Het Europees Parlement: De stem van de burger in de Europese Unie. Europees Parlement

Transcriptie

1 Het Europees Parlement: De stem van de burger in de Europese Unie Europees Parlement

2 Manuscript voltooid in januari 209 Het Europees Parlement of personen die namens het Europees Parlement optreden, zijn niet aansprakelijk voor het gebruik dat eventueel van de volgende informatie wordt gemaakt. Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie, 209 Europese Unie, 209 Overname met bronvermelding toegestaan. Voor gebruik of overname van foto s of andere materialen die niet onder het auteursrecht van de Europese Unie vallen, moet u rechtstreeks toestemming vragen aan de houders van het desbetreffende auteursrecht. Print ISBN doi: PDF ISBN doi:

3 Het Europees Parlement is samengesteld door u, de burgers van Europa, afkomstig uit alle 28 lidstaten. Samen heeft u de 75 leden van het Europees Parlement (EP) gekozen. Dankzij uw stem kunnen de EP-leden Europese wetgeving veranderen door wijzigingen voor te stellen en daarbij uw wensen in het achterhoofd te houden. De door u gekozen EP-leden hebben mij tot hun voorzitter en vertegenwoordiger gekozen en aan mij de taak toevertrouwd om ervoor te zorgen dat het Parlement zich ten volle inzet om tegemoet te komen aan de wensen en aspiraties van de Europese bevolking. Als voorzitter wil ik Europa dichter bij de burger brengen. Ik zal alles in het werk stellen om ervoor te zorgen dat het Parlement en zijn leden steeds doeltreffender en overeenkomstig uw behoeften en aspiraties te werk gaan. De Europese Unie moet praktische maatregelen nemen om in te spelen op uw zorgen op het WOORD VOORAF VAN DE VOORZITTER gebied van onder meer werkgelegenheid en groei, veiligheid, migratie en klimaatverandering. Dankzij de Europese Unie kennen wij nu welvaart en stabiliteit. Dankzij een verenigd Europa is de droom van onze grootouders gerealiseerd: er is geen oorlog meer in Europa. Onze grootouders hebben hun kinderen en kleinkinderen zien opgroeien in een tijd van vrede en eerbiediging van de grondrechten. Dankzij de samenwerking tussen de verschillende landen en bevolkingen heeft Europa op economisch en politiek gebied verbazingwekkende resultaten geboekt. Studenten werden in staat gesteld hun dromen om in het buitenland te studeren te verwezenlijken, en de interne markt heeft voordeel gebracht voor miljoenen werknemers en ondernemers. Ondanks deze onbetwiste successen heeft Europa niet altijd op de juiste wijze op

4 nieuwe uitdagingen weten te reageren, waardoor sommigen eraan twijfelen of de EU-instellingen in staat zijn de problemen waarmee ze worden geconfronteerd, het hoofd te bieden. De verdere ontwikkeling van de Unie moet dus ons doel zijn. Ook moet de werking van de Unie worden verbeterd, in de wetenschap dat we nu meer dan ooit eensgezind te werk moeten gaan om de belangen van de burgers van de Unie te beschermen. Als we onderling verdeeld zijn, zal het ons namelijk niet lukken onze economische en handelsbelangen te verdedigen, onze veiligheid te waarborgen en het milieu te beschermen. Wij zijn klaar voor deze uitdaging en werken er hard aan om resultaten te laten zien. De door u gekozen vertegenwoordigers zijn volop aan het werk: ze denken na over de nieuwe wetgeving die de Europese Commissie voorstelt, en zetten zich in om deze te verbeteren of dringen er bij de Commissie op aan met concretere oplossingen te komen. Deze taak hebben wij op ons genomen toen u ons in mei 20 heeft gekozen. Bij de komende Europese verkiezingen in 209 zult u kunnen beoordelen hoe wij ons van deze taak hebben gekweten. Alles staat of valt met uw betrokkenheid die de stuwende kracht is achter ons werk als gekozen vertegenwoordigers. Daarom zouden we graag zien dat alle Europese burgers belangstelling tonen en goed geïnformeerd zijn. Antonio Tajani Voorzitter van het Europees Parlement

