Werkstuk LO Doping 6, Oorsprong. Werkstuk door een scholier 3807 woorden 12 juni keer beoordeeld. Waarom een verbod op doping?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkstuk LO Doping 6, Oorsprong. Werkstuk door een scholier 3807 woorden 12 juni keer beoordeeld. Waarom een verbod op doping?"

Transcriptie

1 Werkstuk LO Doping Werkstuk door een scholier 3807 woorden 12 juni ,9 94 keer beoordeeld Vak LO Waarom een verbod op doping? Dopingpraktijken is verboden omwille van: het mogelijk oneerlijke voordeel in wedstrijden en het respect voor de fairplay; de nadelige effecten op de eigen gezondheid; de mogelijke gevaren voor medesporters of tegenstanders. Van slechts weinig substanties is het wetenschappelijk bewezen dat ze prestatieverhogend werken. Vele stoffen staan echter op de dopinglijsten omdat ze in de sport dikwijls langdurig en in zeer hoge dosissen worden gebruikt, omdat ze een vermeend effect teweegbrengen, en omdat ze ernstige gevaren kunnen opleveren voor de gezondheid. Geneesmiddelen zijn bedoeld om mensen met medische problemen te helpen en kunnen bij aangepast gebruik levens redden. Niet-medisch of niet-therapeutisch gebruik ervan kan ernstige gevolgen hebben. In haar motivering verwijst de disciplinaire commissie naar enkele basisprincipes. Dopinggebruik maakt het eerlijke verloop van een sportwedstrijd onmogelijk. Bovendien kan bij professionele sportlui het dopinggebruik een financieel nadeel berokkenen aan de eerlijke collega s. Een ander belangrijk punt is dat doping de persoonlijke gezondheid van de sportbeoefenaar in gevaar kan brengen. Medicatie moet voorbehouden worden aan zieke mensen. Het oneigenlijke gebruik van medicatie, met of zonder medische begeleiding, moet vermeden worden. Sportbeoefening heeft als doel de gezondheid te bevorderen. Topsporters zouden eigenlijk een voorbeeldfunctie moeten vervullen zodat sportclubs het vertrouwen genieten van velen. Een gedoogbeleid ten aanzien van doping heeft dan ook een zeer nefaste invloed op dat vertrouwen. Geschiedenis 1.1 Oorsprong Doping bestaat al heel lang. Het is eigenlijk uitgevonden door de Grieken, die al heel lang voor de christelijke jaartelling een speciaal dieet kenden. Het dieet bestaat vooral uit magische kruiden en stimuleerde de lichaamsconditie. Ook de Romeinen waren al op de hoogte van wat doping was. Ze gaven namelijk de paarden een mengsel van honing, water en kruiden, waardoor de paarden een groot uithoudingsvermogen hadden. Later, in de 15de eeuw, kauwden de Inca s cocabladeren. Deze bladeren bevatten cafeïne en verlichtte zo hun vermoeidheid en verhoogde de arbeidsprestaties. Pagina 1 van 10

2 In tegenstelling tot wat vele mensen denken is het woord doping niet afgeleid van het Engelse 'dope,' maar van het Nederlandse woord doop, wat onderdompeling betekent. Dit woord komt uit In dit jaar ging namelijk de eerste antidopingwet van kracht. De Hollandse pioniers die op het eiland Mandaten Nieuw Amsterdam stichtten, verhoogden hun werkkracht en verjoegen hun vermoeidheid door het eten van een soepje dat zij uit hun eigen buskruit trokken. Dit drankje noemden zij doop, maar de doop had een slechte invloed op het lichaam en daarom maakten de autoriteiten een wet die de doop verbood. Doping is dus een uitdrukking die eigenlijk al verouderd is.in het algemeen wordt het begrip doping in verband gebracht met de verboden en schadelijke vorm van doping. Er bestaan ook normale, onschuldige vormen van doping. Zoals BV. het dieet van een sportbeoefenaar. Zo is het gebruik van suiker in het voedsel van een langeafstandsloper een vorm van doping die een te sterke daling van het bloedsuikergehalte moet tegengaan. Nog een andere vorm van doping, die onder het grote publiek bekend is, is de kauwgom. Dit komt omdat de kauwgom vroeger gebruikt werd als onderdrukker van een schadelijke soort van doping, nl. het roken. Enkele van de bekendste soorten van doping, die bijna iedereen gebruikt zijn: alcohol, tabak, koffie, thee (zie fig 1), cacao, aspirine, enz. 1.2 Definities Doping kun je op veel verschillende manieren defileren. Voor sommige mensen is doping iets waar je verslaafd aan bent, een soort drug dus. Voor anderen is doping weer een stimulerend middel bij sporten. In het boek 'De kunst van doping in de sport' wordt de volgende definitie van doping gegeven: "Een meestal verboden methode of techniek die, via het toedienen of innemen van externe middelen een stimulerende en/of kalmerende uitwerking kan hebben op de hersenen of/en de lichaamshuishouding, waardoor inwendig stoffen worden geactiveerd die de lichaamsfuncties tijdelijk veranderen. Deze veranderingen kunnen op allerlei manieren en terreinen plaatsvinden. Ze kunnen de agressie verhogen, pijndrempels verhogen, uithoudingsvermogen stimuleren, het oordelingsvermogen aantasten, spierweefsel opbouwen en de inwendige verbranding versnellen of vertragen, al naargelang de bedoeling is, Deze kunstmatige ingreep is een opzettelijke verstoring van het lichamelijk inwendige evenwicht en kan allerlei onbedoelde of schadelijke bijwerkingen hebben, vooral wanneer men het lichaam later niet de gelegenheid gunt zich te herstellen van dope- of drugeffect. Verslavingseffecten zijn niet altijd uitgesloten, hoewel dit doorgaans niet het geval is." Dit is een aardige omschrijving van het begrip doping, omdat er geen wetenschappelijke omschrijving van doping bestaat. De wettelijke definitie van doping is:"het gebruik van substanties of het aanwenden van middelen met het oog op het kunstmatig opvoeren van het rendement van de atleet die deelneemt aan of zich voorbereidt op een sportcompetitie, wanneer hierdoor schade kan veroorzaakt worden aan zijn fysieke of psychische gaafheid." Wat doet doping nu eigenlijk? De tegenwoordige en onaangename klank die het woord doping nu kent, is ontstaan in de paardensport, waarbij men de paarden pepmiddelen gaf. Uiteraard is het normaal dat mens of dier trainen om in een wedstrijd een topprestatie neer te zetten of om over een bijzonder goede conditie te beschikken. Dit doen Pagina 2 van 10

3 ze dan door een evenwichtige balans van rust, voeding en beweging te respecteren. Als men dan dopes toevoegt aan de voeding, heeft dit een gunstigere invloed op de prestaties. Sportprestaties, die voor een belangrijk deel zijn terug te voeren tot spierprestaties, vereisen in de eerste plaats een in optimale conditie verkerend spierstelsel, dat op de juiste manier moet worden onderhouden. Hier komt een belangrijk scheikundig bij kijken. De voeding die de spieren aan het bloed onttrekken bestaat voor een belangrijk deel uit suikers, vooral druivensuiker, die na de actie tot melkzuur worden verbrand. Dit melkzuur wordt beschouwd als een soort van vermoeidheidsstof die via de bloedbaan overal in het lichaam terecht kan komen, ook in de hersenen. Dit vermoedverschijnsel dient echter niet alleen om het wegspoelen van stofwisselingsproducten te bevorderen, maar ook om rust te geven aan de lichaamscellen. In de sport komt men dan op het zo gehete dode punt. De sportbeoefenaar, mens of dier, raakt dan volledig uitgeput en dreigt in elkaar te zakken, maar ervaren sportlieden weten dat punt overwonnen kan worden. Het is een kwestie van reserve-energie vrij te maken. In de sportfysiologie is het belangrijkste dus eigenlijk om dit punt te kunnen overwinnen. Maar er blijft altijd een moment wanneer de hersenen een einde stellen aan onze inspanningen, louter om het lichaam te beschermen en te behoeden voor een te grote belasting. Nu komen we op het gebied waar doping begint te werken. Doping schakelt namelijk dat alarmsysteem van de hersenen uit, zodat we kunnen volhouden. Maar op dat moment wordt het lichaam enorm veel geweld aangedaan zonder dat er bezwaren gevoeld worden, want bv. pijn, duizeligheid en vermoeidheid zijn uitgeschakeld. Ook de levensnoodzakelijke lichaamsreserves worden zonder waarschuwing opgebruikt, wat meestal leidt tot vergiftigingsverschijnselen. De eerste gevallen van doping waren te vinden vooral in wielrennen en beroepsvoetbal. Het gebruik ervan werd ontdekt doordat de wielrenners of voetballers opeens morsdood neervielen, zonder enige doodsoorzaak. Dit komt natuurlijk doordat de eerste doping nog niet zo gesofistikeerd was en zodoende de sportbeoefenaar zijn volledige reserves verbrandde. Doping heeft ook heel negatieve psychische effecten, zoals verslaving of depressie, omdat de sporter beseft dat hij zonder de doping niet goed genoeg is. De stoffen 4.1 Verboden Stoffen Als we over verboden stoffen praten, dan hebben we het over vijf groepen van verboden stoffen. Die vijf groepen staan op de Doping lijst van het Internationaal Olympisch Comité (IOC). De vijf hoofdgroepen zijn: A. Stimulantia B. Narcotische Analgetica C. Anabole Middelen D. Diuretica E. Peptide hormonen, mimetica en analoge A.Stimulantia Pagina 3 van 10

