KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS

Transcriptie

1 VERSLAG AAN DE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS voorgesteld door het BELGISCH INSTITUUT VOOR POSTDIENSTEN EN TELECOMMUNICATIE overeenkomstig artikel 34, derde lid, van de wet van 17 januari 2003 met betrekking tot het statuut van de regulator van de Belgische post- en telecommunicatiesector 20 april 2004

2 VOORWOORD Het BIPT heeft de eer zijn tweede halfjaarlijks verslag voor te leggen. Daarin wordt samenvattend de situatie beschreven van de sectoren van de postdiensten, de telecommunicatie en de radiocommunicatie in België, alsook de recente acties van het BIPT en de voornaamste besluiten die genomen zijn. Vervolgens wordt via het beheersplan ingegaan op de vooruitzichten voor de komende periode. Opnieuw is het BIPT zo vrij een aantal belangrijke aanbevelingen te doen omtrent zijn werking, maar die niet rechtstreeks onder zijn bevoegdheid vallen. Namelijk : - de dringende noodzakelijkheid tot omzetting in Belgisch recht van de Europese richtlijnen van 7 maart 2002; - de noodzaak voor het BIPT om over de bevoegdheid te beschikken om een efficiënte prijzencontrole te verrichten in de telecommunicatiesector; - de wenselijke kaderuitbreiding en herwaardering van het statuut van de medewerkers van het BIPT; - de samenwerking met de gemeenschappen op het niveau van de etherpolitie in de omroepfrequenties; - de toekomst van het virusmeldpunt (MPC); - het belang te beklemtonen van de acties van de regering tot aanmoediging van de ontwikkeling en het gebruik van ICT; - de bezorgdheid om belemmerende maatregelen te vermijden (zoals inzake vergunningen, taksen...) die technologische ontwikkelingen kunnen afremmen. Op verschillende van deze punten wordt in dit document uitvoeriger ingegaan. M. Van Bellinghen Lid van de Raad G. Denef Lid van de Raad C. Rutten Lid van de Raad E. Van Heesvelde Voorzitter van de Raad. 2

3 1. INLEIDING Artikel 34, derde lid, van de wet van 17 januari 2003 bepaalt dat het Instituut naast het jaarlijkse werkverslag dat het aan de minister moet voorleggen, tweemaal per jaar een verslag bezorgt aan de Kamer van volksvertegenwoordigers, om die zorgvuldig op de hoogte te houden van zijn activiteiten. In de voorbereidende werkzaamheden van de wet kunnen we lezen : «dit verslag zou een sociale en economische beschrijving kunnen bevatten van de betrokken sectoren, een overzicht van de op Europees vlak overwogen ontwikkelingen, een analyse van het in onze buurlanden gevoerde beleid, voorstellen om bepaalde stappen te ondernemen, suggesties om de taken van de regulator bij te sturen, een evaluatie van de wijze waarop de taken van openbare dienstverlening uitvoering krijgen enzovoort» 1 De periode waarop dit tweede verslag aan de Kamer van volksvertegenwoordigers slaat, loopt van de maand november 2003 tot aan de datum waarop dit document aan de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers wordt overhandigd. 1 Gedr. St., Kamer, , nr. 1937/5, blz

4 2. ALGEMENE CONTEXT 2.1. De marktsituatie in de postsector De Post, een naamloze vennootschap naar publiek recht, is de historische postoperator. Zij is belast met de universele dienst op grond van het derde beheerscontract, dat op 28 juni 2002 met de staat gesloten is. De diverse entiteiten van De Post dragen als volgt bij tot de algemene omzet : Domestic Mail : 69,2% Belgian Post International : 12,7% Retail : 2,9% Taxipost : 5,2% Filatelie : 1,7% Financiële post : 8,3% Via haar dochterondernemingen biedt De Post ook aan ondernemingen de volgende diensten aan : - verwerking van documenten (Exbo); - digitale afdruk (Astérion Speos) ; - direct marketing (Vicindo); - verdeling van kranten en niet-geadresseerde zendingen (Deltamedia); - oplossingen inzake beveiligde communicatie (Certi-Post). De Post stelt voltijders te werk en oefent haar activiteiten uit via een netwerk van kantoren. In 2002 bedroeg haar omzet 1,859 miljard euro met een nettoverlies van 40,7 miljoen euro. In 2003 is het totale volume post met 3% gedaald, in essentie in de gewone post tegen vol tarief. De Post heeft beslist om alles in het werk te stellen om te komen tot een begroting 2004 in evenwicht, door maatregelen te nemen voor de ontwikkeling van direct mail en door nieuwe diensten te ontwikkelen via de dochterondernemingen. Om de kosten in toom te houden, is ook een beleid gevoerd voor de bestrijding van het absentëisme en voor beperkte aanwervingen. 2 «Retail» verwijst naar het beheer van de verkooppunten en hun producten en diensten (bron : balans van De Post 2002) 4

5 De markt van de expreszendingen is volledig geliberaliseerd. Naast De Post nemen de vier grote internationale integratoren (TNT 3, DHL 4, Fedex 5, UPS 6 ) een groot deel in van de markt van de snelpost. Overige 32% UPS 2% TNT 2% Taxi vert 2% DHL 8% EMS Taxipost 54% Marktaandeel van de snelpostondernemingen (levering op D + 0) In België bestaan de overige spelers in de postsector uit kleine ondernemingen en zelfstandigen waaronder intense wederzijdse relaties bestaan op het stuk van onderaanneming van besteldiensten waarbij snelpostdiensten worden aangeboden. De omzet van alle snelpostbedrijven samen wordt geraamd op 1,8 miljard euro voor werknemers. Er zijn nog andere gespecialiseerde koeriersbedrijven en logistieke ondernemingen aanwezig op de markt. Die firma s bieden gerichte diensten aan zoals de levering van onderdelen of leveringen van producten die via telewinkelen zijn besteld. Sedert januari 2003 is de markt van de postsector geliberaliseerd voor zendingen van meer dan 100 gram of driemaal het basistarief. In een tweede etappe, in januari 2006, zal de limiet worden verlaagd tot 50 gram of 2,5 keer het minimumtarief. Tegen 31 december 2006 zal de Europese Commissie om de twee jaar aan het Europees Parlement de resultaten moeten voorleggen van studies over de evolutie van de postmarkt en de effecten van de liberalisering daarop. Tegen 31 december 2007 zullen het Parlement en de Raad van ministers een beslissing moeten nemen over de volgende stap in de liberalisering, die voor 2009 zal moeten worden gezet. 3 TNT maakt deel uit van de Nederlandse groep «Koninklijke TPG Post» 4 DHL behoort tot het Duitse «Konzern» Deutsche Post World Net. 5 De hoofdzetel van FedEx Corporation is gevestigd is Memphis (Tennessee). 6 Het hoofdkwartier van UPS bevindt zich in Atlanta (Georgia). 5