5 Het Europees Parlement: De stem van de burger in de Europese Unie

6 HET EUROPEES PARLEMENT EN U Het Europees Parlement speelt een essentiële en vaak beslissende rol in het wetgevingsproces en bij de beleidsvorming die uw dagelijks leven en het leven van honderden miljoenen burgers van de Europese Unie (EU) erop vooruit doet gaan. Kunt u zich daar weinig bij voorstellen? Toch zou uw dagelijks leven er heel anders uitzien zonder al deze wetten en beleidskeuzes die door het Parlement worden goedgekeurd. Denk maar aan producten die een gevaar vormen voor het milieu en de gezondheid. Die staan nu onder strenge controle en zijn soms verboden. Zonder de EU zou uw privéleven ook veel minder beschermd zijn op het internet. Het zou afgelopen zijn met de financiële en administratieve afspraken waardoor u in het buitenland kunt werken of studeren, net als met de coördinatie tussen de verschillende EU-landen om terrorisme doeltreffender aan te pakken. En dan hebben we het nog niet gehad over de lange rijen die weer aan de grenzen zouden verschijnen, of de verplichting om een paspoort en buitenlands geld op zak te hebben telkens u naar een EU-land reist. In dat land zou u trouwens ook weer roamingkosten moeten betalen voor uw telefoongesprekken. En zo kunnen we eindeloos doorgaan... Het Europees Parlement houdt zich dag in dag uit bezig met zaken waar u als burger wakker van ligt. Wist u trouwens dat alle burgers van de Europese Unie een verzoekschrift kunnen indienen om te vragen om een correcte toepassing van de Europese wetgeving en om de eerbiediging van hun rechten? Elk jaar behandelt de Commissie verzoekschriften van het Parlement ongeveer 000 verzoekschriften over allerhande onderwerpen: schending van de fundamentele vrijheden, ondoordachte ruimtelijke ordening, risico s voor de gezondheid en het milieu en ga zo maar door.

7

8 HET EUROPEES PARLEMENT, GEKOZEN DOOR EN VOOR DE BURGER

9 De Europese Unie is een bijzonder voorbeeld van samenwerking die uniek is in de wereld. Het is een economische ruimte waarin goederen, werknemers en studenten zich vrij kunnen verplaatsen. Maar de Europese Unie is nog zoveel meer. Zo delen we een aantal waarden, bijvoorbeeld de afschaffing van de doodstraf, de overtuiging om op te komen voor democratie, mensenrechten en gendergelijkheid, of de wil om een collectief antwoord te formuleren op de dreiging van de klimaatverandering. Binnen die Unie neemt het Europees Parlement een eigen plek in. Het is de enige Europese instelling waarvan de leden rechtstreeks worden gekozen door de burgers. Om die reden is het Parlement een van de belangrijkste democratische fundamenten van de EU. De Europarlementariërs zijn er voor u. Zij garanderen dat de beslissingen die voor u als EU-burger van belang zijn, niet door anonieme ambtenaren worden genomen, maar ook groen licht krijgen van democratisch verkozen vertegenwoordigers. Uiteenlopende ideeën en stromingen binnen de Europese politiek krijgen in de grote vergaderzaal van het Europees Parlement een stem. Reken maar dat het er soms stevig aan toe gaat!

