Transcriptie

1 Jaarverslag 2012

2 Jaarverslag 2012 Walcourtstraat 148 B-1070 Brussel Tel Fax info@belv.be

3 Inhoudsopgave Bericht van de Voorzitter...3 Voorwoord...4 Raad van bestuur...4 Edito Reglementaire activiteiten in België Algemene beoordeling van de nucleaire installaties Overzicht van de inspecties in de kerncentrales Overzicht van de inspecties in andere nucleaire installaties Voorbereiding en reactie op noodsituaties Veiligheidsevaluaties en nationale projecten Probabilistische veiligheidsanalyse (PSA Probabilistic Safety Assessment) Periodieke veiligheidsbeoordeling (PSR Periodic Safety Review) Long-Term Operation (LTO) BEST-project: Belgische stresstests Beheer van radioactief afval MYRRHA (SCK CEN) Internationale activiteiten en projecten Activiteiten van de OESO en het IAEA Samenwerking met veiligheidsinstanties Samenwerking met technische veiligheidsorganisaties Door de Europese Commissie gefinancierde bijstandsprojecten Expertisebeheer Ervaringsfeedback in België Ervaringsfeedback vanuit het buitenland Kennisbeheer Research & development Opleiding...50 Financieel verslag Balans op 31 december Resultatenrekening op 31 december Resultatenrekening: toelichtingen...55 Lijst van afkortingen BEL V Jaarverslag 2012

4 Bericht van de Voorzitter De gevolgen van de ramp in de kerncentrale van Fukushima-Daiichi in maart 2011 bleven ook in 2012 wegen op de programma s en activiteiten van zowel internationale als nationale organisaties. Naar aanleiding van deze tragische gebeurtenissen heeft Bel V aanzienlijke middelen ingezet om de actieplannen van de uitbaters te evalueren en de uitvoering ervan op te volgen, zowel op Belgisch niveau als via Europese initiatieven stond ook in het teken van de scheurtjes die werden ontdekt in de reactorvaten van Doel 3 en Tihange 2. Volgens de huidige beoordelingen zouden de scheurtjes veroorzaakt zijn door een constructiefout en geen impact hebben op de betrouwbaarheid van de reactorvaten. Niettemin werden de twee betrokken eenheden vanuit het voorzorgsprincipe stilgelegd tot afdoende bewezen wordt dat ze veilig kunnen worden heropgestart. Het justificatiedossier werd eind 2012 ingediend door de uitbater en werd begin 2013 nog geëvalueerd. De opdracht van Bel V om de veiligheid van de Belgische nucleaire installaties op te volgen past in het kader van de geïntegreerde inspectie- en controlestrategie die in nauwe samenwerking met het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) werd opgesteld. Naast de hierboven vermelde gebeurtenissen ging de aandacht in 2012 vooral uit naar de ontwikkeling van een veiligheidscultuur en het beheer van outsourcing door de uitbaters. De jaarlijkse veiligheidsevaluatie van de verschillende installaties werd uitgevoerd volgens de normen van ons kwaliteitssysteem. Bel V legt de resultaten van deze jaarlijkse evaluatie voor aan de uitbaters en bespreekt ze met hun directies in aanwezigheid van het FANC. De resultaten dienen voor de opstelling van het controleprogramma voor het volgende jaar. Bel V heeft het ISO 9001-certificaat. Dit betekent dat de continue verbetering van de kwaliteit van onze diensten een van onze voornaamste prioriteiten is. In 2012 werden specifieke acties ondernomen om de integratie van ervaringsfeedback te optimaliseren en een nieuw reeks prestatie-indicatoren in te voeren. Op Belgisch verzoek heeft het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) een 'Integrated Regulatory Review Service' (IRSS) gepland voor eind Om zich hierop voor te bereiden hebben het FANC en Bel V in 2012 een zelfevaluatieoefening uitgevoerd op basis van de vragenlijst van het IAEA. Deze oefening heeft geleid tot de opstelling van een actieplan, dat ook in 2013 verder zal worden geïmplementeerd. Tot slot zou ik graag de algemene directie en alle personeelsleden willen bedanken en feliciteren voor hun dagelijkse inzet en de toewijding waarmee ze hun opdrachten tot een goed einde brengen. Michel JURISSE, Ir Voorzitter van de raad van bestuur 2012 Jaarverslag BEL V 3

5 Voorwoord Bel V, een stichting met rechtspersoonlijkheid, werd opgericht op 7 september 2007 door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC). De werking van de stichting wordt geregeld door de wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen, en door haar statuten, die werden neergelegd bij de griffie van de rechtbank van eerste aanleg van Brussel. De stichting heeft tot doel om, zonder winstoogmerk, op technisch en wetenschappelijk vlak bij te dragen tot de bescherming van de bevolking en het milieu tegen het gevaar dat voortvloeit uit ioniserende stralingen. Raad van bestuur In 2012 bestond de raad van bestuur uit: Ir M. Jurisse, voormalig voorzitter van de raad van bestuur van het FANC Ph. De Sadeleer, huidig voorzitter van de raad van bestuur van het FANC Ir W. De Roovere, algemeen directeur van het FANC P. Roose, lid van de raad van bestuur van het FANC Ir J. Vereecken, doctor toegepaste wetenschappen en professor aan de VUB 4 BEL V Jaarverslag 2012

6 Edito Ook in 2012 hadden de gevolgen van de ramp in Fukushima nog steeds een grote impact op de nucleaire industrie. Voor de kerncentrales heeft Bel V deelgenomen aan de 'peer review' georganiseerd door de Europese Commissie en de uitvoering van de actieplannen door de uitbaters opgevolgd. Voor de andere nucleaire installaties dan kerncentrales heeft Bel V de rapporten van de uitbaters geëvalueerd in overeenstemming met de specificaties van het FANC en zijn bevindingen overhandigd aan het FANC. Al enkele jaren evalueert Bel V het justificatiedossier voor de verlenging van de uitbatingstermijn van Doel 1/2 en Tihange 1. In juli 2012 besloot de regering uiteindelijk om Tihange 1 nog 10 jaar langer open te houden (tot in 2025) en om Doel 1/2 definitief te sluiten. Dit heeft geleid tot de start van de voorbereidingen voor de definitieve stopzetting en ontmanteling van deze laatste twee eenheden. Meerdere ontmantelingsprojecten zijn lopende of in voorbereiding. De ontmanteling van BR3 in het SCK CEN enerzijds en van de fabriek van Belgonucléaire anderzijds wordt opgevolgd in het kader van de controle van die installaties. In een nabije toekomst zal worden gestart met de ontmanteling van de Thetis-reactor van de Universiteit Gent en van de splijtstoffabriek van FBFC te Dessel. De opvolging van deze projecten biedt Bel V de kans om nuttige kennis en knowhow op te doen ter voorbereiding van de controle van de ontmanteling van Doel 1/2. De fase vóór vergunningverlening van het project voor de toekomstige site voor berging van radioactief afval in Dessel, die door NIRAS zal worden uitgebaat, werd eind 2012 afgerond. Bel V heeft nauw samengewerkt met het FANC aan zowel de opstelling van de vereisten als de controle van de manier waarop aan deze vereisten zal worden voldaan. De officiële vergunningsaanvraag zou begin 2013 door NIRAS worden ingediend, waarna de evaluatie van het veiligheidsrapport over de installatie van start kan gaan in overeenstemming met de criteria die werden vastgelegd in de fase vóór vergunningverlening. Een ander project in de fase vóór vergunningverlening is het MYRRHA-project van het SCK CEN. Bel V werkt nauw samen met het FANC om een aantal vereisten op te stellen waaraan moet worden voldaan. Het innovatieve karakter van dit project heeft geleid tot het vastleggen van een aantal aandachtspunten die specifieke moeilijkheden zouden kunnen inhouden voor de veiligheidsevaluatie. Bel V analyseert hoe het SCK CEN deze aandachtspunten wil oplossen Jaarverslag BEL V 5