6 Gelet op de evolutie van de postsector, die gekenmerkt wordt door een geleidelijke en gecontroleerde liberalisering en door de intrede op de markt van een almaar toenemend aantal nieuwe spelers die diensten aanbieden, is de aandacht van het BIPT gevestigd op de noodzaak om aan de sector verduidelijking te verschaffen over de juiste inhoud van de diensten die duidelijk onderscheiden zijn van de universele postdienst en die dus niet voorbehouden kunnen worden aan De Post. Op de website 7 van het Instituut staan alle details vermeld. Momenteel bestaat er geen definitie van bijzondere diensten duidelijk onderscheiden van de universele postdienst. De begripsbepaling is des te moeilijker omdat de diversiteit van de voorgestelde diensten groot is en omdat die constant evolueren. Het Instituut heeft geopteerd voor een methode die erin bestond uit te gaan van de definitie van de postdienst en van de vier stappen ervan (lichting, sortering, vervoer en distributie), om daaruit convergerende, cumulatieve criteria af te leiden, indien de beschouwde dienst zich al of niet voldoende onderscheidt van de universele dienst en in voorkomend geval bijgevolg niet voorbehouden kan worden aan De Post De situatie in de telecommunicatiesector De ontwikkelingen van de laatste jaren in de sector hebben ongetwijfeld sporen nagelaten. Alle telecomoperatoren hebben grondige hervormingen doorgevoerd. In hoofdzaak waren die gericht op het beheersen van de kosten, en op het zoeken naar de meest rendabele markten. De marges hebben zeker een dalende trend, en vele telecomoperatoren ondervinden meer moeilijkheden dan in het verleden om nieuwe investeringen te financieren. Desondanks kan men een zeker herstel in vergelijking met voorgaande jaren vaststellen. Positief voor de sector is het verder ontwikkelen van nieuwe technologieën, waardoor de mogelijkheden van concurrentie toenemen. Men kan hierbij verwijzen naar de 3G ontwikkelingen (derde generatie mobilofonie), de Wi-Fi technologie (hotspots voor draadloos publiek internettoegang) en, last but not least de xdsl-technieken (digital subscriberline), zowel adsl, sdsl en (binnenkort?) vdsl. Daarnaast laat de technologische ontwikkeling ook de kabeloperatoren toe steeds grotere datavolumes over hun netwerk te sturen, en mag men de opkomst van Voice over IP, of ook spraaktelefonie via internet, niet uit het oog verliezen. Het is in elk geval een feit dat de marktontwikkelingen niet alleen geïllustreerd worden door de evolutie van de marktaandelen tussen enerzijds de voormalige monopolist, en anderzijds de nieuwkomers op de markt. De invoering va nieuwe technologieën, nieuwe diensten en de evolutie van de tarieven zijn vanzelfsprekend ook indicatoren van de positieve evolutie. Om dit alles te illustreren worden hierna enkele belangrijke cijfergegevens meegedeeld

7 1) De spraaktelefonie De ontwikkeling van de concurrentie in de spraaktelefonie toont een verschil tussen enerzijds de internationale trafiek en anderzijds de nationale communicaties, en ook, naargelang het type cliënt : de residentiële cliënten enerzijds en anderzijds de professionele (bedrijven) cliënten. Vermits voor oproepen binnen België op dit ogenblik slechts één tarief wordt toegepast door Belgacom (het oudere systeem van onderscheid tussen zonale en interzonale tarieven werd immers opgeheven) concentreert de concurrentie zich voornamelijk op het segment van de bedrijvenmarkt en op de internationale telefonie. Exacte cijfers zijn hiervoor niet, maar men kan toch ramingen maken. Zo bleek uit de statistieken dat einde 1999 het totale marktaandeel van de alternatieve operatoren slechts 2,5% betrof voor de nationale spraaktelefonie en 10,5% voor de internationale spraaktelefonie (omzet). Op het einde van 2002 bedroeg dit echter reeds respectievelijk 17% en 38%. In 2003 is het aandeel voor de nationale telefonie vermoedelijk reeds gestegen tot 25%. Het is wel opvallend dat de internationale telefonie veel meer onder concurrentiedruk staat dan de nationale telefonie, wat een rechtstreeks gevolg is van de grote marges die voor de liberalisering in deze dienst bestonden. Wat de nationale telefonie betreft valt het in een Europese vergelijking op dat de landen die vroeg de dienst open gesteld hadden voor concurrentie (voor 1998) meer concurrentie hebben zien ontstaan dan de landen, zoals België, die gewacht hebben tot in Door deze iets latere liberalisering, heeft de vertraagde groei in de telecomsector van de laatste jaren een grotere impact gehad, omdat alternatieve operatoren daardoor minder geneigd waren op de nationale markt te investeren. Wat de tarieven betreft voor de spraaktelefonie geeft de hierna volgende tabel toch een duidelijke indicatie. Voor een gesprek van 10 minuten om 11u00 op een weekdag, betaalt men in België in Euro : Lokaal Nationaal Gemiddeld ,45 2,25 1, ,56 0,56 0,56 Bron : Eurostat Dit zijn gemiddelde, officiële cijfers. Zij bevatten echter niet de zeer bijzondere tariefplannen die ondertussen op de markt zijn aangeboden, zowel door Belgacom als door de andere operatoren. Zo bestaat er op dit ogenblik op de markt een aanbod van 0,29 euro per 10 minuten (Tele2 met uitzondering van oproepen naar Telenet, GSM, en speciale en korte nummers).. Een andere belangrijke aanduiding is vanzelfsprekend het aantal nummers met carrier preselect en select en het stijgingspercentage hiervan. 7

