramma. Cultuurcentrum De Kern voor kinderen in het Zuiden Cultuurcentrum De Kern in Wilrijk organiseerde een jaar lang allerlei acties ten voordele van Plan België. Het geld ging naar ons scholenbouwproject in Burkina Faso. Zo wordt er onder meer geïnvesteerd in veilig drinkwater voor de kinderen en hun gemeenschap. Tafelen met een hart voor kinderen Samen met Pedagogisch Centrum Wagenschot organiseerden onze regionale vrijwilligerswerkgroepen Antwerpen en Leuven de actie Tafelen met een Hart voor Kinderen. Zeventig restaurants in Gent, Leuven en Antwerpen boden tijdens de maand oktober een suggestiemenu met een hart aan. Een percentage van de opbrengst van deze menu s schonken ze aan Plan België en PC Wagenschot. Met de opbrengst financierde Plan België een scholenproject in Cambodja. Plan Cadeau Dit jaar deden talloze schenkers inkopen op Ze maakten er een keuze uit de 12 originele geschenken van Plan België, tot grote vreugde van hun dierbaren en de kinderen in ontwikkelingslanden! Roularta en het Gala des Mille Saveurs/Gala van de Gouden Garde Sinds 2000 organiseert Roularta (Knack Weekend en Le Vif Weekend) tijdens oneven jaren Le Gala des Mille Saveurs, en tijdens even jaren het Gala van de Gouden Garde. Tijdens die evenementen etaleren grote Belgische koks hun culinair talent Maar dat is niet alles. Want al sinds het eerste gala werd besloten een goed doel in het gebeuren te betrekken. Alle opbrengsten worden sindsdien overgemaakt aan Plan België. Naast het Gala steunde Knack Weekend Plan België ook met de publicatie van een reportage in zijn uitgave van 11 juni 2010 en door zijn lezers aan te sporen om ons project voor de bescherming van peuters en kleuters in Cambodja te steunen. Eventattitude/F. Debatty Reckitt Benckiser Slumdog Millionaire Voor elke verkochte dvd van de Oscarwinnende film Slumdog Millionaire steekt de grote filmdistributeur Cinéart een deel van zijn winst in projecten van Plan België om dagelijks geweld tegen kinderen structureel aan te pakken. Nadat Reckitt Benckiser de bouw van scholen in Cambodja en Togo bekostigde, schonk het bedrijf Plan België een deel van de winst uit de supermarktverkoop van zijn producten (vooral Finish, Air Wick, Woolite, Calgon...) om er een school in het dorp Gninga in Burkina Faso mee te bouwen. Het bedrijf breidde zijn actie dit jaar bovendien uit naar de apotheken. Bij aankoop van 2 producten van Dettol Cosmetic kreeg de consument het tweede product voor de helft van de prijs. Reckitt Benckiser schonk daarbij 0,20 euro aan het luik hygiëne en gezondheid van het project Integrale ontwikkeling van kinderen van 0 tot 6 jaar dat Plan België in de Cambodjaanse regio Siem Reap uitvoert. BNP Paribas Fortis In oktober 2009 maakte BNP Paribas Fortis zijn klanten warm voor sociale en duurzame investeringen. Kers op de taart: met het initiatief steunde de bank het goede doel! Bij elke nieuwe aanwinst werd 10 euro van de instapkosten verdeeld tussen het Rode Kruis, Max Havelaar, Natagora, Natuurpunt en Plan België. Het geld werd gebruikt voor de cofinanciering van ons project voor kwaliteitsvol onderwijs in Cambodja. In oktober 2010 organiseert BNP Paribas Fortis een soortgelijke actie ten voordele van dezelfde vier partners. My Doodoo Design De Belgische kunstenaars van het collectief No Statik maken personaliseerbare knuffeldoekjes van 100% natuurlijk en gerecycleerd materiaal. De winst uit hun verkoop gaat naar het project voor geboorteregistratie dat Plan België in Burkina Faso heeft lopen. Sinds de lancering van de actie in november 2009 konden dankzij de verkoop van de knuffelzachte vriendjes al 613 kinderen worden geregistreerd. a Ontdek uiteenlopende manieren om Plan België te steunen op > Steun Plan a Ontdek hoe u Plan België als bedrijf kan steunen op > Steun Plan > Bedrijven 22 23

