Behandeling Nervus ulnaris: operatie van beknelde zenuw aan de elleboog

Transcriptie

1 Behandeling Nervus ulnaris: operatie van beknelde zenuw aan de elleboog Verpleegafdeling Neurochirurgie Telefoon Route 81 Bezoek , Polikliniek Neurochirurgie Telefoon Route 12 Spoedeisende Hulp Telefoon Bent u verhinderd? Geef dit zo snel mogelijk door aan de OK-planner Neurochirurgie via telefoonnummer (020) Inleiding Uw behandelend arts heeft u een operatie geadviseerd om een beknelde zenuw (nervus ulnaris) aan de binnenzijde van de elleboog vrij te leggen. Deze folder geeft u aanvullende informatie op wat de neurochirurg van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis met u besproken heeft, zodat u na het gesprek alles nog eens kunt nalezen en zich kunt voorbereiden op de opname. Het is goed u te realiseren dat bij het behandelen van een medische aandoening de situatie voor iedereen net iets anders kan zijn en dat er (kleine) verschillen kunnen zijn tussen ziekenhuizen onderling. Deze folder beschrijft de wijze waarop in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis de zorg voor, tijdens en na de operatie wordt uitgevoerd. Anatomie In de arm lopen drie grote zenuwen. Eén daarvan - de nervus ulnaris - loopt via het telefoonbotje, door een botrichel aan de binnenkant van de elleboog, naar de hand toe. V

2 Klachten Door veel beweging met de elleboog of stoten van het telefoonbotje kan de zenuw geïrriteerd raken. Dit geeft pijn en prikkelingen in de hand. Soms kan het zelfs krachtverlies veroorzaken. De klachten als gevolg van irritatie van deze zenuw kunnen zijn: Uitstralend gevoel en soms pijn en/of prikkelingen in de ringvinger en/of hand. Een doof gevoel in de ringvinger en/of pink. Krachtverlies in de hand. Wanneer de klachten niet door rust en medicijnen verdwijnen, kan het nodig zijn de zenuw vrij te leggen en soms ook uit de botrichel te halen. Wanneer het noodzakelijk is de zenuw uit de botrichel te halen, wordt deze verlegd naar de voorzijde van de elleboog. Het vrijleggen van de zenuw heet decompressie en de omlegging van de zenuw transpositie. Diagnose en onderzoek Door het klachtenpatroon kan de diagnose vaak al worden vermoed. Om zeker te weten of er sprake is van irritatie aan de nervus ulnaris, zijn een lichamelijk neurologisch onderzoek en een spieronderzoek nodig. Dit spieronderzoek noemt men een EMG (Elektro-Myo-Grafie). Indien nodig wordt er ook nog een röntgenfoto van uw elleboog gemaakt. Wat houdt een decompressie of transpositie van de nervus ulnaris in? De bedoeling van de operatie is om de irritatie van de zenuw weg te nemen. Bij deze ingreep wordt een snee gemaakt in de onderarm. De lengte van de snee kan variëren. Meestal is het voldoende om de zenuw over een bepaalde lengte vrij te maken uit de omgevende weefsels (decompressie of neurolyse). Het komt echter ook voor dat de zenuw uit de botrichel gehaald wordt en verlegd wordt naar de voorzijde van de elleboog (transpositie). Aan de voorzijde wordt een nieuw bed voor de zenuw gemaakt, onder de huid in het vet. De wond wordt met hechtingen weer gesloten. De operatie duurt vijftien minuten tot drie kwartier. Mogelijke complicaties en risico s Complicaties komen gelukkig zelden voor. De belangrijkste zijn bloedingen en soms een wondinfectie en zenuwbeschadiging.

