OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

Transcriptie

1 OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN REGENWATERBEHEER OP HET PERCEEL LENTE 2018 Inleiding tot het thema waterbeheer Stéphan TRUONG Op basis van de presentatie van CERAA

2 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N Het probleem van regenwater in de stad nader bekijken. N Stilstaan bij de uitdagingen van een duurzaam regenwaterbeheer op schaal van het perceel. N Een denkoefening starten over een duurzaam beheer van dit thema op het niveau van de gebouwen en de percelen waarop deze gebouwen staan.

3 3 INHOUDSTAFEL CONTEXT EN UITDAGINGEN IN HET BHG DUURZAME AANPAK WATERBEHEER REGELGEVEND KADER EN GOEDE PRAKTIJK

4 4 DE GROTE WATERCYCLUS

5 5 DE KLEINE WATERCYCLUS

6 6 VASTSTELLINGEN ONDOORLAATBAARHEID De voorbije 50 jaar is de ondoorlaatbaarheidsgraad verdubbeld Studie van de evolutie van de ondoorlaatbaarheid van bodems in het BHG Uitgevoerd door ULB-IGEAT (2006)

7 7 VASTSTELLINGEN ONDOORLAATBAARHEID In bepaalde gemeenten is de impact groter! Studie van de evolutie van de ondoorlaatbaarheid van bodems in het BHG Uitgevoerd door ULB-IGEAT (2006)

8 Source : Les jardins et la pluie 8 VASTSTELLINGEN ONDOORLAATBAARHEID Duurzaam verbeterde cyclus van het hemelwater in de stedelijke omgeving de aanleg van groene zones en opslagvolumes bevordert de verdamping en beperkt de afvloeiing Verstoorde cyclus van het hemelwater in de stedelijke omgeving veel afvloeiing, weinig verdamping en zeer weinig infiltratie

9 9 VASTSTELLINGEN VERDWIJNING VAN HET HYDROGRAFISCH NETWERK Vandaag

10 10 VASTSTELLINGEN GEMENGD EN VEROUDERD RIOLERINGSNET

11 11 IMPACT Overstromingen Impact op goederen en personen Verontreiniging van natuurlijke milieus

12 12 IMPACT Overstromingen: voorbeeld België - Brussel Sint-Pieters-Woluwe - Louis Thysstraat, overstroming / Foto s: Bernard Demoulin

13 13 IMPACT Overstromingen Impact op goederen en personen Verontreiniging van natuurlijke milieus Overbelasting van het rioleringsnet Aantasting van dure infrastructuren Lozingen verontreiniging van ontvangende waterlopen

14 14 IMPACT LOZINGEN

15 15 IMPACT Overstromingen Impact op goederen en personen Verontreiniging van natuurlijke milieus Overbelasting van het rioleringsnet Aantasting van dure infrastructuren Lozingen verontreiniging van ontvangende waterlopen Vermenging van afvalwater zuiver water Verlies van levenskwaliteit in de stad Hitte-eilanden Gezelligheid Gebrek aan fundamenteel evenwichtselement in stedelijke omgeving Verdunning van te zuiveren afvalwater zuiverbaar rendement Verspilling van de hulpbron zuiver water verbruik van drinkbaar gemaakt water Ontoereikende aanvulling zuiver water in de bodem ( evenwicht en kwaliteit van bodem in natuurlijke milieus ) van de grondwaterlagen ( gevolgen op lange termijn) van de natuurlijke waterlopen of vochtige gebieden ( biodiversiteit in de zomer)

16 16 INHOUDSTAFEL CONTEXT EN UITDAGINGEN IN HET BHG DUURZAME AANPAK WATERBEHEER REGELGEVEND KADER EN GOEDE PRAKTIJK

17 17 DUURZAME AANPAK WATERBEHEER Een complementaire aanpak van: N Het WATERVERBRUIK van het gebouw : Rationeel gebruik van water, Vervanging van een deel van het leidingwater door regenwater N De HOEVEELHEID van het geloosde water Vertraging, retentie, infiltratie, uitgestelde restitutie Vermindering van het geloosde afvalwater (recyclage, BST, ) N De kwaliteit van het geloosde water Kwaliteit van het hemelwater Kwaliteit van het afvalwater Alternatieven voor alles in de riolering

