DOORFEESTEN TOT IN DE LATE UURTJES? Relatie tussen onregelmatige werktijden/nachtarbeid en leeftijd Hardy van de Ven, Noortje Wiezer

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "DOORFEESTEN TOT IN DE LATE UURTJES? Relatie tussen onregelmatige werktijden/nachtarbeid en leeftijd Hardy van de Ven, Noortje Wiezer"

Philomena Pieters
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 DOORFEESTEN TOT IN DE LATE UURTJES? Relatie tussen onregelmatige werktijden/nachtarbeid en leeftijd Hardy van de Ven, Noortje Wiezer

2 IEDEREEN MOET LANGER DOOR 2 Doorfeesten tot in de late uurtjes?

3 OOK MEER OUDERE WERKNEMERS IN PLOEGENDIENST 3 Doorfeesten tot in de late uurtjes?

4 EFFECTEN ONREGELMATIGE WERKTIJDEN/NACHTARBEID Studie/jaar Type studie Effecten Opmerkingen Akerstedt / 2009 Review Kortere slaapduur, meer verstoorde slaap, meer vermoeid en minder alert Knutsson / 2010 Review Verhoogde kans maag- en darmproblemen Puttonen / 2010 Review Beperkt bewijs verhoogde kans hart- en vaatziekten Wang / 2012 Review Beperkt bewijs verhoogde kans kanker Tucker / 2012 Prospectief Verminderd cognitief functioneren Ramin / 2014 Retrospectief Verhoogd risicoprofiel voor chronische ziektes Dagslaap 1-4 uur minder lang vergeleken met nachtslaap Vaak niet gecontroleerd voor potentiele confounders Weinig bekend over mogelijke mechanismes Beperkt bewijs bij mensen, voldoende bewijs bij dieren Met name >10 jaar werken in onregelmatigheid Studie betreft alleen vrouwen, suggestie voor verschillende impact leeftijd 4 Doorfeesten tot in de late uurtjes?

5 VAN ONREGELMATIGE WERKTIJDEN NAAR GEZONDHEIDSEFFECTEN onregelmatige werktijden/ nachtarbeid biologische klok licht slaap leefstijl vitamine D gezondheid functioneren sociale leven Fritschi et al, Doorfeesten tot in de late uurtjes?

ONREGELMATIGE WERKTIJDEN VERSTOREN DE BIOLOGISCHE KLOK De menselijke biologische klok zorgt ervoor dat alle processen in het lichaam een ritme van ongeveer 24 uur vertonen.

6 ONREGELMATIGE WERKTIJDEN VERSTOREN DE BIOLOGISCHE KLOK De menselijke biologische klok zorgt ervoor dat alle processen in het lichaam een ritme van ongeveer 24 uur vertonen. De biologische klok regelt: Slaap/waak: de alertheid is in de nacht lager Prestatie: deze is in de nacht lager Temperatuur: het lichaam is in de nacht koeler Hormoonhuishouding: melatonine (slaaphormoon) en cortisol (stresshormoon) zijn de twee belangrijkste Spijsvertering: deze staat in de nacht on hold, het lichaam verteert nauwelijks 6 Doorfeesten tot in de late uurtjes?

7 OUDERDOM KOMT MET GEBREKEN Bron: CBS 7 Doorfeesten tot in de late uurtjes?

8 LEEFTIJD, SLAAP EN HERSTEL Leeftijd - + Slaap duur en kwaliteit Herstelbehoefte 8 Doorfeesten tot in de late uurtjes?

9 LEEFTIJD EN DE BIOLOGISCHE KLOK Met toenemende leeftijd wordt de biologische klok: Minder gevoelig voor time cues Meer ochtend georiënteerd Past zich langzamer aan opeenvolgende nachtdiensten Roenneberg et al, Doorfeesten tot in de late uurtjes?