8 aantal actieve gevallen van CPS en CSC Nummers met carrier Stijgingspercentage preselect 1 januari januari ,5% 1 januari ,1% 1 januari ,8% Een andere belangrijke indicator is het aantal overgedragen nummers. Sinds de invoering op 1 januari 2001, is dit aantal bestendig gegroeid, zoals blijkt uit de hierna volgende tabel. overdraagbaarheid van vaste nummers PSTN/ISDN aansluitingen Niet-geografische nummers 1 januari januari (176%) 676 (53%) 1 januari (21,8%) (81%) 1 januari (38,9%) (44,8%) Daarnaast moet vanzelfsprekend Telenet vermeld worden, dat op dit ogenblik ongeveer rechtstreeks toegang verleent tot een cliënten. Een belangrijk element bij deze ontwikkelingen is vanzelfsprekend het beleid geweest van het BIPT inzake de interconnectietarieven. De hiernavolgende tabel toont deze evolutie en verklaart waarom alternatieve operatoren kunnen concurreren met Belgacom, en zodoende een positieve bijdrage verlenen tot de tariefdalingen in de Belgische telecommunicatiesector. wholesale-tarieven voor interconnectie Terminatin g IAA 8 3 minutes Peak 3 minutes Off-Peak Delta Peak Delta Off-Peak ,396 3, ,402 3,242-15,54% -15,06% ,440 2,662-17,81% -17,89% ,716 1,951-16,30% -26,72% ,587 1,879-3,47% -3,68% ,346 1,754-6,72% -6,65% ,011 1,581-9,59% -9,64% 8 Intra Access Area 8

9 Collecting IAA 3 minutes Peak 3 minutes Off-Peak Delta Peak Delta Off-Peak ,486 4, ,296 3,775-15,89% -15,86% ,794 2,881-23,86% -23,70% ,830 2,013-20,11% -30,12% ,686 1,934-3,75% -3,94% ,447 1,808-6,49% -6,49% ,011 1,581-12,24% -12,33% Het Instituut wenst hierbij even verder in te gaan op haar beslissing met betrekking tot de termineringstarieven van Telenet. Door deze beslissing zijn de oproepen van andere operatoren naar het netwerk van Telenet verhoogd (de termineringstarieven zijn gemiddeld 4.75 cent per minuut voor Telenet) en is er minder transparantie voor de eindgebruikers opgetreden. Het BIPT wenst in dit verband er op te wijzen dat op basis van het regelgevend kader het verzoek van Telenet om zijn termineringstarieven te verhogen als redelijk dient beschouwd te worden. Inderdaad, wegens de hoge investeringskosten die Telenet heeft moeten uitvoeren om haar netwerk geschikt te maken voor telefonie, en wegens de op dit ogenblik nog relatief kleinere volumes van verkeer die over het Telenet-netwerk worden afgewikkeld, was men in een toestand geraakt dat Telenet haar termineringsactiviteiten onder de kost zou moeten verkopen indien de reciprociteit tussen de termineringstarieven van Belgacom en haarzelf werd gehandhaafd. Zonder in details te treden, moet men stellen dat dit van een operator, die geen aanzienlijk marktaandeel heeft, niet kan geëist worden. Hetzelfde doet zich trouwens voor ten aanzien van de mobiele operatoren : ook al hebben Mobistar en Proximus een statuut van operator met aanzienlijk marktmacht (onder het oude regelgevend kader 25% marktaandeel), toch verschillen hun termineringstarieven van die van Belgacom of andere operatoren, om net dezelfde redenen als in het geval van Telenet. Er dient trouwens op gewezen te worden dat de beslissing van het BIPT aanvaard werd door de Europese commissie, en dat gelijkaardige beslissingen genomen werden in Frankrijk, Nederland en Duitsland. 2) de mobilofonie Na een aanzienlijke achterstand in het midden van de jaren 90, is de penetratie van de mobilofonie in ons land gevoelig gestegen, zodat ze zich op het gemiddelde niveau van de Europese Gemeenschap bevindt. Op 31 december 2003 telde Proximus actieve klanten ( abonnees en Pay&Go-gebruikers). Op 31 december 2003 telde Mobistar actieve klanten; eind 2003 noteerde Mobistar 68,6% voorafbetaalde kaarten en 31,4% abonnees. Op het einde van het vierde kwartaal van 2003 had BASE klanten. Dit komt neer op een totaal van actieve klanten. 9

10 BASE Mobistar; Proximus Proximus Mobistar BASE Een bijkomende indicatie van de concurrentie binnen de mobiele markt wordt gegeven door het aantal overgedragen GSM-nummers. Aantal overgedragen GSM-nummers 1 november december januari januari Ondertussen zijn de 3 mobiele operatoren bezig met het voorbereiden van de introductie van de 3 de generatie mobilofonie. Op deze markt bestaat nog steeds een bepaalde onzekerheid met betrekking tot de levering van eindapparatuur en vooral met betrekking tot de vraagzijde : wat zullen de toepassingen zijn die residentiële en professionele gebruikers ertoe zullen aanzetten om over te gaan tot het gebruik van de 3 de generatie mobilofonie? 3) Internet- en breedband Penetratie van breedbandinternettoegang Volgens de ISPA 9 zou het totale aantal internetaansluitingen op 31 december 2003, bedragen. De markt van de particuliere gebruikers zou in totaal ongeveer aansluitingen omvatten, waarvan 63% ( ) breedband. Bij de bedrijven zou breedband 89% van de markt vertegenwoordigen ( aansluitingen op een totaal van ). De cijfers van het BIPT komen van de telecommunicatieoperatoren en kabeloperatoren en geven op retail -niveau dsl-lijnen aan, alsook aansluitingen via een kabelmodem, d.i breedbandtoegangen. 9 Belgische vereniging van internet service providers die opgericht is in 1997 en volgens zijn zeggen via zijn 33 ISP-leden ongeveer 95% van de markt vertegenwoordigt 10

11 De hoge penetratiegraad komt onder andere door de concurrentiesituatie tussen de verschillende spelers die op die markt actief zijn. Dankzij de concurrentie tussen de kabelmaatschappijen en Belgacom, en de druk die uitging van het regelgevend kader inzake ontbundeling van de lokale lus, kan men zeggen dat België aan de top staat van toegang tot internet via breedband. In gans Europa is het slechts Denemarken dat met minder dan een halve procent de penetratie van België overtreft, en wereldwijd zijn het beide landen die op de respectievelijk derde en vierde plaats van de rangschikking staan. De regulatoire context heeft het mogelijk gemaakt dat er nu sinds december 2003 op de markt een product gebracht is dat gebaseerd is op free adsl, waarbij voor breedband toegang een 0,0425 betaald wordt per minuut voor verbindingskosten en 0,25 per sessie. Daarnaast bestaat ook het product Always ADSL, waarbij een cliënt zich voor een jaar verbindt, 19,9 per maand betaalt en 250MB per maand kan opladen. In beide gevallen surft de cliënt met een maximale snelheid van 512Kbps in ontvangst en 256Kbps in transmissie. Dit is lager dan de klassieke ADSL-formules die op de residentiële markt worden aangeboden, maar de tarieven zijn dan ook beduidend lager (ongeveer de helft). Dit product wordt geleverd door de N.V. Versatel Belgium. In het algemeen schommelen de tarieven voor de klassieke ADSL-toegang in België trouwens de tussen de 40 per maand en 35 per maand. Wat meer precies de ontbundeling betreft, stelt het BIPT vast dat SDSL zich voornamelijk situeert op de bedrijvenmarkt, (de KMO s meer bepaald) en dat het aangeboden wordt ter vervanging van huurlijnen van klein debiet. In verhouding met de SDSL aanbiedingen van Belgacom, hebben de nieuwkomers en serviceproviders een aanzienlijk marktaandeel hierin verworven : in de full unbundling lijnen, in de shared access lijnen. Voor de residentiële markt worden er twee formules van bitstream access gebruikt. Het is inderdaad een feit dat er geen ontbundelde lijnen zijn voor de residentiële markt, omdat de mogelijkheid om bitstream access af te nemen van Belgacom voor de concurrenten nu eenmaal financieel en commercieel aantrekkelijker is. Er zijn bitstream accesslijnen (BROBA : Belgacom s referentie offerte voor bitstream 11

