ACTIEPLAN DEEL II: ACTIEFICHES voor het deelbekken van de Grote Gete

Transcriptie

1 ACTIEPLAN DEEL II: ACTIEFICHES voor het deelbekken van de Grote Gete September 2007 Gemeenten Hoegaarden, Boutersem, Tienen, Linter, Zoutleeuw Wateringen de Mene, de Natte Nest, de Grote Gete en de Kleine Gete Provincie Vlaams-Brabant September

2 INHOUD Deelbekkenbeheerplan deelbekken van de Grote Gete 0. INLEIDING I. ALGEMENE ACTIEFICHES zie actieplan Deel I: algemene actiefiches voor alle deelbekkens OVERZICHT SPECIFIEKE ACTIEFICHES... 3 II. SPECIFIEKE ACTIEFICHES Spoor 1: Maximale retentie (infiltratie, berging en vertraagde afvoer) van hemelwater aan de bron Spoor 2: sanering afvalwaterlozingen Spoor 3: bewaken en verbeteren van de kwaliteit van de riolerings- en zuiveringsinfrastructuur Spoor 4: voorkomen en beperken van diffuse verontreiniging Spoor 5: Voorkomen en beperken van erosie en sedimenttransport naar de waterloop Spoor 6: kwalitatief, kwantitatief en ecologisch duurzaam waterlopenbeheer Spoor 7: duurzaam (drink)watergebruik Bijlage I: knelpunten VMM onderbelasting RWZI's Bijlage II: overzicht vismigratieknelpunten III. REFERENTIES September

3 OVERZICHT SPECIFIEKE ACTIEFICHES code actiefiche titel link met actie -en maatregelenprogramma BBP Demer locatie DB 09-04/Sp1_1 Buffering, infiltratie en hergebruik van hemelwater door de doelgroepen A23, A24, A25 Volledig bevolking, industrie, landbouw en overheid deelbekken DB 09-04/Sp1_2 subsidiereglementen ivm hemelwater Volledig deelbekken DB 09-04/Sp1_3 aanpak problematiek drijfhout Wallonië Volledig deelbekken Uitvoering deelbekkenniveau deelbekkenniveau stroomgebieds-, bekken- en deelbekkenniveau deelbekkenniveau DB 09-04/Sp1_4 aanpak problematische afwatering stroomafwaarts kasteel Struys via afvoergracht langs talud TGV naar Grote Gete Hoegaarden DB 09-04/Sp1_5 oeverversterking Mene in Hoksem Hoksem deelbekkenniveau DB 09-04/Sp1_6 Wateroverlastproblematiek thv Grote Molen in Hoegaarden Hoegaarden deelbekkenniveau DB 09-04/Sp1_7 sluizenbeheer Grote Gete Volledig bekkenniveau deelbekken DB 09-04/Sp1_8 stroomopwaartse buffering in Hoegaarden en Wallonië Hoegaarden en stroomgebieds- en Wallonië deelbekkenniveau DB 09-04/Sp1_9 wateroverlast te Oorbeek (Tienen) Oorbeek deelbekkenniveau DB 09-04/Sp1_10 aanleg wachtbekken thv samenvloeiing Vissengracht en Tienen deelbekkenniveau Ramshovensebeek DB 09-04/Sp1_11 inschakeling bijkomend buffergebied in Tienen Tienen deelbekkenniveau DB 09-04/Sp1_12 verbetering schuif en kunstwerk op Borggracht A3 Tienen bekkenniveau DB 09-04/Sp1_13 problematische waterafvoer gracht langs Neerlintersesteenweg Linter en Tienen deelbekkenniveau DB 09-04/Sp1_14 aanpak wateroverlastproblemen in St.-Margriete-Houtem Tienen deelbekkenniveau DB 09-04/Sp1_15 klassering van grachten Tienen deelbekkenniveau DB 09-04/Sp1_16 belasting Kleinbeek wegens Westelijke Ring reduceren Tienen deelbekkenniveau DB 09-04/Sp2_1 Verbetering van de waterkwaliteit door maatregelen op lokaal niveau Volledig deelbekkenniveau deelbekken DB 09-04/Sp2_2 uitbouw bovengemeentelijke milieuhygiënische infrastructuur A51-A87 Volledig bekkenniveau deelbekken DB 09-04/Sp2_3 Sanering Jordaanvallei Boutersem deelbekkenniveau DB 09-04/Sp2_4 gemeentelijke rioleringsprojecten Volledig deelbekkenniveau September

4 code actiefiche titel link met actie -en locatie Uitvoering maatregelenprogramma BBP Demer deelbekken DB 09-04/Sp3_1 aanpassing rioleringsstelsel Oplinter langs de Genovevabeek Tienen deelbekkenniveau DB 09-04/Sp3_2 In kaart brengen van slibafvoer richting RWZI Hoegaarden zuiveringsgebied Hoegaarden bekken- en deelbekkenniveau DB 09-04/Sp4_1 Diffuse verontreiniging in het deelbekken van de Grote Gete Volledig deelbekkenniveau deelbekken DB 09-04/Sp4_2 Sanering van relevante lozingspunten in het kader van de ruilverkaveling Hoegaarden deelbekkenniveau Hoegaarden DB 09-04/Sp5_1 erosiebestrijdingsplan Hoegaarden Hoegaarden deelbekkenniveau DB 09-04/Sp5_2 erosiebestrijdingsplan Boutersem Boutersem deelbekkenniveau DB 09-04/Sp5_3 erosiebestrijdingsmaatregelen in Linter Linter deelbekkenniveau DB 09-04/Sp5_4 erosiebestrijdingsplan Tienen Tienen deelbekkenniveau DB 09-04/Sp5_5 Bestrijden erosie vanuit Wallonië richting Nerm via holle weg Hoegaarden stroomgebieds-, bekken- en deelbekkenniveau DB 09-04/Sp6_1 Waterschap "Demer-Zuid" A138 Waterschap deelbekkenniveau "Demer-Zuid" DB 09-04/Sp6_2 Onderhoudsplan/onderhoudsmethodologie voor de ruiming van waterlopen volledig deelbekken bekken- en deelbekkenniveau DB 09-04/Sp6_3 herintekening Habitatrichtlijngebied Kamsalamander thv Meertsheuvel in Zoutleeuw deelbekkenniveau Zoutleeuw DB 09-04/Sp6_4 natuurontwikkelingsproject Grotegetevallei A23 Grotegetevallei deelbekkenniveau DB 09-04/Sp6_5 Modellering en Ecologische inventarisatie en visievorming in het kader van integraal waterbeheer. Stroomgebied van de Grote en Kleine Gete volledig deelbekken bekken- en deelbekkenniveau (Bodemkundige Dienst) DB 09-04/Sp6_6 herstel oorspronkelijke loop Braambeek Linter deelbekkenniveau DB 09-04/Sp6_7 Sanering van vismigratieknelpunten volledig deelbekken bekken- en deelbekkenniveau September