10 WELKE BEVOEGDHEDEN HEEFT HET EUROPEES PARLEMENT? Het neemt de Europese wetten aan Het spreekt zich uit over de begroting Het Parlement neemt de wetsvoorstellen van de Europese Commissie aan, soms met een aantal wijzigingen. Deze bevoegdheid deelt het Parlement met de Raad van de Europese Unie. Beide instellingen nemen de wetteksten eerst onder de loep. Daarna gaan er voorstellen heen en weer tot er een akkoord wordt bereikt. Gemiddeld neemt het Parlement in elke legislatuur van vijf jaar ruim duizend wetteksten aan die rechtstreekse gevolgen hebben voor het dagelijks leven van de Europese burgers. Elk jaar dient de Commissie een voorstel in over de begroting voor het komende jaar. Het Parlement en de Raad spreken zich uit over het totale bedrag en over de wijze waarop dit geld wordt besteed om het beleid van de Unie uit te voeren. Dit zijn doorgaans intense onderhandelingen. Het doel is tot een compromis te komen zodat er vervolgens kan worden gestemd over de jaarlijkse EU-begroting. Economische groei en werkgelegenheid vormen steeds het belangrijkste uitgangspunt. Als burger kunt u op tal van domeinen meegenieten van de voordelen die met Europees geld worden gerealiseerd: miljoenen studenten, duizenden onderzoekers en talloze steden, regio s en verenigingen ontvangen financiële steun van de EU. Ook de Europese landbouwers kunnen dankzij de EU rekenen op een waardig inkomen.

11 Het Europees Parlement is een instelling waar wordt gestemd over besluiten die invloed hebben op het dagelijks leven van de 500 miljoen burgers van de Europese Unie. De bevoegdheden van het Parlement kunnen in vier groepen worden opgedeeld. Het keurt de internationale overeenkomsten goed Europa kan niet alles in zijn eentje oplossen. Denk maar aan de opwarming van de aarde, onze energievoorziening of onze handelsbelangen. Het Parlement helpt mee de lijnen uit te zetten voor de onderhandelingen over internationale overeenkomsten. De uiteindelijke overeenkomst kan ook niet zonder de instemming van het Parlement worden gesloten. Hetzelfde geldt voor een eventuele uitbreiding van de Unie met nieuwe landen. Het oefent toezicht uit op de uitvoerende macht Het Parlement oefent democratisch toezicht uit op alle instellingen van de Unie en vooral op de uitvoerende macht, nl. de Europese Commissie. Hierbij wordt nagegaan of de Europese wetgeving correct wordt toegepast en of de begroting goed wordt besteed. Het Parlement oefent ook op andere manieren invloed uit op de Commissie. De benoeming van de Commissievoorzitter, de screening van de kandidaat-commissarissen en de mogelijkheid om een voltallige Commissie de laan uit te sturen met een motie van afkeuring, behoren tot de essentiële bevoegdheden van het Parlement.

12

13 Medewetgevers Europees Parlement Raad van de Europese Unie HOE VERLOOPT DE SAMENWERKING TUSSEN HET PARLEMENT EN DE ANDERE EUROPESE INSTELLINGEN? Europese Commissie Initiatiefnemer De aanzet om wetsvoorstellen in te dienen wordt gegeven door de Europese Commissie. Vervolgens buigen twee andere instellingen zich over deze teksten: het Parlement als vertegenwoordiger van de burgers en de Raad van de Europese Unie als vertegenwoordiger van de lidstaten. Zij stellen amendementen op om de voorstellen te wijzigen en vervolgens aan te nemen of te verwerpen. Voor de meeste beleidsdomeinen delen het Parlement en de Raad de bevoegdheid om Europese regels op te stellen (zogenaamde richtlijnen en verordeningen).

14

15

16 SAMENSTELLING VAN HET EUROPEES PARLEMENT 0 december 208 Europees Verenigd Links/Noords Groen Links Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa Europese Volkspartij Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten De Groenen/Vrije Europese Alliantie Europa van Vrijheid en Directe Democratie Europa van Naties en Vrijheid Europese Conservatieven en Hervormers Niet-fractiegebonden leden GUE/ NGL S&D Groenen/ EVA ALDE EVP ECR EFDD ENF NI 75 Europese afgevaardigden In de grote vergaderzaal krijgen alle leden een zetel toegewezen. Dit gebeurt niet op basis van nationaliteit, maar op grond van politieke kleur. Verschillende fracties vertegenwoordigen de politieke stromingen in het Parlement. Het aantal leden waar elke lidstaat recht op heeft, is afhankelijk van het aantal inwoners van die lidstaat. Kleine landen als Luxemburg of Malta krijgen de garantie dat ook zij voldoende vertegenwoordigd worden. Na het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, op 29 maart 209, komen de Britse zetels vrij. Het aantal zetels wordt dan opnieuw bekeken, net als de verdeling per lidstaat.