18 18 GIDS DUURZAME GEBOUWEN WAT N De ondoorlaatbaarheid van de bodems,de versnelling van de stedelijke afvloeiing, de verkunstmatiging, de vervuiling, enz. Dossier I Beheer van het regenwater op het perceel N Het noodzakelijke beheer van het waterverbruik Dossier I Rationeel omspringen met water N Kraantjeswater voor alles Dossier I Hergebruik van hemelwater N Watervervuiling Dossier I Het afvalwaterbeheer op het perceel verbeteren

19 19 BEHEER VAN HET REGENWATER OP HET PERCEEL N Het volume van het afvloeiende water beperken N Het water terugvoeren naar het natuurlijke milieu N De afvloeiing vertragen N De verontreiniging van het afvloeiende water op het perceel verminderen Vertragen Decentraliseren Bufferen

20 20 RATIONEEL OMSPRINGEN MET WATER N We moeten onze gewoonten veranderen om ons drinkwaterverbruik te verminderen aan de bron 10% tot 20% besparing is mogelijk N Invoering van systemen voor controle van de verbruikte hoeveelheid water N Invoering van systemen om het waterverbruik te verminderen 30% tot 65% besparing is mogelijk N Behoud van de kwaliteit van het water tot het wordt verbruikt N Kwaliteit moet telkens afgestemd zijn op de toepassing

21 21 HERGEBRUIK VAN HEMELWATER N Het gebruik van regenwater draagt bij tot een rationeel gebruik van water N Het gebruik van regenwater draagt bij tot het beheer van regenwater op het perceel N Invloed van de architectuur op de kwaliteit van het regenwater en de mogelijke toepassingen ervan N Regenwater heeft meer mogelijke toepassingen dan het spoelen van wc s alleen Bron : MATRIciel Bron : C. Rener

22 22 HET AFVALWATERBEHEER OP HET PERCEEL VERBETEREN N De hoeveelheid te behandelen afvalwater bij de bron verminderen: Bespaar op drinkwater en kwaliteitswater, gebruik alternatieven voor drinkwater N Respecteer het milieu waarin u water loost: Zorg dat u geen zuiver water vervuilt, scheid de polluenten zo vroeg mogelijk in het proces, garandeer de kwaliteit van het geloosde water na zuivering, loos geen verdund afvalwater in het collectief rioleringsnet, enz. N Voorkeur aan (extensieve of gemengde) landschapstechnieken voor een zuivering in situ. Bron : C. Heyden Bron : MATRIciel

23 23 INHOUDSTAFEL CONTEXT EN UITDAGINGEN IN HET BHG DUURZAME AANPAK WATERBEHEER REGELGEVEND KADER EN GOEDE PRAKTIJK

24 24 DOELSTELLINGEN Reglementaire basis en goede praktijk N Voldoen aan de GSV en andere reglementeringen. N Aanleg van opslag- en groendaken. N Ontwerp van een gescheiden net. N Ontwikkeling van een globale aanpak op het perceel: Toezien op een voldoende groot retentievolume dat minimum een tienjaarlijkse regenbui kan vasthouden gedurende een uur, wat dus overeenkomt met een buffervolume van minstens 25 liter/m² ondoorlatende oppervlakte. Lekdebiet van maximum 5 l/s.ha N Kwaliteitsgarantie voor het vervoerde en afgevoerde regenwater. Aanbevolen minimum N Reglementaire basis en goede praktijk. N Lekdebiet van maximum 2 l/s.ha en 0 l/s.ha in geval van infiltreerbare bodem.