5 II. SPECIFIEKE ACTIEFICHES 1. Spoor 1: Maximale retentie (infiltratie, berging en vertraagde afvoer) van hemelwater aan de bron Nummer spoor 1 Nummer actie DB 09-04/Sp1_1 Resultaat Buffering, infiltratie en hergebruik van hemelwater door de doelgroepen bevolking, industrie, landbouw en overheid Het bestaande instrumentarium wordt door de gemeente toegepast om meer buffering, retentie en hemelwatergebruik door de bevolking, industrie, landbouw en eigen overheid te stimuleren en/of af te dwingen. Specifieke aandachtspunten/knelpunten wateroverlast: -Mene (2de cat): verzakking van sifon onder TGV-E40 geeft aanleiding tot slibophoping en dus verlaging doorvoercapaciteit. -stroomopwaarts Oude Molen zou ter hoogte van de oude bedding van de Mene (in beschermingszone 3 van waterwinningsgebied Tienen-Menebeek) een buffergebied kunnen ingeschakeld worden. Interferentie met waterwinningsgebied kan vermeden worden via aanleg van berm (stad Tienen). Wegens gelegen in beschermingszone 3 werd deze bufferingsmogelijkheid echter negatief geadviseerd door de VMW mede door de lozing van huishoudelijk afvalwater van Hoksem op de Mene en wegens afspoeling van potentieel verontreinigd water afkomstig van de E40. Hierdoor zou de kans bestaan dat verontreinigd water infiltreert naar de grondwaterlaag (VMW). -afstroming van water langs Wijngaardenstraat (St.-Margriete-Houtem): oorzaak niet helemaal duidelijk (rioleringsprobleem of grachten kunnen water niet slikken of erosieprobleem) -Afstroming van velden veroorzaakt modderoverlast langs Het Steenken (holle weg) naar de Bunsbeekstraat (St.-Margriete-Houtem). Een oplossing is in de maak en zou bestaan uit de afleiding van afstromend water via een nieuw te graven gracht naar de Genovevabeek. zie actiefiche DB 09-04/Sp1_14 -waterloop "Klein Overlaar" met bypass die achter serres van Sterckx doorloopt: als wachtbekken vol is kunnen Klein Overlaar en de bypass geen bijkomend water dat van de velden afstroomt verwerken met wateroverlast thv de serres tot gevolg (Langegrachtstraat Hoegaarden op grens van de Watering van De Mene) -R.O. Grote Gete tussen Molenstraat en Ambachtenlaan: eigendom Blankendaele (vroeger van Tiense Suikerfabriek). RO werd vroeger stelselmatig opgehoogd met spoelgrond bieten (grond van niet al te goede kwaliteit). RO nu veel hoger dan LO en drukt Gete weg (risicozone L.O.) -Tiens Broek staat soms (ong. om de 7 jaar) onder water: koeien tot buik in water. Oplossing niet meteen voorhanden. -Genovevabeek: risicozone. Oorzaken: koker onder Neerlintersesteenweg te klein? Eerder rioleringsslib dat doorstroming verhindert -kruispunt Groeneweg-Bunsbeekstraat (grens Tienen-Glabbeek) kampt ongeveer om de zeven jaar met wateroverlast ten gevolge van water dat van de hellingen ten noorden naar beneden stroomt. September

6 Deelbekkenbeheerplan deelbekken van de Grote Gete -Mulkstraat (Tienen-centrum) thv spoorwegbrug: afstroming van het spoorwegtalud gebeurt via gracht waarvan het regelmatig verstopt zodat de Watering De Mene regelmatig moet ruimen. Wat is hierin de taak van de spoorwegen? gemeenten, Vlaams gewest, provincie Vlaams-Brabant, provincie Limburg, Watering De Grote Gete, Watering De Natte Nest, Watering De Mene, Watering De Kleine Gete Betrokken actoren Kamers van koophandel, landbouworganisaties, burgers Het volledige deelbekken -Gewestelijke en provinciale verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen; Subsidiereglementen betreffende de aanleg van een hemelwaterput en/of infiltratievoorziening; De code van goede praktijk inzake de aanleg van riolering; De watertoets. -Als alternatief voor de moeilijke infiltratie kan een groendak ook een vertragend effect teweeg brengen. Gemeentelijke/provinciale subsidiereglementen zijn hierbij bruikbare instrumenten. hoog -Hemelwater afkomstig van verharde oppervlakten kan verontreinigd zijn: hiermee moet bij afkoppelen en eventueel infiltreren rekening gehouden worden. In beschermingszones 1 en 2 van drinkwaterwingebieden is infiltratie van hemelwater van potentieel verontreinigende verharde oppervlakten verboden; in beschermingszone 3 moet advies aan de betrokken drinkwatermaatschappij gevraagd worden. -grondwaterstand/infiltratiecapaciteit bodem -initiatieven op gewestelijk niveau dagelijkse werking waterbeheerder Nummer spoor 1 Nummer actie DB 09-04/Sp1_2 Resultaat Betrokken actoren bevolking subsidiereglementen ivm hemelwater -Er wordt voldoende ruchtbaarheid gegeven aan de bestaande subsidiereglementen rond hemelwaterinstallaties, infiltratievoorzieningen, groendaken,.... -Er worden bijkomende initiatieven genomen naar bestaande woningen toe. -toename subsidieaanvragen -grotere sensibilisatie bij de bevolking gemeenten, provincies, Vlaams gewest, wateringen Volledig deelbekken -subsidiereglementen September

7 Overzicht gemeentelijke reglementen ivm berging/infiltratie/vertraagde afvoer hemelwater : stad/gemeente subsidie hemelwaterinstallatie subsidie infiltratievoorziening subsidie groendaken reglement overwelven baangrachten Boutersem ja ja nee ja Hoegaarden ja ja Linter ja ja nee ja Tienen ja Zoutleeuw ja ja nee ja UITVOERING OP STROOMGEBIEDS-, BEKKEN- EN DEELBEKKENNIVEAU Nummer spoor 1 Nummer actie DB 09-04/Sp1_3 Resultaat aanpak problematiek drijfhout Wallonië via overleg trachten de problemen die veroorzaakt worden door meespoelend drijfhout op te lossen -minder opstuwing wegens verstopping s (afwatering Mene problematisch) -eventueel plaatsen van op de Grote Gete stroomopwaarts van de monding van de Mene zodat eventuele verstopping van het de afwatering van de Mene niet in het gedrang werkt. Betrokken actoren wateringen, gemeenten, provincie Vlaams-Brabant, provincie Waals-Brabant, VMM Afd. Water monding van de Mene in de Grote Gete thv de Getestraat Nummer spoor 1 Nummer actie DB 09-04/Sp1_4 Resultaat aanpak problematische afwatering stroomafwaarts kasteel Struys via afvoergracht langs talud TGV naar Grote Gete Het bodempeil van de gracht langs de talud van de TGV is te hoog waardoor de afwatering naar de Grote Gete in het gedrang komt. De gracht krijgt veel water te verwerken via de afwaterig van de TGV-talud en de provinciebaan. De eigenaar wil geen ruimingswerken uitvoeren wegens de aanwzeigheid van waardevolle bomen langs de gracht. Intussen werd een nieuwe gracht gegraven en het is nu afwachten of deze maatregel het gewenste resultaat oplevert. -opvolgen problematiek en indien nodig bijkomende maatregelen uitwerken om de piekdebieten af te vlakken September

8 Betrokken actoren watering Mene, gemeente Hoegaarden, provincie Vlaams-Brabant Nummer spoor 1, 6 Nummer actie DB 09-04/Sp1_5 Resultaat oeverversterking Mene in Hoksem In Hoksem maakt de Mene twee korte bochten. De afwatering van de TGV en E40 zorgen voor een extra belasting net stroomopwaarts E40. Oeverversterkingen zijn noodzakelijk. De provincie onderzoekt de zaak en zal indien nodig oeverversterkingen plaatsen. provincie Vlaams-Brabant Betrokken actoren watering de Mene Hoksem, thv Kumtichsesteenweg-Turfstraat Nummer spoor 1 Nummer actie DB 09-04/Sp1_6 Resultaat Wateroverlastproblematiek thv Grote Molen in Hoegaarden Er bevindt zich een turbine op Grote Gete net voor Stationsstraat (Grote Molen). Hiervoor wordt gestuwd voor de goede werking van turbine. Ze mag echter niet meer gebruikt worden omdat het systeem niet meer rendabel is. Bij hoogwater stroomt een groot debiet door de bypass wat terugstuwing veroorzaakt op de Paanhuisbeek en een afwateringsgracht van de brouwerij van Hoegaarden en de omliggende straten, met problemen voor de nabije laaggelegen woningen. Kortsluiting van de bypass is geen optie. Mogelijkheid: water snel afvoeren via Grote Gete en stroomafwaarts van de volgende molen (Kleine Molen = watermolen Celis) berging voorzien -aanpakken terugstuwing op Paanhuisbeek en afwateringsgracht Betrokken actoren gemeente Hoegaarden, VMM Afd. Water Stationsstraat in Hoegaarden September

