Meldpunt Verpakkingen Jaarrapportage 2018

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Meldpunt Verpakkingen Jaarrapportage 2018"

Transcriptie

1 Meldpunt Verpakkingen Jaarrapportage 2018 Opgesteld door Milieu Centraal, in opdracht van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken. April, 2019 Pagina 1 van 49

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Samenvatting Vragen Overzicht van vragen Verdeling van vragen naar branches Verdeling van de vragen naar materiaalsoort Type vragen in Meldingen Overzicht van meldingen Aantal reacties van bedrijven in Verdeling van meldingen naar branches Verdeling van de meldingen naar materiaalsoort Aard van de meldingen Top 10 producten waar de meldingen over gingen Aard van de reacties van bedrijven in Reacties van melders op reacties van bedrijven Overzicht publiciteit Meldpunt Verpakkingen Bijlage 1: Vragen Binnengekomen vragen, niet voor het Meldpunt Verpakkingen Bijlage 2: Meldingen De volgende meldingen kon het Meldpunt Verpakkingen niet in behandeling nemen Bijlage 3: Overzicht met toezeggingen (voorgenomen) verpakkingwijzigingen Bijlage 4: Overzicht van antwoorden van bedrijven waar consumenten niet tevreden mee waren Bijlage 5: Kant-en-klare pagina Pagina 2 van 49

3 1. Inleiding Het Meldpunt Verpakkingen is opgericht door het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV), volgend uit de afspraken hierover in het Addendum bij de Raamovereenkomst Verpakkingen , met betrekking tot preventie en het verminderen van (gewicht) van verpakkingen zonder toegevoegde waarde. Sinds de start van het Meldpunt in 2013 voert Milieu Centraal dit uit in opdracht van het KIDV. Consumenten kunnen bij het Meldpunt Verpakkingen meldingen doen van verpakkingen die naar hun mening niet duurzaam zijn. Ook is het Meldpunt een vraagbaak voor consumenten. Zij kunnen er terecht met vragen over alles wat te maken heeft met de milieuaspecten van verpakkingen. Sinds de start van het Meldpunt kwamen ruim 700 vragen en ruim meldingen binnen. Het KIDV benut de meldingen en vragen ook als input voor branches en materiaalorganisaties bij het opstellen van hun verduurzamingsplannen voor verpakkingen. Werkwijze Meldpunt Verpakkingen Het Meldpunt Verpakkingen werkt bij meldingen met de volgende procedure: De meldingen over de verpakkingen van specifieke producten geeft het Meldpunt door aan de bedrijven die deze producten op de markt brengen. Conform de afspraken uit de Raamovereenkomst Verpakkingen geven bedrijven een reactie op de meldingen. Dat gebeurt binnen een termijn van vier weken. Indien een bedrijf niet binnen die termijn reageert, stuurt het Meldpunt een herinnering en heeft het bedrijf nog een week om op de melding te reageren. Het Meldpunt en het KIDV bekijken de reacties van bedrijven op de meldingen. Daarbij gaan ze na of de bedrijven onderbouwde reacties geven, ook op basis van de geldende regelgeving. Als dit niet of onvoldoende het geval is, vraagt het Meldpunt de bedrijven om verduidelijking. Als bedrijven die niet (kunnen) geven, plaatst het Meldpunt op de website een reactie bij het antwoord van de bedrijven. Hierbij wijst het Meldpunt de consument op de mogelijkheid de melding door te geven aan de Inspectie Leefomgeving en het Transport (ILT). Dit is de instantie die op basis van wetgeving kan toetsen of iets een duurzame verpakking is, en handhavend kan optreden. Het Meldpunt plaatst de meldingen van consumenten (anoniem) samen met de reacties van bedrijven op de website van het meldpunt ( Algemene vragen van consumenten over de duurzaamheid van verpakkingen beantwoordt Milieu Centraal namens het Meldpunt. Indien nodig legt Milieu Centraal de antwoorden voor publicatie op de website van het Meldpunt voor aan het KIDV. Als het gaat om ingewikkelde vragen, schakelt Milieu Centraal in overleg met het KIDV daarbij de hulp in van brancheorganisaties, materiaalorganisaties en/of wetenschappers. Jaarrapportage De resultaten van het Meldpunt Verpakkingen zijn voor de perioden mei 2013 tot en met juni 2015 weergegeven in halfjaarrapportages. Vanaf 2016 worden de resultaten beschreven in een jaarrapportage. Pagina 3 van 49

4 2. Samenvatting Vragen en meldingen in 2018 Dit jaar zien we een sterke groei in het aantal meldingen en vragen ten opzichte van 2017, bijna een verdubbeling. De toename zit hem hoofdzakelijk in het aantal meldingen, want het aantal binnen gekomen vragen is in 2018 weliswaar toegenomen, maar niet in die mate. In 2018 nam het Meldpunt Verpakkingen 129 vragen en 492 meldingen in behandeling, in totaal 621. Dit is een toename van 45% ten opzichte van Een oorzaak van de grotere populariteit van het Meldpunt zou kunnen zijn dat er meer aandacht is geweest op social media / Facebook. Er is namelijk eind 2017 een doorstart geweest van de Facebookpagina van het Meldpunt Verpakkingen: een aantrekkelijke pagina waar de boodschap op een positieve manier wordt gebracht. Ook leverde de actualiteit zo nu en dan een melding op: bijvoorbeeld het verbod op single use plastics in de Europese Unie. De vraag aan bedrijven was dan waarom er nog zoveel plastic wordt gebruikt voor verpakkingen. De tabel en figuur hieronder geven een overzicht van het aantal vragen en meldingen dat sinds de start van het Meldpunt in 2013 is binnengekomen. Overzicht meldingen en vragen : * vragen meldingen totaal *De getallen voor 2013 slaan op de periode mei tot en met dec. 2013; geëxtrapoleerd naar een heel jaar zou dat neerkomen op 203 vragen en meldingen. Pagina 4 van 49

5 vragen en meldingen In de figuur hierboven staat het aantal vragen en meldingen per jaar van Hieruit is af te leiden dat er sinds het begin van het Meldpunt een duidelijk stijgende trend is, die na een dip in 2017, nu weer doorzet. Dit jaar is sprake geweest van een inhaalbeweging. Sinds de start in 2013 kwamen er in totaal ruim 700 vragen en bijna 1600 meldingen binnen. Vragen In 2018 nam het aantal binnengekomen vragen toe ten opzichte van 2017 (van 101 naar 129). De meeste vragen gingen over de branche dranken (38%). Daarna volgde de categorie geen branche (algemene vragen) met 33%. Verder was er een toename van het aantal vragen dat gaat over AGF, waar 8% van de vragen over ging. In 2018 gingen de meeste vragen over het materiaal plastic (61%). Daarna volgen vragen over de verpakkingsmaterialen papier (16%) en laminaat (11%). Onderwerpen waar in 2018 de vragen over gingen, waren afval scheiden, Wat is de meest milieuvriendelijke verpakking voor een bepaald product en (het verzoek om) weggooi advies op verpakkingen. De meeste vragen hoorden tot de rubriek algemeen, bijvoorbeeld: Waarom gebruiken we geen bio-plastic als verpakking; dat is immers afbreekbaar. Een verschil met 2017 was dat het aantal vragen over PMD minder was. Meldingen Net als in 2017 gingen in 2018 de meeste meldingen over de branche dranken (55%). Daarnaast ging een groot aantal meldingen over de branche Thuiswinkel en zelfzorg. Het merendeel van de meldingen in 2018 had betrekking op de materiaalsoort plastic (72% van de meldingen). Plastic heeft een slecht imago en men maakt zich zorgen dat verpakkingen in zee terecht komen (plastic soup). Pagina 5 van 49

6 Naast de meldingen over plastic, hadden meldingen betrekking op papier (34%) en op laminaat met uitzondering van drankenkartons (14%). Ook kwamen er geregeld meldingen over drankenkartons binnen (dat is ook een laminaat). De top drie van productgroepen waar mensen in 2018 meldingen over deden, bestaat uit Voeding algemeen, Aardappelen, groenten, fruit en Koffie/thee. Een terugkerend item in de tweede categorie is de plastic verpakking om groente en fruit. Men ziet het verpakken van groente en fruit nog vaak als overbodig, blijkbaar is minder bekend dat dit soms voedselverspilling kan voorkomen en dat voedselverspilling harder aantikt dan de verpakking. Respons van bedrijven De respons van bedrijven op de meldingen van consumenten steeg van 96% in 2017 naar 97% in In 2018 gaf 74% van de bedrijven in hun reactie uitleg over het gevoerde verpakkingsbeleid; bedrijven gaven in 9% van de reacties aan dat het beleid inmiddels is gewijzigd of dat zij een voornemen hebben tot wijziging van de verpakking. In 2018 gaven 4 consumenten (1%) aan dat ze het niet eens waren met de reacties van bedrijven op hun melding, of ze hadden een kritische vervolgvraag hierover. In 2017 was dit 3%. Een overzicht van antwoorden waar consumenten niet tevreden over waren, staat in Bijlage 4. Publiciteit Eind 2017 is een doorstart gemaakt met de Facebook-pagina van het Meldpunt. In 2018 zijn regelmatig posts geplaatst, en wekelijks is één post gepromoot. 31 december 2017 had de pagina 478 actieve fans en 31 dec 2018 waren dit er 1518; dat betekent een groei van 218 procent. Een kant-en-klaar opgemaakte pagina voor lokale huis-aan-huisbladen gaf informatie over het Meldpunt Verpakkingen en over verpakkingen en milieu. Deze pagina is tot 31 december maal geplaatst, met een totale oplage van bijna 400 duizend en een advertentiewaarde van bijna 16 duizend euro. Pagina 6 van 49

7 3. Vragen Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de vragen van Waar dit relevant is, wordt een vergelijking gemaakt met de vragen in Een volledig overzicht met vragen staat in Bijlage Overzicht van vragen Totaal aantal binnengekomen vragen Aantal in behandeling genomen vragen 92 a 85 b Aantal beantwoordde vragen Aard vragen Branches Levensmiddelen/dranken Cosmetica/zeep 1 3 Diervoeding 0 1 zelfzorg 5 1 AGF 7 4 Thuiswinkel 2 2 Detail- en groothandel 0 0 Horeca Foodservice 1 1 Doe het zelf, Bouw en Tuin 1 1 Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen 0 0 Technologische industrie Elektronica 0 1 Geen 30 c 37 c Overig 10 c 5 c Materiaalsoorten d Kunststof / Plastic Blik / Metaal 7 9 Aluminium 1 4 Drankenkarton 10 6 Statiegeld 2 5 Glas 8 7 Papier / Karton Laminaat (anders dan drankenkarton) 9 12 Overig (hout, bioplastic) 3 3 Plastic tasjes 2 5 Tabel 1: Consumentenvragen aan het Meldpunt Verpakkingen in 2018 en Toelichting: a) In 2018 kwamen 129 vragen binnen bij het Meldpunt Verpakkingen, waarvan 37 vragen niet thuishoorden bij het Meldpunt. Het gaat om de volgende soort vragen: geen verpakkingsvraag, geen consumentenvraag of geen vraag over duurzaamheid van een verpakking. b) In 2017 kwamen 101 vragen binnen bij het Meldpunt Verpakkingen, waarvan 16 vragen niet thuishoorden bij het Meldpunt. c) Bij de categorie geen gaat het om een niet-branche gerelateerde vraag. Een voorbeeld van de categorie overig is de verpakking van reclamedrukwerk. d) Omdat een vraag betrekking kan hebben op meerdere materiaalsoorten, tellen de aantallen vragen naar materiaalsoort op tot meer dan het aantal vragen (92). Pagina 7 van 49

8 aantal vragen Aantal vragen 2018 In 2018 kwamen bij het Meldpunt Verpakkingen 129 vragen binnen. De verdeling van het aantal vragen per week ziet er als volgt uit: Aantal vragen per week in weeknummer Vergelijking met 2017 Het aantal in behandeling genomen vragen is in 2018 is met 8% toegenomen ten opzichte van 2017: 92 in behandeling genomen vragen in 2018 tegen 85 in Dat kun je niet uit deze cijfers afleiden. De stijging van het aantal vragen is overigens bescheiden in vergelijking met de toename van het aantal meldingen, dat in 2018 is verdubbeld. Vragen die regelmatig langskomen: verzoek om goed weggooi-advies op verpakking, afvalscheidingsvragen, en welke verpakking is duurzamer? 3.2 Verdeling van vragen naar branches In 2018 hadden de meeste vragen 35 stuks (38%) betrekking op de branche dranken. Daarna volgt de categorie geen met 30 vragen (33%); dit zijn vragen die meer algemeen van aard zijn. Bijvoorbeeld Verzoek om goed weggooiadvies op verpakking of Wat gebeurt er met ons ingezamelde (plastic) afval?. Vergelijking met 2017 In 2017 was de categorie geen het grootst (44%); in 2018 heeft 33% van de vragen het label geen (specifieke categorie) ; dat betekent een afname met 11%. De branche Vergelijking dranken kwam met in op de tweede plaats met 35% van de vragen. Beide categorieën samen De nemen verdeling het grootste in 2017 gedeelte is globaal van gelijk het aan aantal de verdeling vragen in in (79% in Wel 2017 daalde en 71% het in aantal 2018). vragen over de De volgende overige categorieën branches ten beslaan opzichte per van categorie 2016: Levensmiddelen aanmerkelijk minder en dranken, vragen. Er Mode, valt daarbij interieur, op dat tapijt, Farmacie textiel en en zelfzorg sportartikelen, toenam: 5% Horeca in 2018 foodservice tegen 1% in en Farmacie Bij Farmacie en zelfzorg. en zelfzorg gaan de 3.3 vragen Verdeling over het van algemeen de vragen om de grote naar hoeveelheid materiaalsoort plastic die in deze sector omgaat. Er zijn in totaal 111 materialen genoemd bij 92 vragen. Pagina 8 van 49

9 In 2018 gingen 56 van de 92 verpakkingsvragen (61%) over een verpakking van de materiaalsoort plastic, dat daarmee op de eerste plaats staat. Op de tweede plaats komt papier/karton met 15 vragen (16%), gevolgd door vragen met betrekking tot drankenkarton met 10 vragen (11%). 1 Vergelijking met 2017 De meeste vragen hebben dus betrekking op plastic (61%). Dit was in 2017 ook zo: 61% van de vragen. Papier is de nummer twee, met 16% (15 vragen); dit is ongeveer gelijk aan 2017: 19%. Voor wat betreft de overige categorieën: het aantal vragen over drankenkarton is toegenomen van 7% in 2017 naar 11% in 2018 (10 van de 92 vragen). Het aantal vragen over plastic tasjes neemt af van 6% naar 2%. Het verbod op gratis plastic tasjes leverde in 2016 veel publiciteit op, die leidde tot extra vragen en meldingen aan het Meldpunt Verpakkingen. Dat is nu duidelijk over zijn top. Naast een afname van het aantal vragen over plastic tasjes geldt eveneens een afname voor vragen over laminaten (met uitzondering van drankenkartons): van 14% in 2017 naar 10% in 2018, en een afname in de categorie statiegeld (van 6% naar 2%). 3.4 Type vragen in 2018 In 2018 gingen de meeste vragen (28 vragen) over algemene zaken, bijvoorbeeld: Waarom kan drankenkarton wel gerecycled worden en een chipszak niet? Relatief veel vragen waren er over afval scheiden (15 vragen). Regelmatig komt de vraag welke verpakking duurzamer is (13 vragen). Bijvoorbeeld: Welke verpakking is beter: aluminium blikjes of PET-flesjes voor fris? of Wat is de meest milieuvriendelijke verpakking voor melk?. Deze laatste vraag is gepost op de Facebook pagina van Meldpunt Verpakkingen. Daarna kwamen er op het Meldpunt meer meldingen en vragen over de verpakking van melk. Andere onderwerpen waar in 2018 meerdere vragen over zijn gesteld, zijn het verzoek om goed weggooiadvies op de verpakking (7 vragen). In vergelijking met 2017 is het aantal vragen over afval algemeen afgenomen (van 47% naar 30%). Ook het aantal vragen over PMD nam in 2018 af: 4 vragen in 2018 (5%) tegen 11 vragen in 2017 (13%). Dit is mogelijk te verklaren, omdat PMD nu al langer in meer gemeenten wordt ingezameld, waardoor burgers beter weten wanneer de verpakking bij het PMD mag of niet. Of ze verkrijgen deze informatie via een andere weg (bijvoorbeeld via de gemeente). In Bijlage 1 zijn alle vragen opgenomen. 1 Omdat een vraag betrekking kan hebben op meerdere materiaalsoorten, tellen de percentages vragen naar materiaalsoort op tot meer dan 100%. Pagina 9 van 49

10 4. Meldingen Dit hoofdstuk geeft een analyse van de meldingen van Waar mogelijk is een vergelijking gegeven met de meldingen van Een volledig overzicht van alle meldingen staat in Bijlage Overzicht van meldingen Totaal aantal binnengekomen meldingen Aantal in behandeling genomen meldingen 474 a 230 b Aantal reacties van bedrijven 394 c 190 Aard meldingen Branches Levensmiddelen/dranken AGF Thuiswinkel zelfzorg Cosmetica/zeep Mode, interieur, tapijt, textiel en 11 0 Sportartikelen Horeca/foodservice 9 0 Technologische industrie- elektronica 6 1 Detail/groothandel 0 0 Overig Materiaalsoorten d Plastic Papier Laminaat (anders dan drankenkarton) Drankkarton Metaal 9 7 Aluminium 7 18 Glas 6 3 Plastic tasjes 2 2 Aard van de reacties van bedrijven Uitleg gevoerd beleid en geen wijziging van verpakking Voornemen tot aanpassing van verpakking Inmiddels gewijzigde verpakking 15 5 Wel reactie maar niet inhoudelijk 0 0 Geen reactie 11 8 Nog geen reactie (meldingen uit december) Bij gewijzigd beleid of voornemen tot wijziging van verpakking aard van de wijziging Ander soort materiaal 7 2 Minder soorten materiaal/ mono-materiaal 7 2 Pagina 10 van 49

11 Minder materiaal / dunner materiaal Andere vorm / compacter formaat Weglaten (extra) verpakkingslaag / -onderdeel Betere recycling Overig Tabel 2: Consumentenmeldingen bij het Meldpunt Verpakkingen in 2018 en Toelichting: a) In 2018 kwamen 492 meldingen binnen bij het Meldpunt Verpakkingen. Daarvan hoorden er 18 niet thuis bij het Meldpunt. Deze meldingen gingen bijvoorbeeld over verpakkingen die moeilijk te openen zijn. b) In 2017 kwamen 248 meldingen binnen bij het Meldpunt Verpakkingen. Daarvan hoorden 18 er niet thuis bij het Meldpunt. c) Omdat een groot aantal bedrijven op 31 december 2018 nog in de reactietermijn zat, ligt het aantal reacties van bedrijven in 2018 lager dan het aantal in behandeling genomen meldingen (zie toelichting bij 4.2). d) Omdat meldingen vaak betrekking hebben op een verpakking die uit meerdere materialen bestaat, tellen de aantallen meldingen bij materiaalsoorten op tot meer dan het totaal aantal meldingen. Aantal meldingen 2018 In 2018 nam het Meldpunt Verpakkingen 474 meldingen in behandeling. De verdeling van het aantal in behandeling genomen meldingen per week ziet er als volgt uit: meldingen Aantal reacties van bedrijven in 2018 Aantal meldingen 492 Niet relevante meldingen (die niet thuishoren bij het Meldpunt 18 Verpakkingen). Subtotaal: te verwachten bedrijfsreacties 474 Bedrijven die op 31 december 2018 nog in de reactietermijn zitten. 69 Totaal: in 2018 te verwachten bedrijfsreacties 405 Aantal bedrijven dat heeft gereageerd 394 Aantal bedrijven dat niet heeft gereageerd 11 Tabel 3: Te verwachten aantal bedrijfsreacties op meldingen Pagina 11 van 49

12 In 2018 was er een respons van bedrijven van 394 reacties. Berekend op een totaal aantal van 405 te verwachten reacties is dat een respons van 97% 2. Dit is vergelijkbaar met 2017; in dat jaar was de respons 96%. Vergelijking met 2017 Een totaal aantal meldingen van 492 in 2018 betekent een verdubbeling van het aantal meldingen ten opzichte van 2017 (248 meldingen). Eind 2017 is er een doorstart geweest van de Facebookpagina van het Meldpunt Verpakkingen. Dit zou een oorzaak kunnen zijn van het toegenomen aantal meldingen in Verdeling van meldingen naar branches Veruit het grootste deel van de meldingen van consumenten in 2018 had betrekking op de branche Levensmiddelen/dranken : 261 van de 474 meldingen (55%). Gevolgd door de branche AGF (11%), en de branches Thuiswinkel (9%) en zelfzorg (9%). Thuiswinkel steeg daarmee naar de top 3. De meeste meldingen bij de branche Thuiswinkel gingen over het opsturen van een artikel in een te grote doos. Vergelijking met 2017 In 2018 was dranken de branche waar de meeste meldingen over binnen kwamen, evenals in 2018; toen met 60%, nu met 55% van de meldingen. Gevolgd door AGF met 10%. Gedaald in 2018 ten opzichte van 2017 is het aantal meldingen over Cosmetica en zeep, van 8% naar 5%. Nieuwkomers in 2018 zijn: Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen (11 meldingen - 2%) en Horeca/foodservice (9 meldingen - 2%). 4.4 Verdeling van de meldingen naar materiaalsoort Van de 474 meldingen die in behandeling zijn genomen, hadden 340 meldingen (72%) betrekking op plastic, 166 (34%) meldingen op papier en 65 (14%) op laminaten, niet zijnde drankenkartons. 3 Er gingen relatief minder meldingen over verpakkingen van aluminium, glas en over plastic tasjes. Wat regelmatig aan de orde kwam, is of papier niet beter is als verpakkingsmateriaal dan plastic. Bijvoorbeeld: Waarom zijn de zakjes op de AGF-afdeling niet van papier in plaats van plastic? Dat is veel duurzamer. Vergelijking met 2017 Ook in 2017 gingen de meeste meldingen over materiaalsoort plastic (67%) en papier (34%), op enige afstand gevolgd door laminaat (niet zijnde drankenkarton) (17%), en drankenkarton met 4% (was 7% in 2017). In 2017 kwamen over glas en plastic tasjes net als in 2018 niet veel meldingen, maar het aantal meldingen over aluminium (8%) en drankenkarton (7%) lagen in 2017 hoger, ten opzichte van respectievelijk 1% en 4% in De reactietermijn voor bedrijven na toezending melding is vier weken. Indien binnen die termijn geen reactie is ontvangen wordt een reminder verstuurd, met een reactietermijn van één week. 3 Omdat meldingen vaak betrekking hebben op verpakkingen bestaande uit meerdere materialen, tellen de percentages van materiaalsoort op tot meer dan 100%. Pagina 12 van 49

