Doelstellingennota Deelbekkenbeheerplan Deelbekken Leibeek-Weesbeek-Molenbeek Inventaris van de knelpunten en kansen Doelstellingennota

Transcriptie

1 Doelstellingennota Deelbekkenbeheerplan Deelbekken Leibeek-Weesbeek-Molenbeek Inventaris van de knelpunten en kansen Doelstellingennota September 2007 Bertem, Bonheiden, Boortmeerbeek, Haacht, Herent, Kampenhout, Kortenberg, Leuven, Rotselaar, Zaventem, de Provincie Antwepen en de Provincie Vlaams- Brabant. September 2007

2 Inhoudstafel Deelbekkenbeheerplan: Leibeek/Weesbeek/Molenbeek Inhoudstafel Inleiding Inventarisatie van de knelpunten en de kansen Waterkwantiteit... 5 WEESBEEK (VHAG 6559)...5 LEIBEEK/LAAKBEEK (VHAG 6558)...6 MOLENBEEK-Wasbeek-Aderbeek (VHAG-6779)...7 HOGE BEEK (VHAG 6858)/LIPSEBEEK (VHAG 6743)...8 DE BINNENBEEK (VHAG 7091)...8 ALLERLEI Waterkwaliteit...11 ALGEMEEN...11 KWZI/IBA...13 HEMELWATERPUTTEN/INFILTRATIE/SEPTISCHE PUTTEN...13 OVERWELVEN GRACHTEN/ HERWAARDERING VAN GRACHTENSTELSELS...15 OVERIGE Ecologie...17 EROSIE...17 RUIMEN VAN WATERLOPEN...18 SPROEISTOFFEN/STROOIZOUT Overige...19 II. Doelstellingennota Doelstellingen...21 Spoor 1. Maximale retentie en hergebruik van hemelwater aan de bron Doelstelling Krachtlijnen Mogelijke aandachtsgebieden...22 Spoor 2. Sanering van afvalwaterlozingen Doelstelling Krachtlijnen Mogelijke aandachtsgebieden...24 Spoor 3. Bewaking en verbetering van de kwaliteit van de riolerings- en zuiveringsinfrastructuur Doelstelling Krachtlijnen Mogelijke aandachtsgebieden...26 Spoor 4. Voorkomen en beperken van diffuse verontreiniging Doelstelling Krachtlijnen Mogelijke aandachtsgebieden...27 Spoor 5. Voorkomen en beperken van erosie en sedimenttransport naar de waterloop Doelstelling Krachtlijnen Mogelijke aandachtsgebieden...28 Spoor 6. Kwantitatief, kwalitatief en ecologisch duurzaam waterlopenbeheer Doelstelling Kwantitatief waterlopenbeheer Krachtlijnen met betrekking tot water bergen Krachtlijnen met betrekking tot vertraagd afvoeren Overige krachtlijnen...30 September

3 Mogelijke aandachtsgebieden/waterlopen kwalitatief waterlopenbeheer Krachtlijnen Ecologisch waterlopenbeheer krachtlijnen Water - een plezier!?...32 Spoor 7. Duurzaam drinkwatergebruik Doelstelling krachtlijnen...32 September

4 0. Inleiding Deelbekkenbeheerplan: Leibeek/Weesbeek/Molenbeek De doelstellingennota 1 is opgebouwd uit twee delen. In een eerste deel wordt een overzicht gegeven van de kansen en knelpunten in het gebied. De eigenlijke doelstellingen worden in het tweede luik beschreven. Met de opmaak van een deelbekkenbeheerplan (DuLo-plannen) wordt de realisatie van een duurzaam lokaal en integraal waterbeleid beoogd. Een waterbeleid waarbij alle actoren betrokken worden én waarin éénieder zijn verantwoordelijkheid opneemt. Hierdoor zouden ook op deelbekkenniveau de doelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water behaald moeten kunnen worden; met name een goede toestand van het oppervlaktewater en van het grondwater. Zowel op lokaal als bovenlokaal vlak dienen er hiertoe diverse maatregelen te worden genomen. In het eerste deel wordt een opsomming gegeven van alle knelpunten en kansen die werden aangegeven. Met de bevraging hebben we getracht een zo volledig mogelijk beeld te schetsen. We zijn ons evenwel bewust van de mogelijkheid dat bepaalde knelpunten ontbreken of onvolledig zijn. De lijst is dan ook niet limitatief en kan verder aangevuld worden tijdens de uitwerking van het actieplan. Een uitgebreide bevraging van alle mogelijk betrokken sectoren was in dit stadium van het plan niet haalbaar. Verder dient vermeld dat de knelpunten en potenties in de lijst worden weergegeven zoals ze door de besturen werden aangebracht zonder een oordeel te vellen over de juistheid ervan. Eventueel tegengestelde meningen werden naast elkaar geplaatst en de aangehaalde mogelijke oorzaken werden nog niet onderzocht. Pas bij de uitwerking van concrete acties zullen de aangehaalde knelpunten meer in detail onderzocht worden, zowel naar gevolgen, als naar mogelijke oplossingen. Met de opsomming van al de verschillende doelstellingen, opgedeeld volgens een 7-tal sporen, wordt in het tweede deel van deze nota getracht een duidelijk beeld te geven van de manier waarop we onze algemene doelstelling willen bereiken. Met de ondertekening van de doelstellingennota onderschrijven de besturen de principes van integraal waterbeleid die, zoals gezegd, vervat zitten in de lijst met krachtlijnen. Dit wil evenwel niet zeggen dat een bestuur zichzelf daarmee ook oplegt om alle doelstellingen te realiseren. In bepaalde omstandigheden is het immers niet realistisch bepaalde krachtlijnen of doelstelling volledig na te streven. Bedoeling is wel dat de betrokken besturen de nodige inspanningen leveren om, in de mate van het mogelijke, specifieke acties uit te werken die moeten bijdragen tot de realisatie van een integraal waterbeleid. Het deelbekkenbeheerplan zal uiteindelijk integraal deel uitmaken van het bekkenbeheerplan: beiden vormen 1 geheel. De opbouw van het bekkenbeheerplan verschilt op sommige punten van deze van het deelbekkenbeheerplan. Zo gebruikt het bekkenbeheerplan niet de 7 sporen maar wel de indeling van de waterbeleidsnota met krachtlijnen, operationele doelstellingen en maatregelen. Zowel in het bekken- als deelbekkenbeheerplan vindt u een bondig overzicht waarmee u de link kunt leggen tussen de 7 sporen enerzijds en de krachtlijnen en operationele doelstellingen anderzijds. Als bijlage bij de niet-technische samenvatting vindt u een tabel die het verband aangeeft tussen het 7-sporenbeleid in de deelbekkenbeheerplannen, de krachtlijnen en operationele doelstellingen in het bekkenbeheerplan en de Europese Kaderrichtlijn Water. 1 Deze doelstellingennota houdt rekening met de randvoorwaarden zoals beschreven in hoofdstuk 3 op p. 14 en p. 15 van de Code voor goede praktijk voor duurzaam lokaal waterbeleid, voor zover de opgesomde randvoorwaarden reeds gekend zijn. Bij de verdere uitwerking van de acties zal ook rekening gehouden worden met deze randvoorwaarden. September

5 1. Inventarisatie van de knelpunten en de kansen Op basis van de gebiedsanalyse en de interviews met de betrokken actoren (gemeenten, provincie) wordt een overzicht gemaakt van de kansen en knelpunten met betrekking tot water. De knelpunten en potenties zijn gebaseerd op zaken die gemeenten en betrokkenen zo aanvoelen. Oorzaken zijn soms gebaseerd op veronderstellingen. Er wordt geopteerd voor een opdeling volgens de waterkwantiteit, waterkwaliteit, ecologie en overige. 1. Waterkwantiteit Er wordt een hydrologische en hydraulische modellering van de Weesbeek uitgevoerd, in opdracht van Amnial, Afdeling Water en de provincie Vlaams-Brabant. In 2001 werden de Weesbeek (1 e, 2 e en gedeelte 3 e cat.), de Molenbeek (2 e cat. volledig), de Leibeek (1 e, 2 e cat. volledig), de Lipsebeek (deel 2 e cat. ), de Hoge Beek (volledig 2 e cat) en de Zuurbeek (gedeelte 3 e cat.) opgemeten. De opmetingen werden uitgevoerd door studiebureau Casier. In 2003 werden bijkomende opmetingen utgevoerd van de Leibeek (Veltem-Beisem, 2e cat.), uitgevoerd door studiebureau Talboom. Daarnaast werden delen van valleigebieden opgemeten: - Omgeving van Prikhakendonk en RWZI Boortmeerbeek, monding Weesbeek in Dijle en monding Leibeek in Weesbeek - Weesbeek opwaarts sifon onder Kanaal Dijle-Leuven (tot monding Weisetterbeek) - Omgeving Kasteellaan - golf Kampenhout - Silsombos - Kasteel Ter Balkenhof - 1 e aquaduct Molenbeek en Weesbeek - gebied tussen Molenbeek en Zuurbeek - Gebied 'Nieuw Brussel' (omgeving Leibeek en Molenbeek) en gebied Diestbrugstraat (Omgeving Molenbeek en Leibeek) - Kortenberg, gebied ten zuiden van Leuvensesteenweg (Aderbeek en Wasbeek) Finaal moeten aan de hand van een scenario-analyse maatregelen worden voorgesteld die een oplossing moeten bieden voor de wateroverlast n het volledige gebied. WEESBEEK (VHAG 6559) -Het water van de verharde oppervlakte, die ontstaat door de aanleg van de nieuwe HST-lijn, wordt geloosd in de Weesbeek. Om bij hevig regenweer geen al te groot debiet te lozen in de Weesbeek is een wachtbekken voorzien op de hoek van de Driewilgenstraat en de spoorlijn. Langs de spoorlijn is ook een open gracht voorzien ter buffering. (Kortenberg) -Waar de Weesbeek en de Zuurbeek samenkomen en onder de Molenbeek gaan ontstaat bij hevige regen overlast in de Balkenstraat. (Provincie) -De gemeente wil een gescheiden riolering aanleggen in de Stationstraat en daarrond (Edegemstraat-Engelenstraat-Erpsestraat-Kerkhoflaan-Guldendellestraat-Houbenstraat- Kapellestraat). Het regenwater van de RWA-leiding zou in de Weesbeek worden geloosd. De Weesbeek kan het berekende debiet van 1000l/s niet aan. De Weesbeek kan slechts 600l/s aan. Bijgevolg is het project op heden moeilijk realiseerbaar. De provincie stelt voor een ontdubbeling door te voeren, zodat het water niet op één plaats in de waterloop terechtkomt. (Kortenberg) -De eigenaars van het Kasteel Ter Balkt merken de laatste jaren een vernatting van het domein, omdat de waterlopen niet meer worden gereinigd zoals dat vroeger wel systematisch gebeurde. Er komen ook klachten over bosgebieden die onderlopen. Vele van die gebieden zijn echter van nature overstroomde gebieden en liepen in het verleden ook reeds onder. (natuurlijke situatie). (Kampenhout) -Het grootste knelpunt met betrekking tot wateroverlast in Kampenhout situeert zich ter hoogte van de wijk Ter Bronnen, het gebied tussen de Keibeek (VHAG 6714) en de Weesbeek. Daar September