12 access), waaronder ook de hoger vermelde formule van Always ADSL en FREE ADSL. Er zijn daarnaast nog niet gereguleerde bitstream accesstoegangen (hieronder wordt de doorverkoop door leveranciers van Belgacom s ADSL offerte verstaan), die nog dateren van voor de invoering van de verplichtingen van Belgacom tot het leveren van bitstream access. Het BIPT heeft een regulering uitgewerkt inzake migratie van deze laatste groothandelsofferte van Belgacom, naar de bitstream access die wel gereguleerd is. Hierbij kan vastgesteld worden dat meer en meer van deze vroegere niet gereguleerde groothandelslijnen, overgezet worden in gereguleerde bitstream access. Ook dit wijst op het succes van de regulering inzake unbundling en bitstream access in België. 12

13 3. ACTIVITEITEN VAN HET INSTITUUT SEDERT EIND APRIL 2003 EN VOORUITZICHTEN OP KORTE TERMIJN In het hiernavolgende deel vindt de lezer een gedetailleerde weergave van de verwezenlijkingen van het 2 e semester 2003 en van de programmering van de activiteiten voor het 1 e semester van 2004 (beheersplan). De behandeling van de verschillende opdrachten van het BIPT gebeurt volgens de bevoegdheidsverdeling tussen de zes diensten van het BIPT, d.w.z. met uitsluiting van de diensten die betrekking hebben op de interne werking van het BIPT (personeel, logistiek/budget en ICT/Vertalers) : de Markten, de Technologie, de Controle en Publieke dienst, de Juridische dienst, de Postdiensten en de dienst Internationale betrekkingen. Om de belangrijkste activiteiten van het BIPT in de voorbije periode en het beheersplan voor de komende zes maanden meer in de verf te zetten, volgt in deze inleiding een overzicht van de meest markante beslissingen en activiteiten van het BIPT De markten : Het BIPT is in de voorbije periode verder gegaan met de eerste stap in de procedure voor de marktdefinitie, de marktanalyse en het opleggen van eventuele verplichtingen aan operatoren met een belangrijk marktaandeel. Op die manier wenste het BIPT, ondanks het feit dat de richtlijnen nog niet in Belgisch recht zijn omgezet, toch geen achterstand op te lopen bij deze nieuwe regulering die voortvloeit uit de Europese richtlijnen. BRIO 2004, de interconnectieverplichting voor Belgacom, werd afgerond in de zin dat na consultatie de verplichtingen van Belgacom werden vastgelegd voor het komende jaar. Een aantal markante stappen werden daarbij gezet : een verdere verlaging van de tarieven, een gelijkschakeling van de tarieven voor termineren en collecteren van de oproepen, de vereenvoudiging van The Letter of Authorisation voor Carrier Preselect en Select, de mogelijkheid om collecting verder te verkopen aan andere operatoren. De tariefbeslissing was nog gebaseerd op het top-down model, het is echter de bedoeling nog een conciliatie uit te voeren met het bottom-up model. Het interconnectiekostenmodel dat gebaseerd is op een bottom-up benadering werd verder ontwikkeld en een transparante procedure van consultatie werd gevolgd. Ook inzake huurlijnen en half links werden twee beslissingen genomen : m.b.t. de migratie naar transportinterconnectie en m.b.t. de tarieven voor de half links, die verder werden verlaagd. Ook voor BROBA (Belgacom Reference Offer for Bitstream Access) en BRUO (Belgacom Reference Unbundling Offer) werden verdere beslissingen genomen. Ongetwijfeld betrof een zeer belangrijke beslissing de mogelijkheid 13

14 van migratie van het niet-gereguleerde groothandelsaanbod van Belgacom naar de BROBA-voorwaarden. Een tweede zeer belangrijke beslissing had betrekking op de Improved Service Level Agreement. Op te merken valt dat alle stappen hebben geleid tot een werkelijke opening van de ADSL/SDSL-markt, getuige daarvan onder andere de invoering van ADSL-diensten tegen prijzen van minder dan 20 per maand. Voor de mobiele diensten werd een consultatie gelanceerd over het gebruik van de SIM-boxen. Ook werd in dit segment van de markt een beslissing genomen m.b.t. de definitie van de piekuren van Base en de termineringstarieven van Mobistar, die nu als SMP-operator ook onderworpen is aan een price cap. Ook voor Proximus werd de vroegere beslissing van het BIPT m.b.t. de price cap bevestigd Technologische diensten. Belangrijk is hier de voorbereiding van de circulaire m.b.t. het vervangen van het stelsel van vergunningen voor netwerken en spraaktelefonie door een systeem van aangiften, in afwachting van de omzetting van de Europese richtlijnen in Belgisch recht. Vanzelfsprekend werden er verder vergunningen toegekend en aangiftes beheerd. Opvallend is dat toch nog 4 individuele vergunningen werden toegekend en 271 aangiftes geregistreerd. Voor de frequenties werd gewerkt aan de aanpassing van de politienetwerken en aan de aanpassing van de nationale frequentietabel in overeenstemming met de Europese harmonisatiewerkzaamheden. Samen met de diensten van NCS (Nationale Controle op het Spectrum) en de Marktdiensten werd een evaluatie uitgevoerd over de verplichting tot commerciële lancering van de UMTS-netwerken vanaf 15 september Op het vlak van de apparatuur werden de normale controlebezigheden voortgezet. De nummering : naast het normale beheer van het nummerplan en het volgen van de klachten, werd er een 2 e consultatieronde gevoerd over de nummerreeksen 090X en 077 (infokioskdiensten). Voor de nummeroverdraagbaarheid in de vaste netwerken werden zowel de opzetkosten als de verkeersgerelateerde tarieven vastgelegd. Eveneens werden de opzetkosten per overgedragen mobiele nummer vastgelegd voor de periode van 1 oktober 2002 tot 1 oktober