17 ZETELVERDELING PER FRACTIE EN PER LIDSTAAT 0 december 208 GUE/ NGL S&D Groenen/ EVA ALDE België 2 6 Bulgarije EVP ECR EFDD ENF NI Totaal 2 Tsjechië Denemarken Duitsland Estland Ierland Griekenland Spanje Frankrijk Kroatië Italië Cyprus Letland 8 Litouwen 2 Luxemburg Hongarije 2 2 Malta 6 Nederland Oostenrijk 5 5 Polen 5 Portugal Roemenië 22 8 Slovenië Slowakije Finland Zweden 6 Verenigd Koninkrijk EU 2 20

18 HOE WERKT HET EUROPEES PARLEMENT? Het werk van het Europees Parlement vormt een prachtig voorbeeld van het motto van de Unie: In verscheidenheid verenigd. Er moet niet alleen worden samengewerkt tussen mensen met verschillende politieke overtuigingen, maar ook rekening worden gehouden met een brede waaier van culturen en talen. De Europese Unie telt 2 officiële talen en allemaal zijn ze even belangrijk: de parlementaire documenten worden stuk voor stuk in alle officiële talen van de EU vertaald en elke Europarlementariër heeft het recht zich uit te drukken in de officiële taal van zijn of haar keuze. Laten we dieper ingaan op de werking van het Parlement Alles begint met een wetgevingsvoorstel van de Europese Commissie, op eigen initiatief of op verzoek van een andere EU-instelling. Omdat de Europarlementariërs niet van alles op de hoogte

19 kunnen zijn, wordt dit voorstel vervolgens behandeld in een van de parlementaire commissies. De leden van deze commissies specialiseren zich in specifieke domeinen zoals consumentenbescherming, internationale handel, burgerlijke vrijheden, milieu enz. Binnen deze commissies proberen de leden van een fractie het voorstel vervolgens te plooien naar hun eigen prioriteiten door amendementen op te stellen om de tekst van de Europese Commissie te wijzigen. Na een eerste stemming in de parlementaire commissie komt het Parlement samen in een plenaire vergadering in de grote vergaderzaal. Daar vindt een openbaar debat plaats tussen de fracties over het verslag van de parlementaire commissie. Dit plenaire debat wordt gevolgd door aparte fractievergaderingen. De fractievoorzitters proberen de verschillende nationale belangen met elkaar te verzoenen om met één fractiestandpunt te komen over de ingediende amendementen. Daarna kunnen de fracties proberen om een coalitie te vormen met andere fracties. Dit is nodig om een meerderheid te bereiken, zodat de honderden ingediende amendementen bij de eindstemming kunnen worden goedgekeurd. Tijdens deze eindstemming is er één persoon in elke fractie die met een handgebaar aan zijn of haar collega s aangeeft hoe ze moeten stemmen. Dit handgebaar stemt overeen met het standpunt dat gezamenlijk is afgesproken tijdens de fractievergaderingen. debat over de inhoud gevolgd door onderhandelingen en de zoektocht naar een compromis, en tot slot de stemming. De parlementaire commissies doen hun werk in Brussel. Twaalf keer per jaar komt het voltallige Parlement bijeen in een plenaire vergadering in Straatsburg. Daarnaast zijn er nog zes minizittingen van twee dagen die in Brussel plaatsvinden. HET EUROPEES PARLEMENT NEEMT AMBITIEUZE WETGEVING AAN TEGEN HET GEBRUIK VAN WEGWERPPLASTIC De leden van het Europees Parlement hebben op 2 oktober 208 met een grote meerderheid voor een verbod gestemd op een aantal voorwerpen van wegwerpplastic. Het gaat om voorwerpen die meer dan 70 % van het zwerfvuil op zee vertegenwoordigen, zoals plastic borden, bestek, wattenstaafjes, roerstaafjes, rietjes en ballonstokjes. De EP-leden hebben aan deze lijst van producten die in de EU vanaf 202 verboden zullen zijn, nog andere producten toegevoegd. Het gaat onder meer om producten die onder invloed van zuurstof afbreekbare kunststoffen bevatten, zoals zakken en verpakkingen, en om fastfoodverpakkingen van piepschuim. De Europarlementariërs hebben dus vele taken: eerst technisch werk om een voorstel te analyseren, dan een