13 Financiële cijfers Plan België (in EURO) 30/06/ /06/2009 Inkomsten voorbije 5 jaar in euro FY FY FY FY FY Hoe investeren we onze inkomsten? 12,34% 7,17% 70,91% 9,58% Programmawerking in het Zuiden ,88 Programmawerking in het Noorden ,18 Algemene werkings-en financiële kosten ,89 Fondsenwerving en dienstverlening aan donateurs , Immateriële en materiële vaste activa , ,38 Vorderingen en borgtochten in contanten , ,96 Totaal vaste activa , ,34 Intercompany vorderingen ,56 0,00 Overige vorderingen , ,83 Lange termijn deposito s , ,71 Liquide middelen , ,13 Overlopende rekeningen , ,05 Totaal vlottende activa , ,72 Totaal activa , ,06 Handelsschulden , ,33 Intercompany schulden 0, ,43 Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten , ,99 Toe te rekenen kosten 1.217, ,90 Over te dragen subsidies 5.951, ,89 Vooruitbetalingen door Plan Ouders , ,52 Totaal passiva , ,06 OPBRENGSTEN Bijdragen van Plan Ouders , ,37 Structurele project- & programmabijdragen , ,52 Eénmalige project- & programmabijdragen , ,13 Subsidies , ,85 Andere & financiële inkomsten , ,79 Totaal ontvangen bijdragen en inkomsten , ,66 UITGAVEN Fondsenwerving , ,29 Algemene werkingskosten , ,83 Financiële kosten , ,37 Totaal uitgaven , ,49 Programmawerking in het Noorden , ,83 Programmawerking in het Zuiden , ,34 Plan België in cijfers Transparantie Plan België gaat op een transparante en correcte wijze om met de beschikbare fondsen. De jaarrekening wordt opgemaakt door de Raad van Bestuur en goedgekeurd door de Algemene Vergadering. Ze wordt bovendien gecontroleerd door onze commissaris PricewaterhouseCoopers. Daarnaast voeren zowel de Federale Overheidsdienst Financiën (FOD) als de Directie- Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD) op regelmatige basis controles uit. Plan België is ook lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF) en publiceert haar rekeningen op de portaalsite van de ngo s die erkend zijn door de Belgische staat: Voor het fiscale jaar werden onze rekeningen zonder enig voorbehoud goedgekeurd. Fiscale attesten Plan België is een door de overheid erkende ngo en heeft het recht om fiscale attesten af te leveren, conform art van het wetboek van inkomstenbelasting Inkomsten en uitgaven Hieronder vindt u cijfers uit de balans en de resultatenrekening van het werkjaar (1 juli juni 2010). De jaarrekening kan geraadpleegd worden op en opgevraagd worden bij de Nationale Bank van België. In het werkjaar bedroegen de inkomsten van de organisatie ,36 euro. Dit betekent ten opzichte van vorig werkjaar een verhoging van de inkomsten ten bedrage van ,70 euro. Deze inkomsten zijn afkomstig van bijdragen van Plan Ouders en projectdonateurs, van legaten en van bijdragen van overheden, bedrijven, organisaties en evenementen. Plan België garandeert alle donateurs dat jaarlijks minimum 80% van haar inkomsten rechtstreeks naar de programmawerking gaat, zodat de kosten maximaal 20% bedragen ,06 euro, of 80,48% van de totale inkomsten, werd besteed aan het realiseren van onze doelstelling: de structurele verbetering van de leefomstandigheden van kinderen in het Zuiden ,88 euro ging naar internationale Plan-programma s in 48 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika; alsook naar programma s in het Zuiden onder rechtstreekse begeleiding van onze Belgische medewerkers, meer bepaald in Benin, Burkina Faso, Cambodja, Ecuador, El Salvador, Honduras, Laos, Peru, Togo en Vietnam ,18 euro was bestemd voor programma s in België: sensibilisering, mondiale vorming en beleidsbeïnvloeding. De kosten bedroegen ,30 euro of 19,52% van de totale inkomsten: 12,34% voor fondsenwerving (fondsenwervende campagnes, evenementen en acties, salariskosten en dienstverlening aan donateurs) en 7,17% beheerskosten (huisvesting en bijhorende bureelkosten, salaris van ondersteunend personeel, informatica en technologie, afschrijvingen van investeringen en financiële kosten). Plan België garandeert dat 80% van de jaarlijkse inkomsten rechtstreeks naar de programmawerking gaat, zodat de kosten maximaal 20% bedragen

