Zorg bij gebitsslijtage voor een goede rapportage!
|
|
- Juliaan Simons
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 11 de VPM-congres Zeist 3 februari 2012 Een goede anamnese is het halve werk Zorg bij gebitsslijtage voor een goede rapportage! Peter Wetselaar & Jac. van der Zaag Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam Afdeling Orale Functieleer, Sectie Orale Kinesiologie
2 Menu del dia Gebitsslijtage Diagnostiek > anamnese > klinisch onderzoek Preventie
3 Anamnese Twee vragen: 1.Drinkt u cola? 2.Knarst u?
4 Gebitsslijtage een multifactoriële conditie leidend tot het verlies van glazuur en dentine
5 Gebitsslijtage tandslijtage, abrasie, attritie, abfractie, erosie, tanderosie, abrasieve slijtage, attritieve slijtage, erosieve slijtage, demasticatie tooth wear, tooth surface loss, abrasion, attrition, abfraction, erosion, abrasive tooth wear, attritive tooth wear, erosive tooth wear, dental attrition, dental abrasion, dental erosion, tribology, tribochemical wear, two body abrasion, three body abrasion, fatigue wear, adhesive wear, corrosion
6 Gebitsslijtage gebitsslijtage mechanisch chemisch attritie erosie abrasie (abfractie) intrinsiek extrinsiek
7 Gebitsslijtage abfractie there is little evidence, apart from laboratory studies, to indicate that abfraction exist other than as a hypothetical component of cervical wear Bartlett & Shah A critical review of non-carious (wear) lesions and the role of abfraction, erosion, and abrasion J Dent Res 2006; 85:
8 Gebitsslijtage Attritie mechanische gebitsslijtage als gevolg van functie en/of parafunctie Abrasie mechanische gebitsslijtage die het gevolg is van andere factoren dan functie en/of parafunctie Erosie chemische gebitsslijtage, die niet het gevolg is van caries Wetselaar, van der Zaag en Lobbezoo Gebitsslijtage, een voorstel voor een beoordelingssysteem Ned Tijdschr Tandheelkd 2011: 118: 324-8
9 attritie
10 attritie-functie mechanische gebitsslijtage als gevolg van functie en/of parafunctie Dank aan Erik Bertens, Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde, Medisch Centrum Alkmaar
11 attritie-parafunctie mechanische gebitsslijtage als gevolg van functie en/of parafunctie
12 abrasie mechanische gebitsslijtage die het gevolg is van andere factoren dan functie en/of parafunctie
13 gebitsslijtage mechanisch attritie abrasie chemisch intrinsiek extrinsiek
14 erosie Erosie chemische gebitsslijtage, die niet het gevolg is van caries
15 erosie intrinsieke erosie gastro oesofagale reflux vomeren herkauwen extrinsieke erosie dieet levensstijl medicijnen
16 intrinsiek erosie
17 extrinsiek erosie
18 extrinsiek erosie
19 Gebitsslijtage mechanisch attritie abrasie chemisch intrinsiek extrinsiek
20 Gebitsslijtage voor herkennen van slijtage en preventie van slijtage is een goede diagnostiek essentieel! > goede anamnese > goed klinisch onderzoek
21 Diagnostiek In kaart brengen gebitsslijtage: vragenlijsten > Gestructureerde anamnese (medische en tandheelkundige) > Klinisch onderzoek visuele inspectie gebitsmodellen digitale mondfoto s röntgenopnamen Kwantificeren van gebitsslijtage: indirect (scanning elektronenmicroscopie) direct (gebitsslijtage index)
22 Medische anamnese Denk aan mechanische slijtage Aanval Bruxisme: Drugs (XTC) Antidepressiva (SSRI s ) Roken, koffie, alcohol Slaap
23 Medische anamnese Denk aan chemische slijtage Aanval Intrinsieke erosie (maagzuur): Reflux (maagzuurremmers) Veelvuldig braken (boulimie, anorexia, alcohol) Medicatie (aspirine, vitamine C, asthma-inhalers)
24 Medische anamnese Denk aan mechanische slijtage Denk aan chemische slijtage Verdediging Oncologie Speeksel (Xerostomie, Sjögren)
25 Tandheelkundige anamnese Denk aan mechanische slijtage Parafuncties (klemmen, knarsen) Mondgewoontes (nagelbijten etc.) Mondhygiëneprocedures Leefstijl
26 Tandheelkundige anamnese Denk aan chemische slijtage Voedingsanamnese (voedingsdagboek, minimaal 7 dagen) Mondhygiëneprocedures Leefstijl
27 Diagnostiek Cariologie: DMF (Decayed Missing Filled) Parodontologie: DPSI (Dutch Periodontal Screening Index) Endodontologie: DETI (Dutch Endodontic Treatment Index) Gebitsslijtage: geen universeel toepasbare index beschikbaar Index veelal alleen door ontwerpers toegepast Index veelal beperkt tot één slijtage-subvorm
28 Diagnostiek Eisen te stellen aan het ideale systeem: 1. Bruikbaar voor alle slijtage-subvormen 2. Snel en gemakkelijk toepasbaar 3. Geschikt voor onderzoeksdoeleinden 4. Geschikt voor monitoren van slijtage Nodig: systeem bestaande uit modules Gebitsslijtage-beoordelings-systeem (GBS)
