JAARVERSLAG 2010 Juni 2011 Rapport annuel 2010

Transcriptie

1 Jaarverslag 2010

2 JAARVERSLAG 2010 Juni 2011

3 INHOUDSOPGAVE WOORD VAN DE VOORZITTER INLEIDING REDACTIONEEL HOOFDSTUK 1 : REGELGEVENDE ACTIVITEITEN IN BELGIË ALGEMENE BEOORDELING VAN NUCLEAIRE INSTALLATIES OVERZICHT VAN INSPECTIES IN KERNCENTRALES OVERZICHT VAN INSPECTIES IN ANDERE NUCLEAIRE INSTALLATIES VOORBEREIDING EN REACTIE OP NOODSITUATIES HOOFDSTUK 2 : VEILIGHEIDSANALYSES EN NATIONALE PROJECTEN PROBABILISTISCHE VEILIGHEIDSANALYSE (PSA) PERIODIEKE VEILIGHEIDSHERZIENINGEN (PSR) & LONG TERM OPERATION (LTO) RADIOACTIEF AFVALBEHEER VEILIGHEIDSGEBONDEN COMPUTERSYSTEMEN IN KERNCENTRALES HOOFDSTUK 3 : INTERNATIONALE ACTIVITEITEN MET IMPACT OP BELGISCHE ACTIVITEITEN OESO- & IAEA ACTIVITEITEN SAMENWERKING MET VEILIGHEIDSINSTANTIES HOOFDSTUK 4 : EXPERTISEBEHEER BELGISCHE ERVARINGSTERUGKOPPELING BUITENLANDSE ERVARINGSTERUGKOPPELING KENNISBEHEER ONDERZOEK & ONTWIKKELING OPLEIDING JAARVERSLAG LIJST VAN AFKORTINGEN

4 WOORD VAN DE VOORZITTER Bel V vervult nu sinds ongeveer drie jaar een sleutelrol in het toezicht op de veiligheid van de kerncentrales en andere klasse 1 installaties en biedt een sterke technische support aan het FANC: grondige controles op het terrein en diepgaande technische analyses van de door de uitbater voorgelegde dossiers. De ingevoerde taakverdeling heeft gezorgd voor een optimalisering van de diverse beschikbare deskundigheden zowel bij het FANC als bij Bel V. Op die manier komen wij volledig tegemoet aan de bezorgdheden die de Kamer van Volksvertegenwoordigers uitte in haar resolutie van 26 april 2007 en die ons in hoge mate aanbelangen. Wij blijven uiteraard aandachtig voor de aanbevelingen van de verschillende parlementaire groeperingen en andere betrokkenen die zich interesseren voor de veiligheid van de bevolking, de werknemers en het milieu. Een aantal nieuwe schikkingen op het vlak van human resources-beheer met name het loonbeleid, het evaluatiesysteem, het arbeidsreglement, de benoeming van Dhr. Ir. B. De Boeck tot directeur-generaal voor een termijn van 6 jaar zijn inmiddels afgerond en bevestigen, voor zover nodig, ons vertrouwen in de degelijkheid van onze personeelsleden en onze organisatie. De continue opleiding van onze experts, hun stabiliteit en de aanwerving van hoog gekwalificeerde jongeren blijven een permanente uitdaging. Wij besteden niet alleen ruim aandacht aan de evolutie van de lonen, maar ook aan de goede werksfeer en arbeidsomstandigheden. Het spreekt voor zich dat het ongeval in Fukushima alle mankracht zal mobiliseren van de organisaties die zich bezighouden met nucleaire veiligheid. Bel V analyseert de ervaringsterugkoppeling van deze ramp en zal daaruit, in nauwe samenwerking met het FANC, de nuttige lessen trekken voor de Belgische nucleaire installaties. De activiteiten van Bel V vergen een nooit aflatende hoge graad van deskundigheid. Wij blikken naar de toekomst met vertrouwen én met de nodige financiële middelen om te beantwoorden aan onze toekomstige behoeften: de ontwikkeling van onze organisatie verder doortrekken en de onontbeerlijke opleidingen voorzien voor het behoud van een hoog deskundigheidsniveau. Ik zou tot slot alle personeelsleden willen danken voor hun bijdrage in de positieve evolutie van onze stichting en voor het uitoefenen van een beroep dat hoge eisen stelt inzake kwalificaties en een constante waakzaamheid en grote beroepsethiek vergt. Michel JURISSE, Ir Voorzitter van de raad van bestuur - 3 -

5 INLEIDING Bel V, stichting met rechtspersoon, werd op 7 september 2007 opgericht door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle. Ze valt onder de wet van 27 juni 1921 op de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen en de stichtingen, en onder haar statuten die werden neergelegd op de griffie van de rechtbank van eerste aanleg te Brussel. Ze heeft tot doel, los van enig winstbelang, op technisch en wetenschappelijk vlak bij te dragen tot de bescherming van de bevolking en het leefmilieu tegen de gevaren voortspruitend uit ioniserende stralingen. De Raad van Bestuur is momenteel samengesteld uit: Ir M. Jurisse, voorzitter, past voorzitter van de Raad van Bestuur van het FANC Ph. Desaedeleer, huidig voorzitter van de Raad van Bestuur van het FANC Ir W. Deroovere, algemeen directeur van het FANC P. Roose, lid van de Raad van Bestuur van het FANC Ir J. Vereecken, doctor in toegepaste wetenschappen, professor aan de VUB - 5 -