6 komen huizen (± ) bij hevig regenweer onder water te staan, omdat het water onvoldoende weg kan via de Keibeek naar de Weesbeek (Keibeek lagergelegen dan de Weesbeek). Daar komt dan nog het water bij dat afstroomt van de landerijen ten zuiden van Ter Bronnen. Het gebied is van nature een brongebied, laaggelegen en vochtig. Buffering/berging (b.v. grachten) in het gebied zelf is moeilijk/onmogelijk want het grondwaterpeil zit bijna tot het niveau van het maaiveld, en aan het natuurgebied Torfbroek mag/kan niet geraakt worden (in een zoektocht naar bergingscapaciteit). Het woongebied ligt in van nature overstroomd gebied. In het verleden is een studiebureau aangesteld om oplossingen te zoeken voor de wateroverlast, maar er is geen oplossing uit de bus gekomen. Ook uit het MER, uitgevoerd naar aanleiding van de aanleg van riolering in de verschillende straten, zijn geen oplossingen naar voor gekomen. De gemeente heeft de provincie een poos geleden voorgesteld een terrein aan te kopen van 2ha naast de Molenbeek, maar het ligt niet in overstromingsgebied. Er zou veel grond moeten worden afgegraven, en dat is geen optie. Een andere mogelijkheid die de gemeente ziet is een gebied aan de rechteroever van de Weesbeek, ter hoogte van Ter bronnen. Definitieve oplossingen zullen moeten komen uit de modellering van de Weesbeek en de Molenbeek. Oplossingen zullen eerder stroomopwaarts moeten worden gezocht. (Kampenhout) -Indien het water van de Weesbeek ter hoogte van de sifon onder het kanaal te veel wordt opgehouden kunnen er zich problemen voordoen. In het verleden heeft zich als gevolg daarvan overlast voorgedaan in de Wielewaallaan(Weisetterwijk), de Zeypestraat (Rood Klooster), de Waterstraat, Balkestraat (Nederokkerzeel),... (Kampenhout) -Het noorden van de gemeente Boortmeerbeek, aan de monding van de Leibeek-Laakbeek in de Weesbeek en de Weesbeek in de Dijle, is zeer laaggelegen, van nature overstroomd gebied. Het gebied is als landbouw- en natuurgebied ingekleurd. (Boortmeerbeek) -In de Kasteelstraat te Kortenberg is de Leibeek ontdubbelt. Er is een overstort van Aquafin. Er is soms wateroverlast. (Kortenberg) LEIBEEK/LAAKBEEK (VHAG 6558) -De Leibeek (2.096) vertrekt in Wijgmaalbroek, loopt langs Rotselaar naar Wakkerzeel. Ter Hoogte van de Pastoriestraat komt de Leibeek en de Hambosbeek in de Leibeek Aan de Dijlekant is een zandvang gemaakt. (Provincie) -In 2003 en ook voordien overstroomden heel wat gebieden in de brede laaggelegen vallei van de Leibeek(Laakbeek). Veel overlast veroorzaakte dat niet wegens weinig of geen bebouwing of omwille van het specifieke grondgebruik(populierenbossen, weiland). het gaat om gebieden ter hoogte van Schouwbroek, Schorisgat, Schoonbroek, Schonenberghoeve en Valvekenshoeve. (Haacht) -Tussen de samenvloeiing van de Leibeek met de Lipsebeek en de Antitankgracht kent de Leibeek een slechte waterkwaliteit. Bovendien bevindt er zich veel slib in de beek door huishoudelijke lozingen (onder meer). (Provincie) -Waar de Leibeek onder de antitankgracht doorgaat is er ook wateroverlast. (Provincie) -Ter hoogte van de samenvloeiing van de Lipsebeek en de Leibeek/Laakbeek is er een probleem. Het water van de Lipsebeek heeft daar een grotere snelheid, en zorgt voor een opstuwing van het water van de Leibeek. Er is een probleem met de kwaliteit van het slib. Ruiming zou slechts een tijdelijke oplossing zijn. (Provincie) -Tussen de monding Lipsebeek in de Leibeek en de Wespelaarsesteenweg is er door slib op de kant te gooien een kunstmatige dijk ontstaan die de komgronden afsluit. (Provincie) -Het volledige noordelijke deel van de gemeente-grensgebied met Bonheiden, de vallei van de Dijle-Leibeek, is in feite van nature overstroomd gebied. Het gebied is voornamelijk als landbouw- of natuurgebied ingekleurd. De overstroming van het gebied is in die zin geen groot knelpunt. Erger wordt het als de buffercapaciteit van het gebied overschreden wordt September

7 en de overstroming zich uitbreidt naar woongebied. Wat af en toe gebeurt bij zware en langdurige regenval, ter hoogte van de Ravensteinstraat-Stationsstraat. (Boortmeerbeek) In het kader van de actualisatie van het Sigma-plan moet/zou er een oplossing kunnen gevonden worden voor de mogelijke overlast ter hoogte van de bewoning. Tijdens de voorstudie van het Milieu Effect Rapport werd opgegeven dat dat gebied in aanmerking kan komen als gecontroleerd overstromingsgebied, op voorwaarde dat de bewoning wordt gevrijwaard. (Boortmeerbeek) MOLENBEEK-Wasbeek-Aderbeek (VHAG-6779) -Ter hoogte van de Populierenlaan was er overlast. De problemen zijn opgelost door de aanleg van een wachtbekken. (Kortenberg) -Ter hoogte van de Kiewitstraat-Beekstraat, aan de sporthal, zijn er verschillende problemen. De vijvers van de abdij worden niet langer voorzien van water, omdat het inkomende water te vuil is. Nochthans kunnen de vijvers dienst doen als een bufferbekken. Het gecollecteerde (afval)water komt vanaf het industriegebied Guldendelle via de Leuvensesteenweg en het centrum van Kortenberg, achter de sporthal in de Molenbeek-Wasbeek-Aderbeek (VHAG 6779) terecht. Bij hevige regenval zijn dit grote debieten, die de riool niet aankan. Wateroverlast is het gevolg. (Kortenberg) De kwaliteit van het water en het slib is bovendien zeer slecht. -Meerbeekstraat, Schoonaerdestraat: De Molenbeek treedt in het Plantsoenbos en het bos De Merode geregeld buiten haar oevers. Dit zorgt verschillende keren per jaar voor overlast in tuinen, tuinhuisjes en garages. Er is een gedeeltelijke oplossing gevonden door het plaatsen van een wervelventiel op de moerriool, die het debiet regelt (bovengemeentelijk). Maar dat houdt water tegen, wat stroomopwaarts voor overlast kan zorgen. Oplossing die de gemeente voorstelt is een deel van het bos aan te kopen of een dijk te leggen. (Kortenberg) De eigenaar van het bos is er niet echt gelukkig mee(problemen). De kwaliteit van het water en het slib is bovendien slecht, wat de schade (materieel-natuur) verhoogd. (Provincie) -Zonnewoud-Waterstraat-Donkerstraat: Woongebied langsheen de Leibeek en de Molenbeek. Een huizen ondervinden daar regelmatig zware hinder. De Molenbeek is in het verleden, om de Heersemmolen te voorzien van water, hoger gelegd. Het water van de Molenbeek waterde af via een grachtje in de Leibeek, die dat water niet steeds kon slikken waar de Leibeek onder de Molenbeek doorgaat. Daar ontstond wateroverlast. Ook voorbij de Heersemmolen, waar de Leibeek in de Molenbeek terechtkomt, ontstond wateroverlast. Vele bewoners hebben in hun tuin wel een vijver die deels een oplossing kan bieden. De provincie heeft juist voor de molen de waterloop geruimd. Problemen zijn er nu niet meer. Het blijft wel een risicogebied.(kortenberg) Het betreft hier een knelpunt waar drie gemeenten betrokken partij zijn. De gemeente stelt voor delen van gebieden die nu niet gecontroleerd overstromen, in te richten als gecontroleerd overstromingsgebied. Zodoende zou de bewoning althans gevrijwaard kunnen/moeten worden van wateroverlast. (Kortenberg) -Aan de sporthal is er een probleem op een waterloop 3de cat.. Het water is van zeer slechte kwaliteit en loopt door Bos van de Merode. (Provincie) -Tussen de Wijnengemhofstraat en de Schoonaardestraat loopt de Molenbeek door bos. Bij hoge waterstanden loopt ze buiten haar oevers, met problemen met de eigenaars van het bos tot gevolg (Linker oever) (Provincie) -De Leibeek sifoneert de Molenbeek en veroorzaakt af en toe overlast in de Waterstraat. Aan het Molenbeekplein is het de Molenbeek die voor wateroverlast zorgt. Bij hoge waterstand stroomt het water via afwateringsgrachten en weide naar de Zuurbeek (3e cat.). (Provincie) -Het water van de Molenbeek loopt bij hogere waterstand over via de sluis, met wateroverlast tot gevolg in de aanpalende woongebieden op grondgebied van Kortenberg. Ook voorbij de Heersemmolen, waar de Leibeek in de Molenbeek terchtkomt ontstond wateroverlast in bosgebied. Sinds de Molenbeek, door de provincie geruimd is vanaf de vijvers in Beisem tot September