29 Diagnostiek Gebitsslijtagebeoordelingssysteem (GBS) Wetselaar, van der Zaag en Lobbezoo In: Gebitsslijtage, een praktische handleiding voor preventie, diagnostiek en behandeling Hoofdstuk 9 Baat C de, Nieuw Amerongen A van, Lobbezoo F. Prelum uitgevers 2009 Wetselaar, van der Zaag en Lobbezoo Gebitsslijtage, een voorstel voor een beoordelingssysteem Ned Tijdschr Tandheelkd 2011: 118: 324-8
30 Gebitsslijtagebeoordelingssysteem Vier modules 1. Screeningsmodule 2. Occlusale/incisale module 3. Niet-occlusale/niet-incisale module 4. Subvorm-herkenningsmodule a. Attritie b. Abrasie c. Erosie
31 Gebitsslijtagebeoordelingssysteem Screeningsmodule 0 = geen (zichtbare) slijtage 1 = zichtbare slijtage alleen in het glazuur 2 = blootliggend dentine en verlies van klinische kroonhoogte <1/3 3 = verlies van klinische kroonhoogte >1/3, maar <2/3 4 = verlies van klinische kroonhoogte > 2/3
32 Gebitsslijtagebeoordelingssysteem Screeningsmodule
33 Gebitsslijtagebeoordelingssysteem Subvorm herkenningsmodule Gebaseerd op Gandara & Truelove (1999) Hoe meer tekenen van een bepaalde subvorm, des te waarschijnlijker dat deze subvorm deel uitmaakt van het totaalbeeld Klinische tekenen van attritie Klinische tekenen van abrasie Klinische tekenen van erosie
34 klinische tekenen van attritie 1. glimmende facetten 2. glazuur en dentine slijten in dezelfde mate 3. bruxopositie proaal, rechts-lateraal en/of links-lateraal 4. impressies in wang, tong, en/of lip
35 klinische tekenen van abrasie 1. meestal aanwezig in de cervicale delen van de gebitselementen 2. laesies zijn eerder breed dan diep 3. meestal zijn premolaren en cuspidaten aangedaan
36 klinische tekenen van erosie 1. occlusale cupping, incisale grooving, cratering 2. slijtage op niet-occluderende oppervlakken 3. hoogstaande restauraties Gandara & Truelove Diagnosis and management of dental erosion. J Contemp Dent Pract 1999; Wetselaar, van der Zaag en Lobbezoo Gebitsslijtage, een voorstel voor een beoordelingssysteem Ned Tijdschr Tandheelkd 2011: 118: 324-8
37 klinische tekenen van erosie 4. brede concaviteiten in glad glazuur 5. toegenomen incisale translucentie 6. schoon, mat uiterlijk van amalgaam restauraties
38 klinische tekenen van erosie 7. behoud van de glazuurrand ter hoogte van de sulcus gingivalis 8. geen plaque, aanslag of tandsteen 9. hypergevoeligheid
39 Gebitsslijtage - diagnostiek anamnese voorlopige diagnose (VD) klinisch onderzoek werkdiagnose Ja bevestiging VD nee aanvullende anamnese aangepaste diagnose
40 Preventie van Gebitsslijtage er is altijd sprake van slijtage fysiologische slijtage preventie voortgang slijtage
41 Wanneer ingrijpen? 1. behandelbehoefte versus behandelnoodzaak 2. soorten behandelingen: a. counselen b. monitoren c. restauratieve behandeling 4 1
42 Wanneer ingrijpen? geen hulpvraag patiënt geen redenen behandelaar > counselen, monitoren geen hulpvraag patiënt behandelaar heeft redenen om behandeling te starten > counselen, monitoren, bewust maken duidelijke hulpvraag patiënt geen redenen bij behandelaar > counselen, monitoren, geruststellen duidelijke hulpvraag patiënt behandelaar heeft redenen om behandeling te starten > (restauratieve) behandeling 4 2
43 Wanneer ingrijpen? Primaire factoren Slijtagegraad 1 = in glazuur Aangedane vlakken (occlusaal, incisaal, palatinaal bovenfront) Aantal elementen (gegeneraliseerd versus locaal) Secundaire factoren Snelheid van het slijtageproces Leeftijd van de patiënt Etiologische factoren
44 Preventie van Gebitsslijtage Preventie van attritie Preventie van abrasie Preventie van erosie Preventie van combinatie van subvormen gebitsslijtage mechanisch chemisch attritie abrasie erosie intrinsiek extrinsiek (abfractie)
45 Preventie van Functie Gebitsslijtage Preventie van attritie Parafunctie (bruxisme)
46 Poetsmethode Soort tandenborstel Soort tandpasta: Preventie van Gebitsslijtage Preventie van abrasie Reduction of Erosive Wear in situ by Stannous Fluoride-Containing Toothpaste Huysmans MC, Jager DH, Ruben JL, Unk DE, Klijn CP, Vieira AM. Caries Res. 2011; 45: Gewoontes
47 Preventie van Gebitsslijtage Preventie van erosie
48 Preventie van Gebitsslijtage Preventie van erosie
49 Preventie van Gebitsslijtage Preventie van combinaties van subvormen Drinken met een rietje Glas in één keer leegdrinken, niet nippen Na maaltijd of drank: niet binnen een uur poetsen
50 Cyclus
51 11 de VPM-congres Zeist 3 februari 2012 Zorg bij gebitsslijtage voor een goede rapportage Dank voor jullie aandacht!