7 In 2012 is Bel V lid geworden van het Europees economisch samenwerkingsverband ENSTTI (European Nuclear Safety Training and Tutoring Institute). ENSTTI is een initiatief van ETSON, het Europees netwerk van technische veiligheidsorganisaties, waarvan Bel V lid is. ENSTTI organiseert hoogwaardige opleidingen over nucleaire veiligheid. Het lidmaatschap van Bel V is zowel gericht op het optimaliseren van de personeelsopleidingen als op het vergroten van de naamsbekendheid in het buitenland. In 2012 noteerden we een aanzienlijke toename van de R&D-activiteiten. Daarbij richtte Bel V zich vooral op de volgende domeinen: 1. Brandbescherming en in het bijzonder brandmodellering, met het oog op een betere controle van de brandpreventie- en brandbestrijdingsmaatregelen die worden gehanteerd in kerncentrales. 2. Modellering van ernstige ongevallen, door de verwerving van de Amerikaanse MELCOR-code. Ernstige ongevallen zijn ongevallen die leiden tot het smelten van een reactorkern (zoals in Fukushima). Een goed inzicht in de fenomenen die zich in een dergelijk geval voordoen, is essentieel om de gevolgen ervan te kunnen beperken. 3. Beheer van radioactief afval. Het belang van afvalbeheer en de voortgang van het project voor een bergingsinstallatie in Dessel hebben ervoor gezorgd dat wij onze activiteiten in dit domein aanzienlijk hebben opgevoerd. Zo werden gemeenschappelijke initiatieven opgezet met onze Franse tegenhanger IRSN (dat een ondergronds onderzoekslaboratorium voor berging in kleiformaties uitbaat in Tournemire), maar werd ook besloten om doctoraatsthesissen in Belgische universiteiten te financieren. Benoît DE BOECK, Ir Algemeen Directeur 6 BEL V Jaarverslag 2012

8 2012 Jaarverslag BEL V 7

9 8 BEL V Jaarverslag 2012

10 1 Reglementaire activiteiten in België 2012 Jaarverslag BEL V 9

11 1 Reglementaire activiteiten in België 1.1 Algemene beoordeling van de nucleaire installaties Kerncentrales In maart werd in de kerncentrale van Doel een followupinspectie door het Operational Safety Review Team (OSART) uitgevoerd om de resultaten te beoordelen van het actieplan dat was opgesteld op basis van de resultaten van de OSART-missie in de kerncentrale van Doel in maart De resultaten werden als 'zeer goed' bestempeld. Het proces van 'continue verbetering' wordt na deze missie nog altijd voortgezet. In juni werd in de kerncentrale van Doel een 'artikel-35- inspectie' uitgevoerd door de Europese Commissie. Deze inspectie is gericht op het meten en het melden van radioactieve lozingen. De resultaten werden als 'zeer goed' bestempeld. Het LTO-project (Long Term Operation) wordt voortgezet, ondanks de politieke onzekerheid rond de beslissing om de uitbating van Doel 1/2 en Tihange 1 te verlengen voor een nieuwe periode van 10 jaar, nl. tot in In juli 2012 besliste de regering om Doel 1/2 te sluiten in 2015 en om Tihange 1 open te houden tot 2025, maar deze beslissing moet nog worden bevestigd door een wetswijziging. Er werd een actieplan opgesteld ter verbetering van Tihange 1 op basis van het evaluatierapport dat door Electrabel werd opgesteld en door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) en Bel V werd geëvalueerd (zie hoofdstuk 2.3). In het kader van de opvolging van dit actieplan werden specifieke inspecties uitgevoerd. Electrabel moet een actieplan opstellen voor de sluiting en toekomstige ontmanteling van Doel 1/2. De besprekingen hierover tussen Electrabel en het FANC/Bel V werden intussen opgestart. Naar aanleiding van de ramp in Fukushima werd aan de uitbaters gevraagd om stresstests uit te voeren (zie hoofdstuk 2.4). Voor beide sites werd een evaluatierapport opgesteld door Electrabel, dat werd geëvalueerd door het FANC/Bel V en externe experts. Er werden actieplannen uitgewerkt. Verschillende wijzigingen werden al aangebracht aan de installaties of worden momenteel nog geïmplementeerd. In Doel en Tihange werden specifieke inspecties uitgevoerd om de implementatie van die wijzigingen op te volgen. Tijdens een stop voor herlading werden scheurtjes vastgesteld in de reactorvaten van Doel 3 (juni) en Tihange 2 (september). Beide eenheden liggen stil tot de toelating wordt gegeven voor heropstart Andere nucleaire installaties Naar aanleiding van de ramp in Fukushima werden er stresstests uitgevoerd in alle in uitbating zijnde nucleaire installaties van Klasse I. De uitbaters stelden hierover evaluatierapporten op, die momenteel door het FANC/Bel V worden geëvalueerd. Gedurende het hele jaar 2012 werden tests en conformiteitscontroles uitgevoerd voor Guinevere, de nieuwe installatie van het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK CEN). In september 2011 werd de versneller met de reactorkern gekoppeld en in 2012 werden tests uitgevoerd met het oog op de oplevering van deze installatie. Guinevere is een testinstallatie, een eerste stap in de ontwikkeling van het MYRRHA-project, waarvoor studies nog steeds aan de gang zijn (zie hoofdstuk 2.6). Op BR2 lopen momenteel verschillende onderzoeksprojecten met de bedoeling om de uitbating te verlengen tot na 2016: HEU-LEU-conversie (gebruik van laagverrijkt uranium in plaats van hoogverrijkt uranium), vervanging van de berylliummatrix BEL V Jaarverslag 2012