25 25 DOELSTELLINGEN Optimaal N Reglementaire basis en goede praktijk. N Ontwikkeling van een globale aanpak op het perceel bestudeerd en gemotiveerd : Het beheer inpassen in een globale aanpak voor het stroomgebied waarvan het project deel uitmaakt Al het afvloeiende hemelwater op het perceel vertragen, voor elk type van neerslagepisode Twee neerslaggebeurtenissen absorberen in 24 uur Landschapstechnieken: bovengrondse en beplante voorzieningen. Herwaardering van de watercyclus. Lekdebiet van maximum 1 l/s.ha en 0 l/s.ha bij infiltreerbare bodem. N Aanstelling van een beheerder / verantwoordelijke die instaat voor het onderhoud en die de goede werking van de voorzieningen zal garanderen.

26 26 STEDENBOUWKUNDIGE VERGUNNING Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening (GSV) N Bij nieuwbouwprojecten, verplichting een regenwatertank te voorzien met een inhoud van 33 liters / m² dakoppervlakte met horizontale projectie. Gemeentelijke Stedenbouwkundige Verordeningen N Om de overstromingsproblemen onder controle te krijgen, treffen bepaalde gemeenten maatregelen die nog dwingender kunnen zijn, zoals Vorst : een temporisatieinrichting, die het lozen van regenwater in het riool met een minimumcapaciteit van 50 l/m² verzameloppervlak in horizontale projectie (inclusief de daken, omgeving, balkons, enz.), met een beperkt lekdebiet dat een volledig leeglopen van het temporisatievolume binnen een tijdverloop van 2 à 4 uur mogelijk maakt.

27 27 STEDENBOUWKUNDIGE VERGUNNING Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening (GSV) N Ontoegankelijke platte daken van meer 100 m² moeten worden ingericht als groene daken. BRBHG van 21 november 2006 GSV Titel I HOOFDSTUK IV NAASTE OMGEVING, artikelen 11, 13 et 16 Project Voorbeeldgebouw Nos Pilifs [011] Bron: BIM Project Voorbeeldgebouw BIPLAN [055] Bron: MO / BIM

28 28 MILIEUVERGUNNING Vergunningsaanvraag voor nieuwbouw/heropbouw Lozing in oppervlaktewater mogelijk Nee Verontreinigde bodem / risicoactiviteit Ja Nee Ja JA Waterswinnings gebied Nee Nee Goedkeuring van het departement Water voor het toestaan van lozingen in het oppervlaktewater. (hydromorfologische wijziging JA Grondwater > 2m Ja Doorlatende bodem Ja Nee Nee Lozing in oppervlaktewater toegelaten maar eventueel filtratiesysteem te voorzien Infiltratie Opvangbekken Vervolgens lozing in riool Prioriteit 1 Prioriteit 2 Prioriteit 3 Bron: Philippe Genon - BIM

29 29 TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE? N N N Zorgen voor regenwaterbeheer binnen de grenzen van het perceel Het regenwater zoveel mogelijk onttrekken aan de netwerken voor opvang van afvalwater Inrichtingen in openlucht aanmoedigen

30 30 TOOLS Gids Duurzame Gebouwen N Thema WATER INTRO Het waterbeheer verbeteren in duurzame gebouwen en op het perceel DOSSIER I Beheer van het regenwater op het perceel DOSSIER I Rationeel omspringen met water DOSSIER I Hergebruik van hemelwater DOSSIER I Het afvalwaterbeheer op het perceel verbeteren Websites N Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening (GSV) en andere:

31 31 TOOLS FACILITATOR WATER N Opdrachten Adviesverlening aan professionals Ervaringsuitwisseling, delen van contacten, doorverwijzen naar diensten en ter beschikking gestelde tools N Concreet Gratis dienst Expertise ten dienste van uw project Alle types projecten Begeleiding op maat facilitator@leefmilieu.brussels

32 32?

33 33 CONTACT Stéphan TRUONG Projectingenieur Facilitator WATER écorce sa info@ecorce.be BEDANKT VOOR UW AANDACHT