Een beoordelingssysteem voor gebitsslijtage
P. Wetselaar, J. van der Zaag, F. Lobbezoo Een beoordelingssysteem voor gebitsslijtage De huidige terminologie en definities van gebitsslijtage zijn niet eenduidig. Echter, voor het diagnosticeren van
Nadere informatieGebitsslijtage: een strategie voor de algemene praktijk
Gebitsslijtage: een strategie voor de algemene praktijk IQual-studiepakket Gebitsslijtage Colofon Dit studiepakket is samengesteld door de afdeling Kwaliteit van de KNMT met medewerking van Dr. Bas Loomans
Nadere informatieOverwegingen bij de behandeling van gebitsslijtage
P. Wetselaar, R.H. Kuijs, A.W.J. van Pelt, J. van der Zaag, F.J.M. Roeters, F. Lobbezoo Overwegingen bij de behandeling van gebitsslijtage Aangezien gebitsslijtage (attritie, abrasie en erosie) een multifactoriële
Nadere informatieMarco Cune Tijn van Dooren Willem Fennis James Huddleston Slater
Consensusvorming behandelstrategieën bij niet-cariogeen tandweefselverlies. Verslag en beschouwingen van een workshop tijdens de BNS dagen Cobijt, 27 september 2008 Marco Cune Tijn van Dooren Willem Fennis
Nadere informatieDe behandeling van algehele gebitsslijtage; een systematische review.
De behandeling van algehele gebitsslijtage; een systematische review. Student: Erik-Jan Muts Studentnummer: S1722352 Adres: Abel Tasmanplein 17a Postcode: 9726 EL Woonplaats: Groningen Telefoonnummer:
Nadere informatieAdvies Erosieve gebitsslijtage CONCEPT. Praktische adviezen voor behandelaars van patiënten met erosieve gebitsslijtage
Advies Erosieve gebitsslijtage CONCEPT Praktische adviezen voor behandelaars van patiënten met erosieve gebitsslijtage Ivoren Kruis, oktober 2014 Advies Erosieve gebitsslijtage Dit advies Erosieve gebitsslijtage
Nadere informatieZonder recessie geen tandhalsgevoeligheid
Zonder recessie geen tandhalsgevoeligheid Schelte Fokkema kenmerken en prevalentie etiologie en risicofactoren diagnose en klinisch management primaire en secundaire preventie curatie Terminologie tandhalsgevoeligheid
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/24895
Nadere informatiePreventie van erosieve gebitsslijtage
Advies Preventie van erosieve gebitsslijtage Praktische adviezen voor behandelaars van patiënten met gebitsslijtage Voor een gezonde mond Ivoren Kruis, april 2008 Dit advies voor de preventie van erosieve
Nadere informatiePreventie van erosieve gebitsslijtage
Advies Preventie van erosieve gebitsslijtage Praktische adviezen voor behandelaars van patiënten met gebitsslijtage Voor een gezonde mond Ivoren Kruis, april 2005 Dit advies voor de preventie van erosieve
Nadere informatieNVGPT congres inschrijving
NVGPT congres inschrijving Tarieven Betaling Lokatie Tarieven Donderdag 13 december 2012: Leden: 200 euro Leden NVVRT en NVOF: 200 euro Niet-leden: 300 euro Tarieven Vrijdag 14 december 2012: Leden: 300
Nadere informatieHerstel van pathologische gebitsslijtage
K.B. Wabeke Herstel van pathologische gebitsslijtage Een 30-jarige man en een 23-jarige vrouw werden door hun huistandarts verwezen naar een praktijk voor bijzondere tandheelkunde vanwege gebitsslijtage.
Nadere informatieAdvies Erosieve gebitsslijtage
Advies Erosieve gebitsslijtage Praktische adviezen voor behandelaars van patiënten met erosieve gebitsslijtage Ivoren Kruis, november 2016 Dit advies Erosieve gebitsslijtage is bedoeld voor tandartsen,
Nadere informatieContactslijtage in relatie tot kronen en bruggen
.M. Kreulen, A. van t Spijker, D. Kuin,. de Baat, N.H.J. reugers Thema: Kronen en bruggen 4 ontactslijtage in relatie tot kronen en bruggen Occlusale oppervlakken van gebitselementen en restauraties slijten
Nadere informatieSlijtage van het gebit
Slijtage van het gebit Slijtage van het gebit Waardoor slijt het gebit? Tandglazuur is hard en slijt langzaam. Toch slijt uw gebit in de loop van de jaren. Bijvoorbeeld door het verkeerd gebruik van een
Nadere informatieTanderosie, hoe voorkom je dat?
Tanderosie, hoe voorkom je dat? Wat is tanderosie? Gaatjes (tandcariës) worden veroorzaakt door bacteriën in de mond. Deze mondbacteriën vormen zuur uit suikers en andere koolhydraten (zoals in bijvoorbeeld
Nadere informatieIs een goede communicatie van de parodontale diagnostiek de basis voor succes?