4 Stimulantia zijn stimulerende middelen die prestatie verhogend kunnen werken. B. Narcotische Analgetica Onder deze groep valt onder ander het gebruik van heroïne en morfine C. Anabole Middelen Bij deze groep hoort ook de welbekende doping Testosteron. D. Diuretica Tot deze groep behoren de vrij onbekende stoffen: E. Peptide hormonen, mimetica en analoge Hieronder vallen de beruchte hormonen: EPO en het groeihormoon, ook Insuline behoort tot deze groep. Wat zijn de belangrijkste doping soorten? 1. Anabolen Steroïden Deze spierversterkende middelen helpen bij de opbouw van de spiermassa en zorgen voor een sneller herstel van het spierweefsel na intensieve trainingen. Dit komt doordat dit middel eiwitten in het lichaam aanmaakt, en spieren voor een groot deel uit eiwitten zijn opgebouwd. Doordat ze voornamelijk worden gebruikt om kracht te ontwikkelen komen ze vooral voor bij krachtsporters (bijv. Gewichtheffen, speerwerpen, kogelstoten en bodybuilders) Omdat anabole steroïden je kracht opleveren, wordt deze dopingsoort vooral door krachtsporters gebruikt, zoals bodybuilders. Er zijn veel risico s aan het gebruik van dit middel. Dit kan leiden tot o.a. de volgende aandoeningen: Leverbeschadiging Toename cholesterol Toename van gevoelens van agressie Nieraandoeningen Kanker Impotentie Clitorisvergroting Vermannelijking bij vrouwen Dit is echter maar een beperkt lijstje, totaal zijn er tientallen aandoeningen die men door het gebruik van dit middel kan oplopen. Belangrijke soorten anabole steroïden zijn: testosteron, nandrolon, closetrol, stanozolol en androsteendion. Pagina 4 van 10

5 2. Amfetaminen Centraal stimulerende middelen die sportlieden gebruiken om het vermoeidheidsgevoel terug te dring en aan zelfvertrouwen te winnen. Amfetamines werken verslavend en het verleggen van de vermoeidheidsgrens kan leiden tot hartklachten. 3. Bètablokkers Middelen die de hartslag vertragen. Bètablokkers worden gebruikt in sporten waar concentratie erg belangrijk is, zoals boogschieten, biljart en de moderne vijfkamp. Bètablokkers kunnen aanleiding geven tot hartklachten en een lage bloeddruk. 4. Bloeddoping Bij bloeddoping wordt bij de sporter voor de inspanning een liter extra bloed toegediend. Dit bloed is zes tot acht weken voor de inspanning afgenomen. Na die tijd heeft het lichaam dat weer zelf aangevuld. Vlak voor de inspanning worden de rode bloedlichaampjes uit het afgenomen bloed gehaald en toegediend, waardoor meer zuurstof kan worden opgenomen. Dit middel kan leiden tot nierbeschadiging, allergische reacties en trombose. Deze soort doping was enige tijd geleden erg populair, bloeddoping kan namelijk niet worden opgespoord. Een ander groot risico is dat het bloed wordt verwisseld met ander bloed, waaroor de sporter kan worden besmet met een ziekte. 5. Courtisane Stimulerende middelen die het uithoudingsvermogen doen toenemen, ontstekingsremmers. Courtisane worden vooral gebruikt in duursporten. Belangrijke aandoeningen die een sporter bij gebruik van courtisane kan oplopen, zijn hoge bloeddruk, diabetes en verlaging van de immuniteit. 6. Diuretica Dit middel kan voor veel doelen worden gebruikt. Ten eerste zijn het waterafdrijvende middelende, die zorgen voor snel gewichtverlies. Dit is vooral het geval bij boksers, zwemmers en vechtsporten. Ook zorgen ze ervoor dat het hart wordt ontlast, het geen betekend dat je minder snel vermoeid raakt. Ook zorgen ze ervoor dat de bloeddruk verlaagd wordt. Ten slotte worden ze ook gebruikt als maskerend middel voor andere dopingmiddelen. Diuretica hebben niet veel bijwerkingen. Ze zorgen alleen voor hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid en een droge mond. Bij langdurig gebruik verdwijnen de laatste twee effecten. De belangrijkste soorten diuretica zijn bumetanide, furosemide, mersalyl, mannitol en chloortalidon. 7. EPO (erythropoiëtine) Een kunstmatige vorm van bloeddoping. Het hormoon bevordert de aanmaak van rode bloedlichaampjes, waardoor de sporter meer zuurstof kan opnemen en een inspanning langer vol kan houden. Het wordt dus vooral gebruikt in duursporten zoals wielrennen en lange afstandslopen. De gevaren die EPO met zich meebrengt zijn bloedverdikking, hartritmestoornissen en hartstilstand. 8. Groeihormonen (hgh) Pagina 5 van 10

6 Groeihormonen hebben een anabole werking, ze verhogen het transport van aminozuren en doen de spiermassa toenemen. Groeihormonen zijn lichaamseigen. Doordat ze sporters vooral veel kracht opleveren worden ze gebruikt in krachtsporten, zoals gewichtheffen en bodybuilding. Groeihormonen hebben gevaarlijke bijeffecten. Ze kunnen er voor zorgen dat je schedel groeit en dat je handen en voeten groter worden. Ook kunnen ze leiden tot hartziekten, artrose, diabetes en kanker. Ondanks al deze nadelen worden groeihormonen toch nog vaak gebruikt. Dat komt doordat groeihormonen niet op spoorbaar zijn. 9. Narcotica Dit verdovende middel werkt op het zenuwstelsel. Ze bezorgen een gevoel van welbehagen en werken als een soort pijnstillers. De bekendste van deze middelen is morfine. Morfine geeft de sporter een gevoel van euforie. Ook heroïne en cocaïne staan op de lijst. Als je deze middelen op het eerst gezicht bekijkt vermoed je niet dat het doping is, het verbetert de prestatie namelijk op zich niet, ze laten je het gevoel van vermoeidheid en pijn vergeten. Bij het gebruik van deze middelen ontstaat het gevaar van verslaving en van ademhalingsstoornissen Cocaïne. 10. Probenecide Dit geneesmiddel is bedoeld voor behandeling van bloedverdikking. Probenecide wordt ook gebruikt om sporen van anabole steroïden te maskeren, zoals gebeurde in de Tour de Franse van 1988 door de Spanjaard Pedro Delgado. In de wielersport wordt al vele jaren veel doping gebruikt. Het bekendste middel in deze sport is EPO. Kun je verslaafd raken aan doping? Je kunt onderscheid maken tussen lichamelijke afhankelijkheid en geestelijke afhankelijk. Je noemt het lichamelijke afhankelijkheid als het lichaam protesteert wanneer met gebruik van een stof wordt gestopt (ontwenningsverschijnselen. Bij een stof zoals alcohol, dat ook op de dopinglijst staat, kan lichamelijke afhankelijkheid optreden. Geestelijke afhankelijkheid houdt in dat de gebruiker steeds sterker naar het middel verlangt en zich eigenlijk niet meer prettig kan voelen zonder dat middel. Dit kan onder meer optreden bij het gebruik van anabole steroa-den. Wanneer iemand stopt met een kuur van anabole steroa-den nemen de prestaties weer af. Iemand kan zo sterk willen verlangen naar het gevoel van prestatieverbetering, dat wordt besloten opnieuw anabolen te gaan gebruiken. Vandaar dat het gebruik ervan in die takken van sport als doping wordt aangemerkt waar het de prestatie daadwerkelijk kan bevorderen. Volgens Amerikaanse onderzoekers, die de levensgeschiedenis van meer dan 200 verslaafden vastlegden, was bijna 10% van deze mensen zijn of haar carrière als opiaatjunkie begonnen als anabolengebruiker. In een soortgelijk onderzoek in 1990 was nog geen 1 procent van de verslaafden in aanraking gekomen Pagina 6 van 10

