snapshots uit onderzoek naar seksuele en reproductieve gezondheid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "snapshots uit onderzoek naar seksuele en reproductieve gezondheid"

Transcriptie

1 snapshots uit onderzoek naar seksuele en reproductieve gezondheid

2 2 Freedom can not be achieved unless the women have been emancipated form all forms of oppression. Nelson Mandela

3 Beste lezer, Met trots stel ik deze nieuwe publicatie van het ICRH voor. Mag ik je geruststellen. We goochelen ditmaal niet met cijfers en ingewikkelde statistieken. Deze keer schreven we geen wetenschap. Of toch, we brengen wetenschap vanuit de onderbuik. Onderzoekers zijn vooral in de weer met objectief verifieerbare data. Zo ook wij, op het ICRH. We bestuderen wereldwijd facetten van seksuele en reproductieve gezondheid. Voor onze analyses en publicaties proberen we objectief en rationeel te denken. Maar ons werk heeft ook een andere zijde. We werken met mensen. We ontmoeten, observeren, interviewen, praten en onderwijzen. Pure ratio schiet dikwijls te kort en dan moeten we verder met ons buikgevoel. Maar in wetenschappelijke artikels lees je dit buikgevoel zelfs niet tussen de regels. Deze publicatie is anders. Liesbet Christiaen vertelt met gevoelige foto s. De ICRH medewerkers Kristien, Dirk en Peter maken een kwartslag draai in schrijfstijl en brengen warme verhalen. Wat kan je je daar bij voorstellen? Kristiens verhaal over de Rwandese Clémence greep mij alvast naar de keel: In januari heeft Clémence een afspraak voor een kijkoperatie om haar eileiders te openen. Mijn man wil dit onderzoek nog afwachten. Als het niet lukt, zal ook hij op zoek gaan naar een andere vrouw. Ik heb weinig hoop. Ik ben onvruchtbaar, een vrouw zonder waarde. Ik druk haar tegen me aan. Haar tristesse en mijn machteloosheid verstrengelen. Als ik verdwaasd buiten kom, kan ik het paradijselijk zicht op de duizenden heuvels niet verdragen. Dit boek is een eerbetoon aan allen die vechten voor seksuele gezondheid. We dragen het op aan onze te vroeg overleden collega, vriendin en mentor Prof. Dr. Patricia Claeys. We danken de universiteit van Gent om het initiatief te steunen. Ik nodig je uit om dit boek te doorbladeren en te laten doorbladeren. Het kan helpen om het droge imago van de wetenschap bij te kleuren en om mensen met buikgevoel warm te maken voor wetenschap. Het zal ook voor ons, wetenschappers, een verademing zijn als we dreigen vast te lopen in statistische berekeningen en het waarom bijna vergeten zijn. Prof. Dr. Marleen Temmerman Directeur ICRH 3

4 project ICRH voert een onderzoek in Rwandese scholen. De studie probeert te achterhalen welke factoren het seksueel gedrag van jongeren In Afrika ten zuiden van de Sahara - leeft 10% van de wereldbevolking; - woont 67% van alle hiv positieve mensen in de wereld; - wonen 9 van de 10 hiv positieve kinderen wereldwijd; - is ongeveer 5% van de 15 tot 24-jarige vrouwen besmet met hiv; - is ongeveer 2% van de 15 tot 24-jarige mannen besmet met hiv; - zijn jongeren erg kwetsbaar, door een combinatie van factoren zoals experimenteel gedrag, gebrekkige kennis, armoede, moeilijke toegang tot gezondheidszorg en sociale taboes. Er is nog geen vaccin of middel voor definitieve genezing. Preventie blijft het belangrijkste wapen om de aidsepidemie terug te dringen. Maar studies tonen aan dat preventieprogramma s tot nu toe weinig impact hebben op het seksueel gedrag van jongeren. beïnvloeden. Wanneer hebben jongeren seks? In welke omstandigheden gebruiken ze een condoom? Hoe verloopt het gemiddeld seksueel contact tussen jongeren in Rwanda? Welke zijn de kwetsbare momenten en hoe kan preventie hier op inspelen? Interviews, groepsgesprekken en spontane brieven van leerlingen zijn onze bronnen. ICRH werkt er samen met het Rwandese Rode Kruis dat een preventieprogramma opstartte. Zes jongeren per school krijgen een doorgedreven opleiding in hiv en seksuele gezondheid en worden de referentiepunten voor vragen en advies in hun school. De studie onderzoekt de impact van het programma op kennis, houding en gedrag van leerlingen in veertien scholen. duur partners ICRH, Belgisch Rode Kruis Vlaanderen, Rwandese Rode Kruisassociatie financiering Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) en de Nationale Loterij 4

5 5

Voorbeeldberichten. Voorbeeldbericht Facebook

Voorbeeldberichten. Voorbeeldbericht Facebook Voorbeeldbericht Facebook - Ik ga 1 uur non-stop dansen op het dance4life event voor een wereld zonder aids! Als ik 50 euro heb ingezameld, ben ik daarbij en zorg ik ervoor dat maar liefst 5 leeftijdsgenoten

Nadere informatie

Het financiële struisvogelgedrag van vrouwen. Financiële educatie aan vrouwen: hoe doe je dat?