13 4.5 Aard van de meldingen In 2018 hadden de meeste meldingen (65%) betrekking op te veel verpakkingsmateriaal, net als in 2017 (53%). Relatief nam het aantal meldingen in deze categorie dus toe met 12%. Over de hele linie zien we bij aard van de meldingen gelijke trends met Het aantal meldingen over niet te recyclen nam in 2018 af naar 8% (2017: 13%). Aard van de melding Te veel verpakkingsmateriaal (overbodig, onnodig, teveel in relatie tot verpakte product) 65% 53% Milieuonvriendelijk in vergelijking met ander materiaal 18% 17% Niet te recyclen 8% 13% Afvalvraag 4% 5% Overig 4% 7% Tabel 4: Vergelijking van de aard van de meldingen, uitgedrukt in percentages. Wat bij de meldingen opviel was dat er 4 keer een second opinion werd gevraagd aan het Meldpunt, nadat de melder de melding eerst had neergelegd bij de producent/winkelketen. Men ziet het Meldpunt als betrouwbare en onafhankelijke deskundige die aan kan geven wat waar is of hoe het zit. 4.6 Top 10 producten waar de meldingen over gingen In tabel 5 staat de top 10 van productgroepen waar de meeste meldingen in 2018 over gingen. Te weten over voeding algemeen (alles wat overblijft als je de in de tabel genoemde voedingsmiddelen niet meeneemt, bijvoorbeeld broodproducten, broodbeleg en kant-en-klare maaltijden), gevolgd door aardappelen, groenten, fruit en koffie/thee (inclusief meldingen over koffiecups en koffiepads). In 2017 bestond de top drie eveneens uit voeding algemeen, aardappelen, groenten, fruit en koffie/thee. Een nieuwe categorie in de top tien is lichaamsverzorging (aftershave, deodorant, dagcrème); deze categorie staat op de tiende plaats met 12 meldingen in Product Aantal meldingen 2018 (totaal = 474) Aantal meldingen 2017 (totaal = 230) 1. Voeding algemeen 68 (14%) 37 (16%) 2. Aardappelen, groenten, fruit 55 (12%) 24 (10%) 3. Koffie/thee 53 (11%) 22 (10%) 4. Snoep en koekjes 32 (7%) 12 (5%) 5. Vlees (vervangers) en vis 29 (6%) 15 (7%) 6. Medicijnen 23 (5%) 11 (5%) 7. Melk/yoghurt/vla 20 (4%) 13 (6%) 8. Voedingssupplementen (zoals vitaminepillen) 13 (3%) 9 (4%) 9. Dranken overig 12 (3%) 8 (3%) Pagina 13 van 49

14 10. Lichaamsverzorging 12 (3%) - totaal 316 (67%) 161 (70%) Tabel 5: top 10 producten meldingen 2018 Daarnaast zijn er productsoorten die vaak worden genoemd, maar buiten de top tien vallen. Noemenswaard is kleding : 8 keer genoemd. Chips en wasmiddelen (beide 5x). Bij chips betreft het meestal een melding over het aluminiumlaagje in de verpakking. Er kwamen in meldingen binnen over verpakkingen van apparaten. Verder zijn bezorgmaaltijden en fastfood 4 keer genoemd. 4.7 Aard van de reacties van bedrijven in 2018 Op de meldingen van consumenten, gaven de betreffende bedrijven in 350 van de 394 reacties (89%) uitleg over het gevoerde beleid met betrekking tot de keuze van de verpakking. In 44 reacties (11%) gaven bedrijven aan dat zij de verpakking inmiddels hadden gewijzigd (15) of spraken ze het voornemen uit om dat te gaan doen (29). Zie voor een volledig overzicht van de toezeggingen Bijlage 3. Vergelijking met 2017 In 2018 gaf 89% van de bedrijven die een reactie hadden gegeven een uitleg over het gevoerde beleid, tegenover 86% in Een procentuele stijging van 3%. In 2018 gaf 11% van de bedrijven als reactie dat de verpakking inmiddels is gewijzigd of dat zij het voornemen tot een wijziging hadden. Dit was in %. Het aantal bedrijven dat geen reactie gaf op meldingen daalde van 4% in 2017 naar 2% in 2018 (11). 4.8 Reacties van melders op reacties van bedrijven In 4 gevallen (1% van de reacties van bedrijven) gaven consumenten aan dat zij het niet eens waren met de reacties van bedrijven op hun melding, of hadden zij een kritische vervolgvraag. Zie Bijlage 4 voor een volledig overzicht. Pagina 14 van 49

15 5. Overzicht publiciteit Meldpunt Verpakkingen In 2018 is het Meldpunt Verpakkingen op verschillende manieren in de publiciteit geweest en onder de aandacht gebracht van zowel consumenten als ketenpartners, onder meer via: - diverse redactionele bijdragen en interviews van het KIDV aan media, zoals aan NRC, Nederland Voedselland, MVO Nederland. - vermeldingen van het Meldpunt op de website van de Consumentenbond (o.m. bij de rubrieken duurzaam boodschappen doen en verhuizen en afval); - in diverse presentaties van het KIDV op bijeenkomsten van uiteenlopende partners in de verpakkingsketen, beurzen en evenementen; - brainstorm van het KIDV met studenten aan de hand van meldingen op het Meldpunt; - online vermeldingen van het Meldpunt door afvalinzamelaars zoals AVC Groep, HVC Groep, Circulus Berkel en Renewi; - activiteiten van Milieu Centraal, zoals via vermeldingen op de website van Milieu Centraal en het Platform Zootje Geregeld. In de Consumentengids van april stond een artikel Nut en noodzaak. Plastic scheiden? Vooral doorgaan!, oplage Hierin stond een vermelding van meldpuntverpakkingen.nl In haar blog 10 Tips hoe jij zelf het plastic uit jouw leven kunt verbannen! (23 oktober 2018) noemde Monique van der Vloed het Meldpunt Verpakkingen. Bereik van dit blog is onbekend. Facebook Vanaf eind 2017 is de Facebook-pagina van het Meldpunt Verpakkingen weer actiever gebruikt om aandacht te genereren voor het Meldpunt. 1 januari 2018 had de pagina 478 actieve fans. Op 31 december 2018 had de pagina 1518 volgers (likes). De fanbase is in 2018 dus gegroeid met 218%. In 2018 zijn er 54 posts geplaatst. Het aantal bereikte personen was De best presterende post (plaatje hiernaast) had een bereik van Pagina 15 van 49

16 Pagina in lokale huis-aan-huisbladen In juni 2018 is over het Meldpunt Verpakkingen een pagina voor lokale huis-aan-huisbladen gemaakt en verspreid. Deze pagina is tot nu toe 19 maal geplaatst, met een totale oplage van bijna 400duizend en een advertentiewaarde van bijna 16 duizend euro. De pagina staat in bijlage 5. Pagina 16 van 49

17 Bijlage 1: Vragen 2018 Branche Datum Korte omschrijving van de vraag AGF Stop met groente en fruit in de supermarkt in plastic te verpakken. AGF Twee vragen: 1. Waarom gebruikt de supermarkt plastic tasjes om groente en fruit in af te wegen? en 2. Waarom geen papieren zak in plaats van plastic? AGF Als je netjes van citrusfruit en uien openknipt, komen er stukjes plastic vrij. Die komen in de natuur (voedselketen) terecht. AGF Klopt het dat de milieubelasting van papieren zakjes en plastic zakjes gelijk is? AGF Waarom wordt er nog steeds zoveel plastic gebruikt bij de verpakking van groente en fruit? AGF Waarom zit zoveel groente en fruit verpakt in plastic? AGF Verlengt de verpakking in plastic de houdbaarheid van groenten en fruit? Cosmetica - Zeep Doosje om tandpasta is overbodig. Doe het zelf, Bouw en Tuin Vraag over het scheiden van plastic verpakking van tuinaarde en plastic plantenpotjes. zelfzorggeneesmiddelen Waarom gebruikt de apotheek zoveel plastic om medicijnen in te verpakken? zelfzorggeneesmiddelen Hoe milieu onvriendelijk zijn doordrukstrips in verhouding tot andere verpakkingen? zelfzorggeneesmiddelen Apotheek verpakt de medicijnen die in een doosje zitten ook nog in een stevig plastic zakje. zelfzorggeneesmiddelen Waar moet ik de lege potjes van vitamines weggooien? Medicatie wordt verpakt in plastic zakjes en daaromheen een zelfzorggeneesmiddelen papieren zakje: overbodig. Horeca - Foodservice Mag mijn patatzaak plastic tasjes meegeven? dranken De dop op een melkpak is een ongevraagde productinnovatie die leidt tot meer productverspilling en bovenal resource verspilling, dat wil zeggen zinloze verspilling van kunststof. dranken Mogen chipszakken en snoepverpakking bij het PMD? dranken Waarom kan drankenkarton wel gerecycled worden en chipszak niet? Ze hebben allebei een aluminium laagje. dranken Welke verpakking van melk is minder milieubelastend: de plastic jerrycan of het melkpak? dranken Kunnen de plasticjes om het rietje van een pakje frisdrank niet van bioplastic gemaakt worden, zodat ze verteren? dranken Waarom worden chipszakken niet van alleen aluminium gemaakt; dan kunnen ze bij PMD. dranken Verzoek om goed weggooi advies op verpakkingen. En: waarom wordt in Nederland recyclen niet beloond zoals in Duitsland? dranken Waarom kunnen chipszakken niet gerecycled worden en drankkartons wel? Ze hebben immers beiden een aluminium laagje. dranken Vraag over bij welke afvalsoort je een aantal producten/productgroepen af moet danken. dranken Bij welke afvalstroom horen (gelamineerde) zakjes van honden/kattenvoer? En hard plastic? dranken Welk verpakkingsmateriaal kunnen we het beste kiezen tijdens het aankopen: blik of glas? dranken Hoe kunnen wij als consumenten er voor zorgen dat de bruine papieren zak weer terug komt als verpakkingsmateriaal? dranken Waarom is glas als verpakkingsmateriaal zo massaal vervangen door plastic en is het weer terug te draaien? dranken Welke verpakking van melk is het minst belastend voor het milieu? Pagina 17 van 49

18 dranken dranken Twee vragen: 1. Wat betekenen de keurmerken op wasmiddelen? en 2. Kunnen vloeibare zeepproducten niet in een fles met spraykop? Wat is beter voor het milieu: aluminium blikjes of PET flesjes fris? dranken Wat zijn de regels met betrekking tot het recyclen van plastic? dranken Plastic doppen kunnen worden ingeleverd t.b.v. blindengeleidehonden. dranken Worden lege bussen haarlak of scheerschuim en dergelijke wel of niet tot metalen verpakking gerekend? dranken Weegt een zelf meegebracht doosje voor vleeswaren bij de slager op tegen de verpakking van de slager? dranken Je komt overal zwerfafval tegen. De wegwerp mentaliteit moet veranderen. dranken Welke verpakking voor melk is de meest milieuvriendelijke? dranken Waarom zit er een dop op een drankenkarton? dranken Waarom zitten zoveel 'droge' producten in plastic verpakt (bijvoorbeeld pasta), terwijl dit ook in karton kan? dranken dranken Pleidooi voor statiegeld Wat is beter: zuivel in een fles of in een pak? dranken Komt er ook statiegeld op kleine PET-flesjes? dranken In welke bak moet een plastic verpakking met een glimmende binnenkant, zoals een chipszak? dranken dranken dranken Welke verpakking van appelsap is beter: een pak of plastic fles? Verzoek om icoontje op verpakking met weggooi advies Hoeveel procent van de gebruikte blikjes wordt gerecycled? dranken Hoe dank ik de dop van de 2-liter container melkverpakking af? dranken Wat is slechter voor het milieu: een blikje kokosmelk of een pakje (drankenkarton)? dranken Welke verpakking van koffiemelk is beter: in glas of pak? dranken Is het mogelijk om plastic doppen en doppen van bierflesjes apart in te zamelen voor respectievelijk een blinde geleide hond en het diabetes fonds. Overig Waarom worden er zoveel producten die onverpakt verkocht kunnen worden, in plastic verpakt? Overig Verzoek om plastic om de post af te schaffen. Overig Kan ik een keuken leverancier verplichten om het verpakkingsmateriaal mee te nemen? Overig Plastic hoes om tijdschrift is niet nodig. Zonde van al dat plastic. Overig Vensterenveloppen zijn door het venster niet of moeilijk te recyclen. Overig Waarom zitten reclamefolders, tijdschriften etc. verpakt in plastic en wordt het niet net als vroeger voorzien van een banderol? Overig Overig Bestaat er milieuvriendelijk plastic? Kan het plastic dat om de post zit, niet achterwege blijven? Overig Waar moet ik plastic plantenpotten weggooien? Overig Waarom worden er toch nog regelmatig plastic tasjes meegegeven, bijvoorbeeld op de markt? Thuiswinkel Veel thuiswinkels van ecologische producten gebruiken papier als verpakkingsmateriaal. Is dat duurzaam? Thuiswinkel Internetbestellingen gaan gepaard met veel overbodige verpakking. Hoe gaan we dit stoppen? Verzoek om goed weggooi advies op verpakkingen d.m.v. symbolen. Welke bedrijven of merken gebruiken te veel of juist minder verpakking? Vraag m.b.t. recycling van plastic. Pagina 18 van 49

19 Kan ik plastic afval zelf inleveren bij de vuilstortplaats of moet dit verplicht in de grijze container? Voor verpakking geldt 'voorkomen aan de bron' in plaats van 'scheiden achteraf'. Gebruik dus zo min mogelijk verpakking. Wat gebeurt er met ons ingezamelde plastic afval? Wordt dat net als in de UK verstuurd naar landen als China en Polen? Opmerking over tekst op 'Waarom zit er een aluminium laag om chips?' Wat wordt er gemaakt van het gerecyclede plastic? Is cellofaan ook plastic? Als plastic tape moeilijk te verwijderen is van karton, hoort het dan bij papier of bij restafval? Waarom kunnen we bioplastic niet gebruiken als verpakkingsmateriaal? Dat kan namelijk bij het GFT. Wat doet de verpakkingsindustrie aan de gemelde problemen op het Meldpunt Verpakkingen Hoeveel plastic belandt er jaarlijks in de zee? Met welke zeeftechnieken wordt papier uit de vezelbrij gehaald? Fabrikanten moeten met betere verpakkingen komen in plaats van dat consumenten alles moeten scheiden. Gaat men in de toekomst bij het produceren van het plastic er rekening mee houden dat het te recyclen is? Waar laat ik een glazen potje met daarin restjes kaarsvet van een waxinelichtje? Suggestie voor een stippensysteem op verpakking als weggooi advies. Oproep om alle verpakkingsdozen van pakketjes in te zamelen voor hergebruik. Verzoek om op verpakking aan te geven hoe het als afval gescheiden dient te worden Bestaat er een afbreekbaar plastic, dat na een jaar uit elkaar valt? Kan op de verpakking worden aangegeven waar deze moet worden weggegooid? Verzoek om goed weggooi advies op verpakkingen. Suggestie voor producenten om verpakkingsmateriaal van zwart plastic herkenbaar te maken bij scheiding. Waarom wordt niet gezegd welke plastics geschikt zijn om te scheiden? Welke kunststoffen zijn oxo-fragmenteerbaar? Mag een papieren (koffie)beker met een plastic binnenkant bij het plastic afval? Moet je PMD afval aanbieden in een doorzichtige zak? Waar moet ik CD's en CD-doosjes afdanken? In welke afvalbak kan ik een metalen tube kwijt? Pagina 19 van 49

20 Binnengekomen vragen, niet voor het Meldpunt Verpakkingen Onderstaande vragen hoorden om meerdere redenen 4 niet thuis bij het Meldpunt Verpakkingen en zijn daarom niet gepubliceerd op de website van het Meldpunt Verpakkingen. De consumenten die deze vragen aan het Meldpunt stelden, kregen hierop een antwoord met toelichting en waar mogelijk een doorverwijzing naar een instantie die hen verder kon helpen. Datum Korte omschrijving van de vraag Vraag naar milieu-impact van hondenpoepzakjes Welke krachten ondervindt een voorwerp dat op een plaat zit gemonteerd? Chinees verpakt voedsel nog steeds in plastic tasjes (tegen betaling) Nespresso stuurt ongevraagde brievenbusreclame Vraag over weggooien oude videocassettes Verzoek om in media nogmaals aandacht te schenken aan verbod op verstrekken gratis plastic tasjes Vraag over het weggooien van het doek van een witte partytent Waarom kunnen de verpakkingen niet meer zijn zoals vroeger Consument heeft laptop weggegooid, samen met het oud papier Vraag over het gebruik van papieren of plastic zakjes/verpakkingen t.b.v. eigen sieradenbedrijfje Vraag over de keuze van verpakking van melk e.d. naar school Suggestie om doppen te sparen t.b.v. KNGF en KIKA Vraag van bedrijf: wat is beter als taartdoos: kartonnen verpakking of plastic? Vraag m.b.t. overzicht van bioplastics Vraag naar behoefte grootverpakkingen in verband met eventueel te openen webshop Koffiepads mogen niet bij het GFT vanwege een plakrand; is die rand slecht voor de gezondheid? Vraag met betrekking tot scriptie Student mbo wil informatie met betrekking tot het ontwerpen van nieuwe verpakking wasmiddel Verzoek om suggestie voor gerecycled verpakkingsmateriaal voor schilderijen Melder heeft sleutelbos weggegooid in papierbak, samen met het oud papier Hoe kan ik mijn broodlunch het beste bewaren? Vraag van producent: wat is een goede verpakking om soep in te verkopen? Vraag met betrekking tot afvalverwerkingsbedrijven Overbodig en niet gerecycled verpakkingsmateriaal van webshops zou moeten stoppen Buitenlandse voorbeelden van overbodige verpakking Moet een zakje 'restafval' van de douche samen met het plastic zakje bij het restafval? Vraag van bedrijf over het verduurzamen van de verpakking van kaasplakken Verzoek om reparatie afvalcontainer met defecte knop Vraag scholier met betrekking tot afvalscheiding Vraag waar composteerbare afvalzakken voor eco toilet te krijgen zijn Waarom zijn we overgestapt op losse fietslampjes in plaats van dynamo? Vraag scholier m.b.t. project Vraag van oldtimerclub of ze gratis plastic tas met 'goodies' mogen verstrekken Bij de snackbar krijgt iedere klant ongevraagd een tasje bij zijn bestelling, voor 1 cent. 4 D.w.z. geen verpakkingsvraag, geen consumentenvraag, geen vraag over duurzaamheid e/o te specifiek, voor lokale situatie. Pagina 20 van 49