7 met anabolen. Kennelijk wordt het steeds makkelijker om van de bolensien in ranzig harddrugland terecht te komen. Sommige bollengebruikers raakten uiteindelijk zelfs aan de heroïne! Meer dan 80 % van de verslaafde ex-ballenjongens was via de sportschooldealer in contact gebracht met de verslavende opiaten. Het motief voor deze drastische stap was meestal slaapproblemen die werden veroorzaakt door steroïden Is doping op spoorbaar? 3.1 Te zien? Doping is heel moeilijk op te sporen. Enkel de producten die effectief aan te tonen, kan men opsporen. Meestal gebeurt dit door het aantonen van sporen van doping in de urine. Er zijn dus ook duizenden vormen van doping die men nu nog altijd niet kan aantonen. Dat zijn dan ook wel de meer zeldzame en minder efficiënte soorten van doping. Er zijn in de topsport drie soorten doping: a) wekaminen (o.a. amfetaminen) - b) anabole steroïden (o.a. durabolin, die de aanmaak van spiereiwitten bevorderen) - c) corticosteroïden. Vandaag de dag vermindert het gebruik van wekaminen, maar neemt het gebruik van anabole steroïden enorm toe. Dit komt doordat het gebruik van wekaminen lang na de wedstrijd aan te tonen is en doordat ze meer dan een uur voor de wedstrijd moeten ingenomen worden. Anabole steroïden daartegen kunnen ingenomen worden enkele minuten voor de wedstrijd en dan geen sporen meer nalaat. Zodoende kan het niet ontdekt worden, of alleen als men een test zou doen midden in de wedstrijd. Maar het zijn niet alleen medicijnen die gebruikt worden als doping. Het is nu pas bekend dat men in Oost-Europeaan rode bloedcellen toedient, waardoor de sportprestaties beter worden. Heb je er nog nooit op gelet waarom die turnsters uit het Oostblok altijd zo klein en kinderlijk zijn, hoewel sommigen ouder zijn dan twintig? Wel men heeft ook in het vroegere Rusland en Polen groeiremmers gegeven aan turnsters, waardoor ze een kinderlijke lichaamsbouw kregen, het geen heel gunstig is voor een turnster. Dit kan ook niet aangetoond worden indien het middel professioneel is toegediend. Ook de zwemmers genieten van doping, hoewel genieten. Enkele jaren geleden is er bij Amerikaanse zwemmers ontdekt dat ze anaal lucht in hun darmen spoten, waardoor hun bekken hoger in het water kwam te liggen en daardoor soepeler door het wateroppervlak gleden. Bij gewichtheffers zette men de biceps en andere belangrijke spieren een hele tijd onder spanning, waardoor de spieren trilden en hierdoor krachtiger werkten. Sinds de ontdekking van doping zijn er heel wat wetten vervaardigd i.v.m. het verbieden van dopinggebruik. In België is dopingpraktijk bij sportcompetities verboden in het jaar 1965, wat in vergelijking met andere Westerse landen heel laat is. 3.2 Controles Tegenwoordig worden bij alle grote internationale wedstrijden doping controles gehouden, denk maar aan de Olympische Spelen in Sydney en de Tour de France. Bij de Tour de France is het spektakel rondom de doping affaires met o.a. TVM en Festina inmiddels zo'n happening aan het worden dat de afgelopen Tour de renners van alle ploegen op een bepaald moment er genoeg van hadden en staakten (zie fig. 3.1). Zij waren het zat dat er meer aandacht uitging naar de doping schandalen dan naar de prestaties van de renners Maar ook worden er op kleine schaal doping controles uitgevoerd, deze controles worden gedaan Pagina 7 van 10

8 door het DoCoNed, dat is de Stichting Doping Controle Nederland. Deze controles worden uitgevoerd omdat alle sportbonden een gezonde en eerlijke sportbeoefening in hun tak van de sport wensen. In principe kan iedereen die meedoet aan wedstrijden van een sportbond gecontroleerd worden door het DoCoNed of in het buitenland een andere organisatie. Je kunt zowel binnen als buiten wedstrijdverband worden gecontroleerd. Voor de gebruikers van doping die betrapt worden is er dan een fikse straf van de sportbond waar zij lid van zijn. Of ze ook gerechtelijk vervolgd kunnen worden weet ik niet. Bij het Nederlands Centrum voor Dopingvraagstukken zijn alle verboden stoffen bekend en worden de urinetesten gecontroleerd op doping. Zijn er ook dopingcontroles op minderjarigen? Het verschil meerder- en minderjarigen komt onder andere tot uiting in verschillende rechten en plichten. Ook in de sport is dit onderscheid van belang. Er zijn grote getale minderjarigen die sport beoefenen in club- en/of verenigingsverband. Belangrijk hierbij is de constatering dat de minderjarige sporters zich evenals de meerderjarige sporters moeten houden aan het dopingverbod van de sportbond. Voorts zullen alle sporters zich moeten onderwerpen aan de, in het kader van het toezicht op de naleving van het dopingverbod, uit te voeren dopingcontroles. In verband met de uit het civiele recht voortvloeiende handelingsonbekwaamheid van minderjarigen is het raadzaam expliciete of impliciete toestemming van de ouders/verzorgers te verkrijgen Wat zijn de straffen voor het gebruik van doping? De sporter die wegens dopinggebruik wordt bestraft, wordt uit de uitslag van de desbetreffende wedstrijd verwijderd, moet eventueel prijzengeld inleveren en wacht bovendien een schorsing die hem van deelname aan andere wedstrijden uitsluit. Wanneer de op doping betrapte sporter van een team deel uitmaakt, kan ook dat team bestraft worden. Onder meer internationale hockeyfederatie (FIVB) en de internationale hockeyfederatie (FIH) kennen bepalingen om de uitslag van een wedstrijd te veranderen of een team uit een toernooi te verwijderen wanneer een enkele sporter op doping is betrapt. Het IOC maakt in zijn aanbevelingen voor de duur van schorsingen onderscheid tussen enerzijds het gebruik van efedrine, fenylpropanolamine, pseudo efedrine, cafeïne, strychnine en verwante stoffen (categorie 1) en anderzijds de andere verboden farmacologische groepen en methoden (categorie 2). Wanneer (overmatig) gebruik van een middel uit groep 1 is vastgesteld, beveelt het IOC de volgende schorsingen aan: - Maximaal drie jaar na de eerste overtreding; - Twee jaar na de tweede overtreding; - Levenslang na de derde overtreding; Voor categorie 2 hanteert het IOC de volgende normen: - Twee jaar na de eerst overtreding; - Levenslang na de tweede overtreding; Pagina 8 van 10

9 Het staat de internationale sportfederaties vrij zwaardere en aanvullende straffen op leggen. Sommige organisaties kennen als strafmaat bijvoorbeeld een schorsing van vier jaar bij de eerste overtreding in categorie 2. Het staat de internationale sportfederaties vrij zwaardere en aanvullende straffen op te leggen. Sommige organisaties kennen als strafmaat bijvoorbeeld een schorsing van vier jaar bij de eerste overtreding in categorie 2. Wetten In Nederland zijn voor doping geen speciale wetten maar wel 2 wetten waarbij je doping kunt betrekken namelijk: Opiumwet Wet op de geneesmiddelenvoorziening De opiumwet is in 1928 ingegaan en heeft haar bestaan vooral te danken aan de overwegingen van internationaal belang. In november 1976 werd de opiumwet aangepast, er werd nu onderscheid aangebracht tussen de vrij onschuldige hennepproducten en aan de andere kant de drugs met onverantwoord. Dit betekent dat het gebruik van hennepproducten niet meer als misdrijf maar als overtreding wordt gezien De opiumwet heeft ook een lijst waarop verboden middelen staan. De wet op de geneesmiddelenvoorziening heeft de bedoeling om doping te bestrijden. Veel geneesmiddelen vallen onder deze wet, die het vrij gebruik van deze niet meet toestaat. Ze mogen alleen op recept verstrekt worden. Ook mogen ze alleen in de apotheek aanwezig zijn, elders is de aanwezigheid niet toegestaan en dit betekent een overtreding van de wet. Heeft de sporter ook rechten en plichten? Een sporter heeft ook zijn rechten en plichten tijdens zo n dopingcontrole. Het is belangrijk om te weten wat je rechten en plichten in een situatie zijn, daarom heb ik de rechten en plichten bij de dopingcontroles nog eens op een rijtje gezet: Rechten van de sporter Je kunt alles vragen met betrekking tot de dopingcontroleprocedure. Als je vragen hebt, kun je die in de daarvoor speciale ruimte op het dopingcontroleformulier vermelden. Je mag een begeleider, en zonodig een tolk meenemen tijdens je controle. Plichten van de sporter Je moet op de hoogte zijn van de dopingcontroleprocedure, en je moet de regels daarvan aanvaarden en volgen. Je moet zelf alle stappen controleren totdat de controle is afgelopen. Je moet het dopingcontroleformulier ondertekenen. Pagina 9 van 10