Het financiële struisvogelgedrag van vrouwen. Financiële educatie aan vrouwen: hoe doe je dat? Het financiële struisvogelgedrag van vrouwen. Financiële educatie aan vrouwen: hoe doe je dat? Even voorstellen Lianne Bertling Onderzoeker Maatschappij en Recht Annemarie Reintjes Financieel gedragstrainer

Nadere informatie

Sponsoring voorbeeldmails

Sponsoring voorbeeldmails Sponsoring voorbeeldmails In dit document hebben we een aantal voorbeeldmails opgesteld, die je kunt sturen naar verschillende contacten voor sponsoring. Ter info: dance4life is een brandname en wordt

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

SEXPERT II. Studie bij Vlamingen van Turkse origine

SEXPERT II. Studie bij Vlamingen van Turkse origine SEXPERT II Studie bij Vlamingen van Turkse origine Introductie Waarom? Gebrek aan betrouwbare gegevens Maatschappelijk relevant Hoe? Deelnemers toevallig uitgekozen Interviews bij respondenten thuis Drietalige

Nadere informatie

Het voeren van een begeleidend gesprek met een zorgvrager

Het voeren van een begeleidend gesprek met een zorgvrager OPDRACHTFORMULIER Het voeren van een begeleidend gesprek met een zorgvrager Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier bij deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten

Nadere informatie

Wat werkt? Houvast Ontwikkeling van een bij dakloze jongeren passende interventie Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Prof. dr.

Wat werkt? Houvast Ontwikkeling van een bij dakloze jongeren passende interventie Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Prof. dr. Wat werkt? Houvast Ontwikkeling van een bij dakloze jongeren passende interventie Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Prof. dr. Judith Wolf Jongeren aan het woord Dit is juist volk dat het overleefd

Nadere informatie

Evaluatie PvKO Mastersessie 10 april 2014

Evaluatie PvKO Mastersessie 10 april 2014 Verwachting en aanbeveling Evaluatie PvKO Mastersessie 10 april 2014 Heeft de PvKO Mastersessie aan jouw verwachting voldaan? Toelichting: De link met Big Data was me niet echt duidelijk, titel dekte de

Nadere informatie

OPVOLGVRAGENLIJST HIV-NEGATIEVE MAN

OPVOLGVRAGENLIJST HIV-NEGATIEVE MAN Pagina van 6 AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Laat de onderzoeksdeelnemers om de tot 6 maanden een opvolgvragenlijst invullen. Let erop dat je de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

Vragenlijst: Wat vind jij van je

Vragenlijst: Wat vind jij van je Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op

Nadere informatie

EERLIJKE MENING: ANONIMITEIT: ONDERDELEN

EERLIJKE MENING: ANONIMITEIT: ONDERDELEN Deze vragenlijst sluit aan op de vragenlijst die je eerder hebt ingevuld over wetenschap en techniek in het basisonderwijs. Door de eerste en de tweede vragenlijst van een groep leerkrachten te vergelijken

Nadere informatie

Onderzoek Veilig of niet?

Onderzoek Veilig of niet? Onderzoek Veilig of niet? 06 februari 2013 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 24 januari tot 04 februari 2013, deden 2.261 jongeren mee. Het onderzoek is gehouden in samenwerking

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie

Prik en bescherm. Laat je inenten tegen baarmoederhalskanker

Prik en bescherm. Laat je inenten tegen baarmoederhalskanker Prik en Prik en bescherm Laat je inenten tegen baarmoederhalskanker De HPV-inenting in het kort HPV is de afkorting voor humaan papilloma-virus. Het virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken. De kans

Nadere informatie

Doelstelling en opbrengst van onderwijskunde

Doelstelling en opbrengst van onderwijskunde Faculteit Sociale Wetenschappen Doelstelling en opbrengst van onderwijskunde Prof. Dr. Bert Creemers Inleiding op het thema Onderwijsonderzoek op de reünie van Onderwijskunde Utrecht op 12-11-2013 Doelstelling

Nadere informatie

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-POSITIEVE MAN

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-POSITIEVE MAN AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Laat de onderzoeksdeelnemers om de tot maanden een opvolgvragenlijst invullen. Let erop da tu de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten moeten

Nadere informatie

EEN ZAMBIAANSE SPIEGEL

EEN ZAMBIAANSE SPIEGEL 26 EEN ZAMBIAANSE SPIEGEL Marike Spruyt - de Kloe / Willemieke Reijnoudt De grootste kracht van christelijk onderwijs is dat het bijdraagt aan karakterverandering. Op onze school komen kinderen uit arme