21 Bijlage 2: Meldingen 2018 Branche Datum Bedrijf Korte omschrijving van de melding AGF Dekamarkt Melder snapt antwoord niet van eerdere melding op site Meldpunt m.b.t. plastic verpakking komkommer. AGF Hoogvliet Onder de paprika's van Hoogvliet - per drie stuks verpakt - zit tegenwoordig een zwart plastic schaaltje. Bovendien zijn de losse paprika's ook in plastic verpakt. AGF Albert Heijn Albert Heijn verpakt groente en fruit in plastic. Is dat nou echt noodzakelijk? AGF Aldi Paprika s van Aldi zitten binnen de plastic zak ook nog eens in een zwart plastic bakje. AGF PLUS Groente en fruit van PLUS worden vaak in plastic verpakt. Dat is toch helemaal niet nodig? AGF Albert Heijn Waarom zijn op de groente- en fruitafdeling van supermarkten nog steeds gratis plastic tasjes te krijgen? Er zijn duurzamere alternatieven. AGF Lidl Radijs van de Lidl zit per bosje verpakt in plastic. De plastic verpakking is overbodig. AGF Albert Heijn Verzoek aan Albert Heijn om biologische komkommers niet in plastic te verpakken. AGF Lidl De courgettes van Lidl (Bio organic) zitten in een kunststof schaaltje in een plastic zakje. AGF Aldi Oproep om import van boontjes uit Egypte en Kenia stop te zetten en aardappels in plastic verpakking te verbieden. AGF Albert Heijn Bananen van Albert Heijn zitten verpakt in plastic; dat is niet nodig. AGF Albert Heijn Melder is tegen het gebruik van plastic bekers (voor blauwe bessen, smultomaatjes) op de groente-en fruit afdeling van Albert Heijn en stelt als alternatief een herbruikbaar netje voor. AGF Jumbo Is het echt nodig om elke peer/appel die los wordt verkocht van een klein plastic stickertje te voorzien? AGF Proef De knoflook van Proef zit verpakt in een plastic netje met een plastic label. AGF Albert Heijn Bij Albert Heijn kun je groente en fruit nog steeds in plastic tasjes doen. Kan dat niet anders? AGF Dole Sinds kort zitten de bananen van Dole verpakt in plastic. AGF Jumbo Bij Jumbo zitten diverse groenten verpakt in plastic: paprika's, komkommers, wortelen en tomaten. AGF Albert Heijn Snoepgroenten van Albert Heijn zitten in plastic emmertjes: veel plastic, geheel onnodig. AGF Lidl Lidl verpakt radijs en wortelen in plastic. AGF Albert Heijn Albert Heijn verpakt de radijzen nog steeds in plastic. AGF Jumbo Jumbo verpakt komkommers in plastic. Dit is niet nodig. AGF Hoogvliet Hoogvliet verpakt komkommers, paprika en dergelijke in plastic. Dat is onnodig. AGF Albert Heijn Waar moet ik de plastic zakjes weggooien waar losse sla van Albert Heijn in zit? AGF Deen Slecht recyclebare verpakking bij groenteafdeling van Deen. AGF Nature's pride Er zit een metaalsticker op de schil van Nature's Pride mango. AGF Aldi De zoete aardappels van Aldi, zitten in een plastic bak met daar omheen een plastic verpakking: overbodig. AGF Albert Heijn Waarom zijn de paprika's (en veel andere groenten) bij de Albert Heijn zowel los te koop als per pak van drie in plastic? AGF Spar De Spar verkoopt paprika's per stuk verpakt in plastic: overbodig. AGF Lidl Chines kool is bij Lidl per stuk in plastic verpakt. Verzoek om groenten en fruit te verpakken in milieuvriendelijker AGF Albert Heijn materiaal netjes dan plastic (bijv. hennep netjes). Pagina 21 van 49

22 Verzoek om groenten en fruit te verpakken in milieuvriendelijker AGF Jumbo materiaal netjes dan plastic (bijv. hennep netjes). AGF Jumbo Bij Jumbo zijn bepaalde soorten appels alleen voorverpakt te koop. AGF Hoogvliet Bij Hoogvliet verpakken ze spitskool in plastic: niet nodig. AGF Jan Linders Bij Jan Linders Supermarkt zijn de komkommers in plastic verpakt. AGF Aldi Bij Aldi wordt praktisch elke stuk groente in plastic verpakt. AGF Plus De gember van Plus huismerk zit verpakt in meerdere stukken in plastic. Dat is onnodig. AGF Jumbo Bij Jumbo zijn de druiven per tros verpakt in een plastic doos. Papier is een betere verpakking. AGF Hoogvliet Waarom zitten op de groente- en fruitafdeling van Hoogvliet sommige producten wel in plastic, en andere niet? AGF Jumbo Jumbo verpakt veel van haar groente en fruit onnodig in plastic. AGF Albert Heijn Waarom zit er bij Albert Heijn plasticfolie om de komkommer heen? AGF Albert Heijn Het bakje van de kastanjechampignons van Albert Heijn is onnodig groot. AGF Albert Heijn Verzoek aan Albert Heijn om de consument de keus te laten om groente in plastic mee te nemen. AGF Albert Heijn Bij de groenteafdeling van Albert Heijn zit alles in plastic verpakt. AGF Jumbo De stickertjes op het fruit van Jumbo zijn niet nodig. AGF Deen De broccoli en puntpaprika van Deen zitten in plastic verpakt. AGF Albert Heijn Om alle groente en fruit van Albert Heijn zit plastic; dat is overbodig. AGF PLUS Eén kilo kaki fruit van de PLUS zit in plastic bak en plastic verpakking. De komkommers van Albert Heijn - zowel bio als normale - zitten AGF Albert Heijn verpakt in plastic. AGF Albert Heijn Veel (bio)groente van Albert Heijn zit verpakt in plastic. AGF Albert Heijn Bio bananen van Albert Heijn zitten verpakt in plastic. AGF Albert Heijn Albert Heijn verpakt bananen in plastic. Cosmetica - Zeep Kruidvat De verpakking van dagcrème van Kruidvat (Skin Science) bestaat uit een kleine plastic wit inzetpotje in een glazen potje. Dit is overbodige verpakking (dubbelop), en het is bovendien lastig van elkaar te scheiden. Cosmetica - Zeep Elmex Elmex verkoopt tandpasta voor volwassenen weer in kartonnen doosjes. Cosmetica - Zeep Essie Sommige potjes nagellak van het merk Essie zitten in een kartonnen verpakking en andere niet. Cosmetica - Zeep Parodontax De tube tandpasta van Parodontax zit ook nog eens in een kartonnen verpakking. Dit is overbodig. Cosmetica - Zeep Sensodyne De tandpasta van Sensodyne zit in een tube en vervolgens ook nog eens in een kartonnen doosje. Cosmetica - Zeep Nivea De flacon zonnebrandcrème van Nivea is niet goed leeg te krijgen door onhandige verpakking. Cosmetica - Zeep Sensodyne Het kartonnen doosje om de tube tandpasta van Sensodyne is overbodig. Cosmetica - Zeep HEMA Tandenstokers van de Hema zitten in plastic doosje op een groot karton, met plastic eromheen. Cosmetica - Zeep Weleda Tube tandpasta van Weleda zit in een doosje. Cosmetica - Zeep Kruidvat Geschenkset met verzorgingsproducten van Kruidvat bevat veel verpakkingsmateriaal. Cosmetica - Zeep TENA Verzoek aan TENA om een verpakking waarbij niet elk verband apart verpakt zit. Cosmetica - Zeep Always Verzoek aan Always om een verpakking waarbij niet elk maandverband apart verpakt zit. Cosmetica - Zeep Axe Douchegel van Axe zit in een plastic fles; plastic is milieu-onvriendelijk. Cosmetica - Zeep Theramed Mag de verpakking van Theramed tandpasta in de PMD zak? De verpakking van dagcrème van Kruidvat (Skin Science) bestaat uit potje in een potje. Hierdoor is het kartonnen doosje eromheen ook Cosmetica - Zeep Kruidvat groter. Pagina 22 van 49

23 Cosmetica - Zeep Kérastase Cosmetica - Zeep Rexona Haarmasker van Kérastase zit dubbel verpakt: in een doos met plastic erom heen. Er zit sinds kort een extra kartonnen verpakking om Rexona deodorant. Dat is overbodig. Cosmetica - Zeep Zendium Overbodige kartonnen verpakking om tube Zendium tandpasta. Cosmetica - Zeep Yves Rocher Bestelling van Yves Rocher werd geleverd in veel te grote doos. Cosmetica - Zeep Nivea Het kartonnen doosje waar het potje crème van Nivea in zit, heeft een lege bodem. Cosmetica - Zeep Parodontax De tube tandpasta van Parodontax zit in een kartonnen doosje; dat is overbodig. Cosmetica - Zeep Jordan Tandenstokers van Jordan zitten al in een plastic doosje verpakt, en daarna nog een extra verpakking van plastic en papier. Cosmetica - Zeep Andrelon Suggestie aan Andrelon/Unilever om plastic flessen van verzorgingsproducten uniform te maken, en van statiegeld te voorzien. Cosmetica - Zeep Gillette De verpakking van Gillette scheermesjes bestaat uit veel plastic. Kan het plastic niet worden vervangen door karton? Diervoeding Smølke De doos van het Smølke kittenpakket is super groot maar er zit bijna niks in. Diervoeding Albert Heijn Het assortiment hondenkoekjes van Albert Heijn eigen merk zit in veel te grote dozen. Diervoeding Felix Mag de verpakking van de zakjes natvoer voor katten van Felix bij het PMD? Doe het zelf, Bouw en Tuin Gamma Winkelwagenmuntjes Gamma zijn per stuk verpakt. Doe het zelf, Bouw en Tuin Gamma Het plastic doosje met schroeven van Gamma kan zeker voor de helft kleiner. Doe het zelf, Bouw en Tuin Gamma Ledlampen, besteld via de website van Gamma, werden geleverd in een veel te grote doos. zelfzorggeneesmiddelen Holland & Barrett Potje multivitaminen van Holland & Barrett was dus maar voor een derde gevuld. zelfzorggeneesmiddelen Holland & Barrett Vitaminepillen van Holland & Barrett zitten in een veel te grote pot. zelfzorggeneesmiddelen Lucovitaal Flesjes cranberrytabletten van Lucovitaal zijn voor net iets meer dan de helft gevuld. Plus een plastic wikkel bij twee voor de prijs van één. zelfzorggeneesmiddelen Zwitsal Een strooibus talkpoeder van Zwitsal is maar voor de helft gevuld. zelfzorggeneesmiddelen Teva Nederland Bepaald medicijn van Teva Nederland zit in een doordrukstrip met 10 kleine pilletjes. Melder slikt er drie per dag; dat zorgt voor veel afval. zelfzorggeneesmiddelen Apotheek Langedijk Medicijnen van apotheek Langedijk zitten verpakt in (teveel) plastic. zelfzorggeneesmiddelen Aurobindo Pharma B.V. Medicatie van Aurobindo Pharma B.V. zit in een grote, dikke plastic pot. Waarom is er geen navulverpakking? zelfzorggeneesmiddelen Aurobindo Pharma B.V. Medicatie (Metoprolol) van Aurobindo Pharma BV zit in onnodig veel; verpakkingsmateriaal. zelfzorggeneesmiddelen Natusor Het potje Golden Naturals Allersolf van Natusor is amper voor een kwart gevuld met capsules. zelfzorggeneesmiddelen Sandoz Verpakking medicatie Sandoz is veranderd; er zitten minder tabletten in veel grotere verpakking. zelfzorggeneesmiddelen Bloem De voordeelverpakking van calcium- en magnesiumtabletten van Bloem bestaat tegenwoordig uit twee dozen met een grote doos eromheen. zelfzorggeneesmiddelen Kruidvat De potjes met voedingssupplementen van Kruidvat zijn maar voor de helft gevuld. zelfzorggeneesmiddelen Kruidvat De pot Vitamine D tabletten van Kruidvat zit voor minder dan de helft vol. zelfzorggeneesmiddelen Holland & Barrett Bij de Vitamine B12 tabletten van Holland & Barrett staat de grootte van het potje niet in verhouding tot de inhoud. zelfzorggeneesmiddelen Apotheek Apotheek gebruikt veel verpakkingsmateriaal. Medicijn is vier keer verpakt. Pagina 23 van 49

24 Sikis zalf van Galderma Nederland zit opeens verpakt in een kleinere zelfzorggeneesmiddelen Galderma Nederland tube; dat betekent meer verpakking. Waarom is dat zo? En kan de zalf niet verkocht worden in een pot? zelfzorggeneesmiddelen Holland & Barrett De verpakkingen van vitamine tabletten van Holland & Barrett zijn veel te groot. zelfzorggeneesmiddelen Lucovitaal De theezakjes van Lucovitaal Magnesium thee zitten alle apart verpakt in plastic. zelfzorggeneesmiddelen Otrivin Otrivin Baby Wegwerpdopjes zijn individueel verpakt. En een suggestie aan Otrivin om ze recyclebaar te maken. zelfzorggeneesmiddelen Baxter Er gaat (te) veel plastic om bij de apotheek/gezondheidszorg, en met name bij Baxter. zelfzorggeneesmiddelen Pensa Het potje Pantoprazol Pensa (maagbeschermer) is maar half gevuld. zelfzorggeneesmiddelen Apotheek Noordhove Als ik bij apotheek Noordhove mijn medicijnen ophaal, zijn deze verpakt in een plastic zakje. Dat is onnodig. zelfzorggeneesmiddelen Orthica Kunnen de flesjes visoliepillen van Orthica (Fish EPA original) hervulbaar worden? zelfzorggeneesmiddelen Holland & Barret 1. Potje Vitamine D pillen van Holland & Barret zit maar half vol. 2. Is het ook mogelijk dat er navulverpakking komt? zelfzorggeneesmiddelen Healthypharm Healthypharm stopt bijsluiters altijd bij medicijnen; bij herhaald gebruik is dat onnodig. zelfzorggeneesmiddelen Delta apotheek Bij Delta apotheek zijn de meeste medicijnen in plastic verpakt: onnodig. zelfzorggeneesmiddelen Apotheek Zuidlaren Apotheek Zuidlaren verpakt medicijnen (in doosje) in een plastic zakje. zelfzorggeneesmiddelen GlaxoSmithKline Imigran van GlaxoSmithKline zit tegenwoordig verpakt in strips van 2 in plaats van strips van 6, met meer verpakking. zelfzorggeneesmiddelen Sandoz Sandoz gebruikt teveel verpakking voor medicijnen (met name grote blisters). Verzoek om levering medicatie voor chronische patiënten in fles. zelfzorggeneesmiddelen UCB Pharma Neupro pleisters van UCB Pharma zitten in een te ruimte verpakking van geplastificeerd karton. zelfzorggeneesmiddelen BENU apotheek BENU Apotheek verpakt de medicijnen in extra plastic zak. zelfzorggeneesmiddelen Alcon Plastic flesje oogdruppels van Alcon is verpakt in aluminium in drie keer te groot doosje. zelfzorggeneesmiddelen Holland & Barret Het plastic potje vitamine D3 pillen van Holland & Barret is maar voor tien procent gevuld. zelfzorggeneesmiddelen Holland & Barrett Bij Ijzer en Vitamine C van Holland & Barrett zitten 30 kleine pilletjes in een veel te groot plastic potje. zelfzorggeneesmiddelen Philips Avent Zoogkompressen van Philips Avent zijn per stuk in plastic verpakt: onnodig. zelfzorggeneesmiddelen Ardo Zoogkompressen van Ardo zijn per stuk in plastic verpakt: onnodig. zelfzorggeneesmiddelen Sunwarrior Proteïnepoeder van Sunwarrior zit in een nieuwe verpakking die minder inhoud heeft, en bijna groter lijkt. zelfzorggeneesmiddelen Apotheek Bögels Bij Apotheek Bögels te Sint Annaparochie zit een extra plastic zakje om de medicijnen. zelfzorggeneesmiddelen Baxter Waar moet je medicijnzakjes van de baxterrol afdanken? zelfzorggeneesmiddelen UCB Pharma Neupro pleisters van UCB Pharma zitten in een te ruimte verpakking van geplastificeerd karton. zelfzorggeneesmiddelen Holland & Barrett Vitaminepotjes van Holland & Barrett zijn maar voor de helft gevuld. zelfzorggeneesmiddelen Apotheek De verpakking van melatoninr 1 mg (apotheek De Magistrale Bereider) zit in te grote verpakking. zelfzorggeneesmiddelen Teva De capsules van Pregabaline Teva 150 mg zitten op een doordrukstrip met veel lege ruimte. Genotsmiddelen Mascotte Op een pakje Mascotte vloei zit een magneetje zodat het pakje dicht blijft: overbodig. Pagina 24 van 49

25 Genotsmiddelen Mascotte Op een pakje Mascotte vloei zit een magneetje zodat het pakje dicht blijft: overbodig. Genotsmiddelen Marlboro Om pakjes sigaretten, zoals Marlboro, zit plastic: is dat nodig? Horeca - Foodservice Tiktak / Segafredo Theezakje van Tiktak / Segafredo (gebruikt in horeca): de verpakking is van folie met aluminium coating en het theezakje zelf is van kunststofgaas. Horeca - Foodservice HelloFresh HelloFresh gebruikt veel papier en plastic bij de bezorging van de boodschappenbox. Horeca - Foodservice Kiosk Bij Kiosk zijn alle broodjes voorverpakt in een papieren zakje met plastic doorkijkvenster. Twee suggesties om dit anders te doen. Horeca - Foodservice McDonald's Bij McDonald's krijg je ongevraagd veel verpakkingsmateriaal. Bij HEMA restaurants zitten koeken, donuts en dergelijke allemaal apart Horeca - Foodservice HEMA verpakt in plastic. Horeca - Foodservice Bryan s Kingcorner Bij Bryan s Kingcorner wordt patat ('meenemen') driedubbel verpakt. Horeca - Foodservice Jordan Jordan verkoopt tandenstokers die individueel verpakt zijn in plastic. Dat is onnodig. Horeca - Foodservice McDonald's McDonald's gebruikt teveel verpakking, met name om de hamburger. Horeca - Foodservice McDonald's McDonald's geeft bij afhalen nogal veel servetten per persoon mee. dranken Albert Heijn Afvalvraag: Volgens de verpakking mag de tray (zwart) waarin de bitterkoekjes van Albert Heijn zijn verpakt bij het plastic afval. Klopt dit? dranken Ekoplaza De verpakking van knäckebröd van Ekoplaza lijkt van papier maar er zit een dun laagje plastic overheen. dranken Ekoland De verpakking van crackers van Ekoland bestaat uit papier met een laagje plastic. Daarom moet hij bij het restafval i.p.v. bij het oud papier. dranken Deen Kartonnen bakje waar koekjes in zitten is voorzien van plastic coating. Door dit laagje is het niet te recyclen. dranken Katharos Katharos Griekse yoghurt is voorzien van aluminium deksel. Deze kan worden vervangen door een plastic deksel. dranken Yakult Kan het aluminium dekseltje op het Yakult flesje niet vervangen worden door een sluiting van ander materiaal? dranken Albert Heijn / Jumbo Albert Heijn verse sinaasappelsap (en andere verse sappen) zijn niet in elkaar te draaien en nemen daardoor veel ruimte in bij het PMD. dranken Diversen Bij veel merken thee zitten alle theezakjes in een kartonnen doos, en dan ook nog eens individueel verpakt in papier. Overdreven. dranken PLUS Bij PLUS zijn vleeswaren voorverpakt in een combi van plastic en papier. Laat zich niet makkelijk scheiden. dranken Pickwick Om de doosjes van Pickwick thee zit plastic. Dit is overbodig, en niet te recyclen. dranken Lipton Waarom heeft de thee van Lipton geen papieren zakje, katoenen touwtje en papieren kaartje ipv resp. nylon, nylon en plastic? dranken Capri-Sun Verzoek aan Capri-Sun om een verpakking die minder schadelijk is (laminaat aluminium en plastic). dranken Albert Heijn Er staat verkeerd weggooi advies op het melkpak van Albert Heijn halfvolle melk., namelijk restafval in plaats van PMD. dranken Lay's Vragen/suggesties m.b.t. verpakking chipszakken: 1. aparte inzameling, 2. onderzoek naar betere recycling 3. zijn er alternatieven? dranken Wasa dranken Pickwick (Afvalvraag) Bij welke afvalstroom hoort de verpakking doen van Wasa knäckebröd? De Pickwick theezakjes zitten in een papieren zakje in een kartonnen doosje, met hierom heen nog een plastic verpakking. dranken Valess Valess vegetarische burgers zijn veel te ruim verpakt (verpakking circa twee keer te groot). dranken Albert Heijn Soeppakket van Albert Heijn is qua inhoud/samenstelling mooi op maat, maar te veel verpakking: karton, plastic, en dan weer karton. dranken Kabrita Kabrita opvolgmelk (poeder) zit in een blik dat voor 60% is gevuld. dranken Jumbo Tempe van Jumbo (Veggie Chef) heeft een dubbele plastic verpakking. Pagina 25 van 49

26 dranken Albert Heijn Doosje pralines van Delicata, Albert Heijn, bestaat voor een derde uit een verhoogde onderkant. Dat is onnodig. dranken Page Page Groen & Zacht WC-papier was altijd verpakt per 9 rollen, maar is nu verpakt per 4 rollen. Dat betekent meer verpakkingsmateriaal. dranken PLUS De vleeswaren van PLUS zitten in grote plastic zakken met een plastic schaaltje eronder, en vaak plastic folies tussen de plakjes. Kortom teveel (plastic) verpakking. dranken Brouwerij 't IJ Brouwerij 't IJ gebruikt weggooiflesjes voor haar bier in plaats van statiegeldflesjes. Is dit milieu-onvriendelijk, of maakt het niet zoveel uit? dranken Jumbo De krentenbollen van Jumbo zitten in een plastic bakje in een plastic zak. dranken Pickwick De wikkel om het theezakje van 'Even bijkomen' groene thee van Pickwick heeft een aluminium laagje aan de binnenkant. Dat is milieuonvriendelijk ten opzichte van papier. dranken Albert Heijn De keuze voor plastic verpakking met aluminiumkleur voor de Perla espresso koffie van Albert Heijn is verwarrend in verband met weggooien. dranken Lay's Pleidooi voor een chipszak van recyclebaar materiaal. dranken PLUS Biologische rookworst van PLUS is in plastic geseald. Daaromheen zit nog een plastic bakje met daarin een absorberend matje. Dat is overbodig dranken Unox Waarom is de verpakking van alle rookworsten van Unox niet hetzelfde, namelijk van plastic? dranken Albert Heijn Bij welke afvalstroom moet de verpakking van diepvries groente van Albert Heijn? dranken Lidl Bij Lidl zit ieder stronkje witlof apart verpakt in plastic, en daaromheen weer een plastic zak. dranken PLUS Bij de PLUS hebben ze bij het fruit/groente twee soorten zakjes: plastic (HDPE code 2) en papier. Wat is de beste keuze? dranken Coca-Cola Waarom worden de kleine flesjes van Coca-Cola niet gemaakt van gerecycled plastic? De wafels met appel/kaneel-smaak en de wafels met honing van dranken Zonnatura Zonnatura hebben een verpakking van plastic met een aluminium coating aan de binnenkant. dranken Albert Heijn Verkeerd weggooi-advies op melkpak Albert Heijn. dranken Pickwick Er zijn veel theezakjes nodig om thee te zetten. dranken Albert Heijn Moet de verpakking van AH basic Oatmeal van Albert Heijn bij het plastic afval of bij het oud papier? dranken Simon Lévelt Verzoek om chips en koffie, bijvoorbeeld Simon Levelt, in een verpakking in een andere verpakking te doen dan plastic met een aluminium coating. dranken Jumbo De krentenbollen van Jumbo zitten in een plastic bakje en daaromheen zit een plastic zak. dranken Jumbo De speculaas van Jumbo zit in drie pakjes van elf verpakt, plus ribbeltjeskarton, plus gelamineerd plastic verpakking. dranken Jumbo Is het mogelijk de plastic zakjes voor verse, losse broodjes bij Jumbo te laten sluiten met een 'touwtje' van plastic? dranken Albert Heijn Albert Heijn verkoopt Griekse yoghurt in een plastic emmer. Is hier geen alternatief voor? dranken Albert Heijn De diepvries pangasius-filet van Albert Heijn zitten in een grote plastic zak, per stuk verpakt in plastic. dranken Albert Heijn De biologische hagelslag van Albert Heijn zit in een kartonnen doosje met een plastic raampje; dat is overbodig. dranken Bolletje De crackers van Bolletje zijn sinds enkele jaren in pakjes van vier in plastic verpakt; zonde van het plastic. dranken Albert Heijn De suikerwafels van Albert Heijn zijn per stuk verpakt in plastic, en vervolgens zit er nog plastic om de tien wafels samen. Pagina 26 van 49