3 Voor de operatie Pre-assessment Anesthesie is de manier van verdoving waardoor u tijdens de operatie geen pijn voelt. De operatie aan de nervus ulnaris wordt uitgevoerd onder regionale anesthesie (injectie in de oksel) of onder algehele anesthesie. Voor de operatie en de anesthesie zijn voorbereidingen noodzakelijk, dit wordt ook wel preoperatief onderzoek of preassessment genoemd. Daarom gaat u naar het spreekuur van de anesthesioloog. De anesthesioloog schat in welke risico s in uw geval aan de operatie en de anesthesie verbonden zijn en hoe deze beperkt kunnen worden. Ook uw keuze voor het type anesthesie kunt u met de anesthesioloog bespreken. De anesthesioloog bespreekt ook overige voorbereidingen met u zoals stoppen met medicijnen (bloedverdunners, pijnmedicatie). Medicijnen Mogelijk gebruikt u bloedverdunnende medicijnen, zoals ascal/acetylsalicylzuur, plavix, kinderaspirine, sintrom(mitis)/marcoumar, of pijnstillers zoals diclofenac, naproxen, ibuprofen of arthotec. Het is belangrijk dat u daar enkele dagen voor de operatie in overleg met de anesthesist mee stopt. Soms moet dit eerst besproken worden met de specialist die dit heeft voorgeschreven. Stop nooit op eigen initiatief met het innemen van medicijnen. Allergie Wanneer u weet dat u voor bepaalde stoffen of voedingsmiddelen allergisch (overgevoelig) bent, is het belangrijk dit bij de arts en verpleegkundige aan te geven. Hiermee wordt dan rekening gehouden bij uw behandeling en verpleging. Dieet Als u een bepaald dieet volgt, vragen wij u dit bij de verpleegkundige aan te geven. Zij kan dan beoordelen of wijzigingen hierin al dan niet noodzakelijk zijn. Hulp Het is raadzaam om gedurende de eerste 24 uur na het ontslag iemand in de buurt te hebben die u kan helpen als dat nodig is. Degene kan u onder andere uit het ziekenhuis komen ophalen en naar huis brengen. Het is raadzaam om vooraf het vervoer naar huis te regelen. De behandeling kan uw rijvaardigheid zodanig beïnvloeden dat zelf terugrijden per auto of fiets onverantwoord is. Ook reizen per openbaar vervoer raden wij sterk af. Contactpersoon Wij vragen u de naam en het telefoonnummer van de contactpersoon door te geven. Een contactpersoon kan een familielid of naaste zijn. Hij/zij dient als tussenpersoon voor u en uw familie/naasten. Telefonische informatie over uw situatie wordt alleen aan uw contactpersoon verstrekt. Wij willen graag dat de contactpersoon gedurende de tijd dat u in het ziekenhuis bent ook bereikbaar is. Bevestigingsbrief voor opname U ontvangt ongeveer 14 dagen voor opname schriftelijk een bevestigingsbrief van onze opnamecoördinator met daarin de definitieve opname- en operatiedatum. Verpleegkundig opnamegesprek Nadat u bij de anesthesioloog bent geweest zal een verpleegkundige van de verpleegafdeling dagbehandeling met u een opnamegesprek voeren.

4 De verpleegkundige: informeert of u voldoende voorbereid bent voor de opname, controleert uw informatie en vult deze indien nodig aan, zoals allergieën, dieet, contactpersoon, stoppen met medicijnen, hulp voor thuis na de opname, informeert of er lichamelijke veranderingen zijn opgetreden sinds uw bezoek bij de neurochirurg op de polikliniek, geeft u informatie over de aanstaande opname, beantwoordt uw vragen. Wat neemt u mee naar het ziekenhuis? Toiletartikelen Comfortabel zittende kleding, b.v. joggingbroek, T-shirts, sokken Extra ondergoed Lectuur, muziek, etc. Wij vragen u om kleding te dragen die u makkelijk aan en uit kunt trekken, b.v. een wijde blouse of trui. U krijgt na de behandeling misschien een dik verband. Wij raden u aan om waardevolle spullen thuis te laten. Opname in het ziekenhuis Voor de operatie wordt u op de dag zelf op de verpleegafdeling dagbehandeling A5 opgenomen. U dient zich te melden bij de afdelingssecretaresse aan de balie. De verpleegkundige zal u naar uw kamer begeleiden en de afdeling laten zien. Zij controleert of alle voorbereidingen voor de operatie getroffen zijn en meet uw bloeddruk, pols en temperatuur. Tevens helpt zij u bij de laatste voorbereidingen op de operatie. Als u dat prettig vindt, kan uw partner/begeleider bij het opnamegesprek aanwezig zijn.