Updatedag Assistenten 05 juni 2015 Is een goede communicatie van de parodontale diagnostiek de basis voor succes?.. ja.... de tandarts zegt dat mijn achterste kies links-boven eruit moet.... maar ik heb
Nadere informatieInvloed van kindersnoep op de speekselsecretiesnelheid en de zuurgraad van mondvloeistof
D.L. Gambon, H.S. Brand, A. van Nieuw Amerongen Invloed van kindersnoep op de speekselsecretiesnelheid en de zuurgraad van mondvloeistof Naar aanleiding van de observatie van gebitserosie bij een -jarig
Nadere informatieHerstel van tandslijtage
Derksen e.a.: Herstel van tandslijtage Herstel van tandslijtage Restauratief-prothetische aspecten H.B. Derksen 1 P. van der Kuij j2 P.G.F.C.M. Battistuzzi 3 In de geïndustrialiseerde wereld vormt tandslijtage,
Nadere informatieDe prevalentie van gebitsslijtage onder de volwassen Nederlandse bevolking
P. Wetselaar, J.H. Vermaire, C.M. Visscher, F. Lobbezoo, A.A. Schuller De prevalentie van gebitsslijtage onder de volwassen Nederlandse bevolking De doelstelling van dit onderzoek, uitgevoerd in 20, was
Nadere informatieVoeding en mondgezondheid. Louise Witteman 5 juni voor Quality Practice
Voeding en mondgezondheid Louise Witteman 5 juni voor Quality Practice 1 www.robinhealthgames.com @kingoffoodland www.voedingspiramide.nl @voedingspiramide boek@voedingspiramide.nl www.voedingenmondgezondheid.nl
Nadere informatiePrevalentie van tandcariës en erosieve gebitsslijtage bij de Haagse jeugd
2 epidemiologisch bulletin, 2002, jaargang 37, nummer 1 Prevalentie van tandcariës en erosieve gebitsslijtage bij de Haagse jeugd H.M. van Rijkom, G.J. Truin en M.A. van t Hof Vanaf 1969 vindt periodiek
Nadere informatieParo-info december 2018
Paro-info december 2018 Geachte Lezer, Voor u ligt onze laatste Paro-info van 2018. Hierin leest u o.a. over een verrassende achterzijde van de medaille voor de Olympisch sporter en treft u onze kerstwens
Nadere informatiePreventie van erosieve gebitsslijtage, de do s en don ts
Programma congres Ivoren Kruis Preventie van erosieve gebitsslijtage, de do s en don ts Datum: Zaterdag 25 oktober 2014 Aanvang 9:30 uur (Algemene Ledenvergadering) 11:30 uur (congres) Locatie: ACTA Gustav
Nadere informatiePatiëntendossier. Jac. van der Zaag
Patiëntendossier Jac. van der Zaag Even voorstellen 1983-1988 Tandheelkunde, Universiteit van Amsterdam 1988-1990 specialisatie tandarts gnatholoog (NVGPT) 1990-2006 Algemene praktijk centrum Amsterdam
Nadere informatieOrale gevolgen van anorexia nervosa, boulimia nervosa en andere stofwisselingsgerelateerde stoornissen
Van Nieuw Amerongen en Vissink: Orale gevolgen van eetstoornissen A. van Nieuw Amerongen 1 A. Vissink 2 Orale gevolgen van anorexia nervosa, boulimia nervosa en andere stofwisselingsgerelateerde stoornissen
Nadere informatieTandheelkunde. Inspectie en palpatie van de mondholte
Tandheelkunde Inspectie en palpatie van de mondholte Inspectie en palpatie van de mondholte Inleiding Dieren met gebitsaandoeningen komen vaak voor in de dierenartsenpraktijk. Vaak zijn de eigenaren hier
Nadere informatieSnoepsprays en -gels: invloed op speekselsecretie en zuurgraad
Uit en voor de praktijk D.L. Gambon, P.A.M. van den Keijbus, A. van Nieuw Amerongen Snoepsprays en -gels: invloed op speekselsecretie en zuurgraad Naar aanleiding van een casus werd het snoepgedrag van
Nadere informatieGezonde mond ook vanzelfsprekend voor mensen met een beperking?
Gezonde mond ook vanzelfsprekend voor mensen met een beperking? Mondgezondheid van mensen met een beperking Toename van gebitsproblemen naar mate mensen met een beperking meer afhankelijk zijn van de zorg
Nadere informatieHoe ziet tanderosie eruit?
Wat is tanderosie? Tanderosie is het oplossen van het tandglazuur door zuurinwerking. Het is een sluipend proces dat niet gemakkelijk te herkennen is. Daarom is voorkómen van het allergrootste belang.
Nadere informatieParo-info. mei 2011. vaststellen risicoprofiel
Paro-info mei 2011 vaststellen risicoprofiel Na zorg komt nazorg Voor de behandeling van mensen met parodontitis werken wij in Nederland volgens het Paro-protocol. De DPSI bepaalt daarbij tot welke behandelcategorie
Nadere informatieUitgebreide reconstructie met observatieperiode
EPA-CASUS VOOR RESTAURATIEVE TANDHEELKUNDE Uitgebreide reconstructie met observatieperiode De problematiek en etiologie van een gemutileerde casus is veelal divers. Als te snel wordt gegrepen naar definitieve,
Nadere informatie8. VERKLARENDE WOORDENLIJST
8. VERKLARENDE WOORDENLIJST Abrasie: voortschrijdend verlies van de harde tandweefsels ten gevolge van mechanische afslijting door niet-fysiologische oorzaken zoals bv. bruxisme (in tegenstelling tot attritie)
Nadere informatieChapter 9. Samenvatting en toekomstperspectieven
Chapter 9 Samenvatting en toekomstperspectieven 211 In technische zin is slijtage het geleidelijke verlies van materiaal uit een werkzaam oppervlak van een lichaam als gevolg van de relatieve beweging