8 de Broekstraat en er een nieuwe constructie is gebouwd, zodat het water niet zomaar meer via de gracht in de Leibeek stroomt, zijn de problemen verminderd. Door de ophoging van de beek, daalde de helling en stroomsnelheid van de beek, met afzetting van sediment tot gevolg. (Herent) HOGE BEEK (VHAG 6858)/LIPSEBEEK (VHAG 6743) -Langsheen de Hoge Beek (3e cat.) is er veel bebouwing. Door het lage verval stagneert het water, zit er veel slib in de beek en is er geregeld overlast. (Provincie) -De Hoge Beek wordt mee opgenomen in de modellering van de Molenbeek, opgemaakt door AMINAL en de provincie. Naast werken (minimale herprofilering van de Hoge Beek ingevolge werken voor de aanleg van de HST) die onlangs zijn gebeurd, zijn er (concreet) plannen voor grondige werken vanaf de Brusselsesteenweg tot aan de spoorweg (in het kader van de verbindingsriolering Winksele fase 2 en herprofileringswerken aan de Hoge Beek). (Herent) -Voor dit jaar is een groot project rond de Hoge Beek gepland en zijn er werken rond gescheiden stelsels gepland, daaraan gekoppeld. (In het kader van de werken voor de collector Winksele fase 2.) De investering bedraagt rond de 100 miljoen BEF. (Herent) -Er was wateroverlast in de buurt van de Mechelsesteenweg, waar de Hoge Beek onder de weg (Omleiding) doorgaat. De wateroverlast ontstond via grachten aan Timmerik en de Dorenstraat. Door de slibruiming die stroomafwaarts werd uitgevoerd door de provincie en de gedeeltelijke herprofilering stroomopwaarts zijn de problemen hier grotendeels opgelost. Binnekort zal het regenwater van de Mechelsesteenweg en de straten in Winksele worden afgekoppeld en zal de Hoge Beek vanaf de Brusselsesteenweg volledig worden geherprofileerd, waardoor de bergingscapaciteit verder zal toenemen. (Herent) -Het water in de Hoge Beek wordt aan de bron voornamelijk geleverd door de holle wegen vanop Bertem, die heel vaak sediment ten gevolge van erosie, meevoeren. Om Winkselecentrum en lagergelegen gebieden te beschermen wordt bij voorkeur een bufferbekken ter hoogte van de Brusselsesteenweg (natuurlijke wal) aangelegd. In het GNOP werd hiervoor een beperkt voorstel uitgewerkt. (Herent) -Tildonkse Steenweg: 'Bedrijvenzone': Afkoppeling van verharde oppervlakte. De sifon is hersteld. Er is nog steeds instroming van water in de riolering van de Tildonksesteenweg. (Herent) -De Lipsebeek kent een groter verval bij samenvloeiing in Leibeek, en zorgt daar voor opstuwing water Leibeek, wat leidt tot overlast. (Provincie) -Er is een stuw aangebracht op de Lipsebeek aan de monding in de Leibeek-Laakbeek. De beek verbreedt en er is een visvijver. Er is overlast, ook na de stuw. (Provincie) -Kruisign HST: Opstuwing in Langsgracht: aanslibbing + wateroverlast in de straat... (Herent) DE BINNENBEEK (VHAG 7091) -De Binnenbeek sifoneert onder de WO II-anti-tankgracht en fungeert als een knijp bij hoge wateraanvoer waardoor het gebiedje stroomopwaarts op de linkeroever onder water komt. Er staat bovendien veel slib in de beek, met hoge waterstanden tot gevolg. Er komen meerdere lozingspunten op uit. (Provincie) -In Haacht-centrum is de Binnenbeek ter hoogte van de nieuwe aangelegde parking overwelfd. Dit zou stroomopwaarts hogere waterstanden veroorzaken dan voordien omdat het water nu over een kunstmatige drempel zou moeten. Het slib zal worden geruimd, het probleem zal echter terugkeren binnen drie à vier jaar. Het eerste deel van de overwelving is vergund, de rest is er later bijgezet (warenhuis). (Provincie) -AWZ Afdeling Zeeschelde deed een aantal voorstellen ter inrichting van een aantal overstromingsgebieden in het kader van het Sigmaplan. De gemeente stelt zich vragen bij de maatschappelijke impact van de maatregelen en er heerst eveneens onduidelijkheid over de toekomstige uitvoering ervan (indijking overstromingsgebieden-hoogte van de dijken). September

9 Concrete problemen kunnen eventueel verwacht worden omdat de Binnebeek deel in een overstromingsgebied zou terechtkomen waardoor terugstuwing zou kunnen optreden. Ook zouden enkele weekendverblijfjes (t.h.v. Keerbergenbroek), boerderijen en akkerlanden in OG terechtkomen. (Haacht) -Aquafin legt een open retentiebekken aan langsheen de Binnebeek in de Zoellaan en Hansbrugweg. (Provincie) -Door het lage verval is er ter hoogte van de Eikestraat veel wateroverlast, tot 50-60m landinwaarts. Dit wordt nog versterkt door groei van lis en riet in landbouwgebied. (Provincie) -Ter hoogte van de Pastorijstraat (Dijlekant) is er een overstort op de Binnenbeek (via een afwateringsgracht gelegen langs terreinen rock Werchter). Problemen met afwatering, peilhoogte overstort en boeren stroomopwaarts. (Provincie) -Stroomafwaarts het centrum van Haacht overstromen wel wat weilanden. Er zijn geen problemen naar bewoning. (Haacht) ALLERLEI -Potestraat: Op de Beek, die onder de Mechelsesteenweg en de Eikestraat doorloopt, komen een aantal rioleringen uit. (Herent) -Deel tussen de Ellestraat en Reikemstraat: De riolering, waarop ook grachten lozen, is in het verleden verstopt geraakt en verroorzaakte als gevolg daarvan wateroverlast. Door de ruiming van de riolen is dit probleem verholpen. (geen definitieve oplossing) De collector op de Mechelsesteenweg loopt niet ver genoeg door om de rioleringen die nu nog op de Beek uitkomen te collecteren. Het grachtenbeleid moet wachten op de collector (voorzien ). Voor de Potestraat- deel vanaf Reikemstraat naar de Mechelsesteenweg- is er een ander probleem: Ook hier ligt een ingebuisde gracht, maar deze geeft uit op de bezinkingsgracht langs de Mechelsesteenweg. Hierop komt ook nog een afwateringsgracht, die van de weilanden richting Grote Spekstraat, uit. De riolering ligt hier ook zeer hoog. (Herent) -Overlast in de Ellestraat. Door een opeenvolging van open en ingebuisde grachten, waarop regenwater en afvalwater gezamenlijk toekomen, ontstaat er bij hevige regenval wateroverlast. Een gescheiden stelsel is hier de oplossing, maar dat kan nu nog niet. Hier geldt ook een probleem van toegankelijkheid; de riolering mondt daar uit in een gracht in de Kortestraat, samen met de langsgrachten van de Mechelsesteenweg die hoger liggen. De gracht in de Kortestraat kan moeilijk geruimd worden aangezien de afsluitingen tot in de grachtkant staan. Nochthans zou er zo'n 40 cm slib geruimd moeten worden. (Herent) -Het voetbalcomplex is onlangs voorzien van een ondergronds bufferbekken voor oppervlaktewater en drainage van de velden, onder de parking. (Herent) -Kiewitstraat-Beekstraat: De ene straat ligt lager dan de andere. De mensen in de Kiewitstraat vrezen voor wateroverlast als de collector in gebruik wordt genomen. (Kortenberg) -De Haachtstraat-Grote Spekstraat: Lagergelegen waterrrijk gebied: Lintbebouwing neemt de eerste 50 meter in vanaf de weg. Daarachter liggen weilanden. Door geringe infiltratie van regenwater staat er geregeld water op de velden, tot in de tuin van de bewoners. Het grondwaterpeil is hier hoog. (Herent) -Een gebied waar in het verleden ook vaak problemen zijn geweest situeert zich ten noorden van het Dijlekanaal. Problemen ontstonden ter hoogte van de camping die afwatert naar de kwelgrachten langsheen het kanaal. Die werden nooit door NV Zeekanaal onderhouden. Nu is er de belofte dat het wel zal gebeuren. Dat gebied, Kampenhout-Sas, wordt heraangelegdontwikkeld om het meer toegankelijk te maken, langs de weg en het water. NV Zeekanaal wil, op vraag van de omliggende industrie, meer aanlegplaatsen voorzien langsheen het kanaal. De afwateringsproblemen kunnen daar opgelost worden door een goede dimensionering van de overwelving van de langsgracht. Hiervoor werd een vergunningsaanvraag ingediend door NV Zeekanaal. (Kampenhout) September