9 UITVOERING OP BEKKENNIVEAU Nummer spoor 1 Nummer actie DB 09-04/Sp1_7 Resultaat sluizenbeheer Grote Gete Er heerst onduidelijk over de manier waarop het sluizenbeheer op de Grote Gete gecoördineerd wordt. Communicatie over de gemaakte afspraken en de verantwoordelijkheden van de verschillende waterbeheerders moet leiden tot meer duidelijkheid en een gedegen stuwingsbeleid ten dienste van integraal waterbeheer. VMM Afd. Water Betrokken actoren VMM Afd. Water, gemeenten, wateringen, provincie Vlaams-Brabant verschillende sluizen en molens langs de Grote Gete Operationeel bekkenmodel Demer, stuwrecht moleneigenaars UITVOERING OP STROOMGEBIEDS-EN DEELBEKKENNIVEAU Nummer spoor 1 Nummer actie DB 09-04/Sp1_8 stroomopwaartse buffering in Hoegaarden en Wallonië -Mene: werd vroeger omgeleid rond Tienen en mondt thv Getestraat uit in de Grote Gete. Zowel Mene als Grote Gete zijn snel zwellende waterlopen wegens sterke helling bovenstrooms (Wallonië en Hoegaarden). Bovenstroomse maatregelen (wachtbekkens) gewenst om piekdebieten benedenstrooms af te vlakken. Ten N van Oorbeekveld nu industriezone Grijpenveld: tss 1995 en 1998: 8 ha ophogingen gebeurd. Er zijn reeds problemen geweest in de Viaductstraat, Biezemstraat en wijk Nieuw Overlaar. Enkel voor de omsluiting werden twee wachtbekkens aangelegd. Hoksem ligt in een laaggelegen komvormig gebied. Vaak Vaak treedt overlast op omdat veel water op korte tijd naar de Mene afstroomt zodat deze buiten haar oevers treedt thv de brug aan Molen en omgeving. Bij debieten > 30m 3 /s kent de Grote Getevallei wateroverlastproblemen. Buffering op zijlopen in Wallonië en Hoegaarden is daarom wenselijk. Resultaat -via overleg komen tot afspraken rond opwaartse buffering in Wallonië en Hoegaarden September

10 Betrokken actoren provincie Waals-Brabant, Hoegaarden, Tienen, wateringen, provincie Vlaams-Brabant, VMM Afd. Water, Afdeling Land en Bodembescherming, Ondergrond, Natuurlijke Rijkdommen Grotegetevallei in Wallonië en Hoegaarden erosiebestrijdingsplan Hoegaarden Nummer spoor 1 Nummer actie DB 09-04/Sp1_9 wateroverlast te Oorbeek (Tienen) Afstromend water van E40 en TGV veroorzaakt problemen in Oorbeek, maar waarschijnlijk geeft ook afstroming vanuit Hoegaarden (Galgeberg, Diepedelle) via straten die onder E40 doorgaan (Waverse Steenweg, St.-Jansstraat) bijkomende overlast. Overleg met Hoegaarden gewenst om dit probleem aan te pakken. Resultaat -aanpak van de problematiek te Oorbeek -overleg met betrokken partijen: gemeente Hoegaarden, AWV, NMBS stad Tienen Betrokken actoren gemeente Hoegaarden, AWV, NMBS Oorbeek Nummer spoor 1,3 Nummer actie DB 09-04/Sp1_10 aanleg wachtbekken thv samenvloeiing Vissengracht en Ramshovensebeek Aan de samenvloeiing van de overwelfde Ramshovensebeek met de Vissengracht bevindt zich een pompput van Aquafin. Bij zware regenval wordt het debiet te hoog voor de pompen, met als gevolg o.a. terugslag in huizen (gebied Drinkeling). Wachtbekken thv aansluiting met Vissengracht kan oplossing bieden om piekdebieten thv pompput af te vlakken Resultaat afvlakking piekdebieten thv pompput Betrokken actoren Aquafin, Tienen, provincie Vlaams-Brabant September

11 Deelbekkenbeheerplan deelbekken van de Grote Gete samenvloeiing Vissengracht - Ramshovensebeek Nummer spoor 1 Nummer actie DB 09-04/Sp1_11 inschakeling bijkomend buffergebied in Tienen -Aan het vliegveld thv Brede Akker/Sint-Antoniuskapel te Tienen zou ook buffering kunnen voorzien/opgelegd worden, wat voor Hakendover en haar rioleringen en waterlopen een ontlasting zou betekenen Resultaat bijkomende bufferingsmogelijkheid om wateroverlast in Hakendover te voorkomen stad Tienen Betrokken actoren UITVOERING OP BEKKENNIVEAU Nummer spoor 1 Nummer actie DB 09-04/Sp1_12 Resultaat verbetering schuif en kunstwerk op Borggracht stroomafw spoorweg: splitsing Gete - Borggracht (overwelfd - bypass), komen terug samen aan Bergévest stroomafw vistrap. Schuif en kunstwerk op Borggracht zullen verbeterd worden door Afd. Water ter vrijwaring van overstromingen te Tienen. Suikerfabriek heeft bypass en stuw op Borggracht en gebruikt water als koelwater. Maw de Borggracht mag dus niet droogvallen. -beveiliging Tienen tegen overstromingen -peilbeheer Borggracht VMM Afd. Water Betrokken actoren stad Tienen September

12 ontwerp klaar tegen eind 2005 Nummer spoor 1,3 Nummer actie DB 09-04/Sp1_13 problematische waterafvoer gracht langs Neerlintersesteenweg Baangracht langs Neerlintersesteenweg kan water niet kwijt en veroorzaakt overlast voor enkele woningen in Tienen. Samenwerking met gemeente Linter gewenst. Linter wacht op AQUAFIN. Probleem op lange baan geschoven (verbindingsriolering Braambeekstraat- Kwadeplasstraat) Resultaat Betrokken actoren Linter, Tienen, Aquafin Neerlintersesteenweg Tienen Nummer spoor 1,3 Nummer actie DB 09-04/Sp1_14 aanpak wateroverlastproblemen in St.-Margriete-Houtem St.-Margriete-Houtem kent wateroverlast door hemelwater dat via Het Steenken richting Bunsbeekstraat afvloeit en overbelasting van de riolering. Via de aanleg van een gracht zou het mogelijk zijn om hemelwater van Het Steenken af te leiden van omgeving Houtemstraat/St.-Margrietstraat richting Genovevabeek stroomopwaarts van de Bunsbeekstraat om zo de problemen in de Bunsbeekstraat te reduceren. Overleg omtrent de geschikte locatie van de gracht en uitvoering is gewenst. Resultaat -overleg over de te nemen maatregelen en de wijze van uitvoering -aanleg gracht -reductie wateroverlast in St.-Margriete-Houtem -afkoppeling hemelwater en aldus minder verdunning afvalwater wat positief is voor project "collector Genovevabeek" stad Tienen Betrokken actoren Watering De Natte Nest, Aquafin, VMM St.-Margriete-Houtem (Tienen), Het Steenken/Houtemstraat/St.-Margrietstraat September