15 3.3. Controle Telecommunicatie en Publieke dienst : Deze dienst controleert enerzijds het gebruik van het radiospectrum (NCS) wat een belangrijke dagelijkse inzet vraagt van de vijf geografische centra in België, maar heeft ook als bevoegdheid de follow-up te doen van de verplichtingen voor de telecomoperatoren en van de universele dienstverlening : in dit verband heeft het BIPT een rapport gemaakt over de uitvoering van de universele dienst door Belgacom en een aantal suggesties gedaan aan de politieke overheden m.b.t. aanpassingen aan de universeledienstverplichtingen. Bovendien heeft het BIPT terzake controles uitgevoerd. In grote lijnen wordt de universeledienstverplichting door Belgacom correct uitgevoerd. Hoewel behandeld door de diensten Markt is het belangrijk hier te vermelden dat het BIPT een verdere analyse heeft uitgevoerd van de kosten van de universele dienst op basis van nieuw verkregen informatie van Belgacom. De bedoeling is deze materie in conformiteit te brengen met de nieuwe informatie die voortkomt uit het bottom-up model en te voldoen aan de Europese bepalingen inzake universele dienst. Ter bescherming van de burgers heeft het BIPT gewerkt aan de identificatie van prepaid kaarten voor mobiele diensten, om de moeilijkheden op te vangen die de nooddiensten ondervinden tengevolge van de anonimiteit van sommige oproepen. Dit heeft geleid tot een voorbereiding van een wetgevingsinitiatief. Het BIPT heeft sinds de inwerkingtreding van een nieuw koninklijk besluit ook een coördinerende rol te vervullen in de coördinatiecel Justitie die opgericht is bij de operatoren in uitvoering van de tapwet. Verder heeft het BIPT zijn rol waargenomen als meldpunt (E-securityteam) voor de virussen op het internet, en meegewerkt aan een Europees project, CASES (Cyberworld Awareness and Security Enhancement Structure) genoemd. Ten slotte heeft deze dienst ook heel wat controleopdrachten uitgevoerd i.v.m. phoneshops, klachten over voortverkopers, testen op de kwaliteit van de telefoonlijnen, follow-up van de inlichtingen van de uitgevers van telefoongidsen, klachten i.v.m. diensten met toegevoegde waarde, enz Juridische dienst : Deze dienst heeft als opdracht juridische bijstand te verlenen aan de andere bevoegde diensten van het BIPT voor telecommunicatie, en de voorbereiding van wetgevende en reglementaire teksten. Aldus heeft de juridische dienst de circulaire voorbereid inzake spraaktelefonie en openbare netwerken waarbij het systeem van de vergunningen wordt afgeschaft, behalve vanzelfsprekend voor die diensten die gebruikmaken van het radiospectrum. Een tweede belangrijke opdracht was het mogelijk maken van MVNO s (Mobile Virtual Network Operators) op de mobiele markt : op dit vlak loopt thans een consultatie. 15

16 Wat de ingrepen betreft in de wetswijzigingen heeft het BIPT de voogdijminister een advies gegeven m.b.t. de opname in de programmawet van een beperkt aantal bepalingen die het Instituut moeten in staat stellen, in afwachting van de omzetting van de richtlijnen, reeds een eerste stap te zetten in de marktdefinities, de marktanalyses, en de eventueel op te leggen verplichtingen aan SMP-operatoren. Een laatste, zeer belangrijke opdracht van de juridische diensten is het volgen van de geschillen tussen enerzijds operatoren die een beroep doen op de diensten van het BIPT en anderzijds geschillen waarbij het BIPT gedagvaard wordt voor de rechtbank i.v.m. door hem genomen beslissingen. Verder in de tekst vindt u een overzicht van deze geschillen, en het is opvallend dat steeds meer operatoren op deze mogelijkheid een beroep doen. Dit baart het BIPT zorgen i.v.m. de stabiliteit en de transparantie van de markt De postdiensten. Op reglementair vlak heeft het BIPT enerzijds de secundaire wetgeving verder afgewerkt, na ontvangst van het advies van de Raad van State. Daarnaast heeft de dienst een consultatie georganiseerd over de private brievenbussen ter voorbereiding van een reglementering en de teksten opgesteld m.b.t. een aanpassing in de programmawet van bepaalde postale aangelegenheden. Bij de voorbereiding van de conferentie van het UPU-wereldcongres (Universal Postal Union) in 2004 heeft de dienst actief geparticipeerd zowel binnen het CERP (European Committee on Postal Regulation) als binnen de UPU zelf. Wat de Belgische markt betreft, werd een zeer belangrijke consultatie gehouden over de diensten duidelijk onderscheiden van de universele postdienst, en ten tweede werd een advies m.b.t. gegroepeerde zendingen uitgevaardigd. De bedoeling van deze beide initiatieven is aan de markt klaarheid te geven omtrent de reikwijdte van de gereserveerde dienst van De Post. Daarnaast heeft de dienst ook een berekening gemaakt, op basis van de analytische boekhouding van De Post, van de kostprijs van de universele dienst voor het jaar In het kader van het beheerscontract werd ook een meting uitgevoerd van de kwaliteit van de krantenbedeling en werd een meetinstrument gefinaliseerd voor de klantentevredenheid van De Post. Ook de kwaliteitscontrole voor de prioritaire individuele zendingen werd opgevolgd. De jaarlijkse studie werd uitgevoerd over de kostprijs van de publieke dienst voor rekening van de Staat. 16

17 3.6. Internationale betrekkingen Telecom : Naast de klassieke opvolging van de internationale verplichtingen van het BIPT valt expliciet te vermelden : - de deelname aan de World Radio Conference in Geneve in juni-juli 2003; - het voorzitterschap van het CERP; - het ondervoorzitterschap, ter voorbereiding van het voorzitterschap in 2004, van de IRG (Independent Regulatory Group) en ERG (European Regulatory Group), organisaties die in het kader van de geharmoniseerde Europese aanpak van de telecomregulering een bijzonder belangrijke rol te vervullen hebben. De voorzitter van de Raad van het BIPT neemt deze functie waar. 17