5 De dag van de operatie Laatste voorbereiding op de operatie Uit veiligheidsoverwegingen moet u voor de operatie nuchter zijn. Dit geldt voor alle vormen van verdoving door de anesthesioloog. Dat betekent dat u voor de operatie vanaf middernacht niets mag eten. Wel mag u tot 2 uur voor uw operatie 2 glazen heldere vloeistof drinken (water, limonade, thee of koffie met suiker maar zonder melk), tenzij uw anesthesioloog iets anders met u afspreekt. Dit kan het geval zijn naar aanleiding van uw gezondheidstoestand. Wij verzoeken u s ochtends te douchen. Op de dag van de operatie start u met pijnmedicatie, dit heeft als doel een spiegel in uw bloed op te bouwen zodat tijdens de operatie de pijnmedicatie meer effect heeft. Ook is het belangrijk dat u voor de ingreep nog even plast, zodat de blaas leeg is. Voordat de verpleegkundige u naar de operatiekamer brengt, krijgt u de voorbereidende medicatie voor de anesthesie (premedicatie). Ook vragen wij u uw eventuele gebitsprothese, gehoorapparaat, contactlenzen en sieraden uit/af te doen en eventuele make-up en nagellak te verwijderen. Tijdens de operatie draagt u een operatiejasje dat u op de verpleegafdeling aantrekt. Deze maatregelen zijn er om de hygiëne in de operatiekamer te waarborgen. Voor de ingreep wordt u naar de voorbereidingsruimte van de operatieafdeling gebracht. Hier worden u nog wat vragen gesteld en krijgt u een infuus. U wordt in uw bed naar de operatiekamer gebracht. De anesthesioloog geeft u een regionale narcose door middel van een injectie in de oksel. Ook zal er voordat de operatie begint bewakingsapparatuur aangesloten worden om lichaamsfuncties zoals bloeddruk, pols en ademhaling tijdens de operatie goed te kunnen observeren. Na de operatie Na de operatie wordt u naar de verkoeverkamer gebracht. Op deze afdeling worden extra controles uitgevoerd om complicaties tijdig te signaleren en te behandelen. De verpleegkundigen controleren regelmatig uw ademhaling, pols, bloeddruk, pijn en de wond. Zodra u voldoende wakker bent en uw toestand stabiel is, wordt u door de verpleegkundige weer opgehaald en naar de verpleegafdeling gebracht. Infuus Na de operatie heeft u een infuus in uw arm. Het infuus zorgt ervoor dat u voldoende vocht krijgt. Het infuus wordt op de verpleegafdeling door de verpleegkundige verwijderd. Wondverband Om uw arm zit een stevig drukverband. U mag na de operatie liggen en zitten zoals u wilt, met uw arm op een kussen. Mogelijk zal uw hand en arm enige tijd zwaar en gevoelloos zijn. Als het gevoel langzaam weer terugkomt, mag u de vingers weer bewegen. U mag liggen of zitten zoals u wilt, met uw arm op een kussen. Ontslag U hoeft niet in het ziekenhuis te wachten totdat de verdoving volledig is uitgewerkt, dit kan namelijk enige uren duren. Het is wel belangrijk dat u, zeker gedurende de tijd dat de arm verdoofd is, de arm niet op een hard oppervlak laat rusten. U mag dezelfde dag weer naar huis. Bij ontslag krijgt u mee:

6 Een belafspraak met de verpleegkundige voor de volgende dag. Als de behandeling op vrijdag heeft plaatsgevonden dan wordt u niet gebeld. Bij eventuele vragen kunt u dan op maandag bellen naar de afdeling dagbehandeling. Een brief voor de huisarts. Een folder met instructies voor de wondverzorging. Indien nodig een recept voor pijnbestrijding. Meestal volstaat paracetamol als pijnbestrijding. Paracetamol kunt u zelf kopen bij de apotheek of drogist.