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

Inleiding In mijn praktijk als orthopedagoog/gz-psycholoog komen natuurlijk ook ouders met een enig kind. Eerlijk gezegd zag ik hen tot nu toe niet als een aparte categorie. Voor mij is ieder mens uniek,

Nadere informatie

Onderzoek Wereldproblemen en Seks

Onderzoek Wereldproblemen en Seks Onderzoek Wereldproblemen en Seks 1V Jongerenpanel 24 oktober 2014 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek in samenwerking met dance4life, gehouden van 15 tot en met 23 oktober 2014, deden 1641 jongeren

Nadere informatie

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE MAN

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE MAN Pagina van AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Vraag de onderzoeksdeelnemers na hun aanmelding om deze basisvragenlijst in te vullen. Let erop dat je de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

ZELFSTANDIGENPENSIOEN VER VAN MIJN BED OF TOCH NIET?

ZELFSTANDIGENPENSIOEN VER VAN MIJN BED OF TOCH NIET? ZELFSTANDIGENPENSIOEN VER VAN MIJN BED OF TOCH NIET? Partena-enquête bij 1612 zelfstandigen, 226 boekhouders en accountants Juli 2014 Wat leert het onderzoek? Zelfstandigen bereiden zich voor Het pensioen,

Nadere informatie

Opstart modulen. Einde topografie oefenen

Opstart modulen. Einde topografie oefenen Start Topografie oefenen Opstart modulen Onderwerp kiezen Onderwerp uitvoeren Afsluit module Einde topografie oefenen Start opstart module Charlie zit Charlie gaat staan, gaat zwaaien met 1 hand en hij

Nadere informatie

Doorbraak in onderzoek naar ME

Doorbraak in onderzoek naar ME Doorbraak in onderzoek naar ME Gezaghebbende Amerikaanse overheidsinstanties hebben opnieuw bij MEpatiënten een virus aangetroffen. Al eerder berichtte EenVandaag over de ontdekking van het XMRV-virus

Nadere informatie

Schoolverlaters bevraagd

Schoolverlaters bevraagd sessie 3 De wereld op de stoep: Schoolverlaters bevraagd Lieven Tusschans Stad Gent Werk en Economie Dienst Werk Schoolverlaters bevraagd Europa 2020 (schoolverlaters, kwalificaties, werkloosheid) Dienst

Nadere informatie

Feedback. in hapklare brokken

Feedback. in hapklare brokken Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,

Nadere informatie

Starter (leerjaar 1): Ontwikkelen naar: Gevorderde (leerjaar 4): Kenmerkend gedrag Kenmerkend gedrag Kenmerkend gedrag Ik: Ik: Ik: - werk vooral met korte opdrachten (10 minuten) - heb moeite om mijn aandacht

Nadere informatie

Na het bekijken van de video en het bestuderen van bovenstaande illustratie, moet je de onderstaande vragen kunnen maken.

Na het bekijken van de video en het bestuderen van bovenstaande illustratie, moet je de onderstaande vragen kunnen maken. Je hebt naar de Mythbusters video praten tegen planten gekeken. Het Mythbusterteam doet in deze video onderzoek naar de invloed van praten op de kiemsnelheid en groeisnelheid van planten. De Mythbusters

Nadere informatie

Ghapro. In dit nummer. Newsflash. December 2015 Jaargang 1, nr.2. Nieuwsbrief voor gerantes. Belangrijke gebeurtenissen in de prostitutiewereld

Ghapro. In dit nummer. Newsflash. December 2015 Jaargang 1, nr.2. Nieuwsbrief voor gerantes. Belangrijke gebeurtenissen in de prostitutiewereld Ghapro Newsflash December 2015 Jaargang 1, nr.2 Nieuwsbrief voor gerantes In dit nummer Belangrijke gebeurtenissen in de prostitutiewereld - Debat 11 december 2015 - Swingers onderzoek Nieuwe acties Ghapro

Nadere informatie

Docent Kunsteducatie in de schijnwerpers

Docent Kunsteducatie in de schijnwerpers Docent Kunsteducatie in de schijnwerpers Master-thesis over de werkwijze van de docent kunsteducatie in het VMBO en VWO Tirza Sibelo Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen Richting: Sociologie

Nadere informatie

rik Prik en bescherm informatie over inenten tegen baarmoederhalskanker

rik Prik en bescherm informatie over inenten tegen baarmoederhalskanker rik n Prik en bescherm informatie over inenten tegen baarmoederhalskanker De HPV-inenting in het kort HPV is de afkorting voor humaan papilloma-virus. Het virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken.

