Van oude en nieuwe risico s. Teake Pal Bedrijfsarts n.p. Henk Docter lezing 8 april 2019

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Van oude en nieuwe risico s. Teake Pal Bedrijfsarts n.p. Henk Docter lezing 8 april 2019"

Samuël de Coninck
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

2 Van oude en nieuwe risico s Teake Pal Bedrijfsarts n.p. Henk Docter lezing 8 april 2019

3 Blijft de bedrijfsarts in beeld?

4 Aandacht voor nieuwe risico s

5 Nieuwe beroepsziekten komen en gaan

6 Inhoud Onrust over een oud risico Indeling en voorbeelden nieuwe risico s Veel te doen om niets Nieuwe risico s door energietransitie en circulaire economie Nieuwe risico s door flexibilisering Blijft de bedrijfsarts in beeld?

7 Een vergeten risico? De chroom 6 epidemie

8 Kankerverwekkend Luchtwegen, maag Reprotoxisch Sensibiliserend Luchtwegen Huid Irriterend Luchtwegen Huid Maag Toxiciteit chroom 6

9 In een metaal constructie bedrijf ontstaat bij werknemers onrust over de gezondheidsrisico s van chroom 6 blootstelling bij metaalbewerkingen

10 Wat gaat u als bedrijfsarts van dit bedrijf doen? A: Ik ga voorlichtingsbijeenkomsten organiseren. B: Ik adviseer het bedrijf om voorlichtingsbijeenkomsten te laten verzorgen door externe deskundigen omdat ik te weinig weet van dit onderwerp.

11 De werknemers vragen om gericht medisch onderzoek (GMO) A U ontwikkelt eventueel na inwinnen van advies een opzet voor GMO chroom 6 en voert dit uit. B U vindt dit lastig en adviseert ook nu om externe hulp voor opzet en uitvoering in te schakelen.

12 Waardoor de Chroom 6 paniek? Vergeten en verstopt risico Mediahype i.p.v. goede risicocommunicatie Hazard vs Risk Onvoldoende aandacht voor: Risico-evaluatie en Risico-beheersing Voorlichting en instructie PMO Waar is/was de bedrijfsarts?

13 Indeling nieuwe risico s/beroepsziekten Nieuwe ziekten door veranderingen in werk en werkomstandigheden Nieuwe risico s van bekende belastingsvormen Oude risico s die in nieuwe situatie weer opduiken Gevolgen van beroepsmatige blootstelling van ouders op nageslacht 13

14 Nieuwe ziekten door veranderingen in werk en werkomstandigheden Popcorn workers long Neurologische uitval (PIN) bij varkensslachters Allergie voor conserveermiddelen in verf en lijm Longaandoeningen door poederverven Nylon flock workers long Longfibrose door indium tinoxide bij fabricage van LCD schermen Astma en bronchiolitis obliterans in styreen verwerkende industrie 14

15 Bronchiolitis obliterans in popcorn production plant workers (Akpinar et al. Eur Respir J 2004 Cluster van 9 3 NR,5 Ex-R, 1R Begin van de klachten: 5 mnd 9 jr na aanvang blootstelling Geleidelijk begin Range FEV 1 :14-67% pred. 5 op wachtlijst longtransplantatie Long functie stabiliseert na stoppen blootstelling 15

16 Popcorn workers long in Nederland Mededeling van VS cases in Signaleringsrapport 2003 Mededeling van VS cases in TBV in 2003 Studie in diacetyl producerende bedrijf door NKAL/IRAS in 2005 Alert NCvB: 2006 Bedrijfsartsen Longartsen 16

17 Boodschapper van het slechte nieuws 17

Flock workers long Interstitiele Longaandoening 1990: Eerste casus bij nylon flock worker uit Kingston (Ontario) gevolgd door meerdere 1994-1996: Onderzoek door Kern in fabriek Rhode Island

18 Flock workers long Interstitiele Longaandoening 1990: Eerste casus bij nylon flock worker uit Kingston (Ontario) gevolgd door meerdere : Onderzoek door Kern in fabriek Rhode Island 1997: Verbod voor presentatie resultaten op ATS congres 1997: Contract Kern bij ziekenhuis en universiteit niet verlengd 1997 en 1998: Publicaties Kern in Annals Int Med en Am J Resp Crit Care 18

19 Oud risico in nieuwe werksituatie Silicose en spijkerbroeken 4000 gevallen van silicose sinds sterfgevallen door silicose April 2009 verbod op denim sandblasting in Turkije 19

20 Nieuwe risico s van bekende belastingsvormen Borstkanker door nachtdienst (?) Hart-en vaatziekten door fijn stof Longinfecties door lasdamp Autoimmuunziekten (sclerodermie, ziekte van Wegener) door silica Autoimmuunziekten door chroom VI?? 20

21 Nanotechnologie: Nieuw risico? 21

22 Nanotechnologie: De nieuwe industriele revolutie Nanomedicine Beeldvorming Therapie Implantaten Milieutechniek Zonnecellen Filters Milieureiniging Levensmiddelen industrie Verpakkingsmateriaal Decontaminatie oppervlakten Voedseltoevoeging