12 De ontmantelingsactiviteiten gaan verder bij Belgonucléaire. Er deden zich geen noemenswaardige besmettingsincidenten voor. In januari voerden het FANC/Bel V een FLITS-inspectie (Fast Limited Inspection with Thematic Scope) uit bij Belgoprocess, met focus op veiligheid en veiligheidscultuur, afvalbehandeling en netheid van de installatie. Het onderzoek door Belgoprocess van het beheer van het vloeibaar afval afkomstig van het Nationaal Instituut voor Radio-elementen (IRE) werd voortgezet in 2012, met bijzondere aandacht voor de chemische compatibiliteit van vloeibaar afval van diverse oorsprong. Het management van het IRE staat nog steeds voor een groot aantal uitdagingen. De verbetering van de veiligheidscultuur wordt voortgezet. Er worden verschillende actieplannen geïmplementeerd, onder meer voor het opruimen van historisch afval. Er lopen momenteel een aantal onderzoeksprojecten: HEU- LEU-conversie voor de bestraalde doelwitten, opwerking van uranium voor recyclage, ontwerpstudie van een nieuwe installatie, productietoename (hoger aantal bestraalde doelwitten per week)... Er worden verdere inspanningen geleverd om de veiligheidscultuur in de andere installaties van de site van Fleurus, Best Medical Belgium (voorheen MDS-Nordion) en Sterigenics te verbeteren. MDS-Nordion werd in 2011 overgenomen door Best Medical Belgium (BMB), dat in 2012 echter failliet werd verklaard. Een deel van de installaties wordt momenteel uitgebaat door de Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen (NIRAS) en een deel door NTP. Er werden een aantal niet-aangegeven radioactieve bronnen ontdekt. Het radioactief afval dat op de site accumuleerde, moet worden opgeruimd. Er werd nog altijd geen oplossing gevonden voor de afvoer van de oude beschadigde Sterigenics-bronnen, die in het waterbekken worden opgeslagen. De vergunning werd toegekend voor de ontmanteling van de Thetis-onderzoeksreactor (koninklijk besluit van 15/05/2012) Geïntegreerde controlestrategie In 2012 werd de geïntegreerde strategie voor inspectie (door het FANC) en controle (door Bel V) toegepast. Het controleprogramma voor 2012 werd in het begin van het jaar naar de installaties gestuurd. Aan de hand van prestatie-indicatoren wordt de uitvoering van het programma opgevolgd. De jaarlijkse veiligheidsevaluatie voor de verschillende installaties werd opgesteld. Die evaluaties werden voorgesteld aan elke uitbater en besproken tijdens vergaderingen tussen het FANC, Bel V en het hoofd van iedere installatie op het einde van het jaar. Er wordt meer aandacht besteed aan de menselijke factoren en de menselijke prestaties, aan het veiligheidsbeheer en aan de ontwikkeling van de veiligheidscultuur. Specifiek werd het gebruik van de Safety Culture Observation Sheets (die in 2010 werden ingevoerd) voortgezet en geoptimaliseerd. Er werd een informaticatool ontwikkeld met het oog op een betere opvolging van de acties die worden verwacht van uitbaters na controles door Bel V-experts in de verschillende installaties Jaarverslag BEL V 11

13 1.2 Overzicht van de inspecties in de kerncentrales De regelgeving vereist permanente inspecties tijdens de uitbating van de 7 kerncentrales in België. Het doel van deze inspecties bestaat erin te controleren dat de uitbatingsvergunning wordt nageleefd en het veiligheidsbeheer en de veiligheidscultuur van de uitbater te beoordelen. In 2012 werden ongeveer 440 inspecties uitgevoerd in de 7 kerncentrales in België. Hierna volgt voor elk van deze eenheden een overzicht van de belangrijkste controleactiviteiten die werden uitgevoerd door de inspecteurs van Bel V. In 2012 werden 11 gebeurtenissen geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal Doel 1/2 De jaarlijkse revisie voor herlading van Doel 1 vond plaats van 16/11/2012 tot 11/12/2012. Doel 2 was in revisie voor herlading van 13/04/2012 tot 31/05/2012. De jaarlijkse gemeenschappelijke stop voor veiligheidsinjectie- en dieselsequentietests vond plaats van 27/04/2012 tot 6/05/2012. Tijdens deze gemeenschappelijke stop werden 3 nieuwe veiligheidsdiesels aangesloten. Doel 1 kende geen noodstop van de reactor. Doel 2 had 1 reactoruitschakeling op 22/06/2012, gevolgd door een overgang naar koude stilstand voor de herstelling van een lek in de ontladingslijn. Op 25/06/2012 werd de eenheid opnieuw naar vol vermogen gebracht. Eén gebeurtenis werd geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal: de overschrijding van het TS-criterium bij dichtheidstests op bepaalde penetratieafsluiters van het reactorgebouw van Doel 2. Sinds de regering haar beslissing bekend maakte over de definitieve sluiting van Doel 1/2, is Bel V sterk betrokken bij het project 'definitieve stopzetting', ter voorbereiding van de uitdienstneming en ontmanteling van de eenheden. Hierbij benadrukken we dat tijdens de verschillende fasen van stopzetting dezelfde normen betreffende nucleaire veiligheid en stralingsbescherming worden nageleefd als tijdens vermogenwerking Doel 3 De eenheid was op vol vermogen in de periode van 1/01/2012 tot 31/05/2012. Op 1/06/2012 werd de eenheid gestopt voor de aanvang van de revisie Tijdens ultrasooninspecties van het reactorvat in juni en juli werd een groot aantal indicaties aangetroffen. Uit nader onderzoek bleek het om materiaalfouten te gaan die dateren van de oorspronkelijke constructie van het reactorvat. In afwachting van de justificatie van de mechanische integriteit van het reactorvat wordt de eenheid in koude stilstand gehouden. Alle bestraalde splijtstof werd ondergebracht in de desactiveringsbekkens 12 BEL V Jaarverslag 2012