10 WEINIG LEEFTIJDSEFFECTEN ONREGELMATIG WERKEN?! Studie/jaar Type studie Effecten Opmerkingen Costa / 2007 Cross-sectioneel Werkvermogen neemt af met toenemende leeftijd Blok / 2010 Review Wisselende resultaten ploegendienst en leeftijd Saksvik / 2010 Review Wisselende resultaten ploegendienst en leeftijd Van de Ven / 2014 Prospectief Zelfde voorspellers voor verzuim ploeg- en dagdienst Van de Ven / 2015 Cross-sectioneel Geen relatie leeftijd met slaap en herstelbehoefte Sterkere daling werkvermogen ploegendienst vergeleken met dagdienst Geen bewijs voor meer problemen oudere werknemers, suggestief bewijs ouderen meer problemen met de nachtdienst, jongeren met de ochtenddienst Jongere werknemers scoren beter op cognitieve taken, ouderen beter op gezondheidsuitkomsten Geen verschillen tussen jongere (<45) en oudere ( 45) werknemers Chronotype verklaart beter verschillen in slaap en herstel 10 Doorfeesten tot in de late uurtjes?

11 WAAROM GEEN LEEFTIJDSEFFECTEN 100% Minst prettige dienst 90% 80% 70% 60% 50% 40% Nachtdienst Avonddienst Ochtenddienst 30% 20% 10% 0% < >=55 11 Doorfeesten tot in de late uurtjes?

12 INTERVENTIERICHTINGEN Productiviteit Gezondheid Vitale medewerkers Optimale werkomgeving Optimale roosters Optimale leefstijl 12 Doorfeesten tot in de late uurtjes?

13 OPTIMALE WERKOMGEVING Grijp in daar waar meest te winnen is FITHEID Kijk kritisch naar het proces Is nachtwerk echt nodig? Anders organiseren Compensatie nachtdienst door vermindering werkbelasting Taakroulatie, taakherontwerp Ploegendienst Leefstijl Roosters Werkomgeving Cultuur/leiderschap Ga de dialoog aan 13 Doorfeesten tot in de late uurtjes?

OPTIMALE ROOSTERS Het optimale rooster bestaat niet Ruimte voor maatwerk Individueel roosteren Triobanen Hou rekening met roosterregels

14 OPTIMALE ROOSTERS Het optimale rooster bestaat niet Ruimte voor maatwerk Individueel roosteren Triobanen Hou rekening met roosterregels Snel voorwaarts roteren vooral voor ouderen positief! Proces vooraf implementatie net zo belangrijk 14 Doorfeesten tot in de late uurtjes?

15 OPTIMALE LEEFSTIJL Goede slaap hygiëne Donker, koele slaapkamer Regelmatig patroon Voedsel Tijdstip van inname Wat je eet: van eiwitten wordt je alert, van koolhydraten wordt je slaperig Onderzoeksprogramma TNO naar wat te eten op welk tijdstip. 15 Doorfeesten tot in de late uurtjes?

16 SAMENVATTING Ploegendienst is belastend Slaapproblemen Verstoring biologische klok Grotere kans op chronische aandoeningen Met toenemende leeftijd Kortere en slechter slapen Veranderende bbiologische klok Grotere kans chronische aandoeningen!?weinig leeftijdseffecten onregelmatige werktijden/nachtarbeid?! MAATWERK Grote individuele (leeftijds)verschillen 16 Doorfeesten tot in de late uurtjes?

17 BEDANKT VOOR UW AANDACHT Meer informatie?

Vergelijkbare documenten

NVAB bijeenkomst Kring Amsterdam e.o. FIT WERKEN IN DE NACHT, TERWIJL ANDEREN SLAPEN Sonja Smits (arbeids- en organisatiedeskundige)

NVAB bijeenkomst Kring Amsterdam e.o. FIT WERKEN IN DE NACHT, TERWIJL ANDEREN SLAPEN Sonja Smits (arbeids- en organisatiedeskundige) 1 Disclosure belangen 2 Programma Nachtarbeid en onze biologische klok