Nadere informatieDe restauratieve verzorgingsgraad bij de jeugd 1 Patiëntgebonden factoren
A.A. Schuller, J.J.M. Bruers, B.A.F.M. van Dam, J.H.G. Poorterman, V.A.M. Gerardu, G.J. Truin De restauratieve verzorgingsgraad bij de jeugd 1 Patiëntgebonden factoren In 2007 vond een onderzoek plaats
Nadere informatieSpeekselverlies bij kinderen
Speekselverlies bij kinderen En het Observatie-instrument Speekselverlies Marijke Hofman, logopediste KNO UMCG 21-11-2007 KNO/CSK 1 Speeksel De vloeistof die door de speekselklieren wordt uitgescheiden
Nadere informatieProf. dr. ir. M. Naeije Prof. dr. F. Lobbezoo Dr. C.M. Visscher. Orale kinesiologie
Prof. dr. ir. M. Naeije Prof. dr. F. Lobbezoo Dr. C.M. Visscher Orale kinesiologie Onder redactie van: Prof. dr. ir. M. Naeije Prof. dr. F. Lobbezoo Dr. C.M. Visscher Orale kinesiologie Temporomandibulaire
Nadere informatieSerie: Preventieve tandheelkunde Erosieve gebitsslijtage
M.C.D.N.J.M. Huysmans Erosieve gebitsslijtage Erosieve gebitsslijtage staat de laatste tijd vol in de aandacht en de prevalentie ervan onder jeugdigen lijkt te zijn toegenomen in Nederland. Het multifactoriële
Nadere informatieBijlage 1 Vragenlijst voor de patiënt
Bijlage 1 Vragenlijst voor de patiënt VRAGENLIJST VOOR DE PATIËNT Hoe bent u zich bewust geworden van uw gebitsproblemen? Pijn aan uw tanden/kiezen Esthetische problemen/wensen Anders: Kunt u beknopt aangeven
Nadere informatieStappenplan Gewoon Gaaf 4-12 jaar
Stappenplan Gewoon Gaaf 4-12 jaar Vooraf De preventiemethode Gewoon Gaaf legt de nadruk op het stimuleren van goede zelfzorg bij de (ouder van de) patiënt van 0-18 jaar. Gewoon Gaaf begint bij de doorbraak
Nadere informatieDutch Periodontal Screening Index - DPSI. Categorie B Index 3 Negatief = zonder recessies boven de diepste pocket
Dutch Periodontal Screening Index - DPSI Categorie A Index 0, 1, 2 Categorie B Index 3 Negatief = zonder recessies boven de diepste pocket Categorie C Index 3 Positief = met recessies boven de diepste
Nadere informatie1. Toekomst van de mondzorg 2. Taakherschikking 3. Loopbaan mogelijkheden Veranderende zorgvraag zorgaanbod Tooth decay is the number one chronic illness for children, more prevalent than asthma. (Nash,
Nadere informatieParo-info april 2013
Paro-info april 2013 Geachte lezer, Hierbij presenteren wij u de 2e Paro-Info van ons jubileumjaar. In het kader van het vijfentwintig jarig bestaan van de Parodontologische Kliniek Den Haag organiseren
Nadere informatiePrevention and Treatment of Peri-Implant Diseases. Cleaning of Titanium Dental Implant Surfaces. A. Louropoulou
Prevention and Treatment of Peri-Implant Diseases. Cleaning of Titanium Dental Implant Surfaces. A. Louropoulou Thesis Prevention and Treatment of Peri-implant Diseases Cleaning of titanium dental implant
Nadere informatieDe invloed van vruchten - en ijsthee op de ph en buffercapaciteit van speeksel
Oorspronkelijke bijdragen Van Nieuw Amerongen e.a.: Vruchten -, ijsthee en speeksel A. van Nieuw Amerongen P.A.M. van den Keijbus E.C.I. Veerman De invloed van vruchten - en ijsthee op de en buffercapaciteit
Nadere informatieAtraumatic Restorative Treatment (ART)
Frencken: De ART-aanpak J.E. Frencken Atraumatic Restorative Treatment (ART) Een bijzondere weefselbesparende en patiëntvriendelijke aanpak Samenvatting Trefwoorden: Atraumatic Restorative Treatment (ART)
Nadere informatieChapter 11. Niet uitneembare implantaat gedragen constructies in de edentate onderkaak. Samenvatting en conclusies
Chapter11 Nietuitneembareimplantaatgedragenconstructiesindeedentateonderkaak. Samenvattingenconclusies 134 Nietuitneembareimplantaatgedragenconstructiesindeedentateonderkaak. Samenvattingenconclusies Volgordevanbehandeling,patiëntselectieendekeuzevoorimplantaatprothetiekzijnalledrie
Nadere informatieDe erosiepotentie van een nieuwe frisdrank
Oorspronkelijke bijdragen M.C.D.N.J.M. Huysmans 1, H.P.Voss 2, J.L. Ruben 1, D.J. Jager 1, A.Vieira 1 De erosiepotentie van een nieuwe frisdrank In dit artikel wordt de erosiepotentie van een nieuwe frisdrank
Nadere informatieKomen er samenvatting beschikbaar op internet?
Komen er samenvatting beschikbaar op internet? Ja, op de website van de VPM komen de handouts van de presentaties Welke medicijnen hebben een interactie met lokale anestesie? Geldt dit ook voor Citanest?
Nadere informatiePreventieve tandheelkunde 3. Prevalentie, etiologie en diagnostiek van dentine-over gevoelig heid
F.N. van der Weijden, C. van Loveren, D.E. Slot, G.A. van der Weijden Preventieve tandheelkunde 3. Prevalentie, etiologie en diagnostiek van dentine-over gevoelig heid Veel mensen hebben weleens last van
Nadere informatieMondspoelmiddelen. Spoelen, voor wie en waarom? Mondspoelmiddelen tegen gaatjes
Mondspoelmiddelen Uw tandarts of mondhygiënist heeft u geadviseerd een mondspoelmiddel te gaan gebruiken. U heeft bijvoorbeeld een aantal beginnende gaatjes (cariës). Het tandenpoetsen lukt niet zo goed.