10 Deze gegevens worden allemaal vertrouwelijk behandeld. Ik ben tot de conclusie gekomen dat het gebruiken van doping veel gevolgen kan hebben. Het gebruiken van doping heeft meer nadelen dan voordelen.bijvoorbeeld als een sporter doping gebruikt dan kan hij beter presteren en de wedstrijd winnen, maar is dat wel eerlijk tegen over je tegenstander? En tegen over jezelf? Nee, dat is het zeker niet want eigenlijk speel je oneerlijk. Er zijn verschillende soorten doping. En ze hebben allemaal andere bewerkingen als je anabolen steroïden gebruikt dan heb je risico dat je lever beschadigd wordt en dat je kanker krijgt. Als je amfetaminen en bètablokkers dan heb je de kans op lage bloeddruk en hartklachten. Aan amfetaminen en narcotica verslaafd aan raken. Als de sporter bloeddoping gebruikt dan kan deze niet opgespoord worden dat is het voordeel van de sporter maar het nadeel daarvan is dat het bloed wordt verwisseld met een andere bloed, waardoor de sporter besmet kan worden met een ziekte. Wat ook een nadeel is aan het gebruiken van doping is dat je er verslaafd aan kunt raken. Zo wel lichamelijk als geestelijk. Bij lichamelijk verslaafde kan je zeggen dat het lichaam afhankelijk is als de sporter moet presteren dan wil de sporter die middel weer gebruiken omdat hij voelt dat hij die middel nodig heeft om te presteren. Bij geestelijk verslaafde is dat de sporter sterk naar het middel verlangt en hij voelt zich niet meer prettig zonder dat middel. Ik ben tot de conclusie gekomen dat het gebruiken van doping geen nut heeft want je hebt veel gevolgen die niet goed zijn voor je gezondheid. Pagina 10 van 10

5,3. Werkstuk door een scholier 1282 woorden 6 maart keer beoordeeld. Inleiding:

5,3. Werkstuk door een scholier 1282 woorden 6 maart keer beoordeeld. Inleiding: Werkstuk door een scholier 1282 woorden 6 maart 2002 5,3 49 keer beoordeeld Vak LO Inleiding: Mijn probleemstelling is heeft het nou echt zin om doping te gebruiken, omdat ik iets meer wilde weten over

Nadere informatie

Werkstuk door W woorden 25 mei keer beoordeeld. Het gebruik van stimulerende middelen binnen de sport

Werkstuk door W woorden 25 mei keer beoordeeld. Het gebruik van stimulerende middelen binnen de sport Werkstuk door W. 2027 woorden 25 mei 2001 7 111 keer beoordeeld Vak LO Het gebruik van stimulerende middelen binnen de sport Voorwoord: Ik heb gekozen voor dit onderwerp omdat ikzelf ook fitness, en dan

Nadere informatie

Maar doping word niet alleen nu veel gebruikt maar vroeger ook al in bijvoorbeeld bij wielrennen.

Maar doping word niet alleen nu veel gebruikt maar vroeger ook al in bijvoorbeeld bij wielrennen. Werkstuk door een scholier 2144 woorden 7 februari 2002 6,4 87 keer beoordeeld Vak LO Inleiding: Ik heb gekozen voor een werkstuk over doping omdat ik het heel slecht vind als je het gebruikt en omdat

Nadere informatie

Werkstuk LO Doping in de topsport

Werkstuk LO Doping in de topsport Werkstuk LO Doping in de topsport Werkstuk door een scholier 1741 woorden 28 mei 2002 6 184 keer beoordeeld Vak LO DOPING IN DE TOPSPORT 1. WAT IS DOPING? Doping is een verzamelnaam voor stoffen die ervoor

Nadere informatie

6,5. Werkstuk door een scholier 2692 woorden 27 april keer beoordeeld. Nederlands. 1. Waar komt het woord doping vandaan?

6,5. Werkstuk door een scholier 2692 woorden 27 april keer beoordeeld. Nederlands. 1. Waar komt het woord doping vandaan? Werkstuk door een scholier 2692 woorden 27 april 2005 6,5 454 keer beoordeeld Vak Nederlands 1. Waar komt het woord doping vandaan? Het woord doping is afkomstig uit Engeland. Ze dachten dat de kaffers

Nadere informatie

Inleiding. Onderzoek hiernaar heb ik gedaan aan de hand van een hoofdvraag. Deze luidt als volgt:

Inleiding. Onderzoek hiernaar heb ik gedaan aan de hand van een hoofdvraag. Deze luidt als volgt: Sectorwerkstuk door een scholier 3291 woorden 3 juli 2012 6 65 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn Inleiding Dit is een sectorwerkstuk voor het profiel Zorg en Welzijn. Als onderwerp hiervoor is doping

Nadere informatie

Ik heb het onderwerp Doping in de Sport gekozen, dit heeft te maken met Sport en gezondheid.

Ik heb het onderwerp Doping in de Sport gekozen, dit heeft te maken met Sport en gezondheid. Werkstuk door een scholier 2726 woorden 23 mei 2001 6.8 343 keer beoordeeld Vak LO Inleiding Dit werkstuk moet ik maken omdat ik gedurende 6 maanden niet in staat ben geweest om mee te gymmen. Het werkstuk

Nadere informatie

Scriptie Biologie Doping in de sport

Scriptie Biologie Doping in de sport Scriptie Biologie Doping in de sport Scriptie door I. 1743 woorden 11 januari 2016 0 keer beoordeeld Vak Biologie Voorwoord Voor het vak Biologie moesten wij een werkstuk maken. Die wordt verzorgd door

Nadere informatie

Samenvatting LO Bewegen en Samenleving

Samenvatting LO Bewegen en Samenleving Samenvatting LO Bewegen en Samenleving Samenvatting door H. 1075 woorden 16 januari 2013 3,3 5 keer beoordeeld Vak LO Bewegen en Samenleving Wat moet je weten? - Welke takken van sport en welke bewegingsvormen

Nadere informatie

Het is dus een aandoening van de knie, waarbij het kraakbeen aan de achterzijde van de knieschijf beschadigd is.

Het is dus een aandoening van de knie, waarbij het kraakbeen aan de achterzijde van de knieschijf beschadigd is. Verslag door Ilse 2668 woorden 14 mei 2017 1 2 keer beoordeeld Vak LO Wie ben ik? Ik ben Ilse Hielkema. Ik ben 16 jaar oud en woon in Dronrijp. Verder vind ik DIY s erg leuk en probeer ook veel DIY s van

Nadere informatie

7,6. Werkstuk door een scholier 2195 woorden 10 juli keer beoordeeld. Inleiding

7,6. Werkstuk door een scholier 2195 woorden 10 juli keer beoordeeld. Inleiding Werkstuk door een scholier 2195 woorden 10 juli 2001 7,6 178 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding In deze tijd wordt er veel gesproken over doping. Er zijn heel wat gevallen van doping bekend in de topsport.

Nadere informatie

A1: Beschrijf 3 situaties waarin het even minder goed gesteld was met je lichamelijke en /of psychische gezondheid. Geef een verklaring.