27 dranken Natural temptation Thee van Natural temptation: een pakje waarin verpakte theezakjes zitten; dat is dubbelop. dranken Venz Er zit een plastic venster in het pak Tijgervlokken (hagelslag) van Venz. dranken Albert Heijn Al het verse brood bij Albert Heijn dient in plastic zakjes gedaan te worden in plaats van papieren zakjes. dranken Aldi Alle repenchocola van Aldi zitten in een folie van aluminium en papier. Dit is niet te recyclen. dranken Albert Heijn Het weggooi-advies op de verpakking van Albert Heijn biologische halfvolle melk lijkt niet te kloppen. dranken Senseo Waarom is het omhulsel van de Senseo koffiepads niet van biologisch afbreekbaar materiaal? dranken Vivera Waarom worden de vleesvervangers in niet-biologisch afbreekbaar plastic verpakt? dranken Jumbo Verkeerd weggooi advies op verpakking pasta van Jumbo. dranken Pickwick Waarom zijn theezakjes van Pickwick los in een papieren hoesje verpakt? dranken Jumbo Bij Jumbo zitten vier rozijnenbollen in een plastic zak, en in die zak zit ook nog in een plastic bakje. dranken Albert Heijn De panty's van Albert Heijn zitten driedubbel verpakt. dranken Legends of Tea dranken Becel dranken Unox dranken Lipton dranken Albert Heijn dranken Lenor dranken Ariel dranken Dash dranken Albert Heijn dranken Dolce Gusto dranken Lidl dranken Bueno dranken Pickwick dranken Albert Heijn dranken Albert Heijn dranken St. Hendrick dranken Arla dranken Enkhuizer Op het doosje van Legends of tea staat ten onrechte vermeld dat de theezakjes 'biodegradable' zijn. Bij welke afvalsoort hoort het doosje van Becel Biologisch? Het lijkt van plastic, met karton eromheen. Verzoek om duidelijke informatie op verpakkingen of het wel of niet PMD is. Het theezakje (driehoekje) van Lipton gemaakt is van nylon-achtige stof, en moet daarom bij het restafval. Waarom zijn de zakjes bij Albert Heijn waarin je fruit afweegt, en de zakjes bij het brood van plastic en niet van papier? De verpakking van 3 in 1 pods (wasmiddel) van Lenor is van plastic, dat bijdraagt aan de plastic soup. De verpakking van 3 in 1 pods (wasmiddel) van Ariel is van plastic, dat bijdraagt aan de plastic soup. De verpakking van 3 in 1 pods (wasmiddel) van Dash is van plastic, dat bijdraagt aan de plastic soup. De plastic verpakking van saucijzenbroodjes en dergelijke van Albert Heijn is vervangen door een kartonnen schaaltje met daaromheen een gecombineerd karton/plastic zakje. Dit is niet te recyclen. Mag ik de koffiecups van Dolce Gusto bij het plastic afval mag aanbieden? Lidl biedt verse broodjes aan en doet dit met zakjes van papier, met een plastic venster; deze zijn niet te recyclen. Bij Bueno zitten twee chocolade reepjes in een verpakking; deze zijn daarnaast ook nog beide verpakt in plastic. Om het papieren doosje van de meeste Pickwick theesoorten zit een plastic folie: onnodig. De verpakking van crème fraîche van Albert Heijn heeft een 'deksel' van plastic folie, met hier overheen ook nog een plastic deksel. Jammer dat de verpakking van veel soorten vegetarische melk van Albert Heijn bij het restafval moet. De rookworst van St. Hendrick zit dubbel verpakt, waarbij de omverpakking niet te recyclen is. De vermelding '100% ongebleekt, bruin karton' op het melkpak van Arla kan tot misverstanden leiden mbt afvalscheiding. Jodenkoeken van Enkhuizer zitten in een kunstof bus; is dat per se nodig? Pagina 27 van 49

28 dranken Sportlife, Smint, Tic- Tac Verzoek om verschillende verpakkingen kauwgum (Sportlife, Smint, Tic- Tac) net zo te verpakken als Fisherman's friends. dranken Smint De kauwgum van Smint zit in een doordrukstrip. dranken Tic Tac De mints van Tic Tac zijn verpakt in hard plastic; kan dat niet in papier? dranken Honey Spoon De plastic honinglepel van Honey Spoon zorgt voor plastic afval. dranken Dutch & Dapper De koekjes van Dutch & Dapper zijn dubbel verpakt. dranken Milner Milner verpakt haar plakken kaas in plastic, en doet een plastic velletje tussen elk plakje kaas. dranken Albert Heijn Albert Heijn huismerk verpakt haar plakken kaas in plastic, en doet een plastic velletje tussen elk plakje kaas. dranken Pickwick Om de kartonnen theedoosjes van Pickwick zit nog een plastic verpakking; dat is overbodig. dranken Unox De rookworst van Unox zit verpakt in plastic, met daarom heen een plastic-alu verpakking. Waarom dit materiaal? dranken Pickwick De theezakjes van Pickwick 'losse thee' zijn steeds vaker gemaakt van aluminium of plastic. Papier kan net zo goed. dranken Lipton De theezakjes van Lipton 'losse thee' zijn gemaakt van aluminium. Papier kan net zo goed. dranken G'woon dranken Bio+ dranken Bio+ dranken Boogmans & Kranenburg dranken Pickwick dranken Zonnatura dranken Albert Heijn dranken Lay's dranken Jumbo dranken Albert Heijn dranken HEMA De diepvries aardbeien van G'woon zitten in een aluminium gecoate plastic zak in een kartonnen doosje. De witte kool van Bio+ zit verpakt in plastic, maar kool ligt ook in de winkel zonder enkele vorm van verpakking. De gevriesdroogde bosvruchten van Bio+ zitten in twee zakjes van plastic met alumunium coating in een doosje. De Choco Koeken van Boogmans & Kranenburg (6 stuks) zitten allemaal individueel verpakt. Verzoek aan Pickwick om op de verpakking aan te geven of de theezakjes nog individueel in papier zijn verpakt. De havermout van Zonnatura zit in een plastic zak met daarom heen een doos. De doos is overbodig. De AH vezelrijke havermout vlokken zitten in een plastic zak met daarom heen een doos. De doos is overbodig. Vraag aan Lay's waarom hun chips niet is verpakt in plastic, zoals de producten van Boederijchips. De kant-en-klaar maaltijden van Jumbo gebruiken veel plastic; en nu is ook de 'sleeve' eromheen gemaakt van plastic. Zalmsnippers van Albert Heijn zitten in een plastic bakje met een plastic binnenbakje. Dat is een dubbelde verpakking. De zakjes die HEMA levert bij een rookworst bestaan uit papier met een plastic venster; dit is niet te recyclen. dranken Senseo De Latte macchiato classic van Senseo heeft wel heel veel verpakking. dranken Xylifresh dranken Lidl dranken Milner Kauwgum van Xylifresh heeft onnodig veel verpakking die bovendien (grotendeels) niet te recyclen is. Rivercote knäckebröd van Lidl zit met vier pakjes van vijf stuks in folie. Kan dat niet met 20 stuks in één verpakking? In de nieuwe verpakking van Milner zitten plastic 'interleaves' tussen de plakjes. Onnodig gebruik van plastic. dranken Albert Heijn Suggestie om melk in plastic zakken te gaan verkopen. Boogmans & De koeken (Hazelnoot rozijnen & pure chocolade) van Boogmans & dranken Kranenburg Kranenburg zitten apart verpakt. dranken Deen De ossenworst van de Deen zit dubbel verpakt in plastic. Pagina 28 van 49

29 dranken G'woon dranken Albert Heijn dranken Albert Heijn dranken Lidl dranken Ariël dranken Blokker dranken Albert Heijn Diepvries fruit van G'woon zit in een aluminium gecoate plastic in een kartonnen doosje. Dat is dubbelop. Verzoek aan Albert Heijn om plastic verpakking van één type materiaal, bij voorkeur PET. Tussen de plakjes Goudse 30+ kaas van Albert Heijn zit plastic folie: overbodig. Verzoek aan Lidl om de verpakking van Crownfield premium muesli van plastic te maken, en van een weggooiwijzer te voorzien. Ariël verkoopt haar pods in een dikke groene plastic opbergdoos. Waarom is er geen kartonnen navulverpakking? Soda van de Blokker zit verpakt in kleine stevige plastic emmer in plaats van plastic zak. Verzoek aan Albert Heijn om geen plastic verpakking te gebruiken bij komkommers en op de broodafdeling. dranken Albert Heijn Er zit veel (plastic) verpakking om de maaltijdsalades van Albert Heijn. dranken Albert Heijn Albert Heijn verpakt de verse sappen tegenwoordig in plastic in plaats van in glazen flessen: niet van deze tijd. dranken Chocomel Waarom heeft Chocomel een sleeve van een multilayer kunststof om een PET verpakking bij het flesje van 30 cl? Dit maakt het moeilijker te recyclen. dranken Albert Heijn De verpakking van Liefde en passiebrood van Albert Heijn is van papier en plastic: lastig van elkaar te scheiden. dranken Albert Heijn Er staat een verkeerd weggooi advies op de drankenkartons van Albert Heijn. Kan daar wat aan worden gedaan? dranken Albert Heijn Suggestie aan Albert Heijn om te gaan werken met een statiegeld systeem voor herbruikbare plastic bakjes. dranken Jumbo Suggestie aan Jumbo om te gaan werken met een statiegeld systeem voor herbruikbare plastic bakjes. dranken Valess Verpakking Valess vleesvervangers is vaak maar voor de helft gevuld. dranken Dash dranken Jumbo dranken Minute Maid De verpakking van 3 in 1 pods (wasmiddel) van Dash is van plastic, dat bijdraagt aan de plastic soup. Suggestie aan Jumbo om vleeswaren in plastic te verpakken in plaats van de verpakking van papier én plastic. De tray van Minute 24 flesjes appelsap van Minute Maid zit in plastic, en de flesjes ook. dranken Pickwick Kan Pickwick eenkops theezakjes produceren zónder papieren zakje? dranken Marmite Het glazen potje Marmite is vervangen door een plastic fles. Plastic is jammer en de fles is bovendien moeilijk leeg te krijgen. dranken Albert Heijn Sinds kort kun je bij Albert Heijn zelf de gekleurde en chocoladehagel vullen in plastic doosjes met plastic deksels. Is dat wel goed voor het milieu? dranken Jules Destrooper De koekjes van Jules Destrooper zitten in drievoudige verpakking. dranken Jumbo dranken Aldi dranken Tony's Chocolonely dranken Jumbo dranken Campina dranken Senseo Jumbo verpakt brood in papieren zakken met plastic venster; deze zijn niet te recyclen. De verpakking van de biologische koffie van Aldi bestaat uit een samenstelling van plastic en papier, en is daardoor niet te recyclen. De kadoverpakking van Tony's Chocolonely (6 reepjes in doosje) heeft 'loze ruimte' onderin de verpakking. Jumbo heeft plastic doppen op haar melkpakken. Weegt langere houdbaarheid melk op tegen al dat plastic? Campina heeft plastic doppen op haar melkpakken. Weegt langere houdbaarheid op tegen al dat plastic? De koffiepads van Senseo Café latte vanille en chocolade bevatten een plastic rondje. Is dat plastic nodig? Pagina 29 van 49

30 dranken Tempehting De tempeh van Tempehting zit dubbel in plastic verpakt. dranken Albert Heijn dranken Albert Heijn dranken Danio dranken Pickwick dranken Albert Heijn dranken Aldi dranken Napolina dranken Jumbo De grote zak geroosterde muesli sinaasappel gembersmaak van Albert Heijn is maar voor de helft gevuld. Boodschappen, online besteld bij Albert Heijn, worden geleverd in grote plastic zakken. De pot van Danio kwark is van plastic met een laagje papier aan de buitenkant, dat niet van het plastic verwijderd kan worden. Dit belemmert de recycling. twee vragen aan Pickwick: 1. Waarom zit het doosje van de thee van Pickwick in een plastic verpakking? en 2. Waarom zijn sommige theezakjes gemaakt van een kunststofachtig plastic? Verzoek aan Albert Heijn om gebruik plastic op de broodjesafdeling te minderen. Blikjes bier van Aldi zitten verpakt met een verpakking van plastic 'ringen' om een sixpack blikjes. Die ringen zijn gevaarlijk voor dieren. De pizzabodems van Napolina zitten per twee verpakt in plastic en vervolgens in karton. Dat laatste is overbodig. De krentenbollen van de Jumbo zitten verpakt in een plastic zak waarin weer een plastic bakje zit. dranken Senseo In de pads van Senseo Cappuccino zit een plastic verdeler (roostertje). dranken Albert Heijn dranken Pickwick Waarom verkoopt Albert Heijn de biologische eieren niet in kartonnen doosjes? De enkel kopstheezakjes van Pickwick Tea Master Selection Dispenser zit verpakt in meerdere lagen. Daarbij is het theezakje van plastic. dranken Lidl Waarom zitten er op pakken zuivel van de Lidl (Milbona) plastic doppen? dranken Markt Kaas op de markt wordt vaak verpakt in papier met aan de binnenkant een dunne laag plastic. Daardoor moet dit bij het restafval. dranken Kellogg's De kartonnen verpakking van Kellogg's cornflakes is veel groter dan nodig is gelet op de inhoud. dranken Albert Heijn Bij aanbieding van brood van Albert Heijn zijn twee halve broden goedkoper dan een hele. Dat betekent per saldo meer verpakkingsmateriaal. dranken Albert Heijn De nootjes van Albert Heijn, zijn sinds een tijd verpakt met een plastic wikkel om de plastic bakjes. Deze wikkels waren voorheen van papier. dranken Godiva Chocolaatjes van Godiva zijn dubbel verpakt. dranken Nestlé Bros melkchocolade mousse dessert: verpakking bestaat uit papier en plastic dat niet is te scheiden. dranken Ekoland De verpakking van knäckebröd van Ekoland is niet recyclebaar. dranken Albert Heijn Biologische runderballetjes van Albert Heijn (12 stuks) zitten in een voorgevormd bakje en dit bakje zit weer in een ander bakje. dranken Bradley's Bradley's thee heeft een milieuonvriendelijke verpakking. dranken Albert Heijn dranken Pickwick dranken Boogmans & Kranenburg dranken Quaker dranken Bolletje Kan Albert Heijn op de broodafdeling de plastic zakjes niet vervangen door papieren zakjes? De thee van Pickwick zit in een doosje, met daaromheen plastic folie. Is die folie wel nodig? De koeken van Boogmans & Kranenburg zijn dubbel verpakt. Ze zitten eerst met zes in een zakje, en zijn vervolgens ook nog eens individueel verpakt. In de verpakking van Quaker havermoutrepen zitten vijf stuks, terwijl er makkelijk zes in passen. Is de verpakking van Bolletje roggebrood in plastic niet schadelijker dan de combinatieverpakking van andere soorten roggebrood? Pagina 30 van 49

31 dranken Castello Verpakking blauwe kaas van Castello is aangepast naar plastic. dranken Zonnatura dranken Vegafit dranken Albert Heijn dranken Jumbo De doos Havermout Oergranenontbijt van Zonnatura is slechts voor de helft gevuld. Waarom zitten de vegaburgers van Vegafit in een zwarte plastic verpakking? Deze is niet te recyclen. De olijfolie van Albert Heijn huismerk zit tegenwoordig in een plastic fles (voorheen in glas): onverantwoord en onnodig. Om de tempeh van de Jumbo Veggie Chef zitten twee kunststof verpakkingen. dranken Albert Heijn Italiaanse kaas van Albert Heijn zit verpakt in een dubbele laag plastic. dranken Xylifresh dranken Aviko dranken Pickwick Verzoek om kauwgom van Xylifresh te verpakken in een recyclebare verpakking (ipv doordrukstrip). Moeten diepvrieszakken van Aviko (bijvoorbeeld de frietzakken) bij het plastic afval? De theezakjes van Groene thee met citroen van Pickwick zaten eerst in een papieren verpakking; nu in plastic. dranken Geska Zwitserse kaas Geska van Emmi heeft ineens een verpakking van plastic. dranken Jumbo dranken Komo dranken Mentos dranken Red Band dranken Lidl dranken Albert Heijn De beenham van Jumbo zit verpakt in plastic, en daaromheen zit nog een bakje. Bij Komo vuilniszakken zitten sluitstrips, die veel mensen niet gebruiken. Kunnen die niet los worden verkocht? De kauwgom van Mentos is driedubbel verpakt, met een laminaat zakje om de buitenkant. Elk snoepje Rood Fruit Suikervrij van Red Band zit apart verpakt in plastic. De verpakking van Twinkelz hagelslag van Lidl heeft overbodige plastic vensters aan de zijkant. Ecologisch toiletpapier van Albert Heijn is gerecycled en 'eco', maar de verpakking eromheen is van plastic. dranken Jumbo Vlees van Jumbo heeft teveel verpakkingsmateriaal. dranken Jumbo Koffiecapsules van Jumbo zitten in een zak in een doos. Daarnaast staat er verkeerd weggooi-advies op de doos. dranken Zuivelhoeve Waarom heeft de 450 gr. verpakking Boer'n yoghurt van Zuivelhoeve een extra plastic deksel? dranken Egg-Republic De scharreleieren van Egg-Republic zijn verpakt in plastic. Een kartonnen doosje is minder belastend voor het milieu. dranken Aldi Er staat een verkeerd weggooi advies op de verpakking van rijstwafels met kaassmaak van Snekkers. dranken Jumbo Pleidooi voor statiegeld op de plastic flessen voor het versgeperste sap bij Jumbo. dranken Affligem Waarom gaat Affligem niet over op het gebruik van statiegeldflessen? dranken Driehoek De verpakking van soda van Driehoek (Green Soap Company) is gegaan van een plastic zak naar een harde plastic fles. dranken Zonatura Rozijntjes van Zonnatura zijn driedubbel verpakt. dranken Albert Heijn De smeerbare roomboter van Albert Heijn is afgedekt met drie lagen. dranken Albert Heijn dranken Albert Heijn Er staat een verkeerd weggooi advies op de verpakking van bitterkoekjes van Albert Heijn. De verpakking van de vegetarische burgers van Albert Heijn is veel te groot. Pagina 31 van 49

32 dranken Merci De Merci chocolaatjes zijn driedubbel verpakt. dranken Old Amsterdam dranken Aldi dranken Albert Heijn dranken Albert Heijn dranken Pickwick Het kuipje van de smeerkaas van Old Amsterdam is van plastic en daar zit een kartonnen verpakking omheen. Er zit sinds kort een los kartonnen kapje om de dop van groentesap en groentesmoothie van Aldi. De nootjes van Albert Heijn in plastic bakjes zitten verpakt in teveel plastic. Bakvormpjes bij weggeefactie van Albert Heijn zitten in aluminium gecoat plastic. Teezakjes van Pickwick ('Joy of Tea') zitten verpakt in plastic zakjes, en het theezakje is van mylon. dranken Heineken Op een klein formaat flesje van Heineken zit geen statiegeld. dranken Aldi De Heerlijck banket vulkoeken van de Aldi zijn per stuk verpakt. dranken Albert Heijn Bakvormpjes bij weggeefactie van Albert Heijn zitten in aluminium gecoat plastic. dranken Geska Geska strooikaas heeft een nieuwe verpakking van plastic (was karton). dranken Edet dranken HEMA dranken HEMA dranken Lucullus dranken Alpro dranken Almhof dranken Heineken dranken Deen dranken Toblerone dranken Pickwick Nieuwe verpakking van de vochtige doekjes van Edet heeft een harde plastic sluiting in plaats van hersluitbare plastic lip. De verpakking van de biologische rookworst van HEMA is een combinatie van papier en plastic en is daardoor niet te recyclen. Tomsoesjes van HEMA zitten verpakt in een combinatie van papier en plastic; dit is niet te recyclen. De Indonesische kruiden (Dua Kuala) van Lucullus zijn driedubbel verpakt. Een nieuwe verpakking van Alpro soja yoghurt (400 gram) zit in net zo'n grote beker als de 500 gram. Almhof Hoekje - yoghurt voor één persoon met muesli - bestaat uit teveel verpakkingsmateriaal. Heineken verkoopt bierflesjes - 0,0 % alcohol - met een inhoud van 25 cl, zonder statiegeld. Superheldenkaartjes van Deen (kassa-actie) zijn verpakt in een folie met glanzende binnenkant. De chocoladereep van Toblerone is verpakt in aluminium folie in een kartonnen doosje. Pickwick 'Joy of Tea' zit in kartonnen doos, daarna in aluminium-achtige zak, en de theezakjes zitten in plastic. dranken Yakult Yakult zit verpakt in kleine porties, en daaromheen zit weer plastic. dranken Albert Heijn Bakvormpjes bij weggeefactie van Albert Heijn zitten in aluminium gecoat plastic. dranken Wasa De Rosemary & Sea salt delicate crackers van Wasa zitten verpakt in plastic zakjes maar er zit bovenaan aluminium tussen. Mogen ze bij het plastic afval? dranken Edet dranken Pickwick dranken Lay's dranken Albert Heijn dranken Marley Spoon Vochtig toiletpapier van Edet zit in een plastic verpakking, met een hardplastic sluitklepje, en vervolgens zit er ook nog een plastic zuignap aan. Thee van Pickwick zit in een te grote doos in een plastic zak; de theezakjes zijn van nylon. Waarom maakt Lay's geen chipszak die UV-bestendig, luchtdicht, vochtwerend is, én recyclebaar. AH Brabants Worstenbrood zit verpakt in een combinatie van plastic en papier: lastig te recyclen. De basmatirijst van Marley Spoon Het is wel eco maar de verpakking is een laminaat van plastic en papier, en daardoor niet recyclebaar. Pagina 32 van 49