Nadere informatieEten drinken en een gezond gebit. Niet vaker dan 7x iets eten of drinken per dag
Eten drinken en een gezond gebit Niet vaker dan 7x iets eten of drinken per dag Veel voedingsmiddelen kunnen het glazuur van uw tanden en kiezen aantasten. Op zich is dat geen probleem. Uw gebit herstelt
Nadere informatieJava Project on Periodontal Disease. Periodontal Condition in Relation to Vitamin C, Systemic Conditions and Tooth Loss Amaliya
Java Project on Periodontal Disease. Periodontal Condition in Relation to Vitamin C, Systemic Conditions and Tooth Loss Amaliya Samenvatting en conclusie In vele studies is een verband aangetoond tussen
Nadere informatieAls basis volgt u het PMO-protocol en het Advies Cariëspreventie van het Ivoren Kruis.
Als basis volgt u het PMO-protocol en het Advies Cariëspreventie van het Ivoren Kruis. 1 Stappenplan Gewoon Gaaf 12-18 jaar Als basis volgt u het PMO-protocol en het Advies Cariëspreventie van het Ivoren
Nadere informatieMondspoelmiddelen. Mondspoelmiddelen
Mondspoelmiddelen Mondspoelmiddelen Uw tandarts of mondhygiënist heeft u geadviseerd een mondspoelmiddel te gaan gebruiken. U heeft bijvoorbeeld een aantal beginnende gaatjes (cariës). Het tandenpoetsen
Nadere informatieNexø aan de Noordzee NOCTP en de rol van de Nederlandse mondhygiënist
Nexø aan de Noordzee NOCTP en de rol van de Nederlandse mondhygiënist Erik Vermaire, tandarts-onderzoeker Lustrumsymposium Mondzorgkunde Hogeschool Utrecht, 4 oktober 2013 Achtergrond - RCT uitgevoerd
Nadere informatieAuteurs Dr. A.H.B. Schuurs en dr. J.P. van Amerongen zijn als universitair hoofddocent, respectievelijk wetenschappelijk hoofdmedewerker verbonden
Tanden bleken Auteurs Dr. A.H.B. Schuurs en dr. J.P. van Amerongen zijn als universitair hoofddocent, respectievelijk wetenschappelijk hoofdmedewerker verbonden aan de afdeling Cariologie Endodontologie
Nadere informatiePrevalentie van tandcariës en tanderosie bij Haagse schoolkinderen in de periode
G.J. Truin, J.E. Frencken, J. Mulder, A.J. Kootwijk, E. de Jong Prevalentie van tandcariës en tanderosie bij Haagse schoolkinderen in de periode 1996-2005 In 2005 vond opnieuw een tandheelkundig klinisch
Nadere informatieRestauratieve beslissingen: een casus
Modern cariësmanagement in restauratief perspectief Restauratieve beslissingen: een casus Samenvatting In deze casus wordt een 48-jarige patiënt besproken met (mogelijk als gevolg van overbehandeling)
Nadere informatieEen populair onderwerp. 1. Definitie. Bruxisme fact-sheet. 2. Diagnostiek. Definitie Bruxisme ter preventie van OSA: Luchtkauwerij?
17-04-16 NVTS-congres Nieuwegein, 15 april 2016 Een populair onderwerp Bruxisme ter preventie van OSA: Luchtkauwerij? Prof. dr. Frank Lobbezoo Sectie Orale Kinesiologie Inleiding 1. Definitie Bruxisme
Nadere informatiesuggesties om de oorzaken op te sporen en aan te pakken. De vier patiëntfactoren status, tandbederf, gebitsafbouw en positie &occlusie.
App 'Digital Dentist' brengt gouden standaarden Luk Daneels*, Dominique Pee** Ideaal hulpmiddel bij communiceren en beslissen Dagelijks staan tandartsen en patiënten voor de keuze om een tand al dan niet
Nadere informatieEten drinken en een gezond gebit
Eten drinken en een gezond gebit Niet vaker dan 7x iets eten of drinken per dag Veel voedingsmiddelen kunnen het glazuur van uw tanden en kiezen aantasten. Op zich is dat geen probleem. Uw gebit herstelt
Nadere informatieParo-info Tandhals- gevoeligheid, denk aan erosie!
Paro-ifo ls- d, a h d Ta elighei e! i gevo s o r e a a dek mei 2010 Wij vrage uw aadacht voor detie-overgevoeligheid i relatie tot erosie Het is beked dat te gevolge va parodotale afbraak gigivarecessies
Nadere informatieKnobbelvervangende composietrestauraties bij endodontisch behandelde elementen
Knobbelvervangende composietrestauraties bij endodontisch behandelde elementen Willem Fennis and Cees Kreulen Keywords Composiet Esthetiek Knobbelvervangende restauratie Natriumperboraat Vezelversterking
Nadere informatieEten drinken en een gezond gebit
Eten drinken en een gezond gebit Niet vaker dan 7x iets eten of drinken per dag Veel voedingsmiddelen kunnen het glazuur van uw tanden en kiezen aantasten. Op zich is dat geen probleem. Uw gebit herstelt
Nadere informatiePredictability of clinical wear by laboratory wear methods for the evaluation of dental restorative materials Heintze, Siegward Dietmar
University of Groningen Predictability of clinical wear by laboratory wear methods for the evaluation of dental restorative materials Heintze, Siegward Dietmar IMPORTANT NOTE: You are advised to consult
Nadere informatieLinks- of rechtshandig: het effect van de voorkeurshand op de mondhygiëne
C.A. Eleveld, A.A. Schuller Links- of rechtshandig: het effect van de voorkeurshand op de mondhygiëne In een onderzoek werd bestudeerd in hoeverre de voorkeurshand effect heeft op de mondhygiëne links
Nadere informatieWachtkamerfolder Voorkom tanderosie bij uw kind
Wachtkamerfolder Voorkom tanderosie bij uw kind Tanderosie bij kinderen Alle kinderen zijn er gek op: snoep en limonade. Alle ouders weten wel dat je van snoepen gaatjes krijgt. Er zit namelijk veel suiker
Nadere informatieInfectie bij een implantaat
Infectie bij een implantaat Patiënteninformatie 1. Wat is het? U heeft een implantaat gekregen. Sommige mensen krijgen een ontsteking in de mond rondom dit implantaat. De oorzaken en gevolgen worden in
Nadere informatie/0. * 8! 3/ 673744. 2!443/ 9 :5 4 4! * ;. #5<4 7: .2 ' 0!2 4*=22 47!2 44 :77.4 ((*..' . 4444 > 12!2 47 33 4.2 334! = 4! 3342! 2 44 #!2 ?4 444 7.