13 Nummer spoor 1 Nummer actie DB 09-04/Sp1_15 klassering van grachten Omwille van toegankelijkheid en openbaar belang is het nuttig niet-geklasseerde grachten op te waarderen tot geklasseerde waterlopen. Concreet gaat het hier om de Mattebeek (Oplinter) en de Wouvergracht (Goedsenhoven) -Problemen Wouvergracht: erosie, lozingen huishoudelijk afvalwater en teveel afstromend water veroorzaken problemen voor woningen aan de Hannuitsesteenweg (N64) wegens veel te kleine gracht en koker onder N64 die te klein is. Omdat de gracht niet geklasseerd is onderneemt niemand actie. AWV is op de hoogte van de problematiek Resultaat -klassering van Mattebeek en Wouvergracht (3de categorie) stad Tienen Betrokken actoren AWV Tienen - Oplinter en Goedsenhoven Nummer spoor 1 Nummer actie DB 09-04/Sp1_16 belasting Kleinbeek wegens Westelijke Ring reduceren De Kleinbeek krijgt door aanleg westelijke ring meer water te verwerken. Bouw wachtbekken stilgelegd wegens moerasbodem. Thv N2 is wel een wachtbekken aangelegd. De problematiek wordt meegenomen in de ruilverkaveling van Vissenaken die ten zuiden van het Zijpveld een wachtbekken voorziet om de Kleinbeek bijkomend te ontlasten Resultaat -aanleg wachtbekken ten zuiden van Zijpveld Betrokken actoren VLM, Tienen, Watering Mene, provincie Vlaams-Brabant, ruilverkavelingscomité Vissenaken Kleinbeek, thv Zijpveld ruilverkaveling Vissenaken September

14 2. Spoor 2: sanering afvalwaterlozingen Nummer spoor 2 Nummer actie DB 09-04/Sp2_1 Resultaat Verbetering van de waterkwaliteit door maatregelen op lokaal niveau In het deelbekken werden 59 diffuse lozingspunten met een totale vuilvracht van ±1.900 IE vastgesteld. Er werden 150 relevante lozingspunten geconstateerd, waarvan 30 met een vuilvracht hoger dan 100 IE. De totale relevante lozingsvuilvracht bedraagt ± IE. Er zijn 10 industriële lozingspunten vastgesteld, cijfers omtrent de geloosde vuilvracht zijn er niet. De lijst met knelpunten ivm onderbelasting van RWZI's (zie bijlage I) en lozingspunten, die is opgesteld door VMM, moet op zijn juistheid worden gecontroleerd. Er moet worden nagegaan of de sanering van het knelpunt/lozingspunt is opgenomen binnen de bestaande meerjarenprogramma's of, na de opmaaak van het zoneringsplan, het daaruitvolgende masterplan. Voor nog niet opgenomen lozingspunten wordt een actieplan ter sanering opgemaakt. -Afname van het aantal lozingspunten -Afkoppeling parasitaire debieten -Betere werking RWZI's -Toename van de rioleringsgraad -Toename van de zuiveringsgraad Concrete aandachtspunten en projecten: -RWZI Hoegaarden: vuilvracht te klein (3500 à 4000 IE en té verdund tov 5000 IE). Het leem in afvalwater (wordt niet tegengehouden door zandfilter) veroorzaakt overmatige slijtage van leidingen en pompen. -zware belasting Mene wegens huish. afvalwaterlozingen te Meldert -ruilverkaveling Willebringen: VLM heeft ideeën om zuivering van afspoelend water te voorzien -op 3 mei 2005: modderstrooom vanuit Kruisveld op Stoopkesstraat en in rioleringen -Inbuizing Genovevabeek thv Populierenstraat Houtemstraat (St.-Margriete-Houtem - Tienen) problematisch. Wegens bebouwing is ze moeilijk te verwijderen. Riolering raakt haar water niet kwijt en dit vloeit de Populierenstraat in. Ook treedt terugstuwing van rioolwater via de aflopen naar de huizen en kelders. Houtemstraat en Bunsbeekstraat zouden afgekoppeld worden (gescheiden stelsel), maar plannen werden afgevoerd wegens budgettaire problemen. De rioleringsproblemen werden aangekaart bij de stad Tienen. VMM, Aquafin, gemeente, drinkwaterbedrijven Betrokken actoren Drinkwaterbedrijven, rioleringsbeheerders, Riobra, provincie Vlaams-Brabant, Wateringen Het deelbekken September

15 Deelbekkenbeheerplan deelbekken van de Grote Gete Zoneringsplan De bestaande investeringsprogramma's - meerjarenprogramma's De Vlarem-wetgeving De code van goede praktijk voor de aanleg van riolering Bestaande subsidiekanalen van overheidswege Een verbetering van de waterkwaliteit is de belangrijkste voorwaarde voor natuurontwikkeling of een meer natuurlijk oever- en waterlopenbeheer. De waterkwaliteit is ook een belangrijke factor bij de aanleg en inrichting van overstromingsgebieden. stad/gemeente subsidiereglement IBA: subsidiereglement aanleg gescheiden afvoersysteem Boutersem ja verplicht Hoegaarden Linter nee nee Tienen ja Zoutleeuw ja nee UITVOERING OP BEKKENNIVEAU Nummer spoor 2 Nummer actie DB 09-04/Sp2_2 uitbouw bovengemeentelijke milieuhygiënische infrastructuur Binnen het deelbekken moet het bovengemeentelijke rioleringsnet nog verder uitgebouwd worden. Hieronder volgt per zuiveringsgebied een overzicht van de projecten die gepland zijn. Zuiveringsgebied Meldert IP Voorziene opleveringsdatum Projectnummer Projectomschrijving Raming (mio EUR) IE onm. IE toek KWZI Meldert + toevoerleiding 0,82 IP sanering afvalwaterlozingen van Meldert op de Mene 2 de arm -onderzoek door Aquafin naar inplanting toevoerleiding wegens de talrijke mogelijkheden. Tot hiertoe werden door gemeente Boutersem geen gemeentelijke projecten ingediend wegens onduidelijkheid hierover. Zuiveringsgebied Tienen IP Projectnummer Projectomschrijving Raming (mio EUR) Voorziene opleveringsdatum IE onm. IE toek Afkoppeling Viander 0,96 IP 0 0 September

16 Zuiveringsgebied Oplinter IP Projectnummer Deelbekkenbeheerplan deelbekken van de Grote Gete Projectomschrijving Raming (mio EUR) IE onm. IE toek Verbindingsriolering Mattebeek 0,22 IP RWZI Oplinter 1,94 TP Verbindingsriolering Genovevabeek of KWZI 0,88 IP Bouw RWZI Oplinter: persleiding pompt afvalwater vanuit Wommersom naar Gr Gete thv Ganzendries (zo blijven bovenlopen proper). Later zou leiding verlengd worden naar RWZI, doch inplantingsplaats problematisch. Een BPA voor gewestplanwijziging voor de inplantingsplaats van de RWZI is lopende. Kummenveld is de voorgestelde locatie. Zuiveringsgebied Geetbets IP Voorziene opleveringsdatum Projectnummer Projectomschrijving Raming (mio EUR) IE onm. IE toek Collector Oude Spoorweg (Linter) 1,89 IP Verbindingsriolering Heirbaan - Grote Steenweg - 0,61 IP Driesstraat Verbindingsriolering Eendenstraat - Molenstraat 0,54 IP VBR Braambeekstraat-Kwadeplasstraat 0,94 IP Zuiveringsgebied Linter-Melkwezer IP Voorziene opleveringsdatum Projectnummer Projectomschrijving Raming (mio EUR) Voorziene opleveringsdatum IE onm. IE toek KWZI Linter-Melkwezer + toevoerleiding 0,66 IP Resultaat VMM, Aquafin Betrokken actoren gemeenten, Riobra, provincie Vlaams-Brabant verschillende lokaties binnen het deelbekken rollende meerjarenprogramma's VMM Nummer spoor 2,6 Nummer actie DB 09-04/Sp2_3 Resultaat Sanering Jordaanvallei De sanering van de Jordaanbeek is een belangrijke te nemen brongerichte maatregel die zou leiden tot de ecologische herwaardering van een gebied met veel capaciteiten. meer dan 30 ha zijn reeds door Natuurpunt aangekocht. Er moet onderzocht welke mogelijkheden hiertoe bestaan. -uitwerken strategie sanering afvalwaterlozingen op Jordaanbeek gemeente Boutersem Betrokken actoren Aquafin, VMM, Hoegaarden September