14 van het splijtstofgebouw en de kringen werden in een geschikte conserveringstoestand gebracht. Drie gebeurtenissen werden geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal: bevestiging van niveau 1 op de INES-schaal na een herevaluatie (op basis van vervolledigde gegevens) van een in 2011 vastgestelde afwijking betreffende de instelling van een elektrische beveiliging op bepaalde geklasseerde uitrustingen; vaststelling van een zeer groot aantal materiaalfouten in het reactorvat (preliminaire INES-evaluatie); gedeeltelijke onbeschikbaarheid gedurende 1 cyclus van de automatische debietregeling van het hulpvoedingswatersysteem naar de stoomgeneratoren Doel 4 De eenheid was op vol vermogen gedurende het hele jaar, behalve tijdens: een geplande stop op 18/02/2012 om de omkasting van het sterpunt van de alternator te herstellen (trillingsschade) en het trillingsniveau van de alternatoras te verlagen; een geplande stop van 23/03/2012 tot 30/03/2012 om een stoomlek in de voedingswaterpomp en een intern lek in een vochtafscheider-oververhitter (MSR) van de turbinegroep te herstellen; een onvoorziene stop van 19/04/2012 tot 23/04/2012 om een hoofdstoomisolatieafsluiter te herstellen naar aanleiding van een noodstop van de reactor op 19/04/2012 door een foutieve schakeling op een elektrisch bord; een geplande stop van 29/09/2012 tot 2/11/2012 voor 18-maandelijkse revisie en herlading; een noodstop van de reactor op 2/11/2012 in de opstart na revisie, tijdens het uitvoeren van een geplande test van de oversnelheidsbeveiliging van de turbine; de eenheid was terug op vol vermogen vanaf 5/11/ WAB/GSG/SCG Het jaarlijkse GOW (Groot Onderhoud WAB) vond plaats in januari Geen enkele gebeurtenis werd geklasseerd op de INESschaal voor WAB, GSG of SCG Doel-site Het Bel V-controleprogramma op de site werd als volgt uitgevoerd: Er werden vergaderingen belegd met de hoofden van de verschillende departementen (Maintenance, Operations, Care, Engineering) en diensten om hun organisatie en het beheer van de verschillende processen rond nucleaire veiligheid en stralingsbescherming te beoordelen. Er werd meer aandacht besteed aan menselijke factoren en menselijke prestaties, netheid van de installatie, 2012 Jaarverslag BEL V 13

15 oplossen van kleine tekortkomingen..., gezien het belang van continue verbetering. Bel V gaf ondersteuning aan het FANC in het kader van hun inspecties, vooral de inspectie van het management. Tot slot vermelden we ook de opvolging van het actieplan naar aanleiding van de gemeenschappelijke tienjaarlijkse herziening die eind 2011 werd afgesloten en zich vertaalde in wijzigingen aan de installaties, de procedures en het veiligheidsrapport. Bel V was ook nauw betrokken bij het BEST-project (BElgian Stress Tests), dat geleid heeft tot verschillende wijzigingen van installaties en procedures Tihange 1 De eenheid was op vol vermogen gedurende het hele jaar, behalve: van 2/02/2012 tot 10/06/2012, toen de eenheid alleen op de zuidelijke turbinegroep draaide (door de onbeschikbaarheid van de noordelijke turbinegroep ten gevolge van een elektrische storing in de stator van de alternator) en daardoor op 50% van het vol vermogen was; van 10/06/2012 (na de herstelling van de noordelijke turbinegroep) tot 26/08/2012 (opnieuw op vol vermogen), toen de installatie op 85% van het vol vermogen was voor de herconditionering van de splijtstofelementen. Twee gebeurtenissen werden geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal: de onbeschikbaarheid gedurende 7 dagen van een van de twee veiligheidsdiesels ten gevolge van een storing van een klep in het koelcircuit; de onbeschikbaarheid van een groep vaste verwarmingselementen van de drukhouder ten gevolge van een verkeerde en niet-gedocumenteerde uitschakeling van een elektrische sturings- en controlecel van deze groep Tihange 2 De eenheid was op vol vermogen gedurende het hele jaar, behalve tijdens: een noodstop van de reactor op 17/04/2012 ten gevolge van een uitlijnfout in een elektrische kast tijdens een test; vanaf het begin van de stop op 16/08/2012. Vier gebeurtenissen werden geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal: het niet kunnen controleren van de drempelvertraging van een beschermingssysteem voor de dieselgroepen; het niet kunnen uitvoeren van een volledige kwalificatie van batterijen, hoewel dit nodig was; onvoldoende capaciteit van de watervoerende laag; de aanwezigheid van aanwijzingen in het reactorvat. 14 BEL V Jaarverslag 2012

16 1.2.8 Tihange 3 De eenheid was op vol vermogen gedurende het hele jaar, behalve tijdens: een herladingsstop van 1/03/2012 tot 11/04/2012; daarbij moet melding worden gemaakt van: -- de bevestiging van een lekkend brandstofelement, dat niet werd gebruikt voor de volgende cyclus; -- het ongewenst injecteren van de veiligheidsinjectieaccumulatoren in het primaire circuit; -- de overschakeling van koude stilstand naar intermediaire stilstand terwijl de sproeipompen in het reactorgebouw nog vergrendeld waren; -- een hoofdblessure opgelopen in een gecontroleerde zone; het slachtoffer werd naar het CHU in Luik gebracht, waar werd bevestigd dat hij niet besmet was geraakt; een noodstop van de reactor op 12/04/2012 ten gevolge van een hoog niveau in een van de stoomgeneratoren; een stilstand op 12/10/2012 om olie bij te vullen in de primaire pompen. Twee gebeurtenissen werden geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal: het ongewenst injecteren van drie veiligheidsinjectieaccumulatoren in het primaire circuit; de overschakeling van koude stilstand naar intermediaire stilstand terwijl de sproeipompen in het reactorgebouw nog vergrendeld waren Tihange-site Het Bel V-controleprogramma op de site werd als volgt uitgevoerd: Er werden vergaderingen belegd met de hoofden van de verschillende departementen (Maintenance, Operations, Care, Engineering) en diensten om hun organisatie en het beheer van de verschillende processen rond nucleaire veiligheid en stralingsbescherming te beoordelen. Er werd aandacht besteed aan menselijke factoren en menselijke prestaties, netheid van de installatie, oplossen van kleine tekortkomingen..., gezien het belang van continue verbetering. Bel V gaf ondersteuning aan het FANC in het kader van hun inspecties, vooral de inspectie van het management. Bel V was ook nauw betrokken bij het BEST-project, dat leidde tot wijzigingen aan installaties en procedures en de bouw van nieuwe gebouwen. Tot slot vermelden we ook de opvolging van de actieplannen naar aanleiding van de tienjaarlijkse herziening die eind 2011 werd afgesloten en die zich vertaalde in wijzigingen aan de installaties, de procedures en het veiligheidsrapport Jaarverslag BEL V 15