10 -Ter hoogte van de Vrouwleystraat is er overlast. Aquafin heeft het voorstel gedaan om een weide te gebruiken als bufferbekken (ter hoogte van de Zoo (VHAG 6931)). (Kortenberg) -De afwatering van de autostrade doorheen Kortenberg is een probleem in die zin dat niet goed geweten is welke oppervlakte, welk debiet en waar wordt geloosd. Er zijn drie wachtbekkens waar het water wordt gebufferd alvorens het gecontroleerd wordt geloosd. Maar dit biedt volgens de gemeente geen afdoende oplossing. De gemeente stelt voor 1 groot wachtbekken te voorzien tussen de autostrade en de Siptbeek. Maar de plannen zijn nog niet concreet of in detail uitgewerkt. (Kortenberg) -Ter hoogte van de Ballingstraat (de Zoo (VHAG6931)) is er wateroverlast, waarvan de oorzaak (Water kan niet weg door te hoge waterstand in de Molenbeek?) gelijklopend is met die meer stroomopwaarts de Molenbeek/Leibeek/Zuurbeek. Er zou een oplossing voorhanden zijn. (Kortenberg) -Ter hoogte van de Bosstraat-Maaistraat-Schuermansstraat: Door bebouwing ontstaan problemen. Het water kan niet meer weg. De afwatering gebeurt via niet gekatalogeerde grachtjes, het onderhoud ervan verloopt niet vlot. Ook het grondwater kan door bebouwing voor problemen zorgen. Bij hevige regenval doet een weide in de Bosstraat dienst als bufferbekken. (Kortenberg) -Het industrieterrein waar d'ieteren is gevestigd is grotendeels verhard. Het water wordt geloosd in de Zuurbeek (VHAG 6604). Er is wel een bufferbekken voorzien voor opvang van water afkomstig van de verharde oppervlakte bij hevig regenweer. (Kortenberg) -Ter hoogte van de Vaartstraat, naast de camping wordt een nieuwe verkaveling gepland. Het water kan daar moeilijk weg. Als oplossing voorziet de projectontwikkelaar een infiltratiebed voor de volledige verkaveling of een afwatering naar de Goorbeek die uitmondt in de riolering in de Trianonlaan. Probleem dat dan ontstaat is dat de capaciteit van de Goorbeek te klein wordt (overwelfd?). Wat daar dan weer voor problemen kan zorgen. Eventueel komt het vervuilde water van de Goorbeek nadien in de Bergbeek(Zemst) terecht, wat nu een weinig vervuilde waterloop is. Aquafin heeft voorgesteld het regenwater van het hele gebied af te leiden naar het domein van Hofstade, op voorwaarde dat de gemeente een riolering legde naar de collector. De politiek heeft haar fiat hier niet voor gegeven. (Boortmeerbeek) - Enkele gebiedjes, ter hoogte van de antitankgracht en ten zuiden van Hoogdonk komen zo nu en dan onder water te staan. (Haacht) - De KMO-zone is voorzien van een bufferbekken. (Kampenhout) - Het gebied aan de Kasteellaan en de Eekhoornlaan (overstroomd 2003) is nog niet ontwikkeld (straten liggen er niet), en voorlopig zijn er nog geen plannen. Maar als die er wel zijn, valt dat project moeilijk tegen te houden, tenzij er compenserende maatregelen komen voor de eigenaars. (Kampenhout) Ter hoogte van de Sparrendreef-Haachtsesteenweg is een verkavelingswijziging geweigerd in een vergunde verkaveling omdat de geplande reliëfwijziging gevolgen zou kunnen hebben voor de bestaande bewoning. (Kampenhout) - De eerste twee stappen van het provinciaal regelment zijn goed uitgewerkt. De volgende stap, vertraagd afvoeren, is nauwelijks uitgewerkt. Toch een tekortkoming. (Herent/kampenhout) - Ter hoogte van de Zeypestraat (inplantingsplaats RWZI), aan de monding van de Leibeek (VHAG 7054) en de Molenbeek (VHAG 6779) in de Weesbeek, komen twee heel grote en lange collectoren samen. De gemeente vreest een beetje dat bij hevig regenweer of grote piekdebieten er wateroverlast zal ontstaan in de Zeypestraat.(Kampenhout) - In het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan (pt 8.2 van de basisinventaris) wordt gesproken over ruimte voor water in het kader van het voorkomen van wateroverlast. er staat: " Water wordt als ordenend principe aanvaard in de ruimtelijke ordening. Om de toenemende overstromingen in de toekomst het hoofd te kunnen bieden, zal geopteerd worden voor het herstel van de natuurlijke bergingsmogelijkheden van valleigebieden en het aanpakken van de problematiek van te snelle afvoer." De Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening merkt op dat er ten allen tijde rekening moet gehouden worden met de aanwezigheid van September

11 de grondwaterwinningen voor de openbare drinkwatervoorziening en de bijhorende beschermingszones. (VMW) 2. Waterkwaliteit ALGEMEEN De chemische waterkwaliteit op de Leibeek te Kampenhout is aanvaardbaar. De andere meetpunten geven een matig verontreinigde tot verontreinigde waterkwaliteit aan. De biologische waterkwaliteit is goed op de Leibeken te Kampenhout, maar is in het overige deel van het deelbekken matig tot zeer slecht. Binnen het deelbekken zijn er drie RWZI's actief of in proefdraaifase. Samen zullen ze een vuilvracht van IE behandelen. Dit moet op termijn zorgen voor een betere chemische en biologische waterkwaliteit. Daarbovenop moeten de verschillende geplande gemeentelijke en bovengemeentelijke projecten -rioleringswerken, verbindingsrioleringen en collectorenzorgen voor een betere afvoer van het afvalwater, wat opnieuw de kwaliteit van het oppervaktewater ten goede moet komen. Daar waar reeds werken zijn uitgevoerd is een verbetering van de kwaliteit merkbaar. Binnen het deelbekken zijn de huishoudens verantwoordelijk voor 75% van de uitstoot van CZV (Chemische Zuurstof Vraag), voor 71% van de uitstoot van stikstof en voor 63% van de uitstoot van fosfor. Bedrijven nemen respectievelijk 25%,18% en 35% voor hun rekening. De landbouw de rest. -Er zijn ±175 relevante lozingspunten gedefinieerd, met een totale vuilvracht van ±48500 IE, waarvan een 60-tal met een vuilvracht groter dan 100 IE. Er zijn 76 diffuse lozingspunten gedefinieerd, met een totale vuilvracht van ± 7000 IE, waarvan een 20-tal met een vuilvracht groter dan 100 IE. -De verdunning van het afvalwater door aansluiting van parasitaire debieten (draineringsbuizen, grachten, waterlopen of roosters op de weg, aansluiting van verharde oppervlakte, slecht werkende of foutief aangesloten infrastructuur, infiltratie,... ) is ook in het deelbekken van Leibeek-Weesbeek en Molenbeek een groot knelpunt. Verdunning geeft aanleiding tot minder optimale zuivering, vergroot de kans op wateroverlast, zorgt voor extra aanslibbing in de riolen en heeft een negatieve impact op de werking van pompen en de overstortfrequentie. VMM stelde op basis van een voorlopig terreinonderzoek of via een onderzoeksprocedure vast dat in het deelbekken op twee plaatsen bronnen zijn aangesloten, op 17 plaatsen werd vastgesteld dat drainagegrachten uitkomen in de riool, op tien plaatssen zijn DWA en RWA leidingen verkeerd aangesloten, op 71 lokaties zijn grachten aangesloten op riolering. Daarnaast is op verschillende plaatsen vastgesteld dat roosters op de weg aangesloten zijn op riolen, lozen nog vele verharde oppervlakken in de riool,... Het gaat om een niet limitatieve lijst. In vele gevallen gaat het om debieten die 'makkelijk' kunnen omgeleid worden naar de waterloop. -Overstorten zijn inherent aan de aanleg van niet gescheiden stelsels. Door de aansluiting van parasitaire debieten en een toenemende verharde oppervlakte, stijgt de overstortfrequentie. Het first flush effect kan, vooral na lange tijden van droogte, soms voor een kortstondige vuiluitworp zorgen. In het deelbekken zijn er 52 overstorten aanwezig, gepland of in uitvoering. Over de overstorten op gemeentelijke infrastructuur zijn er op heden onvoldoende gegevens gekend. Het debiet en de vuilvracht van overstorten is op heden nog onvoldoende gekend-gekwantificeerd. September