Nadere informatie

Meertaligheid als institutionele uitdaging in het veld van de eerstelijnsgezondheidszorg. Stef SLEMBROUCK Vakgroep Taalkunde, UGent

Meertaligheid als institutionele uitdaging in het veld van de eerstelijnsgezondheidszorg. Stef SLEMBROUCK Vakgroep Taalkunde, UGent Meertaligheid als institutionele uitdaging in het veld van de eerstelijnsgezondheidszorg Stef SLEMBROUCK Vakgroep Taalkunde, UGent Kwalitatief sociolinguïstisch en etnografisch onderzoek. Onderzoek naar

Nadere informatie

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Wat is dat? Eva van de Sande Radboud Universiteit Nijmegen EERST.. WETENSCHAPSQUIZ 1: Hoe komen we dingen te weten? kdsjas Google onderzoek boeken A B C 1: We weten dingen door

Nadere informatie

Zorgen voor een wereld zonder TBC. Ook als u er straks niet meer bent

Zorgen voor een wereld zonder TBC. Ook als u er straks niet meer bent Zorgen voor een wereld zonder TBC Ook als u er straks niet meer bent Ten geleide Nadenken over ons overlijden doen we niet dagelijks. Maar erover praten wordt wel steeds gewoner. We gaan bewuster om met

Nadere informatie

Omgaan met een stoma: een versmald levenspad met een ongenode gast?

Omgaan met een stoma: een versmald levenspad met een ongenode gast? Omgaan met een stoma: een versmald levenspad met een ongenode gast? An Lievrouw psycholoog Oncologisch Centrum UZ Gent Stellingen 2 We moeten de patiënt zover krijgen dat hij zijn stoma aanvaardt. Ja Ik

Nadere informatie

FIONA REMPT - KINDERBOEKEN - WORKSHOPS - GROEP 1 T/M 8

FIONA REMPT - KINDERBOEKEN - WORKSHOPS - GROEP 1 T/M 8 FIONA REMPT - KINDERBOEKEN - WORKSHOPS - GROEP 1 T/M 8 Kinderboeken schrijven is een prachtig vak. Verhalen bedenken en die in stilte uitwerken staat in schril contrast met het ontmoeten van lezers en

Nadere informatie

1. nooit 2. zelden 3. soms 4. vaak 5. altijd 1. (QMEMO01) Houdt u een lijst bij van belangrijke data, zoals verjaardagen?...

1. nooit 2. zelden 3. soms 4. vaak 5. altijd 1. (QMEMO01) Houdt u een lijst bij van belangrijke data, zoals verjaardagen?... LASAB124 In hun dagelijks leven gebruiken mensen hun geheugen op verschillende manieren. Sommige mensen maken bijvoorbeeld boodschappenlijstjes, anderen doen dat niet. Sommige mensen zijn goed in het onthouden

Nadere informatie

Blok 5. Ouderbetrokkenheid, 1 uur

Blok 5. Ouderbetrokkenheid, 1 uur Blok 5. Ouderbetrokkenheid, 1 uur Ouders: Mijn kind moet zelf kiezen Studiekiezers: mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten Volwassenen rondom studiekiezer Tweederde 1e jaars zegt: De meeste

Nadere informatie

Copyright Beertje Anders

Copyright Beertje Anders Copyright Beertje Anders Beren hebben allerlei gevoelens. Kun jij zien hoe Beertje Anders zich nu voelt? Blij. Ik ben blij als ik jarig ben, als ik spelen mag met Beertje Bruin, als ik met de andere beren

Nadere informatie

Competentiescan Klant exemplaar

Competentiescan Klant exemplaar Naam klant: Geboortedatum: Datum rapportage: Naam begeleider: Competentiescan Klant exemplaar Dit project wordt mede gefinancierd door het Europees Sociaal Fonds www.werkeenzorgminder.nl Instructie invullen

Nadere informatie

Nederland heeft ons veiligheid gegeven, we willen graag iets terugdoen

Nederland heeft ons veiligheid gegeven, we willen graag iets terugdoen Nederland heeft ons veiligheid gegeven, we willen graag iets terugdoen In haar werkkamer in het Universitair Medisch Centrum in Utrecht liggen op het bureau van Shaimaa Al Janabi houten lades met tientallen

Nadere informatie

Hoe hoopvol zijn de Vlamingen?

Hoe hoopvol zijn de Vlamingen? Perstekst Hoe hoopvol zijn de Vlamingen? Onder impuls van Cera werden meer dan 3000 Vlamingen via allerlei kanalen uitgenodigd om na te gaan hoe hoopvol ze zijn. Dat blijkt heel erg mee te vallen. 80%

Nadere informatie

Verras je klant! Hoe je op een andere manier kunt schrijven. Beste lezer,

Verras je klant! Hoe je op een andere manier kunt schrijven. Beste lezer, Verras je klant! Hoe je op een andere manier kunt schrijven Beste lezer, Betrokken, dichtbij, toonaangevend. Hoe zie je dat terug in de brieven en e-mails die jullie klanten ontvangen? >> Bekijk de bijlage

