Doping-Quiz. Waar of Onwaar? Programma. Sport is te mooi voor doping. Even voorstellen. Even voorstellen. Opdracht

Transcriptie

1 Programma Sport is te mooi voor doping Voorstelrondje Dopingquiz Warming Up: Inleiding De opdracht Cooling Down: Evaluatie Anneke Palsma ASK Coach 3 basispresentatie 2010 Even voorstellen Opleidingen HBO Voeding en diëtetiek Post-HBO Sportdiëtetiek WO Voeding en Toxicologie Werkervaring Diëtist in Psychiatrisch Ziekenhuis Begeleiden van o.a. marathonlopers Onderzoek in Erasmus MC, AMC, GGD Den Haag Beleidsmedewerker Preventie Dopingautoriteit Sporten Fietsen, skiën, zwemmen, kajakken, wandelen Even voorstellen Naam Ervaring met dit onderwerp? Knelpunten bij het maken van de opdracht? Wat wil jij in deze workshop leren? Opdracht Bereid sporters (en hun ouders) voor op de wedstrijd Doping-Quiz Waar of? 6 1

2 Definitie Overtredingen sporters Simpel: Officieel: stoffen en methoden die verboden zijn door WADA overtreding dopingreglement Aanwezigheid verboden stof in urine/bloed Gebruik verboden stof/methode Gebrekkige medewerking Gebrekkige informatieverstrekking Manipulatie Bezit Handel Toediening Strict liability! 8 Standaard sancties sporters Vraag 1 1 e overtreding 0-4 jaar schorsing Het gebruik van cocaïne is zowel binnen als buiten wedstrijdverband verboden. 2 e overtreding Kan variëren van 1 jaar tot levenslang Binnen wedstrijdverband Schorsing + diskwalificatie + inlevering prijzengeld, punten en prijzen Dopinglijst 2010 Stoffen verboden binnen en buiten wedstrijdverband S1 Anabole middelen S2 Peptide hormonen, groeifactoren en verwante stoffen S3 Bèta-2 agonisten S4 Hormoon-antagonisten en -modulatoren S5 Diuretica en andere maskerende middelen Methoden verboden binnen en buiten wedstrijdverband M1 Verbetering zuurstoftransport M2 Chemische en fysieke manipulatie M3 Genetische doping Strict liability 11 Dopinglijst 2010 Stoffen verboden binnen wedstrijdverband S6 Stimulantia S7 Narcotica S8 Cannabinoïden S9 Glucocorticosteroïden Stoffen verboden in bepaalde sporten P1 Alcohol P2 Bètablokkers Strict liability 12 2

3 SPIRIT OF SPORT Criteria doping 1. (Mogelijk) Prestatiebevorderend 2. (Mogelijk) Schadelijk voor de gezondheid 3. In strijd met de Spirit of Sport Spirit of sport Bij 2 of meer criteria is er sprake van doping Vraag 2 Het aantal positieve dopingtests over meerdere jaren bedraagt zowel in Nederland als mondiaal ongeveer 4%. Topsport Waarom dopingbestrijding? Percentage positieve controles: In Nederland: ± 2% (2.600 controles/jaar)1 Wereldwijd: ± 2% Zelf-gerapporteerd gebruik2: 1997: 2,7% (n = 595) 2002: 1,7% (n = 656) Spelregels Persoonlijke integriteit 4 rechten te beschermen: - Cleane sport - Gezonde en veilige competitie - Spirit of Sport - Samenleving 1Dopingautoriteit, 2NeCeDo, ;

4 Wereld Anti-Doping Code Fundament wereldwijd anti-dopingbeleid International Standards Models of best practice Zelfde lijst, regels en sancties Sinds augustus 2004 van kracht In 2007 herzien en is op ingegaan WADC => dopingreglement Nederland Begeleiders en de WADC Athlete Support Personnel: Any coach, trainer, manager, agent, team staff, official, medical or para-medical personnel, parent or any other person working with, treating or assisting an athlete participating in or preparing for sports competition. Rol en positie coach (1) Coach onderhevig aan diverse regels: Beroepscode NL Coach -> Gedragscode Sportbond World Anti-Doping Code Rol en positie coach (2) Rollen en verantwoordelijkheden (WADC art. 21.2) Kennis hebben van de dopingregels Zich houden aan de dopingregels Meewerken aan dopingcontroles Beïnvloeden van sporters, zodat ze tegen doping zijn én blijven WADC, Vraag 3 De sporter is zelf altijd verantwoordelijk voor wat er zich in zijn/haar lichaam bevindt. Daarom kan een coach nooit worden gestraft voor toediening. Overtredingen coaches Gebrekkige medewerking Manipulatie Bezit Handel Toediening 4