6 REDACTIONEEL De complementariteit tussen Bel V (de Belgische TSO) en het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) werd in 2010 verder op punt gesteld. De tandem FANC-Bel V als regelgevend orgaan in België is inmiddels een feit. De geïntegreerde inspectie- en controlestrategie (FANC en Bel V), die eind 2008 werd opgesteld, werd voor de eerste maal uitgevoerd in 2009 en komt nu op kruissnelheid. Dankzij de lessen die uit de eerste toepassing werden getrokken kon het proces verder verbeterd worden. Andere samenwerkingsgebieden zijn de fysieke beveiliging van de nucleaire sites, de evaluatie van de door de uitbater voorgelegde veiligheidsdossiers, noodplanning en transversale processen zoals bijvoorbeeld kennisbeheer, onderzoek en ontwikkeling, internationale activiteiten en verbeteringen aan de reglementaire context. Net als 2009 was 2010 een jaar van consolidering, aanwerving, opleiding en coaching. Wij startten het jaar met 59 personen en bereikten een personeelsbestand van 65 medewerkers op 31 december, ondanks het verlies van 2 medewerkers in de loop van het jaar. De opleiding en coaching van een groot aantal nieuw aangeworven medewerkers vormt een grote uitdaging die veel menselijke inspanningen vergt. Voor de nucleaire veiligheid is een dergelijke investering een absolute must: de kwaliteit van onze inspecties en de veiligheidsevaluaties staan in rechtstreekse verhouding tot de kennis en deskundigheid van onze medewerkers, en het verwerven van die kennis en expertise, die overigens ook snel verloren kan gaan, vraagt heel wat tijd. Onze aanwervingscampagne zal dan ook in 2011 worden verder gezet. Er staan immers meerdere nieuwe projecten inzake veiligheidsanalyse op stapel en een aantal ervan zijn recent van start gegaan: de HEU-LEU conversie van de splijtstof van de BR2-reactor; het MYRRHA-project; de verdere uitbating na 40 jaar van Tihange 1 en Doel 1/2; de opslag van radioactief afval in Dessel; het invoeren van nieuwe voorschriften op het vlak van fysieke beveiliging; de «stress tests» vereist naar aanleiding van het ongeval van Fukushima. Om al die huidige en toekomstige uitdagingen het hoofd te bieden lijkt het onontbeerlijk de activiteiten op het vlak van onderzoek en ontwikkeling aanzienlijk uit te breiden, zowel intern als via deelname aan internationale projecten. Op internationaal niveau levert Bel V, als één van de stichtende leden van ETSON, het Europees TSOnetwerk, een actieve bijdrage tot het versterken van de rol van ETSON in Europa en de wereld via: het op punt stellen van richtlijnen voor de veiligheidsevaluaties; het bepalen van de R&D-behoeften voor de veiligheidsanalyses; opleiding en tutoraat; actieve deelname aan de door het IAEA georganiseerde conferentie. Bel V speelt een belangrijke rol binnen de nucleaire veiligheid, zowel in België als in Europa. Deze rol dient nog te worden aangezwengeld en Bel V bereidt zich daarop dan ook actief voor, met de hulp van dynamisch en gemotiveerd personeel dat er terecht trots op is zijn deskundigheid ten dienste van de gemeenschap te kunnen stellen. Benoît DE BOECK Directeur-generaal - 7 -

7 HOOFDSTUK 1 REGELGEVENDE ACTIVITEITEN IN BELGIË 1.1. ALGEMENE BEOORDELING VAN NUCLEAIRE INSTALLATIES Kerncentrales Op verzoek van de Belgische regering bezocht een OSART van 8 tot 25 maart de kerncentrale van Doel, met bijzondere aandacht voor eenheden 1 en 2. Aansluitend op deze inspectie heeft KCD een actieplan ontwikkeld (verderzetting van het ENERGEIA actieplan ter voorbereiding op de OSART opdracht) teneinde verbeteringen aan te brengen voor bepaalde domeinen die door het OSART-team geïdentificeerd werden; het is de bedoeling de follow-up inspectie voor te bereiden die voorzien is in Het verslag van de OSART-missie werd gepubliceerd op de website van het FANC. Het proces van continue verbetering is aan de gang. Nadat in september 2009 een non-conformiteit werd vastgesteld voor de polaire kraan van Doel 4 heeft Electrabel in de loop van 2010 een actieplan ontwikkeld met een tweeledig doel: enerzijds om te zoeken naar mogelijke afwijkingen van het ontwerp gedetecteerd tijdens verschillende projecten (periodieke veiligheidsherzieningen, vervangingen stoomgeneratoren, ) die mogelijks niet correct werden behandeld, anderzijds om de organisatie van het beheer van afwijkingen, zowel door de uitbater Electrabel als door de architect-ingenieur Tractebel, te herzien en verbeteren. Het LTO project (Long Term Operation) is aan de gang, ondanks de politieke onzekerheid rond de discussie of de uitbating van Doel 1/2 en Tihange 1 voor een nieuwe periode van 10 jaar, tot 2025, wordt goedgekeurd. Andere nucleaire installaties Het jaar 2010 is belangrijk voor het SCK CEN omwille van het opstarten van de nieuwe installatie Guinevere: tests en conformiteits-checks. Het blijkt dat de atmosferische lozingen van tritium (HTO) hoger zijn dan voorzien. Guinevere is een experimentele nulvermogen-reactor, een tussenstap in de ontwikkeling van het MYR- RHA-project (studie is aan de gang). Het project voor omvorming van de BR2-reactor naar LEU is gestart (gebruik van laag verrijkt uranium in plaats van hoog verrijkt uranium). Het actieplan ter uitvoering van de conclusies van de interne audit rond veiligheidscultuur die in 2007 in het SCK CEN plaatsvond is in 2010 nog steeds in implementatiefase. De ontmantelingsactiviteiten gaan door in Belgonucléaire. Er deden zich een aantal incidenten voor (geringe besmettingen van de lokalen); ze worden door de uitbater geanalyseerd om te voorkomen dat ze zich opnieuw voordoen (ervaringsterugkoppeling). Het FANC, Bel V en externe experten voerden een audit over nucleaire veiligheid uit bij Belgoprocess. De uitbater heeft een actieplan uitgewerkt om de aanbevelingen van de audit te implementeren. Er wordt bijzondere aandacht besteed aan het beheer door Belgoprocess van het vloeibaar afval afkomstig van het IRE, meer bepaald inzake de chemische boekhouding van afval van diverse oorsprong. De uitbreiding (zone D) van opslaggebouw 136X werd goedgekeurd en is in uitvoering. Het eerste transport van CSD-C containers vond plaats (afval teruggekeerd uit La Hague). Het verhogen van de veiligheidscultuur blijft een uitdaging voor de IRE-directie. Alle afdelingen hebben in 2010 verbeteringen geïmplementeerd om de radioactieve uitstoot te verlagen en de veiligheid te verhogen ; nieuwe werkkrachten werden aangeworven. Er lopen verschillende actieplannen. Er kan reeds een afname van de radioactieve uitstoot worden vastgesteld