17 Deelbekkenbeheerplan deelbekken van de Grote Gete Jordaanbeek te Boutersem en op grens Boutersem-Hoegaarden -RUP Hoegaardse Vallei + Natuurreservaat -KWZI Meldert -Ruilverkaveling Willebringen Nummer spoor 2 Nummer actie DB 09-04/Sp2_4 gemeentelijke rioleringsprojecten Verdere uitbouw gemeentelijk rioleringsnet en aansluiting op RWZI via bovengemeentelijke collectoren Resultaat -Afname van het aantal lozingspunten -Afkoppeling parasitaire debieten -Betere werking RWZI's -Toename van de rioleringsgraad -Toename van de zuiveringsgraad 1319 Afkoppeling thv brouwerij Hoegaarden naar Schoorbroekbeek 2770 Gecombineerd dossier met Aquafinproject '20.146: VBR Centrum Outgaarden. Afkoppeling thv Brugstraat naar Paenhuysbeek Bouw KWZI Nerm + ontdubbeling riolering en aanleg 2DWA-leidingen B97345 Einde der werken 1997 B Voorl. opl B Gemeente GIPID Projectomschrijving Dossier-nr Status Planning Hoegaarden 1318 Afkoppeling thv Lorierstraat naar Schoorbroekbeek B97344 Einde der werken 1997 Hoegaarden Hoegaarden Hoegaarden Opgedragen aan gemeente 2006/1 Tienen 215 Afkoppelen van de oude loop van de waterloop Mene van de riolering B96207 Goedgekeurd ontwerp 1996 Tienen 504 Sint Truidensesteenweg B96031 Voorl. opl Tienen Tienen 947 Gecombineerd dossier met Verbindingsriolering Bost Centrum 954 Gecombineerd dossier met Collector Bost fase 2 B97041 B97047 Gunning der werken Einde der werken September

18 Tienen Tienen Tienen Deelbekkenbeheerplan deelbekken van de Grote Gete 1308 Afkoppelen oppervlaktewater in de Langesteenstraat te Bost 1309 Afkoppelen oppervlaktewater te Kumtich-Centrum 1310 Afkoppelen oppervlaktewater in de Bedafstraat B97339 Voorl. opl B97340 Voorl. opl B97341 Voorl. opl Tienen 2373 Riolering Pollepelstraat. B99072 Voorl. opl Tienen 2375 Riolering Outgaardenstraat- Spanuit. Gecombineerd dossier met Tienen 2402 St. Truidensesteenweg (N3 tussen Wulmersumsesteenweg en Piepelboomstraat). B99015 Voorl. opl B99305 Goedgeke urd voorontw erp 1999 Tienen 2701 St. Hymelinusstraat. Riolering. B Voorl. opl Tienen Tienen 2702 Romeinsebaan - St. Pietersstraat. Riolering Dijnemstraat - Vissenakenstraat - Kruisbergstraat PS + PL. B B Werken in uitvoering Werken in uitvoering Tienen 2704 Kruisbergstraat. Riolering. B Werken in uitvoering Tienen 2706 Grijpenwegstraat. Riolering. B Voorl. opl Tienen Tienen Tienen Tienen 2708 St. Truidensesteenweg (grens met Linter). Riolering Oorbeeksesteenweg - Nieuw Overlaar - Groot Overlaar : Riolering N3 Leuvenselaan te Kumtich.Riolering Diestsesteenweg (deel Albertvest - Deelberg). Riolering. B Subsidie vastgelegd 2000 B Voorl. opl B B Ingediend voorontwerp Ingediend voorontwerp Tienen 3205 Vissenakenstraat - Deelberg. B Ingediend voorontwerp Tienen Tienen 3207 Utsenakenweg (Industrieterrein) Ambachtenlaan (langs Vloedgracht). Tienen 3209 Bosschelstraat - Keienpoelweg - Eliksemstraat. Tienen 4025 Kelderkensstraat + Baroniestraat en De Merodestraat (B201066) + Aststraat (langs waterloop De Berger) (B201319) B B B B Ingediend voorontwerp Subsidie vastgelegd Ingediend voorontwerp Goedgekeurd ontwerp September

19 Tienen Tienen Tienen Tienen Tienen Linter Linter 4029 Breisemstraat en De Brouwersstraat. Afkoppelen oppervlaktewater + Tramstraat (B201068) 5569 Aanpassingswerken aan de riolering en afkoppeling van hemelwaters binnen het kader van het project Herinrichting Goossensvest (vanaf Gete, Mulkstraat, Martelarenplein, Goossensvest tot aan kruispunt Broekstraat en Kruispunt Meendijkstraat - Helenavest) Gecombineerd dossier met Aquafinproject ' VBR Mattebeek' - afkoppelen Oplintersesteenweg tot Genovevabeek Aanpassingswerken aan de riolering en afkoppeling van hemelwaters binnen het kader van het project Herinrichting Astridvest (vanaf Kruispunt Broekstraat tot kruispunt Leuvenselaan) Aanpassingswerken aan de riolering en afkoppeling van hemelwaters Leuvenselaan (vanaf het kruispunt Vierde Lancierslaan tot aan het kruispunt Withofstraat) 2910 Gecombineerd dossier met Aquafin-project ' Collector Wommersem' - Rioleringswerken in Kareelovenstraat Bouwen van een buffergracht t.h.v. de Mehringstraat en aanleg van een RWA-leiding in de Pelsstraat tussen de Mehringstraat en de Grote Steenweg Linter Herinrichting Dorpsplein - Begijnhofstraat Linter Afkoppeling grachtenkruispunten Geldenakenstraat- Walsenbergenstraat - afkoppelen grachten in de hekstraat - Aansluiten LP van de Bronstraat - Afkoppelen Bron en afvoer naar Kleine Nete B B B B B B B Goedgekeurd ontwerp Ingediend voorontw erp Goedgeke urd GIP Goedgeke urd GIP Ontwerp ingediend Ingediend voorontwerp Subsidie vastgelegd Opgedragen aan gemeente / Subsidie vastgelegd /1 2003/2 2006/2 VMM, Aquafin, gemeente, drinkwaterbedrijven, Riobra September

20 Betrokken actoren Drinkwaterbedrijven, rioleringsbeheerders, Riobra, provincie Vlaams-Brabant, wateringen Het deelbekken Zoneringsplan De bestaande investeringsprogramma's - meerjarenprogramma's De Vlarem-wetgeving De code van goede praktijk voor de aanleg van riolering Bestaande subsidiekanalen van overheidswege Een verbetering van de waterkwaliteit is de belangrijkste voorwaarde voor natuurontwikkeling of een meer natuurlijk oever- en waterlopenbeheer. De waterkwaliteit is ook een belangrijke factor bij de aanleg en inrichting van overstromingsgebieden. 3. Spoor 3: bewaken en verbeteren van de kwaliteit van de riolerings- en zuiveringsinfrastructuur Nummer spoor 3 Nummer actie DB 09-04/Sp3_1 Resultaat aanpassing rioleringsstelsel Oplinter langs de Genovevabeek. afkoppeling hemelwater van Oplintersesteenweg tot Huiskensstraat om werking RWZI Oplinter niet te hypothekeren. Daar berging in Oplinter-centrum niet haalbaar is, kan ter compensatie water geborgen worden thv de monding van de Asbeek -afkoppeling hemelwater in Oplinter -berging thv monding Asbeek in Genovevabeek stad Tienen Betrokken actoren Aquafin, VMM -Oplintersesteenweg - Huiskensstraat -monding Asbeek UITVOERING OP BEKKEN- EN DEELBEKKENNIVEAU Nummer spoor 3 Nummer actie DB 09-04/Sp3_2 September