12 -Kampenhout en Kortenberg waren geselecteerd door Aquafin als pilootgemeente inzake de zoneringsplannen. Kortenberg heeft die taak tot nu naast zich neergelegd wegens tijdsgebrek. Controle op het terrein blijkt geen eenvoudige z(t)aak te zijn. (Kortenberg) -Herent beschikt over een (water)plan, opgesteld door InterLeuven. Deze omvatten een inventaris van de waterlopen, de kwaliteit, de lozingspunten, de overstorten en dergelijke. Daarnaast heeft Interleuven een zoneringsvoorstel opgemaakt, met daaraan gekoppeld een actieplan voor de aanleg van rioleringen, gekoppeld aan gemeentelijke werken en de investeringsprogramma's van aquafin. (Herent) -Inter Leuven maakt voor de gemeente Kortenberg een waterplan op. Deze bevatten een inventaris van de waterlopen, de lozingspunten, de overstorten,.... (Kortenberg+ Haacht) -Voor het zuiveringsgebied Kortenberg heeft VMM een studie gemaakt naar de onderbelasting van de RWZI. Een lijst met een 80-tal knelpunten is voorhanden. (Kortenberg) -Voor het volledige gebied van Herent zijn hydronautstudies ter beschikking of er zijn plannen voor de opmaak ervan. Hydronautstudies voor Herent en Winksele zijn ter beschikking; Veltem zit in de eindfase; deel Kampenhout (Mechelsesteenweg) en deel Herent(Tildonksesteenweg en Doren) zijn nog niet ter beschikking. -Bertem beschikt over hydronautstudies. (Bertem) -Binnen afzienbare tijd wordt er een plan opgemaakt met de correcte opmetingen van het rioolstelsel. (Diepte, type, richting,...) (Zaventem) -Bij nieuwe projecten vraagt de gemeente aan Aquafin een toetsing te doen zodat de riolering en de grachten niet overbelast worden.(herent) -Leuven beschikt over een volledige inventarisatie van de riolering. Aquafin werkt aan een modellering van de riolen. Ook de waterlopen zijn volledig geïnventariseerd, met de niet geklasseerde is men nog bezig. (Leuven) - De gemeentelijke rioleringsplannen zouden ook aan bod moeten komen in de nota. Vraag is hoe we dat kunnen organiseren?( Herent) -Het grootste deel van de gemeente is gehydronaut, er bestaat een rioleringsdatabank, opgemaakt door Aquafin. (Herent) -Het is verplicht aan te sluiten op de riolering en hemelwater moet worden afgekoppeld (bij nieuwbouw?) (Bonheiden) -Er moet verplicht aangesloten op de riolering als die er ligt. Er is een gemeentelijke verordening. Bij nieuwbouwwoningen moet er ook een gescheiden afvoer worden voorzien. Bij bestaande woningen is het niet altijd realistisch een gescheiden stelsel op te leggen (verbouwingen) niettegenstaande er gescheiden riolering in de straat ligt. (Kampenhout) -Nieuwe aansluitingen worden door de gemeente uitgevoerd. Aansluitingen op wachtbuizen worden door de aanvrager uitgevoerd. Daar is geen controle op. Er is geen verplichte aansluiting op de riolering. (Leuven) -Aansluiting op de riolering laat de gemeente uitvoeren door een aannemer. (Zaventem) - Volgende knelpunten worden vastgesteld in Wijgmaalbroek:. In Wijgmaal stelt zich een probleem met de afvloeiing van het huishoudelijk afvalwater van het Michielstraatje (een tiental huizen). Omdat dit straatje lager ligt dan de riolering van de Rotselaarsesteenweg, is het niet aangesloten op de riolering maar vloeit het afvalwater af doorheen Wijgmaalbroek. Dit is nergens wenselijk, maar al helemaal niet in dit natuurgebied waar succesvol natuurbeheer sterk afhankelijk is van zuiver water. Een mogelijk oplossing is een KWZI.. In de Wittebolstraat in Wijgmaal loopt de riolering van enkele woningen langs achter ongezuiverd in waardevolle oude bospercelen in Wijgmaalbroek. De riolering in de Wittebolstraat werd onlangs nochtans vernieuwd. Dergelijke lozingen bebben een negatieve impact op het beoogde natuurbeheer. Aansluiting van de woningen op de riolering in de straat is een oplossing. De definitieve vaststelling van de zoneringsplannen zal meer September

13 duidelijkheid brengen over de manier waarop de afvalwaterlozingen dienen gesaneerd te worden. KWZI/IBA -Er is een subsidiereglement voor de aanleg van KWZI en IBA( ). Het geldt voor bewoners van zuiveringszone C. (Bonheiden) -IBA's worden opgelegd in C-zone.De inwoner kiest zelf welk type IBA hij aanlegt, wel moeten ze gecertificeerd zijn. De gemeente gaat de aanleg en goede werking nadien wel controleren. (Boortmeerbeek) -Er is een subsidiereglement voor de aanleg van een IBA. In 2003 zijn er een drietal aanvragen geweest en gesubsidieerd, in 2004 geen.(kampenhout) -Er wordt 1000 subsidie gegeven voor de aanleg van een IBA. Het is niet eenvoudig duidelijke en verstaanbare informatie te geven aan de inwoners. VITO erkent slechts 1 systeem, dat ook niet altijd werkt. Nochthans zijn er verschillende systemen op de markt. (Rotselaar) -Er is een subsidiereglement voor de aanleg van een IBA (248 ). Waarom is de subisidie voor de aanleg van een IBA door de provincie geschrapt? (Kortenberg) -Er is een subsidiereglement voor de aanleg van een IBA. Knelpunt hierbij is de definiteve zonering die nog niet vastligt. Ook voor de mogelijke lokatie van KWZI's is het wachten op de definitieve zonering. (Herent) -IBA's worden gesubsidieerd voor woningen in buitengebied. Interleuven stelde een zonering op. Bovenop de 1000 gemeentelijke subsidie is gewestelijke subsidie voorzien. (Bertem) -Er zijn maar enkele straten die niet gerioleerd zijn. De kans is groot dat daar in de toekomst riolering komt. Vandaar dat men geen IBA's oplegt, en er geen subsidie wordt voorzien. (Zaventem) -Een knelpunt situeert zich in de opvolging van de kleinschalige waterzuivering/iba. Wie is verantwoordelijk voor de opvolging en de kwaliteitscontrole? Hoe vindt de controle plaats, op welke tijdstip? (Rotselaar) -Lelieboomgaarden komt in aanmerking voor de aanleg van een KWZI. Het gaat om een tal huizen. (Kortenberg) -In de Bosstraat komen een 15-tal huizen in aanmerking voor een zuivering via een KWZI. (Bertem) HEMELWATERPUTTEN/INFILTRATIE/SEPTISCHE PUTTEN -Het is verboden hemelwater te lozen in de openbare riolering indien het technisch mogelijk is dit niet verontreinigd hemelwater gescheiden af te voeren naar het opperlaktewater of een kunstmatige afvoerweg.(vlarem II art en art ) In de praktijk wordt dit nooit gecontroleerd. Er staat ook geen sanctie op. -Er is een subsidiereglement voor de aanleg van een regenwaterput (Max 250, min. inhoud is 3000 liter), voor hemelwatergebruik en infiltratievoorzieningen. (Bonheiden) -Boortmeerbeek heeft een subsidiereglement voor de aanleg van HWP en infiltratievoorzieningen. De ondergrond laat een goede infiltratie toe. De gemeente wil resoluut de kaart trekken van infiltratie, eerder dan steeds te opteren voor afvoer naar de beek. Ook binnen verkavelingen wordt meer en meer geopteerd voor een gezamenlijke infiltratie. (Boortmeeerbeek) -De gemeente voorziet subsidies in het kader van de afkoppeling van hemelwater en het bevorderen van infiltratie. Men volgt wat dit betreft de wettelijke context. Nieuwe woningen zijn verplicht regenwater te hergebruiken. (Rotselaar) -De aanleg van een hemelwaterput wordt door de gemeente bij nieuwbouw en grote verbouwingen opgelegd. Er is een subsidiereglement voorzien. Hergebruik wordt opgelegd maar de controle erop is moeilijk. Infiltratie is ook verplicht, maar dat is in de praktijk niet September

