september 2009 Nummer 3 Magazine Ed Nijpels: maatschappelijk essentieel' Kiwa eerste met technology: Foto: Chris Pennarts

Transcriptie

1 september 2009 Nummer 3 Magazine Ed Nijpels: 'certificering maatschappelijk essentieel' Kiwa eerste met CSR-certificatie Kiwa Gas technology: 80 jaar gaskennis Foto: Chris Pennarts

2 COLUMN Corporate Social Responsibility Wat betekent die TERM 'CSR', ofwel Corporate Social Reponsibility? om er achter te komen hoe diep csr al is geworteld in de maatschappij, begon ik bij google: maar liefst 14 miljoen hits! Hieruit kan ik alleen maar concluderen dat CSR iets is waar veel mensen zich wereldwijd mee bezig houden. Daar MOETEN ZE wat mij betreft ook mee doorgaan. De essentie van CSR is samen te vatten in drie 'p's': people, planet, profit. De Nederlandse vertaling van CSR, maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) hangt daar nauw mee samen: een vorm van ondernemen, gericht op economische prestaties (profit), met respect voor de sociale kant (people) en binnen de ecologische randvoorwaarden (planet). Kiwa heeft gekozen voor het hanteren van de Engelse benaming CSR omwille van de internationale toepassing en de werkgebieden van onze netwerkorganisatie. Waar het bij CSR om gaat is het realiseren van een verantwoord evenwicht tussen de financiële, sociale en ecologische aspecten van de bedrijfsvoering. Kortweg: zorgen voor mens en omgeving met behoud van de noodzakelijke winst. Duurzame winst en bedrijfseconomische resultaten staan elkaar niet in de weg, maar versterken elkaar juist. Steeds meer afnemers en consumenten zoeken die balans en een groeiend aantal bedrijven bewijst dat het heel goed mogelijk is. Kiwa is zich niet alleen bijzonder bewust van haar Corporate Social Responsibility, we brengen het in de organisatie ook in praktijk. Bijvoorbeeld met de aanschaf en het gebruik van leaseauto s met een groen energielabel, reductie van energieverbruik, verantwoorde omgang met grondstoffen en afval en reductie van papiergebruik. Daarnaast dragen we bij aan de herintroductie van de bever in het Nederlandse water. Bij Kiwa vinden we het belangrijk ons niet alleen te richten op rendement, maar juist ook op onze maatschappelijke betrokkenheid. Medewerkers zijn direct betrokken bij de vormgeving van dit beleid en een speciale CSRcommissie ziet toe op de naleving van afspraken op dit gebied. Daarnaast nemen wij onze verantwoordelijkheid door de markt de kans te geven CSR-activiteiten zichtbaar te maken voor de omgeving. Zo bieden we audits waarmee bedrijven kunnen aantonen dat ze voldoen aan de duurzaamheidcriteria van de overheid. Deze criteria zijn vanaf 1 januari 2010 verplicht in een marktsegment met een waarde van 40 à 80 miljard euro. Bovendien kan Kiwa helpen met sectorgerichte certificatie en benchmarking - waarmee bedrijven zich óók kunnen onderscheiden. Zo zijn we samen in staat de drie p s op een duurzame manier in praktijk te brengen en dragen we allemaal ons steentje bij aan verantwoorde winstgevendheid. We act as we believe. Paul Hesselink 2

3 Kiwa werkt innoverend mee aan de toekomst van solar-energie Deelname Europese Intersolar-beurs succes Wat doet Kiwa op solar-gebied? Sinds 2005 houdt Kiwa zich bezig met keuringen en certificering voor zonne-energie. Deze vorm van duurzame energie kent een hoge aanschafwaarde, die vaak door de overheid gesubsidieerd wordt op voorwaarde dat keuring en certificatie plaatsvinden. Deze keuringen zijn gericht op de duurzaamheid van de solar-apparatuur en de vraag of het systeem goed, veilig en efficiënt is. De keuringen en certificering die Kiwa momenteel uitvoert, zijn onder te brengen in twee categorieën: solar thermisch en solar pv (photovoltaïsch). Van 27 tot en met 29 mei vond de Intersolar-beurs plaats in München, de meest vooraanstaande beurs op het gebied van solar-energie in europa. De snelle ontwikkelingen die Kiwa op het gebied van keuring en certificering op het gebied van solar-energie heeft doorgemaakt, vormden een belangrijke aanleiding om dit jaar in internationaal verband aan deze beurs deel te nemen. Kiwa Duitsland, Italië en Nederland sloegen de handen ineen; dat resulteerde in een bijzonder succesvolle samenwerking. Kiwa s deelname bevestigde ook dat we met onze activiteiten op het terrein van solar-energie een goede keuze hebben gemaakt. De beurs heeft ons in meerdere opzichten veel opgeleverd, zegt Leendert van der Marel van Kiwa. Niet alleen waren alle wereldwijd gerenommeerde fabrikanten op de Intersolar present, ook onze concurrenten toonden hun activiteiten op solargebied. Dit levert veel nieuwe inzichten op en de gelegenheid om een steeds bredere, gezamenlijke visie op de toekomst van zonne-energie te ontwikkelen. Gezien de urgentie om over te stappen op duurzamere vormen van energie, verwacht ik dat de ontwikkelingen op dit gebied steeds sneller zullen gaan en daarmee ook de ontwikkeling van normen, keuringen en certificering van producten die we in de praktijk nodig hebben.' Kiwa speelt daarin een belangrijke rol, zeker gezien haar goede reputatie in de bouw- en energiewereld en het aanwezige draagvlak in de financiële wereld. De beursdeelname heeft Kiwa in ieder geval drie concrete opdrachten opgeleverd ter waarde van euro, plus een groot aantal aanvragen. Van der Marel: 'De toekomst ziet er zonnig uit! Meer informatie: Leendert.van.der.Marel@kiwa.nl Solar thermisch is de benaming voor zonnecollectoren die worden gebruikt als zogenoemde solar water heater systems. De zonne-energie wordt in dit geval omgezet in warm water en kan gebruikt worden als tapwater en voor verwarming. Kiwa heeft met deze vorm jarenlange ervaring opgedaan in haar Nederlandse testlab via het Zonnekeurlabel. Op Europees niveau bestaat dit label onder de naam Solar Keymark en onlangs is Kiwa ook aangewezen als certificeringslab door ESTIF-CEN. Solar pv betreft zonnepanelen of zonnemodules die zonne-energie omzetten in elektrische energie. De forse investering verdient zich onder meer terug dankzij de opbrengsten van energie die de gebruiker zelf opwekt: hij wordt een soort mini-energieleverancier. De normen die hiervoor ontwikkeld zijn, zijn gericht op duurzaamheid en rendement van kristallijne systemen (EN 61215), dunfilmtechnieken (EN 61646) en elektrische en mechanische veiligheid (EN 62730). Dankzij de recente samenwerking met een Italiaans lab kunnen we het volledige keuringstraject en de certificatie in één keer uitvoeren. Zo is de reikwijdte van Kiwa s activiteiten danig vergroot, zeker op Europees niveau. Dankzij onze grondige kennis van en ervaring in de bouwwereld raakten we in een korte periode volledig ingevoerd in de complexe materie van zonne-energie. Daarnaast is een aantal glastests dat in de glaslaboratoria van Kiwa wordt uitgevoerd, gelijk aan keuringen voor solar pv. Dankzij deze combinatie van kennis, keuring en certificatie verovert Kiwa zich met rasse schreden een plaats in de solar-energiewereld. We laten in de toekomst zeker nog van ons horen. Meer informatie: 3

