Meer menselijke behoeften: behoefte aan waardering, erkenning en zelf ontplooiing. Wordt hier verder niet behandeld.

Transcriptie

1 Wat is noodzakelijk voor het welzijn van (asiel)katten? Abstract van lezing gehouden voor Landelijke Bijeenkomst Dierenhulpverlening, Stichting DierenLot, 16 april 2016, Door Ruth van der Leij, dierenarts Shelter Medicine, Faculteit Diergeneeskunde te Utrecht. Behoeftepiramide van Abraham Maslow: 1 e behoeften van de kat: Lichamelijke behoeften: - eten - drinken - schuilplaats Daarna: behoefte aan veiligheid en zekerheid: - stressreductie Daarna: behoefte aan sociaal contact: - sociaal contact met mensen - sociaal contact met soortgenoten. Meer menselijke behoeften: behoefte aan waardering, erkenning en zelf ontplooiing. Wordt hier verder niet behandeld.

2 Uitgewerkte behoefte piramide voor katten. 1 e behoeften: Lichamelijke behoeften: eten Kane, E; Rogers, Q.R; Morris, J.G; Leung, P.M.B. Feeding behavior of the cat fed laboratory and commercial diets. Nutrition Research Vol. 1, pp , onafhankelijk van voertype aten deze katten rond de 16 maaltijdjes per 24 uur. Conclusie: - katten geven de voorkeur aan het eten van kleine hoeveelheden gedurende de gehele dag. 1 e behoeften: Lichamelijke behoeften: drinken Rochlitz, I. A review of the housing requirements of domestic cats (Felis silvestris catus) kept in the home. Applied Animal Behaviour Science 93 (2005) drinkwater niet samen met etensbak - soms voorkeur voor stromend water - kattenbakken weg van voedsel en drinkgebied 1 e behoeften: Lichamelijke behoeften: schuilplaats Behoefte aan veiligheid en zekerheid: stressreductie Vinke, C.M., Godijn, L.M., van der Leij, W.J.R Will a hiding box provide stress reduction for shelter cats? Applied Animal Behaviour Science 160:

3 Onderzoeksresultaten - Katten met doos hadden lagere stress score dan katten zonder doos. - Katten met doos bereikten sneller lagere stress scores. - Schuilmogelijkheid belangrijk voor kat om zich aan te passen aan nieuwe omgeving. Slaapplek Crouse, S.J., Atwill, E.R., Lagana, M., Houpt, K,A. Soft surfaces: a factor in feline psychological well-being. Contemporary Topics, 1995, volume 34, no 6. - Katten besteden 25% van hun tijd op de kussens. - In de kattenbak liggen daalde van 30% naar 12% van observaties. - Opgerold liggen: stijging van 36% naar 53% van slaaptijd. - Katten groot deel van de tijd inactief: kwaliteit rustplaats belangrijk. - Meer opgerold slapen = kat meer REM-slaap = verhoogd welzijn? - Welzijn van katten verbetert door aanbieden zachte slaapmaterialen. Kattenbak Rochlitz, I. A review of the housing requirements of domestic cats (Felis silvestris catus) kept in the home. Applied Animal Behaviour Science 93 (2005)

4 - geen gebruik gemeenschappelijke toiletplaatsen - voor faeces andere plaats dan voor urineren - sterk persoonlijke voorkeuren - minimaal 1 / 2 katten, beter 1 per kat + 1 extra - urine en faeces 1-2x daags verwijderen - weg van voedsel en drinkgebied in rustig gedeelte Dus voor opvang: aanpassing huisvesting. Behoefte aan sociaal contact: sociaal contact met mensen Onderzoek onvoorspelbaarheid in verzorging van katten : Carlstead, K. Behavioral and physiological correlates of stress in laboratory cats. Applied Animal Behaviour Science, 38 (1993) Gourkow, N., Fraser, D. The effect of housing and handling practices on the welfare, behaviour and selection of domestic cats by adopters in an animal shelter. Animal Welfare 2006, 15: Onderzoeksresultaten : - lichamelijke stressreactie (urine-cortisol ) - daling onderzoeksgedrag en spel, hogere alertheid en meer verstoppen achter kattenbak - zonder schuilmogelijkheid en door wisselende personen verzorgd en gehanteerd = hogere stress score (meer angstgedrag) - hogere stress = lagere adoptiecijfers - rustige voorspelbare, positieve hantering van katten door verzorgers reduceert stress bij katten: kwaliteit individuele verzorging van katten = grote invloed op het welzijn - onvoorspelbaarheid in verzorging = chronische stress bij katten - verstoppen helpt bij aanpassen aan omstandigheden - reductie stress = betere adoptie Behoefte aan sociaal contact: sociaal contact met soortgenoten.