17 1.3 Overzicht van de inspecties in andere nucleaire installaties Studiecentrum voor Kernenergie (SCK CEN) Het uitbatingsregime van BR2 in 2012 bestond uit 3 cycli van 3 weken en 2 cycli van 4 weken. De tests in het kader van de oplevering van de Guineveretestinstallatie in de VENUS-reactor werden voortgezet in Het actieplan op basis van de audit over de veiligheidscultuur die in 2007 werd opgestart, werd afgewerkt. In 2012 werden geen gebeurtenissen hoger dan niveau 0 op de INES-schaal geklasseerd. Naar aanleiding van de ramp in Fukushima voerde het SCK CEN een stresstest uit van zijn installaties in overeenstemming met de specificaties van het FANC Belgoprocess In 2012 bleven Bel V en het FANC toezicht houden op de opvolging van de audit over de nucleaire veiligheid die in 2010 door het FANC werd uitgevoerd. De uitvoering van het actieplan is lopende, zij het iets trager dan verwacht. Onder meer naar aanleiding van deze vertraging voerde het FANC met de steun van Bel V een onaangekondigde inspectie uit bij Belgoprocess. De resultaten van deze onaangekondigde inspectie leidden tot een actieplan, dat in de loop van 2012 voortdurend werd opgevolgd door Bel V en het FANC. Belgoprocess werkte verder aan de update van hun veiligheidsrapporten. Bovendien werd het veiligheidsrapport van de installatie voor de productie van monolieten (IPM) verder geanalyseerd door Bel V, geüpdatet door Belgoprocess en tot slot een eerste keer voorgelegd aan de Wetenschappelijke Raad van het FANC tijdens een zitting in september De problematiek van het vloeibaar afval werd verder besproken tussen Bel V en Belgoprocess. Bel V zette het grondig onderzoek van de veiligheidsanalyse van Belgoprocess voort en vroeg aan Belgoprocess om een aantal extra maatregelen te treffen. Belgoprocess diende drie nieuwe wijzigingsdossiers in bij Bel V betreffende de verwerking van UF6-containers op site 1 van Belgoprocess. De eerste twee wijzigingen werden goedgekeurd door Bel V; over de derde lopen momenteel nog besprekingen tussen Belgoprocess en Bel V. In 2012 werden geen gebeurtenissen geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal. In 2012 deden zich vier gebeurtenissen voor die werden geklasseerd op niveau 0 van de INES-schaal. Er was hierbij geen sprake van enig kritikaliteitsrisico en er was ook geen besmetting van de omgeving of de werknemers. 16 BEL V Jaarverslag 2012

18 1.3.3 Belgonucléaire Net zoals de voorbije 2 jaar hebben de ontmantelingsactiviteiten zich in 2012 toegespitst op het verder leegmaken van handschoenkasten en hun daaropvolgende ontmanteling zodat ze in vaten als A3X-afval konden worden afgevoerd naar Belgoprocess. Er waren geen besmettings- of bestralingsincidenten te melden voor het afgelopen jaar. Er werd gestart met het terugtransport van oud afval van Belgoprocess naar Belgonucleaire. In oktober werd een eerste handschoenkast succesvol vervoerd. De ontmanteling zal gebeuren volgens de gebruikelijke ontmantelingstechnieken van Belgonucleaire Nationaal Instituut voor Radio-elementen (IRE) Tijdens de inspecties in 2012 deed Bel V de volgende vaststellingen: -- Er wordt verder gewerkt aan de beveiliging van de Fleuris-site. -- De veiligheidscultuur ontwikkelt zich verder. -- De managementteams worden nog steeds versterkt. De installaties werden ontworpen in de jaren zeventig. De tienjaarlijkse herziening toont aan dat het ontwerp gedeeltelijk zou kunnen worden versterkt. Het IRE heeft zich ertoe verbonden het ontwerp te verbeteren van een reeks systemen die nodig zijn voor de veilige uitbating van de installatie. Er werd een nieuw systeem geleverd waarmee de lozing van edelgassen kan worden gemeten en waarmee een alarm wordt geactiveerd na een ongewilde lozing. Het IRE heeft een programma opgestart om het historisch afval op te ruimen dat op de Fleurus-site ligt opgeslagen (in sommige gevallen al meer dan twintig jaar lang). De streefdata van dat programma werden echter vaak niet gehaald. Het IRE besliste daarom om dit opruimprogramma aan te passen met het oog op meer efficiëntie. In 2012 werden geen gebeurtenissen geklasseerd op niveau 1 van de INES-schaal Jaarverslag BEL V 17

19 1.3.5 Thetis In 2012 vonden 4 systematische controles en 1 specifieke controle plaats. Naar aanleiding van een waterlek werd het dak van het reactorgebouw volledig vervangen. In het eerste kwartaal werd één beduidende gebeurtenis gemeld aan Bel V: niet-toegestane toegang van personen tot het reactorgebouw (niveau 1 op de INES-schaal). Verschillende maatregelen werden genomen om een gelijkaardig incident in de toekomst te vermijden. Op 15 mei 2012 werd het koninklijk besluit gepubliceerd waarbij de Universiteit Gent vergund werd om de Thetisonderzoeksreactor te ontmantelen (zie referentie FANC 9834/AD-2353-A). In september werd Belgoprocess officieel aangesteld als aannemer voor de uitvoering van de ontmantelingswerken. De start van de ontmanteling van de reactor is gepland in maart Overige installaties (Klasse II en III) De lozingen van deze installaties werden onlangs aan het FANC gemeld. Bel V noteert al enkele jaren een toename van radioactief afval in verschillende installaties. Het voorbeeld van Best Medical Belgium is bekend, maar het probleem doet zich ook in andere installaties voor. Die installaties worden gerund door openbare (universitaire) of private instellingen. Veel cyclotrons die de afgelopen jaren werden stilgelegd (soms meer dan 10 jaar geleden) zijn nog niet ontmanteld. Bel V kon nog geen ontmantelingsbeleid evalueren. De toegenomen voorraden radioactief afval zijn op zich een veiligheidsprobleem dat Bel V opvolgt en waarvoor het op een volledig doorzichtige manier de vaststellingen overbrengt aan de toezichtsinstantie. Het opruimen van dit afval brengt ook financiële problemen met zich mee, die niet onder de bevoegdheid van Bel V vallen, maar wel de ontwikkeling van een snelle en veilige oplossing in de weg staan. 18 BEL V Jaarverslag 2012