4 RVA- en ONRI-voorzitter Ed Nijpels: Certificering is maatschappelijk essentieel Ode aan de zelfregulering De toenemende zelfregulering door marktsectoren in de vorm van certificering is niet alleen een uitkomst voor de overheid, maar ook voor markt en maatschappij, zegt drs. Ed Nijpels. Nijpels is voorzitter van onder andere de Raad voor Accreditatie (RVA) en ONRI, de Nederlandse branchevereniging van advies- en ingenieursbureaus. Het spel van certificeren en accrediteren vloeit voort uit de terugtreding van de overheid uit diverse rollen. De overheid kan nu eenmaal niet alles in de gaten houden wat er op de markt gebeurt. Dat hoeft ook niet. Om toch enige vorm van zekerheid te bieden aan elkaar en aan de consument, worden er certificeringsystemen in het leven geroepen. Eerlijk gezegd zie ik certificering daarom als een buitengewoon nuttig en essentieel maatschappelijk hulpmiddel. Organisaties Scherpte van RVA is terecht Ed Nijpels, voorzitter van de raad van toezicht van de Raad voor Accreditatie is zich heel goed bewust van de reputatie die zijn raad heeft als een scherpe, kritische instelling die vaak hogere eisen stelt aan certificeerders dan collega-instellingen elders in Europa. We zijn als RVA het beste jongetje van de klas in Europa, dat klopt. Dat zit ook in onze aard. In zuidelijk Europa nemen ze de dingen wat makkelijker; wij Nederlanders houden daarentegen van strakke regels en strikte naleving. Toch is de strikte opstelling van de RVA meer dan een kwestie van volksaard. Nijpels: Het heeft zijn nadelen dat wij voorop lopen, maar uiteindelijk heeft ons land er baat bij. Certificering is bedoeld om duidelijkheid te scheppen en kwaliteit te bevorderen. Hoe hoger de eisen die je stelt aan certificeerders zoals Kiwa, des te beter staan de organisaties die gecertificeerd worden in de markt. Iedereen is erbij gebaat dat een certificaat ergens voor staat. Het waarborgen daarvan begint met toezicht op de auditors. De veeleisende opstelling van de RVA krijgt volgens Nijpels ook navolging in de rest van Europa naarmate de accreditatienormen inzake deskundigheid, onafhankelijkheid, onpartijdigheid en continuïteit binnen de EU geharmoniseerd worden. Voor een uitgesproken handels- en distributieland als Nederland, is internationale afstemming van buitengewoon belang. Door daarin het voortouw te nemen, helpen wij niet alleen Europa, maar ook onszelf. als Kiwa spelen daarin een onmisbare rol. Het alternatief is immers dat de overheid alles moet inspecteren. Dat is niet alleen onhaalbaar, bovendien zit geen enkele ondernemer er op te wachten. De eigen verantwoordelijkheid van een branche is een zegen. En waar het mis gaat is er altijd nog de overheid om in te grijpen. Dat laatste doet de overheid misschien wel te vaak en onvoldoende gestructureerd, vindt de voormalig VVD-leider en minister van VROM. Met selectieve aandacht en een goede dosis vertrouwen in de markt kunnen veel uitwassen voorkomen worden. Na een voorval als de brand in Volendam moeten opeens overal vergunningen voor worden aangevraagd. Een ramp is altijd goed voor de aanscherping van milieuen veiligheidseisen. De gemeenten zitten er dan bovenop. Een kerk uit de dertiende eeuw moet opeens van deuren worden voorzien die naar buiten opengaan, terwijl er al achthonderd jaar deuren in hangen die naar binnen openen. Maar na een paar jaar ebt die toezichtwoede weg en vervalt men weer in oude fouten. Ik geef je op een briefje dat als er morgen een cafébrand is, de overheid weer van voren af aan begint. In plaats daarvan is het veel effectiever om binnen strikte voorwaarden de markt zelf verantwoordelijk te maken. Dat willen ondernemers ook. Maatschappelijke problemen Ook rond grotere maatschappelijke problemen moet de overheid het bedrijfsleven veel meer uitdagen dan ze nu doet om met oplossingen te komen, vindt Nijpels. Of je nu het fileprobleem neemt of de klimaatbeheersing, ondernemende ingenieurs kunnen veel meer oplossen dan nu gebeurt. Sinds Nijpels vorig jaar voor twee dagen per week voorzitter werd van ONRI, een branchevereniging die zo n van die hoogopgeleide techneuten vertegenwoordigt, draagt hij deze boodschap met hernieuwde verve uit. Nijpels verwacht veel van de ingenieurs. Ik ben ervan overtuigd niet alleen omdat ik optimist ben, maar vanwege de kracht van technische kennis dat de grote problemen waar wij momenteel als maatschap- 4

5 pij voor staan, merendeels met technische oplossingen op te lossen zijn. Nederlandse ingenieurs hebben ons land gemaakt. En mooi gemaakt. Ze bezitten een schat aan kennis om grote problemen op te lossen, maar ze steken hun licht te veel onder de korenmaat. Ze zijn te bescheiden. Zowel overheid als maatschappij profiteren te weinig van hun expertise. Een oceaan aan kennis Sinds zijn aantreden bij ONRI heeft Nijpels met de ingenieursclub vijf speerpunten gedefinieerd voor de komende jaren: mobiliteit, klimaatbeheersing, energie, ruimte en water, veiligheid. Veel grote Nederlandse ingenieursbureaus zijn toonaangevend in de wereld. Ik zie het onder andere als mijn taak om de oceaan aan kennis die we in huis hebben te ontsluiten voor de maatschappij. Neem de commissie-veerman, de Deltacommissie, die zich buigt over de bescherming van de Nederlandse kust en het achterland. In plaats van als overheid de plannen tot in detail uit te werken, moet zo n commissie de technici veel meer uitdagen door te zeggen: Dit is het probleem, dit is het tijdpad, dit zijn de kaders. Kom maar met oplossingen. Als voorzitter van de denktank die zich met de toekomst van de Afsluitdijk bezig houdt samen met de Chinese muur het enige menselijke bouwwerk dat zonder verlichting of optische hulpmiddelen vanuit de ruimte waar te nemen is; over Nederlandse expertise gesproken - heeft Nijpels dezelfde aanpak gekozen. In plaats van te zeggen: 'de dijk moet zoveel centimeter hoger, schetsen we alleen de uitdagingen die er liggen en laten we de bedrijven met innovatieve oplossingen komen. Er kan zoveel meer. Maar je moet het niet van ambtenaren verwachten; dat is hun werk niet. Een ander voorbeeld gaf de Chinese overheid in de aanloop naar de Olympische Spelen. Het verkeer in Beijing staat elke spits vast. Wat doet de overheid? Ze leggen het probleem uit, stellen voorwaarden waaraan de oplossing moet voldoen en gaan de markt op. En dan komt er een oplossing. In dit geval in de vorm van een verkeersmanagementsysteem, ontwikkeld door één van onze leden: DHV. Foto: Paul Ridderhof Personeelsgebrek De advies- en ingenieursbranche staat zelf de komende jaren voor een uitdaging die niet direct met technisch vernuft is op te lossen. Nijpels: De grootste uitdaging waar wij voor staan is personeelsgebrek. Er is te weinig aandacht voor technische opleidingen op de hogescholen en universiteiten, de jeugd op scholen wordt te weinig liefde voor de bètavakken bijgebracht. De waardering voor ingenieurs in het bedrijfsleven is te laag; ze worden schromelijk onderbetaald. Van een jurist vindt iedereen het normaal dat hij een paar honderd euro per uur rekent, terwijl een goede ingenieur prestaties levert die maatschappelijk van minstens zoveel waarde zijn. Maar ik ben ervan overtuigd dat de ingenieursbranche de komende jaren in aanwas en waardering zal groeien. De waarde van hoogopgeleide technici wordt steeds duidelijker. Nu al zijn er meer mensen nodig. De vraag naar ingenieurs zal de komende jaren, wanneer de economie weer aantrekt, alleen maar toenemen. Drs. Ed Nijpels: De eigen verantwoordelijkheid van een branche is een zegen. 5