23 Bronnen van nanodeeltjes (ultra fijn stof) Werkomgeving Lasrook Polymeer rook (pyrolyse teflon) Polymeervezelbewerking? Tonerstof? 3D printen Nanotechnologie Buitenlucht Dieselrook Binnenlucht,hobbysfeer Ski-waxing Impregneersprays Kookplaten, electro-motoren sigarettenrook

24 Nanodeeltjes zijn sterker reactief dan stof van grotere afmetingen met dezelfde chemische samenstelling Remt opruiming en/of ontrekt zich hieraan Heeft groot actief contact oppervlak Veroorzaakt oxidatieve stress Ontstekingsreacties? Beïnvloeding stollingsfactoren? Tumorontwikkeling? Bevordert sensibilisatie en versterkt allergische reactie? Effecten beter gecorreleerd aan deeltjes aantal of oppervlak dan aan massa Gevolgen voor grenswaarden?

25 Humane gegevens?

26 Humane gegevens? Relatie hart-vaatziekten en blootstelling aan fijn stof Interstitiele longaandoeningen fijn polymeer stof (nylon, polypropyleen, polyethyleen Fijn stof indium-tin oxide (LCD scherm productie) Neurotoxische effecten bij lassers?

27 Gezondheidsbewaking bij nano-werkers Expositie metingen Registratie blootgestelde werknemers Blootstellingseffect metingen

28 Blootstellingseffect parameters Monitoring luchtwegklachten en spirometrie niet geschikt? studies tonerstof Monitoren op diffusiecapaciteit longen? Monitoren op inflammatie mediatoren? Monitoren op stollingsfactoren? Surveillance op aantal ziekten? HVZ Longziekten Kanker

29 Gezondheidsbewaking Bewijzen dat het goed blijft gaan

30 Eigenschappen Sterk Hittebestendig Nieuwe synthetische vezel Aramide Mechanisch bestendig Chemicaliën bestendig Toepassingen Ballistisch Composieten Touw, kabels Remschijven Asbest vervanging

31 Respirabele Aramid vezels Overlangs splijten Snijden, schuren, zagen Malen: Pulp productie

32 Hazard Aramide vezel blootstelling Longfibrose? Mesothelioom? Long kanker?

33 Gezondheidsbewaking productie en verwerking Aramide garen Periodiek blootstellingsonderzoek Aramide vezeldeeltjes SO2 H2 SO4 Periodiek longonderzoek bij expositie (n= 244) en contrôlegroep (n=186) vragenlijst spirometrie diffusiecapaciteit (DLCO)

34 Resultaten longonderzoek(4 ) Aramide gezondheidsbewaking Follow-up periode Cross-sectionele analyses: FVC, FEV1 en DLCO doorgaans hoger bij blootgestelden Longitudinale analyses: FVC, FEV1 en DLCO daling/jr gelijk bij blootgestelden en niet-blootgestelden Geen aanwijzingen selectieve uitval Consequentie: Stop periodiek longonderzoek in deze opzet.

35 Nieuwe risico s door energietransitie en circulaire economie

36 Nieuwe risico s door energietransitie en circulaire economie Risico evaluatie energietransitie Nieuwe vormen van energiewinning Nieuwe vormen van bouwen Risico evaluatie circulaire economie Afval management en recycling Binnenkort RIVM rapport?

37 Nieuwe risico s door flexibilisering

38 Nieuwe risico s door flexibilisering Werkonzekerheid Sociale zekerheid Blootstellingsrisico s Toegang tot bedrijfsarts Beroepsziekten buiten beeld

39 Lessen trekken Cluster van bijzondere gevallen belangrijk signaal nieuw risico/beroepsziekte Oude risico s kunnen weer opduiken Preventie kan nieuwe risico s introduceren Maak je druk om kleine dingen Anticipeer op nieuwe risico s door technologische, economische en sociale ontwikkelingen

40 Door zich bijna uitsluitend bezig te houden met het voorschijven van werk als medicijn, raakt de bedrijfsarts het zicht kwijt op de risicovolle bijwerkingen hiervan

41 Kop in het zand of Kop in de wind 41

42 Moet het roer om?

43 Arbeidsgeneeskundige zorg voor werkenden een publieke zaak? Regionale centra voor arbeid en gezondheid Gescheiden uitvoering arbeidsgeneeskundige taken. (profielen) Multidisciplinaire samenwerking arboprofessionals Verwijsmogelijkheid van/naar curatieve sector Publieke en private financiering

44 Dank voor uw aandacht

45 Vragen? Opmerkingen?

Vergelijkbare documenten

Nieuwe arbeidsrisico s en dan?

1 Nieuwe arbeidsrisico s en dan? Bijeenkomst Contact Groep Chemie 11 maart 2010 Teake Pal Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum Amsterdam Kop in het zand of Kop in de wind 3 Van signalering naar