A1: Beschrijf 3 situaties waarin het even minder goed gesteld was met je lichamelijke en /of psychische gezondheid. Geef een verklaring. Boekverslag door L. 1719 woorden 16 mei 2003 6.4 37 keer beoordeeld Vak LO Inhoudsopgave opdracht A opdracht C opdracht E Bronvermelding Bronvermelding: - voorplaat HEB IK VAN DE SITE WWW.MEDIATHEEK/THINKQUEST.NL

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Sport en Doping

Werkstuk Biologie Sport en Doping Werkstuk Biologie Sport en Doping Werkstuk door een scholier 3968 woorden 22 mei 2001 6,6 202 keer beoordeeld Vak Biologie Sport & Doping Voorwoord In deze tijd wordt er veel gesproken over doping. Er

Nadere informatie

Wat is doping? (I) Herkomst van de uitdrukking. "Doop" (Nederlands) (18 de eeuw): Zuid-Afrikaanse drank

Wat is doping? (I) Herkomst van de uitdrukking. Doop (Nederlands) (18 de eeuw): Zuid-Afrikaanse drank 1 Wat is doping? (I) Herkomst van de uitdrukking "Doop" (Nederlands) (18 de eeuw): Zuid-Afrikaanse drank "Dope" 1889 de eerste keer vermeld in een Engels woordenboek "Doping" (Internationaal) 2 Wat is

Nadere informatie

SPORT EN DOPING. Scholengemeenschap Houtland Schooljaar 2000-2001 Sint-Jozefsinstituut College TORHOUT

SPORT EN DOPING. Scholengemeenschap Houtland Schooljaar 2000-2001 Sint-Jozefsinstituut College TORHOUT Scholengemeenschap Houtland Schooljaar 2000-2001 Sint-Jozefsinstituut College TORHOUT SPORT EN DOPING Steven Werbrouck Klas 601 - nr. 27 Wiskunde-Wetenschappen Inhoudstafel Inleiding 1. Een mogelijke definitie

Nadere informatie

6,7. Werkstuk door een scholier 6233 woorden 5 maart keer beoordeeld. Maatschappijleer. Indeling: Inleiding. Wat is doping?

6,7. Werkstuk door een scholier 6233 woorden 5 maart keer beoordeeld. Maatschappijleer. Indeling: Inleiding. Wat is doping? Werkstuk door een scholier 6233 woorden 5 maart 2005 6,7 73 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Indeling: Inleiding Wat is doping? Wat doet doping met het lichaam? Wat zijn de belangrijkste soorten doping?

Nadere informatie

Gids voor een dopingvrije sportbeoefening bij breedtesporters

Gids voor een dopingvrije sportbeoefening bij breedtesporters Gids voor een dopingvrije sportbeoefening bij breedtesporters 1 Inhoud Deel 1: Inleiding Deel 2: Dopingcontroles: wie, wanneer, hoe? Deel 3: Je verantwoordelijkheid als sporter Deel 4: Wat is doping? Deel

Nadere informatie

(Hier is een klein plaatje van de wietplant waar de wiet, die o.a. gerookt wordt, van wordt geplukt.)

(Hier is een klein plaatje van de wietplant waar de wiet, die o.a. gerookt wordt, van wordt geplukt.) Werkstuk door een scholier 1985 woorden 8 januari 2002 5,8 150 keer beoordeeld Vak Verzorging 1: Weet hoe the werkt Hoe kan drugs gebruikt worden? *Bij het blowen gebruik je meestal hasj of wiet. Hasj

Nadere informatie

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet. Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker

Nadere informatie

SPORT zijn alle georganiseerde bewegingsactiviteiten die gerelateerd zijn aan bepaalde doelen.

SPORT zijn alle georganiseerde bewegingsactiviteiten die gerelateerd zijn aan bepaalde doelen. Samenvatting door J. 1037 woorden 8 februari 2017 6,8 30 keer beoordeeld Vak Methode Bewegen, Sport en Maatschappij Be Sports Minded BEWEGEN zijn alle ongeorganiseerde (niet club/vereniging) bewegingsactiviteiten.

Nadere informatie

Presentatie Drugs op het werk Spreker Saskia Schluter Datum 04-2015

Presentatie Drugs op het werk Spreker Saskia Schluter Datum 04-2015 Presentatie Drugs op het werk Spreker Saskia Schluter Datum 04-2015 Controle Onlangs is door een grote opdrachtgever van STAR OGP een drugscontrole gehouden onder alle aanwezigen (dus medewerkers van diverse

Nadere informatie

Dutch. 1 Vraag: Ik ben altijd zelf verantwoordelijk voor wat ik slik, injecteer of op andere wijze toedien aan mijn lichaam.

Dutch. 1 Vraag: Ik ben altijd zelf verantwoordelijk voor wat ik slik, injecteer of op andere wijze toedien aan mijn lichaam. Dutch 1 Vraag: Ik ben altijd zelf verantwoordelijk voor wat ik slik, injecteer of op andere wijze toedien aan mijn lichaam. Antwoord: Waar Alle sporters zouden zich proactief moeten opstellen in het stellen

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Dopinggebruik in de topsport

Werkstuk Levensbeschouwing Dopinggebruik in de topsport Werkstuk Levensbeschouwing Dopinggebruik in de topsport Werkstuk door een scholier 5431 woorden 29 maart 2004 6,5 142 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 Inleiding In de inleiding van dit

Nadere informatie

Samenvatting. Adviesaanvraag

Samenvatting. Adviesaanvraag Samenvatting Adviesaanvraag De afgelopen jaren is uit rapportages van het voormalige Nederlands Centrum voor Dopingvraagstukken (NeCeDo) en de daarna opgerichte Dopingautoriteit gebleken dat in ons land

Nadere informatie

NEDERLANDS INSTRUCTIE. Doelen. Instructie van de les. Verwerking. Afsluiting (5 minuten)

NEDERLANDS INSTRUCTIE. Doelen. Instructie van de les. Verwerking. Afsluiting (5 minuten) 5 2018 NEDERLANDS INSTRUCTIE Doelen Nederlands - Uw leerlingen leren antwoorden op vragen in de tekst te vinden en kunnen de zinnen in de tekst onderstrepen waarin zij het antwoord lezen. Burgerschap Uw

Nadere informatie

Dopingcontrole: hoe? Onbewust dopinggebruik vermijden!

Dopingcontrole: hoe? Onbewust dopinggebruik vermijden! Dopingcontrole: hoe? Onbewust dopinggebruik vermijden! Dr. Hans Cooman NADO Vlaanderen www.antidoping.vlaanderen info@nado.vlaanderen Dopingcontrole Waarom? Wanneer? Wie controleert? Wie wordt gecontroleerd?

Nadere informatie

5,7. Werkstuk door een scholier 3159 woorden 27 mei keer beoordeeld. In dit verslag staan twee hoofdvragen centraal:

5,7. Werkstuk door een scholier 3159 woorden 27 mei keer beoordeeld. In dit verslag staan twee hoofdvragen centraal: Werkstuk door een scholier 3159 woorden 27 mei 2002 5,7 48 keer beoordeeld Vak ANW In dit verslag staan twee hoofdvragen centraal: Wat zijn de oorzaken van dopinggebruik? Wat zijn de gevolgen van dopinggebruik?

Nadere informatie

Werkstuk LO Bewegen en gezondheid

Werkstuk LO Bewegen en gezondheid Werkstuk LO Bewegen en gezondheid Werkstuk door een scholier 3689 woorden 28 februari 2006 6,3 74 keer beoordeeld Vak LO Inhoudsopgave Voorwoord Invloed van sport en bewegen op de lichamelijke en geestelijke

Nadere informatie

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4 Gezonde voeding 1 INLEIDING Thema 3 hoofdstuk Gezonde voeding blz. 149 Onderwerpen: -Persoonlijke verschillen -Voeding en levensfasen -Voedingsmiddelen en voedingsstoffen -Richtlijnen

Nadere informatie

6,1. Werkstuk door een scholier 1948 woorden 6 maart keer beoordeeld. Drugs, wat, hoe en waarom? Wat iedereen over drugs zou moeten weten:

6,1. Werkstuk door een scholier 1948 woorden 6 maart keer beoordeeld. Drugs, wat, hoe en waarom? Wat iedereen over drugs zou moeten weten: Werkstuk door een scholier 1948 woorden 6 maart 2000 6,1 367 keer beoordeeld Vak Biologie Drugs, wat, hoe en waarom? Wat iedereen over drugs zou moeten weten: Veel mensen zijn bang voor drugs. Dat is jammer.