8 De installatie XeMoII werd opnieuw in gebruik genomen, na een volledig onderhoud. Er worden ook inspanningen geleverd om de veiligheidscultuur te verbeteren in andere installaties op de site van Fleurus, MDS-Nordion en Sterigenics. Maar de toekomst van MDS-Nordion is onzeker (er werd beslist een aantal activiteiten stop te zetten en een overnemer te zoeken). Geïntegreerde controlestrategie De geïntegreerde inspectie- (door FANC) en controle- (door Bel V) strategie werd in 2010 toegepast. Het controleprogramma werd bij het begin van het jaar aan de installaties overgemaakt. Er werden performantie-indicatoren ontwikkeld om de uitvoering van het programma op te volgen. Jaarlijks wordt een evaluatie van de veiligheid van de verschillende installaties uitgevoerd. Deze evaluatie werd aan de respectievelijke uitbaters voorgesteld en besproken met de betreffende directie, tijdens meetings met het FANC, Bel V en de directie van elke installatie. Er wordt meer aandacht besteed aan menselijke factoren en performantie, veiligheidsbeheer en ontwikkeling van de veiligheidscultuur. Meer bepaald werd het gebruik van «safety culture observation sheets» in voege gebracht OVERZICHT VAN INSPECTIES IN KERNCENTRALES De regelgeving vereist permanente controles tijdens de werking van de 7 Belgische kerncentrales. Het doel van de controles is na te gaan of de vergunning wordt nageleefd, alsook het veiligheidsbeheer en de veiligheidscultuur van de uitbater te beoordelen. In 2010 werden in de 7 Belgische kerncentrales meer dan 440 controles uitgevoerd. Hierna volgt een overzicht van de belangrijkste controles die de Bel V inspecteurs voor elke eenheid hebben uitgevoerd. n 2010 werden voor de kerncentrales 17 gebeurtenissen beoordeeld als niveau 1 op de INES-schaal. Doel 1/2 In Doel 1 vond de jaarlijkse stop voor herlading plaats van 20 november tot 6 december. In Doel 2 vond de jaarlijkse stop voor herlading plaats tussen eind april en begin juli. In Doel 1 vonden twee noodstoppen plaats. Eén ervan werd veroorzaakt door een beveiliging van de hoofdgenerator. De tweede was het gevolg van de sluiting van een hoofdstoomisolatieklep tijdens herstellingswerkzaamheden aan een elektronisch onderdeel in de controlekring van de klep. Doel 2 kende één noodstop ten gevolge van een loskoppeling tussen de hoofdgenerator en het net, na een incident in de hoogspanningspost. In Doel 2 was twee maal een eilandbedrijf nodig, ten gevolge van het openen van een 380 kv-vermogenschakelaar, veroorzaakt door incorrecte werking van een beveiliging. Zes (6) gebeurtenissen werden als niveau 1 (anomalie) op de INES-schaal beoordeeld: Stop van koelventilatoren van het reactorgebouw tijdens test omwille van ontijdige inschakeling van beveiligingen Beveiligingen van 6 kv-veiligheidsuitrustingen die niet seismisch gekwalificeerd werden Incorrecte implementatie van waarschuwingssignalen voor het minimumniveau van de hulpvoedingswatertanks, met als gevolg een gebrek aan noodzakelijke inventaris over een lange periode Verkeerd voorbereide consignatie van een elektrisch bord, wat leidde tot een afwijking van de Technische Specificaties Afwijkingen op de polaire brug van Doel 1 Overschrijding van een as-found lek-criterium van de penetraties van het containment van Doel 1-9 -

9 Doel 3 De reactor was op volvermogen gedurende het hele jaar, behalve tijdens: een periode in stretch-out van ongeveer 2 maand voorafgaand aan de jaarlijkse revisie; de jaarlijkse revisie voor herlading van 18 juni tot 20 juli; twee noodstoppen: één op 28/06 door een turbinetrip, en één op 12/08 t.g.v. een ontijdig signaal in de noodstopsequentie tijdens tests; een geplande koude stop voor herstelling van het hoofdsas op 26/08; een tijdelijke vermogendaling van 15% ter compensatie van een ontijdige boratie. Zeven gebeurtenissen zijn als niveau 1 (anomalie) geklasseerd op de INES-schaal: faling van een component van een veiligheidsdiesel tijdens tests, met common mode aspecten; niet-respecteren van de ontwerpcriteria van de hoofdvoedingswater isolatieafsluiters; niet-respecteren van de 1EA-ontwerpspecificaties van een aantal meetketens in het reactorgebouw; niet-geautoriseerde wijziging van een meetomvormer van de veiligheidsinjectiekring; niet-respecteren van het lekcriterium van de dichtheidskring van het containment; schending van het criterium voor luchtvochtigheid in de tussenruimte; niet-bedrijfsklaarheid van het systeem voor veiligheidsperslucht. Doel 4 De reactor was op volvermogen gedurende het hele jaar, behalve tijdens: 3 noodstoppen: op 11 januari ten gevolge van een turbinetrip (menselijke fout); op 15 juni ten gevolge van het aanspreken van een turbinebeveiliging tijdens tests, leidend tot een turbinetrip; op 3 december ten gevolge van een turbinetrip door aanspreken van een alternatorbeveiliging door een waterstoflek. De waterstofbrand volgend op deze lek richtte aanzienlijke schade aan de alternator aan. De herstellingswerkzaamheden beliepen ongeveer 1 maand. een geplande stop voor herstelling aan de turbine (van 12 tot 16 februari); een automatische vermogenreductie van 400MW ten gevolge van de uitschakeling van een hoofdvoedingswaterpomp. Twee gebeurtenissen zijn als niveau 1 (anomalie) geklasseerd op de INES-schaal: niet-respecteren van de 1EA-ontwerpspecificaties van een aantal meetketens in het reactorgebouw; ontijdige uitschakeling van de turbopomp van het hulpvoedingswater (ontwerpprobleem). Doel Site Een besmet voorwerp verliet de Site op 30 juli. Het was verkeerdelijk ondergebracht bij het gewone afval van de site en het alarm van de detector bij de uitgangspoort werd niet naar behoren opgevolgd. Het besmette voorwerp werd uiteindelijk gedetecteerd aan de ingang van de Belgian Scrap Terminal en de container werd teruggebracht naar de site van de kerncentrale. Het besmette voorwerp werd uit de container verwijderd en in het circuit voor radioactief afval geplaatst. De gebeurtenis werd als niveau INES 0 geklasseerd. De procedures inzake stralingsbeschermingcontrole werden aangepast om te vermijden dat iets dergelijks zich nog zou kunnen voordoen. Tihange 1 De eenheid was op volvermogen gedurende het hele jaar, behalve: een manuele belastingsvermindering tot 63% van het nominaal vermogen, op 15 februari, ten gevolge van het ontijdig sluiten van een stoominlaatklep naar turbinegeneratorgroep Zuid; een noodstop op 23 februari, te wijten aan een menselijke fout in het kader van een periodieke test (een operator stopte per vergissing één van de drie primaire pompen in plaats van een RHR pomp). de turbinegeneratorgroep Noord werd gestopt van 1 tot 3 maart voor herstelling van een spanningopvoerende transformator naar het net (18/380 kv), waarvan een isolator beschadigd was ten gevolge van een storm; de stop voor herlading van 20 maart tot 27 april. Volvermogen werd bereikt op 1 mei; op 18 juli werd de eenheid in tussenstop gebracht (RHR systeem aangesloten) om een lek te herstellen op