Nadere informatie

HPV-vaccinatie. Informatie over inenten tegen baarmoederhalskanker

HPV-vaccinatie. Informatie over inenten tegen baarmoederhalskanker HPV-vaccinatie Informatie over inenten tegen baarmoederhalskanker De HPV-vaccinatie in het kort HPV is de afkorting voor humaan papilloma-virus. Het virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken. De kans

Nadere informatie

2-1-2014. De jongerenbox. Creatief en op maat communiceren met de AYA. Kwalitatief onderzoek. Inhoud. Inleiding

2-1-2014. De jongerenbox. Creatief en op maat communiceren met de AYA. Kwalitatief onderzoek. Inhoud. Inleiding De jongerenbox Creatief en op maat communiceren met de AYA Medewerkers: UZ Gent: E. Decoene, M. Quaghebeur, A. Raes, N. Nolf, V. Van De Velde, L. Dillen Universiteit Gent, afdeling verplegingswetenschappen

Nadere informatie

maak mij hier zorgen over. Actie op dit gebied moet De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, drs. Clémence Ross-van Dorp

maak mij hier zorgen over. Actie op dit gebied moet De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, drs. Clémence Ross-van Dorp 18-09-2008 Anticonceptie is maatwerk (ongewenste) (en andere rampen) Rik HW van Lunsen, arts-seksuoloog seksuoloog NVVS De laatste jaren stijgt het aantal ongewenste zwangerschappen, abortus en seksueel

Nadere informatie

Ouderbetrokkenheid. Ouders: Studiekiezers: Mijn kind moet zelf kiezen. mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten

Ouderbetrokkenheid. Ouders: Studiekiezers: Mijn kind moet zelf kiezen. mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten Ouderbetrokkenheid Ouders: Mijn kind moet zelf kiezen Studiekiezers: mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten Volwassenen rondom studiekiezer Tweederde 1e jaars zegt: De meeste info over studeren

Nadere informatie

Jongeren en Gezondheid 2014 : Socio-demografische gegevens

Jongeren en Gezondheid 2014 : Socio-demografische gegevens Resultaten HBSC 14 Socio-demografische gegevens Jongeren en Gezondheid 14 : Socio-demografische gegevens Steekproef De steekproef van de studie Jongeren en Gezondheid 14 bestaat uit 9.566 leerlingen van

Nadere informatie

Uw testament en het duolegaat

Uw testament en het duolegaat Uw testament en het duolegaat Hoe werkt het? Cijfervoorbeelden Zij bestaan de mensen die buitenspel staan in het samenleven. In hun ogen lees je de vraag: Wie zeg je dat ik ben? Wat denk jij van mij? Ben

Nadere informatie

Post-hbo opleiding seksuologie

Post-hbo opleiding seksuologie Post-hbo opleiding seksuologie mensenkennis Plezierige overdracht, de docent spreekt uit ervaring en brengt veiligheid en openheid in de groep door haar respectvolle wijze van benaderen. Top! Post-hbo

Nadere informatie

Respectvol reageren op gevoelens

Respectvol reageren op gevoelens OPDRACHTFORMULIER Respectvol reageren op gevoelens Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.

Nadere informatie

MBO-HBO DOORSTROOMASSESSMENT

MBO-HBO DOORSTROOMASSESSMENT MBO-HBO DOORSTROOMASSESSMENT Jij en het hbo. een succesvolle combinatie? 1 UNIEKE KANS Jij en het hbo..een succesvolle combinatie? Unieke kans..test jezelf voor het hbo! Krijg zicht op jezelf Ontdek je

Nadere informatie

4 soorten relaties Is er een vraag om hulp?

4 soorten relaties Is er een vraag om hulp? 4 soorten relaties Is er een vraag om hulp? Nee vrijblijvende relatie Vrijblijvende relatie Vrijblijvende relatie Cliënten die kiezen voor een vrijblijvende relatie = een bezoekerstypische relatie Bezoeker

Nadere informatie

Preventie Scharlaken Koord

Preventie Scharlaken Koord Preventie Scharlaken Koord Inhoud - platenset internet werkwijze loverboys blz. 2 - platenset klassieke werkwijze loverboys blz. 3 - presentatie beware of loverboys (jongeren) blz. 4 - presenttaie beware

Nadere informatie

gegevens analyseren Welk onderzoekmodel gebruik je? Quasiexperiment ( 5.5) zonder controle achtergronden

gegevens analyseren Welk onderzoekmodel gebruik je? Quasiexperiment ( 5.5) zonder controle achtergronden een handreiking 71 hoofdstuk 8 gegevens analyseren Door middel van analyse vat je de verzamelde gegevens samen, zodat een overzichtelijk beeld van het geheel ontstaat. Richt de analyse in de eerste plaats

Nadere informatie

Dam tot Damloop. Fédération Française de la Cardiologie

Dam tot Damloop. Fédération Française de la Cardiologie Kit Fondsenwerving De Mobilisation Kit Dam tot Damloop Fédération Française de la Cardiologie Loop voor een goed doel! Deelname aan dit evenement is natuurlijk op zichzelf al een geweldige prestatie, maar