,-. /0. 1234 * *+56 7 8! 3/ 673744. 2!443/ 9 :5 4 4! * '2 ;. #5 5!42 12!2 47 33 4.2 334! = 4! 3342! 4 7 2 2 44 #!2?4 444 7. / 4 0-8!" #$%&'(')(*( +
Nadere informatieEen omvangrijk esthetisch probleem
GESTRUCTUREERDE AANPAK VAN EEN BEHANDELING Een omvangrijk esthetisch probleem Een man van 58 jaar wenst esthetische verbetering van zijn bovenfront. In het verleden is hij hiervoor verwezen naar een orthodontist,
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 11. 1. Verschillende soorten hoofdpijn 13. 2. Epidemiologie 19
VGV OVER HOOFDPIJN-MIGRAINE_BSL_148 x 210 2-2 14-12-11 09:38 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 11 1. Verschillende soorten hoofdpijn 13 Hoe kan de patiënt met chronische hoofdpijn het beste worden benaderd? 13
Nadere informatiePROTOCOL UMCG Centrum voor Tandheelkunde en Mondzorgkunde. Titel: Diagnostiek & zorg- en behandelplanning voor de kindertandheelkunde
PROTOCOL UMCG Centrum voor Tandheelkunde en Mondzorgkunde Titel: Diagnostiek & zorg- en behandelplanning voor de kindertandheelkunde SECTIE Conserverende Tandheelkunde AUTEUR/VERANTWOORDELIJKE Drs. J.W.F.
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/58995
Nadere informatieAls ze extra bescherming nodig hebben... geef hen die bescherming dan.
Als ze extra bescherming nodig hebben... geef hen die bescherming dan. Een alomvattende behandeling kan snel en gemakkelijk zijn. U ziet elke dag patiënten die niet poetsen en flossen zoals het moet. De
Nadere informatieMultidisciplinaire diagnostiek en behandeling van craniomandibulaire dysfunctie
Lobbezoo e.a.: Multidisciplinaire diagnostiek Multidisciplinaire diagnostiek en behandeling van craniomandibulaire dysfunctie F. Lobbezoo 1 Jac. van der Zaag 1 C.M. Visscher 1 M. J. van der Meulen 1,2
Nadere informatieDiagnostisch en restauratief gedrag van Nederlandse tandartsen in de kindertandheelkunde
J.S.C. Heijdra, J.S.J. Veerkamp Diagnostisch en restauratief gedrag van Nederlandse tandartsen in de Het doel van dit onderzoek was inzicht te krijgen in de aanpak van Nederlandse tandartsen bij de behandeling
Nadere informatieBehandeling van fluorose in het front met. behulp van porseleinen laminate veneers. restauratieve tandheelkunde - door Marco Gresnigt, tandarts* Casus
restauratieve tandheelkunde - door Marco Gresnigt, tandarts* Behandeling van fluorose in het front met behulp van porseleinen laminate veneers Fluoride speelt een erg belangrijke rol in de preventie van
Nadere informatieLasers in de tandheelkunde 2
Oorspronkelijke bijdragen Serie: Lasers in de tandheelkunde E.H. Verdonschot 1 M.H. van der Veen 2 Lasers in de tandheelkunde 2 Cariësdiagnostiek met lasers Samenvatting Trefwoorden: Laser Cariësdiagnostiek
Nadere informatiePrestatiebeschrijvingen met bijbehorende tarieven 2019*
Prestatiebeschrijvingen met bijbehorende tarieven 2019* Aanvullende informatie Wij proberen zoveel mogelijk rekening te houden met de tarieven van uw zorgverzekering. Mondhygiënistenpraktijk Oog in Al
Nadere informatieIntakeformulier VoedingGezond
Intakeformulier VoedingGezond Persoonsgegevens Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Tel.nr.: Mobiel: E-mailadres: Geboortedatum: Man / vrouw Datum: / /_20 Bent u doorverwezen? Ja / Nee Zo ja: Welke arts?
Nadere informatieDefinitie Onder polyfarmacie wordt in dit document verstaan: het gelijktijdig gebruik van 5 of meer verschillende geneesmiddelen.