33 dranken Lidl De kipfilet van Lidl zit in een vacuümfolie verpakt met daaromheen een plastic vleesbakje; dat is dubbelop. dranken Douwe Egberts Mogen de Douwe Egberts Lungo koffiecups van aluminium bij het PMD? dranken Witte Reus dranken Fair Trade dranken Albert Heijn dranken Albert Heijn dranken Pickwick Bij de grote actieverpakking van Witte Reus zit een aanzienlijk deel lucht in de verpakking. Bij Fair Trade Original thee zit elk theezakje in nog een papieren verpakking: overbodig. De koeken van Melk Biscuit van Albert Heijn zitten in een kartonnen verpakking, maar ook nog apart verpakt in plastic. De quiche van Albert Heijn is verpakt in plastic. Hier omheen zit een kartonnen verpakking met daarin verlijmd een plastic venster. Bij Pickwick Joy of tea zitten 15 zakjes thee in een plastic zak in een kartonnen doos. dranken Pickwick Pickwick Joy of tea is driedubbel verpakt. dranken Pickwick dranken Albert Heijn dranken De Kleine Keuken Pickwick Joy of tea zit in een enorme doos met daarin een plastic zak, en daarin theebuiltjes van plastic. Verzoek aan Albert Heijn om gebruik plastic op de broodjesafdeling te minderen. De verpakking van de biologische rozijntjes van De Kleine Keuken is voor de helft gevuld. dranken Albert Heijn Pasta van Albert Heijn huismerk zit in plastic, in karton. dranken Pickwick dranken Albert Heijn De mango thee van Pickwick zit verpakt in een kartonnen doosje met daar omheen plastic. Verzoek aan Albert Heijn om gebruik zelf meegebracht tasje toe te staan bij de notendispenser. dranken Piramide Klopt het weggooi-advies op de theeverpakking van Piramide? dranken Peijnenburg Peijnenburg verpakt elk plakje ontbijtkoek apart in plastic. dranken Nutella Er zit een kartonnetje in het deksel van de pot Nutella. dranken Lay's e zakken chips van Lay's zijn maar voor de helft gevuld; dat betekent teveel verpakking. dranken PLUS Waarom zit om elke paprika en (biologishe) courgette bij de PLUS een plastic laagje? dranken Albert Heijn In de koffiepads van Albert Heijn wordt plastic verwerkt, zodat ze niet in de groencontainer mogen. dranken Jumbo In de koffiepads van Jumbo wordt plastic verwerkt, zodat ze niet in de groencontainer mogen. dranken Senseo dranken Revolution In de koffiepads van Senseo wordt plastic verwerkt, zodat ze niet in de groencontainer mogen. Een theezakje van Revolution zit driedubbel verpakt; daarna ook nog in een doos. dranken Vicks Vicks keelpastilles zijn per stuk verpakt. dranken Albert Heijn dranken Pickwick, Simon Lévelt Ik wil graag weten waar de nieuwe duurzame vershoudzakjes van Albert Heijn van zijn gemaakt. Thee (Pickwick, Simon Lévelt) zit verpakt in teveel verpakkingsmateriaal. dranken Geska Geska strooikaas heeft een nieuwe verpakking van plastic (was karton). dranken After eight De chocolaatjes van After eight (Nestlé) zijn driedubbel verpakt. Pagina 33 van 49

34 dranken Albert Heijn dranken Pickwick De eetrijpe avocado's van Albert Heijn zijn per twee verpakt op een plastic 'schoteltje' in een plastic zak. Pickwick gebruikt voor de verpakking van haar thee ongelofelijk veel materiaal. dranken ABN/Amro ABN/Amro serveert in bedrijfsrestaurant thee met dubbele verpakking. dranken Lidl dranken Unox dranken Nespresso dranken Aldi dranken Jumbo Bij welke afvalstroom hoort de verpakking van Crownfield premium muesli van Lidl? De rookworst van Unox zit verpakt in plastic, met daarom heen een plastic-alu verpakking. Waarom? Jammer dat voor de verpakking van De verpakking van Nespresso L'Or koffiecups zoveel zwarte inkt wordt gebruikt. De Heerlijck banket vulkoeken van de Aldi zijn per stuk verpakt, op een plastic schaaltje.. Jumbo gebruikt sinds enkele maanden hersluitbare verpakkingen bij kaas- en vleeswaren, die groter is dan voorheen. dranken Cheestrings De staafjes kaas van Cheestrings zitten dubbel verpakt in plastic. dranken Verstegen dranken G'woon dranken Jumbo dranken Milka dranken Lipton dranken Mentos dranken Milner dranken Lidl Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen ANWB Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen Leen Bakker Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen HEMA Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen IKEA Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen Niet van toepassing Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen Melitta Klein potje saffraan van Verstegen zit in een groot plastic zakje: dubbelop. Diepvries fruit van G'woon zit in een 'zilveren' plastic zakje in kartonnen doosje. Op de verpakking van Jumbo chocolate cookies staat verkeerd weggooiadvies. De doos van 'Milka Naps Mix' bevat 30 stukjes chocolade, elk apart verpakt in plastic. Theezakjes van Lipton thee zijn van nylon en zitten verpakt in aluminium laminaat. Twee Mentos snoepjes verpakt in een verpakking van aluminium-plastic folie én papier. De verpakking van de jong belegen plakken kaas 20+ van Milner bevat teveel plastic. Er staat een verkeerd weggooi advies op de eierdoos van Kipster van Lidl. De labels aan kleding van ANWB zijn soms voorzien van een plastic coating. Door dit laagje is het niet te recyclen. Grote maat rolgordijn besteld bij Leen Bakker, zat in een standaardverpakking, met een grote plastic zak eromheen: overbodig. Bij HEMA zit tegenwoordig een plastic zakje om de panties in het kartonnen doosje. De gebruiksaanwijzing van een snijplank van IKEA was apart in plastic verpakt, terwijl de snijplank zelf al in plastic zat. Veel labels aan kleding zijn van gelamineerd karton, en dus niet te recyclen. Caffeo Barista Smart van Melitta zat in een doos, opgevuld met piepschuim. Kan opvulling niet met ander materiaal? Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen HEMA HEMA verkoopt onderbroeken op een plastic hangertje. Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen Melitta Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen HEMA Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen HEMA Melitta Barista Smart koffiemachine zit verpakt in een kartonnen doos met veel piepschuim. Kindersokjes van HEMA worden per 5 verkocht aan een plastic hangertje. De verpakking van onderbroeken van de HEMA bestaat uit karton met een plastic laagje. Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen Choizz Schoenen van Choizz hebben plastic kussentjes in de doos: overbodig. Pagina 34 van 49

35 Overig AXA Overig Philips Overig Panasonic Overig CBB Overig Ikea De verpakking van een AXA fietsslot bestaat uit papier met een plastic coating, en is daardoor niet te recyclen. Waarom zitten sommige (spaar)lampen van Plilips in een plastic blister verpakking en andere in kartonnen doosjes? Waarom zitten de batterijen van Panasonic in plastic blister verpakkingen terwijl andere merken met karton werken? CBB (Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden) verpakt magazines (braille) in plastic. Het pak Muffinsmix van Ikea: 1. Het is voor 3/4 gevuld met lucht en 2. Mag het bij het PMD? Overig Spotta Reclamedrukwerk van Spotta zit verpakt in plastic folie. Dat is niet nodig. Overig Lego Lego minifiguren worden verpakt in laminaat van plastic en aluminium. Is dat wel nodig? Overig Pf Magazine Tijdschriften, waaronder Pf Magazine, komen altijd in plastic verpakking: onnodig en belastend voor het milieu. Overig Spa Collection Hotelzeepje van Spa Collection is in plastic en in karton verpakt. Dat is dubbelop. Overig PostNL PostNL zet regelmatig veel extra plastic verpakking in, bijvoorbeeld bij actie met extra folders (melding door medewerker PostNL). Overig De Telegraaf Bijlage 'Vrouw' bij De Telegraaf wordt in een plastic hoesje geseald bij de krant gedaan. Overig KLM KLM gebruikt aan boord veel in plastic voorverpakte wegwerp producten. Overig Spotta Zou Spotta de post zonder plastic omhulsel kunnen bezorgen? Overig RIVM Bepaalde onderdelen van het Darmonderzoekpakket van het RIVM zijn nu van plastic, en kunnen net zo goed van papier zijn. Overig meerdere De verpakking/doos van kinderspellen is vaak veel te groot. Technologische industrie - Elektronica Philips Waarom zitten sommige lampen van Philips in een doosje en andere in een blisterverpakking? Technologische industrie - Elektronica Philips Technologische industrie - Elektronica KlikAanKlikUit Technologische industrie - Elektronica Philips Technologische industrie - Elektronica Oral-B Los lampje ('peertje') zit in een plastic blisterverpakking. Waarom niet in een kartonnen doosje? Afstandsbediening van KlikAanKlikUit zit in een kartonnen doos met daarom heen een grote plastic blisterverpakking; de blister is overbodig. De Philips Sonicare opzetborstels zitten per vier verpakt in een plastic doos die net zoveel massa heeft als de borstels zelf. Een elektrische tandenborstel van Oral-B zit verpakt in een blisterverpakking: overdreven veel plastic. Technologische industrie - Elektronica Miele Miele verstuurt een rubbertje in een veel te grote doos. Thuiswinkel John van G Een doosje oogschaduw, online besteld bij John van G, zat verpakt in een veel te grote doos. Thuiswinkel H&M Een online bestelling bij H&M werd geleverd in een veel te grote doos. Thuiswinkel Albert Heijn Twee zaken m.b.t. Albert Heijn online:1. bananen zitten altijd in plastic zak. 2. Je krijgt plastic en papieren tasjes. Dat is onnodig. Thuiswinkel Conrad Bestelling van schuurpapier bij Conrad wordt geleverd in veel te grote doos. Thuiswinkel HEMA HEMA gebruikt teveel verpakkingsmateriaal, zowel HEMA online, als de gewone winkel. Thuiswinkel Pull & Bear Online bestelling truien Pull & Bear zaten verpakt in een doos waar een plastic tas omheen zat. De truien waren elk verpakt in een plastic zak. Thuiswinkel Mannatech Drie potten voedingssupplement, besteld bij Mannatech, werden in een veel te grote doos verzonden. Thuiswinkel Albert Heijn Kunnen we niet alle boodschappen die we bestellen via AH pick up point in statiegeld kratten ontvangen? Thuiswinkel Drankdozijn.nl Vier flessen drank, besteld bij werden geleverd in een dozijndoos. Pagina 35 van 49

36 Thuiswinkel Vitalize De medicatie van Vitalize kwam eerst per brievenbusverpakking, maar nu in een grote doos met doordrukstrips. Thuiswinkel Bol.com Artikelen, besteld bij bol.com, werden beiden bezorgd in veel te grote doos. Thuiswinkel BCC Geheugenkaart voor fototoestel, besteld bij BCC, werd geleverd in veel te grote doos. Thuiswinkel Bol.com Cadeaukaart van bol.com zat in kartonnen envelop maat folio. Thuiswinkel Albert Heijn Een deel van de boodschappen, besteld bij Albert Heijn online, wordt bezorgd in plastic en papieren tassen. Thuiswinkel Conrad USB-kapjes besteld bij Conrad werden verstuurd in een veel te grote doos. Thuiswinkel Bol.com Scheerkoppen, besteld bij bol.com, werden geleverd met veel verpakkingsmateriaal. Kan bol.com bij de afhandeling van bestellingen inspelen op digitale ontwikkelingen? Thuiswinkel Plein - online drogisterij Tandragers, besteld bij Plein, online drogisterij, werden verstuurd in een veel te grote verpakking. Thuiswinkel Wehkamp Aftershave van Joop, besteld bij Wehkamp, zat in te veel verpakking. Thuiswinkel Wehkamp Zes boerenbond borden, besteld bij Wehkamp, werden geleverd in zes dozen. Thuiswinkel Thuisbezorgd.nl Thuisbezorgd.nl gebruikt (te) veel verpakkingsmateriaal. Thuiswinkel HEMA Een bamboebloempot, besteld bij HEMA online, zat in een veel te grote doos. Thuiswinkel Luxplus Stift om haargrens bij te kleuren, besteld bij webwinkel Luxplus, werd geleverd in veel te grote doos. Thuiswinkel Gamma Gehoorbeveiliging dopjes, besteld bij Gamma, werden geleverd in een veel te grote doos. Thuiswinkel Staples Solutions Staples Solutions verstuurt speakertje (namens Rabobank) in veel te grote doos. Thuiswinkel Drukwerkdeal.nl Drukwerkdeal.nl levert drie order op dezelfde dag, in drie aparte doosjes, met alle drie veel plastic verpakkingsmateriaal. Thuiswinkel Forever 21 Kledingmerk Forever 21 (online) gebruikt teveel plastic verpakkingsmateriaal. Thuiswinkel CoolBlue Een braadpan werd door Coolblue geleverd in een veel te grote doos. Thuiswinkel Bol.com Twee zakjes met prikkertjes, besteld bij Bol.com, werden opgestuurd in een veel te grote doos. Thuiswinkel Oliehandel.nl Kogellagervet, besteld bij Oliehandel.nl werd geleverd in een veel te grote doos. Thuiswinkel Albert Heijn / Etos Bij thuisbezorging Albert Heijn worden Etos artikelen standaard in een plastic tas geleverd. Thuiswinkel Viking Klein toetsenbord besteld bij Viking werd geleverd in veel te grote doos. Thuiswinkel Studers Studers bezorgde twee pasjes (die in je portemonnee passen) in een enorme kartonnen doos. Thuiswinkel Marlieenfelice.nl Twee handdoekhaakjes, besteld bij werden verzonden in te grote doos met veel verpakkingsmateriaal. Thuiswinkel Kruidvat Een online bestelling bij Kruidvat werd geleverd in een grote doos met onnodig plastic (Sealed air). Thuiswinkel Bol.com Sokkenklemmen, besteld bij Bol.com, werden geleverd in een te grote doos. Thuiswinkel Nikon Kleurenfilters voor flitser van Nikon weren toegestuurd in veel te grote doos. Thuiswinkel Baking-soda.nl Een bestelling bij Baking-soda.nl werd geleverd in een grote doos met een berg plastic beschermmateriaal. Thuiswinkel Douglas Een oogpotlood, besteld bij Douglas (online), werd bezorgd in een enorme doos. Thuiswinkel Douglas Cadeaupas besteld bij Douglas werd verstuurd in een te grote kartonnen doos. Sneakers, besteld bij FreshCotton, werden opgestuurd in een enorme Thuiswinkel FreshCotton doos. Pagina 36 van 49

37 Thuiswinkel H&M Bij online bestelling H&M wordt ieder kledingstuk in plastic verpakt. Thuiswinkel Alternate Bestelling bij Alternate.nl werd geleverd in twee veel te grote dozen. Thuiswinkel Coolblue Is de inkt van de dozen van CoolBlue biologisch afbreekbaar? Thuiswinkel Rituals Een lipstick en een minitube shampoo van Rituals waren verpakt in een veel te grote doos. Thuiswinkel Bol.com Bol.com verstuurt eyeliner in veel te grote doos. Pagina 37 van 49

38 De volgende meldingen kon het Meldpunt Verpakkingen niet in behandeling nemen. Branche datum bedrijf Korte omschrijving van de melding Horeca - Foodservice Horeca - Foodservice dranken dranken dranken dranken dranken dranken Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen Overig Overig Tang Dynastie Snackbar Kampen Albert Heijn Albert Heijn Albert Heijn Solevita Albert Heijn Calgon Ulla Popken Vriendenloterij Niet van toepassing Bij de Chinees Tang Dynastie (Almere Buiten) krijgt iedere klant vrijwel ongevraagd een tasje bij zijn bestelling, voor 5 cent. Snackbar geeft iedere klant ongevraagd een tasje bij bestelling, tegen betaling. Speelballetjes van Albert Heijn (cadeautje bij spaaractie) zijn gevuld met kleine plastic bolletjes: gevaarlijk voor milieu. Speelballetjes van Albert Heijn (cadeautje bij spaaractie) zijn gevuld met zijn gevuld met kleine plastic bolletjes: gevaarlijk voor milieu. Speelballetjes van Albert Heijn (cadeautje bij spaaractie) zijn gevuld met kleine plastic bolletjes: gevaarlijk voor milieu. Bussen limonadesiroop van Solevita zijn niet open te maken. Statiegeldbonnetjes van Albert Heijn moeten bij het oud papier. Op Calgon wasverzachter staat verkeerde informatie over de inhoud. Aanlevering kleding aan de winkel (door groothandel) gaat gepaard met veel verpakkingsmateriaal. Verzoek om ongewenste post te stoppen - in dit geval een munt van de Vriendenloterij. Melding over de prefab betonindustrie, waar veel onnodig verpakkingsmateriaal omgaat. Overig Bijenkorf Bijenkorf deelde gratis plastic tasjes uit voor natte paraplu's Diversen Kassabonnen zijn onnodig lang Nationale Postcode Loterij Postcodeloterij Verzoek om ongewenste post te stoppen Volkskrant stuurt ongevraagde brievenbusreclame (plastic De Volkskrant kaart). Verzoek om ongewenste post van de BankGiroLoterij te BankGiroLoterij stoppen Niet van toepassing Melding over een kliko die niet is geleegd. Nationale Postcode Verzoek om ongewenste post van de Nationale Postcode Loterij Loterij te stoppen. Pagina 38 van 49

39 Bijlage 3: Overzicht met toezeggingen (voorgenomen) verpakkingwijzigingen Voornemen tot aanpassing (29) AGF Melding: De knoflook van Proef zit verpakt in een plastic netje met een plastic label. Reactie Proef: Wij werken aan een composteerbaar alternatief voor het plastic netje. Diervoeding Melding: Het assortiment hondenkoekjes van Albert Heijn eigen merk zit in veel te grote dozen. Reactie Albert Heijn: Momenteel zijn we al in overleg met de producent van deze producten om de mogelijkheden op het gebied van verpakkingen te inventariseren. Graag wil ik hierbij wel aangeven dat het aanpassen van de verpakking een traject is wat de nodige tijd (meer dan 6 maanden) in beslag neemt. Daarbij willen we zo min mogelijk verpakkingen die reeds op voorraad zijn onnodig vernietigen. Concluderend, we nemen uw opmerking ter harte en zijn voornemens de verpakking aan te passen. Helaas zal om verschillende redenen het ontwikkelingstraject én voorkomen van verspilling voorlopig de huidige verpakking nog wel in onze schappen te vinden zijn. Melding: De doos van het Smølke kittenpakket is supergroot maar er zit bijna niks in. Reactie Smølke: De inhoud van het kitten pakket is wisselend. Omdat er soms grotere items bij zitten van partners, hebben we door voor dit formaat doos gekozen. Momenteel zitten er echter geen extra (grote) producten in het pakket waardoor het alleen de basisinhoud bevat. Momenteel is Smølke het kitten pakket en de distributie ervan opnieuw aan het vormgeven en dit verwachten we later dit jaar te implementeren. Het probleem van deze consument zal zich dan niet meer voordoen. zelfzorg Melding: Medicijnen van apotheek Langedijk zitten verpakt in (teveel) plastic. Reactie Apotheek Langedijk: Als reactie op de gebruikte verpakkingsmaterialen door onze leverancier, kan ik u het volgende berichten. Het gaat om een tijdelijke situatie van het gebruikte verpakkingsmateriaal (plastic) van onze leverancier in verband met de overgang naar een nieuw verpakkingssysteem. Bij dit nieuwe verpakkingssysteem wordt er gekeken naar een reducering van de hoeveelheid verpakkingsmateriaal per patiënt. Tevens wordt er gekeken naar een ander verpakkingsmateriaal dat aansluit bij de gestelde duurzaamheidsdoelstellingen anno Er wordt gestreefd om dit alles in het vierde kwartaal van 2018 te realiseren. Op dit moment wordt om veiligheidsredenen gekozen om de geneesmiddelen in meerdere zakken per patiënt te verpakken. Het gereedmaken van medicatie die de klant voor langere tijd gebruikt, vindt op een andere locatie plaats dan de apotheek waar de klant deze ontvangt. Omdat deze recepten vaak bestaan uit een combinatie van meerdere verpakkingen en geneesmiddelen, worden deze gebundeld in een transparante verpakking. dranken Melding: Verzoek aan Capri-Sun om een verpakking die minder schadelijk is (laminaat aluminium en plastic). Pagina 39 van 49

