Hoogveen op wereldschaal en invloed van de mens. Hans Joosten

Transcriptie

1 Hoogveen op wereldschaal en invloed van de mens Hans Joosten

2 De laatste 19 jaren omvatten de 18 warmste jaren sind het begin van systematische waarneming

3 Klimaatsrampen veroorzaakten in 2017 duizenden doden en wereldwijd een schade van US$ 320 milliard

4 Frequentie en intensiteit van klimaatsrampen nemen sinds 1950 schrikbarend toe

5 Zo hebben wij allen besloten mag het niet verder gaan

6 Parijs heeft wereld simpeler gemaakt : één gezamenlijk doel

7 Limit global average temperature increase to 2 o C, with 1.5 o as more aspirational

8 1.5 (IPCC 2018): CO 2 Nul in 2050, non-co 2-30% in 2030

9 Iedereen terug naar nul CO 2 : ik, jij, dit dorp, dit land, de wereld, het veen Geen excuses, geen offsets meer

10 SDGs + Parijs: in the context of sustainable development and efforts to eradicate poverty

11 Radicaal breken met foute ontwikkelingen uit het verleden, ook mbt veen en venen

12 In levende venen: Productie > afbraak Veen en C accumuleert

13 Veen accumuleert door waterverzadiging: Natuurlijke, levende venen zijn wetlands!

14 Levende venen hebben niet veel betekenis voor het klimaat

15 C-vastlegging in veen compenseert slechts 1% der emissies uit fossiele brandstoffen venen alleen redden de wereld niet

16 Veel belangrijker is de koolstof-voorraad: een veengebied is een veen-gebied en veen is >50% C

17 Venen zijn de meest effectieve C-opslagplaatsen van de hele terrestrische biosfeer

18 Een 15 cm dikke veenlaag bevat meer koolstof per ha dan een High-Carbon-Stock tropisch regenwoud

19 Hoewel ze wereldwijd slechts 3% van het land bedekken, bevatten venen >500 Gigaton C in hun veen

20 Dat is 2x zoveel als alle bosbiomassa (op 30% van het land)!

21 Levend veen: het bestaat nog in Nederland, maar daarover gaat het uit klimaatsoogpunt helemaal niet

22 Als we over veen en klimaat praten, praten we over koeien op ontwaterd veen.

23 gras van ontwaterd veen

24 aardappels van ontwaterd veen

25 bos op ontwaterd veen.

26 oliepalm op ontwaterd veen... Palm oil can grow and produce well on peat

27 pulphout op ontwaterd veen.

28 Veen is als Atjar Tjampoer of zure haring/augurken: Giet je het water af, dan rot het organisch materiaal weg

29 Diepere waterstand meer emissies van broeikasgassen t CO 2 e per ha and year = mean annual water table

30 Diep ontwaterd gras op veen: emissie van 29 t CO 2 -e ha -1 jr -1 = km met middelklasse auto

31 Akker op veen : 37 t CO 2 -e ha -1 jr -1 = km met middenklasser: elke ha, elk jaar

32 Landbouw op veen emitteert in Duitsland bijna dubbel zoveel als de 7st vuilste energiecentrale ter wereld

33 Ook Nederland wordt zich langzaam bewust: Het Financieele Dagblad

34 Wereldwijd emitteert ontwaterd veen 2 gigaton CO 2 jr -1, dwz 0.4 % v/h land produceert 5% van alle globale emissies En in sommige jaren veel meer

35 Indonesie leidt de lijst van veen-emittenten

36 Maar de EU is een goede 2e

37 27 landen, incl. 12 europese and 9 EU landen zijn verantwoordelijk voor 95% van alle wereldwijde veenmissies Indonesia EU Russian Federation China Malaysia Papua New Guinea Mongolia Ukraine USA Belarus Brazil Canada Guinea-Bissau Bangladesh Iceland Norway Japan Myanmar Australia India Vietnam Zambia New Zealand Guyana Mozambique EU Mt CO 2 e % Parties: 1470 Mt, 90 % 24 Parties: 1550 Mt, 95 % Parties: Mt, 70 % 7 Parties: Mt, 80 % % Mt CO 2 e

38 27 landen, incl. 12 europese and 9 EU landen zijn verantwoordelijk voor 95% van alle wereldwijde veenmissies Indonesia EU Russian Federation China Malaysia Papua New Guinea Mongolia Ukraine USA Belarus Brazil Canada Guinea-Bissau Bangladesh Iceland Norway Japan Myanmar Australia Finland Germany Poland Sweden Romania UK Ireland Estonia Lithuania Latvia India Vietnam Netherlands France Denmark Zambia Austria Hungary Italy Czech EU Republic New Zealand Guyana Mozambique Mt CO 2 e % Parties: 1470 Mt, 90 % 24 Parties: 1550 Mt, 95 % Parties: Mt, 70 % 7 Parties: Mt, 80 % % Mt CO 2 e % 80 % 95 % 99 %