10 de bypass van een hulpvoedingswaterisolatieklep (noodvoedingswaterlijn naar stoomgenerator n 2). Na de reparatie werd volvermogen bereikt op 22 juli. op 18 december werd de eenheid in warme stilstand gebracht om olie toe te voegen in de bovensta tank van primaire pomp n 2. Nominaal vermogen werd op het einde van dezelfde dag bereikt. Geen enkele gebeurtenis werd hoger dan niveau 0 (buiten schaal) geklasseerd op de INES. Tihange 2 De eenheid was op nominaal vermogen gedurende het hele jaar, behalve: een lichte vermogendaling op 7 maart om een primaire pomp te herstellen; een warme stilstand van 7 tot 8 mei omwille van een lek aan de lekopvang van een klep. De pakking van de klep diende te worden vervangen. een vermogendaling tot 83% was nodig van 24 tot 26 september omwille van een olielek aan een circulatiepomp; een warme stilstand voor werkzaamheden na een snelle toename van een eerder vastgesteld lek (28 december). De eenheid werkte opnieuw op volvermogen op 30 december. Drie gebeurtenissen werden op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal geklasseerd: het vaststellen dat de kaarten voor trage start van de veiligheidsdiesels van eenheid 2 niet seismisch gekwalificeerd waren; de drift van de snelheidsmeting van een primaire pomp die betrokken is bij de ontwikkeling van reactorbeveiligingen; de incorrecte markering van de brandstoftransferpomp van een veiligheidsdiesel. Tihange 3 De eenheid was op nominaal vermogen gedurende het hele jaar, behalve tijdens: een automatische turbine run-back, ten gevolge van een slechte werking van een afsluiter op een droger-oververhitter, in juli; de stop voor herlading, van 10 september tot 31 oktober. Het volgende dient vermeld te worden: één splijtstofelement vertoonde een lek. Het element werd niet meer gebruikt voor de volgende cyclus; een reactortrip op 31 oktober, ten gevolge van een hoog niveau in een stoomgenerator; turbinetrips zonder reactortrips op 19, 21 en 23 november, te wijten aan problemen met de turbineregeling; de eerste helft van november, tijdens dewelke de eenheid op 50% nominaal vermogen gefunctioneerd heeft, te wijten aan problemen met onzuiverheden in de hoofdvoedingswaterpompen Drie gebeurtenissen zijn geklasseerd op niveau 1 van de INES: de vaststelling dat slechts één van de drie ventilatiesystemen bedrijfsklaar was, terwijl de bedrijfsklaarheid van twee van de drie systemen vereist is; tijdens de stop voor herlading is gebleken dat het debiet van de shutdown cooling niet overeenkwam met de optimale condities zoals beschreven in de technische specificaties; een afschakeling van de hulpvoedingswaterturbopomp door oversnelheid, na een reactortrip. Tihange Gemeenschappelijke activiteiten Het Bel V-controleprogramma op de site werd verder als volgt uitgevoerd: Ontmoetingen met de managers van verschillende afdelingen (Maintenance, Operations, Care, Engineering) en diensten, om hun organisatie en het beheer van de verschillende processen met betrekking tot nucleaire veiligheid en stralingsbescherming te beoordelen; Er wordt meer aandacht besteed aan menselijke factoren en menselijke prestaties, housekeeping, oplossing van kleine tekortkomingen,..., met in het achterhoofd het belang van duurzaamheid voor de acties ter verbetering. Bel V gaf ook steun aan het FANC in het kader van hun inspecties, vooral de inspecties op onderaanneming en Management

11 1.3. OVERZICHT VAN INSPECTIES IN ANDERE NUCLEAIRE INSTALLATIES Studiecentrum voor Kernenergie (SCK CEN) Het werkingsschema van de BR2 reactor gedurende 2010 bestond uit 4 cycli van 3 weken en 2 cycli van 4 weken. Dit vertegenwoordigt een extra cyclus in vergelijking met het werkingsschema van de voorgaande jaren, teneinde te beantwoorden aan het gebrek aan bevoorrading in radio-isotopen. Om dezelfde reden werden de primaire herlaadbare watergekoelde uitrustingen voor fissiele doelwitten verhoogd van 4 naar 6. Voor aanvang van de eerste cyclus werden de cadmium regelstaven vervangen door hafnium regelstaven. Voor de Jules Horowitz Reactor (RJH), waarvan de bouw is gepland in Cadarache, hebben CEA en Technicatome een splijtstofelement ontworpen dat een aantal gelijkenissen vertoont met het ontwerp van de BR2-splijtstof, maar dat niettemin volledig gekwalificeerd dient te worden. Aangezien de BR2 de enige reactor bleek te zijn die voor adequate bestralingsomstandigheden kon zorgen, werd het EVITA-experiment in juli 2009 in gebruik genomen. De kwalificatie van het RJH splijtstofelement werd in 2010 verder gezet. De tests in het kader van de oplevering van het Guinevere experiment in de VENUS reactor startten in 2010 en zijn nog steeds aan de gang. Het actieplan dat voortvloeit uit de in 2007 gestarte audit rond veiligheidscultuur bevindt zich nog in de implementatiefase. In 2010 werd één gebeurtenis op niveau 1 van de INES-schaal geklasseerd. Deze gebeurtenis was het gevolg van het niet naleven van de vergunning van een handschoenkast. De gebeurtenis leidde niet tot een verhoogde dosis voor het personeel noch tot besmetting; er was geen kriticaliteitsrisico aan verbonden. Belgoprocess In 2010 werden de werkzaamheden voor de wijzigingen in gebouw 136X afgerond (dit gebouw is bestemd voor opslag van hoog radioactief afval). Onder meer de behandelingssystemen van het gebouw werden verbeterd en een nieuwe zone voor opslag van afval afkomstig van de opwerking van gebruikte splijtstof werd opgeleverd. De gebruikte splijtstofelementen afkomstig van de onderzoeksreactor THETIS (UGent), die momenteel ontmanteld wordt, werden behandeld en verwerkt in gebouw 131X (Pamela-gebouw) in 400-liter afvalvaten. Deze werden ook opgeslagen op de site van Belgoprocess. Een audit over nucleaire veiligheid werd door het FANC aangevat en was gericht op de volgende onderwerpen: Veiligheidsbeheer en -organisatie Beheer van radioactieve afvoer Beheer van en controle op ontvangen afval Dynamisch systeem voor risicobeheer Brandpreventie en -beveiliging Beheer van abnormale gebeurtenissen en incidenten. Twee Bel V experten namen als auditor ter plaatse deel aan deze audit en verschillende externe experts ondersteunden het auditteam als back-office. Het auditverslag is beschikbaar voor het publiek op de website van het FANC. Belgoprocess heeft een eerste voorstel van actieplan naar aanleiding van de audit ontwikkeld; dit voorstel werd door FANC/Bel V eind 2010 goedgekeurd. Belgoprocess zal het actieplan begin 2011 formeel goedkeuren en implementeren. In 2010 deden zich drie gebeurtenissen voor die op niveau 1 van de INES-schaal werden geklasseerd. Eén ervan was te wijten aan het verlies van het ventilatiesysteem in een gebouw waar handschoenkasten waren opgeslagen tijdens wijzigingswerkzaamheden aan het gebouw. Een andere gebeurtenis is te wijten aan het verlies van lading op een behandelingssysteem omwille van de slechte werking van een grijper; dit gebeurde tijdens de manipulatie van een verbruikt splijtstofelement in een cel. De derde gebeurtenis was te wijten aan een klein lek van vloeibaar radioactief afval tijdens een transfer naar vaten. Deze gebeurtenissen leidden niet tot een verhoogde dosis voor het personeel noch tot besmetting; er was geen kriticaliteitsrisico mee verbonden