Nadere informatie

KALMEER- EN SLAAPMIDDELEN DE AFBOUW

KALMEER- EN SLAAPMIDDELEN DE AFBOUW KALMEER- EN SLAAPMIDDELEN DE AFBOUW Ik wil stoppen met slaapmiddelen In het kort Een goede voorbereiding maakt stoppen met slaapmiddelen makkelijker. Uw huisarts helpt u graag bij het stoppen. Als u stopt,

Nadere informatie

Prednison bij nieraandoeningen

Prednison bij nieraandoeningen Prednison bij nieraandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel prednison te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft u na het lezen

Nadere informatie

Doping. 1. Inleiding: 2. Wat is doping?

Doping. 1. Inleiding: 2. Wat is doping? Doping 1. Inleiding: Een dopingovertreding zorgt voor veel ophef op de televisie en in de kranten. Vooral wanneer het een bekende topsporter betreft die veel (gouden) medailles gewonnen heeft. Het lijkt

Nadere informatie

INFORMATIE OVER PREDNISON CORTICOSTEROÏDEN FRANCISCUS VLIETLAND

INFORMATIE OVER PREDNISON CORTICOSTEROÏDEN FRANCISCUS VLIETLAND INFORMATIE OVER PREDNISON CORTICOSTEROÏDEN FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw reumatoloog heeft u een ziekteremmend medicijn voorgeschreven voor de behandeling van uw reumatische aandoening. Om dit medicijn

Nadere informatie

Dopingbestrijding in Vlaanderen

Dopingbestrijding in Vlaanderen Dopingbestrijding in Vlaanderen Dr. Hans Cooman Eupen, 30 september 2006 Basisprincipe de gezondheid van de sporter moet beschermd worden en elke sporter moet met gelijke wapens kunnen strijden Het huidig

Nadere informatie

Prednison (corticosteroïden)

Prednison (corticosteroïden) Prednison (corticosteroïden) Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis www.mdlcentrum.nl Uw MDL-arts (maag-, darm- en leverarts) heeft u Prednison voorgeschreven

Nadere informatie

Diabetes mellitus. De behandeling van diabetes mellitus

Diabetes mellitus. De behandeling van diabetes mellitus Diabetes mellitus Diabetes mellitus (suikerziekte) is een ziekte van de stofwisseling; hierbij zit er te veel glucose in het bloed Dat kan twee oorzaken hebben: bil type 1 diabetes maakt het lichaam niet

Nadere informatie

VERANDERINGEN? Hart en bloedvaten. In de zwangerschap wordt er meer bloed aangemaakt en moet het hart harder rond pompen. Dit op zich heeft weinig

VERANDERINGEN? Hart en bloedvaten. In de zwangerschap wordt er meer bloed aangemaakt en moet het hart harder rond pompen. Dit op zich heeft weinig SUCCES VAN EEN LES: Veilig en effectief trainen onder begeleiding Samen trainen, wat motiverend werkt Een goede, positieve en enthousiaste coach Gevarieerde en gepaste muziek die zorgt voor motivatie en

Nadere informatie

MELATONINE. Het natuurlijke slaapmiddel

MELATONINE. Het natuurlijke slaapmiddel MELATONINE Het natuurlijke slaapmiddel Wat is Melatonine Melatonine is een hormoon dat in de pijnappelklier (epifyse) geproduceerd wordt uit serotonine (neurotransmitter betrokken bij stemming en pijn)

Nadere informatie

Prednison bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum

Prednison bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum Prednison bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar Inleiding De maag-darm-leverarts (MDL-arts) heeft samen met u besloten om u te behandelen met Prednison. In deze

Nadere informatie

Prednison, prednisolon (corticosteroïden)

Prednison, prednisolon (corticosteroïden) Prednison, prednisolon (corticosteroïden) Uw behandelend arts heeft u prednison voorgeschreven. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan

Nadere informatie

INSTELLEN VAN EEN BEHANDELING MET BETABLOKKERS 5

INSTELLEN VAN EEN BEHANDELING MET BETABLOKKERS 5 WAT IS HARTFALEN? 3 WAT VOELT U ALS U AAN HARTFALEN LIJDT? 3 WAT DOET UW ARTS OM UW ZIEKTE TE BEHANDELEN? 4 Controle van de symptomen4 De verdere evolutie van de ziekte voorkomen 4 INSTELLEN VAN EEN BEHANDELING

Nadere informatie

Koersen op een schone sport

Koersen op een schone sport Koersen op een schone sport Workshop voor verenigingen Op 17 juni 2013 presenteerde de Commissie Anti-Doping Aanpak (Commissie Sorgdrager) haar eindrapport Meedoen of stoppen. De conclusie: het wegwielrennen

Nadere informatie

Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa)

Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa) Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa) Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van prednison/ prednisolon. In

Nadere informatie

Kennisquiz cannabis. 7. Wat is CBD? A. hetzelfde als THC B. Cannabis Bepalings Dosis C. Cannabidiol

Kennisquiz cannabis. 7. Wat is CBD? A. hetzelfde als THC B. Cannabis Bepalings Dosis C. Cannabidiol Kennisquiz Cannabis Weet u welke klachten het gevolg kunnen zijn van cannabisgebruik? Test uw eigen kennis door de antwoorden te omcirkelen. Aan het einde van de quiz geven we de juiste antwoorden en de

Nadere informatie

Praktische opdracht NLT Doping in de sport

Praktische opdracht NLT Doping in de sport Praktische opdracht NLT Doping in de sport Praktische-opdracht door een scholier 4022 woorden 17 juni 2011 6,4 19 keer beoordeeld Vak NLT Inhoud: Deel: Hoofdstukken: Bladzijdes: Inleiding: Waar ligt de

Nadere informatie

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker Kanker Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat veel mensen niet weten wat kanker precies inhoud en ik zelf er ook meer van wil weten omdat mijn oma er in de zomervakantie aan gestorven is. Dat je

Nadere informatie

Onco-Move. Bewegen tijdens chemotherapie

Onco-Move. Bewegen tijdens chemotherapie Onco-Move Bewegen tijdens chemotherapie Introductie De behandeling van kanker, in het bijzonder de chemotherapie en/of radiotherapie, kan aanleiding zijn tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Het gebruik van morfine en veel voorkomende vragen

Het gebruik van morfine en veel voorkomende vragen Het gebruik van morfine en veel voorkomende vragen Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2015 pavo 0437 Inleiding Uw arts heeft u morfineachtige pijnstillers (zie tabel) voorgeschreven tegen de pijn. Deze

Nadere informatie

Gebruik van morfine en andere opioïden

Gebruik van morfine en andere opioïden Gebruik van morfine en andere opioïden En veelvoorkomende vragen Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Uw arts heeft u morfineachtige pijnstillers voorgeschreven

Nadere informatie

Maag-, darm- en leverziekten

Maag-, darm- en leverziekten Afdeling: Onderwerp: Maag-, darm- en leverziekten Prednison bij ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa Inleiding De maag-darm-leverarts (MDL-arts) heeft samen met u besloten om u te behandelen met Prednison.

Nadere informatie

Alcoholintoxicatie 1

Alcoholintoxicatie 1 Alcoholintoxicatie 1 Je hebt teveel alcohol gedronken en dit heeft dusdanige effecten op je lichaam gehad dat een opname in het ziekenhuis noodzakelijk was. Doordat je teveel gedronken hebt kan er van

Nadere informatie

Anesthesie bij een nier of (nier) pancreas transplantatie

Anesthesie bij een nier of (nier) pancreas transplantatie Anesthesie bij een nier of (nier) pancreas transplantatie De zorg voor u rondom de operatie Inleiding U krijgt binnenkort een oproep voor de nier- of (nier)pancreastransplantatie, waarbij het nodig is

Nadere informatie

Drugspreventie-beleid

Drugspreventie-beleid Lommel United stelt zich tot doel om voetballers professioneel op te leiden. In kwaliteitsvolle omstandigheden en in een gezonde competitieve én aangenaam constructieve geest wil Lommel United zoveel mogelijk

Nadere informatie

S.I.O.S. Sjoerd indoor outdoor Sports. Sportbegeleiding, Personal trainer, Groepstrainingen,Sportmassage Blessure preventie Tel.