14 Bestuur van Plan België Plan België wordt conform de Belgische vzw-wetgeving bestuurd door een Algemene Vergadering en een Raad van Bestuur. Bij de samenstelling van de bestuursorganen streeft de organisatie een evenwicht na op basis van competenties, geografische spreiding, taal, gender en leeftijd. De Algemene Vergadering is het allerhoogste bestuursorgaan; de Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor het dagelijkse bestuur. De bestuurders zijn onafhankelijk en hun mandaat is onbezoldigd. Raad van Bestuur op 30 juni 2010 Voorzitter: Rita Aerts, Secretaris: Greet De Leenheer, Penningmeester: Olivier Lefebvre, Bestuurders: Stan Bartholomeeussen, Walter D hondt, Pierre Grega, Alexandre Jacobs, Marie Laga, Pol Vanbiervliet, Ankie Vandekerckhove en Fons Van Dyck. Algemene Vergadering op 30 juni 2010 Laurens Appeltans, Paula Cook, Daniël De Kestelier, Dominique Dubois, Leen Gysen, Agnès Philippart, Thierry Vols en de leden van de Raad van Bestuur. Werkgelegenheid Plan België Plan België startte het werkjaar met 28,6 VTE (voltijds equivalenten). Op het einde van het werkjaar telde Plan België 32,24 VTE. 3 nieuwe medewerkers gingen dit werkjaar bij Plan België aan de slag, en 3 medewerkers namen afscheid van de organisatie. 9 medewerkers werken deeltijds. Op het einde van het werkjaar telde Plan België 22 vrouwelijke en 12 mannelijke collega s. Personeelsteam Het personeelsteam van Plan België bestond op 30/06/2010 uit 34 medewerkers: Elise Cartuyvels, Cécile Crosset, Hans De Greve, Anne Furnémont, Katrien Goris, An Van den Bergh en Anthony Vanoverschelde (Dienst Noordwerking); Erwin Lehnen, Fabrice Lepla, Sven Rooms en Felix De Witte (Dienst Zuidwerking); Tamira Courtens, Carine Courtin, Alketa Molla, Fidan Odabas, Anne Servaes, Aude Van Calster, Wendy Vanderveken en Paul Deleye (Dienst Fondsenwerving en Donateursbeheer); Sofie Picavet en Gaétane Vandergheynst (Vrijwilligerswerking); Catherine Billiau, Agnès Denoël, Sarah Mulongo, My Pham en Marije van Breda (Externe Communicatie); Kris Bleys, Inge Decrop, Hanna Derkinderen, Liesbet Gielis, Stefaan Van Bossuyt en Kristof Saye (Dienst Financiën en Administratie); Dirk Willemse (Adjunct Nationaal Directeur) en Dirk Van Maele (Nationaal Directeur). Jaarverslag en duurzaamheid: het Global Reporting Initiative (GRI) Organisaties hechten steeds meer belang aan duurzame ontwikkeling. Via het jaarverslag informeren ze het brede publiek over hun inspanningen op het vlak van economische, sociale en ecologische duurzaamheid. Het Global Reporting Initiative (GRI) biedt een wereldwijd aanvaard kader voor deze duurzaamheidsverslaggeving ( Dit jaarverslag is nog niet specifiek samengesteld op basis van GRI. Toch vindt u in dit verslag heel wat informatie die voldoet aan de duurzaamheidsverslaggeving. Informatie rond organisatieprofiel en bestuur vindt u vooral in dit hoofdstuk. De visie, missie en werking van de organisatie staan hoofdzakelijk op pagina s 2-7. Internationale Plan-koepel Plan België is als onafhankelijke Belgische niet-gouvernementele organisatie lid van de internationale Plan-koepel. Deze internationale organisatie is actief in 66 landen die zich inzetten om de levensomstandigheden van kinderen wereldwijd te verbeteren. In 2009 telde Plan medewerkers, van wie maar liefst in onze programmalanden. Plan kon rekenen op vrijwilligers en bijna 1,2 miljoen Plan Ouders. De internationale inkomsten voor het werkjaar bedroegen 468 miljoen euro. a Meer info over de cijfers en het team van Plan België? Surf naar > Over Plan 26 27

15 Plan België streeft naar een wereld waarin alle kinderen zich volledig kunnen ontplooien en waar al hun rechten gerespecteerd worden. Jaarverslag Uitgave van Plan België vzw (november 2010) Plan België vzw Ravensteingalerij 3 B Brussel Tel: Fax: info@planbelgie.be Rekeningnummer: Elk kind telt.