40 Reactie Capri-Sun: We werken eraan om al onze verpakkingen volledig recyclebaar te maken, zonder concessies te doen op deze essentiële eigenschappen. Momenteel is 60% van onze verpakking een kartonnen doos, die volledig recyclebaar is en we hebben het gewicht van de folielaag in onze pouches in de laatste 10 jaar met 25% verminderd. We streven naar 100% recycleerbare verpakkingen voor Capri-Sun in 2025 en zullen oplossingen zo snel mogelijk implementeren. Melding: De verpakking van de biologische koffie van Aldi bestaat uit een samenstelling van plastic en papier, en is daardoor niet te recyclen. Reactie Aldi: Naar aanleiding van deze melding hebben wij de mogelijkheden onderzocht een wikkel alleen van papier te gebruiken. Dit bleek inderdaad mogelijk zonder dat dit andere functies van de verpakking, zoals transport en houdbaarheid, nadelig beïnvloedt. Daarom passen wij de verpakkingen van de volgende Markus producten aan naar alleen papieren wikkels: Biologische Fairtrade filterkoffie, Filterkoffie Cafeïnevrij, Filterkoffie Goud, Filterkoffie Rood. Dit betekent dat, wanneer de verpakking is aangepast, voor al deze Markus producten de papieren buitenwikkel bij het oud papier weggegooid mag worden en de aluminium binnenkant bij het restafval. Melding: De krentenbollen van de Jumbo zitten verpakt in een plastic zak waarin weer een plastic bakje zit. Reactie Jumbo: Volgend jaar (2019) willen we het bakje weg laten zonder dat dit kwaliteitsverlies veroorzaakt. Melding: Bros melkchocolade mousse dessert: verpakking bestaat uit papier en plastic dat niet is te scheiden. Reactie Bros: De verpakking van de Bros Melkchocolade Mousse zal in september worden aangepast, zodat het door u geschetste probleem wordt opgelost. Melding: Pleidooi voor een chipszak van recyclebaar materiaal. Reactie Lay s/ PepsiCo: PepsiCo is nooit gestopt met onderzoek naar hoogwaardige verpakkingsmateriaal dat niet alleen de kwaliteit van onze producten garandeert maar ook het milieu spaart. PepsiCo heeft als doelstelling dat 100% van de verpakkingsmaterialen voor 2025 geschikt zijn voor hergebruik of recyclebaar. Melding: Is het mogelijk de plastic zakjes voor verse, losse broodjes bij Jumbo te laten sluiten met een 'touwtje' van plastic? Reactie Jumbo: We zijn er ons van bewust dat verpakkingen die uit één materiaal bestaan, gemakkelijker te recyclen zijn. Daarom zijn we momenteel aan het onderzoeken of we de broodzakjes kunnen vervangen door een alternatief zonder touwtje. We verwachten dat we binnen afzienbare tijd op dit alternatief kunnen overstappen. Melding: De rookworst van St. Hendrick zit dubbel verpakt, waarbij de omverpakking niet te recyclen is. Reactie St. Hendrick: De 'omverpakking' om de rookworst heeft als doel om de etiketten goed zichtbaar op het product te plaatsen. We moeten veel info op de verpakking zetten zoals ingrediënten, voedingswaarden en dergelijke. We zijn nu wel bezig om een omverpakking ofwel een tweede verpakking te gaan gebruiken die wel volledig de GTF bak in kan. Na de zomer verwachten we deze in gebruik te gaan nemen. Melding: De koekjes van Dutch & Dapper zijn dubbel verpakt. Reactie Dutch & Dapper: Ook wij zijn van mening dat het gebruik van verpakkingsmateriaal voor de koeken best veel is. Wij verwachten september te komen met een andere verpakkingsvorm voor dit product. We zullen dan de overweging meenemen om het materiaal gebruik verder terug te brengen. Melding: Zalmsnippers van Albert Heijn zitten in een plastic bakje met een plastic binnenbakje. Dat is een dubbelde verpakking. Pagina 40 van 49

41 Reactie Albert Heijn: Er is inmiddels opdracht gegeven aan deze nieuwe producent om aanpassingen door te voeren om een enkelvoudige verpakking te gaan produceren. We hebben nog geen concrete timing wanneer dit gerealiseerd is. Melding: De zakjes die HEMA levert bij een rookworst bestaan uit papier met een plastic venster; dit is niet te recyclen. Reactie HEMA: Het is de bedoeling dat vanaf 2019 de zakjes van 100% papier worden. Hiertoe wordt momenteel het een en ander uitgezocht wat betreft materiaal en houdbaarheid. Melding: De grote zak geroosterde muesli sinaasappel gembersmaak van Albert Heijn is maar voor de helft gevuld. Reactie Albert Heijn: We hebben dit zelf ook geconstateerd, hoewel we hier in de ontwikkelingsfase wel degelijk op gelet hebben. We werken eraan om de hoeveelheid product en verpakking in verhouding te brengen. Dit neemt wel enige tijd in beslag. Melding: Het theezakje van Bradley s is van nylon gemaakt en is niet recyclebaar. Reactie Bradley s: Voor het nylon theezakje is een duurzamer alternatief beschikbaar in de vorm van soilon. Dit materiaal is vervaardigd uit biomassa en is biologisch afbreekbaar. We hebben de ambitie om in de loop van 2019 de nylon theezakjes te vervangen door soilon. Melding: Waarom zitten de vegaburgers van Vegafit in een zwarte plastic verpakking? Deze is niet te recyclen. Reactie Vegafit: Ons merk Vegafit gaat over naar transparante schalen. Tevens willen wij u ook informeren dat wij geïnvesteerd hebben voor onze Vegafit Bio line in biologisch afbreekbare bakjes. Melding: Ecologisch toiletpapier van Albert Heijn is gerecycled en 'eco', maar de verpakking eromheen is van plastic. Reactie Albert Heijn: Momenteel wordt de verpakking van ons ecologisch toiletpapier gemaakt van zogenaamd Granic folie. Echter, nu is bij ons bekend geworden dat toevoegingen aan deze folie ervoor zorgen dat de verpakking niet gerecycled kan worden, werken we aan een nieuwe verpakking, gemaakt van gerecycled kunststof. De productietesten met gerecyclede folie starten op korte termijn. Melding: Er staat een verkeerd weggooi advies op de rijstwafels van Aldi. Reactie Aldi: Helaas is bij deze verpakking inderdaad per ongeluk een foutief weggooiwijzer logo aangebracht. Dit gaan wij aanpassen. De juiste weggooiwijzer moet zijn: verpakking bij restafval. Melding: Er zit sinds kort een los kartonnen kapje om de dop van groentesap en groentesmoothie van Aldi. Reactie Aldi: Op dit moment hebben wij tijdelijk voor een beperkt aantal flessen een kartonnen kapje toegevoegd. Dit is omdat dit product pas sinds relatief kort bij ons in de winkels verkrijgbaar is en wij tijdelijk meer informatie hierover aan de klant willen vertellen. Binnenkort zullen de sappen en smoothies weer in de gewone fles worden aangeboden, zonder kartonnen kapje. Melding: Tomsoesjes van HEMA zitten verpakt in een combinatie van papier en plastic; dit is niet te recyclen. Reactie HEMA: We hebben deze verpakking tegen het licht gehouden. Over 4 weken zullen alle soesjes in een duurzamer kartonnen bakje worden verpakt met flowpack. Alleen de glutenvrije soesjes blijven in blister verpakt. Zodra er een betere manier van verpakken beschikbaar komt voor glutenvrij gaan we daar op over. Melding: De Indonesische kruiden (Dua Kuala) van Lucullus zijn driedubbel verpakt. Reactie Alpro: We hebben dit bij de fabrikant in Indonesië enkele maanden geleden reeds 'aangezwengeld'. Op dit moment is men bezig met de aanpassingen van de verschillende verpakkingen, er komt een voorgedrukte aluminium folie als eindverpakking waardoor het Pagina 41 van 49

42 'plastic zakje, papieren hoesje met foto en de folieverpakking' komen te vervallen. Het is de bedoeling dat er overblijft: Aluminium verpakking met opdruk en binnenzakje. De eerste nieuwe verpakkingen zijn reeds gereed en worden medio november verscheept. Melding: Op een klein formaat flesje van Heineken zit geen statiegeld. Reactie Heineken: In eerste instantie hebben we gekozen om Heineken 0.0% in onze gemaksverpakking van 6 flessen à 25cl te introduceren. Voor de consument handig om mee te nemen. Inmiddels hebben we daarnaast het 12-pack geïntroduceerd. Wij zijn er momenteel druk mee bezig om Heineken 0.0% ook uit te leveren in een krat met statiegeld flessen aan supermarkten. Op dit moment zijn deze alleen nog maar voor onze horecagelegenheden beschikbaar. Elektronica Melding: Caffeo Barista Smart van Melitta zat in een doos, opgevuld met piepschuim. Kan opvulling niet met ander materiaal? Reactie Melitta: We hebben het opgenomen bij ons hoofdkantoor in Duitsland. Daar is het op dit moment in behandeling. U kunt erop vertrouwen, dat we er serieus mee bezig zijn om het piepschuim te vervangen door karton. Helaas is niet bekend wanneer het doorgevoerd gaat worden. Mode, interieur, tapijt, textiel en Sportartikelen Melding: Schoenen van Choizz hebben plastic kussentjes als opvulmateriaal in de doos: overbodig. Reactie Choizz: We hebben onze leverancier op de hoogte gesteld van het verpakkingsmateriaal en hij zou dit dan ook doorgeven aan de fabriek. Voor aankomend seizoen gaat het helaas niet meer lukken om het plastic te vervangen. Maar wij zullen er zeker naar streven om voor onze aankomende collecties het plastic te laten vervangen door papier. Thuiswinkel Melding: Vier flessen drank, besteld bij werden geleverd in een dozijndoos. Reactie Drankdozijn: Momenteel worden alle bestellingen nog in de dozijndoos verzonden, maar wij zijn wel bezig met het testen van een kleinere verpakking. Naast het feit dat onze bedrijfsnaam op deze doos is gebaseerd, is een belangrijke reden voor het gebruik ervan dat wij een volautomatische inpakstraat hebben laten bouwen. Deze machine is op maat gemaakt voor onze verzenddoos. Via de machine kunnen wij tot op de fles nauwkeurig achterhalen wat wel of niet in een verzenddoos heeft gezeten, doordat de inhoud gewogen en gefotografeerd wordt. Ons controlesysteem is hier dan ook op berust. Mocht u het leuk vinden wat over ons inpakproces te lezen, dat kan hier: Op dit moment zitten wij in een vergevorderde fase om een doos speciaal voor één fles in gebruik te nemen, waarbij nu gekeken wordt naar hoe deze doos met onze machine kan samenwerken. De volgende stap is om ditzelfde te doen met een halve dozijndoos, zodat wij alle gangbare maten in huis hebben. Inmiddels gewijzigde verpakking (15) Pagina 42 van 49

43 AGF Melding: Onder de paprika's van Hoogvliet - per drie stuks verpakt - zit tegenwoordig een zwart plastic schaaltje. Reactie Hoogvliet: Om minder plastic in te zetten hebben wij besloten om de schaal weg te gaan laten. Wij hebben de opdracht gegeven de schaal voortaan niet meer te gebruiken. Melding: Paprika s van Aldi zitten binnen de plastic zak ook nog eens in een zwart plastic bakje. Reactie Aldi: Wij zijn het ermee eens dat het verpakkingsmateriaal van onze drie kleuren paprika verminderd kan worden zonder de voedselveiligheid in gevaar te brengen. Daarom verkopen wij vanaf heden onze paprika s zonder het zwarte plastic bakje. De foto laat zien, dat onze paprika s nu alleen nog verpakt zijn in een plastic zak. Deze is nodig om de paprika s gezamenlijk te verkopen. Melding: De groenteafdeling van Deen gebruikt papieren zakken met een plastic venster. Dit is niet wenselijk vanuit recycling-perspectief. Reactie Deen: Wij gaan stoppen met deze zakken zodra de voorraad op is. Daarnaast zijn wij op de groente afdeling al gestopt met de plastic zakjes. Wij hebben nu 100% recyclebare zakjes die gemaakt zijn van suikerriet. Melding: Er zit een metaalsticker op de schil van Nature's Pride mango. Reactie Nature's Pride: Eén van de maatregelen die wij in dat kader eerder dit jaar hebben genomen is de stickers met aluminium filmpje te vervangen door volledig papieren stickers. Doe het zelf, Bouw en Tuin Melding: Het plastic doosje met schroeven van Gamma kan zeker voor de helft kleiner of gewoon in karton worden verpakt. Reactie Gamma: In de nieuwste Gamma s zijn veel ijzerwaren los (zonder verpakking) en per stuk te koop. zelfzorg Melding: Als ik bij de apotheek mijn medicijnen ophaal zijn deze (sinds kort) verpakt in doorzichtige plastic zakjes. Voorheen zaten de medicijnen in papieren zakjes. Reactie Apotheek Zuidlaren: Door personeelsproblemen hebben wij in Apotheek Zuidlaren sinds vorig jaar november tijdelijk voor een werksysteem gekozen waarbij de herhaalgeneesmiddelen door de groothandel worden verpakt. In de apotheek vindt er een laatste controle plaats. Deze controle is natuurlijk veel gemakkelijker door transparante verpakkingsmateriaal en helaas van plastic. Dit is trouwens een werksysteem dat landelijk wordt toegepast. Ik heb uw klacht ook neergelegd bij de groothandel. Het zal echt een moeilijke opgave worden om transparante papieren zakjes en tasjes te vinden. Maar wie weet lukt dat. Per 1 oktober 2018 zijn wij weer overgestapt op het oude systeem. Of het allemaal beter voor het milieu is betwijfel ik omdat tegenwoordig ook water schaars is en voor het maken van papieren zakjes veel water en veel bomen nodig zijn. Misschien moeten wij overwegen de klant het zonder tasje of zakje mee te geven. Een overweging waard. Zie ook: Horeca - Foodservice Melding: HelloFresh gebruikt veel papier en plastic bij de bezorging van de boodschappenbox. Reactie HelloFresh: We hebben voor de box dit jaar 20% minder karton gebruikt door voor dunner karton te kiezen en hebben we onze receptkaarten net vervangen door dunner en meer duurzaam papier. Daarnaast vind je onze zoete aardappelen sinds kort zonder plastic verpakking in de box. Pagina 43 van 49

44 dranken Melding: De diepvries pangasiusfilet van Albert Heijn zitten in een grote plastic zak, per stuk verpakt in plastic. Reactie Albert Heijn: Wij kunnen u melden dat wij vanaf begin mei 2018 de filets niet meer individueel zullen verpakken. In plaats daarvan worden de filets voorzien van een dun laagje ijs waardoor ze in de diepvries niet uitdrogen. Melding: Milner verpakt haar plakken kaas in plastic, en doet een plastic velletje tussen elk plakje kaas. Reactie Milner: We hebben de verpakking van Milner plakken vernieuwd. En zijn van een hard plastic verpakking naar een envelop verpakking gegaan. We hebben daar een enorme stap gemaakt in het reduceren van de hoeveelheid plastic. Bij die wijziging zijn we ook overgegaan van zes dikkere plakken naar zeven dunner gesneden plakken. Het scheiden van plakken is technisch een moeilijk proces. De dikte van plakken bepaalt ook of plakken makkelijk aan elkaar blijven plakken of breken. Voor de nieuwe zeven plakken dikte voldeden de oude scheidingsvellen niet. Dat is de reden dat we naar de nieuwe plastic scheidingsvellen zijn overgestapt. Overigens loopt er momenteel een onderzoek of we deze op termijn ook weer aan kunnen passen naar een papieren vel. Maar vooralsnog is de uitkomst daarvan negatief. Concluderend kunnen we zeggen dat we de papieren vellen hebben vervangen door plastic vellen maar totaal een enorme reductie in de hoeveelheid plastic hebben weten te realiseren door de overgang van de oude hard plastic verpakking naar de nieuwe. Melding: In de nieuwe verpakking van Milner zitten plastic 'interleaves' tussen de plakjes. Onnodig gebruik van plastic. Reactie Milner: zie hierboven Melding: De kadoverpakking van Tony's Chocolonely (6 reepjes in doosje) heeft 'loze ruimte' onderin de verpakking. Reactie Tony's Chocolonely: Op 29 augustus 2017 lanceerden we voor het eerst Tony s Proeverijtje. Een doosje met daarin alle zes ongelijk verdeelde kleintjes. Zo hoef je niet te kiezen, maar kun je ze allemaal proeven. Bij de ontwikkeling van het doosje hebben we er onder andere rekening mee gehouden dat het doosje los in de schappen kwam te staan en dus breed genoeg moest zijn om niet al snel om te vallen. Wat we ons niet realiseerden was dat het voor consumenten over kon komen alsof er een extra laag chocolaatjes onder zat (de inhoud staat immers ook voorop de verpakking vermeld: 6x47/50 g.). Het was pas na lancering dat enkele van onze chocofans ons hierop wezen en dat we ons realiseerden dat de verpakking niet optimaal was. We zijn hierop direct aan de slag gegaan en hebben een nieuwe verpakking ontwikkeld. Deze nieuwe verpakking is begin februari 2018 de markt in gestroomd. De nieuwe verpakking ligt strak om de reepjes heen, waardoor het nu heel duidelijk is dat het om zes reepjes gaat. Melding: Op de broodafdeling van de Albert Heijn kun je zelf je harde broodjes uitkiezen. Om deze broodjes te vervoeren hangen er plastic zakjes. Ik vind dat hier nodig eens verandering in moet komen. Reactie Albert Heijn: Naast de plastic zakjes voor losse broodjes biedt Albert Heijn sinds 10 september 2018 een herbruikbaar (wasbaar) tasje aan als alternatief: het AH Verszakje. Deze kan gebruikt worden in plaats van het plastic tasje op de Groente-, Fruit- en Broodafdeling, waarbij we de klant een keuze bieden. Voor meer informatie verwijzen wij u naar onze website of klik op onderstaande link: Melding: Italiaanse kaas (Grana Padano) van Albert Heijn zit verpakt in een dubbele laag plastic. Pagina 44 van 49

45 Reactie Albert Heijn: In augustus 2018 is tijdens het verwerken van de Grana Padano geconstateerd dat er licht beschadigde verpakkingen Grana Padano zijn aangeleverd door de leverancier. In overleg is toen besloten om een extra krimpverpakking om de Grana Padano aan te brengen zodat gesloten product aan de consument kon worden uitgeleverd. De belangrijkste reden hiervoor is het voorkomen van voedselverspilling. Belangrijk om te vermelden is dat het een éénmalige actie betreft. Melding: De verpakking van soda van Driehoek (Green Soap Company) is gegaan van een plastic zak naar een harde plastic fles. Reactie Green Soap Company: Wij zijn sinds 1 november 2017 eigenaar van het merk Driehoek; daarvoor was het merk eigendom van Unilever. De overgang van zak naar fles was door Unilever gedaan. Op dat moment zat de soda in de fles zoals op uw afbeelding te zien is. Wij zijn toen gelijk over gestapt naar een kartonnen verpakking voor de soda. Hiermee hebben we de hoeveelheid plastic en ook de milieubelasting van de soda verpakking terug gebracht. Melding: Een theezakje van Revolution zit driedubbel verpakt; daarna ook nog in een doos. Reactie Revolution: De kartonnen verpakking zit in plastic folie. Deze folie is bij leveringen die dateren van het laatste kwartaal van 2018 niet meer aanwezig waardoor verbruik van plastic substantieel verminderd is. Pagina 45 van 49

