Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z

Transcriptie

1 Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel VOORBEELDEN VAN WATERBEHEER Maggy HOVERTIN MATRIciel

2 Plan van de uiteenzetting "Ducuroir"-project: flatgebouwen in Vorst waterbeheer, sociale en natuurlijke aspecten; "Petits Riens"-project: industriële site recuperatie en retentie van regenwater; "Hoppa"-project: Woon- en leefcentrum voor volwassen met een meervoudige handicap in Sint-Agatha-Berchem: water en aanleg van de omgeving 2

3 Doel van de presentatie Illusteren aan de hand van 3 voorbeelden: Recuperatie en gebruik van regenwater; Afvloeiingsbeheer op het perceel; De link tussen waterbeheer, biodiversiteit en welzijn 3

4 flatgebouwen in Vorst Ducuroir-project BH: JCX IMMO AR: ARCHI 2000 ST: MATRIciel Landschapsarchitect: Landscape Design Partnership 4

5 Inleiding Gemeente Vorst Voormalige industriële site (magazijnen Ducuroir) afbraak en heropbouw van residentiële gebouwen 5

6 Inleiding 6

7 Afzonderlijk netwerk 2 netwerken: regenwater, afvalwater tot de laatste kamer voor de openbare weg (afkoppelingsput) Bepaling van het recuperatievolume GSV: 33 l/m² 1210 m² x 33 l/m² = 40 m³ Optimale werking? Gedetailleerde berekening van het recuperatievolume: Behoefte aan regenwater: wc: 132 personen x 21 l/dag.persoon = 2772 l/dag; Onderhoud van het gebouw en de omgeving: 124 l/d; Totaal: 2896 l/dag 1058 m³/jaar Potentieel van de regenwaterrecuperatie: 1131 m³/jaar 7

8 Gedetailleerde berekening van het recuperatievolume: Volume van de regenwatertank: 50 m³ CHOIX DU VOLUME DE LA CITERNE DE RÉCUPÉRATION D EAU DE PLUIE Consommation Volume d'eau [m³/an] Economie d'eau [m³/an] Appoint en Fraction eau de ville économisée [m³/an] [%] Rejet Rejet d'eau Autonomie d'eau/eau [m³/an] [jours] récoltée [%] Assèchemen t 10 m³ m³/an 651 m³/an 407 m³/an 62% 688 m³/an 51% 3 jours 29% 20 m³ m³/an 789 m³/an 268 m³/an 75% 549 m³/an 41% 7 jours 19% 30 m³ m³/an 868 m³/an 189 m³/an 82% 470 m³/an 35% 10 jours 13% 40 m³ m³/an 923 m³/an 135 m³/an 87% 415 m³/an 31% 14 jours 10% 50 m³ m³/an 959 m³/an 98 m³/an 91% 379 m³/an 28% 17 jours 7% 60 m³ m³/an 982 m³/an 75 m³/an 93% 355 m³/an 27% 21 jours 6% 70 m³ m³/an 998 m³/an 60 m³/an 94% 339 m³/an 25% 24 jours 4% 80 m³ m³/an m³/an 47 m³/an 96% 325 m³/an 24% 28 jours 4% 8 90 m³ m³/an m³/an 37 m³/an 96% 314 m³/an 23% 31 jours 4%

9 Kwaliteit van het gerecupereerde water: Regenwater afkomstig van de groene daken. Voorzieningen om geuren en een bruinachtige kleur te beperken: rooster, hoger gelegen zelfreinigende filter, bezinktank, beluchter voor de tank, filter van 5 μ en koolstoffilter. 9

10 Retentie: Zone met aanzienlijk overstromingsrisico GemSV: meer veeleisend retentievolume van 50 l/m² in horizontale projectie (daken, omgevingen, balkons, ). Wordt in minstens 4u leeggemaakt. Bepaling van het retentievolume: Dakoppervlak in horizontale projectie: 2870 m². Retentievolume: ± 145 m³ (50 liter/m²) 10

11 Afvoer van regenwater: Infiltratie van regenwater? Afgesloten ruimte zonder mogelijke afvoer voor regenwater bij verstopping of slecht functioneren van de infiltratievoorziening. 11

12 Afvoer van regenwater: Infiltratie van regenwater? Plaats die regelmatig overstroomt bij hevige regen overstromingskaarten opgenomen in het regenplan en de ervaring van de site Bata, gebouwd door hetzelfde vastgoedbedrijf. Regelmatig overstroomde gebieden 12