6 Kiwa reikt eerste VCA Petrochemie-certificaat in Nederland uit In februari mocht Kiwa aan Erik van der Heijden, directeur van Van der Heijden Milieu- en Installatietechniek bv (HMI) in Boxtel, als eerste in Nederland de certificering voor VCA Petrochemie 2008 (gehanteerde VGMbeheerssysteem en toepassing daarvan) uitreiken. Het bedrijf blijkt een voorloper: eerder al, in mei 2007, kreeg het als eerste de certificering voor BRL K903/07, de procescertificatie voor tankinstallaties, rond. certificering onmisbaar onderdeel bij zakendoen Erik van der Heijden. Vliegtuigbrandstofinstallatie. IJzerchloride-installatie. Certificering bevestigt wat mij betreft de toegevoegde waarde van mijn bedrijf voor klanten: veiligheid, kwaliteit en duurzaamheid, aldus Van der Heijden. Professionaliteit tot in de puntjes staat voorop en de samenwerking met Kiwa sluit daar naadloos op aan. We werken nu enkele decennia samen en blijken over en weer goede sparringpartners te zijn. Van der Heijden bouwt en onderhoudt opslag- en distributiesystemen voor brandstoffen en chemicaliën inclusief aanverwante werkzaamheden. De opdrachtportefeuille is heel divers: van het bouwen van kerosine-installaties voor de Koninklijke Luchtmacht tot het ontwerpen van complete tankinstallaties voor de industrie: alles wat te maken heeft met de opslag van gevaarlijke stoffen behoort tot het werkterrein. Een complex werkterrein dat kennis vraagt van relevante wet- en regelgeving en veiligheidsaspecten. Grondige opleiding en ervaring zijn cruciaal. Niet alleen voor de opdrachtgever, maar in de eerste plaats voor onze medewerkers, dagelijks aan de slag op gevaarlijk terrein. Van der Heijden is dan ook sinds jaar en dag zeer gedreven bezig met de certificering van zijn bedrijf; die vormt de basis van de werkprocessen. Als bestuurslid van de VTI, de Vereniging van Tankinstallateurs, en actief commissielid (van onder meer het College van Deskundigen, REIT- en PGScommissie), volgt en stuurt hij mede de nieuwste ontwikkelingen. Ook belangrijke opdrachtgevers, overheid en Kiwa zijn in deze commissies vertegenwoordigd. Met andere woorden: een breed spectrum en een brede basis voor kennisuitwisseling en kwaliteitsverbetering. Bedrijfsvoering en certificering Toen eind 2008 de normen voor de nieuwe opzet van de VCA-certificatie, met de uitbreiding VCA Petrochemie 2008/05 bovenop VCA**, bekend werden, was het slechts een kwestie van tijd voor Kiwa die bij ons kon toetsen', zegt Van der Heijden. De nieuwe versie betekent een aanscherping van de bestaande normen, meer nadruk op managementverantwoording, veel aandacht voor de VCA-kwaliteit bij onderaannemers en leveranciers en het bewust maken en houden van het personeel (onder meer via Last Minute Risk Analysis). Van der Heijden: 'Omdat de lat in ons bedrijf al hoog ligt, hadden we de zaken op de meeste aandachtsgebieden al op orde. Het kwam erop neer de nieuwe normen op de juiste manier te interpreteren en waar nodig onze werkwijze aan te passen; Kiwa kon dus rustig binnenkomen. De certificering was dan ook snel afgerond en zo werd HMI het eerste VCA Petrochemie-gecertificeerde bedrijf van Nederland. En, zegt Van der Heijden, meteen ook het meest uitgebreid gecertificeerde. Naast de certificering BRL K903/07, het procescertificaat Regeling Erkenning Installateurs Tanks en leidingen (REIT), waarvoor HMI als enige op alle hoofd- en deelgebieden is gecertificeerd inclusief sectie C en F - boven- en ondergrondse tankinstallaties voor bijtende (corrosieve), schadelijke, irriterende, giftige stoffen (chemische producten) - heeft HMI ook certificatie ISO Zakendoen betekent voor mij eerlijk zakendoen, besluit Van der Heijden. Certificering is daarvan een onmisbaar onderdeel. Meer informatie: Gerard.van.Vuuren@kiwa.nl 6

7 Asset management in de afval- en oppervlaktewaterverwerking Kwalitatief en betrouwbaar onderhoud Asset management en Kiwa-Certificering Een tekort aan technische en praktische ervaring met en kennis van assetbeheer op het gebied van pompinstallaties in de gemeentelijke rioleringsystemen het komt steeds vaker voor. behalve PAS 55 de standaard voor risicogebaseerd asset management van fysieke bedrijfsmiddelen heeft Kiwa daarom nu ook de beoordelingsrichtlijn Kwaliteitsgestuurd onderhoud aan pompinstallaties opgesteld om kwalitatief hoogstaand onderhoud te waarborgen. Kiwa is zich terdege bewust van het belang van goed en duurzaam asset management. Ook organisaties zoals netwerkbeheerders van elektriciteitsnetten richten zich op optimaal assetbeheer. PAS 55-certificatie, een standaard voor optimaal risicogebaseerd asset management, afkomstig van het Britse BSI British Standards, is daarvoor het middel. De standaard biedt duidelijke definities voor assetbeheer en een checklist om het beheer van fysieke assets naar een hoger plan te tillen. Een voorbeeld is het aangetoonde verband tussen asset management en de borging van functionaliteit en veiligheid. In Engeland heeft de energietoezichthouder de netwerkbedrijven verplicht aan deze regeling te voldoen. In Nederland gebruikt toezichthouder SodM (Staatstoezicht op de Mijnen) PAS 55 als basis voor de nieuwe NTA 8120 (Nederlandse Technische Afspraak), die eind 2009 door NEN wordt uitgebracht. Kiwa heeft het certificeringtraject met beheerder Liander in 2008 uitgevoerd. De eerste fase bestond uit een uitgebreide gap-analyse en ondersteuning bij de implementatie van PAS 55 door consultants van Kiwa Gas Technology. De tweede fase betrof de uiteindelijke certificering door Kiwa Certificatie en Keuringen. Momenteel lopen er alweer nieuwe trajecten voor PAS 55-implementatie en -certificatie bij andere klanten. De hedendaagse wereld kenmerkt zich door frequente veranderingen. Op het gebied van het beheer en onderhoud van pompinstallaties die worden toegepast in gemeentelijke rioleringsystemen, zijn die veranderingen niet zonder risico gebleken. Bij het overdragen van taken en verantwoordelijkheden komt het voor dat er bij de verantwoordelijken, veelal gemeenten, een tekort aan kennis en ervaring ontstaat. Er is behoefte aan heldere regels op het gebied van duurzaam beheer en onderhoud, waarbij het niet alleen draait om de specifiek technische en inhoudelijke aspecten, maar ook om de wijze waarop dat onderhoud plaatsvindt. Hierbij valt te denken aan onafhankelijkheid, deskundigheid, veiligheid en de rapportage over de verrichtingen en bevindingen. Certificering onderhoudsbedrijven In samenwerking met deskundigen op het gebied van duurzaam beheer en onderhoud heeft Kiwa de beoordelingsrichtlijn (BRL) Kwaliteitsgestuurd onderhoud aan pompinstallaties opgesteld. Hiermee kunnen marktpartijen een helder beeld krijgen van organisaties die het onderhoud en beheer kwalitatief hoogstaand en op betrouwbare wijze kunnen uitvoeren. Gemeenten die de verantwoordelijkheid dragen voor het beheer van de afval- en oppervlaktewaterverwerking kunnen vertrouwen op deze gecertificeerde onderhoudsbedrijven. Ook bij aanbestedingsprojecten kunnen gemeenten in de bestekken verwijzen naar de BRL-eisen. Dat maakt een goede selectie van aanbieders mogelijk zonder nadelige invloed op de kwaliteit van het onderhoud. Op basis van de BRL-eisen controleert Kiwa de gecertificeerde bedrijven immers periodiek op de uitvoering: beschikken medewerkers over de vereiste kennis en benodigde middelen en volgen zij de kwaliteitsgestuurde werkprocedures - kortom: levert het bedrijf een betrouwbare onderhoudsdienst? Het College van Deskundigen Waterketen (CWK) van Kiwa neemt de BRL in beheer. Meer informatie: Jeroen.Weller@kiwa.nl Meer informatie: Rose.Derwort@kiwa.nl 7

8 Combinatiecertificatie biedt geïntegreerde en efficiënte aanpak audit Boogaart Almere loopt voorop in groensector Boogaart Almere Infra Groep bv in Almere, actief in ontwerp, aanleg en onderhoud van complete buitenruimten, is tijdens een intensieve audit op 3, 4 en 5 juni als eerste in Nederland gelijktijdig gecertificeerd voor ISO 9001:2008, VCA** 2008/05 en twee Groenkeurnormen, versie maart Het multidisciplinaire bedrijf doet aan groenvoorziening, grond-, weg, en waterbouw en cultuurtechniek en heeft in de loop der jaren een uitstekende relatie met Kiwa opgebouwd. Kiwa denkt kritisch mee en dat brengt ons verder. Gerben de Boer en Wim Lassche naast de vis die is gemaakt door 'tree worker' Mark Banga. 8