5 Sancties coaches 1 e overtreding 2 Jaar schorsing (manipulatie) 4 Jaar schorsing (handelen, bezit, toedienen) 2 e overtreding Afhankelijk van de eerste overtreding en de gegeven sanctie Bij een overtreding waarbij minderjarigen zijn betrokken wordt de begeleider levenslang geschorst De schorsing wordt door alle sportbonden overgenomen Vraag 4 Voor het gebruik van een dopinggeduid geneesmiddel is een verklaring van de arts voldoende. Geneesmiddel op dopinglijst? Sporter is altijd verantwoordelijk (strict liability) Check daarom altijd voor gebruik. Hoe? o Dopingwaaier o Bondsarts o Bij twijfel: bel of mail Doping Infolijn ma-vr: uur ( 0,10 per minuut) dopingvragen@dopingautoriteit.nl Dispensatie Een dispensatie (TUE = Therapeutic Use Exemption) is een vrijstelling voor het gebruik van een stof op de dopinglijst Criteria 1. Heeft sporter geneesmiddel daadwerkelijk nodig? 2. Bestaat er een alternatief geneesmiddel zonder doping? 3. Levert gebruik van geneesmiddel extra prestatieverbetering op? Dispensatieprocedure Aanmelden website Invullen gegevens (naam, stof, dosis, frequentie) Formulier uitprinten Handtekening sporter en arts (plus ouder < 16 jaar) Opsturen formulier, medisch dossier en bij β2- agonist ook longfunctietest GDS of TUE-commissie Onafhankelijke artsen beslissen op basis van criteria of de aanvraag wordt toegekend of niet 5

6 Melding Een melding (Declaration of Use) is het laten weten dat men een bepaalde stof of methode gebruikt die op de dopinglijst staat, maar waar geen dispensatie voor nodig is Hoe melden? Via website digitaal formulier invullen en digitaal opsturen (handtekening is niet nodig) Op dopingcontroleformulier schrijven Vraag 5 Bij het aanvragen van een dispensatie voor een sporter < 16 jaar moet een van de ouders/verzorgers het GDS-formulier ook ondertekenen. Waar Vooral opletten bij: Anti-astmamedicatie β-2 agonisten: Formoterol, terbutaline, fenotorol dispensatie Salbutamol, salmeterol (per inhalatie) melding Diabetes: insuline dispensatie ADHD: methylfenidaat dispensatie Ontstekingen: Glucocorticosteroïden Glucocorticosteroiden (ontstekingsremmers) Lokaal gebruik is toegestaan (geen dispensatie of melding) Voor inhalatie of lokale injectie (gewricht) geldt de meldingsplicht Voor systemisch gebruik geldt de dispensatieplicht Vraag 6 Voedingssupplementen (bijv. vitaminepillen) zijn veilig in verband met dopingcontroles om te gebruiken, als je ze maar bij de apotheek koopt. Het nut van supplementen Wetenschappelijke waarde ontbreekt meestal Diëtisten zien beperkte rol In topsport gaat het om details Onder sommige omstandigheden nuttig Enkele supplementen kunnen prestatie verbeteren (cafeïne, creatine, bicarbonaat) 6

7 Sportvoedingspiramide Het NZVT HACCP-plus systeem Batchgewijze analyses Borging Centrale communicatie C. Sportsupplementen (creatine, HMB, e.d.) B. Sportpreparaten (koolhydraatgels, eiwitpoeder) A. Basisvoeding Geranamine Vroeger in neusdruppels, nu als vetverbrander Geraniumolie bevat 0,66% geranamine (= methylhexanamine) Stofwisseling, niet wetenschappelijk bewezen Bijwerkingen Hoofdpijn Misselijkheid Staat op de WADA-dopinglijst Ons advies 1.Bepaal wat echt noodzakelijk is 2.Kies een product-batch combinatie uit het NZVT Vraag 7 Homeopathische geneesmiddelen zijn natuurlijk en zijn dus altijd toegestaan. 7