12 Belgonucléaire Na een intensief opleidingsprogramma in 2009 voor alle betrokken partijen zijn de ontmantelingactiviteiten van de handschoenkasten op kruissnelheid in In de loop van 2009 en 2010 werden bijkomende coördinatie- en risicocontroletools ontwikkeld ter ondersteuning van de operationele activiteiten. In totaal werden 350 A3X-afvalvaten geproduceerd. Het FANC verleende zijn goedkeuring voor een verhoging van de Pu-inhoud per afvalvat van 39g naar 59g. De technische vordering van het ontmantelingproject werd geschat op 35% op het einde van het jaar Op 22 juli, als gevolg van een drukverhoging door H2-productie door radiolyse in een opslagcontainer, is de verzegeling van de container gebroken en warden 2 werknemers, de opslagruimte en aanpalende lokalen en gang besmet. Het besmettingsniveau van de werknemers bleef onder het registratieniveau voor officiële dosismelding. Er werd een grondige analyse van de gebeurtenis uitgevoerd, die leidde tot maatregelen om risico s van H2-drukopbouw in een afgesloten ruimte te verminderen en om de methodes, procedures en opleiding voor ontsmetting van personen en lokalen te verfijnen. Onderzoeksreactor ven de Universiteit Gent (Thetis) Alle splijtbaar materiaal werd tijdens de maanden juli en augustus 2010 van Thetis overgebracht naar Belgoprocess. De ontmanteling van de reactor zal volgens de planning begin 2012 starten. Instituut voor Radio-elementen (IRE) en verwante installaties (Nordion, Sterigenics, IBA) IRE Het IRE heeft in 2010 aanzienlijke verbeteringen en upgrades doorgevoerd, zoals bijvoorbeeld verbeteringen in de afgeschermde XeMo-cellen of het nieuwe monitoringsysteem dat, met goed gevolg, geïnstalleerd werd op de B4-schouw. De traceerbaarheid van afwijkingen vormt een aanzienlijke verbetering in het kader van de ervaringsterugkoppeling. Verbeterde of nieuwe procedures vervangen langzaam maar zeker de mondelinge kennisoverdracht door schriftelijke knowhow. Ondanks deze vorderingen op het vlak van veiligheid dient het IRE in de toekomst te blijven ijveren voor een algehele verbetering van de veiligheid. De installaties en processen werden ontworpen in de jaren 70; het doorvoeren van belangrijke ontwerpwijzigingen in deze oude installatie is geen eenvoudige opdracht. In het bijzonder zijn de barrières in het algemeen (niet enkel de ventilatie) tussen radioactiviteit en externe omgeving zwak en beperkt in aantal. Er is veel menselijke inspanning en nauwkeurigheid nodig om ze in goede staat te houden. Andere klasse 2/3 installaties Het merendeel van de activiteiten van MDS Nordion werd volledig stopgezet of afgebouwd. In juli maakte MDS Nordion zijn intentie bekend het bedrijf te herstructureren. Gedurende die periode werd door MDS Nordion Fleurus ook naar een nieuwe aandeelhouder gezocht. Sterigenics voert verder verbeteringen op het vlak van veiligheid door binnen het bedrijf. Alle cyclotron-bedrijven leveren inspanningen: voor het opstellen van het veiligheidsrapport van de installatie; om belangrijke afwijkingen van de veiligheid te melden; om monitoring te installeren teneinde de gasuitstoot te kunnen melden

13 1.4. VOORBEREIDING EN REACTIE OP NOODSITUATIES Noodplanoefeningen In 2010 werden vijf noodplanoefeningen georganiseerd onder toezicht van de Algemene Directie Crisiscentrum van het Ministerie van Binnenlandse Zaken: In april voor de kerncentrale van Doel: gedeeltelijke oefening beperkt tot de interactie tussen de crisiscel voor noodsituaties van de uitbater (on-site) en de evaluatiecel CELEVAL (off-site). In mei voor de Franse kerncentrale van Chooz: oefening met focus op de grensoverschrijdende interacties tussen de Belgische & Franse betrokken organisaties. Tijdens deze oefening was een Bel V expert waarnemer bij het Belgische lokale (provinciale) crisiscomité. In mei voor de nucleaire site van Belgonucléaire: oefening beperkt tot de interactie tussen de crisiscel voor noodsituaties van de uitbater (on-site) en de evaluatiecel CELEVAL (off-site). In juni voor de nucleaire site van het IRE: gedeeltelijke oefening met deelname van lokale overheden en hulpdiensten alsook van federale cellen en comités (coördinaticomité, evaluatie/informatie/meetcellen). Deze oefening werd geleid door controllers. In november voor de kerncentrale van Tihange: gedeeltelijke oefening beperkt tot de interactie tussen de crisiscel voor noodsituaties van de uitbater (on-site) en de evaluatiecel CELEVAL (off-site). Al deze oefeningen werden voorbereid, uitgevoerd en geëvalueerd volgens een nieuwe Belgische methodologie voor de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van noodplanoefeningen. Bel V leverde een grote bijdrage aan deze oefeningen als betrokken organisatie maar ook als controller en beoordelaar, vooral voor de oefening voor de nucleaire site van het IRE (er werd een vertegenwoordiger van Bel V aangeduid als lokale oefeningcoördinator en lid van de groep voor het algemene beheer van de oefening). Andere verwante activiteiten Bel V heeft samen met het FANC het werk verder gezet dat in 2009 werd gestart op het vlak van volledige herziening van de formulieren voor informatie-uitwisseling die de installaties gebruiken bij nucleaire of radiologische noodsituaties. Deze formulieren die door de uitbaters worden opgesteld om nationale overheden en andere instanties te informeren werden volledig herzien om de informatie-uitwisselingen en stromen te organiseren en te garanderen dat de vereiste informatie bij de juiste overheid/instantie terechtkomt. Tijdens een aantal oefeningen in 2009 en 2010 werden ontwerpversies van de herziene formulieren getest. Het is nu de bedoeling de herziene formulieren en methodologie in de loop van 2011 te implementeren in alle betrokken installaties (kerncentrales Doel & Tihange, SCK CEN, Belgonucléaire, Belgoprocess en IRE in Fleurus). Het werk dat eerder werd gestart inzake Emergency Intervention Zones in een werkgroep opgericht door de Algemene Directie Crisiscentrum van het Ministerie van Binnenlandse Zaken werd eveneens verder gezet met het oog op implementatie in de verschillende betrokken Emergency Planning Zones. In mei 2010 werd een informatiesessie georganiseerd om de principes en richtlijnen voor de oprichting van dergelijke interventiezones toe te lichten aan de betrokken stakeholders. In het kader van de samenwerking tussen het FANC en Bel V werden de conclusies en aanbevelingen van de speciale werkgroep ter versterking van de FANC-Bel V respons op nucleaire en radiologische noodsituaties en de integratie van het HEC (Headquarters Emergency Centre) van Bel V in het interne crisiscentrum van het FANC in 2010 geïmplementeerd in de interne noodplanorganisatie van Bel V. Verbetering van de rol van Bel V Opdat België, en in het bijzonder Bel V, terdege voorbereid zou zijn om adequaat te reageren op nucleaire noodsituaties: namen de Bel V medewerkers deel aan de Belgische noodplanoefeningen die, behalve de reactieve activiteiten, heel wat voorbereiding, observatie en evaluatie eisten van het Bel V crisisteam, van de uitbater en van de andere betrokken partijen (evaluatiecel van het crisiscentrum van de regering); nam een Bel V vertegenwoordiger als waarnemer deel aan een oefening inzake transport van radioactief materiaal naar Frankrijk (Agen, 21/10/2010);