7 Adviezen voor thuis Belafspraak met de verpleegkundige U wordt de dag na de operatie door een verpleegkundige van de afdeling dagbehandeling gebeld. Zij informeert hoe het met u gaat en of u vragen heeft. Als de behandeling op vrijdag heeft plaats gevonden dan wordt u niet gebeld. Bij eventuele vragen kunt u dan op maandag bellen naar de afdeling dagbehandeling. Wondverzorging Het drukverband mag na 24 uur (niet eerder) verwijderd worden. Het verband kan dan vervangen worden door een dunne zwachtel. Deze zwachtel mag u ter bescherming nog een week dragen. Zodra de elleboog minder pijnlijk is, kunt u deze aanvankelijk voorzichtig bewegen. Afhankelijk van de pijn dient u naar normale beweeglijkheid te streven. De wond is onderhuids gesloten door middel van oplosbare hechtingen Deze hoeven niet te worden verwijderd. Na vier dagen is de wond voldoende gesloten en kunt u gewoon douchen. Na het douchen de wond droogdeppen. U mag niet baden en zwemmen totdat de hechtingen verwijderd of opgelost zijn (gemiddeld veertien dagen). Droog houden van de wond bevordert een goede wondgenezing. Dus kunt u beter ook geen afsluitende pleister op de wond gebruiken, deze maken de wond vochtig. Pijnbestrijding Een goede pijnbestrijding is belangrijk voor het genezingsproces. Daarom is het raadzaam dat u de eerste twee dagen de pijn met pijnstillers onderdrukt en dit langzaam afbouwt. Als u nog pijnklachten heeft, is paracetamol vaak een goede pijnstiller. U mag 4 maal daags 2 tabletten van 500 mg gebruiken. Daarna gaat u dit langzaam weer afbouwen. Dit doet u als volgt: 1. De eerste twee dagen neemt u over de dag verdeeld 4 maal daags 2 tabletten paracetamol van 500 mg. 2. Daarna neemt u over de dag verdeeld twee dagen 2 maal daags 2 tabletten paracetamol van 500 mg. 3. Daarna stopt u met de pijnbestrijding en gebruikt u alleen zo nodig 2 tabletten paracetamol van 500 mg. Het is mogelijk dat de pijnklachten - als gevolg van irritatie van de zenuw - na de operatie niet meteen weg zijn. Na verloop van tijd (enige dagen) moeten deze klachten echter afnemen. Als u onvoldoende baat hebt bij deze pijnstilling, neemt u dan contact op met de huisarts. Resultaat van de operatie De eerste tijd na de operatie zal het gebied rondom de wond dik en warm aanvoelen. Dit wordt geleidelijk minder. Ook heeft u mogelijk enkele bloeduitstortingen (blauwe plekken) bij de wond maar deze verdwijnen vanzelf. De klachten in uw hand kunnen ook na de operatie nog steeds bestaan. Dit komt, zeker in het begin, vaak voor en betekent niet dat er iets mis is. In de loop van enkele weken zullen de tintelingen en de pijn kunnen afnemen. Ook het dove gevoel kan verbeteren. Als u voor de operatie krachtverlies of spieratrofie van de hand had, is dit na de operatie niet verbeterd. De kans op herstel van dergelijke uitvalsverschijnselen is na deze operatie onzeker. Belastbaarheid en werkhervatting Meestal zult u na enkele dagen uw werk - eventueel aangepast - weer kunnen hervatten. Zware lichamelijke arbeid (tillen) bouwt u langzaam op. Vraagt u zich af of uw aandoening of behandeling consequenties heeft voor het uitoefenen van uw werk? Overleg dan met uw specialist of bedrijfsarts. De bedrijfsarts begeleidt de terugkeer naar uw werk. Afspraken over uw werk zullen vaak soepeler verlopen als u de bedrijfsarts al vóór de ingreep informeert of zo spoedig mogelijk na de ingreep op de hoogte brengt. U kunt een gesprek voeren met uw bedrijfsarts van het bedrijf of de organisatie waar u werkt.

8 Wanneer een arts waarschuwen? Het is belangrijk dat u in de volgende gevallen contact met ons opneemt: Als de operatiewond gaat nabloeden, wanneer de wond langer dan een half uur ondanks dichtdrukken blijft bloeden. Als de wond steeds dikker wordt. Als de wond steeds meer pijn doet. Als u koorts gaat ontwikkelen hoger dan 38,5º Celsius. Als de vingers gaan tintelen en wit of blauw worden, zit het drukverband te strak, bijvoorbeeld omdat er toch een zwelling is ontstaan. Breng het drukverband opnieuw aan en houd de arm in de draagdoek (mitella). Helpt dit niet, neem dan contact op. Tijdens kantooruren belt u de polikliniek neurochirurgie of de centrale van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis en vraagt naar de arts-assistent neurochirurgie. Buiten kantooruren neemt u contact op met de afdeling Spoedeisende Hulp. Vermeld in dat geval dat u bent geopereerd en hoe lang dit geleden is. Bij twijfel kunt u ook eerst uw huisarts of de huisartsenpost raadplegen. Vertel dan altijd dat u bent geopereerd en wanneer dit is gebeurd. Verhindering Mocht de geplande operatiedatum niet door kunnen gaan bijvoorbeeld omdat: u ziek bent met koorts (griep) u verhinderd bent door onverwachte privéomstandigheden Laat dit dan zo snel mogelijk weten. U belt dan naar de OK-planner neurochirurgie, bereikbaar op werkdagen tussen 8.00 en uur. Als u tijdig belt, kan er een andere patiënt gepland worden en maken wij met u een nieuwe afspraak. Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, stel ze dan aan de arts of verpleegkundig specialist. Tijdens de poliklinische controle, ongeveer twee weken na de operatie, is er ook een moment voor uw vragen.