46 Bijlage 4: Overzicht van antwoorden van bedrijven waar consumenten niet tevreden mee waren Melding: Dit hotelzeepje van Spa Collection is in plastic en in karton verpakt. Dat lijkt me niet nodig. Alleen karton is toch wel genoeg? Reactie Spa Collection: Zeep is een gevoelig product dat beschermd moet worden. De plastic verpakking is nodig om de houdbaarheid te verlengen en de zeep te beschermen tegen invloeden van de omgeving. De kartonnen verpakking beschermt het product tijdens het transport omdat het steviger is dan alleen het plastic. We hebben gekeken naar het verpakken in alleen karton, maar dan zou het karton bewerkt moeten worden om de kwaliteit van het product te kunnen garanderen. Deze bewerking is niet bewezen milieuvriendelijker dan de huidige verpakkingsmethode, omdat er dan chemicaliën aan het karton toegevoegd moeten worden. Vervolgreactie consument: Ik ben het niet eens met de reactie van Spa Collection. De houdbaarheid van hotelzeepjes hoeft niet lang te zijn, want de omloopsnelheid is groot. Is het karton nodig om de zeepjes tijdens transport te beschermen? Hoe vervoert Spa Collection de zeepjes? Los in een vrachtruim? Waarschijnlijk niet, die zitten met z'n allen vast stevig beschermd in een doos, en een extra kartonnetje lijkt me daar niet voor nodig. Het argument dat je dan het karton moet bewerken, snijdt mijns inziens ook geen hout. Dit zou alleen relevant zijn, als het karton gerecycled werd. Het kartonnetje om het zeepje belandt waarschijnlijk in de gewone prullenbak. Het lijkt me sterk dat het kamermeisje de kartonnetjes eruit vist om bij het oud papier te gooien. Wat mij beter lijkt is om alleen een kartonnetje (al dan niet bewerkt) om het zeepje te doen. Vervolgreactie Spa Collection: We hebben nogmaals gekeken naar het verpakken in alleen karton, maar dan zou het karton bewerkt moeten worden. Op zeepjes kunnen namelijk schimmels gaan groeien als ze niet in een droge omgeving bewaard worden. Vaak wordt het karton dan bespoten met een schimmeldodend middel. Dit middel is niet bewezen milieuvriendelijker dan de huidige verpakkingsmethode. We zijn nog op zoek naar milieuvriendelijkere alternatieven van dit middel. Zodra we dit hebben gevonden en uitgetest zullen we overgaan op alleen kartonnen verpakkingen, tot die tijd moeten we helaas de dubbele verpakkingen blijven gebruiken om de kwaliteit van de zeepjes te garanderen. Melding: De verpakking van het AXA fietsslot dat ik vanmiddag kocht leek in eerste instantie alleen uit papier te bestaan, maar toen ik het losscheurde zag ik een plastic coating over dit papier heen zitten. De verpakking was alleen bestemd om de specificaties van het slot weer te geven, niet om het product te beschermen. Dus ik vroeg mij direct af: waarom zit er een plastic coating over het papier? Noch het papier noch het plastic is zo te recyclen. Een verpakking van enkel papier of enkel plastic was hier ook goed mogelijk geweest. Hopelijk een aansporing voor AXA om over circulaire verpakkingen na te denken. Reactie AXA: Onze verpakkingslijn bestaat uit meerdere type verpakkingen. Hier proberen wij één lijn in te maken die voor doosjes, kaarten en dergelijke uniform is. Een volledig plastic kaart past daardoor niet bij de complete uitstraling. Waar mogelijk proberen we het zo recyclebaar mogelijk te maken: bij sommige verpakking zit het plastic los van het karton. Overigens lamineren we onze verpakkingen om de volgende redenen: Behoud van kleur - De kleur oranje is gevoelig voor UV licht. Indien we geen laminaat laagje zouden gebruiken zou onze oranje kleur in korte tijd geel zijn. Behoud van netheid - De kaart wordt beschermd tegen blijvende vlekken van vingers / viezigheid als iemand de verpakking uit het schap pakt en daarna weer terug hangt. Bescherming tegen vocht - Karton trekt vocht aan en wordt daardoor bobbelig en minder fraai. Pagina 46 van 49

47 Professioneel A merk - AXA is een professioneel A merk; onze verpakking draagt bij aan de hoogwaardige uitstraling. De kleuren combinatie, de finish van het materiaal, de juiste informatie dragen allemaal bij aan deze uitstraling. Verder leveren wij veiligheid en beveiligingsproducten; het is belangrijk dat onze klanten vertrouwen hebben in deze producten. Immers als je je fiets op slot zet wil je er van uitgaan dat hij er nog staat als je terug komt. Een professionele / schone / kleurvaste verpakking draagt bij aan het vertrouwen in het product. Vervolgreactie consument: Kan ik reageren op de reacties op de melding? Duurzaamheid & recyclebaarheid is namelijk in geen enkele van de antwoorden die ik terugkrijg terug te vinden, het gaat allemaal over uitstraling, brand identity, kleurbehoud. Ik wil graag antwoorden die ingaan op het behoud van grondstoffen, cradle2cradle ontwerp en hoe deze verpakkingen passen in een circulaire economie, of hoe de producenten denken hier naartoe te gaan werken. Ik zie dit in geen enkele van de antwoorden terug. Ik zou me bijvoorbeeld bij de verpakking van AXA sloten kunnen voorstellen dat AXA gaat werken aan een volledig PE plastic verpakking waar de kleuren in geïntegreerd zitten. Of een dun stalen plaatje met print. Ik hoor graag hoe dit meldpunt ingezet kan worden om daadwerkelijk naar duurzamere verpakkingen toe te werken, want nu slaat het nog volledig de plank mis. Vervolgreactie AXA: Onze verpakkingslijn bestaat uit meerdere type verpakkingen. Hier proberen wij één lijn in te maken die voor doosjes, kaarten etc. uniform is. Waar mogelijk proberen we het zo recycle baar mogelijk te maken (bij sommige verpakking zit het plastic los van het karton). Een volledig plastic kaart past daardoor niet bij de complete uitstraling. Melding: Ik wil de verpakking melden van de Kip-Kerrie met witte rijst van Jumbo, maar eigenlijk gaat het om de hele serie van de 'gerechten uit het Oosten'. Er wordt voor de meeste kant-en-klaar maaltijden al heel veel plastic gebruikt. Het enige duurzame, is meestal de 'sleeve' die eromheen zit waar alle informatie op staat. Deze was namelijk meestal van karton. Opeens is daar nu de serie van het Jumbohuismerk die (net nu we allemaal bezig zijn met het gebruik van plastic terug te dringen) met een plastic sleeve. Reactie Jumbo: Verpakkingen hebben een nut en zijn noodzakelijk om verspilling tegen te gaan en veiligheid te waarborgen. Dat neemt niet weg dat wij uiteraard wel willen dat we zo min mogelijk en zo duurzaam mogelijk verpakkingsmateriaal willen gebruiken. Bij onze kant-en-klare maaltijden gaan we een verbeterslag maken waarin we inzetten op het optimaal kunnen recyclen van de verpakking. Zo werken we met elkaar naar een circulaire economie, van afval naar grondstof. Vervolgvraag: In uw antwoord geeft u aan dat jullie voor kant-en-klare maaltijden een verbeterslag gaan maken. De consument geeft aan dat de sleeve om de verpakking eerst van karton was en nu van plastic is. Is deze verandering al onderdeel van de verbeterslag die u in uw antwoord beschrijft? Of gaan jullie de huidige verpakking met plastic sleeve aanpassen, zodat deze in zijn geheel goed recyclebaar is? Kun je dit wellicht duidelijker aangeven in je reactie? Vervolgreactie Jumbo: We gaan voor onze kant-en-klare maaltijden, waar mogelijk, gebruik maken van kartonnen sleeve met een weggooiwijzer erop. Momenteel zit er een plastic sleeve om deze producten. Op deze manier verwachten we dat de verpakking gemakkelijker te recyclen is. Melding: Medicijnen van apotheek Langedijk zitten verpakt in (teveel) plastic. Reactie Apotheek Langedijk: Als reactie op de gebruikte verpakkingsmaterialen door onze leverancier, kan ik u het volgende berichten. Het gaat om een tijdelijke situatie van het gebruikte verpakkingsmateriaal (plastic) van onze leverancier in verband met de overgang naar een nieuw verpakkingssysteem. Bij dit nieuwe verpakkingssysteem wordt er gekeken naar een reducering van de hoeveelheid verpakkingsmateriaal per patiënt. Tevens wordt er gekeken naar een ander verpakkingsmateriaal dat aansluit bij de gestelde duurzaamheidsdoelstellingen anno Er wordt gestreefd om dit alles in het vierde kwartaal van 2018 te realiseren. Op dit moment wordt om veiligheidsredenen gekozen om de geneesmiddelen in meerdere zakken per patiënt te verpakken. Pagina 47 van 49

48 Het gereedmaken van medicatie die de klant voor langere tijd gebruikt, vindt op een andere locatie plaats dan de apotheek waar de klant deze ontvangt. Omdat deze recepten vaak bestaan uit een combinatie van meerdere verpakkingen en geneesmiddelen, worden deze gebundeld in een transparante verpakking. Aanvullende melding consument: U geantwoord dat in het vierde kwartaal van 2018 de situatie zou veranderen. We hebben vandaag weer onze medicijnen gehaald en kregen deze weer in veel plastic zakken mee. Reactie Apotheek Langedijk: Uw opmerking is volledig juist. Wij zijn de samenwerking met deze leverancier gestopt. Per 1 januari 2019 gaan wij samenwerken met een andere partij. Dan wordt er een maximaal aantal doosjes per plastic zak verpakt. Pagina 48 van 49

49 Bijlage 5: Kant-en-klare pagina Onderstaande pagina is in juni 2018 naar lokale huis-aan-huisbladen verstuurd, en tot nu toe 19 maal geplaatst, met een oplage van bijna 400 duizend. Pagina 49 van 49

Meldpunt Verpakkingen Mei tot en met oktober 2014

Meldpunt Verpakkingen Mei tot en met oktober 2014 Meldpunt Verpakkingen Mei tot en met oktober 2014 Samenvatting en conclusies (o.b.v. halfjaarrapportage opgesteld door Milieu Centraal) 8 december 2014 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 2 SAMENVATTING...

Nadere informatie

Meldpunt Verpakkingen November 2014 tot en met april 2015

Meldpunt Verpakkingen November 2014 tot en met april 2015 Meldpunt Verpakkingen November 2014 tot en met april 2015 Conclusies (o.b.v. halfjaarrapportage opgesteld door Milieu Centraal) 9 juni 2014 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 2 CONCLUSIES... 5 2 1 Inleiding

Nadere informatie

Meldpunt Verpakkingenmei tot en met oktober 2015

Meldpunt Verpakkingenmei tot en met oktober 2015 Meldpunt Verpakkingenmei tot en met oktober 2015 Conclusies (o.b.v. halfjaarrapportage opgesteld door Milieu Centraal) 23 november 2015 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 FUNCTIES EN DOELEN VAN HET MELDPUNT

Nadere informatie

Meldpunt Verpakkingen November 2013 t/m april 2014

Meldpunt Verpakkingen November 2013 t/m april 2014 Meldpunt Verpakkingen November 2013 t/m april 2014 Samenvatting en conclusies (o.b.v. halfjaarrapportage opgesteld door Milieu Centraal) 28 mei 2014 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 2 SAMENVATTING... 5 2.1

Nadere informatie

Verpakkingen. Karen van de Stadt Marc Reijnders

Verpakkingen. Karen van de Stadt Marc Reijnders Verpakkingen Karen van de Stadt Marc Reijnders Het KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022 Vermindering milieudruk verpakkingsketen Kennisfunctie inzetten om bij te dragen

Nadere informatie

Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) 14 april 2016: NCV-NVZ-NAV Jaarvergadering

Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) 14 april 2016: NCV-NVZ-NAV Jaarvergadering Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) 14 april 2016: NCV-NVZ-NAV Jaarvergadering KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022. Gemeente AFVALFASE GRONDSTOF Producenten

Nadere informatie

Meldpunt Verpakkingen. Jaarrapportage 2017

Meldpunt Verpakkingen. Jaarrapportage 2017 Meldpunt Verpakkingen Jaarrapportage 2017 Opgesteld door Milieu Centraal, in opdracht van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken. Maart 2018 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Samenvatting... 4 3. Vragen...

Nadere informatie

Meldpunt Verpakkingen Halfjaarrapportage: mei t/m oktober 2015

Meldpunt Verpakkingen Halfjaarrapportage: mei t/m oktober 2015 Meldpunt Verpakkingen Halfjaarrapportage: mei t/m oktober 215 Opgesteld door Milieu Centraal 23 november 215 1 Inhoud 1. Vooraf... 3 2. Vragen... 5 2.1 Overzicht van vragen... 5 2.2 Verdeling van vragen

Nadere informatie

Meldpunt Verpakkingen. Halfjaarrapportage: mei t/m oktober 2014

Meldpunt Verpakkingen. Halfjaarrapportage: mei t/m oktober 2014 Meldpunt Verpakkingen Halfjaarrapportage: mei t/m oktober 2014 Opgesteld door Milieu Centraal 1 december 2014 1 Inhoud 1. Vooraf... 3 2. Vragen... 5 2.1 Overzicht van vragen... 5 2.2 Verdeling van vragen

Nadere informatie

Meldpunt Verpakkingen Halfjaarrapportage: november 2014 t/m april 2015

Meldpunt Verpakkingen Halfjaarrapportage: november 2014 t/m april 2015 Meldpunt Verpakkingen Halfjaarrapportage: november t/m april Opgesteld door Milieu Centraal 2 juni 1 Inhoud 1. Vooraf... 3 2. Vragen... 5 2.1 Overzicht van vragen... 5 2.2 Verdeling van vragen naar branches...

Nadere informatie

Meldpunt Verpakkingen Jaarrapportage: 2016

Meldpunt Verpakkingen Jaarrapportage: 2016 Meldpunt Verpakkingen Jaarrapportage: 2016 Opgesteld door Milieu Centraal, in opdracht van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken. Februari 2017 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Samenvatting... 4 3.

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 7-9 JAAR

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 7-9 JAAR AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 7-9 JAAR INLEIDING Onderdeel van de website Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval extra tot leven te brengen.

Nadere informatie

Weggooiwijzer. Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies. November 2018

Weggooiwijzer. Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies. November 2018 Weggooiwijzer Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies November 2018 Inleiding Als bedrijf dat verpakte producten op de markt brengt, kunt u het afnemers en consumenten makkelijk

Nadere informatie

Verpakking en voedselverspilling

Verpakking en voedselverspilling Verpakking en voedselverspilling Presentatie NVVL Hester Klein Lankhorst, directeur In deze presentatie Een korte introductie: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV). Welke kennis vraagt optimaliseren

Nadere informatie

Weggooiwijzer. Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies. Augustus 2017

Weggooiwijzer. Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies. Augustus 2017 Weggooiwijzer Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies Augustus 2017 Inleiding Als bedrijf dat verpakte producten op de markt brengt, kunt u het afnemers en consumenten makkelijk

Nadere informatie

Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig?

Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig? Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig? 6 november 2017 GroenLinks Stichtse Vecht is al jaren een warm voorstander van omgekeerd inzamelen. Wat is dat eigenlijk en wat zijn

Nadere informatie

DOE MEE! Afval scheiden. Dat scheelt een hoop

DOE MEE! Afval scheiden. Dat scheelt een hoop DOE MEE! Afval scheiden. Dat scheelt een hoop Ook u kunt nog veel kilo s scheiden Veel Amsterdammers scheiden hun afval al. De een wat meer, de ander wat minder. Toch komt er nog steeds veel herbruikbaar

Nadere informatie

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Karen van de Stadt

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Karen van de Stadt Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk Karen van de Stadt KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022. Vermindering milieudruk verpakkingsketen.

Nadere informatie

Weggooiwijzer. Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies. November 2016

Weggooiwijzer. Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies. November 2016 Weggooiwijzer Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies November 2016 Inleiding Als bedrijf dat verpakte producten op de markt brengt, kunt u het afnemers en consumenten makkelijk

Nadere informatie

Materiaal keuzes. Globaal genomen zijn er 4 basis functies denkbaar waarom men het product wilt verpakken.

Materiaal keuzes. Globaal genomen zijn er 4 basis functies denkbaar waarom men het product wilt verpakken. Materiaal keuzes Waarom verpakken we het product? Dit is de eerste vraag die beantwoord moet worden. Immers als het niet nodig is om een product te verpakken, is een materiaal keuze ook niet nodig en ontstaat

Nadere informatie

Weggooiwijzer. Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies. Versie december 2014

Weggooiwijzer. Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies. Versie december 2014 Weggooiwijzer Richtlijn voor bedrijven voor het toepassen van weggooi-instructies Versie december 2014 Inleiding Als bedrijf dat verpakte producten op de markt brengt, kunt u het afnemers en consumenten

Nadere informatie

Halfjaarrapportage: resultaten november 2013 t/m april 2014

Halfjaarrapportage: resultaten november 2013 t/m april 2014 Meldpunt Verpakkingen Halfjaarrapportage: resultaten november 2013 t/m april 2014 Opgesteld door Milieu Centraal 26 mei 2014 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Vragen in de periode november 2013 t/m

Nadere informatie

Wat mag in welke afvalcontainer? Deze folder helpt u bij het scheiden van uw afval en grondstoffen.

Wat mag in welke afvalcontainer? Deze folder helpt u bij het scheiden van uw afval en grondstoffen. Wat mag in welke afvalcontainer? Deze folder helpt u bij het scheiden van uw afval en grondstoffen. Verpakkingen: plastic, blik, sap- en Plastic Plastic tasjes, tassen en broodzakken Pasta- en rijstzakken

Nadere informatie

PROEF RESTAFVAL INZAMELING

PROEF RESTAFVAL INZAMELING PROEF RESTAFVAL INZAMELING Dragonder-noord start 23 september 2013 In uw wijk start eind september 2013 een proef om meer grondstoffen in te zamelen en minder restafval. In deze brochure leest u meer.

Nadere informatie

Klassengesprek - knutselen. Open de envelop, laat de foto zien en lees samen de brief:

Klassengesprek - knutselen. Open de envelop, laat de foto zien en lees samen de brief: Tim eet op Texel 3 en 4 6 Afval Klassengesprek - knutselen Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: beseffen dat er veel voedsel weggegooid wordt. beseffen dat verpakkingsmateriaal van voedsel veel

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Situatie en centrale vraagstelling. Resultaten. Bijlagen Onderzoeksverantwoording

Inhoudsopgave. Situatie en centrale vraagstelling. Resultaten. Bijlagen Onderzoeksverantwoording Rapport HEDRA 1-meting 06 april 2017 Inhoudsopgave Situatie en centrale vraagstelling Resultaten Bijlagen Onderzoeksverantwoording Tessa Dahlmans Consultant 033 330 3110 tessa.dahlmans@samr.nl Lisanne

Nadere informatie

Recyclebaar? Check t! Karen van de Stadt

Recyclebaar? Check t! Karen van de Stadt Recyclebaar? Check t! Karen van de Stadt Verpakkingen Een inwoner van Europa opent gemiddeld 7 verpakkingen per dag. Dit is gemiddeld 157 kilo verpakkingsafval per persoon per jaar. Wat bijna 40% van het

Nadere informatie

De zin van afvalscheiding

De zin van afvalscheiding De zin van afvalscheiding (...en de onzin die u wel eens hoort)...alles gaat toch op één hoop... Hoe zit het écht? z.o.z. Gescheiden afval blijft gescheiden Gescheiden afval blijft gescheiden Alles wat

Nadere informatie

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Hester Klein Lankhorst

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Hester Klein Lankhorst Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk Hester Klein Lankhorst 2 Copyright 2015 KIDV KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022. Vermindering milieudruk

Nadere informatie

Zin en onzin van verpakkingen. Milieu Centraal 25-6-2015. Factsheet Auteurs: Jasper Visscher, Monte Königs Project Z6301

Zin en onzin van verpakkingen. Milieu Centraal 25-6-2015. Factsheet Auteurs: Jasper Visscher, Monte Königs Project Z6301 Zin en onzin van verpakkingen Milieu Centraal Factsheet Auteurs: Jasper Visscher, Monte Königs Project Z6301 25-6-2015 Inhoudsopgave Achtergrond, doel- en probleemstelling Pagina 3 Methode en opzet Pagina

Nadere informatie

Langer plezier van karton en papier

Langer plezier van karton en papier Langer plezier van karton en papier Stichting Papier Recycling Nederland PERSEN DROGEN GLADSTRIJKEN SNIJDEN BEDRUKKEN GEBRUIKEN KRANT KARTON RECLAME KRANT 1 6 5 2 VAN OUD NAAR NIEUW 3 4 PULP WEKEN ONTINKTEN

Nadere informatie

Jeroen Winckers. Communicatieadviseur

Jeroen Winckers. Communicatieadviseur Jeroen Winckers Communicatieadviseur 12 juni 2014 De organisatie Milieu Centraal Onafhankelijk kennisinstituut én voorlichtingsorganisatie Bestuur met bedrijven en maatschappelijke organisaties Validatieproces

Nadere informatie

Per wanneer komen de nieuwe containers voor kunststof en kunnen ze direct gebruikt worden?

Per wanneer komen de nieuwe containers voor kunststof en kunnen ze direct gebruikt worden? Q&A kunststof Rotterdam Waarom komen er in Rotterdam nu wel ineens containers voor kunststof te staan? Rotterdam wil de best presterende grote gemeente worden op het gebied van afvalscheiding, hierin hoort

Nadere informatie

Hieronder vindt u antwoorden op de meest gestelde vragen in de volgende categorieën:

Hieronder vindt u antwoorden op de meest gestelde vragen in de volgende categorieën: Veel gestelde vragen Hieronder vindt u antwoorden op de meest gestelde vragen in de volgende categorieën: 0-Afvalscheiding 1-Project Meer Waarde Uit Afval 2-U krijgt 4 afvalbakken aan huis 3-Restafval

Nadere informatie

De schillenboer komt terug

De schillenboer komt terug De schillenboer komt terug In Waalre loopt een afvalproef. Er is een fiets met een aanhangbak ontworpen waarmee we in een proefwijk afval inzamelen. Twee keer in de week haalt Roel het keukenafval (voedselresten),

Nadere informatie

Gemeente BRONCKHORST. Sorteeranalyse Prullenbakken openbare ruimte

Gemeente BRONCKHORST. Sorteeranalyse Prullenbakken openbare ruimte Gemeente BRONCKHORST Sorteeranalyse Prullenbakken openbare ruimte Nulmeting, Oktober 2013 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Steekproefmonsters... 3 3 Resultaten van de sorteeranalyse... 4 3.1 Samenstelling

Nadere informatie

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 4-5-6

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 4-5-6 Doe-opdrachten Aan de slag met afval Groep 4-5-6 1 > Inleiding Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn drie doe-opdrachten die erop zijn gericht om de thema s zwerfafval en afval scheiden,

Nadere informatie

Gemeente Noordoostpolder

Gemeente Noordoostpolder Gemeente Noordoostpolder Meest gestelde vragen over nieuwe manier van afval inzamelen in Noordoostpolder extra container voor oud papier en karton extra container voor plastic, lege pakken en blik 1. Twee

Nadere informatie

Peiling scheidingsbereidheid Nederlanders

Peiling scheidingsbereidheid Nederlanders NVRD Rapport mei/juni 2018 Peiling scheidingsbereidheid Nederlanders In zes jaar tijd is de bereidheid van de Nederlanders om afval gescheiden aan te bieden sterk toegenomen. Inhoudsopgave Inleiding 3

Nadere informatie

Van afval naar grondstof. Informatie en tips over GFT scheiden

Van afval naar grondstof. Informatie en tips over GFT scheiden Van afval naar grondstof Informatie en tips over GFT scheiden Korte berichten Circulaire economie: Van Afval Naar Grondstof De Rijksoverheid heeft met de gemeente in Nederland afgesproken dat in 2020 maximaal

Nadere informatie

Kansen met duurzaam verpakken. Hester Klein Lankhorst

Kansen met duurzaam verpakken. Hester Klein Lankhorst Kansen met duurzaam verpakken Hester Klein Lankhorst Samengevat Over: duurzaam verpakken in relatie tot de ontwikkeling naar een circulaire economie; de kansen die duurzaam verpakken biedt en hoe we die

Nadere informatie

KTO Het Nieuwe Inzamelen Overvecht

KTO Het Nieuwe Inzamelen Overvecht KTO Het Nieuwe Inzamelen Overvecht Utrecht.nl/onderzoek Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht 030 286 1350 onderzoek@utrecht.nl in opdracht van Inzamelen, Markten

Nadere informatie

Acceptatieprocedure PMD op overslagof sorteerinstallatie (bronscheiding)

Acceptatieprocedure PMD op overslagof sorteerinstallatie (bronscheiding) Acceptatieprocedure PMD op overslagof sorteerinstallatie (bronscheiding) Deze factsheet maakt duidelijk wat de acceptatieprocedure is voor plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drankenkartons (PMD)

Nadere informatie

Gemeente DEVENTER. Sorteeranalyse Prullenbakken en straatvuil in de openbare ruimte

Gemeente DEVENTER. Sorteeranalyse Prullenbakken en straatvuil in de openbare ruimte Gemeente DEVENTER Sorteeranalyse Prullenbakken en straatvuil in de openbare ruimte Nulmeting, Oktober 2013 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Steekproefmonsters... 3 3 Resultaten van de sorteeranalyse...