14 nam een Bel V vertegenwoordiger deel aan een meeting georganiseerd door de Franse nucleaire veiligheidsautoriteiten (ASN) inzake ervaring opgedaan uit noodplanoefeningen en noodsituaties (Parijs, 14/12/2010). Internationale samenwerking Bel V nam, ter ondersteuning van de Belgische bevoegde overheden (nucleaire veiligheidsoverheden, ministerie Binnenlandse Zaken, TSOs), deel aan de bespreking met de Franse en Nederlandse bevoegde overheden ter verbetering van de bilaterale overeenkomsten inzake paraatheid, alertheid, informatie-uitwisseling en bijstand op het vlak van radiologische noodsituaties

15 HOOFDSTUK 2 VEILIGHEIDSANALYSES EN NATIONALE PROJECTEN 2.1. PROBABILISTISCHE VEILIGHEIDSANALYSE (PSA) In 2010 gingen de uitbater (Electrabel) en zijn architect-ingenieur (Tractebel Engineering) verder met de update van de eenheidspecifieke veiligheidsanalyses voor interne gebeurtenissen voor alle Belgische kerncentrales. Op het einde van het jaar (of begin 2011) was de eerste versie van de PSA Niveau 1 update voor alle eenheden en van de PSA Niveau 2 voor Doel 3 afgerond. Vele studiedocumenten alsook de syntheseverslagen werden overgemaakt aan Bel V. Bel V voerde een reglementaire review uit van de studiedocumenten die Tractebel Engineering progressief overmaakte naarmate het project vorderde. Er werd ook overeengekomen dat de opmerkingen van Bel V zouden worden besproken tijdens technische vergaderingen in de eerste helft van 2011, en dat deze PSA updates zouden zijn afgerond tegen eind De PSA Niveau 2 van andere eenheden zou tijdens de volgende jaren moeten worden geüpdatet. Daarnaast werd de omvang van de PSA Niveau 1 studies uitgebreid tot interne brand en overstroming. Ter voorbereiding op de Brand PSA voeren Electrabel en Tractebel Engineering een Fire Hazard Analysis uit en ontwikkelen tegelijkertijd een methodologie voor de Brand-PSA. Er werden reeds verschillende vergaderingen georganiseerd met Bel V om deze studies te bespreken. Electrabel heeft, als deel van het Belgische actieplan om te voldoen aan de WENRA referentieniveaus, de vorderingen voorgesteld voor alle PSA-gerelateerde onderwerpen, in het bijzonder voor verschillende PSA-toepassingen inclusief een prioriteitsniveau voor deze toepassingen. Voor de R&D-activiteiten uitgevoerd met het oog op (bestaande of toekomstige) PSA-toepassingen en voor PSA-activiteiten uitgevoerd in een international kader (voornamelijk OESO), zie sectie 4.4 over Research and Development PERIODIEKE VEILIGHEIDSHERZIENINGEN (PSR) & LONG TERM OPERA- TION (LTO) 1 ste gemeenschappelijke PSRs De eerste drie eenheden (Doel 1/2 en Tihange 1) worden momenteel onderworpen aan hun derde periodieke veiligheidsherziening terwijl voor de andere Belgische eenheden de tweede PSR aan de gang is. Meer bepaald worden implementatiestudies en correctieve acties doorgevoerd op basis van de PSR-verslagen die respectievelijk in 2002, 2003 en 2005 aan het FANC werden overgemaakt. Het FANC werd op de hoogte gehouden van de voortgang van de huidige PSR s onder meer via de vergaderingen met de Contactcommissie en via specifieke vorderingsvergaderingen. Alle methodologiedocumenten werden door Bel V herzien. Sommige vragen zijn nog in behandeling. De studies van de onderwerpen van deze gemeenschappelijke periodieke veiligheidsherzieningen zouden tegen eind dit jaar zijn afgerond. De review ervan die door Bel V wordt uitgevoerd liep over het hele jaar 2010 en zal worden voortgezet tot eind De beschikbare conclusies van de diverse onderwerpen worden jaarlijks samengevat op de website van het FANC. Algemeen genomen zijn deze conclusies nog in reviewfase bij Bel V