13 Afvoer van regenwater: Alternatief: Recuperatie van regenwater voor de toiletten van de appartementen; het sproeien van de omgeving en het onderhoud van de gebouwen; Infiltratiegreppel langs de spoorwegberm voor afvloeiend water van de tuinen met volle grond aan de achterzijde van het perceel. Afvoer met geregeld debiet (5 l/s.ha) naar de riolering bij hevige regen. 13

14 14

15 Industriële site: Les Petits Riens Project: Petits Riens BH: Les Petits Riens vzw AR: CERAU Architects Partners ST en milieubegeleiding: MATRIciel 15

16 Geen bekend overstromingsrisico (rampenfonds en database van HYDROBRU); Wel aanzienlijk waterafstotend maken van de site water vasthouden, zodat het niet te snel stroomafwaarts afvloeit; GSV: waterrecuperatievolume van 33 l/m² op het dak; Geen opgelegde eisen voor het retentievolume en het lekdebiet. 16

17 Bepaling van het recuperatievolume GSV: 33 l/m² X 9303 m² 307 m³ Optimale werking? Gedetailleerde berekening van het recuperatievolume: Behoefte aan regenwater: 1108 m³/jaar WC Wasmachines (materiaaltest vóór wederverkoop) Reinigen van vrachtwagens Onderhoud van het gebouw Potentieel van de regenwaterrecuperatie: 4802 m³/jaar. Potentieel van waterrecuperatie veel kleiner dan de behoeften 17

18 Gedetailleerde berekening van het recuperatievolume: Groene daken die niet zijn aangesloten op de tank om een achteruitgang van de waterkwaliteit te voorkomen. Potentieel van de regenwaterrecuperatie: 3975 m³/jaar Tank van m³ 18

19 Retentie regenwater: Retentie direct ter hoogte van de inzameloppervlakken (daken en omgeving) Tienjaarlijkse regen: 23 l/m² Voorziene retentievolume op de site: 470 m³ Afvoer Infiltratie? Grond matig bevorderlijk voor infiltratie: klei met lokaal zand Ondiep grondwater (-2 tot -0,7 m diepte) Beperkte infiltratie van regenwater Afvoer aan geregeld debiet naar de riolering (lekdebiet: 5 l/s.ha) 19

20

21 Bron: MATRIciel 21

22 Kwaliteit van het regenwater: Parkeerplaatsen, waterdichte wegen en niet-waterdichte trottoirs: filtratie door de ondergrond en het infiltratiemassief vervuilingseffect van het afvloeiend water bevestigd door studies vanaf 15 cm diep. Reinigingsproces van de afwaterende straatstenen - CRR 22

23 HOPPA"-project HOPPA-project BH: vzw HOPPA AR: ADV Energie- en Milieubegeleiding: MATRIciel Woon- en leefcentrum voor volwassen met een meervoudige handicap in Sint-Agatha-Berchem Opvang van 25 volwassenen 4 paviljoenen gelegen in de vorm van een ster en gegroepeerd rond gemeenschappelijke livings Personen met zeer weinig mobiliteit en een grotere gevoeligheid voor temperatuurvariaties. Rustige en groene woonwijk 23

24 Context Gelijkvloers gebouw Project met lage dichtheid: grote dakvlakken (groot volume gerecupereerd regenwater) Waterbehoeften < 50% water ingezameld op het dak Infiltratie mogelijk 24

25 Inrichtingen: 1_Verzamelde dakoppervlakken voor de recuperatie van regenwater (wc, wasplaats, washok, onderhoud en sproeien) 5 3 2_Verzamelde dakoppervlakken voor infiltratie in de bodem via infiltratiegreppels/geulen 2 2 3_Retentie- en infiltratiegreppels/geulen van regenwater afkomstig van de daken van de gebouwen en de omgeving _Waterbanen aangelegd in open lucht _Reinigingsgeulen voor het water van de verkeerswegen en parkeerplaatsen

26 Beheer van regenwater 50% verzamelde daken infiltratie en retentie (storm) in greppels/geulen 50% verzamelde daken recuperatietank en retentietank (storm) 26

27 Wat u moet onthouden van de uiteenzetting De dimensionering van een recuperatietank voor regenwater gebeurt op basis van de kennis van de behoefte aan water en de hoeveelheid regenwater dat gerecupereerd kan worden. Alternatief beheer van regenwater op het perceel past perfect in een bredere aanpak om: De levenskwaliteit van de bewoners te verbeteren: microklimaat, gebieden voor contact met de natuur, ontspanning, ontmoetingen, uitwisselingen, Vergroten van de biodiversiteit 27

28 Contact MATRIciel s.a. Maggy HOVERTIN Bio-ingenieur Place de l Université 25, Etg Louvain-la-Neuve : 010 / hovertin@matriciel.be DANK U 28