21 In kaart brengen van slibafvoer richting RWZI Hoegaarden Toevoer van slib veroorzaakt slijtage van het rioleringsstelsel en de RWZI. Het in kaart brengen van slibafvoergegevens is een eerste stap in het zoeken naar de oorzaken en in het nemen de gepaste maatregelen om de problematiek aan te pakken. Resultaat -inzicht in plaatselijke oorzaken slibafvoerproblematiek -voorstellen van de te nemen maatregelen Aquafin Betrokken actoren VMM, Hoegaarden zuiveringsgebied Hoegaarden erosiebestrijdingsplan Hoegaarden 4. Spoor 4: voorkomen en beperken van diffuse verontreiniging Nummer spoor 4,5,6 Nummer actie DB 09-04/Sp4_1 Diffuse verontreiniging in het deelbekken van de Grote Gete Specifieke aandachtspunten: -De Moesbeek kent zéér hoge concentraties nitraten thv Walsbergen (Melkwezer te Linter) ter hoogte van de heuvel die gekenmerkt wordt door een "kop" met kleilaag waardoor de bovenste laag kwelwaterleverend is. Mogelijke oorzaak: veehouderbedrijf op berg. Via overleg moet getracht worden de puntlozing aan te pakken. -Houders van boomkwekerijen (voor uitvoer) gebruiken massaal pesticiden. Linter behoort tot een beschermde zone voor fruitkweek (Ministerieel opzoekingscentrum Vorsem - volksgezondheid). Er gebeuren veel controles op perevuur op meidoornhagen, terwijl geen overdracht naar fruitbomen optreedt. -Vestiging van bijkomende fruitgaarden in de Grotegetevallei dient zoveel mogelijk voorkomen te worden. Resultaat -reduceren van diffuse verontreiniging door: -sensibilisering landbouwers -erosiebestrijdingsmaatregelen -reductie pesticidengebruik waterschap Betrokken actoren provincie Vlaams-Brabant, wateringen, landbouwers (verspreid in het deelbekken) -erosiebesluit, sensibilisatie, beheersovereenkomsten,... September

22 Nummer spoor 4 Nummer actie DB 09-04/Sp4_2 Sanering van relevante lozingspunten in het kader van de ruilverkaveling Hoegaarden Via de aanleg van een KWZI zullen lozingspunten en ten noorden van St.-Katharina-Hauthem in de straat "Hauthem" gesaneerd worden Resultaat -sanering relevante lozingspunten en VLM Betrokken actoren Hoegaarden, ruilverkavelingscomité Hoegaarden zuiveringsgebied Hoegaarden, straat "Hautem" ten noorden van St.-Katharina-Houtem ruilverkaveling Hoegaarden 5. Spoor 5: Voorkomen en beperken van erosie en sedimenttransport naar de waterloop Nummer spoor 5 Nummer actie DB 09-04/Sp5_1 erosiebestrijdingsplan Hoegaarden Via een gemeentelijk erosiebestrijdingsplan worden brongerichte maatregelen uitgewerkt om erosieproblemen terug te dringen. Volgende zones worden prioritair behandeld: Klein-Overlaar - St.-Katharina-Hauthem - E40 Hoksem noord en Hoksem zuid Molenstraat Nerm noord en Nerm zuid omgeving Schoorbroekbeek en akkers langs de Waversesteenweg Een gedetailleerde beschrijving van de knelpunten en voorgestelde maatregelenprogramma zijn uitgewerkt in het erosiebestrijdingsplan. Resultaat Uitvoering kleinschalige erosiebestrijdingsmaatregelen, teelttechnische maatregelen, aanleg kleine wachtbekkens, herwaardering van grachtenstelsels,... Een prioriteitenlijst en planning werd opgesteld voor de uitvoering van erosiebestrijdingsmaatregelen voor de knelpuntgebieden en zijn in het gemeentelijk September

23 erosiebestrijdingsplan terug te vinden. gemeent Hoegaarden Betrokken actoren Afdeling Land en Bodembescherming, Ondergrond, Natuurlijke Rijkdommen, landbouwers, gemeente, VLM, Natuurpunt erosiegevoelige percelen in Hoegaarden Nummer spoor 5 Nummer actie DB 09-04/Sp5_2 erosiebestrijdingsplan Boutersem Boutersem is sterk onderhevig aan erosie. Via een gemeentelijk erosiebestrijdingsplan worden brongerichte maatregelen uitgewerkt om afspoeling van sediment terug te dringen. Voornaamste knelpunten in Boutersem: Omgeving Torenhofstraat: hellingen tot 5%, weinig bufferende elementen, actuele bodemerosie: 2 tot 10 ton/ha.j. De laagst gelegen woningen in de Torenhofstraat ondervinden frequent ernstige problemen van modder- en wateroverlast. Omgeving Meldertstraat: groot afstroomgebied (voor de helft gelegen buiten de gemeente), hellingen tot 5%, zeer weinig bufferende elementen, actuele bodemerosie: 1 tot 10 ton/ha.j. De boerderij aan de grens met de gemeente Hoegaarden ligt midden op het traject van het afstromend regenwater en ondervindt dan ook regelmatig water- en modderoverlast. De Veldstraat en de Bevekomsestraat werden voorzien van baangrachten. Doornstraat : hellingen van 5% en meer, actuele bodemerosie hoofdzakelijk van 5 tot 20 ton/ha.j. Afstromend water en modder van de akkers zorgt voor modderoverlast in woningen langs de Verbindingsweg en de Doornstraat en voor modderoverlast op deze wegen zelf. Vallei Bosbeek: actuele bodemerosie van 2 tot meer dan 20 ton/ha.j. Er treedt afstroming van akkers op richting Bosbeek en Jordaan, ook vanuit Hoegaarden via de Hollestraat. Intussen werden grachten gegraven en werden niveauverschillen gecreëerd via gebruik van boordstenen. Resultaat Geestelijkenhoek: actuele bodemerosie van 1 tot 20 ton/ha.j. Er treedt afstroming van akkers op richting lintbebouwing, Fonteinbeek en Jordaanbeek. Uitvoering kleinschalige erosiebestrijdingsmaatregelen, teelttechnische maatregelen, aanleg kleine wachtbekkens, herwaardering van grachtenstelsels,... Een prioriteitenlijst en planning werd opgesteld voor de uitvoering van erosiebestrijdingsmaatregelen voor de knelpuntgebieden en zijn in het gemeentelijk erosiebestrijdingsplan terug te vinden. September