Nadere informatie

Ga naar prik en bescherm.nl

Ga naar prik en bescherm.nl Benieuwd wat andere meiden, moeders en experts vinden? Ga naar prik en bescherm.nl Dit mini-magazine geeft je in korte tijd de belangrijkste informatie over de HPV-vaccinatie. Wil je graag meer weten of

Nadere informatie

MOSAIC studie Informatiebrief voor cases

MOSAIC studie Informatiebrief voor cases 1 MOSAIC studie Informatiebrief voor cases Informatiebrief betreffende het onderzoek (MOSAIC studie): de gevolgen van acute hepatitis C virus infectie bij HIV positieve en HIV negatieve mannen die seks

Nadere informatie

DE WAARHEID OVER SCHOONHEID: EEN WERELDWIJDE STUDIE OVER DE STUDIE

DE WAARHEID OVER SCHOONHEID: EEN WERELDWIJDE STUDIE OVER DE STUDIE DE WAARHEID OVER SCHOONHEID: EEN WERELDWIJDE STUDIE OVER DE STUDIE Dove heeft onderzoek gedaan naar De Waarheid over Schoonheid: een wereldwijde studie die de relatie tussen vrouwen en schoonheid onderzoekt.

Nadere informatie

Waar toezicht opduikt daar zijn of daar komen problemen zullen veel mensen denken.

Waar toezicht opduikt daar zijn of daar komen problemen zullen veel mensen denken. Dames en heren, De uitnodiging om hier op het lustrumsymposium te komen spreken grijp ik graag aan om mij als toezichthouder nu eens een keer niet te richten op problemen. Waar toezicht opduikt daar zijn

Nadere informatie

STUDIES EN BEROEPEN. Wat moet je doen?

STUDIES EN BEROEPEN. Wat moet je doen? STUDIES EN BEROEPEN Welke opleiding moet je doen om dokter te worden? Wat doet een ingenieur? Waar werkt een secretaresse? Welk beroep wil jij doen? Wat moet jij studeren? Wat moet je doen? 1. Verbind

Nadere informatie

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-NEGATIEVE VROUW

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-NEGATIEVE VROUW AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Laat de onderzoeksdeelnemers om de tot maanden een opvolgvragenlijst invullen. Let erop dat u de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten moeten

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel leerlingen die overwegen om deel te nemen aan de U-Talent Academie hebben vragen over het programma, de selectie, de zwaarte van het programma. In dit

Nadere informatie

Die overkant was een streek waar veel niet-joodse mensen woonden. Vreemd gebied.

Die overkant was een streek waar veel niet-joodse mensen woonden. Vreemd gebied. e Opstandingskerk - 15 maart 2015 4 zondag van de veertig dagen - Laetare Lezing: Johannes 6, 1-15 Gemeente van Christus, Het is kort voor het paasfeest. Jezus gaat naar de overkant van het Meer van Galilea.

Nadere informatie

Kijk maar naar enkele reacties van leerlingen en ouders.

Kijk maar naar enkele reacties van leerlingen en ouders. Inleiding 7 Steeds vaker komen we op school leerlingen tegen van wie de ouders gescheiden zijn. Eén op de drie huwelijken wordt ontbonden en veelal zijn daarbij kinderen betrokken. Uit onderzoek blijkt

Nadere informatie

Achtergrond borstkanker

Achtergrond borstkanker Casus Ilse (32 jaar): geen kanker in voorgeschiedenis Moeder overleden op 43-jarige leeftijd toen Ilse 12 jaar was Ook oma en tante aan borstkanker overleden Erfelijkheidsonderzoek Achtergrond borstkanker

Nadere informatie

Marleen Janssen. Alleen voor vrouwen. Het geheim van het vallei-orgasme

Marleen Janssen. Alleen voor vrouwen. Het geheim van het vallei-orgasme Marleen Janssen Alleen voor vrouwen Het geheim van het vallei-orgasme isbn 978-90-225-6824-8 isbn 978-94-6023-774-4 (e-boek) nur 600 Omslagontwerp: Studio Vruchtvlees Zetwerk: Steven Boland 2013 Marleen

Nadere informatie

praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek

praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek SBO maatschappelijke finaliteit Prof. Dr. Ann Jorissen (UA) IWT, 11 januari 2010 1 Effective Governance of Private Enterprises: the influence

Nadere informatie

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze

Nadere informatie

Lezen is cool. Pilot met vrij lezen op vmbo- KB in Duiven slaat aan. Door: Elise Haarman

Lezen is cool. Pilot met vrij lezen op vmbo- KB in Duiven slaat aan. Door: Elise Haarman Lezen is cool Pilot met vrij lezen op vmbo- KB in Duiven slaat aan Door: Elise Haarman Toen docent Nederlands Hans van Kol vorig jaar gevraagd werd om mee te doen aan een project om zijn vmbo- leerlingen