18 4. REALISATIES VAN HET 2 e HALFJAAR De telecommunicatiemarkt De analyse van de markten voor elektronische communicatie Op grond van de bevoegdheden waarover het zal beschikken wanneer het nieuwe regelgevingskader voor de telecommunicatie in België van toepassing zal zijn, gaat het BIPT over tot de nodige marktanalyses. In de loop van het tweede kwartaal van 2003 heeft het Instituut vragenlijsten opgesteld om informatie te verzamelen, aan de hand waarvan het na analyse mogelijk zal zijn de graad van concurrentie op die markten vast te stellen, de machtige operatoren te bepalen en aan hen verplichtingen op te leggen. De externe methodologische consultatie, gehouden in het eerste halfjaar van 2003, is afgerond met een aantal vergaderingen waarop vertegenwoordigers van de ondernemingen uit de sector aanwezig waren. Rekening houdende met de informatie verkregen uit die externe methodologische consultatie zijn de vragenlijsten opgesteld voor alle relevante markten uit de Aanbeveling (met uitzondering van markt 18 die betrekking heeft op omroep). Een eerste pakket van de vragenlijsten is de bij het BIPT geregistreerde ondernemingen toegezonden in oktober. Daarover is begin november een toelichtingvergadering gehouden. Het tweede pakket met de overige vragenlijsten is in december opgezonden Toegang en interconnectie BRIO 2004 Er is een openbare consultatie gehouden over het ontwerp van BRIO dat voorgesteld is door Belgacom, zowel over de kwalitatieve aspecten van het BRIO als over de tariefaspecten. Ter aanvulling van de schriftelijke procedure zijn specifieke vergaderingen gewijd aan de kwesties in verband met de «Letter of Authorization» (LoA) en de compatibiliteit tussen het CPS en andere diensten of faciliteiten. Het definitieve besluit van de Raad van het BIPT over BRIO 2004 (16 december 2003) zal verscheidene belangrijke wijzigingen inzake interconnectie met zich brengen, onder voorbehoud van de resultaten van de verzoening tussen het top-down en het bottom-up model : - de afschaffing van het tariefverschil tussen terminating en collecting ; - de mogelijkheid om (lokale of IAA-) collecting door te verkopen aan andere operatoren ; 10 BRIO: Belgacom Reference Interconnection Offer 18

19 - de vereenvoudiging van de LoA en de mogelijkheid om die te integreren in de bestelbon van de operator ; - de mogelijkheid om de ATAP s maandelijks te betalen in plaats van jaarlijks ; - een aanzienlijke verlaging van de terminating- en collectingtarieven ; - een nieuwe verlaging van de tarieven van half links, na die van september BROBA 11 en BRUO 12 Tijdens de tweede helft van 2003 heeft het BIPT een zeker aantal maatregelen genomen om de voorwaarden van het referentieaanbod van Belgacom voor de toegang tot binair debiet, het aansluitnetwerk en de huurlijnen aan te vullen :? Besluit van de Raad van 2 juni 2003 betreffende de aanvulling bij het advies betreffende BROBA 2003 van het BIPT met betrekking tot de aspecten "Guaranteed positions and related migrations rules" ;? Besluit van de Raad van 3 september 2003 betreffende de aanvulling bij het advies betreffende BROBA 2003 van het BIPT met betrekking tot de aspecten Improved Service Levels Agreement en andere verduidelijkingen ;? Besluit van de Raad van 23 december 2003 betreffende het referentieaanbod van Belgacom voor ontbundelde toegang tot het aansluitnetwerk. Op te merken valt dat alle stappen hebben geleid tot een werkelijke opening van de ADSL/SDSL-markt, getuige daarvan onder andere de invoering van ADSL-diensten tegen prijzen van minder dan 20 per maand Interconnectie Behalve BRIO 2004 heeft het BIPT ook verschillende besluiten genomen in verband met geschillen tussen operatoren over interconnectie : - Besluit van 29 augustus 2003 van de Raad van het BIPT met betrekking tot de piekuren van operator Base voor zijn terminatiedienst ; - Besluit van 22 augustus 2003 met betrekking tot de migratie van huurlijnen naar de transportinterconnectiedienst ; - Besluit van 2 december 2003 van de Raad van het BIPT : Preciseringen ingevolge het besluit van 22 augustus 2003 met betrekking tot de migratie van huurlijnen naar de transportinterconnectiedienst Universele dienst Rekening houdende met internationale benchmarkings, nieuwe boekhoudkundige informatie en Europese beschikkingen heeft het BIPT geoordeeld dat de methodologie die gebruikt wordt om de voorlopige nettokosten voor 2003 te bepalen, opnieuw 11 BROBA: Belgacom Reference Offer Bitstream Access 12 BRUO: Belgacom Reference Unbundling Offer 19

20 moest worden onderzocht. Het doel dat het Instituut nastreeft is de berekening van de voorlopige nettokosten voor 2003 op methodologisch vlak te verfijnen : - berekening van de overdrachten tussen de verschillende elementen van de universele dienst op basis van reële kosten ; - verificatie van de evaluatie van het netwerk voor lokale toegang ; - verificatie van de samenhang tussen het kostenmodel voor de universele dienst en de werkelijke structuur van het Belgacom-netwerk ; - het boeken van binnenkomende oproepen ; - evaluatie van de immateriële voordelen Mobiele diensten Op 26 september 2003 is een openbare consultatie gestart over het gebruik van SIMboxen 13. Het Instituut heeft twaalf schriftelijke bijdragen tot die consultatie verzameld. Na onderzoek van die antwoorden is aan de Raad van het BIPT een voorstel voor een strategie gedaan. Waarschijnlijk zal terzake in de eerste helft van 2004 een besluit worden genomen Tarieven en kostenmodellen - Bottom-up model voor interconnectie Na publicatie van de synthese van het derde consultatiedocument, de consultatie bij het BIPT zelf en de publicatie van een 4 e consultatiedocument betreffende de reconciliatie, organiseerde het Instituut op 16 en 22 oktober 2003 meetings met de sector om de gemaakte opmerkingen te bespreken. Deze bespreking had in hoofdzaak betrekking op verdere verduidelijkingen van de benadering. Dit leidde tot de lancering van een vraag van het Instituut tot bijkomende informatie ter evaluatie van de eventuele aanpassing of verfijning van het model zelf. - Gescheiden boekhouding voor 2002 De aangekondigde publicatie van zoveel mogelijk informatie van de gescheiden rekeningen voor 2000 en 2001 zal worden geconcretiseerd in het eerste semester van Voor 2002 heeft het BIPT op grond van de oefening voor 2000 en 2001 een aantal bijkomende vereisten geformuleerd. Naast deze nieuwe regelgevende eisen werd de SMP-operator tevens verzocht de engagementen te respecteren die hij tijdens het opstellen van de gescheiden rekeningen voor 2000 en 2001 had aangegaan, maar die voor de betrokken jaren niet meer haalbaar waren. 13 Met name uit de resultaten van de openbare consultatie is gebleken dat het waarschijnlijk verkieslijk is die apparatuur «GSM Gateways» te noemen in plaats van «SIM-boxes». 20