9 Begin juni was het bij Boogaart een drukte van jewelste. Vier normen, allemaal hercertificaties - een veelomvattend traject. De vraag was vooral of zowel wij als Kiwa de nieuwe versies goed hadden geïnterpreteerd en of de certificatie in de korte beschikbare tijd rond kon komen, vertelt Wim Lassche, KAMmanager bij Boogaart. Het was dan ook een flinke uitdaging; iedereen was tijdens de audit gebrand op het beste resultaat. Aspirant-auditor Groenkeur Cees de Kreij (midden), Mark Banga (tree worker), Hubert Peters (allround hovenier), Wim Lassche (KAM-manager) en Bert Schipper (rug). Praktische aanpak Boogaart ervaart de procedures niet als een belemmering maar als hulp, vertelt adjunct-directeur Gerben de Boer: Ons vak vereist een grote mate van verantwoordelijkheid, structuur en vakinhoudelijke kennis. Via certificering leggen we dat vast. Alleen dan kun je topkwaliteit leveren en bovenal veilig werken. De ondernemersgeest die bij Boogaart heerst, zorgt ervoor dat medewerkers zichzelf wel eens voorbij kunnen rennen, aldus Wim Lassche. Dan is het heel goed dat iemand je soms vastgrijpt en helpt. Kiwa is die kritische hulp. Het systeem waarvoor we nu zijn gecertificeerd, past als een jas: het sluit precies aan op de praktijk. We zijn er erg blij mee. Trouwens, Theo Jacobs, onze auditor en contactpersoon bij Kiwa, verdient een pluim voor zijn werk. Een certificaat is volgens Boogaart een hulpmiddel om zaken te structureren. 'We hebben onze organisatie altijd al goed op poten gehad', vertelt Wim Lassche, 'maar Groenkeur als vakinhoudelijk, VCA als veiligheids- en ISO als bedrijfsprocesmatig certificaat vormen zeker toegevoegde waarden. Je tilt je organisatie op een nog hoger plan. Certificatie is voor ons dan ook zeker geen noodzakelijk kwaad. Integendeel: juist omdat we koploper willen zijn en onze zaken goed op orde hebben, kunnen we updates en nieuwe normen veel makkelijker invoeren. Natuurlijk zijn er altijd verbeteringen mogelijk. Personeelsmanagement blijft een zorg, maar wij beseffen dat ons personeel ons kapitaal is en ook in dat opzicht vormt certificering zeker een meerwaarde.' toegevoegde waarde Theo Jacobs, vaste Kiwa-auditor bij Boogaart Almere: De gecombineerde aanpak die we de klant bieden, levert hen toegevoegde waarde: snelheid en inzicht in het certificeringsproces en alles wat daarmee samenhangt. Groen vakmanschap en certificering Boogaart Almere levert vakwerk op het gebied van boomverzorging, groenvoorziening en de volledige aanleg en inrichting van buitenruimten. De medewerkers beschikken over een schat aan vakkennis en een grote liefde voor het vak. En dat is nodig: een verkeerde aanpak kan immers de sterfte van boom of plant beteken en dan zijn de groene investeringen voor niets geweest. Het werk kent niet zelden gevaar: medewerkers klimmen in bomen voor snoeiwerkzaamheden, beheren het groen langs de openbare weg en maken gebruik van zwaar materieel zoals freesmachines. Hun eigen veiligheid en die van derden is dan ook essentieel. Kiwa-auditoren in de groensector krijgen, behalve met de relevante wet- en regelgeving, te maken met zowel ISO 9001, VCA als Groenkeur. Bij certificering zijn daarom in principe drie auditors nodig die elk op een deelterrein deskundig zijn. Kiwa biedt een combinatie-audit door één auditor die niet alleen auditeert, maar als 'accountmanager' ook zorgt voor een soepele afhandeling van de auditplanning, rapportage, de verstrekking van certificaten en facturering. Deze combinatie zorgt voor een veel kortere doorlooptijd: in dit geval duurde het traject van de eerste aanzet tot de uitgifte van de certificaten twee maanden. Meer informatie: Theo.Jacobs@kiwa.nl 9

10 Maatschappelijk verantwoord ondernemen vereist duidelijkheid Kiwa trapt af voor CSR-certificatie Corporate Social Responsibility, kortweg CSR, is niet alleen in, het wordt gaandeweg steeds meer een must. Wereldwijd worden afspraken gemaakt over reductie van CO 2 -uitstoot en we worden ons er steeds meer van bewust dat de voorraad aardse grondstoffen eindig is. Deze ontwikkeling noopt met name bedrijven tot maatregelen om duurzaam en maatschappelijk verantwoord te ondernemen. SenterNovem SenterNovem is het agentschap van het ministerie van Economische Zaken dat bedrijven, overheden, kennisinstellingen en soms ook consumenten namens de rijksoverheid een groot aantal programma s en regelingen biedt op het gebied van duurzaamheid en innovatie. Het besef neemt toe dat duurzamer en maatschappelijk verantwoord ondernemen een 'must' is. Het maatschappelijke debat rond CSR heeft gezorgd voor wildgroei in de definiëring en de hoeveelheid begrippen. Behalve de initiatieven van SenterNovem (zie kader) is er in de praktijk weinig afbakening van het begrip CSR, terwijl daar onder ondernemers, overheden en andere organisaties wel behoefte aan is. Met andere woorden: aantoonbare kwaliteit op basis van uitspraken door onafhankelijke partijen en een transparant eisenpakket. Enerzijds worden al die partijen gedreven door de wettelijke eisen op het gebied van duurzaam ondernemen, anderzijds voelen ze zelf een steeds grotere verantwoordelijkheid voor hun maatschappelijke rol. Certificaat en Expert Centre Kiwa werkt om die reden aan een nieuw certificatieproduct, CSR-certificatie, waarmee ondernemers en organisaties de markt kunnen aantonen dat zij voldoen aan vaststaande duurzaamheidcriteria. Met deze toetsing van CSR maakt Kiwa het verschil. Daarnaast is een Expert Centre CSR in oprichting als centraal Kiwa-punt voor informatie over corporate social responsibility. De basis vormen gesprekken met verschillende stakeholders om hun behoeften in kaart te brengen. Op basis daarvan zijn we in staat een degelijk en onafhankelijk certificatiesysteem te ontwikkelen. De belangrijkste doelstellingen zijn het realiseren van transparantie, inzichtelijkheid, eenduidigheid en betrouwbaarheid. CSR-certificatie biedt zodoende niet alleen een duidelijke en onafhankelijke kwalificatie van een organisatie, product of dienst op het gebied van duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar is ook interne vinger aan de pols. toekomst Deze certificering betekent niet dat elk aspect van duurzaam ondernemen meteen in kaart is gebracht. Juist de komende tijd is het van cruciaal belang dat overheid, bedrijfsleven en sociale sector met elkaar in gesprek blijven over de ontwikkelingen. Het CSR Expert Centre is een waarborg voor de uitwisseling van kennis en ervaring en het op de voet volgen van nieuwe ontwikkelingen, om die vervolgens op een goede manier te kunnen integreren in de aanpak. Meer informatie: Wim.van.Vreeswijk@kiwa.nl 10