Nadere informatie

Strategieles Vragen stellen niveau B

Strategieles Vragen stellen niveau B Strategieles Vragen stellen niveau B Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip gebruik je bij het lezen van de tekst het stappenplan Lezen. Vragen stellen is een strategie die je helpt om de tekst beter

Nadere informatie

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden

Nadere informatie

Famia Plania gaat al halve eeuw met de tijd mee zaterdag, 24 oktober 2015 00:00

Famia Plania gaat al halve eeuw met de tijd mee zaterdag, 24 oktober 2015 00:00 Vijftig jaar gezinsplanning! De Stichting Famia Plania vierde dit gouden jubileum op 1 oktober. Al een halve eeuw geeft de stichting voorlichting en diensten over alles wat met seksualiteit en reproductieve

Nadere informatie

Project AIDS-preventie en zorg in samenwerking met 8 UNI-vakbonden van Zuid-Afrika

Project AIDS-preventie en zorg in samenwerking met 8 UNI-vakbonden van Zuid-Afrika Project AIDS-preventie en zorg in samenwerking met 8 UNI-vakbonden van Zuid-Afrika Aidsvirus Een HIV-besmetting verzwakt geleidelijk het immuunsysteem zodat je sneller vatbaar bent voor opportunistische

Nadere informatie

INSCHRIJVEN VOOR DE TAALTEST

INSCHRIJVEN VOOR DE TAALTEST INSCHRIJVEN VOOR DE TAALTEST Wil je in België studeren aan een hogeschool of aan een universiteit? Als je je diploma secundair onderwijs niet in het Nederlands gehaald hebt, moet je een taaltest afleggen.

Nadere informatie

voor leerlingen Pesten op het werk VRAGEN EN OPDRACHTEN

voor leerlingen Pesten op het werk VRAGEN EN OPDRACHTEN voor leerlingen Pesten op het werk VRAGEN EN OPDRACHTEN Bladzijde 5 Waarom dit boekje? Lees de tekst goed. Beantwoord dan de onderstaande vragen. 1 Waar gaat het boekje over?... 2 Door wie kun je op het

Nadere informatie

Annelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht

Annelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht Annelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht Vragen stellen bij schijnbare vanzelfsprekendheden is een basisvoorwaarde voor wetenschappelijk

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? RESPECT

WAAROM DIT BOEKJE? RESPECT WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over pesten op het werk. Iemand kan bijvoorbeeld gepest worden door een collega. Of door de baas. PESTEN OF PLAGEN? Pesten is wat anders dan plagen. Iedereen maakt wel

Nadere informatie

Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement

Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement Onderwerpen Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement Wat is sociaal isolement? Oorzaken en gevolgen De leefsituatie van sociaal geïsoleerden Wat kunnen we doen aan sociaal isolement? Conclusies

Nadere informatie

FOTOREGELS. Uitleg en regels rondom het gebruik van foto s. Het auteursrecht. Als ik een foto koop, krijg ik dan ook de rechten op de foto?

FOTOREGELS. Uitleg en regels rondom het gebruik van foto s. Het auteursrecht. Als ik een foto koop, krijg ik dan ook de rechten op de foto? FOTOREGELS Uitleg en regels rondom het gebruik van foto s Over auteursrecht op foto s is bij consumenten wel eens onduidelijkheid. Soms kan dat tot vervelende situaties leiden voor zowel klant als fotograaf.

Nadere informatie

Essay door Jojanneke Scheepers

Essay door Jojanneke Scheepers Waarom is er (nog steeds) op grote schaal honger en armoede in de wereld en hoe kunnen armoede en onderontwikkeling worden bestreden in een globaliserende wereld? Essay door Jojanneke Scheepers September

Nadere informatie

Werkinstructie benaderen intermediairs Sense

Werkinstructie benaderen intermediairs Sense Werkinstructie benaderen intermediairs Sense BIJLAGE 7 Voorbeeld van de opzet van de presentatie in PowerPoint BIJLAGE 7 VOORBEELD VAN DE OPZET VAN DE PRESENTATIE IN POWERPOINT] 1 WERKINSTRUCTIE BENADEREN

Nadere informatie

Voor de ouders en verzorgers,

Voor de ouders en verzorgers, Voor de ouders en verzorgers, Deze nieuwsflits start ik met een terugblik op de ouderavond die we afgelopen dinsdagavond gehouden hebben. We mochten deze avond 13 ouders en 14 collega's begroeten. Onze

Nadere informatie

HET PARTNER-ONDERZOEK

HET PARTNER-ONDERZOEK Deelnemersinformatie en geïnformeerde voor de HIV-positieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK Het PARTNER-onderzoek is een onderzoek naar stellen, waarbij: (i) de ene partner HIV-positief is en de ander HIV-negatief;

Nadere informatie

Juridische notitie. Toestemming jongere niet medisch wetenschappelijk onderzoek. Mr. S.J.C. Höfte. Uitwerking

Juridische notitie. Toestemming jongere niet medisch wetenschappelijk onderzoek. Mr. S.J.C. Höfte. Uitwerking Juridische notitie Toestemming jongere niet medisch wetenschappelijk onderzoek Mr. S.J.C. Höfte Het lectoraat Residentiële Jeugdzorg doet onderzoek naar het leef- leer- en werkklimaat in residentiële (jeugd)inrichtingen.