Toolkit polyfarmacie en medicatieveiligheid Doel 1. De medicamenteuze behandeling van de patiënt optimaliseren 2. Zoveel mogelijk voorkomen van (vermijdbare) bijwerkingen van medicatie 3. De continuïteit
Nadere informatieMondverzorging bij radiotherapie
Mondverzorging bij radiotherapie Inleiding U gaat beginnen of bent al bezig met radiotherapie. Als gevolg van deze therapie kunt u last krijgen van een droge mond of last van uw tandvlees, uw mondslijmvlies
Nadere informatiePATIËNTEN VERWIJZEN BIJ PROBLEMEN MET ALCOHOL EN DRUGS
Informatie voor huisartsen PATIËNTEN VERWIJZEN BIJ PROBLEMEN MET ALCOHOL EN DRUGS Wanneer verwijst u naar de BasisGGZ (Novae) of de Specialistische GGZ (VNN)? WANNEER VERWIJST U NAAR DE BASISGGZ (NOVAE)
Nadere informatieGnathologie: diagnostiek en behandeling van temporomandibulaire disfuncties (TMD) in de algemene praktijk. Datum
Gnathologie: diagnostiek en behandeling van temporomandibulaire disfuncties (TMD) in de algemene praktijk Datum Naam spreker Orofaciale pijn Dentogeen TMD Neuralgiforme pijn Hoofdpijn Gerefereerde pijn
Nadere informatieDuchenne en het gebit. Duchenne congres 2 juni 2018, Kempenhaeghe Heeze
Duchenne en het gebit Duchenne congres 2 juni 2018, Kempenhaeghe Heeze Dental health should be on the Care agenda for DMD Gebit is belangrijker dan je denkt Ontbreken van dystrofine Kauwspieren en spieren
Nadere informatieHans Oolders, psychiater Anand Ramlal, internist Dag van de Inhoud PG Haaglanden
Hans Oolders, psychiater Anand Ramlal, internist Dag van de Inhoud 28-9-2017 PG Haaglanden 1 Disclosure belangen spreker Ramlal / Oolders (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieCRITERIA EN OMVANG AANSPRAAK XEROSTOMIE
CRITERIA EN OMVANG AANSPRAAK XEROSTOMIE WVAT 9-1-2015 XEROSTOMIE KAN EEN AANSPRAAK ZIJN CONFORM HET BESLUIT ZORGVERZEKERING ART. 2.7 EERSTE LID A (aandoening is speekselklier gerelateerd) OF B (er is sprake
Nadere informatieWetenschap in praktijk
Wetenschap in praktijk CNE Hartrevalidatie & Acute cardiale zorg Marjolein Snaterse docent/onderzoeker Secundaire preventie coronaire hartziekten. 6 Agenda 1. Wetenschappelijk bewijs 2. Richtlijnen en
Nadere informatieMondverzorging Verpleeghuisbewoners
Mondverzorging Verpleeghuisbewoners De dag van de verzorging 2008 Annemarie Schuller Annemarie Schuller 1 Gezonde mond, van belang? Eten (kauwen / bijten) Spreken Esthetiek Sociaal functioneren Concluderend:
Nadere informatieSTERKE TANDEN VOOR TOPSPORTERS
STERKE TANDEN VOOR TOPSPORTERS PLAK Op onze tanden en in onze mond zitten bacteriën. Dat zijn heel kleine beestjes die we niet met het blote oog kunnen zien. Er zijn goede bacteriën, die ons lichaam beschermen,
Nadere informatieVoorkom tanderosie bij uw kind
Voorkom tanderosie bij uw kind Tanderosie bij kinderen Tanderosie bij kinderen Alle kinderen zijn er gek op: snoep en limonade. Alle ouders weten wel dat je van snoepen gaatjes krijgt. Er zit namelijk
Nadere informatiePsychologische aspecten bij chronische hoofdpijn
Psychologische aspecten bij chronische Minisymposium Week van de Pijn 2011 Nathalie Cardinaels klinisch psychologe, gedragstherapeute Multidisciplinair Pijncentrum 1 Overzicht Sporadische versus chronische
Nadere informatieSymbiose van vorm, esthetiek en functie
Symbiose van vorm, esthetiek en functie Traditie en vooruitgang SHOFU is een traditioneel dentaal bedrijf met meer dan negentig jaar ervaring in het ontwikkelen en produceren van kunsttanden. Dankzij onze
Nadere informatieGezonde en aangepaste voeding bij het ouder worden. Kimberly Feys Diëtiste Liesbeth De Meyer Logopediste
Gezonde en aangepaste voeding bij het ouder worden Kimberly Feys Diëtiste Liesbeth De Meyer Logopediste Als alles goed gaat Gezonde voeding Gezond kauw- en slikpatroon Gezonde voeding Voedingsdriehoek
Nadere informatieBruxisme beteugelen 1
1 Bruxisme beteugelen Bruxisme beteugelen Herkennen, behandelen en stabiliseren Daniel Brocard Jean-François Laluque en Christian Knellesen Met een voorwoord van Kya Wabeke Bohn Stafleu van Loghum Houten
Nadere informatieDwang en drang Menno Oosterhoff
Dwang en drang Menno Oosterhoff Wat bezielt iemand met een dwangstoornis? Opbouw Wat bezielt iemand met dwang? Obsessies, Compulsies, Disorder. Intermezzo. Gericht op de tandheelkunde Overzicht van de
Nadere informatieSamenvatting. Richtlijn Mondzorg voor Jeugdigen
Samenvatting Richtlijn Mondzorg voor Jeugdigen Initiatief: Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde Wetenschappelijke verantwoording: Nederlandse Vereniging voor Kindertandheelkunde (NVvK)
Nadere informatieWordt het kindergebit slechter?
2 epidemiologisch bulletin, 2007, jaargang 42, nummer 2 Trends in de prevalentie van tandcariës, tanderosie en gebitsverzorging bij de Haagse jeugd in de periode 1996-2005 1 Wordt het kindergebit slechter?
Nadere informatieMee-naar-huis-neem boodschappen 2014
COIG cursusdag klinische genetica in de interne geneeskunde Mee-naar-huis-neem boodschappen 2014 Hes Bredenoord Bongers & Deegens Helderman-van der Enden & Rennenberg Meijers-Heijboer & Hoogerbrugge van
Nadere informatie