24 gemeent Boutersem Deelbekkenbeheerplan deelbekken van de Grote Gete Betrokken actoren Afdeling Land en Bodembescherming, Ondergrond, Natuurlijke Rijkdommen, landbouwers, gemeente, VLM, Natuurpunt erosiegevoelige percelen in Boutersem Nummer spoor 5, 1 Nummer actie DB 09-04/Sp5_3 erosiebestrijdingsmaatregelen in Linter Gemeente Linter heeft ism IGO-leuven een erosiebestrijdingsplan opgesteld waarin de knelpunten binnen de gemeente werden geïnventariseerd en brongerichte maatregelen moeten leiden tot duurzame oplossingen voor de overlast en schade die wordt veroorzaakt door bodemverlies en afspoeling van water en sediment. Het erosiebestrijdingsplan werd ter goedkeuring aan Afd. Land voorgelegd. In afwachting hiervan werd alvast een sensibilisatiecampagne opgestart waarbij al een 20-tal landbouwers werden overtuigd mee te stappen in de strijd tegen erosie. Eveneens werd een protocolakkoord afgesloten met VLM. Volgende tabel geeft een overzicht van de knelpuntgebieden en de voorgestelde maatregelen, evenals een kostenraming en een prioritering: Code A Molenweg Teelttechnisch, nieuwe grasranden Situering Type maatregel (1) Restkost gem. (2) Neutraal 10 jaar Uitvoeringstermijn (3) E Eliksemstraat Teelttechnisch Laag 15 jaar I Stationsstraat Teelttechnisch, nieuwe grasranden, nieuwe erosiepoel Hoog 5 jaar J 's-hertogengracht Teelttechnisch, nieuwe grasranden, bestaande grasranden behouden K Veldstraat Teelttechnisch, nieuwe grasranden L Braambeekvallei Teelttechnisch, nieuwe grasranden M Bonastraat Teelttechnisch, nieuwe grasranden Laag 15 jaar Neutraal 10 jaar Neutraal 10 jaar Hoog 5 jaar zen Rodestraat - Sint- Teelttechnisch Laag 15 jaar Truidensesteenw eg zg Tussen Teelttechnisch Neutraal 10 jaar September

25 Wommersom en Overhespen zj Melkwezer Teelttechnisch Laag 15 jaar TOTALE KOST actuele knelpunten Binnen de actuele en potentiële knelpunten Buiten aandachtszones en/of buiten knelpuntgebieden Buiten de knelpuntgebieden TOTALE KOST behoud TOTALE KOST sensibilisatie landbouwers Behoud strategisch grasland Behoud bestaande teelttechnische maatregelen Behoud bestaande grasranden TOTALE KOST (1): teelttechnisch slaat uitsluitend op teelttechnische maatregelen groep A (2): totale restkost voor de gemeente voor komende 20 jaar in EUR (3): binnen x jaar betekent: start van de eerste contracten met landbouwers en/of start van de uitvoering van de kleine ingrepen binnen x jaar na de datum van goedkeuring van het gemeentelijk erosiebestrijdingsplan door Afdeling Land Resultaat -uitvoering verschillende erosiebestrijdingsmaatregelen, vooral Z-O Linter sterk erosiegevoelig -terugdringen erosieproblematiek -beperken sedimentafvoer naar rioleringen/collectoren/rwzi gemeente Linter Betrokken actoren Afdeling Land en Bodembescherming, Ondergrond, Natuurlijke Rijkdommen,, Agentschap Natuur en Bos, VMM Afdeling Water, ALT, VLM, VLIF, GLB, landbouwers, Natuurpunt erosiegevoelige percelen op grondgebied van gemeente Bertem erosiebestrijdingsplan, subsidieregelingen September

26 Nummer spoor 5 Nummer actie DB 09-04/Sp5_4 Resultaat erosiebestrijdingsplan Tienen Stad Tienen heeft een aanvraag voor de opmaak van een erosiebestrijdingsplan ingediend bij afdeling Land. Na goedkeuring kan de opmaak van het plan van start gaan en zal de opdracht aan een studiebureau gegund worden. Uitvoering kleinschalige erosiebestrijdingsmaatregelen, teelttechnische maatregelen, aanleg kleine wachtbekkens, herwaardering van grachtenstelsels,... Een prioriteitenlijst en planning werd opgesteld voor de uitvoering van erosiebestrijdingsmaatregelen voor de knelpuntgebieden en zijn in het gemeentelijk erosiebestrijdingsplan terug te vinden. -Terreinbezoek leerde dat de sifon van een niet-geklasseerde gracht onder de Sint- Barbarastraat (net stroomafwaarts Lindeveldstraat) bijna volledig toegeslibt is. Dit is waarschijnlijk te wijten aan erosie van de aanpalende akker en aan de aanvoer van slib via de riolering onder de Lindeveldstraat die in deze gracht uitkomt waarna deze een bocht van 90 graden maakt en sifonneert onder de Lindeveldstraat en St.-Barbarastraat. stad Tienen Betrokken actoren Afdeling Land en Bodembescherming, Ondergrond, Natuurlijke Rijkdommen, landbouwers, gemeente, VLM, Natuurpunt erosiegevoelige percelen in Tienen UITVOERING OP STROOMGEBIEDS-, BEKKEN- EN DEELBEKKENNIVEAU Nummer spoor 5 Nummer actie DB 09-04/Sp5_5 Bestrijden erosie vanuit Wallonië richting Nerm via holle weg Overleg met Wallonië via provincie gewenst Resultaat terugdringen erosie provincie Vlaams-Brabant Betrokken actoren Hoegaarden, Provincie Waals-Brabant Nerm te Hoegaarden September

27 6. Spoor 6: kwalitatief, kwantitatief en ecologisch duurzaam waterlopenbeheer Nummer spoor 6, 1, 2, 3, 4, 5, 7 Nummer actie DB 09-04/Sp6_1 Waterschap "Demer-Zuid" Het deelbekken van de Grote Gete (09-04) behoort, samen met de deelbekkens van de Velpe (09-02) en Kleine Gete (09-05) tot het Waterschap "Demer-Zuid". Het Waterschap is een overlegforum waar verschillende thema's aan bod kunnen komen. Resultaat -overleg -sensibilisatie -uitwisseling ervaringen -afstemmen verschillende beleidsvisies van de betrokken partners op de principes van integraal waterbeleid provincie Vlaams-Brabant Betrokken actoren gemeenten, Vlaams gewest, wateringen Waterschap Demer-Zuid -decreet integraal waterbeleid -Uitvoeringsbesluit in uitvoering van I van het decreet integraal waterbeleid dagelijkse werking waterbeheerders UITVOERING OP BEKKEN- EN DEELBEKKENNIVEAU Nummer spoor 6,1 Nummer actie DB 09-04/Sp6_2 Onderhoudsplan/onderhoudsmethodologie voor de ruiming van waterlopen Specifieke aandachtspunten -Gemeente Boutersem streeft een gedifferentieerd waterlopenbeheer na ter bevordering van ecologische ontwikkeling van beekvalleien. Hiertoe worden beheersplannen voor de verschillende gemeentelijke waterlopen opgesteld en uitgevoerd. Mogelijke maatregelen: aangepast ruimings-/maaiprogramma, niet meer storten van slib op de oevervegetatie, vrij laten meanderen van de waterloop, verhogen van turbulentie,... -De Ruilverkavelingen van Vissenaken en Willebringen besteden zoveel mogelijk aandacht aan ruimte voor water en het integreren van specifieke maatregelen om de waterbergingscapaciteiten en de ecologische waarde van het gebied te verhogen. -Onderhoud Genovevabeek ontoereikend voor stad Tienen. Watering - provincie: afwimpeling kosten sanering slibvervuiling. Afspraken rond ruiming en eventuele kostenverdeling staalnames slibanalyse (stad Tienen). -Modellering Grote Gete: sifon grachtenstelsel (Kleine en Grote Vliet) onder Grote September