Nadere informatie

T O E K O M S T V A K 5 VWO

T O E K O M S T V A K 5 VWO T O E K O M S T V A K 5 VWO In het jaarprogramma voor de vijfde klas kom je een geheel nieuw vak tegen. Dit vak noem je het toekomstvak. Het woord zegt het al: je gaat je bezighouden met je toekomst. Veel

Nadere informatie

Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012

Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012 Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012 Toelichting Beste leerling, Jij zit in de Eureka!-klas. We zijn benieuwd naar jouw mening. Die kun je geven in deze vragenlijst. Die bestaat

Nadere informatie

Maart 2014. Ik ga later niet op de bank zitten. pagina 6. Meer inzicht in uw pensioen. pagina 4. Wat is het UPO? pagina 8

Maart 2014. Ik ga later niet op de bank zitten. pagina 6. Meer inzicht in uw pensioen. pagina 4. Wat is het UPO? pagina 8 Pensioen krant Maart 2014 Ik ga later niet op de bank zitten pagina 6 Meer inzicht in uw pensioen pagina 4 Wat is het UPO? pagina 8 Pensioenheld Dromen doen we allemaal Brayen Verbond (39 jaar) is projecteider

Nadere informatie

UNICEF Kinderrechten SPORT EN VRIJE TIJD GELIJKE BEHANDELING VOEDING FAMILIE GEZONDHEIDSZORG ONDERWIJS SCHOON WATER

UNICEF Kinderrechten SPORT EN VRIJE TIJD GELIJKE BEHANDELING VOEDING FAMILIE GEZONDHEIDSZORG ONDERWIJS SCHOON WATER UNICEF Kinderrechten INFORMATIE EEN EIGEN MENING SPORT EN VRIJE TIJD FAMILIE GELIJKE BEHANDELING Patricia Willocq VOEDING GEZONDHEIDSZORG ONDERWIJS SCHOON WATER Informatie voor een spreekbeurt of werkstuk

Nadere informatie

Ouderbetrokkenheid: interviewschema

Ouderbetrokkenheid: interviewschema Ouderbetrokkenheid: interviewschema Contactinformatie: Prof. dr. Johan van Braak, Lien Ghysens en Ruben Vanderlinde Vakgroep Onderwijskunde Universiteit Gent Inleiding Met dit interview willen we meer

Nadere informatie

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen SEXPERT Seksuele gezondheid in Vlaanderen Introductie SEXPERT Opdrachtgever IWT - Strategisch Basis Onderzoek 4 onderzoeksgroepen van de universiteiten Gent en Leuven en het UZ Gent Bevraging bij 1. Nederlandstaligen

Nadere informatie

Nationale monitor Social media in de Interne Communicatie

Nationale monitor Social media in de Interne Communicatie Nationale monitor Social media in de Interne Communicatie VRAGENLIJST Dit is de vragenlijst zoals we die aangeboden hebben. Veel vragen worden door zogenaamde LIkert schalen aangeboden, bij ons op een

Nadere informatie

Over ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan?

Over ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? Inhoud Over ALS spreken Wat is ALS? 1 Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1 Wat doet ALS met een patiënt? 1 Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? 2 voor vrienden Wanneer de vader of moeder van je vriend(in)

Nadere informatie

Marja Cozijn MSc o.l.v. Dr. Peter van den Bergh Universiteit Leiden In opdracht van Pleegzorg Advies Nederland

Marja Cozijn MSc o.l.v. Dr. Peter van den Bergh Universiteit Leiden In opdracht van Pleegzorg Advies Nederland Een presentatie van kwalitatief onderzoek Sy m p o s i u m P l e e g z o r g 2 0 1 4 t e E d e Marja Cozijn MSc o.l.v. Dr. Peter van den Bergh Universiteit Leiden In opdracht van Pleegzorg Advies Nederland

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

Kinderen zonder papieren

Kinderen zonder papieren VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Stil verdriet: een kwalitatief onderzoek naar de beleving van ouderen met een volwassen kind met kanker.

Stil verdriet: een kwalitatief onderzoek naar de beleving van ouderen met een volwassen kind met kanker. Stil verdriet: een kwalitatief onderzoek naar de beleving van ouderen met een volwassen kind met kanker. 19 december 2013 Liesbeth Van Humbeeck Universitair Ziekenhuis Gent Dienst Geriatrie B1 gelijkvloers

Nadere informatie