16 2 de gemeenschappelijke PSRs PSR is gebaseerd op een evaluatie door de installatie van 14 veiligheidsfactoren zoals bepaald in de PSR-IAEA Safety Guide N-SG-2.10, waarvan het gebruik door het FANC wordt geëist. De omvang en de methodologiedocumenten volgens de richtlijnen van het FANC werden uitgebracht voor Doel 3 en Tihange 2. Deze documenten houden rekening met het merendeel van de opmerkingen van de veiligheidsoverheden. Het reglementair referentiekader voor Doel 3 werd door Bel V herzien. Voor de meeste veiligheidsfactoren vonden op het einde van het jaar algemene presentaties plaats van het werk dat dient te worden uitgevoerd door de eigenaar voor Doel 3 voor de PSR-evaluatie. Long Term Operation (LTO) Het FANC en Bel V hebben een Strategienota opgesteld inzake Long Term Operation, die dient te worden toegepast voor de eenheden van Tihange 1 en Doel 1 & 2. In overeenstemming daarmee zijn evaluaties en resultaten met betrekking tot veroudering en ontwerp-upgrade vereist 3 jaar vóór de 4de PSR deadlines. LTO dient te worden beschouwd als deel van de 2de gemeenschappelijke PSRs (i.e. de 4de PSR voor de betrokken eenheden). Het LTO-project dat werd opgestart door de uitbater behandelt momenteel twee hoofdaspecten: 1. De ontwikkeling van een Ageing Management Program volgens de vereisten van de Strategienota. De belangrijkste activiteit dit jaar was de ontwikkeling van richtlijnen voor de verschillende domeinen die behandeld dienen te worden, samen met enkele pilootstudies. Deze documenten worden door Bel V geanalyseerd. 2. Een herevaluatie van het ontwerp met het oog op mogelijke ontwerpverbeteringen. Om deze herevaluatie uit te voeren werd gestart met een screening van diverse informatiebronnen (ervaringsterugkoppeling, reglementaire referenties, benchmark met nationale en internationale referenties, nieuwe ontwerpen ); Bel V heeft dit geheel geanalyseerd in de loop van het jaar. De screening leidt tot de bepaling van de zogenoemde hoofd-veiligheidsonderwerpen, die meer in detail dienen te worden omschreven. Dit gedeelte is nog lopende en wordt op continue basis door Bel V geanalyseerd RADIOACTIEF AFVALBEHEER In het kader van de controleactiviteiten in nucleaire installaties werd de review van de Veiligheidsanalyseverslagen van verschillende nucleaire inrichtingen voor behandeling en opslag van radioactief afval door Bel V geanalyseerd en opgevolgd. In 2010 werden thematische controleactiviteiten m.b.t. Afval en lozingen opgestart voor installaties van klasse 1 (er werd gestart met de kerncentrale van Tihange). In 2010 heeft Bel V meegewerkt aan de review van een aantal regulatory guides van het FANC voor de toekomstige installatie voor opslag van kortlevend laag radioactief afval in Dessel. Teneinde de interacties tussen de veiligheidsoverheid en ONDRAF/NIRAS (de toekomstige uitbater van de opslaginstallatie) voor te bereiden en te optimaliseren, heeft ONDRAF/NIRAS reeds tijdens de pre-vergunningsfase voorlopige technische documenten voor review en commentaar overgemaakt aan de veiligheidsoverheid. Bel V heeft eveneens bijgedragen aan de review van een aantal van deze technische documenten. Het merendeel van de door Bel V in 2010 geanalyseerde documenten betrof de verificatie en validatie van de verschillende computercodes en conceptuele modellen die gebruikt zullen worden voor de lange termijn veiligheidsevaluatie. Een ander belangrijk onderwerp is het veiligheidsconcept en ontwerp van de opslaginstallatie zoals ontwikkeld door ONDRAF/NIRAS. De samenwerking met andere veiligheidsoverheden op het vlak van radioactief afvalbeheer wordt meer in detail behandeld in

17 2.4. VEILIGHEIDSGEBONDEN COMPUTERSYSTEMEN IN KERNCENTRALES Bel V behoudt zijn expertise op het vlak van digitale instrumentatie en controle (I&C)-systemen en op het vlak van beoordeling van veiligheidsgebonden software, in het bijzonder door haar deelname aan internationale werkgroepen (cfr. 3.2). In dit technisch domein moet Bel V net als Electrabel en Tractebel Engineering het hoofd bieden aan een aanzienlijke toename van digitale I&C upgrades in nucleaire installaties (kerncentrales en andere). Deze toename is deels het gevolg van de verlenging van de levensduur van de oudste reactoren. Het is daarom dan ook van essentieel belang dat Bel V een actief technologisch toezicht houdt op dit snel evoluerende domein. Hierna volgt een overzicht van enkele belangrijke upgrades in Doel en Tihange die in 2010 in uitvoering waren: De externe systemen voor nucleaire instrumentatie (NIS) van de vier meer recente eenheden Doel 3-4 en Tihange 2-3 zal worden vervangen door een digitaal systeem. De leverancier werd geselecteerd en de evaluatie van het softwarekwalificatieproces is gestart. Eén van de belangrijke punten die softwarewijzigingen vereisen vloeit voort uit het feit dat het oorspronkelijke ontwerp van het fail-running type is, terwijl de Belgische centrales een fail-safe NIS instrumentatie vereisen. De architectuur is gebaseerd op duale microprocessorconfiguraties. De scheiding tussen de microprocessoren die 1E1 functies uitvoeren en de andere die verantwoordelijk zijn voor minder kritieke functies is een ander vraagstuk. De eenheden van Doel 1 en 2 dienen te worden uitgerust met nieuwe dieselnoodgeneratoren. Voor de motor controllers waren de architectuur van het computercontrolesysteem en het ontwerp van de toepassingssoftware belangrijke onderwerpen, die het project vertraagden. Uiteindelijk besliste de fabrikant om nieuwe software te ontwikkelen volgens de IEC standaard. Het systeem, de architectuur en de specificaties voor de software-vereisten worden momenteel door Bel V nagekeken. Deze vereisten werden verduidelijkt en gedocumenteerd met behulp van een requirements engineering tool. De notie van fail-safeness, die voor de nucleaire noodstroomtoevoer anders is dan in andere industriële sectoren waarmee de fabrikant meer vertrouwd is (zoals in dit geval de scheepvaartindustrie) was één van de te behandelen problemen. Er bestaan verschillende types faling van het motorsysteem, waarbij de motor van een schip dient te worden gevrijwaard en gestopt, terwijl nucleaire noodstroomtoevoer veeleer dient te blijven functioneren. Er werden ongeveer veertig faling-initiërende systeemgedragingen geïdentificeerd, sommige daarvan fataal (waardoor de motor stopt), de meeste niet-fataal waarbij de motor dient te blijven functioneren onder verminderde omstandigheden. De controlesoftware dient op dynamische wijze te reageren en zich aan te passen aan deze verschillende falingsmodi. Er werden eveneens besprekingen gehouden met de uitbater in verband met de goedkeuringsprocedure voor de software voor door microprocessoren aangedreven beveiligingsrelais; deze slimme uitrustingen dienen in grotere aantallen te worden aangeschaft om een waaier van oplossingen te kunnen bieden voor diverse beveiligingstoepassingen in de centrale. De software werd niet specifiek ontwikkeld voor nucleaire beveiligingstoepassingen en derhalve is grondige evaluatie nodig, met inbegrip van de analyse van het risico van falingen met gemeenschappelijke oorzaak. Er werd een inventaris opgesteld van de falingen van de digitale procesinstrumentatie in Tihange 1 sinds de installatie ervan in Meer dan 60 falingen werden over deze periode van 8 jaar gerapporteerd, een aantal dat abnormaal hoog lijkt. Er werd een analyse uitgevoerd. Er zijn echter minder dan 20 falingen die veroorzaakt blijken te zijn door problemen op het vlak van softwarespecificatie of codering. Er werd tevens ook aandacht besteed aan een computervirus, Stuxnet genaamd, dat het vermogen heeft programmeerbare Logic Controllers, die gebruikt worden om industriële processen te controleren en beheren, aan te vallen, te wijzigen en te vernietigen, terwijl het virus daarbij onzichtbaar blijft. Het risico dat Stuxnet een Belgische nucleaire installatie zou treffen bleek laag te zijn. Desalniettemin dient men bewust en waakzaam te blijven; de betrokken operatoren werden verwittigd