21 De regelgevende vereisten waarover geen consensus kon worden bereikt tussen het BIPT en de SMP-operator werden eind december door het Instituut schriftelijk gemotiveerd in het licht van het toepasselijke wetgevend kader. De SMP-operator werd dan ook gevraagd om deze vereisten te implementeren in zijn gescheiden boekhouding 2002, bij gebreke waarvan het BIPT genoodzaakt zal zijn om verdere stappen te overwegen, met inbegrip van het starten van een procedure in het kader van artikel 21 van de wet van 17 januari 2003 betreffende het statuut van de regulator van de Belgische post- en telecommunicatiesector. - Huurlijnen De aangekondigde intentie van het BIPT om zijn bevindingen omtrent dit model publiek te maken moet nog worden geconcretiseerd. Inzake de kostenoriëntatie van de huurlijnen voor 2002 werd er door het BIPT beslist de verificatie te integreren in het model voor gescheiden rekeningen voor 2002, gelet op het feit dat beide modellen gebaseerd zijn op dezelfde broninformatie. Ook met het oog op de garantie van de coherentie en het vermijden van dubbeltellingen in verschillende modellen is deze werkwijze onontbeerlijk. Aangezien er tot op heden geen consensus met de SMP-operator hierover kon worden bereikt, geldt de conclusie van de paragraaf over de gescheiden boekhouding 2002 ook in de context van de huurlijnen. - Mobiele telefonie De Raad van het BIPT heeft op het stuk van tariefvoorwaarden voor interconnectie op de mobiele netwerken twee besluiten genomen : - het besluit van 29 augustus 2003 met betrekking tot de piekuren van operator Base voor zijn terminatiedienst ; - het besluit van 23 september 2003 met betrekking tot de terminatielasten van Mobistar. Met name het tweede voormelde besluit is zeer belangrijk omdat het voortaan aan Mobistar, dat in het begin van het jaar aangemeld is als beschikkende over aanmerkelijke macht (SMP) op de nationale markt voor interconnectie, een regulering van zijn MTR-terminatielasten 14 oplegt via een «price cap»- mechanisme : een eerste verlaging van de betreffende tarieven van Mobistar is overigens doorgevoerd op 1 november Die regulering van de interconnectietarieven van Mobistar was gebaseerd op een kostenmodel van die onderneming, dat gecontroleerd is met de hulp van Bureau van Dijk, dat optrad als de externe consultant van het BIPT. 14 MTR = «Mobile Termination Rate» 21

22 Wat het Proximus-netwerk betreft, is eveneens op 1 augustus 2003 een nieuwe verlaging van de MTR-lasten ingegaan in het kader van het «price cap»- mechanisme, waarvan sprake in het advies 15 van het BIPT van 17 december De marktontwikkelingen Het BIPT heeft de verzameling en verwerking van de statistische gegevens afkomstig van de elektronische-communicatiemarkt voortgezet Internationaal De Europese Unie Op Europees vlak heeft het BIPT deelgenomen aan de vergaderingen van de groep van de Raad Telecommunicatie die zich voornamelijk gebogen heeft over de verordening tot oprichting van een Europees Agentschap voor netwerk- en informatiebeveiliging, over een ontwerpbeschikking betreffende de interoperabele levering van pan-europese e-overheidsdiensten aan overheidsdiensten, ondernemingen en aan burgers, alsook over diverse documenten met betrekking tot de rollout van breedband (netwerken, inhoud, financiering), diensten inzake elektronische overheid en overgang naar digitale televisie. Het Instituut heeft tevens deelgenomen aan de vergaderingen van het Comité voor communicatie (COCOM), aan die van de werkgroepen betreffende de.eudomeinnaam, alsook aan de stuurgroep eeurope De IRG 16 Deelname aan de plenaire vergaderingen van de Independent Regulators Group (IRG) op 9-10 juli te Wenen, op 22 september te Brussel en op 21 november te Boedapest, alsook aan de werkgroepen Mobile Access, Fixed Networks, Regulatory Accounting, SMP, Implementation, Market Analysis en End-user en aan het Contact Netwerk De ERG 17 Deelname aan de vergaderingen van de European Regulators Group (ERG) op 22 september te Brussel en op 21 november te Boedapest. Ondervoorzitterschap van de voorzitter van de Raad van het BIPT van IRG en ERG vanaf juli 2003 en voorbereiding van het voorzitterschap van de ERG/IRG voor Beide organen zullen een cruciale rol spelen bij de implementering van de nieuwe Europese richtlijnen en de invoering van een geharmoniseerde Europese 15 Advies van het BIPT van 17/12/2001 inzake de interconnectielasten van de onderneming Belgacom Mobile 16 IRG: Independent Regulators Group 17 ERG: European Regulators Group 22

23 telecommarkt. Zo werd onder meer reeds een werkprogramma en een Remedy Paper voorbereid in samenwerking tussen ERG en IRG De CEPT 18 Deelname aan de activiteiten van het Comité voor Elektronische Communicatie namelijk het ECC van de CEPT van 13 tot 17 oktober te Bornholm, de werkgroepen ervan (FM, RR, CPG, SE) en de subgroepen De ITU 19 Deelname aan de Wereld Radio Conferentie te Genève in juni/juli 2003; Het Instituut heeft actief meegewerkt aan de uitwerking van het Belgisch standpunt op de Wereldtop voor de informatiemaatschappij (World Summit on the Information Society WSIS) die gehouden is in december 2003 in Genève. De bijdrage van het Instituut had in het bijzonder betrekking op vragen in verband met netwerken, diensten, interoperabiliteit, universele dienst alsook het internationale beheer van het internet Dienst Technologie Netwerken en diensten Toekenning en beheer van aangiftes en vergunningen. - Verlenen van vergunningen en registraties van aangiftes. In de afgelopen periode werden 271 aangiftes geregistreerd en werden 4 individuele vergunningen toegekend. - Beheer van de vergunningen en contacten met operatoren. In de afgelopen periode werden 13 wijzigingen van bestaande vergunningen doorgevoerd; - Klachtenbeheer onder andere via informele verzoening; - Er werd een evaluatie uitgevoerd naar aanleiding van de verplichting tot de commerciële lancering van de UMTS 20 -netwerken vanaf 15 september Maritieme radiocommunicatie en luchtvaartcommunicatie Verlening van de vergunningen voor radiostations aan boord van luchtvaartuigen, zeeschepen en vissersboten, rijnaken, binnenvaartuigen en jachten. 18 CEPT: Conférence européenne des postes et des télécommunications 19 ITU : Internationale Telecommunicatie Unie 20 UMTS: Universal Mobile Telecommunications System 23