14 haalbaar. Ook voor bestaande woningen is er een subsidiereglement. In de praktijk komt daar weinig reactie op. Bovendien hebben de meeste oudere woningen een HWP(hemelwaterput). (Kampenhout) -Er is een subsidiereglement voor de aanleg van een hemelwaterput, infiltratievoorzieningen en groendaken (voor bestaande woningen). (Herent) -Hemelwaterputten worden opgelegd bij nieuwbouw en renovatie. Voor beide is er een subsidie voorzien. Hergebruik wordt verplicht opgelegd. (Zaventem) -De gemeente heeft een subsidiereglement voor de aanleg van een hemelwaterput. Bij nieuwbouw is het verplicht en moet de aanleg conform de code van goede praktijk gebeuren. (Kortenberg) -Er is een gemeentelijk subsidiereglement voor hemelwaterputten (0.05 /l ) voor bestaande woningen. Bij nieuwbouw is plaatsing van een hemelwaterput verplicht. Het gewest voorziet, via de samenwerkingsovereenkomst, een extra premie. (Bertem) -Infiltratie wordt niet opgelegd wegens de ongschiktheid van de bodem(leem). (Bertem) -Hemelwaterputten worden opgelegd bij bouwdossiers, evenals infiltratievoorzieningen. Er is een subsidiereglement voor de bouw van een hemelwaterput bij bestaande woningen en voor de aanleg van groendaken. (Leuven) -De mensen staan wel open voor sensibilisatie over hemelwaterputten/infiltratie, maar er gebeurt maar weinig rond. Er moet meer sensibilisatie gebeuren naar inwoners, van bij de aanvraag van de vergunning. (Zaventem) -Bij infiltratie heeft de gemeente een beetje haar twijfels, onder meer omwille van de ondergrond. (Zaventem) -Controle op de aanleg van een hemelwaterput en het hergebruik is in de praktijk moeilijk uitvoerbaar. (Kampenhout) -De gemeente heeft in de plaatselijke school een proefproject omtrent infiltratie/ vertraagde afvoer opgevolgd. Het doel is te komen tot een feitelijk infiltratiesysteeem dat aangeboden wordt door de gemeente aan de bewoners. Op plaatsen waar een gescheiden rioolstelsel niet mogelijk is kan dit systeem eventueel verplicht worden gemaakt. De ervaring leert dat het opzetten van een dergelijk proefproject geen eenvoudige zaak is voor de gemeente. (Rotselaar) -Het gebruik van een septische put wordt opgelegd in afwachting van een duidelijk rioleringsplan. (Bonheiden) -In zuiveringszone A is een septisch put niet langer verplicht. In zone B en C wel. (Boortmeerbeek) -De bouw van een septische put wordt verplicht opgelegd. De gemeente heeft de ervaring als er geen septische putten liggen er verstoppigen optreden. Bovendien zijn de mensen bij hun eigen septische put een beetje voorzichtiger met alles wat ze doorspoelen. (Kampenhout) -De aanleg van een septische put is verplicht waar de riolering niet naar de RWZI gaat. (Herent) -Septische putten worden niet opgelegd. Er zijn geen problemen naar verstoppingen of stagnatie in de riolering. (Zaventem) -Bij nieuwbouw en grote verbouwingen wordt wel een afkoppelingsbeleid gevoerd, er zijn wel nog geen bindende beslissingen genomen (gemeenteraadsbeslissingen). Naar bedrijven gebeurt het nog niet. (Bonheiden) -Bedrijven wordt buffering opgelegd ter compensatie van de verharde oppervlakte die ze verwezenlijken. Er wordt hen opgelegd te zoeken naar alternatieven voor het oppompen van grondwater. Daar waar mogelijk moet hergebruik van regenwater primeren. (Boortmeerbeek) -Bij nieuwbouw-uitbreiding van industriegebied, worden voorwaarden opgelegd naar het gebruik van doorlaatbare materialen. De controle op de goede uitvoering is in de praktijk niet eenvoudig. Bedrijven krijgen voorwaarden opgelegd naar buffering en infiltratie. (Kortenberg) September

15 -Op termijn zal de sportinfrastructuur in Veltem verhuizen naar de Kroonstraat. In Herent worden de terreinen de 'Kempen' verder uitgebouwd. In het Molenveld zal een locatie worden voorzien en ontwikkeld voor binnensport. (Herent) -Buffering wordt opgelegd via de bouw-en milieuvergunning. (Bertem) -Bij de aanleg van een verharde oppervlakte wordt bij bouwaanvragen buffering opgelegd. Indien de verharde oppervlakte groter is dan 1000m², wordt een buffervolume van 150m³/ha opgelegd en een lozing van 2l/s/ha. Onder de 3 are wordt niets opgelegd. (Leuven) -Er wordt een premie gegeven voor de afkoppeling van hemelwater. Er is een reglement. De premie bedraagt 75. (Bonheiden) -Er wordt een subsidie voorzien van 250 voor bewoners van bestaande woningen die hun leidingstelsel ombouwen tot een gescheiden rioleringstelsel. In straten waar een gescheiden rioolstelsel is voorzien. (Rotselaar) OVERWELVEN GRACHTEN/ HERWAARDERING VAN GRACHTENSTELSELS -Er is een grachtenplan aanwezig, opgesteld naar aanleiding van overstromingen. Bedoeling is herwaardering te stimuleren door maximale overwelving van 5 meter. Totnogtoe werden nergens grachten terug opengelegd. (Bonheiden) -Er is (waarschijnlijk) wel een verordening die het overwelven van baangrachten verbiedt. Anderzijds zijn er toch nog een aantal projecten gepland voor een langere overwelving. (Boortmeerbeek) -De waterkwaliteit van de grachten is nog te slecht om het overwelven ervan te verbieden. Een ontwerpregeling over de overwelving van baangrachten zal ter evaluatie worden onderzocht en voorgelegd aan het college. Nu is dat op de meeste plaatsen sowieso niet mogelijk, omdat de overwelfde grachten heel vaak nog dienst doen als riool. (Kampenhout) -Overwelvingen worden zo veel als mogelijk vermeden, tenzij de kwaliteit van het water in de gracht te wensen overlaat. Dan kan het met een tijdelijke vergunning. De overwelving moet verwijderd als het water in de gracht een goede kwaliteit heeft. (Herent) -Het is verboden baangrachten geheel of gedeeltelijk te overwelven of te beschoeien met materialen die de infiltratie van water kunnen tegengaan. Slechts om strikt technische/praktische redenen kan hiervan afgeweken worden. (Kortenberg) -Voor de herwaardering van het grachtenstelsel is het wachten op het plan van IGO Leuven. Daaruit kunnen zaken naar voor komen voor herwaardering. (Kortenberg) -Er is een stedenbouwkundige verordening die het verbiedt baangrachten geheel of gedeeltelijk dicht te maken, of te beschoeien met materialen die de infiltratie van water naar de bodem kunnen tegenwerken. Slechts om strikt technische redenen kan hiervan afgeweken worden. En mits voorafgaande en schriftelijke stedenbouwkundige vergunning. (Kortenberg) -Indien er bij de aanleg van een nieuw rioolstelsel in de nabijheid een waterloop is, wordt deze ingeschakeld voor het regenwater. (Leuven) -Er zijn weinig grachten. In het kader van nieuwe projecten is het vaak niet mogelijk grachten in te schakelen(aan te leggen). Er is geen stedenbouwkundige verordening met betrekking tot grachtenstelsels. (Zaventem) -Bestaande grachten worden zo veel als mogelijk ingeschakeld bij projecten in het kader van de herwaardering van grachtenstelsels. Via de bouwvergunning blijven overwelvingen beperkt tot maximaal 5 meter. (Bertem) -In Kortenberg zijn heel wat waterlopen overwelfd. (INTER Leuven) -De ontwerpverordening in verband met baangrachten, vermeld in de SO, is juridisch niet in orde. OVERIGE -Daar waar mogelijk wordt enkel nog gescheiden riolering aangelegd. (Bonheiden) September