18 HOOFDSTUK 3 INTERNATIONALE ACTIVITEITEN MET IMPACT OP BELGISCHE ACTIVITEITEN 3.1. OESO- & IAEA ACTIVITEITEN Bel V neemt actief deel aan de activiteiten van de volgende comités, werkgroepen en vergaderingen: het Committee on Nuclear Regulatory Activities (CNRA); het Committee on the Safety of Nuclear Installations (CSNI); het Nuclear Science Committee (NSC); de CNRA Working Group on Inspection Practices (WGIP); de CNRA Working Group on Operating Experience (WGOE); de CSNI Working Group on Fuel Cycle Safety (WGFCS); de CSNI Working Group on Risk Assessment (WGRISK); de CSNI Working Group on the Analysis and Management of Accidents (WGAMA); de CSNI Working Group on the Integrity and Ageing of Components and Structures (IAGE), en haar subgroepen inzake integriteit van metalen componenten en structuren, en verouderingsfenomenen van betonstructuren de CSNI Working Group on Human and Organizational Factors (WGHOF); de CSNI Working Group on Fuel Safety Margins (WGFSM); verschillende OESO projecten; de Incident Reporting System coordinators activities (IRS, IRSRR, FINAS). Bel V nam deel aan het Committee on nuclear safety standards (NUSSC). Een vertegenwoordiger van Bel V nam deel aan de activiteiten van FINAS en IRSRR (Incident Reporting System for Research Reactors) Bel V experten namen deel aan de volgende vergaderingen: Joint IAEA/NEA meeting of IRS National Coordinators in Wenen Biennial Technical Meeting of the INES National Officers en 20th anniversary of INES in Wenen Plenary Meeting on the Practical Illustration and Use of the Safety Case Concept in the Management of Near-Surface Disposal (PRISM) in Wenen Technical Meeting on the Use of Safety Assessment in planning and implementation of decommissioning of facilities using radioactive material (FASA Project) in Wenen International Conference on Challenges Faced by Technical and Scientific Support Organizations (TSO) in Enhancing Nuclear Safety and Security in Tokio IAEA Steering Committee on Competence of Human Resources for Regulatory Bodies in Member States in Wenen Technical Meeting on the Consideration of Human Factors in new NPP projects in Wenen Regional Training Course on Nuclear Security Culture in Parijs Workshop on the Use of a Graded Approach in the Application of the Safety Requirements for Research Reactors in Wenen 3.2. SAMENWERKING MET VEILIGHEIDSINSTANTIES Frans-Belgische werkgroep inzake nucleaire veiligheid Deze werkgroep, die oorspronkelijk werd opgericht in het kader van de kerncentrale van Chooz B, bestaat uit de regelgevende organisaties ASN, IRSN, FANC en Bel V). Ieder jaar worden twee bijeenkomsten georganiseerd, één in Parijs en de andere in Brussel (kantoor Bel V). De werkgroep behandelt een breed scala van onderwerpen inzake nucleaire veiligheid, zoals cross-inspecties, inspectiepraktijken en de uitwisseling van informatie met betrekking tot de uitbating van kerncentrales

19 Tijdens de twee vergaderingen van 2010 werden de volgende onderwerpen besproken: nieuwe initiatieven inzake regelgeving, status van de kerncentrale van Chooz en Gravelines, cross-inspecties, feedback over noodplanoefeningen, procedures voor publieke informatie, uitwisseling over het integratieproces van de WENRA referentieniveaus in de regelgeving, ideeënuitwisseling over de mogelijke verstopping van de recirculatiefilters, langdurige uitbating van de kerncentrales en ervaringsterugkoppeling inzake specifieke gebeurtenissen. Western European Nuclear Regulators Association (WENRA) Het FANC en Bel V vertegenwoordigen België in WENRA. WENRA vergaderingen: De directeur-generaal van Bel V nam, ter ondersteuning van de vertegenwoordigers van het FANC, deel aan de bijeenkomsten van WENRA in het voorjaar en het najaar. Tijdens deze bijeenkomsten werd de vooruitgang van de werkzaamheden van de subgroepen (zie hierna) besproken. Ook de raakvlakken met andere internationale fora werden besproken tijdens deze bijeenkomsten van WENRA. RHWG (Reactor Harmonization Working Group Werkgroep reactorharmonisering) Een Bel V vertegenwoordiger nam deel aan de drie in 2010 georganiseerde vergaderingen van de RHWG. De RHWG werkte hoofdzakelijk aan de volgende topics: algemene veiligheidsdoelstellingen en specifieke veiligheidsdoelstellingen voor nieuwe kerncentrales; follow-up van nationale actieplannen inzake de WEN- RA-referentieniveaus voor bestaande kerncentrales; veiligheidsdoelstellingen met betrekking tot lange-termijn-uitbating van de bestaande kerncentrales. In 2010 werden verschillende bijeenkomsten georganiseerd met het FANC, Bel V, Electrabel en Tractebel Engineering met het oog op de follow-up van het Belgisch actieplan voor bestaande reactoren. Sommige acties inzake de implementering van de WENRA-referentieniveaus in de kerncentrales kunnen als afgerond worden beschouwd. Bel V bleef actief deelnemen aan de evaluatie van de voorstellen (uitgewerkt door het FANC) voor de reglementaire teksten betreffende de implementering van de WENRA-referentieniveaus in de Belgische regelgeving. WGWD (Working Group on Waste and Decommissioning) Werkgroep inzake afval en declassering) In 2010 richtte Bel V zijn deelname aan de WGWD vooral op de aspecten die verband houden met de toekomstige implementatie van de veiligheidsreferentieniveaus (SRL) voor de opslaginstallaties van radioactieve afvalstoffen en bestraalde splijtstof en de SRL voor de declassering van nucleaire installaties. WENRA Inspection group Bel V startte zijn deelname in 2010 in een nieuw gecreëerde werkgroep over Inspection of components and structures. De groep zal zijn activiteiten verder zetten in Taskforce inzake Safety Critical Software Bel V bleef actief deelnemen aan de activiteiten van deze taskforce, die is samengesteld uit deskundigen van Bel V en de Britse, Finse, Duitse, Spaanse, Zweedse en US veiligheidsinstanties en TSO s. Hun verslag over de harmonisatie voor het verlenen van vergunningen voor nucleaire veiligheidsgebonden software - dat in 2007 algemeen beschikbaar werd gemaakt namens de deelnemende regulators wordt voortdurend bijgewerkt en aangevuld op grond van nieuwe ervaringen en ontvangen opmerkingen. De nieuwe versie van het verslag 2010 is beschikbaar op de websites van de betrokken nucleaire regelgevende organisaties onder de titel: Licensing of safety critical software for nuclear reactors. (Het verlenen van een vergunning voor veiligheidsgebonden software voor kernreactoren. Gemeenschappelijk standpunt van zeven Europese nucleaire regulators en gemachtigde Technische SupportOrganisaties. Revisie 2010). De taskforce kwam in 2010 tweemaal samen en herziet momenteel de coherentie tussen het verslag en de leiding van de NRC die zich eind 2009 bij de taskforce aansloot