28 Gete thv Drieslinter werd over het hoofd gezien. Studiebureau zoekt oplossing via sifon van de Tombeek (Watering Grote Gete). -Kareelhovenbeek: probleem van overmatige rietgroei over hele lengte. -traject Sitterbeek vanaf stroomafwaarts Wissebos tot monding Geleid: overmatige rietgroei. -traject Geleid vanaf Wissebos tot monding Sitterbeek: veel rietgroei. Af en toe klachten van landbouwers die naburige percelen bezitten (Watering Grote Gete). -Waarbeek (Linter): boeren moeten water van drainagekanalen kwijtgeraken, en aldus oppervlakkige ruiming (obstakels uit water halen) noodzakelijk op regelmatige basis (Watering Grote Gete). -Gorse der Hazenberg: permanent droog (Watering Kleine Gete). -Moesbeek vooral waterafvoerend, ecologische typologie scoort laag. Enkel bij zware regenval wordt oppervlakkig geruimd. Watering van de Grote Gete ruimt wél op hun ambtsgebied (Watering Kleine Gete). -Hakendover: risicozones wateroverlast (kruispunt Houbaertstraat en Bosveldstraat; kruispunt Eliksemstraat en Keienpoelweg) zijn laagtes en moeilijk op te lossen. Gebrek aan grachtenstelsel. -Oorbeek (Tienen) thv Begijnestraat: niet-geklasseerde gracht die uitmondt in Waterloop nr is open riool. Oevers worden kapotgelopen door koeien. Brouwer en landbouwer hebben regelmatig te kampen met wateroverlast in de kelder. Mogelijke oplossing: afspannen van oevers. -Mene 2 de arm te Meldert loopt door natuurgebied. Verschillende woningen krijgen geregeld water in de kelders. Ten behoeve van de landbouw wordt er geruimd. -het slib van Waterloop is verontreinigd door lozingen van huishoudelijk afvalwater. Watering De Mène wenst een waterbodemonderzoek uit te voeren. Resultaat Indien mogelijk zou er binnen het waterschap, bv. op basis van een samenwerkingsovereenkomst, afspraken kunnen worden gemaakt over het gezamelijk ruimen en onderhouden van waterlopen. Samenwerking moet leiden tot een meer uniforme aanpak en zo mogelijk ook tot administratief en financieel voordeel. Het waterschap Betrokken actoren Waterloopbeheerders, Agentschap Natuur en Bos, VLM (ruilverkavelingscomités) Volledig deelbekken -Vademecum Natuurtechniek: inrichting en beheer van waterlopen (1994, Aminal) -Databank kunstwerken, machtigingen, beheer, eigendommen, atlaspunten en opmetingen -De functietoekenning voor oppervlaktewaterlichamen zal een theoretische grondslag zijn voor onderhoud van waterlopen in de praktijk. -Modelleringsstudies en opmetingen kunnen op basis van verval en lengteprofiel een wetenschappelijk onderbouwd antwoord geven op de vraag of slibruimingen een zinvolle bezigheid zijn. -ruilverkaveling Vissenaken en ruilverkaveling Willebringen -Binnen de beschermingszones voor drinkwaterwinning mag geen verontreinigd slib worden achtergelaten -in beschermingszones van drinkwaterwinningsgebieden is infiltratie slechts onder voorbehoud toegelaten na advies van de drinkwatermaatschappij. September

29 Deelbekkenbeheerplan deelbekken van de Grote Gete -waterkwaliteit is vaak gehoord argument om overwelving niet te verwijderen -onteigeningen/eigendomsrecht/mogelijke bezwaren particulieren/erfdienstbaarheden -toegankelijkheid van de waterlopen Nummer spoor 6 Nummer actie DB 09-04/Sp6_3 herintekening Habitatrichtlijngebied Kamsalamander thv Meertsheuvel in Zoutleeuw De zone die vooralsnog werd ingetekend als Habitatrichtlijngebied van de Kamsalamander thv Meertsheuvel in Zoutleeuw werd grondig gewijzigd bij de uitvoering van de ruilverkaveling van Melkwezer: waar dit vroeger een beemdengebied was met veel houtkanten, moeten we nu speken van een grote landbouwakker. Vermits de afbakening van het Habitatrichtlijngebied aan de hand van NGI-kaarten van begin jaren '80 gebeurde - m.a.w. vóór de ruilverkaveling Melkwezer- is het niet verwonderlijk dat de actuele habitat van de Kamsalamander enigszins gewijzigd is. Aangezien een Habitatrichtlijngebied juridische randvoorwaarden met zich meebrengt, is het niet meer dan logisch dat deze op correcte begrenzingen van toepassing zijn. Het westelijk deel zou oostwaarts moeten verschoven worden richting Klein Vinne, dat op zijn beurt aansluit op het Habitatrichtlijngebied "Het Vinne". Resultaat Betrokken actoren -corrigeren van begrenzing Habitatrichtlijngebied Kamsalamander alle waterlopenbeheerders omgeving Meertsheuvel -Zoutleeuw wenst versterkende initiatieven te nemen naar de Kamsalamander toe. -Europese Habitatrichtlijn -Europees project fietsroutenetwerk"beleef Het Groen": aanleg fietspaden. In het kader van integraal waterbeleid is de aanleg van verharde fietspaden in valleigebieden uit den boze. Nummer spoor 6, 1 Nummer actie DB 09-04/Sp6_4 natuurontwikkelingsproject Grotegetevallei Het natuurontwikkelingsproject Grotegetevallei streeft een combinatie na van natuurontwikkeling en waterberging. Het overstromingsscenario zou zich bij voorkeur niet mogen beperken tot het gebied van het natuurontwikkelingsproject, maar zich eerder uitstrekken over de ganse Grotegetevallei van Drieslinter tot Oplinter om voldoende te kunnen bergen: naar natuurontwikkeling toe is het immers belangrijk om September

30 enerzijds met lage overstromingshoogten te werken en anderzijds de overstromingsduur te beperken. Daardoor is een relatief grote oppervlakte nodig om voldoende waterberging te kunnen voorzien. Van het gebied (perimeter van 500 ha) is 180 ha in provinciale handen (waarvan 70 ha te bebossen als compensatie voor de boskap in Het Vinne), maar deels nog onder pachtovereenkomst zodat niet onmiddellijk maatregelen kunnen getroffen worden. De Waarbeek en s Hertogengracht werden vroeger te diep geruimd. Een mogelijkheid zou kunnen bestaan in verhoging van het bodempeil en zo het omliggend gebied te vernatten. Het plan voorziet eveneens de Hokstraat af te sluiten/schaffen en dijkweg langs Grote Gete exclusief voor fietsers en wandelaars voor te behouden (afhankelijk van pachtregelingen). Resultaat -Mogelijkheid: natuurontw. gebied vallei Grote Gete verbinden met Kasteel van Wommersom Walsbergen en bos ten Z van Walsbergen waar nog orchideeën groeien Kasteelheer Lippens (Kast. Wommersom) koopt veel gronden op en bebost ze (privébos-afgeschermd) (gemeente Linter). -meer natuurlijke hydrologische toestand -herstel kwelactiviteit -terugdringen drainages -instellen van een overstromingsregime dat aangepast is aan de gewenste natuurwaarden provincie Vlaams-Brabant Betrokken actoren gemeente Linter, stad Zoutleeuw, landbouwers -Ecohydrologische studie in functie van visievorming en inrichting van het provinciaal natuurinrichtingsproject Grotegetevallei (Aeolus, zomer 2006) -vergoedingen Afd. Water bij schadegevallen bij inschakelen van privé-gronden voor waterbeheersing -pachtregelingen UITVOERING OP BEKKEN- EN DEELBEKKENNIVEAU Nummer spoor 6,1 Nummer actie DB 09-04/Sp6_5 Modellering en Ecologische inventarisatie en visievorming in het kader van integraal waterbeheer. Stroomgebied van de Grote en Kleine Gete (Bodemkundige Dienst) De modellering en ecologische inventarisatie en visievorming voor het stroomgebied van de Grote Gete stellen verschillende ingrepen voor met als doel waterberging in de vallei te realiseren, de natuurlijke structuur in het valleigebied te herstellen en vismigratie te bevorderen. Voorgestelde maatregelen vanuit modellering: -de modelleringsstudie is nog niet afgerond. voorstel van maatregelen vanuit ecologische inventarisatie Kleine en Grote Gete -aanleg van een oeverzone en alternerend beheer (blokruiming) aan de Vieille Gette September