5 Crowell-Davis, S.L., Curtis T.M., Knowles, R.J., Social organization in the cat: a modern understanding. Journal of Feline Medicine and Surgery, Onderzoeksresultaten : - sociale structuur vrij levende katten = beschikbaarheid voedsel. - bij voldoende eten: katten kolonievormend. - basis van een kolonie: matrilineair. o gedrag groepsleden onderling: individuele voorkeuren voor elkaar: preferred associates = vriendschappen. affiliatieve gedragingen = neuzen, kopjes geven, elkaar likken. onderlinge afstand < 1m. onafhankelijk van geslacht (castraten). Gedrag groepsleden onderling Barry, K.J., Crowell-Davis S.L. Gender differences in the social behavior of the neutered indoor-only domestic cat. Applied Animal Behaviour Science 64 (1999) Opname in groep van niet-groepsleden: - opname niet geleidelijk. - veel interacties (agressie) tussen dieren: - geen verschil tussen sexen. - geen correlatie - beschikbaar leefoppervlak. - wel significante relatie - tijd van samenwonen: hoe korter, hoe meer agressie. - meer vriendschappen tussen katten die familie van elkaar zijn, dan tussen ongerelateerde katten. - meer vriendschappen tussen katten die elkaar al langer kennen. Conclusies sociaal contact katten - voedsel bepaalt samenlevingsvorm - verschillende groepsvormen mogelijk - grote individuele voorkeur voor samenlevingsvorm en andere individuen - nieuwe katten = meer agressie: groepsvorming kost tijd CONCLUSIES Wat is noodzakelijk voor het welzijn van (asiel)katten? - Correct aangeboden voedsel en drinken. - Veilige huisvesting:

6 o Schuilmogelijkheid. o Zachte slaapmaterialen. o Afstand tussen eten/drinken en kattenbak. o Voldoende schone kattenbakken. - Sociaal contact: o Menselijk contact = voorspelbaarheid en positieve interactie. o Contact met soortgenoten = afhankelijk van individuele kat. o Sociale huisvesting in dierenopvangcentra? Bronnen: Barry, K.J., Crowell-Davis S.L. Gender differences in the social behavior of the neutered indoor-only domestic cat. Applied Animal Behaviour Science 64 (1999) Carlstead, K. Behavioral and physiological correlates of stress in laboratory cats. Applied Animal Behaviour Science, 38 (1993) Crowell-Davis, S.L., Curtis T.M., Knowles, R.J., Social organization in the cat: a modern understanding. Journal of Feline Medicine and Surgery, Crouse, S.J., Atwill, E.R., Lagana, M., Houpt, K,A. Soft surfaces: a factor in feline psychological well-being. Contemporary Topics, 1995, volume 34, no 6. Gourkow, N., Fraser, D. The effect of housing and handling practices on the welfare, behaviour and selection of domestic cats by adopters in an animal shelter. Animal Welfare 2006, 15: Kane, E; Rogers, Q.R; Morris, J.G; Leung, P.M.B. Feeding behavior of the cat fed laboratory and commercial diets. Nutrition Research Vol. 1, pp , Rochlitz, I. A review of the housing requirements of domestic cats (Felis silvestris catus) kept in the home. Applied Animal Behaviour Science 93 (2005) Vinke, C.M., Godijn, L.M., van der Leij, W.J.R Will a hiding box provide stress reduction for shelter cats? Applied Animal Behaviour Science 160: Utrecht, 19 april 2016