11 Achmea staat achter Kiwa s APK voor brandveilige gebouwen Verzekeraar achmea heeft het door Kiwa ontwikkelde BGBkeurmerk (Brandveilig Gebruik Gebouwen) opgenomen in haar verzekeringsbeleid. Een veilig gebouw levert immers minder risico op. Het verzoek tot deze 'APK voor brandveilige gebouwen' kwam van de Haagse brandweer. Een vaste lijst van eisen zorgt voor deregulering en borgt de kwaliteit van de brandveiligheid van gebouwen. Achmea heeft, in samenwerking met Ascom (aanbieder van geïntegreerde oplossingen in communicatie en beveiliging), bepaald dat zorginstellingen die voldoen aan de APK, geconstateerde verbeterpunten doorvoeren en een jaarlijkse check laten uitvoeren, in aanmerking komen voor een verlaging van de premie. Het stimuleren van eenduidigheid en veiligheid in samenwerking met de klant maakt dat Achmea als verzekeraar meer te bieden heeft: zij wil gesprekspartner zijn voor haar klanten en meedenken bij het vinden van oplossingen. Kiwa s veiligheidseisen zijn hiervan een belangrijk onderdeel. Kiwa breidt uit in Spanje: overname Ceres Iberica Nadat Kiwa eerder een alliantie sloot met het Spaanse Gima, is zij er nu in geslaagd Ceres Iberica, een toonaangevende Spaanse certificeerder op het gebied van groenten en fruit, te acquireren. Met de overname van deze Spaanse certificatie-instelling verruimt Kiwa haar faciliterende rol voor de Spaanse exportsector en Europese importbedrijven van met name groenten en fruit. Ceres is een certificatie-instelling van een relatief beperkte omvang, maar met een brede scope, eigen accreditaties en een goed netwerk. Ceres is volledig actief in de agro-foodsector, waardoor er een uitstekende match is met Kiwa Gima, dat sinds november 2008 een alliantie met Kiwa vormt. Ceres is gevestigd in Zaragoza en bestrijkt met haar activiteiten het noordoosten van Spanje. Onderdeel van de bedrijfsstrategie is een goede geografische spreiding in regio s waar een concentratie bestaat van teelt en productie van groenten, fruit en andere levensmiddelen. Promovendus van Mannes Wolters behaalt een award Roy Visser, promovendus aan de Universiteit Twente, heeft op 5 juni de eerste prijs behaald met een presentatie over gasleidingen van hard pvc. Dat gebeurde op het eerste academic network event van de European Gas Research Group (GERG) in Brussel. De GERG is opgericht in 1961 met als doel de onderzoeksinspanningen van de gasbedrijven in de EU-lidstaten effectiever te maken. Visser doet onderzoek naar de mogelijke verouderingseffecten op gasleidingen van hard pvc. De maatschappelijke relevantie daarvan is groot: er ligt nog ruim kilometer van deze leidingen in de Europese bodem; zouden al die leidingen moeten worden vervangen, dan kost dat honderden miljoenen euro's. Het promotie-onderzoek, dat Visser uitvoert onder leiding van Mannes Wolters, technology manager Kiwa Gas Technology en bijzonder hoogleraar aan de universiteit Twente, wordt gesponsord door Alliander, Enexis, Stedin en Cogas Infra & Beheer. Naast een oorkonde ontving Visser een geldbedrag van euro. GERG is voornemens elk jaar een academic network event te organiseren. Retailers Ad Besemer, international manager van Kiwa: Zowel nationale als internationale certificatieschema s zijn een must in deze sector en de eisen worden steeds strenger. Vooral de grote retailers (supermarkten) beperken de risico s voor de consument door middel van certificatie. Kiwa richt zich al enige tijd op deze sector om hen in dit proces internationaal te ondersteunen met kennis. Ceres wordt volledig geïntegreerd in Kiwa Gima om te voorkomen dat versnippering ontstaat. De samenvoeging levert kostenvoordelen en synergie door het delen van accreditaties en netwerken. Met de overname van het Spaanse Ceres zet Kiwa een belangrijke stap in haar streven uit te groeien tot een middelgroot Europees certificatiebedrijf. Eerder nam Kiwa bedrijven over in Nederland, Turkije, Italië, Duitsland en Engeland en begon eigen activiteiten in China, België en Zweden. Kiwa is daarmee de snelst groeiende Nederlandse certificatieonderneming. Meer informatie: George Mentjox, George.Mentjox@kiwa.nl 11

12 Kiwa Educatie heeft onderwijs veel te bieden Sinds begin dit jaar richt de nieuwe service Kiwa Educatie zich op de behoefte aan meer uniformiteit in de onderwijs- en opleidingsmarkt. Naast de richtlijnen voor certificering op het gebied van opleidingen en examenorganisaties binnen Nederland, is het pakket uitgebreid met een aantal aanvullende diensten. we zetten de mogelijkheden op een rij. Kiwa-cursus onder de loep Cursus Lead auditor Zorg & Welzijn in april vond de eerste vijfdaagse cursus Lead auditor Zorg & Welzijn plaats met deelnemers uit kinderopvang, ambulancedienst, thuiszorg, woon- en verpleeghuiszorg en GGD. ISO 9001-certificatie. Systeemcertificering gericht op bedrijven en organisaties in het onderwijs- en opleidingsveld, de zogenoemde scope 37. Erkennen van opleidingen. Sinds januari 2009 bestaat de richtlijn Erkenning opleidingen. Deze biedt organisaties de mogelijkheid een specifieke opleiding te laten erkennen onder de voorwaarden in de richtlijn. Voldoet de organisatie aan de gestelde normen, dan resulteert dit in een keurmerk erkende opleiding - een toegevoegde waarde in de markt. Erkennen van examenorganisaties. Kiwa kent de mogelijkheid op grond van de richtlijn Erkenning externe examenorganisaties een examenorganisatie te certificeren. Hiermee garandeert een organisatie dat een examen volgens objectieve maatstaven en gedegen plaatsvindt. Persoonscertificering. Kiwa biedt de mogelijkheid personen te certificeren op grond van eisen in certificatieschema s. Momenteel kan dat voor de functies bedrijfshulpverlener, arbocoördinator/preventiemedewerker, cameraobservant, schuldhulpverlener, heftruckchauffeur, vuurwerkdeskundige, arboverpleegkundige en arbeids- en organisatiedeskundige. Richtlijnen op het gebied van examens. In de opleidings- en onderwijsmarkt bestaat steeds meer behoefte aan eenduidige ontwikkeling van examens. Kiwa beschikt over de kennis en ervaring die noodzakelijk is bij het ontwikkelen van richtlijnen. De eerste is inmiddels klaar: de beoordelingsrichtlijn Pedicure. Kiwa werkt ook aan richtlijnen voor de Kenniscentra in Nederland die examens voor het beroepsonderwijs ontwikkelen en die vaak ook als examenorganisatie fungeren. Doelstelling is dat de Kenniscentra volgens deze richtlijn hun examens ontwikkelen en afnemen. EVC, erkenning van verworven competenties. Kiwa is door het Kenniscentrum EVC-erkend en kan organisaties beoordelen die personenerkenningen verstrekken op grond van eerder opgedane aantoonbare ervaringen (ervaringscertificaat). Meer informatie: educatie@kiwa.nl Kiwa heeft de cursus Lead auditor zorg & welzijn ontwikkeld vanwege de toename van het aantal kwaliteitsmanagementsystemen in de zorg. Eind vorig jaar vond hij voor het eerste plaats. Uitgangspunt was specifieke te auditeren onderdelen samen te brengen in één cursus. De belangstelling blijkt groot en de reacties van deelnemers zijn overwegend positief. Mevrouw Nathalie Borgna, werkzaam als Adviseur Ontwikkeling & Kwaliteit bij kinderopvangorganisatie Partou in Amsterdam, was een van hen. De cursus heb ik als intensief, maar heel waardevol ervaren. We zijn vijf dagen lang echt volle werkdagen met de materie bezig geweest. De specifieke opzet voor met name de dienstverlenende sector zorg en welzijn vind ik een goede zet van Kiwa; het gebodene sloot goed aan bij mijn eigen vakgebied en ik kon op prettige wijze kennis en informatie uitwisselen met medecursisten. De cursus werd afgesloten met een theoretisch en een praktijkexamen. Ik ben gelukkig geslaagd en merk nu al dat ik kritischer, meer als een externe auditor, kijk naar de processen in mijn eigen organisatie. Dat komt de kwaliteit alleen maar ten goede. Meer informatie: Peter.de.Kler@kiwa.nl 12

13 Nieuw rapportagemodel Welzijn en Gezondheidszorg Meer procesgerichte werkwijze Op 29 juni is een nieuw procesgericht rapportagemodel voor Welzijn en Gezondheidszorg geïntroduceerd en geïmplementeerd. De bestaande rapportagemodellen waren nogal normgericht en taai. Het nieuwe rapportagemodel is ingevoerd naar aanleiding van signalen uit de markten en van auditoren. Het grote verschil met het oude is dat het veel meer procesgericht is: de norm wordt wel doorlopen, maar in een meer beschrijvende vorm waarbij de samenhang tussen processen inzichtelijker wordt. Ook is de benchmark erin verwerkt via het zogenoemde spinnenwebmodel: alle bevindingen op majors en minors staan in verbinding met het web (zie de afbeelding) en zijn direct zichtbaar. in verhouding tot andere klanten - zonder naam en toenaam - kan bekijken. Met deze ontwikkeling hoopt Kiwa klanten een duidelijk onderscheidende meerwaarde te bieden en de verankering en borging van het managementsys teem voor de organisatie te kunnen blijven volgen. Meer informatie: Petra.Mastrigt@kiwa.nl Kiwa heeft de intentie om de HKZ-benchmark in het najaar online beschikbaar te stellen als extra dienstverlening voor bestaande klanten. De klant logt met zijn of haar inlogcode en wachtwoord in op de website en kan vervolgens de spinnenwebmodellen van alle voorgaande afgenomen audits bekijken. Daarnaast is er toegang tot de benchmark Welzijn en Gezondheidszorg, zodat de klant de eigen positie Eerste keurmerk BHV-cursus De wildgroei in het aantal opleidingsinstituten maakt het steeds belangrijker keurmerken in het leven te roepen om de kwaliteit van cursussen op het gebied van bedrijfshulpverlening op een hoog niveau te houden. BHVNederland uit Wassenaar is door Kiwa gecertificeerd en mag als eerste opleidingsinstituut het Keurmerk Erkende Opleiding voeren voor haar BHV-cursus. Elk Nederlands bedrijf is verplicht één of meer bedrijfshulpverleners in dienst te hebben die eerste hulp kunnen verlenen, brand kunnen bestrijden en collega s en bezoekers kunnen evacueren. Het Kiwa-opleidingskeurmerk staat internationaal voor kwaliteit, betrouwbaarheid en duurzaamheid. De BHV-basiscursus en BHVherhalingscursus van BHVNederland voldoen aan deze eisen. Met het keurmerk toont het opleidingsinstituut aan dat de cursussen van een kwalitatief hoog niveau zijn. Arielle van der Spek, directeur van BHVNederland, is blij met het kwaliteitscertificaat: Onze inspanningen worden beloond met het behalen van het keurmerk. Naast de goede beoordelingen van cursisten laten we hiermee eens te meer zien dat BHVNederland een serieus, betrouwbaar en kwalitatief goed opleidingsinstituut is. Meer informatie: Roeland.van.Oorschot@kiwa.nl 13