16 -Boortmeerbeek is voor een deel niet gerioleerd/slecht gerioleerd. Heel vaak doen overwelfde grachten dienst als moerriool(steenweg Leuven-Mechelen). Ook de industrie loost nog heel vaak in moerriolen die uitmonden in de waterlopen. Er is ook niet echt een goed beeld van het rioolstelsel en de kwaliteit ervan. De aanpak binnen de gemeente verloopt (nog) niet gestructureerd en met weinig visie. (Boortmeerbeek) -Een groot deel van het afvalwater komt nadien echter allemaal terecht in de waterlopen. Er zijn wel plannen voor een collector richting RWZI Boortmeerbeek. Overstromingen die relatief weinig overlast veroorzaken brengen wel vaak een ernstige vervuiling met zich mee. (Boortmeerbeek) -Er wordt niet systematisch gekozen voor gescheiden riolering. Er wordt waar mogelijk geopteerd voor lokale berging. (Boortmeerbeek) -De rioleringsgraad in de gemeente Kampenhout is vrij hoog(75%), de zuiveringsgraad 6.9%. Er zijn twee RWZI gepland/in aanbouw. Nu komt het afvalwater op enkele punten in de waterloop terecht, zware lozingspunten. (Kampenhout) -De rioleringen is op sommige plaatsen in slechte toestand. Op een aantal plaatsen zou verontreiniging ontstaan indien septische putten werden afgekoppeld. Zolang er geen aansluiting is op de RWZI zullen septische putten opgelegd worden. (Kampenhout) -De gemeente wacht op de definitieve zoneringsvoorstellen van VMM. Tot zolang kan de gemeente geen honderd procent zekerheid bieden aan de inwoners i.k.v. opleggen van IBA. Het is ook wachten op de zoneringsplannen van Aquafin voor de afbakening van gebieden voor KWZI's. (Kampenhout) -Rioleringsprojecten worden uitgevoerd waar de nood het hoogst is. Dichtgebouwde gebieden komen het eerst aan bod. De gemeente volgt in de eerste plaats VMM, die zo snel mogelijk een zo groot mogelijke vuilvracht wil inzamelen. (Kampenhout) -In het gebied Ter Bronnen ligt voorlopig nog geen riolering/collector die het afvalwater verbindt met de RWZI. De gemeente houdt het rioleringsproject een beetje tegen omdat er eerst een oplossing moet gevonden worden voor de wateroverlast in de wijk.de gemeente wenst een koppeling van de rioleringsprojecten en de wateroverlast in het gebied. (Kampenhout)- Kampenhout-sas is heraangelegd. Er is ook een gescheiden rioolstelsel voorzien. Bedrijven die daar gesitueerd zijn, worden ook verplicht gescheiden te lozen, ook al zijn ze daar reeds lang gevestigd. Dat kan niet zomaar. Het is onmoglijk de maatregelen door te voeren zonder overgangsperiode. (Kampenhout) -Over de staat van de riolering is weinig geweten. (Herent) -Waar een gescheiden stelsel is aangelegd moet gescheiden aangesloten worden bij nieuwbouw. Er is echter geen stimulans voor bestaande huizen om afvalwater en regenwater te scheiden. (Herent) -De collector op de Mechelsesteenweg loopt niet ver genoeg door om de rioleringen die nu nog uitkomen in de Beek te collecteren. Het grachtenbeleid moet wachten op de collector (voorzien ). (Herent) -Voor de meeste van de bestaande lozingen is het wachten op een nog aan te leggen collector. (Herent) -De gemeente Kortenberg stelt zich vragen bij het geloosde regenwater afkomstig van de autostrade, zeker bij vriesweer en na lange droogte. (Kortenberg) -Er is de laatste tijd opnieuw sprake van illegale lozingen, waarschijnlijk afkomstig van het industrieterrein Guldendelle. Via de riool komt het water in de Aderbeek terecht. Controle en opsporing is echter een moeilijke zaak/taak. (Kortenberg) -De Leuvensesteenweg ter hoogte van de Stationsstraat is over een afstand van 10 m niet gerioleerd. De gemeente vraagt zich af waarom (dit vergeten) is. (Kortenberg) -De aansluitingen op het rioolnet worden vanaf 1/01/2004 uitgevoerd door VMW. (Kortenberg) -Door de druk die er nu reeds is op het rioolnet, zal het van groot belang zijn in de toekomst, bij het ontstaan van nieuwe verharde oppervlakte, en eventueel nu reeds, extra buffering te September

17 voorzien. Bij nieuwe projecten wordt in overleg naar oplossingen gezocht. De gemeente vraagt bij grote projecten ook steeds aan advies aan Bureau Clercks. (Zaventem) -Gezien de goede staat van de riolering wordt maar weinig riolering vervangen. Nieuwe verkavelingen wordt wel een gescheiden stelsel opgelegd in de vergunning. Indien er rioleringswerken moeten gebeuren wordt wel geopteerd voor de aanleg van een gescheiden stelsel. (Zaventem) -Nieuwbouwwoningen zijn ook verplicht een gescheiden stelsel aan te leggen. De aansluiting op de riolering gebeurt door een aannemer in opdracht van de gemeente. (Zaventem) -De huidige rioleringsgraad bedraagt 98%. 90% van de riolering is gemengd, 6% RWA, 3% DWA, 1% andere. (Leuven) -Aan het sas van Boortmeerbeek was vroeger veel industrie. Een aantal van de bedrijventerreinen zijn zwaar vervuild en dienen gesaneerd. Doorheen het gebied lopen een aantal waterlopen. Naar alle waarschijnlijkheid zijn ook die zwaar vervuild. Het industriegebied is niet echt goed/volledig gerioleerd. Bij accidentele lozingen is er geen mogelijkheid de lozing in te sluiten. (Boormeerbeek) -De landbouw langsheen de Binnebeek is intensief -goede akkerlanden. En de landbouw ziet de gebieden niet als OG. Bemesting en bewerking van de gronden gebeurt tot tegen de oever van de beek. (Haacht) -De Hambosbeek is door zware metalen, afkomstig van een metaalfabriek in Herent, zwaar vervuild. -De gemeente geeft prioriteit aan rioleringen die uitmonden in waterlopen in waardevol, natuurof bosgebied. Actieprogramma's dienen nog te worden opgemaakt. (Herent) -Er moet overeenstemming komen tussen de VMM-reglementering rond afkoppeling en infiltratie en de regelementering die het Vlaamse Gewest en de provincie daarrond hebben ontwikkeld.op dit ogenblik zijn er vier reglementen. Tegen 1 augustus dient er overeenstemming te zijn tussen de verschillende reglementen. Het provinciale kan wel strenger zijn dan het gewestelijke, maar niet in tegenspraak. 3. Ecologie EROSIE -Er wordt geen erosiebestrijdingsplan opgemaakt. Er is geen duidelijk zicht op de bestaande knelpunten. Er wordt wel gewezen op de problematiek van de invallende oevers na ruiming. (Bonheiden) -Er zijn weinig knelpunten rond erosie. Er wordt onderzocht of er een plan dient opgemaakt. (Kampenhout) -Erosie is een probleem in het zuiden van de gemeente, beneden de spoorlijn. Voor dat deel is een principeaanvraag ingediend/opgesteld voor de opmaak van een erosiebestrijdingsplan. De oppervlakte bedraagt 1050ha. (Herent) -Vele van de problemen in het zuidelijke deel van de gemeente zijn te wijten aan de specifieke ligging/reliëf. Het gebied links en onder het Plantsoenbos-Merodebos ligt veel lager dan de zuidelijker gelegen gebieden. Het water dat niet in de bodem dringt spoelt af en komt terecht in de vallei en zorgt aldaar voor de nodige problemen, heel vaak gepaard gaand met het nodige sediment ten gevolge van erosie. (Kortenberg) -Een gemeentegrens overschrijdend probleem situeert zich t.h.v. de Oude Bertembosstraat: water vanuit Leuven, Herent en Bertem zorgt dat de holle weg(en) wordt herschapen tot een modderpoel, wat de doorgang erg bemoeilijkt. De gemeente verhuurt enkele weiden aan Natuurpunt op voorwaarde dat zij de holle weg herstellen. (Bertem) -Er wordt een erosiebestrijdingsplan opgemaakt (IGO Leuven), dat moet afgewerkt zijn tegen eind (Bertem) September

18 -De erosiegevoelige zones zijn gekend(omgeving Bertembos). Er wordt geen erosiebestrijdingsplan opgemaakt. Leuven zou eventueel meedoen met het erosiebestrijdingsplan van Herent voor het deeltje Bertembos. (Leuven) -Er wordt geen erosieplan opgemaakt. Bedoeling is in het milieubeleidsplan een hoofdstuk te wijden aan erosie en een aantal oplossingen voor te stellen. (Zaventem) RUIMEN VAN WATERLOPEN -De gemeente ruimt de waterlopen 3e cat. jaarlijks. Er gebeurt ook een jaarlijkse kruidruiming.(bonheiden) -Het beheer van de waterlopen 3e cat. staat op een laag pitje. Het ruimen gebeurt zelden. Er worden geen slibanalyses uitgevoerd. In industriegebieden wordt niet geruimd. (Boortmeerbeek) -Er is geen vast schema voorzien voor slibruiming en kruidruiming. Slibruimingen worden zoveel mogelijk beperkt, er worden hoofdzakelijk kruidruimingen uitgevoerd. In samenwerking met Inter-leuven wordt gewerkt aan een slibruimingsproject. Bedoeling is te komen tot een gestructureerde en natuurvriendelijke ruiming. Tijdens het verloop van de studie worden de prioritaire stukken waterloop eerst aangepakt. (Rotselaar) -Voor het onderhoud van de waterlopen wordt jaarlijks een programma uitgewerkt. De waterlopen 3e categorie worden door de gemeente onder toezicht van de provincie geruimd. De ruimingen worden tot een minimum herleid. De kostprijs voor een grondige ruiming is te hoog. (Kampenhout) -De bevolking heeft het idee dat als er niet geruimd wordt, er niets gebeurd aan de waterlopen. (Kampenhout) -De waterlopen worden te weinig geruimd. vroeger was er een contract, sinds de wetgeving Vlarea/Vlarebo, is dat alles stilgevallen. Er wordt enkel geruimd waar nodig, bij dringende gevallen. Voor het gebied net onder de Brusselsesteenweg, aan de bron van de Hoge Beek, wordt in het GNOP een berging voorgesteld.er wordt een ruimingsplan opgemaakt. (Herent) -De ruiming van de waterlopen gebeurde in Kortenberg op de klassieke manier-jaarlijks. Volgende ruimingen zullen gebeuren op basis van het waterplan waaruit moet blijken welk slib op de oever gestort kan worden, welk slib moet worden afgevoerd wegens te vervuild. (Kortenberg+ Haacht) -Het onderhoud van de waterlopen gebeurt zelden. Het maaien en de oppervlakkige ruiming gebeurt wel. Er is wel toezicht op de eventuele aanslibbing. (Zaventem) -Om de drie jaar worden de grachten geruimd. Interleuven voert systematisch slibanalyses uit. Zowel maaisel als rioolkolkenslib wordt afgevoerd. (Bertem) -Jaarlijks gebeurt een oppervlakkige ruiming. Slibruiming gebeurt enkel bij noodzaak(vuilvracht/sediment). Het slib wordt afgevoerd naar een vergunde verwerking en/of stortplaats. Ook baangrachten worden geruimd. (Leuven) -Voor het ruimen van waterlopen zijn er normen en termijnen voor het oppervlakkig ruimen en slibruimen. Verschillende gemeentes houden geen rekening met de regels. Heel vaak wordt slib nog op de oever gelegd, zonder voorafgaande slibanalyse. Bewoners stellen zich de vraag waarom waterlopen 2e cat. niet worden onderhouden zoals gemeentelijke. (Provincie) -Kampenhout klaagt de problematiek van de slibstorten aan. Die zouden worden voorzien te Buken, tussen de Leiegrachten. Daar wordt vanop gewestelijk niveau op aangestuurd. De lokatie en het storten is in tegenspraak met de ecologische inventarisatie en de gewenste gemeentelijke ruimtelijke infrastructuur. (Kampenhout) - Binnen de beschermingszones mag er geen verontreinigd slib worden achter gelaten op de oever.(vmw) September