20 1.4 Voorbereiding en reactie op noodsituaties Noodplanoefeningen In 2012 werden zes noodplanoefeningen georganiseerd onder toezicht van de Algemene Directie Crisiscentrum (ADCC) van de Federale Overheidsdienst (FOD) Binnenlandse Zaken: in maart voor de kerncentrale van Doel: gedeeltelijke oefening beperkt tot de interactie tussen de crisiscel voor noodsituaties van de uitbater (on-site) en de evaluatiecel CELEVAL (off-site); in mei voor de nucleaire installatie van Belgonucleaire: gedeeltelijke oefening beperkt tot de interactie tussen de crisiscel voor noodsituaties van de uitbater (on-site) en de evaluatiecel CELEVAL (off-site); in juni voor de nucleaire installatie van het IRE: gedeeltelijke oefening beperkt tot de interactie tussen de crisiscel voor noodsituaties van de uitbater (on-site) en de evaluatiecel CELEVAL (off-site); in juni en december: oefeningen georganiseerd door de 'Grande Région' met focus op grensoverschrijdende interacties tussen de betrokken Luxemburgse, Franse, Duitse en Belgische organisaties. Gezien de scope en de omstandigheden waren deze oefeningen echter zeer beperkt voor België; in november voor de kerncentrale van Tihange: een grootschalige oefening gedurende 36 uur met deelname van de meeste hulporganisaties (op federaal, provinciaal en lokaal vlak) en met ontplooiing van hulpdiensten op het terrein. Een begeleidend team staat de deelnemende instanties bij tijdens alle fases van deze grootschalige oefening (uitwerking, voorbereiding, uitvoering en evaluatie). Deze oefening omvatte ook een grootschalige simulatie van druk vanwege bevolking en media, uitgevoerd door hogeschoolstudenten (IHECS). Al deze oefeningen werden voorbereid, uitgevoerd en geëvalueerd volgens een nieuwe Belgische methode voor de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van noodplanoefeningen. Bel V leverde een grote bijdrage aan deze oefeningen, niet enkel als betrokken organisatie, maar ook als controller en beoordelaar (vooral voor de grootschalige oefeningen voor de kerncentrale van Tihange, waarbij een vertegenwoordiger van Bel V werd aangeduid als 'lokale coördinator' en lid van het team voor het beheer van de oefening) Andere verwante activiteiten In het kader van de voorbereiding van de grootschalige oefening speelde Bel V, samen met andere organisaties (het FANC, de ADCC van de FOD Binnenlandse Zaken...), een actieve rol in verschillende werkgroepen. In het licht van de doelstellingen en resultaten van de oefening werden voornamelijk richtlijnen en tools ontwikkeld voor de bescherming van eerstehulpverleners tijdens een interventie op het terrein in geval van een nucleaire of radiologische noodsituatie. Bel V was ook betrokken in de verschillende opleidingen en informatiesessies die werden georganiseerd in het kader van deze grootschalige oefening. Bel V nam ook verder deel aan projecten die de voorbije jaren werden opgezet (zoals de implementatie in de verschillende Emergency Planning Zones van de principes en richtlijnen voor de oprichting van dergelijke interventiezones zoals bepaald in 2009/2010) Jaarverslag BEL V 19

21 1.4.3 Verbetering van de rol van Bel V Opdat België, en in het bijzonder Bel V, terdege voorbereid zou zijn om adequaat te reageren in geval van nucleaire noodsituaties: namen Bel V-medewerkers deel aan de Belgische noodplanoefeningen, die (naast de interventieactiviteiten) veel werk vereisten van het Bel V-crisisteam, van de uitbater en van de andere betrokken partijen (evaluatiecel van de ADCC) op het vlak van voorbereiding, observatie en evaluatie; nam een Bel V-vertegenwoordiger deel aan een technische vergadering van het IAEA over de herziening van de Draft Safety Requirements in Emergency Preparedness and Response (herziening van de GS-R.2 Safety Standards) (Wenen, november 2012); nam een Bel V-vertegenwoordiger deel aan een IAEAworkshop over Protective Actions for Severe Reactor Accidents (Wenen, maart 2012); nam Bel V deel aan R&D-activiteiten op het gebied van noodplanning: -- deelname aan het onderzoeksproject van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) Cognitive Radio for Nuclear Power Plants (4-jarenprogramma verbonden aan een doctoraat); -- deelname aan de evaluatie van het computerprogramma JRODOS; -- evaluatie van een mogelijke deelname aan een internationaal benchmarkingproject rond fastrunning software tools used to model fission product releases during accidents at nuclear power plants georganiseerd door de OESO/NEA. Dit project zal in 2013 van start gaan Internationale samenwerking Bel V nam, deels ter ondersteuning van de bevoegde overheden (instanties voor nucleaire veiligheid, TSO's), deel aan de volgende werkgroepen: Task Group on Accident Management van OESO/NEA- CNRA; Working Group Emergencies van HERCA (Heads of European Radiological protection Competent Authorities) subgroep Mutual Assistance van de West-Europese vereniging van regelgevende autoriteiten voor kernenergie (WENRA); Joint Group HERCA-WGE / WENRA-MA. 20 BEL V Jaarverslag 2012

22 2012 Jaarverslag BEL V 21

23 22 BEL V Jaarverslag 2012

24 2 Veiligheidsevaluaties en nationale projecten 2012 Jaarverslag BEL V 23

25 2 Veiligheidsevaluaties en nationale projecten 2.1 Probabilistische veiligheidsanalyse (PSA Probabilistic Safety Assessment) In het kader van de vorige periodieke veiligheidsbeoordeling (PSR Periodic Safety Review) en het Belgische actieplan om te voldoen aan de WENRA-referentieniveaus (zie hoofdstuk 3.2) werden een aantal centralespecifieke PSA-studies voor Belgische kerncentrales over interne gebeurtenissen voor alle bedrijfstoestanden geüpdatet door Tractebel Engineering in opdracht van Electrabel. Sommige PSA-updates werden begin 2012 afgewerkt, na een eerste reglementaire beoordeling door Bel V het jaar voordien. Het gaat hier met name over de PSA Niveau 1 voor iedere kerncentrale in België en een PSA Niveau 2 representatief voor Doel 3 en Doel 4. In juni 2012 werd nog een PSA Niveau 2 afgewerkt voor Doel 1/2 en naar Bel V opgestuurd. Voor de eenheden van Tihange is in een PSA Niveau 2 gepland. Daarnaast werden de bevindingen en aanbevelingen van de 'PSA peer review' voor Doel 3 (uitgevoerd in 2011) door Electrabel gebruikt om een actielijst voor toekomstige PSAupdates op te stellen. In de loop van 2012 voerde Bel V een evaluatie uit van de afgewerkte PSA's en van de resultaten van de 'PSA peer review' van Doel 3 om zo eigen voorstellen te kunnen uitwerken voor toekomstige PSA-updates. In 2012 werd de scope van de PSA's ook verder uitgebreid met de opname van interne brand- en overstromingsrisico's. Electrabel en Tractebel werkten verder aan de brandrisicoanalyse (FHA Fire Hazard Analysis) ter voorbereiding van de brand-psa en ontwikkelden een methodologie voor de overstromings-psa. In 2012 vonden verschillende vergaderingen plaats om een stand van zaken op te maken voor die PSA's over interne risico's en om de analyse van Bel V te bespreken over de methodologieën en ondersteunende studies die al werden uitgevoerd. Voor de R&D-activiteiten van Bel V rond de PSA-methodologie en -toepassingen verwijzen we naar hoofdstuk 4.4 over Research & Development. 2.2 Periodieke veiligheidsbeoordeling (PSR Periodic Safety Review) De periodieke veiligheidsbeoordeling (PSR) bestaat uit een evaluatie door de uitbater van 14 veiligheidsfactoren zoals bepaald in de 'IAEA Safety Guide' NS-G-2.10, waarvan het gebruik wordt vereist door het FANC. Documenten over de scope en de methodologie volgens de richtlijnen van het FANC werden gepubliceerd voor alle eenheden. Alle analyserapporten voor Doel 3 (één per veiligheidsfactor en één voor de globale veiligheidsbeoordeling) werden eind augustus aan Bel V voorgelegd. Tijdens het najaar van 2012 werd gestart met de beoordeling hiervan. Deze zal in 2013 worden voortgezet. De presentaties van het werk dat moet worden uitgevoerd door de uitbater voor de meeste veiligheidsfactoren voor Tihange 2 teneinde de periodieke veiligheidsbeoordeling 24 BEL V Jaarverslag 2012

26 te kunnen uitvoeren, vonden plaats tijdens de tweede jaarhelft en zullen in 2013 worden voortgezet. De documenten over de scope en de methodologie voor de resterende eenheden werden beoordeeld, met uitzondering van die voor Doel 1/2, waarvoor een herziene versie zal worden voorzien tegen eind april 2013, na de beslissing om die eenheden te sluiten in Long-Term Operation (LTO) Het FANC en Bel V hebben een strategische nota gepubliceerd over de uitbating op lange termijn (LTO Long Term Operation) van de eenheden Tihange 1 en Doel 1/2. In overeenstemming daarmee zijn evaluaties en resultaten over de veroudering en de ontwerpupgrade vereist drie jaar vóór de deadline van de vierde PSR. LTO moet worden beschouwd als onderdeel van de tweede gemeenschappelijke PSR s (d.w.z. de vierde PSR van de betreffende eenheden). Het LTO-project gelanceerd door Electrabel behandelt vier aspecten: de ontwikkeling van een programma voor verouderingsbeheer (AMP Ageing Management Program), een herbeoordeling van het ontwerp, de voorafgaande voorwaarden voor LTO en aspecten van kennisbeheer. Al deze aspecten werden beoordeeld door Bel V, dat in dit verband een evaluatierapport opstelde met conclusies en aanbevelingen. 2.4 BEST-project: Belgische stresstests Kerncentrales Naar aanleiding van het incident in de Japanse kerncentrale van Fukushima-Daiichi op 11 maart 2011 werd in de lidstaten van de Europese Unie die kerncentrales uitbaten op hun grondgebied, een grootschalig en gericht programma ingevoerd voor de herevaluatie van de veiligheid. Deze zogenaamde stresstests zijn bedoeld om te beoordelen hoe de Europese kerncentrales de gevolgen van extreme natuurlijke gebeurtenissen kunnen weerstaan en om eventueel de nodige acties te ondernemen. In overeenstemming met de methodologie van de Groep Europese regelgevers op het gebied van nucleaire veiligheid (ENSREG European Nuclear Safety Regulators Group) werden de stresstests van de Belgische kerncentrales in 2012 voortgezet: 1. De rapporten van de nationale regelgevende instanties werden in februari 2012 onderworpen aan een internationale 'peer review', waarbij ze worden beoordeeld door andere regelgevende instanties die de 27 Europese onafhankelijke nationale instanties vertegenwoordigen die verantwoordelijk zijn voor de nucleaire veiligheid in hun land. Deze manier van werken komt niet alleen de homogeniteit van de procedure ten goede, maar biedt de regelgevende instanties ook de mogelijkheid om ervaringen uit te wisselen Jaarverslag BEL V 25

27 2. In maart 2012 bracht een 'peer review'-team een bezoek aan België. 3. In april 2012 gaf de ENSREG een beknopt rapport uit voor de Europese Raad, waarin een globaal overzicht wordt gegeven van de stand van zaken in de Europese kerncentrales. Bel V was betrokken bij stappen 1 en 2. Daarnaast stelde Electrabel een actieplan op, op basis van eigen verbintenissen en van eisen die in het nationale rapport van België werden gesteld. Dit plan werd besproken met het FANC en Bel V en werd aanvaard na opname van enkele bevindingen uit het beknopte rapport van de ENSREG. Bel V is nu belast met de nauwe opvolging van de implementatie van de acties door Electrabel Andere installaties van Klasse I Naast de stresstests van de Belgische kerncentrales besliste het federale parlement (Kamer van Volksvertegenwoordigers, resolutie betreffende de nadere regels van de stresstests en de gevolgen ervan op de nucleaire installaties, 16/06/2011) om de specificaties van het FANC aan te nemen voor alle installaties van Klasse I ("Belgian Stress Tests" specifications applicable to all nuclear plants, excluding power reactors, 22/06/2011). De 6 betrokken installaties van Klasse I zijn: het SCK CEN (Mol), Belgoprocess (Mol-Dessel), het IRE (Fleurus), WAB (kerncentrale van Doel), FBFC International (Dessel) en het IRMM (Geel). In overeenstemming met de specificaties van het FANC hebben de uitbaters hun voortgangsrapporten gepubliceerd op 15 februari 2012 en hun eindrapporten op 30 juni Bel V heeft de analyse uitgevoerd van de eindrapporten en dit zal begin 2013 beëindigd worden. De publicatie van het nationaal rapport van het FANC wordt verwacht op 15 april BEL V Jaarverslag 2012