14 Kees Kooijman, directeur Kiwa Gas Technology International over 80 jaar gaskennis Oude liefde roest niet De start in 1929 Met het oprichten van de Gasstichting door de Vereniging van Gasfabrikanten in 1929 in Den Haag, ingesteld om gastoestellen te keuren, werd de basis gelegd voor het latere Gastec. Omdat er in de eerste jaren slechts een beperkt aantal toestellen werd aangeboden, besloten de Vereniging en de installateurs tot een nieuwe doelstelling: Overwegende dat er gasverbruikerstoestellen (comforen, kachels, geyzers enz.) welke niet in alle opzichten als deugdelijk zijn aan te merken en tegen welken handel het publiek dient te worden beschermd, spreekt den wensch uit, dat en door de gasbedrijven, en door de installateurs ten spoedigste geen andere gasverbruikstoestellen zullen worden verkocht en verkrijgbaar gesteld, dan die welke voldoen aan den eischen, gesteld door de Vereeniging van Gasfabrikanten in Nederland. Als gevolg van deze motie groeiden de activiteiten gestaag - met uitzondering van de oorlogsjaren, die de keuringswerkzaamheden praktisch stillegden. De groei ging na de oorlog door en de keuringsactiviteiten namen hand over hand toe, vooral na de eerste aardgasvondst in Coevorden, gevolgd door het besluit om aardgas voor de openbare gasvoorziening te benutten. De overname van Gastec in 2005 door Kiwa was de bezegeling van de al in 1898 uitgesproken wens van de toenmalige notabelen om een gezamenlijk water- en gasinstituut op te richten. Kiwa NV, opgericht in 1948, was immers van oorsprong het Keuringsinstituut voor Waterleidingartikelen. Het huidige Kiwa Gas Technology International dateert van 1929, toen de Gasstichting in het leven werd geroepen door de vereniging van gas Fabrikanten (het latere VEG-Gasinstituut en Gastec). Het heeft even geduurd, maar de wens is vervuld, vertelt Kees Kooijman, directeur Kiwa Gas Technology International. Dankzij deze verbintenis kunnen we flink aan de weg blijven timmeren op het gebied van certificering, research, consultancy en training. Van VEGIN tot QA-label Verdere ontwikkelingen volgden in rap tempo: van Gasinstituut binnen de VEG (Vereniging van Gasfabrikanten) in 1956 tot verzelfstandiging in 1974 onder de naam VEG-Gasinsitituut. Werd in de voorafgaande jaren vanuit meerdere locaties in Den Haag en omgeving gewerkt, in 1976 verhuisde het bedrijf naar het nog altijd in gebruik zijnde pand in Apeldoorn. De keuringsactiviteiten hadden inmiddels een stevige reputatie opgebouwd onder het VEGIN-keurmerk en net als Kiwa legde VEGIN zich niet alleen toe op het keuren van toestellen, maar verrichtte zij ook wetenschappelijk onderzoek voor de sector. In tegenstelling tot Kiwa, dat in de loop der jaren haar activiteitengebied verbreedde, bleef het VEG-Gasinstituut zich richten op gas, opleidingen en onderzoek. Gaandeweg werden de activiteiten internationaler en werden vestigingen in Italië en Groot-Brittannië opgericht. Niet alleen werd het keurmerk geïnternationaliseerd tot QA-label, ook het bedrijf zelf kreeg een meer internationale naam: Gastec. Met ruim veertien jaar Gastec-ervaring komt hij er wat magertjes af als het erom gaat de 80-jarige geschiedenis van Gastec in kaart te brengen, vindt Kees Kooijman. Hij was echter wel getuige van het huwelijk tussen de twee bedrijven - een wens die al meer dan honderd jaar bestond. Over de aanloop naar de overname in 2005 heeft Kooijman dan ook genoeg te vertellen. De keuringen certificatieactiviteiten en de opleiding- en trainingfaciliteiten van Gastec waren een logische aanvulling op de diensten van Kiwa. Op het gebied van consultancy waren er wat wolken aan de lucht. Toen de marktwerking in de energiesector begin 2000 een feit werd, werden de budgetten voor het reguliere collectieve Gastec-onderzoek al snel in de ijskast gezet. In plaats daarvan besteedden de energiebedrijven meer geld aan marketing- en communicatieactiviteiten. 14

15 Gastec zette daarop een andere koers in en richtte zich op productontwikkeling, maar die bleek helaas niet succesvol. Als gevolg daarvan moest de consultancytak de helft kleiner. Gastec verloor daardoor wat vertrouwen bij de klant. Het besluit van Kiwa om Gastec over te nemen was volgens Kooijman gebaseerd op een aantal overwegingen. Zo paste de certificeringtak van Gastec uitstekend bij de strategie en visie van Kiwa als kennishouder in de gassector en de wens die sector te ontwikkelen en te borgen. Ook de trainingactiviteiten sloten goed aan. De op dat moment wat minder presterende consultancytak had in Kiwa s visie uitstekende potentie. De overname zorgde ervoor dat het vertrouwen van de klant snel terugkeerde. Daarnaast dwong de overheid de gasnetwerkbedrijven door middel van voorschriften tot leveringszekerheid en veiligheid. Zo werd de Onderzoeksraad voor veiligheid onder leiding van mr. Pieter van Vollenhoven in het leven geroepen. Deze ontwikkelingen maakten dat de consultancyactiviteiten al snel weer konden worden ontplooid en zelfs uitgebreid, gezien de noodzaak tot zoeken naar innovatieve oplossingen op het gebied van energievoorziening. Kiwa Gas Technoloy International was een feit. ZKH Prins Claus opent het nieuwe gebouw van VEG- Gasinstituut. 15

16 Kees Kooijman, directeur Kiwa Gas Technology. Europese ambities We certificeren niet alleen gasveiligheid onder het bekende internationale QA-label, we leveren ook een actieve bijdrage aan het ontwikkelen en borgen van kennis inzake gasdistributiesystemen, vertelt Kooijman. Vanwege de Europese richtlijnen op het gebied van certificatie is het ook vanzelfsprekend dat we participeren in het Gas Research-consortium en in Europese projecten. Een goed voorbeeld is een recent uitgevoerd project in Rusland. Kooijman: Kiwa is daar ingeschakeld in een door de Nederlandse overheid gefinancierd project om methaanlekkages in het gasdistributienet van Moskou te verhelpen. Er is onderzoek verricht en er zijn trainingen voor de medewerkers verzorgd om het gasdistributiesysteem veilig te maken en te houden. duurzame energie Duurzaam en innovatief ondernemen staat bij Kiwa voorop. Niet alleen intern anticipeert Kiwa op de mogelijkheden op dit gebied, ook extern zijn we continu bezig om de dienstverlening aan onze klanten uit te breiden, zegt Kooijman. Zo is Kiwa Gas Technology een belangrijke speler op het gebied van de ontwikkeling en toepassing van duurzame energie. Momenteel is er veel discussie over de eindigheid van de voorraad aardgas. Er is nog wel aardgas, maar het besef dat het een keer opraakt, is er ook. De vraag is alleen: wanneer houdt het op? Om die reden wordt op grote schaal gezocht naar innovatieve oplossingen om het gebruik van deze belangrijke energiebron te verminderen of zelfs te vervangen door andere bronnen ook om de uitstoot van CO 2 te reduceren. De combinatie met biogas is een van de oplossingen die vorm begint te krijgen. Gasunie en gasnetwerkbedrijven zijn hier serieus mee bezig. Na invoering is de verwachting dat het gebruik zal toenemen met 10 tot 20 procent. Om biogas op veilige wijze te kunnen toevoegen aan het bestaande aardgasdistributienet, certificeert Kiwa niet alleen, maar doet Kiwa consultancy ook onderzoek naar de gevolgen, bijvoorbeeld corrosie van leidingen. Kooijman: Om de certificering volstrekt onafhankelijk uit te kunnen voeren, is er sprake van een zogenoemde Chinese muur tussen de twee disciplines. We hebben de activiteiten ondergebracht in gescheiden divisies en ook de juridische structuur voor beide disciplines is anders geregeld. We vermijden iedere vorm van mogelijke belangenverstrengeling. Waterstof en vloeibaar aardgas Daarnaast lopen er ontwikkelingen op het gebied van waterstof. Zo is Kiwa in de automotive-industrie, in samenwerking met autoproducent BMW, betrokken bij de ontwikkeling van waterstofauto s. BMW, dat al veel energie heeft gestoken in de productie 16