S.I.O.S. Sjoerd indoor outdoor Sports. Sportbegeleiding, Personal trainer, Groepstrainingen,Sportmassage Blessure preventie Tel. Sports Intake-formulier Personal Training Het intake formulier geeft uw persoonlijke trainer een beeld van uw fysieke capaciteiten en zo nodig medische achtergrond. Hierbij worden er een aantal persoonlijke

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Drugs

Werkstuk Biologie Drugs Werkstuk Biologie Drugs Werkstuk door een scholier 1868 woorden 22 april 2001 7,3 252 keer beoordeeld Vak Biologie Drugs -Wat zijn drugs? -Verschillende soorten drugs: -Hasj en weed -Paddo s -Ecodrugs,

Nadere informatie

Parantee vzw p/a Huis van de Sport Zuiderlaan 13 B-9000 Gent T 09 243 11 70 info@parantee.be www.parantee.be www.facebook.com/parantee BE TOP BOEKJE

Parantee vzw p/a Huis van de Sport Zuiderlaan 13 B-9000 Gent T 09 243 11 70 info@parantee.be www.parantee.be www.facebook.com/parantee BE TOP BOEKJE Parantee vzw p/a Huis van de Sport Zuiderlaan 13 B-9000 Gent T 09 243 11 70 info@parantee.be www.parantee.be www.facebook.com/parantee BE TOP BOEKJE 17/10/2015 Beste atleet Het BE TOP boekje is je persoonlijk

Nadere informatie

BIJWERKINGEN WAT KAN DE APOTHEKER VOOR MIJ DOEN MEER KANS OP BIJWERKINGEN VEEL VOOR- KOMENDE BIJWERKINGEN WISSELWERKING

BIJWERKINGEN WAT KAN DE APOTHEKER VOOR MIJ DOEN MEER KANS OP BIJWERKINGEN VEEL VOOR- KOMENDE BIJWERKINGEN WISSELWERKING BIJWERKINGEN WAT KAN DE APOTHEKER VOOR MIJ DOEN MEER KANS OP BIJWERKINGEN VEEL VOOR- KOMENDE BIJWERKINGEN WISSELWERKING TUSSEN MEDICIJNEN CONTROLE MEDICIJNEN DOOR DE OVERHEID BIJWERKINGEN MELDEN BIJSLUITER

Nadere informatie

6,5. Werkstuk door een scholier 4115 woorden 7 januari keer beoordeeld. Sport en doping

6,5. Werkstuk door een scholier 4115 woorden 7 januari keer beoordeeld. Sport en doping Werkstuk door een scholier 4115 woorden 7 januari 2009 6,5 23 keer beoordeeld Vak LO Sport en doping Sport en doping lijken bij elkaar te horen. Wat de tegenstanders van dopinggebruik ook proberen, steeds

Nadere informatie

Junioren KBWB/WBV No needle policy & antidopingbeleid

Junioren KBWB/WBV No needle policy & antidopingbeleid No needle policy & antidopingbeleid Deel 1: NO NEEDLE policy Junioren KBWB /WBV 2013 No Needle Policy Standpunt Federatie = standpunt UCI = NO NEEDLE policy JunioreJunioren KBWB/WBV 2013 No Needle Policy

Nadere informatie

Domino-effect. Gevolgen van diabetes

Domino-effect. Gevolgen van diabetes Domino-effect Het gevaar van complicaties is dat ze pas na jaren optreden. Bovendien heeft diabetes een domino-effect. Vanaf dat je één aandoening hebt, zijn deze een trigger voor meerdere aandoeningen.

Nadere informatie

Deel 1: tijd om na te denken

Deel 1: tijd om na te denken Je rookgedrag veranderen Deel 1: tijd om na te denken Dit boekje wil je doen stilstaan bij je rookgedrag. De bedoeling is niet meteen dat je je rookgedrag gaat veranderen. Doel is na te denken over hoe

Nadere informatie

Werkstuk Nederlands Drugs

Werkstuk Nederlands Drugs Werkstuk Nederlands Drugs Werkstuk door een scholier 1954 woorden 27 mei 2008 5,8 36 keer beoordeeld Vak Nederlands Inhoudsopgave - Blz. 3. Voorwoord/Inleiding, - Blz. 3. Taakverdeling, - Blz. 4&5. Hoofdstuk

Nadere informatie

Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Prednison (corticosteroïden)

Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Prednison (corticosteroïden) Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Prednison (corticosteroïden) Maag-, Darm- en Leverziekten IJsselland Ziekenhuis Uw MDL-arts (maag-, darm- en leverarts) heeft u Prednison voorgeschreven

Nadere informatie

Sportief bewegen na kanker. Kanker

Sportief bewegen na kanker. Kanker Sportief bewegen na kanker Kanker Sportief bewegen na kanker...................................... Bewegen: goed en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid en is nog

Nadere informatie

Morfine Feiten en fabels. Apotheek

Morfine Feiten en fabels. Apotheek 00 Morfine Feiten en fabels Apotheek In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige pijnstillers of opioïden worden genoemd. Inleiding

Nadere informatie

Hoe werkt ons lichaam? Waarom water drinken? Vocht vasthouden Puur water Tips bij water drinken Vragen

Hoe werkt ons lichaam? Waarom water drinken? Vocht vasthouden Puur water Tips bij water drinken Vragen Water 1 Onderwerpen Hoe werkt ons lichaam? Waarom water drinken? Vocht vasthouden Puur water Tips bij water drinken Vragen 2 Hoe werkt ons lichaam? Belangrijkste functie van de nieren/bijnieren: - filteren

Nadere informatie

Sporten. met diabetes

Sporten. met diabetes Sporten met diabetes Waarom sporten? Lichaamsbeweging hoort bij een gezond leven en type 1 diabetes hebben mag je niet beletten om te sporten. Jongeren met type 1 diabetes mogen blijven sporten. Trouwens,

Nadere informatie

Oktober De invloed en toekomst van dopinggebruik in de professionele wielersport. Carlo Kop

Oktober De invloed en toekomst van dopinggebruik in de professionele wielersport. Carlo Kop Oktober 2011 De invloed en toekomst van dopinggebruik in de professionele wielersport Carlo Kop 1 Inhoud Vooraf... Error! Bookmark not defined. Samenvatting... 4 Hoofdstuk 1... 5 1.1 Wat is doping... 5

Nadere informatie

Grenzen aan het verbeteren van sportprestaties Prof. Dr. Harm Kuipers Universiteit Maastricht Waar komt interesse in grenzen van menselijk kunnen vandaan? Vroeger topschaatser Raakte gefascineerd door

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer Drugs

Werkstuk Maatschappijleer Drugs Werkstuk Maatschappijleer Drugs Werkstuk door een scholier 2083 woorden 8 maart 2006 4,9 54 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Inleiding 3 Soorten drugs 4 Softdrugs 4 Harddrugs

Nadere informatie

COMPLICATIES Lange termijn complicaties Complicaties van de ogen (retinopathie) Complicaties van de nieren (nefropathie)

COMPLICATIES Lange termijn complicaties Complicaties van de ogen (retinopathie) Complicaties van de nieren (nefropathie) COMPLICATIES Lange termijn complicaties Wanneer u al een lange tijd diabetes heeft, kunnen er complicaties optreden. Deze treden zeker niet bij alle mensen met diabetes in dezelfde mate op. Waarom deze

Nadere informatie

Gezonde Leefstijl: Alcohol

Gezonde Leefstijl: Alcohol Gezonde Leefstijl: Alcohol 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Alcohol in je lichaam Ziektes door Alcohol Alcohol in de praktijk Alcohol en overgewicht Tips Alcoholgebruik Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Ruim

Nadere informatie

Inspanningsfysiologie. Energiesystemen. Fosfaatpool. Hoofdstuk 5. 1. Fosfaatpool 2. Melkzuursysteem 3. Zuurstofsysteem

Inspanningsfysiologie. Energiesystemen. Fosfaatpool. Hoofdstuk 5. 1. Fosfaatpool 2. Melkzuursysteem 3. Zuurstofsysteem Inspanningsfysiologie Hoofdstuk 5 Energiesystemen 1. Fosfaatpool 2. Melkzuursysteem 3. Zuurstofsysteem Fosfaatpool Anaërobe alactische systeem Energierijke fosfaatverbindingen in de cel Voorraad ATP en

Nadere informatie

BEWEGEN BIJ KANKER 17041

BEWEGEN BIJ KANKER 17041 BEWEGEN BIJ KANKER 17041 Inleiding De ziekte kanker, maar ook de behandeling, zoals chemotherapie, operatie, bestraling en hormonale therapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Dopingvoorlichting waterpolo junioren 1

Dopingvoorlichting waterpolo junioren 1 Dopingvoorlichting waterpolo junioren 1 Michael Tollenaar ism Rik van der Kolk Bondsarts KNZB 16 december 2006 Hoofdpijn Wat neem je dan? Paracetamol Ibuprofuen Aspirine Morfine Niks Astma Wat neem je

Nadere informatie

Voeding voor die gene die weet dat er altijd wat te verbeteren valt. Healthy Active Lifestyle