Nadere informatie

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 1-2-3

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 1-2-3 Doe-opdrachten Aan de slag met afval Groep 1-2-3 > Inleiding Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn drie doe-opdrachten die erop zijn gericht om de thema s zwerfafval en afval scheiden,

Nadere informatie

Werkstuk Economie afval

Werkstuk Economie afval Werkstuk Economie afval Werkstuk door een scholier 2639 woorden 12 juni 2007 5,8 74 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdvraag: neemt het scheiden door de burgers en het scheiden verwerken van dat afval toe

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 7-8

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 7-8 AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 7-8 INLEIDING Onderdeel van de website Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval extra tot leven te brengen.

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk

Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk Wijk aan Zee en Zwaansmeer versie: 26 april 2018 Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 1-2-3

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 1-2-3 AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 1-2-3 INLEIDING Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval in de klas extra tot

Nadere informatie

Verpakken. Karen van de Stadt

Verpakken. Karen van de Stadt Verpakken Karen van de Stadt Het KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022 Vermindering milieudruk verpakkingsketen Kennisfunctie inzetten om bij te dragen aan het sluiten

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES INLEIDING Aandacht voor zwerfafval en recycling in één les Rondslingerend afval is een bron van ergernis voor volwassenen én kinderen. Met dit lesmateriaal

Nadere informatie

Biobased verpakkingen

Biobased verpakkingen Biobased verpakkingen KIDV verdiepingsbijeenkomst 10 februari 2014, Karin Molenveld Inhoud Introductie Biobased verpakkingen Wat is biobased Waarom biobased Wanneer biodegradeerbaar Catalogus Voorbeelden

Nadere informatie

Resultaat gescheiden afvalinzameling 2018 In vergelijking tot gemeente Drimmelen

Resultaat gescheiden afvalinzameling 2018 In vergelijking tot gemeente Drimmelen Resultaat gescheiden afvalinzameling 2018 In vergelijking tot 2017 gemeente Doss. no. 18AA507 Tilburg, 19 februari 2018 De AfvalSpiegel Kraaivenstraat 21-15 Postbus 1011 5000 JH Tilburg Tel: 085-771995

Nadere informatie

Brancheverduurzamingsplan verpakkingen Farmacie en zelfzorggeneesmiddelen op weg naar 2018 van Bogin, Nefarma, Neprofarm en KNMP).

Brancheverduurzamingsplan verpakkingen Farmacie en zelfzorggeneesmiddelen op weg naar 2018 van Bogin, Nefarma, Neprofarm en KNMP). Aan: De staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, de voorzitter van de Vereniging Nederlandse Gemeenten en de directeur van het Afvalfonds Verpakkingen. Kenmerk: 2016.0020 Betreft: Bijlagen: Beoordeling

Nadere informatie

Monitoring verpakkingen Preventie publicaties

Monitoring verpakkingen Preventie publicaties Monitoring verpakkingen Preventie publicaties 30 juli 2012 Postbus 8724 3009 AS Rotterdam 010 4206161 www.nedvang.nl info@nedvang.nl Deze monitoring rapportage is een uitgave van Nedvang. 3 INHOUD 1 Preventie

Nadere informatie

Onderzoek Omgekeerd Inzamelen tweede fase

Onderzoek Omgekeerd Inzamelen tweede fase Onderzoek Omgekeerd Inzamelen tweede fase Duurzaam van Afval naar Grondstof Bewonersonderzoek De vragenlijst bestaat uit verschillende delen. Het eerste deel gaat in op de situatie vóór de proef, het laatste

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Anders betalen voor uw restafval Nijmegen

Veelgestelde vragen Anders betalen voor uw restafval Nijmegen Veelgestelde vragen Anders betalen voor uw restafval Nijmegen Inhoud Anders aanbieden en betalen voor uw restafval... 1 Waarom betaal ik vanaf 1 maart op een andere manier voor het aanbieden van restafval?..

Nadere informatie

Valkenburg aan de Geul: Analyse Huishoudelijk Restafval, Amsterdam, maart 2017 Rapport 1610

Valkenburg aan de Geul: Analyse Huishoudelijk Restafval, Amsterdam, maart 2017 Rapport 1610 Valkenburg aan de Geul: Analyse Huishoudelijk Restafval, 2016 Amsterdam, maart 2017 Rapport 1610 Inhoudsopgave 1. Achtergrond 1 2. Aanpak 2 3. Resultaten 3 4. Samenstelling in gewichtspercentages 4 5.

Nadere informatie

VOOR- EN NADELEN, KOSTEN EN OPBRENGSTEN VAN DE VERSCHILLENDE INZAMEL- SYSTEMEN VOOR KUNSTSTOF VERPAKKINGEN

VOOR- EN NADELEN, KOSTEN EN OPBRENGSTEN VAN DE VERSCHILLENDE INZAMEL- SYSTEMEN VOOR KUNSTSTOF VERPAKKINGEN BIJLAGE 1 VOOR- EN NADELEN, KOSTEN EN OPBRENGSTEN VAN DE VERSCHILLENDE INZAMEL- SYSTEMEN VOOR KUNSTSTOF VERPAKKINGEN Uitgangspunten Gemeenten zijn verplicht om vanaf 1 januari 2010 kunststof verpakkingen

Nadere informatie

'Waar komt melk vandaan?' 'Uit de winkel!'. Natuurlijk weet iedereen dat melk uit de koe komt, maar je staat er niet zo vaak bij stil!

'Waar komt melk vandaan?' 'Uit de winkel!'. Natuurlijk weet iedereen dat melk uit de koe komt, maar je staat er niet zo vaak bij stil! Kijkje in de keuken 'Waar komt melk vandaan?' 'Uit de winkel!'. Natuurlijk weet iedereen dat melk uit de koe komt, maar je staat er niet zo vaak bij stil! Tussen de productie van voeding en het opeten

Nadere informatie

Nou jaaaa! Wijzigingen afvalinzameling Veenendaal per 1 januari 2016. Een folder om te bewaren Hou m apart!

Nou jaaaa! Wijzigingen afvalinzameling Veenendaal per 1 januari 2016. Een folder om te bewaren Hou m apart! Nou jaaaa! Wijzigingen afvalinzameling Veenendaal per 1 januari 2016 Een folder om te bewaren Hou m apart! Een betere wereld begint bij je zelf! Per 1 januari 2016 zal de afvalinzameling in Veenendaal

Nadere informatie

GFT. Wel bij het GFT. Niet bij het GFT

GFT. Wel bij het GFT. Niet bij het GFT GFT Wel bij het GFT Aardappelschillen Bloemen en (kamer)planten Doppen van pinda s en noten Eierschalen Etensresten (gekookt, gebakken, rauw) Kaaskorsten zonder plastic Kattenbakkorrels met Milieukeur

Nadere informatie

NissewaardPanel over grondstoffenbeleid, november 2015. Figuur 1: Aandeel afval dat nu apart wordt gehouden van het restafval (Nmax=709)

NissewaardPanel over grondstoffenbeleid, november 2015. Figuur 1: Aandeel afval dat nu apart wordt gehouden van het restafval (Nmax=709) NissewaardPanel over grondstoffenbeleid, november 201 Deze nieuwsbrief beschrijft in het kort de resultaten van een peiling over grondstoffenbeleid. Uit de resultaten komt naar voren dat driekwart van

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 4-6 jaar

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 4-6 jaar AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN INLEIDING Onderdeel van de website Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval extra tot leven te brengen. Alle

Nadere informatie

16R.00045 RAADSINFORMATIEBRIEF 16R.00045

16R.00045 RAADSINFORMATIEBRIEF 16R.00045 RAADSINFORMATIEBRIEF 16R.00045 ^Įļ ļļjjļļļjļ gemeente WOERDEN Van college van burgemeester en wethouders Datum : 2 februari 2016 Portefeuillehouder(s) : wethouder Stolk Portefeuille(s) : Afval S Reiniging

Nadere informatie

handleiding 1. Inleiding 2. Achtergrondinformatie

handleiding 1. Inleiding 2. Achtergrondinformatie handleiding 1. Inleiding www.twentezonderafval.nl is een website voor groep 1 tot en met 8 over het gescheiden inzamelen van afval in Twente. Op deze website ontdekken de leerlingen hoe ze hun afval zoveel

Nadere informatie

Afval is de grondstof van onze toekomst!

Afval is de grondstof van onze toekomst! Bunschoten 16 maart 2016 Afval is de grondstof van onze toekomst! Wist u dat een gerecyclede plastic fles een lamp 6 uur laat branden? Wist u dat 75% van ons afval herbruikbaar is? Wist u dat deze krant

Nadere informatie

Vragenlijst biologische voeding en superfoods April 2014

Vragenlijst biologische voeding en superfoods April 2014 Vragenlijst biologische voeding en superfoods April 2014 Biologische voeding 1. Wat is uw houding ten opzichte van biologische voeding? zeer positief positief niet positief/niet negatief negatief zeer

Nadere informatie

Kansen voor gemeenten in communicatie, indien recyclen kan, wil men dit vaak ook wel doen.

Kansen voor gemeenten in communicatie, indien recyclen kan, wil men dit vaak ook wel doen. Kansen voor gemeenten in communicatie, indien recyclen kan, wil men dit vaak ook wel doen. Rapport HEDRA 0-meting 11 maart 2016 Inhoudsopgave Situatie en centrale vraagstelling Conclusies en aanbevelingen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 Vragen gesteld door de leden der Kamer 2014Z23890 Vragen van het lid Remco Dijkstra (VVD) aan de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu

Nadere informatie

Leesboekje eten en drinken

Leesboekje eten en drinken Leesboekje eten en drinken Leesboekje Eten en Drinken Pagina 1 Dit is de groente Dit is het fruit. Dit is de sinaasappel. Dit is de banaan. Dit is de tomaat. Dit is de appel. Dit zijn de druiven. Dit is

Nadere informatie

Advies: in te stemmen met bijgaande RIB en deze naar de raad te sturen

Advies: in te stemmen met bijgaande RIB en deze naar de raad te sturen VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & RAADSINFORMATIEBRIEF Van: R. van Hattem Tel nr: Nummer: 16A.00095 Datum: 1 februari 2016 Team: A&R Tekenstukken: Ja Bijlagen: 3 Afschrift aan: V. Griessler N.a.v.

Nadere informatie

Naam en telefoon Portefeuillehouder

Naam en telefoon Portefeuillehouder Onderwerp Evaluatie proef afvalinzameling en pilots Datum Afdeling 6 december 2016 SLWE Naam en telefoon Portefeuillehouder A. de Smit, 9287 J. van der Schoot Waarover wil ik u informeren? Op 1 januari

Nadere informatie

Geef afval waarde. Samen naar een duurzaam Westvoorne

Geef afval waarde. Samen naar een duurzaam Westvoorne Afvalspecial 2019 1 Wat doen we met ons afval? Het scheiden van afval bespaart ook geld. Elke kilo afval voor de verbrandingsinstallatie, kost de gemeente dit jaar 22 cent. Dat wordt via de afvalstoffenheffing

Nadere informatie

Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016

Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016 Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016 Mensen en kapitaal In ons dagelijks werk maken onze mensen het verschil en daarom willen we goed voor onze mensen zorgen. Opleiding en ontwikkeling vormen

Nadere informatie

Reacties ministerie van Infrastructuur en Milieu op de internetconsultatie Ontwerpregeling verbod op gratis plastic draagtassen

Reacties ministerie van Infrastructuur en Milieu op de internetconsultatie Ontwerpregeling verbod op gratis plastic draagtassen Reacties ministerie van Infrastructuur en Milieu op de internetconsultatie Ontwerpregeling verbod op gratis plastic draagtassen dd. 21 december 2015 Openbare internetconsultatie van 9 oktober tot en met

Nadere informatie

Veelgestelde vragen: Anders betalen voor uw restafval Nijmegen

Veelgestelde vragen: Anders betalen voor uw restafval Nijmegen Veelgestelde vragen: Anders betalen voor uw restafval Nijmegen Inhoud 1. Anders betalen voor restafval... 2 Waarom betaal ik vanaf 1 maart op een andere manier voor mijn restafval?... 2 Voor wie verandert

Nadere informatie

Voor de rest... Doe je best!

Voor de rest... Doe je best! Sorteer ABC Vanaf 20 januari gaan we, samen met u, in De Leeuwerik een andere manier van afvalinzameling testen. Het doel is om meer waardevolle grondstoffen opnieuw te gebruiken en daarmee minder restafval

Nadere informatie

GROEP 7 EN 8 AFVALSCHEIDEN!

GROEP 7 EN 8 AFVALSCHEIDEN! GROEP 7 EN 8 AFVALSCHEIDEN! Hoe en waarom? DIA 1 Doelen van deze les: Je leert welke soorten afval er zijn en waar je deze moet weggooien. Je leert waarom afvalscheiding belangrijk is. Je leert wat grondstoffen

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES INLEIDING Aandacht voor zwerfafval en recycling in één les Rondslingerend afval is een bron van ergernis voor volwassenen én kinderen. Met dit lesmateriaal

Nadere informatie

I LOVE AFVAL SCHEIDEN! JIJ OOK?

I LOVE AFVAL SCHEIDEN! JIJ OOK? I LOVE AFVAL SCHEIDEN! JIJ OOK? Hoi, ik ben Maarten Milieu. Ik werk voor Cyclus en haal bij jou thuis het afval op. De ene dag leeg ik groene minicontainers met een zijlader. De andere dag zie je me zakken

Nadere informatie

Sheet 2: Bekijk met de kinderen de tussenstand van Afval the Game op Instagram en/of Facebook. Hoe gaat het bij de kinderen met inzamelen?

Sheet 2: Bekijk met de kinderen de tussenstand van Afval the Game op Instagram en/of Facebook. Hoe gaat het bij de kinderen met inzamelen? Afval the Game Docentenhandleiding les 2 Duur Voor deze les hebt u ongeveer 80 minuten nodig. Leerdoelen De kinderen hebben in de vorige les geleerd dat het belangrijk is om plastic te scheiden, zodat

Nadere informatie

Een blik op de kringloop van blik

Een blik op de kringloop van blik Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam Postbus 247 1000 AE Amsterdam t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Social & Polling Rapport Een blik op de kringloop van blik Een

Nadere informatie

november 2018 Flitspeiling afvalscheiding Roosendaal

november 2018 Flitspeiling afvalscheiding Roosendaal november 2018 Flitspeiling afvalscheiding Roosendaal Digipanel + Facebookadvertentie: 2.479 respondenten Dataverzameling: via Digipanel (1.484 respondenten) en facebook (1.286 respondenten. Bereik op Facebook:

Nadere informatie

KTO Het Nieuwe Inzamelen Hoograven en Deel Zuidwest

KTO Het Nieuwe Inzamelen Hoograven en Deel Zuidwest KTO Het Nieuwe Inzamelen Hoograven en Deel Zuidwest (Dichterswijk, Rivierenwijk en Transwijk) Utrecht.nl/onderzoek Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht 030

Nadere informatie

Afval scheiden in Houten. Hoe kan het (nog) beter?

Afval scheiden in Houten. Hoe kan het (nog) beter? Afval scheiden in Houten Hoe kan het (nog) beter? Inhoud presentatie Houten: (toeristische) informatie Afval: hoe doet Houten het nu? Waar valt winst te halen? Welke manieren zijn er om gedrag te veranderen?

Nadere informatie

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 7-8

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 7-8 Doe-opdrachten Aan de slag met afval Groep 7-8 > Inleiding Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn drie doe-opdrachten die erop zijn gericht om de thema s zwerfafval en afval scheiden, in

Nadere informatie

Renew Reduce Reuse Recycle Recover. Verbod gratis verstrekken plastic tasjes bedreiging of kans?

Renew Reduce Reuse Recycle Recover. Verbod gratis verstrekken plastic tasjes bedreiging of kans? Renew Reduce Reuse Recycle Recover Verbod gratis verstrekken plastic tasjes bedreiging of kans? Aafko Schanssema NVGP, 14 april 2015 Even iets over NRK Verpakkingen Onze leden Producenten en importeurs/handelaren

Nadere informatie

Biobased voedselverpakkingen

Biobased voedselverpakkingen Biobased voedselverpakkingen Technische aspecten 30 Juni 2015, Karin Molenveld Inhoud Introductie Biobased verpakkingen Wat is biobased Waarom biobased Wanneer biodegradeerbaar Catalogus Voorbeelden en

Nadere informatie

Afval scheiden. Yvonn van de Grootevheen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/75826

Afval scheiden. Yvonn van de Grootevheen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/75826 Auteur Yvonn van de Grootevheen Laatst gewijzigd 25 May 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/75826 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Veel gestelde vragen nieuwe inzamelwijze afval maart 2017

Veel gestelde vragen nieuwe inzamelwijze afval maart 2017 Veel gestelde vragen nieuwe inzamelwijze afval maart 2017 De nieuwe inzamelwijze gaat in vanaf september 2017. Tot die periode gelden de huidige inzamelregels Waarom afval scheiden 1. Ik heb een brief

Nadere informatie

Lessen. Theorie verpakken Gedurende 9 weken

Lessen. Theorie verpakken Gedurende 9 weken De verpakking Lessen Theorie verpakken Gedurende 9 weken Succescriteria komende lessen Je benoemt verschillende soorten verpakkingsmaterialen. Je benoemt verschillende verpakkingsmethoden. Je legt uit

Nadere informatie

Voorkeurenonderzoek afvalscheiding GFT Gemeente Harlingen AHA! marktonderzoek en marketingadvies

Voorkeurenonderzoek afvalscheiding GFT Gemeente Harlingen AHA! marktonderzoek en marketingadvies Voorkeurenonderzoek afvalscheiding GFT Gemeente Harlingen AHA! marktonderzoek en marketingadvies Voorkeurenonderzoek afvalscheiding GFT Inleiding Voor u ligt het rapport met de uitkomsten van het voorkeurenonderzoek

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk

Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk Broekpolder versie: 26 april 2018 Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk Pagina

Nadere informatie

Meer waarde uit afval. Oriëntatie commissie Papendrecht 10 februari 2016, Dion van Steensel

Meer waarde uit afval. Oriëntatie commissie Papendrecht 10 februari 2016, Dion van Steensel Meer waarde uit afval Oriëntatie commissie Papendrecht 10 februari 2016, Dion van Steensel Inhoud 1. Aanleiding/kader 2. Stand van zaken Papendrecht 3. Verbetervoorstellen 4. Verwachte effecten 1. Aanleiding/kader

Nadere informatie

Bladzijde 2 - In het magazijn

Bladzijde 2 - In het magazijn Bladzijde 2 - In het magazijn 1. Wat is een supermarkt? dat is een super leuke winkel dat is een grote winkel waar je veel eten kunt kopen 2. Hoe komt het eten en drinken in de supermarkt? met een vracht-wagen

Nadere informatie

HET NIEUWE INZAMELEN IN SLIEDRECHT

HET NIEUWE INZAMELEN IN SLIEDRECHT HET NIEUWE INZAMELEN IN SLIEDRECHT Afval? SAMEN HALEN WE ERUIT WAT ERIN ZIT! Gemeentelijk Afvalcongres 19 maart 2015 Ing. D.J.B. Sakko Beleidsadviseur Proef droog en herbruikbaar liep af Bij oud papier

Nadere informatie

Pictogram Bekers. Ontwikkeling pictogram afvalscheiding bekers. Versie 1.0 Mei Mijksenaar.

Pictogram Bekers. Ontwikkeling pictogram afvalscheiding bekers. Versie 1.0 Mei Mijksenaar. Pictogram Ontwikkeling pictogram afvalscheiding bekers Versie 1.0 Mei 2018 Inhoudsopgave 1 Verschillende typen bekers 3 2 Gescheiden inzameling 4 3 Specifiek of generiek pictogram 5 4 Uitgangspunten ontwerp

Nadere informatie