39 Veenemissies per land (in Mt CO 2 e/jr): hoogste globale urgentie voor veen-actie

40 Landbouw in Nederland (2017): Weinig land (17%) veroorzaakt veel emissies (28%)

41 In Duitsland veroorzaakt veenlandbouw jaarlijks 3,6 milliard klimaatsschade en krijgt 300 millioen EU-subsidies (CC) Maik Stegmann

42 In Nederland veroorzaakt veenlandbouw jaarlijks 750 millioen klimaatsschade en krijgt 150 millioen EU-subsidies Maik Stegmann

43 Biogas van mais op veen veroorzaakt per Joule energie 8x meer klimaatsschade dan bruinkkool met EU zegen! (RED) Erger dan palmolie van veen Greta Gaudig

44 Het polluter paysprincipe wordt op de kop gezet: We betalen ervoor dat op grote schaal schade aan het klimaat wordt toegebracht en frustreren daarmee verstandige oplossingen

45 Klimaatschade is maar één van de vele problemen Van de Riet et al

46 Ontwatering maaivelddaling: 1-2 cm per jaar Vroegere oppervlakte Beieren: 3 m weg sind 1836 UK: 4 m weg sind 1870

47 Neder-land bogged down door 1000 jaar veenontwatering en zakking: Heel Holland zakt - Veenomeen 8 m maaivelddaling

48 Terwijl de zeespiegel stijgt, daalt het veenland: het wordt heruntergewirtschaftet begin ontwatering Hoogte getijden Tijd

49 Steeds meer veen wordt overstroomd, omdat het niet meer fatsoenlijk ontwaterd kan worden: bij ons en elders

50 Deze eeuw zullen we door ongecontroleerde overstroming wereldwijd millioen ha productief veenland verliezen Aljosja Hooijer

51 We verliezen land, nu we het het meeste nodig hebben: voor meer mensen, minder armoe en om al t fossiele te vervangen

52 Probleem: onze landbouw had haar wieg in een halfwoestijn

53 En denkt daarom dat productief land droog moet zijn

54 en de bodem voortdurend in beweging

55 illusies die we wereldwijd op veenbodems toepassen Greta Gaudig

56 Met woestijnplanten op ontwaterd veen: Aloe vera

57 of subaride mexicaanse mais op ontwaterd veen

58 Hervernatting lost de klimaatsproblemen op

59 Hervernatting was in Europa tot nu toe vooral gericht op verlaten, onproductieve veengebieden met weinig emissies

60 We moeten echter snel naar de kern van de zaak: de hoog productieve, diep ontwaterde veengebieden! veenaardappelen zijn fossiele grondstoffen

61 Nederland heeft ha ontwaterd veen tot 2050 per jaar ha hervernatten

62 Maar we kunnen niet alle venen hervernatten en uit de productie nemen, niet in Europa en niet wereldwijd

63 Tobias Dahms, lensescape.org We moeten de landbouwgebieden op veen hervernatten met behoud van hun productiefunctie paludicultuur!

64 Riet: veenvorming en hoogwaardig bouwmateriaal

65 Elzen: veenvorming en hout voor meubels en fineer Michael Succow

66 Lisdodde: voor constructiemateriaal, isolatie en veevoer.

67 Biomassa: voor warmte en energie

68 Veenmos: om fossiel veen in de tuinbouw te vervangen obias Dahms, lensescape.org

69 Waterbuffels: voor vlees en mozerella ;-)

70 Veen en koolstof: drie typen emissie-reductie veen C Have it in + keep it in: vasthouden = vermijden van emissies = hervernatten C veen C Get it in + get it out: doorgeven = Vervangen van fossiele grond- en brandstoffen door biomassa = paludicultuur C veen C Get it in + keep it in: vastleggen = capture+storage = veenvorming

71 Nederland: tot 2050 per jaar ha hervernatten illusorisch, naief?

72 Finland heeft in de 70er jaren elk jaar ha ontwaterd!

73 Indonesie heeft in ha veen hervernat, d.w.z. meer dan heel Europa in haar hele geschiedenis

74 En Indonesie pakt ook de moeilijke gebieden aan: hoogproductieve oliepalm en pulphout!

75 Vorige week afsluiting duitse Moordialog-project

76

77

78

79 Wij leven in het beste tijd in de geschiedenis op de beste plek ter wereld: als wij het niet voor elkaar krijgen, wie dan wel?

80 Niet wat mogelijk is moet ons leiden, maar wat nodig is: Waar een wil is, is een weg! No Paris without peatlands!

81 (Alle) Veen moet nat: Voor t veen, voor t land, voor t klimaat, voor altijd! Tobias Dahms, lensescape.org

82 (Alle) Moor muss nass: Fürs Moor, fürs Land, fürs Klima, für immer! Tobias Dahms, lensescape.org