17 De oude wens van een Kiwa-Gastec-combinatie blijkt een schot in de roos te zijn geweest. Het bewijst weer eens dat oude liefde niet roest. Stichting VGO opgericht Resultaatgericht onderhoud Per 1 mei dit jaar is de stichting Vastgoedonderhoud (VGO) een feit. Deze stichting speelt een ondersteunende rol op het gebied van resultaatgericht onderhoud voor opdrachtgevers zoals woningcorporaties, gebouwbeheerders en onderhoudsbedrijven. De stichting verzorgt die ondersteuning door het up-to-date houden van de certificatieregeling Keurmerk Vastgoedonderhoud en het zogenoemde VGO-keur. Dit keurmerk bestaat al ruim vijf jaar; Kiwa heeft het nu nieuw leven ingeblazen. van auto s met energielabel A, houdt op dit moment een tevredenheidsonderzoek onder circa honderd bezitters van waterstofauto s in de 7-serie. Ook het gebruik van vloeibaar aardgas zit in de lift, vervolgt Kooijman. Met name in Duitsland, dat al een groot netwerk van aansluitpunten heeft. De tankinstallaties van Mercedes-vrachtwagens worden aangepast om te kunnen rijden op aardgas in plaats van het meer vervuilende diesel. Kiwa verzorgt de certificatie van de componenten in de vrachtwagens en de tankstations. En er is meer. Op Ameland loopt in samenwerking met GasTerra en Eneco een pilot project waarbij 20 procent waterstof wordt toegevoegd aan aardgas. Kiwa heeft de installatie gebouwd en verzorgt het monitoren van de invloed van waterstof op de leidingen en het netwerk. Er is dus veel te doen op dit gebied en de rol van Kiwa hierin zal alleen maar groter worden, gezien de ontwikkelingen die ons nog te wachten staan. toekomst Geschiedenis is het heden, het verleden en de toekomst, luidt een bekend gezegde. Goed van toepassing op de geschiedenis van Kiwa Gas Technology: tachtig jaar gaskennis heeft ertoe bijgedragen dat het bedrijf doorlopend een prominente rol inneemt in de energiewereld, namelijk als betrouwbare en innoverende partner in progress. Kees Kooijman is positief gestemd over de loop van de geschiedenis en de huidige positie van het bedrijf. De oude wens van een Kiwa-Gastec-combinatie blijkt een schot in de roos te zijn geweest. Het bewijst weer eens dat oude liefde niet roest. De gezamenlijke directie heeft een duidelijke visie en er heerst een stimulerend investeringsklimaat. Wij vullen elkaar uitstekend aan en er is ruimte voor de vele technologische ontwikkelingen die ongetwijfeld nog zullen volgen. Ik zie de toekomst als Kiwa Gas Technology dan ook bijzonder rooskleurig in: still going strong! Als een onderhoudsbedrijf in aanmerking wil komen voor het VGO-keurmerk, wordt eerst geïnventariseerd of het voldoet aan de eisen die zijn vastgelegd in de certificatieregeling Keurmerk Vastgoedonderhoud. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de gerealiseerde technische kwaliteit, maar ook naar zaken als competenties, financiële basis en de tevredenheid van klanten. Meer informatie: Paul.Zwetsloot@kiwa.nl BRL 6000 Installatietechniek: aanvulling deel tien Nieuwe certificering ventilatie woningen Sinds kort is het voor ondernemers in de installatietechniek mogelijk zich te certificeren voor ventilatie. Kiwa heeft hiervoor een aanvulling gedaan op de bestaande certificatieregeling voor de installatietechniek, BRL 6000, in de vorm van deel tien, Ventilatie voor woongebouwen. Daarmee is kiwa de eerste en enige certificeerder in de branche op dit onderdeel. Certificatie in de installatietechniek is in principe niet verplicht; de installateur moet ervoor zorgen dat een gebouw voldoet aan het Bouwbesluit, waarmee het aan de wettelijke eisen voldoet. Om goed vakmanschap nationaal te erkennen, heeft Kiwa de huidige certificatieregeling voor de installatietechniek opgezet, de bestaande BRL 6000, die de deugdelijkheid van de installateur op achttien onderdelen op het gebied van water, gas en elektra controleert. Omdat de branche zich sterk maakt voor goede richtlijnen met betrekking tot ventilatie in woongebouwen, heeft Kiwa die nu aan de beoordelingsrichtlijn toegevoegd als deel tien, Ventilatie voor woongebouwen. Meer informatie: Wil.van.Ophem@kiwa.nl 17

18 Verkiezing Business Improvement Manager 2009 NNK laat talent en kwaliteit stralen Op 15 mei organiseerde het Nederlands Netwerk voor Kwaliteitsmanagement in Amersfoort haar jaarlijkse symposium onder leiding van een bijzondere juryvoorzitter: de heer Ed Nijpels, voorzitter van de raad van toezicht van de Raad voor Accreditatie. Behalve de uitreiking van de onderzoeksprijs kwaliteitsmanagement (zie de pagina hiernaast), vond voor de eerste maal de verkiezing business improvement manager 2009 plaats. Van de vier genomineerden won Geert van der Linde, hoofd Afdeling Kwaliteit, Arbo en Milieu en Register Veiligheidskundige bij Strukton Civiel. Geert van der Linde, hoofd afdeling Kwaliteit, Arbo en Milieu en Register Veiligheidskundige bij Strukton Civiel. Het was een spannende middag voor de vier genomineerden tijdens het NNK-symposium. Naast Geert van der Linde van Strukton Civiel waren Jaco Donselaar, directeur Visionclinics, Lucien van Heumen, algemeen directeur/bestuurder Justitiële Jeugd Behandel- en Opvanginrichting en Pim Luiten, algemeen directeur Amsterdams Uitburo genomineerd voor de titel business improvement manager van het jaar. Richard Meijburg, divisiedirecteur van Kiwa, gaf de aftrap voor de verkiezing. Kwaliteit komt, geheel in lijn met de activiteiten van Kiwa, op de eerste plaats. Een lijst pittige beoordelingscriteria bepaalde uiteindelijk de winnaar. Strukton Civiel blij met prijs De nominatie business improvement manager 2009 is een kroon op ons werk, vertelt Geert van der Linde. Het winnen van deze prijs past in de bijstelling van het beeld van een aannemer die nauwelijks met vernieuwing bezig is: Strukton Civiel is niet alleen een uitvoerende aannemer op het gebied van onder meer bruggen- en viaductenbouw, maar positioneert zich steeds meer als meedenkende partner voor de opdrachtgever en neemt haar maatschappelijke verantwoordelijkheid serieus. We zijn dus niet langer alleen realiserende partij, maar verzorgen ook de ontwerpen, financiële aspecten en het beheer en onderhoud na oplevering van een project. Dat vereist een goede procesbeheersing en daarmee continue verbetertrajecten. Daar maken we ons al geruime tijd sterk voor. Samenwerking en draagvlak De jury heeft de prijs aan Geert van der Linde toegekend vanwege het feit dat hij een duidelijke spilfunctie vervult binnen de organisatie en met zijn enthousiasme iedereen weet te motiveren. Dankzij het commitment in het management van Strukton Civiel kunnen veranderingen en verbeteringen ook daadwerkelijk worden doorgevoerd en worden ze onderdeel van de dagelijkse bedrijfsstructuur. Van der Linde: De manier waarop je dingen aanpakt, samenwerkt, passie en lef toont, maken uiteindelijk het verschil. Om zo n wij-gevoel te kunnen realiseren is het belangrijk dat je zelf je enthousiasme laat zien. De prijs is in het leven geroepen omwille van innovaties in kwaliteit. In economisch moeilijke tijden is het van groot belang de klant je prijs-kwaliteitverhouding te laten zien, besluit Van der Linde. Een meedenkende aannemer die geen concessies doet aan de kwaliteit en dat doorlopend borgt, biedt volgens ons duidelijke meerwaarde. Deze nominatie en de winst zijn het bewijs dat deze denkwijze klopt en dat geeft een goed gevoel. 18