8 Homeopathische middelen Vraag 8 Zijn geen geneesmiddelen Op etiket staan meestal geen stoffen die op de dopinglijst voorkomen Kies voor geregistreerde middelen (RVH-nummer) Een maand voor de wedstrijd kan een sporter nog rustig een joint roken, zonder positief te testen tijdens de wedstrijd. Drugs Vrijwel alle drugs staan op dopinglijst (ook nieuwe trends ) XTC en cocaïne zijn dagenlang detecteerbaar Cannabis zelfs wekenlang tot 3 maanden Passief meeroken is geen excuus! Gesprek sporters over drugs Wijs op gevaren van drugs voor gezondheid en positieve test binnen wedstrijdverband Uit je bezorgdheid bij verdenking / experimenteren Vermijd beschuldigingen Geef de ruimte om te vertellen wat er speelt Ondersteun een afwijzende houding Vraag 9 Als een sporter het niet eens is met de dopingcontroleprocedure hoeft hij/zij het formulier niet te ondertekenen. Dopingcontrolefilm Bekijk de film op: 8

9 Dopingcontroleprocedure (1) Licht je sporters goed voor Stuur een begeleider mee (aanrader) Lees de procedure aandachtig door in de dopingwaaier! Een aantal kernpunten: Dopingcontroleprocedure (2) Oproep mondeling óf schriftelijk Identificatie DCO én sporter Weigeren= positieve test! DCO van hetzelfde geslacht Noteer eventuele opmerkingen ter plekke Onderteken het formulier altijd! Biomedisch paspoort Bloed o Hematocriet o Hemoglobine o Erytrocyten (rode bloedlichaampjes) o Reticulocyten (jonge rode bloedlichaampjes) Vraag 10 Geneesmiddelen die in het buitenland gekocht zijn en dezelfde naam hebben als in Nederland, kunnen een dopinggeduide stof bevatten. Urine o Afbraakproducten steroïden, zoals testosteron Waar Buitenland In Nederland is doping een sportregel In o.a. België, Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje is doping bij wet geregeld (Genees)middelen in originele verpakking meenemen Beslissing dispensatiecommissie meenemen Buitenlandse geneesmiddelen soms afwijkende samenstelling: Altijd checken bij desbetreffende NADO Regelen voor vertrek buitenland Ken de actuele dopinglijst Licht je groep voor over de dopinglijst Dispensaties bij de goede instantie aangevraagd IF 21 dagen van te voren regelen Voedingsupplementen NZVT Voorlichting dopingcontroleprocedure Wie gaat er mee als begeleider? Whereabouts doorgeven (indien nodig) 9

10 Vraag 11 Sporters die geen deel uitmaken van een testingpool kunnen wel voor een dopingcontrole worden geselecteerd. Testing Pools Selecte groep - veel controles Waar Grote groep - weinig controles International Testing Pool Onder beheer van de Internationale Federatie Wanneer in ITP? Brief van de Internationale Federatie Dispensaties en meldingen Via de Internationale Federatie Voorafgaand aan gebruik regelen Dispensatieprocedure duurt maximaal 30 dagen Melding vaak direct te regelen National Testing Pool Onder beheer van de Dopingautoriteit Wanneer in NTP? Brief van de Dopingautoriteit Dispensaties en meldingen Via de Dopingautoriteit Voorafgaand aan gebruik regelen Dispensatieprocedure duurt maximaal 21 dagen Melding is direct te regelen Overige sporters Onder beheer van de Dopingautoriteit Wanneer in Overige sporters Geen brief van de Internationale Federatie Geen brief van de Dopingautoriteit Dispensaties en meldingen Via de Dopingautoriteit Aanvraag mag ook na een positieve controle Risico: Aanvraag kan geweigerd worden Melding direct te regelen International Events Onder beheer van de Internationale Federatie NTP-ers en overige sporters opgelet! International Event Als het als zodanig is aangemerkt door de Internationale Federatie (bijv. op website) Dispensaties en meldingen Via de Internationale Federatie Voorafgaand aan gebruik regelen Dispensatie minimaal 21 dagen voor event aanvragen 10

11 Rol van de coach Rol van de coach (1) Wees bewust van je voorbeeldfunctie Promoot gezonde sportbeoefening Benadruk het belang van fairplay, sportiviteit en respect (spelregels, gelijke kansen voor iedereen) Laat sporters altijd winnen ongeacht het resultaat Ken de basisregels t.a.v. doping Spreek je openlijk uit tegen doping Rol van de coach (2) Benadruk waarde van training, techniek, voeding, samenwerking, toewijding, etc. Laat je sporters niet te snel supplementen gebruiken (pilmentaliteit) Ontkracht dopingmythes Prijs kampioenen om hun goede eigenschappen, zoals toewijding, doorzettingsvermogen, mentaliteit (zie ook Cooling down De opdracht Werkwijze/Quiz Evaluatie Vragen? Doping Infolijn ( 0,10/min) uur (ma-vrij) Mail: dopingvragen@dopingautoriteit.nl Web: Tel: Fax: