Operatie aan de aangezichtszenuw. Janetta-operatie neurochirurgie

Transcriptie

1 Operatie aan de aangezichtszenuw Janetta-operatie neurochirurgie

2 2

3 In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een operatie aan de aangezichtszenuw. Deze opname vindt plaats op de afdeling neurochirurgie in CWZ. Deze folder geeft u informatie over wat de neurochirurg in CWZ met u heeft besproken. We raden u aan om deze folder goed te bewaren en bij elk bezoek aan het ziekenhuis mee te nemen. Er staat informatie in waar u ook tijdens uw opname wat aan heeft. In deze folder staan ook adviezen voor als u weer thuis bent. De hersenzenuwen Er zijn 12 paar hersenzenuwen die bijna allemaal rechtstreeks uit de hersenstam ontspringen. Voor het gevoel in het gezicht waar de pijnscheuten plaatsvinden, is de nervus trigeminus (de 5de hersenzenuw) verantwoordelijk. De zenuw ontspringt uit de pons (brug) en verdeelt zich later in drie takken (vandaar de naam trigeminus). Voor meer informatie over de anatomie van deze hersenzenuwen zie website Figuur 1: Verloop van de nervus trigeminus. Bij de hersenstam is te zien hoe een kronkel van de bovenste kleine hersenslagader tegen de zenuw aanzit. 3

4 Wat is de oorzaak van uw klachten? Volgens de Amerikaanse neurochirurg Jannetta moet de oorzaak van aangezichtspijn worden gezocht in de aanraking van een nabijgelegen slagadertje tegen de nervus trigeminus (zie figuur 1). Jannetta is de neurochirurg geweest die de operatie veel heeft toegepast. Het kloppen van dit slagadertje tegen de zenuw geeft veranderingen in de zenuwvezels. Hierdoor is de zenuw heel gevoelig geworden en kunnen kleine prikkels heftige pijnscheuten veroorzaken. Klachten Aangezichtspijn of trigeminusneuralgie is een aandoening waarbij u last heeft van kortdurende pijnscheuten, meestal aan één kant van uw gezicht. Ook kunnen pijnscheuten gevoeld worden in voorhoofd, kaken, neus of mond. Deze kunnen worden opgewekt door: Kou. Bewegingen in het gezicht (praten, kauwen, slikken). Het aanraken van een bepaalde plek (een zogenaamde triggerpoint, bijvoorbeeld de neusvleugel of zijkant van de tong). Het gevoel in de gebieden waar de pijnscheuten zitten, is meestal normaal. Verminderen van de klachten Een behandeling met medicijnen die in lichtere gevallen goed helpt, is het gebruik van Carbamazepine (Tegretol ). Dit is een middel dat vooral gebruikt wordt tegen epileptische toevallen. Dit medicijn werkt door de prikkeloverdracht bij de overdrachtsplaatsen van de zenuwcellen te remmen. Als de behandeling met medicijnen onvoldoende helpt, komt u in aanmerking voor de neurochirurgische behandeling. Diagnose en onderzoek De klachten en verschijnselen zijn zo makkelijk te herkennen dat de diagnose al snel te stellen is. Maar er zijn ook aandoeningen die dezelfde soort klachten kunnen geven. 4

5 Zoals aandoeningen van het gebit en de neusbijholten. Soms wordt er meer onderzoek gedaan (röntgenfoto s, CT of MRI). Deze onderzoeken sluiten andere oorzaken uit. Omdat bij andere oorzaken andere behandelingen horen. Wat houdt een operatie aan de aangezichtszenuw in? De operatietechniek die gebruikt wordt is de microvasculaire decompressieoperatie volgens Jannetta. Microvasculair betekent dat er een operatiemicroscoop wordt gebruikt om het slagadertje op te zoeken. Decompressie betekent het ontlasten van de zenuw. Bij deze operatie krijgt u een kleine opening in de schedel achter het oor. Dan zoekt de chirurg het slagadertje op dat tegen de zenuw aanligt. Meestal is dat de bovenste kleine hersenslagader (art. cerebelli superior) die het bovenste gedeelte van de kleine hersenen van bloed voorziet. Het slagadertje wordt van de zenuw losgemaakt en er wordt een klein kunststof kussentje tussenbeide geplaatst om te voorkomen dat ze elkaar opnieuw raken. De kans dat de klachten verbeteren is 80 tot 90 procent. Waarbij de meerderheid van de patiënten helemaal geen aangezichtspijn meer heeft na de operatie. Voordelen van een Jannetta-operatie Nadat de wond is gesloten en u wakker bent geworden uit de narcose, voelt u waarschijnlijk alleen wondpijn en geen aangezichtspijnen. Een ander voordeel van de operatie volgens Jannetta is dat het gevoel in uw gezicht normaal blijft. Mogelijke complicaties Gelukkig treden na een Jannetta-operatie niet vaak complicaties op. Toch zijn er een aantal mogelijke complicaties. Er zijn algemene complicaties en complicaties die alleen bij deze operatie horen. 5

6 Algemene complicaties bij een operatie Er kan een verstopping van een bloedvat (trombose) ontstaan. Als dit niet behandeld wordt kan er een stolsel naar de longvaten of hersenvaten schieten. Dit kan zeer ernstige gevolgen hebben. Als het nodig is krijgt u in het ziekenhuis een dagelijkse injectie in de buikwand om de kans op trombose te verkleinen. Omdat er sneden in de huid worden gemaakt, kan een huidzenuw beschadigd raken. Dit geeft een doof gevoel in dat gedeelte van de huid. Meestal verdwijnen deze klachten in de loop van de tijd vanzelf. Soms zijn ze echter blijvend. Er kan een nabloeding optreden. Er kan een infectie van de wond ontstaan. Specifieke complicaties Er kan zich een (meestal snel voorbijgaande) gehoorsafname voordoen. Er kunnen evenwichtsproblemen ontstaan. Er kan lekkage van hersenvocht ontstaan. De kans op complicaties is afhankelijk van een aantal zaken. De neurochirurg informeert u voor de operatie over mogelijke complicaties en de kans op complicaties in uw geval. Voorbereiding operatie Beslissing tot operatie Enige tijd na uw bezoek op de polikliniek belt een secretaresse van het secretariaat neurochirurgie u over intake en opname voor de operatie. Spreekuur anesthesioloog De anesthesioloog schat in welke risico s in uw geval aan de anesthesie verbonden zijn en hoe deze kunnen worden beperkt. Daarom is voor u een afspraak op het spreekuur van de anesthesioloog gemaakt. In de folder Verdoving (anesthesie) bij volwassenen kunt u hier meer over lezen. 6

7 Anesthesie (verdoving) Een goede verdoving bij een operatie is belangrijk. De verdoving bij een Jannetta-operatie is algehele narcose. U zult tijdens de operatie geen pijn voelen. Hierover kunt u meer lezen in de folder Verdoving (anesthesie) bij volwassenen. Voor de operatie en de anesthesie zijn soms enige voorbereidingen noodzakelijk. Dit wordt ook wel preoperatief onderzoek of preoperatieve voorbereiding genoemd. De verpleegkundige informeert u hierover tijdens het intakegesprek. Medicijnen De medicijnen die u tijdens uw verblijf nodig heeft, ontvangt u van de ziekenhuisapotheek. Neem geen (eigen) medicijnen in zonder hierover te overleggen. Een combinatie van geneesmiddelen kan namelijk gevaarlijk zijn. Omdat het belangrijk is te weten welke medicijnen u tot de opnamedag heeft gebruikt verzoeken we bij uw eigen apotheek een overzicht van uw huidige medicatie op te vragen. Neem dit overzicht mee op de dag van opname. Ook verzoeken wij uw medicijnen, in originele verpakking, bij opname mee te nemen. Bloedverdunners Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, bijvoorbeeld: ascal, kinderaspirine, ASA (acetylsalicylzuur), clopidogrel (plavix), acenocoumarol (sintrom mitis) of fenprocoumon (marcoumar) zal uw behandelend arts besluiten óf en zo ja, wanneer u hier voor de ingreep mee moet stoppen. Stop nooit op eigen initiatief met het gebruik van bloedverdunners. Allergie Wanneer u weet dat u voor bepaalde stoffen of voedingsmiddelen allergisch (overgevoelig) bent, is het belangrijk dit te melden. Hiermee wordt dan rekening gehouden bij uw behandeling en verpleging. 7

8 De arbodienst Vraagt u zich af of uw aandoening of behandeling consequenties heeft voor het uitoefenen van uw werk? Overleg dan met uw specialist. Zo wordt duidelijk of u (tijdelijk) beperkingen heeft en zo ja, welke. De bedrijfsarts begeleidt de terugkeer naar uw werk. Daarom is het belangrijk dat uw bedrijfsarts op de hoogte is van uw aandoening of behandeling, het liefst voor de behandeling. Om uw privacy te beschermen is uw toestemming nodig voor eventueel overleg tussen uw bedrijfsarts en uw specialist. Dieet Volgt u een dieet? Geef dit aan de verpleegkundige door tijdens de intake (het opnamegesprek). Waardevolle bezittingen Het is aan te raden om grotere geldbedragen, sieraden en andere kostbaarheden thuis te laten. Onze ervaring is dat het gevaar van zoekraken en diefstal in een openbaar gebouw mogelijk is. Het ziekenhuis kan hiervoor niet aansprakelijk worden gesteld. U kunt eventueel bij de receptie een kluisje huren, dat in de kledingkast op uw kamer bevestigd kan worden. Opname op de verpleegafdeling Het secretariaat neurochirurgie heeft u per telefoon een datum en tijdstip van opname doorgegeven. U meldt zich op het afgesproken tijdstip bij de verpleegafdeling neurochirurgie (C12). De verpleegkundige van de afdeling heeft een gesprek met u over de reden van opname, uw klachten en gezondheid. Het verloop van de opname wordt besproken en er zal een aantal controles uitgevoerd worden. Het is belangrijk dat u een identificatiebewijs meeneemt. De gegevens moeten hetzelfde zijn als op de identificatiebandjes die u om uw polsen krijgt en gedurende de ziekenhuisopname draagt. 8

9 De medische intake wordt door de zaalarts of physician assistant (zij ondersteunt de arts in een aantal medische taken) gedaan. Hij/zij doet gericht lichamelijk (neurologisch) onderzoek en geeft u de nodige medische informatie rondom uw operatie. Zo nodig vindt er aanvullend onderzoek (bijvoorbeeld röntgenfoto, bloed prikken) plaats. De operatie vindt meestal de volgende dag plaats. Avond voor de operatie De verpleegkundige bespreekt met u de gang van zaken rondom de operatie. Na de operatie zult u een nacht verblijven op de intensive care (IC) of neurocare (NC). Als u dit wilt kan de verpleegkundige u de IC of NC alvast laten zien. De operatiedag Op de dag van de operatie start u met pijnmedicatie (paracetamol). Dit heeft als doel een waarde in uw bloed op te bouwen, zodat tijdens en na de operatie de pijnmedicatie meer effect heeft. Voordat u naar de operatiekamer gaat, krijgt u de voorbereidende medicatie voor de anesthesie (premedicatie). Ook is het belangrijk dat u voor de ingreep nog naar het toilet gaat zodat de blaas leeg is. U mag tijdens de operatie geen sieraden dragen. Tijdens de operatie draagt u een operatiejasje dat u op de afdeling alvast aantrekt. Bovengenoemde maatregelen zijn er om de hygiëne op de operatiekamer te garanderen. En daardoor infecties te voorkomen. Ongeveer een kwartier voor de ingreep wordt u naar de voorbereidingsruimte van de operatieafdeling gebracht. Hier worden u nog wat vragen gesteld en krijgt u een kunststof naaldje in een bloedvat in uw arm waarop het infuus wordt aangesloten. U gaat in uw bed naar de operatiekamer en schuift daar over op een smalle operatietafel. 9

10 De anesthesioloog geeft u de verdoving die met u besproken is. Ook wordt er bewakingsapparatuur aangesloten, voordat de operatie begint. De apparatuur laat lichaamsfuncties zien zoals: bloeddruk, pols en ademhaling tijdens de operatie. De operatie duurt ongeveer 2,5 uur inclusief narcose. De neurochirurg belt na de operatie uw eerste contactpersoon over hoe de operatie gegaan is. Direct na de operatie Na de ingreep komt u eerst op de verkoeverkamer. Hier komt u bij van de narcose en wordt eventuele pijn of misselijkheid onder controle gebracht. Ook worden uw temperatuur, bloeddruk, pols, ademhaling en saturatie (zuurstof in bloed) gecontroleerd. Na ongeveer 2 uur gaat u naar de afdeling intensive care of neurocare. Ook hier wordt u regelmatig gecontroleerd en met behulp van een bewakingsmonitor in de gaten gehouden om eventuele complicaties vroegtijdig te ontdekken en behandelen. Als uw toestand stabiel blijft en zich geen problemen voordoen gaat u de volgende dag weer terug naar de verpleegafdeling. Infuus Na de operatie heeft u een infuus in uw arm, dit zorgt ervoor dat u voldoende vocht krijgt. Soms wordt er ook medicatie door het infuus gegeven. Meestal zal dit infuus op de eerste of tweede dag na de operatie verwijderd worden, als er geen problemen zijn. De wond De wond en het gebied eromheen kunnen in het begin nog pijnlijk en warm zijn. De wond is meestal gehecht met draadhechtingen. Op de wond zit een pleister en soms wordt het hoofd in verband gewikkeld. Dit is om de wond tegendruk te geven. Als de wond niet meer lekt wordt de pleister verwijderd. De verpleegkundige controleert dagelijks uw wond. De hechtingen worden na 10 dagen verwijderd (in principe door de huisarts). 10

11 Urinecatheter Op de operatiekamer wordt een urinecatheter ingebracht. Deze wordt de eerste of tweede dag (rekening houdend met uw mobiliteit) na de operatie verwijderd. Eerste dag(en) na de operatie De verpleegkundige verzorgt de medicatie en biedt u de hulp die u nodig heeft bij de verzorging. Er worden een aantal controles uitgevoerd, de wond wordt gecontroleerd en er wordt naar de pijnbeleving gevraagd. Na het verblijf op de afdeling neurocare of intensive care komt u terug op de verpleegafdeling neurochirurgie. Tijdens de dagelijkse artsenvisite evalueert de zaalarts of physician assistant met u of de pijnstillers tegen de aangezichtspijn afgebouwd of gestopt kunnen worden. Vaak kunt u na de operatie redelijk snel beginnen met het hervatten van activiteiten (eigen verzorging, uitbreiden van mobiliseren). Twee dagen na de operatie mag u uw haren weer wassen. Hierbij moet u wel opletten dat de wond niet doorweekt wordt (bijvoorbeeld afdekken met een washandje). Naar huis Uw verdere herstel en ontslag (naar huis gaan) is afhankelijk van uw gezondheid en uw klachten. Gemiddeld zal ontslag tussen de tweede en vierde dag na de operatie plaatsvinden. De verpleegkundige heeft met u een ontslaggesprek, voor u met ontslag gaat. De verpleegkundige bespreekt met u of de opname naar tevredenheid is verlopen. Uw mening is belangrijk om onze kwaliteit van zorg te behouden of te verbeteren. Ook vraagt de verpleegkundige naar het effect van de operatie tot nu toe en krijgt u informatie voor het herstel thuis. 11

12 Wat krijgt u mee naar huis? De secretaresse van de afdeling maakt voor u een afspraak voor een controle en een belafspraak. De afspraak voor controle is 6 tot 8 weken na de operatie bij de chirurg. De belafspraak is na ongeveer 2 weken met de afdelingsverpleegkundige. Daarnaast krijgt u een brief voor de huisarts mee en een overzicht van de medicatie bij opname. Zo nodig krijgt u een overzicht met nieuwe medicatie (op te halen bij uw thuisapotheek). Nazorg per telefoon Tijdens het ontslaggesprek bespreekt u met de verpleegkundige of u het nog prettig vindt dat u gebeld wordt door een afdelingsverpleegkundige. Tijdens dit contact per telefoon vraagt de verpleegkundige u hoe het herstel verloopt en kunt u vragen stellen over uw herstelproces. Weer thuis Resultaat van de operatie De eerste tijd na de operatie kan het gebied rondom de wond dik en warm aanvoelen. Dit wordt steeds minder. Ook heeft u mogelijk enkele bloeduitstortingen (blauwe plekken) bij de wond maar ook deze verdwijnen vanzelf. Wanneer een arts waarschuwen? Het is belangrijk dat u in de volgende gevallen contact opneemt met uw huisarts: Bij zwelling, roodheid, pijn van de wond. Als de wond openspringt of als er pus uit de wond komt. Hoge koorts (hoer dan 38,5 graden). Lekkage van helder vocht uit de wond. Last van het licht (fotofobie). Ernstige hoofdpijn. Toenemende sufheid. Bij complicaties binnen 24 uur na ontslag belt u de afdeling neurochirurgie, telefoon (024) Daarna is uw huisarts 12

13 eerste aanspreekpunt bij complicaties. Vermeld aan de huisarts altijd dat u geopereerd bent en hoe lang dit geleden is. Vragen? Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Stel ze dan aan de arts of verpleegkundige voor het ontslag uit het ziekenhuis. Ook tijdens de nazorg via de telefoon, 2 weken na de operatie en tijdens de controle op de polikliniek is er een moment voor uw vragen en problemen. Ruimte om uw vragen op te schrijven zodat u ze niet vergeet 13

14 14

15 15

16 Adres en Telefoonnummer Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos SZ Nijmegen Polikliniek neurochirurgie (B74) Voor het maken, annuleren of verzetten van afspraken Telefoon (024) Iedere werkdag van 8.00 tot uur bereikbaar Secretariaat neurochirurgie Bij verhindering op de geplande operatiedatum Telefoon (024) Iedere werkdag van 8.00 tot uur bereikbaar Verpleegafdeling neurochirurgie (C12) Telefoon (024) Website: 16 G783 / 08-15