19 'Zorgscripties' winnen de Onderzoeksprijs Een van Kiwa s manieren om talent aan te moedigen, is haar betrokkenheid bij het jaarlijkse Nederlandse evenement Kwaliteitsmanagement Onderzoeksprijs, dat dit jaar op 15 mei plaatsvond. De prijzen voor de beste doctoraalscriptie en dissertatie gingen naar vrouwelijke deelnemers die actief zijn in de medische wereld. Beide sprongen eruit vanwege hun innovativiteit, aldus juryvoorzitter Kees de Vaal. De twee winnaars van de Kwaliteitsmanagement Onderzoeksprijs van het NNK, het Nederlands Netwerk Kwaliteitsmanagement, waren Gerdien Regts-Walters en Yolande Witman. Regts, studente Change Management aan de Universiteit van Groningen, kreeg de prijs toegekend voor haar doctoraalscriptie over Indicatoren die zorgen voor kwaliteitsverbetering in borstkanker-teams. Ze studeerde cum laude af. Witman verdiende een graad aan de Rotterdamse Erasmus Universiteit met haar scriptie over De rol van het afdelingshoofd van een Drs. Ed Nijpels (links) academisch ziekenhuis in relatie tot zijn omgeving. reikt met plezier de prijs De prijzen werden toegekend op een talentensymposium, gezamenlijk georganiseerd door NNK en Business Improvement Manager 2009 uit aan Kiwa. Geert van der Linde. Zorg en kwaliteit Hoewel er veel wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de ontwikkeling van indicatoren in de zorg, is de vraag of die indicatoren werkelijk de kwaliteit helpen verbeteren, zelden onderzocht. Niet verrassend dus dat veel ziekenhuizen worden Beoordelingscriteria business improvement manager 2009 De selectie van de business improvement manager 2009 gebeurde op basis van een aantal selectiecriteria, waarna aan de hand van een aantal gesprekken tussen kandidaten en beoordelaars, ondersteund met praktijkvoorbeelden, de definitieve keuze kon worden gemaakt. Criteria waren onder meer: verbeter- en veranderproject of -aanpak; resultaten van verbeterprojecten; selectie van verbeterprojecten; de rol van de business improvement manager; in- en externe presentatie van het verbeterproject. Volgend jaar vindt opnieuw een verkiezing plaats. De bestaande jury wordt dan aangevuld met de winnaar en alle genomineerden van geconfronteerd met indicatoren waarvan de praktische invloed op zorgkwaliteit niet altijd duidelijk is. Gerdien Regts onderzocht hoe vier borstkanker-teams de indicatoren gebruikten om daadwerkelijke verbetering tot stand te brengen. Ze stelde een lijst op van factoren die een duidelijke verbetering gaven of juist een belemmering vormden, en beschreef de succesvoorwaarden. We leven in een tijd waarin we geneigd zijn te denken dat alles meetbaar is en dat we de resultaten krijgen die we willen zolang we genoeg meten en rapporteren. Dat maakt een studie zoals deze hoogst relevant, gaf de jury als commentaar in haar rapport, naast de aanbeveling dat de scriptie van Regts wordt gepubliceerd in een vooraanstaand blad zoals de International Journal for Quality in Health Care. Complex leiderschap Witman keek naar de complexe rol van afdelingshoofden in academische ziekenhuizen. Die zijn aangesteld vanwege hun medische expertise, maar vervullen ook andere rollen, van collega, trainer en opvoeder tot wetenschapper en lid van het managementteam. Witman verzamelde niet alleen een grote hoeveelheid empirisch materiaal via diepte-interviews, ze gebruikte ook een model uit de sociologie om uit te vinden hoe deze verschillende rollen de prestatie beïnvloeden. Ze stelt in haar scriptie dat de extra rollen altijd ondergeschikt zullen zijn aan de medische missie van het afdelingshoofd en geeft aanbevelingen hoe de ziekenhuizen mogelijk een balans kunnen vinden tussen administratieve en managementbelangen. Relaties tussen professionals en managers zijn een hot item in kwaliteitsmanagement, was het commentaar van de jury, en: De dissertatie van Witman is uitzonderlijk goed gestructureerd en leesbaar. De jury beveelt verplicht lezen aan in alle ziekenhuizen en medische trainingscentra in Nederland. Sociale relevantie Hoewel de kwaliteit van de deelnemende scripties voor de prijs normaal gesproken al hoog is, besloot de jury al snel dat deze twee extra eer verdienen, zegt voorzitter De Vaal, zelf expert en spreker op het gebied van kwaliteit. Beiden vertegenwoordigen wat de NNK aanmoedigt: praktische toepasbaarheid, toegevoegde waarde voor het kwaliteitsmanagement en sociale relevantie. Meer informatie: 19

20 Kiwa's digitale snelweg Kiwa digitaliseert om beter en sneller te kunnen communiceren en om diensten efficiënter te kunnen verlenen. We investeren dan ook flink in online middelen. Een kijkje op Kiwa's digitale snelweg. e-auditing Kiwa is druk bezig de eerste stappen te zetten om in het najaar e-audit-oplossingen te kunnen realiseren voor haar klanten. E-auditing biedt de mogelijkheid op afstand de werking van managementsystemen in de praktijk te beoordelen, al dan niet in combinatie met audits op locatie. De belangrijkste doelstelling van deze vorm van auditing is efficiency, zowel voor de klant als voor Kiwa. Bovendien past deze vorm van werken uitstekend in Kiwa s visie op maatschappelijk verantwoord ondernemen: de auditors zijn immers minder tijd kwijt op de weg. Elektronische HKZ-benchmark Een belangrijke ontwikkeling in de maatschappij is de evolutie van het internet: van digitaal informatieportaal wordt het steeds meer sociale kennis- en netwerkomgeving. In de zorgsector wordt deze zomer een elektronische variant van de HKZbenchmark geïmplementeerd. Deze benchmark biedt zorginstellingen de mogelijkheid prestaties van het managementsysteem in de tijd te monitoren en te vergelijken met andere spelers in de zorgmarkt. Met deze digitale uitvoering is de toegankelijkheid voor de gebruikers aanzienlijk verbeterd. SCIOS-afmeldsysteem In een zogenoemde gemeente in Nederland loopt momenteel een uitdagende pilot met het zogenoemde SCIOS-afmeldsysteem: het registreren van de wettelijk verplichte inspectie van stookinstallaties. In samenwerking met de Unie van Milieuvergunningenbeheer heeft Kiwa een SCIOS-afmeldsysteem geïntroduceerd dat het eenvoudiger maakt om te controleren welke installaties goed zijn bevonden en welke niet. Het streven is alle stookinstallaties in het sys teem op te nemen en dit als tool te gebruiken om gerichter actie te ondernemen als blijkt dat installaties niet aan de richtlijnen voldoen. Als de proef slaagt, is de kans groot dat dit systeem in alle Nederlandse gemeenten gaat worden gebruikt. In het verlengde van deze ontwikkeling wordt gewerkt aan het aanbieden van e-auditing in een fullserviceconcept, dat wil zeggen in combinatie met een digitaal managementsysteem en benchmarking op resultaten van diensten en/of producten. Te denken valt aan het ontwikkelen van kwaliteitsregelingen, het aanbieden van training- en adviesdiensten, auditing, certificatie en benchmarking. In eerste instantie zijn bedrijven in de MKB-sector de doelgroep. Meer informatie: Gerico.de.Vries@kiwa.nl Digitaal rapporteren Voorheen kon een auditor vaak één inspectie per dag uitvoeren en kon het uitwerken van het rapport geruime tijd duren. Maar de tijden zijn veranderd. Zo bestaat de mogelijkheid diverse inspecties automatisch te rapporteren en archiveren. Op basis van een aantal criteria is het mogelijk bij bijzondere meldingen een notificatie naar de klant te sturen. Alle niet-bijzondere meldingen kunnen via de website in de inspectierapportages worden opgezocht, zelfs tot het jaar Een ander voorbeeld van een kortere afhandeltijd is te zien bij grotere oliemaatschappijen: die voeren zelf op grote schaal inspecties uit. Er is een tendens over te gaan op een centraal register waarmee deze maatschappijen hun inspecties met notificatie digitaal beschikbaar hebben en zichtbaar kunnen maken voor het bevoegd gezag. Meer informatie: Kees.Verhoeckx@kiwa.nl Meer informatie: Rutger.van.Mazijk@kiwa.nl 20