19 SPROEISTOFFEN/STROOIZOUT -Er is een reductieplan, zonder is gezonder. Het strooien van zout wordt vermeden als het kan. (Kampenhout) -Er is een reductieplan voor sproeistoffen. Op dat vlak heeft de gemeente al een hele inspanning gedaan. Er wordt gestrooid als het nodig is, bij gebrek aan alternatieven. (Kortenberg) -Het gemeentelijk reductieplan voor gebruik van pesticiden voorziet een daling met 20% tegen 2005 door de gemeentelijke diensten. Er worden daarnaast ook sensibilisatie-acties gepland (landbouw). (Bertem) -Er is een reductieplan voor sproeistoffen in opmaak. Tegen 2005 wordt getracht Kessel-Lo herbicidevrij te onderhouden. (Leuven) -Er is een reductieplan voor sproeistoffen. Het tweede actieplan moet nog ingediend. Eerst moeten de mogelijkheden op het terrein worden nagegaan. Nu wordt vooral aandacht gespendeerd aan sensibilisatie van het eigen personeel. Strooien doet de gemeente zelf, op een rationele wijze. (Zaventem) -Sproeien en bemesten door inwoners belast het watersysteem ook in belangrijke mate. Sensibilisatie naar inwoners is dan ook zeer belangrijk. (Leuven) -Inter-Leuven onderhoudt de wandelpaden. Daarnaast houdt IGO zich bezig met het onderhoud van het natuurgebied-overstromingsgebied, het knotten van wilgen, de aanleg van een natuurleerpad. (Boortmeerbeek) -Het project Hoge Beek is een mogelijk project waar waterbeheersing en natuurontwikkeling hand in hand kunnen gaan. (Herent) -De Vlaamse Overheid koopt veel gronden aan die binnen natuurgebied liggen, wat ten goede komt van de natuur en de waterbeheersing. (Rotselaar) -Inventarisatie van de beschikbare grachten en baangrachten is een goed idee, maar moet worden getrokken door de Provincie. (Kampenhout) -De groene structuur in de gemeente, en over de gemeentegrenzen heen moet beschermd, bewaard en versterkt worden/blijven. (Herent) -Kampenhout-Sas is zeker een vismigratieknelpunt. Ook de sifons onder het kanaal kunnen als een vismigratieknelpunt worden beschouwd. -Vismigratie is op heden nog geen knelpunt, de waterkwaliteit is nog te slecht. (Herent + Kampenhout) -Een probleem voor de toekomst wordt het droogstaan van verschillende waterlopen in de zomer. (Herent) - Er is een 'onderzoek' gestart naar een natuurinrichtingsproject Torfbroek. Dit project wordt getrokken door afdeling Natuur en VLM. Het Instituut voor Natuurbehoud en Natuurpunt hebben in het gebied wel al grondig onderzoek verricht. (Kampenhout) 4. Overige -Als kleine gemeente is het niet eenvoudig de nodige financiële middelen te verzamelen. Op dat vlak wordt heel vaak naar de hogere instanties gekeken. (Boortmeerbeek) -Klasse 1 bedrijven zijn behoorlijk op de hoogte van de milieuwetgeving. Klasse 2 en 3 bedrijven zijn dat vaak veel minder. De gemeente steekt hen af en toe een handje toe om aan de nodige regels te voldoen. (Boortmeerbeek) -Het opzetten van proefprojecten is geen eenvoudige zaak. (Rotselaar) -De gemeente wijst er op dat het zeer moeilijk is voorwaarden op te leggen voor nieuwe bebouwing. Er is onduidelijkheid omtrent de watertoets. (Kampenhout) -De modellering van de Weesbeek/Molenbeek zal voor heel wat problemen raad moeten brengen. Uit de modellering zal ook moeten blijken of er voldoende/te veel/te weinig geruimd wordt, met als beginpunt voor het gehele gebied de hoogte van de Weesbeek waar hij onder het kanaal doorgaat en verder in de Dijle terechtkomt. (Kampenhout) September

20 -De gemeente stelt zich vragen bij de juridische grond van de vijf-meter zone-recht van doorgang. Nu kan dat worden afgedwongen in de bouwvergunning. Bovendien vraagt de burger zich af waarom er een doorgangsrecht moet zijn indien er toch niet meer wordt geruimd. Over wat in de wetgeving staat kan worden gediscussieerd. Indien het is opgenomen in de bouwvergunning, die de gemeente, na advies van verschillende instanties aflevert, is er in principe geen discussie meer mogelijk. (Kampenhout). -De kostprijs voor de aanleg van een gescheiden riolering is stukken hoger dan van een gemengd stelsel. Het subsidiëringsprogramma van VMM is niet altijd even transparant en is omslachtig. Voor dringende zaken is het heel vaak te laat om subsidiedossiers in te dienen en er wordt dan ook vaak gekozen voor de aanleg van gemengde stelsels. De gemeente is er zich van bewust dat dit niet steeds de beste keuze is, maar vindt dat de subsidiërende overheid haar weinig keuze laat. (Kampenhout) -10% van de woningen in Kampenhout zijn zonevreemd. Het gaat om een 400-tal woningen. Over de afwatering van de huizen is weinig geweten. (Kampenhout) -De bouwpercelen in woongebied gelegen aan een voldoende uitgeruste weg zijn nagenoeg volgebouwd. Aanvragen voor ontwikkeling van nieuwe verkavelingen passeren uiteraard langs de gemeente. Zo werd een aanvraag tot verkavelingswijziging geweigerd voor het opvoeren van het aantal kavels in een reeds vergunde verkaveling, ter hoogte van de Sparrendreef-Haachtsesteenweg omdat er een reliëfwijziging was gepland, die mogelijk gevolgen zou kunnen hebben voor de bestaande bewoning in de buurt. (Kampenhout) -In een deel van de gemeente is de watering actief. De mensen vinden het frappant dat daar de beken wel grondig worden geruimd en dat elders, net over de grens van de watering, dit niet meer gebeurd. Afstemmming met de visie van de provincie is gewenst. (Kampenhout) -Er is af en toe onduidelijkheid omtrent de bevoegdheid van bepaalde grachten en waterlopen. De gemeente neemt de meeste van de niet geklasseerde waterlopen voor haar rekening. (Kortenberg) -Een van de sensibiliseringscampagnes die zou (moeten) worden opgestart is naar bestaande woningen die in straten liggen met gescheiden riolering, zodoende de afkoppelingsgraad te verhogen. (Herent) -Bedrijven kunnen momenteel niet verplicht worden om hun rioolstelsel aan te passen of een parking af te koppelen. Dit kan enkel als de milieuvergunning vervalt. (Leuven) -Er zijn twee waterwingebieden in de gemeente. Daar wordt -verplicht- rekening mee gehouden. (Herent) - Alle aanwezigen op de vergadering stellen zich vragen bij een aantal -op dit momentonduidelijke zaken, zoals de zonering, de afbakening gemeentelijk - bovengemeentelijk. Een correcte informering en duidelijke afspraken zijn een eerste vereiste voor een goede samenwerking. - In Wijgmaal stelt zich het probleem met de afvloeiing van het huishoudelijk afvalwater van het Michielstraatje. Omdat dit straatje lager ligt dan de riolering van de Rotselaarsesteenweg is het niet aangesloten op de riolering, maar vloeit het afvalwater af doorheen het Wijgmaalbroek. Dit is niet wenselijk, gezien de sterke afhankelijkheid van zuiver water voor een succesvol natuurbeheer. Er moet naar een oplossing gezocht. - In de wittebolstraat in Wijgmaal loopt de riolering van enkele woningen langs achter ongezuiverd in waardevolle oude bospercelen in Wijgmaalbroek. De riolering in de straat werd nochthans onlangs vernieuwd. Dergelijke lozingen hebben een negatieve impact op het natuurbeheer. Aansluiting van de woningen op de riolering in de straat is de oplossing. September