Voeding voor die gene die weet dat er altijd wat te verbeteren valt. Healthy Active Lifestyle Voeding voor die gene die weet dat er altijd wat te verbeteren valt Feiten over Herbalife Sinds 1980 Weight loss Vereenvoudigen gezonde (sport)voeding Toonaangevend en vernieuwend Beursnotering NYSE (code

Nadere informatie

Prednison of Prednisolon

Prednison of Prednisolon Prednison of Prednisolon Prednison of Prednisolon Uw maag, darm- en leverarts heeft in overleg met u besloten u te gaan behandelen met Prednison. Dit geneesmiddel dient ter behandeling van de ziekte van

Nadere informatie

Prednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Informatiefolder. N-ICC folder PRED uitgave november 2014

Prednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Informatiefolder. N-ICC folder PRED uitgave november 2014 Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Informatiefolder N-ICC folder PRED uitgave november 2014 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen en MDL artsen

Nadere informatie

Opioïden bij benigne pijn

Opioïden bij benigne pijn Opioïden bij benigne pijn Anesthesie Locatie Hoorn/Enkhuizen Inleiding Uw behandelend arts zal uw pijn gaan bestrijden met opioïden. Dit zijn sterk werkende morfine-achtige pijnstillers. Deze informatie

Nadere informatie

PREDNISON BIJ REUMATISCHE AANDOENINGEN

PREDNISON BIJ REUMATISCHE AANDOENINGEN PREDNISON BIJ REUMATISCHE AANDOENINGEN 1137 Inleiding Uw reumatoloog heeft u Prednison voorgeschreven voor de behandeling van uw reumatische aandoening. Om dit medicijn goed te kunnen gebruiken, is het

Nadere informatie

J.H. van Epen De drugs van de wereld de wereld drugs. 2e herziene druk

J.H. van Epen De drugs van de wereld de wereld drugs. 2e herziene druk J.H. van Epen De drugs van de wereld de wereld van de drugs 2e herziene druk Samsom Stafleu Alphen aan den Rijn/Brussel 1988 Woord vooraf 1 Algemene gezichtspunten 1.1 Definitie van het begrip drug 1.2

Nadere informatie

Huishoudelijk Reglement van de VJF

Huishoudelijk Reglement van de VJF Huishoudelijk Reglement van de VJF HOOFDSTUK 8 : GEZOND EN ETHISCH SPORTEN ( GES ) ART. 1 : Gezond en ethisch sporten. Alle judoka s dienen zich te schikken naar het Decreet over Gezond en Ethisch Sporten

Nadere informatie

Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij de ziekte van Crohn en Collitus Ulserosa bij kinderen

Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij de ziekte van Crohn en Collitus Ulserosa bij kinderen Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij de ziekte van Crohn en Collitus Ulserosa bij kinderen In overleg met de behandelend arts is besloten dat uw kind het medicijn Prednison gaat gebruiken. De

Nadere informatie

Informatie longkanker. Informatie voor patiënten met longkanker die behandeld worden met Taxotere.

Informatie longkanker. Informatie voor patiënten met longkanker die behandeld worden met Taxotere. Informatie longkanker Informatie voor patiënten met longkanker die behandeld worden met Taxotere. Inhoud 3 Waarom heeft uw arts Taxotere voorgesteld? Hoe wordt Taxotere toegediend? 4 Bijwerkingen op het

Nadere informatie

Prednis(ol)on. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Prednis(ol)on. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Prednis(ol)on Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van Prednis(ol)on. In deze folder krijgt u informatie over de

Nadere informatie

BIJSLUITER. PROPRANOLOL 1 mg/ml drank

BIJSLUITER. PROPRANOLOL 1 mg/ml drank APOTHEEK LOGO BIJSLUITER PROPRANOLOL 1 mg/ml drank Dit geneesmiddel is specifiek voor kinderen jonger dan 12 jaar ontwikkeld en daar is de tekst van de bijsluiter op aangepast. Lees de hele bijsluiter

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Vetverbranding en afvallen wat is de beste training, Tabata, kracht of cardiotraining? Wat is de beste en snelste manier om af te vallen? Is dat door kracht of door cardiotraining of een combinatie van

Nadere informatie

Waarom worden uw risico s in kaart gebracht?

Waarom worden uw risico s in kaart gebracht? Deze folder is ontwikkeld door het Expect onderzoeksteam van de Universiteit Maastricht. Meer informatie over het Expect onderzoek vindt u op www.zwangerinlimburg.nl Waarom worden uw risico s in kaart

Nadere informatie

Pijnbehandeling na de hartoperatie op de verpleegafdeling

Pijnbehandeling na de hartoperatie op de verpleegafdeling Pijnbehandeling na de hartoperatie op de verpleegafdeling In deze folder willen wij u informeren over het belang van een goede pijnbehandeling na uw operatie en hoe de pijn na de operatie onder controle

Nadere informatie

Patiënten Informatiegids

Patiënten Informatiegids Patiënten Informatiegids voor behandeling met Aclasta (zoledroninezuur 5 mg) Acl 117 PatientGids Aanpas.indd 1 23-12-2013 13:24 2 Acl 117 PatientGids Aanpas.indd 2 23-12-2013 13:24 Deze brochure is bestemd

Nadere informatie

Sarcoïdose. & medicijnen

Sarcoïdose.  & medicijnen Sarcoïdose & medicijnen Voor sarcoïdose bestaat geen specifiek geneesmiddel. Meestal gaat sarcoïdose binnen enkele jaren vanzelf over en naast regelmatige medische controles is vaak geen behandeling nodig.

Nadere informatie

Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de. hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het

Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de. hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het SUIKERZIEKTE Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het lichaam. U kunt hierbij denken aan slecht functionerende

Nadere informatie

Diovan Filmomhulde tabletten 80 mg, 160 mg

Diovan Filmomhulde tabletten 80 mg, 160 mg Novartis Pharma B.V. Arnhem Diovan Filmomhulde tabletten 80 mg, 160 mg Informatie voor de Patiënt Datum van uitgifte: Oktober 2001 Total aantal pagina s: 5 Novartis Pagina 2 Informatie voor de patiënt

Nadere informatie

UITSPRAAK VAN DE TUCHTCOMMISSIE

UITSPRAAK VAN DE TUCHTCOMMISSIE UITSPRAAK VAN DE TUCHTCOMMISSIE Kamer : Dopingkamer Leden van de kamer (kamervoorzitter) : mr. J.M.J.M. Doon (lid) : mr. E.J. A. Vilé (lid) : mr. G.R.M. van den Assum Zaaknummer : T 2015006/2015-14-02

Nadere informatie

Behandeling met sandostatine

Behandeling met sandostatine Behandeling met sandostatine NEURO-ENDOCRIENE TUMOR (NET) Bij u is een neuro-endocriene tumor met uitzaaiingen geconstateerd. Neuro-endocriene tumoren (afgekort NET) kunnen op verschillende locaties in

Nadere informatie

INFORMATIE OVER METHOTREXAAT (LEDERTREXATE EMTHEXATE ) FRANCISCUS VLIETLAND

INFORMATIE OVER METHOTREXAAT (LEDERTREXATE EMTHEXATE ) FRANCISCUS VLIETLAND INFORMATIE OVER METHOTREXAAT (LEDERTREXATE EMTHEXATE ) FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw reumatoloog heeft u een ziekteremmend medicijn voorgeschreven voor de behandeling van uw reumatische aandoening.

Nadere informatie

Prednison (corticosteroïden)

Prednison (corticosteroïden) Prednison (corticosteroïden) Uw behandelend maag-darm-leverarts heeft u Prednison voorgeschreven in verband met een ontstekingsziekte van de darm. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft

Nadere informatie

Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018

Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018 Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018 1 1 Houd je hart gezond Programma Leefstijl Risicofactoren Meest voorkomende hart- en vaatziekten Gezond bewegen 2 2 Werking van het hart 3 3 Werking van het hart

Nadere informatie

Doping-Quiz. Waar of Onwaar? Programma. Sport is te mooi voor doping. Even voorstellen. Even voorstellen. Opdracht

Doping-Quiz. Waar of Onwaar? Programma. Sport is te mooi voor doping. Even voorstellen. Even voorstellen. Opdracht Programma Sport is te mooi voor doping Voorstelrondje Dopingquiz Warming Up: Inleiding De opdracht Cooling Down: Evaluatie Anneke Palsma ASK Coach 3 basispresentatie 2010 Even voorstellen Opleidingen HBO

Nadere informatie