24 RF-blootstellingsnormen voor het publiek in het algemeen De dagelijkse behandeling van de stralingsdossiers wordt op een geïnformatiseerde manier verwerkt Beheer van de frequenties - Een aantal politienetten zijn aangepast aan de nieuwe structuur ingevoerd door de politiehervorming, zowel de netten voor de federale als voor de lokale politie; - De nationale frequentietabel werd aangepast en up-to-date gehouden in overeenstemming met de Europese harmonisatiewerkzaamheden. Deze frequentietabel kan on line worden geraadpleegd op de website van het BIPT. Bovendien zal de Belgische frequentieallocatietabel in de toekomst toegankelijk zijn via het EFIS -programma van het ERO (European Radiocommunications Office); - Opvolgen van de werkzaamheden van de civiel-militaire frequentiebeleidsgroep van de NAVO Professionele en individuele vergunningen - Verlenen van de vergunningen in de zeven categorieën (mobiele netten voor bedrijven, mobiele netten voor de overheid, straalverbindingen, netten binnen bepaalde terreinen, radioamateurs, CB-ers en het collectieve professionele net); - Er werd een KB opgesteld tot wijziging van het KB van 16 april 1998 betreffende de satellietgrondstations Apparatuur - Verwerking van de notificaties van radioapparatuur; - Controle van de R&TTE-apparatuur die op de markt gebracht wordt; - Verwerking en controle van de maandelijkse aangiftes betreffende de verkoop van radioapparatuur (algemene houdersvergunning); - Er werd deelgenomen aan de voorbereidende besprekingen in de Raad van Europa over de nieuwe EMC-richtlijn; - Er werd deelgenomen aan een markttoezichtscampagne op Europees gebied gevoerd met het doel na te gaan of de administratieve formaliteiten opgelegd door de R&TTE-richtlijn nageleefd worden. Deze resultaten worden op Europees niveau besproken. 24

25 Nummering Beheer van het nummerplan. - Het uitvoeren van het dagelijkse beheer van het Belgische nummerplan zoals onder andere het up-to-date houden van de via de website te raadplegen nummeringsdatabase, de monitoring van het gebruik van de toegewezen nummers, het behandelen van vragen van de gebruikers en operatoren, - 23 aanvraagdossiers voor reservatie/toewijzing van nummercapaciteit werden (tijdig) behandeld; - Alle klachten met betrekking tot gebruik van nummers, ingediend door eindgebruikers of operatoren, werden geanalyseerd en indien gerechtvaardigd werd opgetreden op een informele of formele wijze naar gelang van de omstandigheden; - De tweede gedetailleerde consultatieronde over de nummerreeksen 090X en 077 waaronder de infokioskdiensten worden aangeboden, werd afgerond in een nieuw document; - Op internationaal vlak werd ten eerste de problematiek van de domeinnamen verder gevolgd binnen het Governmental Advisory Committee (GAC) van ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers). Verder werd het BIPT aangewezen als voorzitter van WG NNA (Working Group Numbering Naming and Addressing) binnen het ECC (Electronic Communications Committee); Nummeroverdraagbaarheid. - De tarieven voor de geografische en niet-geografische nummeroverdraagbaarheid conform het koninklijk besluit betreffende het beheer van het nummeringsplan van 10 december 1997 werden vastgelegd op basis van een opgesteld theoretisch model; - De algemene coördinatie van de stuurgroep mobiel- nummeroverdraagbaarheid (NPTF MOB) voor de invoering van de overdraagbaarheid van mobiele nummers werd waargenomen; - De problematiek inzake nummeroverdraagbaarheid in vaste netwerken werd verder opgevolgd via de stuurgroep overdraagbaarheid van geografische en niet-geografische nummers NPTF FIX); - Een aantal concrete klachten van eindgebruikers met betrekking tot het overdragen van mobiele nummers werd uitgebreid onderzocht en opgelost; - De Raad heeft op 16 september 2003 de opzetkosten per overgedragen mobiel nummer vastgelegd voor de periode 1 oktober oktober 2005; Carrier preselect en carrier select. - De aanvraagprocedure en de operationele aspecten inzake carrier preselect werden grondig bestudeerd en herzien. Als gevolg hiervan werd 1) de LoA gewijzigd en vereenvoudigd, waarbij bijkomende controlemogelijkheden werden ingebouwd om slamming tegen te gaan, 2) dient Belgacom een 078- nummer ter beschikking te stellen zodat een klant zijn klantennummer kan te weten komen, 3) blijft de preselectie behouden bij het overschakelen van PSTN naar ISDN of omgekeerd; 25

26 Internationaal - Actieve deelname aan de activiteiten van het Radiospectrumcomité (RSC) en de Beleidsgroep Radiofrequenties (RSPG); - Actieve deelname aan de activiteiten van TCAM, aan de groep Administratieve Coöperatie EMC en R&TTE-apparatuur en aan de EMC Working Party; - Er werd deelgenomen aan het Electronic Communications Committee van de CEPT, de werkgroepen ervan (FM, RA, CPG, SE) en de subgroepen; - Follow-up van de normalisatieactiviteiten van ETSI; - Deelname aan de CEPT Plenaire vergadering. - Er werd actief deelgenomen aan de Wereldradioconferentie van de ITU in Genève van 9 juni tot 4 juli CTR Telecom De dienst voor de controle op de telecommunicatie van het Instituut (CTR Telecom) heeft als hoofdtaak erop toe te zien dat de spelers op de telecommunicatiemarkt hun netwerk exploiteren of hun diensten ontwikkelen in overeenstemming met de wettelijke normen. Die dienst is verdeeld in twee afdelingen; de NCS (Nationale dienst voor de controle op het frequentiespectrum) enerzijds, die in hoofdzaak toezicht houdt op de gebruikers van het elektromagnetisch spectrum, en anderzijds de controledienst, die zich toelegt op het volgen van de activiteiten van de vaste operatoren NCS : Controle op de gebruikers van radiogolven In het tweede deel van het jaar 2003 heeft de dienst voor de controle op het spectrum de volgende dossiers behandeld : Taken Totaal Dossiers «storingen» 398 Preventieve controles bij professionele gebruikers 846 Stralingsmetingen op zendlocaties 29 Gecontroleerde manifestaties 70 Interventies wachtdienst 26 Aantal opgestelde pro justitia s 111 Aantal gerechtelijke opdrachten 65 De NCS heeft bovendien meegewerkt met het team van het BIPT dat tot taak had de vorderingen in de rollout van de UMTS-netwerken na te gaan. 26