28 2.5 Beheer van radioactief afval Tijdens de eerste helft van 2012 werd de vergunningsbeoordeling (die startte in december 2011) van de veiligheidsanalyse over de toekomstige installatie voor de productie van monolieten (IPM) voortgezet. Dit leidde tot de eerste voorstelling van een rapport van Bel V over de veiligheid van deze toekomstige installatie aan de Wetenschappelijke Raad. Deze presentatie vond plaats in september De IPM, waarvoor Belgoprocess de uitbater zal zijn, is bestemd om monolieten te produceren en op te slaan. Monolieten zijn containers in waterdicht beton die gevuld zijn met radioactief afval dat later moet worden geborgen in de oppervlaktebergingsinstallatie te Dessel (zie hieronder). Vóór de tweede presentatie aan de Wetenschappelijke Raad zullen een aantal resterende veiligheidsgerelateerde kwesties moeten worden opgelost door Belgoprocess en beoordeeld door Bel V. Samen met het FANC werd Bel V nauw betrokken in de discussies voorafgaand aan de vergunningsaanvraag voor de toekomstige site voor berging van radioactief afval van korte en middellange duur (afval van categorie A) te Dessel, die door NIRAS zal worden uitgebaat. Voorafgaand aan de officiële vergunningsfase (die naar verwachting in februari 2013 zal beginnen) vroeg NIRAS een internationale 'peer review' aan (onder leiding van de OESO/ NEA) voor sommige hoofdstukken van de veiligheidsanalyse (met betrekking tot de veiligheid op lange termijn). Het FANC en Bel V maakten ook hun voorbereidende analyses van de beschikbare hoofdstukken en de belangrijkste commentaren werden aan de toekomstige uitbater bezorgd. Binnen het kader van de beoordelingen van de veiligheid op lange termijn startte Bel V in februari 2012 een onafhankelijke veiligheidsverificatie (met behulp van eigen modelleringscapaciteit). In het kader van de controleactiviteiten in nucleaire installaties werd de beoordeling van veiligheidsrapporten van verschillende nucleaire installaties met betrekking tot de verwerking en de opslag van radioactief afval opgevolgd door Bel V. Voorbeelden hiervan zijn onder meer de veiligheidskwesties met betrekking tot de opslag en de verwerking van vloeibaar afval, de aantasting van afvalvaten... De samenwerking met andere veiligheidsinstanties op het vlak van het beheer van radioactief afval wordt beschreven in hoofdstuk Jaarverslag BEL V 27

29 2.6 MYRRHA (SCK CEN) MYRRHA is een bestralingsinstallatie waarbij een protonversneller van 600 MeV is gekoppeld aan een loodbismutgekoelde snelspectrumreactor van 100 MW. In 2012 werd de fase vóór vergunningverlening van het MYRRHA-project voortgezet. Deze fase omvat onder meer de convergentie naar een vast ontwerp van de installatie dat door de instanties kan worden vergund en dus ten minste aan de vastgestelde veiligheidsdoelstellingen beantwoordt. Hieruit volgt dat de uitvoering van deze fase vóór vergunningverlening een nauwe samenwerking vereist tussen het FANC en Bel V. Deze laatste houdt zich in het kader van deze samenwerking bezig met de technische analyse. Op het vlak van de technische analyse werden de aandachtspunten vastgelegd in samenwerking met de Wetenschappelijke Raad van het FANC. Een aandachtspunt is een technische kwestie die nieuw is of nog niet voldoende uitgewerkt is, die specifiek is voor MYRRHA en die een impact heeft op de veiligheid van de installatie. De eerste antwoorden op deze aandachtspunten werden al ontvangen van het SCK CEN en geanalyseerd door Bel V. Er werden verscheidene technische vergaderingen georganiseerd waarop de aandachtspunten werden besproken met het SCK CEN. 28 BEL V Jaarverslag 2012

30 2012 Jaarverslag BEL V 29

31 30 BEL V Jaarverslag 2012

32 3 Internationale activiteiten en projecten 2012 Jaarverslag BEL V 31

33 3 Internationale activiteiten en projecten 3.1 Activiteiten van de OESO en het IAEA Bel V nam deel aan de activiteiten van de volgende comités, werkgroepen en vergaderingen van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO): Committee on Nuclear Regulatory Activities (CNRA); Committee on the Safety of Nuclear Installations (CSNI); Nuclear Science Committee (NSC); CNRA Working Group on Inspection Practices (WGIP); CNRA Working Group on Operating Experience (WGOE); CSNI Working Group on Fuel Cycle Safety (WGFCS); CSNI Working Group on Risk Assessment (WGRISK); CSNI Working Group on the Analysis and Management of Accidents (WGAMA); CSNI Working Group on the Integrity and Ageing of Components and Structures (IAGE) en subgroepen over de integriteit van metalen structuren en componenten en de integriteit en veroudering van betonstructuren; CSNI Working Group on Human and Organizational Factors (WGHOF); CSNI Working Group on Fuel Safety Margins (WGFSM); verschillende OESO-projecten (zie ook hoofdstuk 4.4 over R&D); de activiteiten van de coördinatoren van het Incident Reporting System (IRS, IRSRR, FINAS). Bel V nam deel aan het Nuclear Safety Standards Committee (NUSSC) van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA International Atomic Energy Agency). Experts van Bel V namen deel aan verscheidene conferenties, workshops en technische-comitévergaderingen van het IAEA (25 evenementen in totaal). Een van die vergaderingen was de vierde toetsingsvergadering voor het Gezamenlijk Verdrag inzake de veiligheid van het beheer van bestraalde splijtstof en inzake de veiligheid van het beheer van radioactief afval. Voor die toetsingsvergadering (die om de 3 jaar wordt georganiseerd) moet elk land een nationaal rapport opstellen waarin het aantoont hoe het de IAEA-eisen van dit Gezamenlijk Verdrag implementeert. Tijdens de toetsingsvergadering moet het nationale rapport worden voorgesteld en moeten de nationale vertegenwoordigers vragen beantwoorden die bij de internationale 'peer review' naar voren kwamen. De algemeen directeur van Bel V nam deel aan de tweede vergadering van het Steering Committee van het Technical and Scientific Support Organization Forum (TSOF) van het IAEA. Een vertegenwoordiger van Bel V is lid van het Steering Committee on Competence of Human Resources for Regulatory Bodies en woonde de vierde vergadering van dit comité bij, inclusief een seminar over de richtlijnen voor Systematic Assessment of Regulatory Competence Needs (SARCoN). Daarnaast namen vertegenwoordigers van Bel V deel aan conferenties, workshops en technische-comitévergaderingen van het IAEA, onder meer rond de volgende thema's: thema's met betrekking tot de ramp in Fukushima en de lessen die daaruit werden getrokken, met inbegrip van het voorbereid zijn op noodsituaties (6 deelnemers); veiligheid van de berging van radioactief afval (5 deelnemers); veiligheid bij buitenbedrijfstelling (4 deelnemers); lessen geleerd uit analyses van precursors (2 deelnemers); veiligheid van onderzoeksreactoren en splijtstofkringloopfaciliteiten (2 deelnemers). 32 BEL V Jaarverslag 2012