20 De bescherming van de mensenrechten behoort tot de prioriteiten van het Europees Parlement. Het zet zich met hart en ziel in voor de democratie, de vrijheid van meningsuiting, vrije verkiezingen en de rechtsstaat, niet alleen in Europa maar overal ter wereld. Het Parlement strijdt tegen schendingen van deze rechten door wetgevingsinitiatieven te nemen om mensenrechten een plaats te geven in handelsovereenkomsten, door op te treden als waarnemer bij verkiezingen en door elke maand in Straatsburg debatten te houden over de mensenrechten. Deze steun voor de mensenrechten blijkt ook uit de jaarlijkse uitreiking van de Sacharovprijs voor de vrijheid van denken. De prijs wordt nu al dertig jaar lang toegekend aan personen die een uitzonderlijke bijdrage hebben geleverd aan de strijd voor de mensenrechten, en vestigt daarmee de aandacht op schendingen van deze rechten. De winnaars en de zaak waarvoor ze vechten, krijgen steun van het Parlement. VOORVECHTER VAN VRIJHEID EN DEMOCRATIE Yury Rost

21 AFSCHAFFING ROAMINGKOSTEN EN LAGERE PRIJZEN VOOR INTERNATIONALE OPROEPEN Sinds 5 juni 207 betalen we dezelfde prijs als thuis wanneer we in een ander EU-land zijn en met onze mobiele apparaten bellen, sms jes sturen of surfen op het internet. Op aandringen van het Parlement is de wet niet beperkt tot een bepaalde termijn in het buitenland, maar geldt ze op basis van het beginsel van redelijk gebruik. Dit houdt in dat we binnen de Unie zo vaak als we willen kunnen gebruikmaken van roaming tegen thuistarief, zolang we onze telefoon meer gebruiken in ons land van herkomst dan in het buitenland. Bovendien heeft het Parlement eind 208 een tekst goedgekeurd waarin staat dat een telefoonoproep naar een ander Europees land vanaf 5 mei 209 maximaal 9 cent per minuut mag kosten.

22 MEER WETEN? KOM LANGS IN HET EUROPEES PARLEMENT Architectes: Architecture Studio Wilt u begrijpen hoe de wetten van de Europese Unie tot stand komen? Bent u nieuwsgierig naar de plek waar uw vertegenwoordigers beslissingen nemen die uw dagelijks leven beïnvloeden? Wilt u weten hoe dit in zijn werk gaat? Het Europees Parlement beschikt over een ruim aanbod aan mogelijkheden voor een bezoek aan Brussel of Straatsburg, zodat iedereen de kans krijgt beter vertrouwd te raken met de werking van het Parlement, met de geschiedenis van de instelling en de Europese context als geheel. Alle nodige informatie over deze activiteiten is te vinden op de website van het Parlement europarl.europa.eu/ visiting/nl/

23 WAT EUROPA VOOR MIJ DOET Hoe beïnvloedt Europa mijn dagelijks leven? Wat betekent Europa voor mijn werk, mijn gezin, mijn gezondheidszorg, voor mijn hobby s en reizen, voor de keuzes die ik als consument maak, en voor mijn sociale rechten? En welke vorm neemt Europa aan in onze dorpen, steden en regio s? Op de website what-europe-does-for-me.eu/nl staan een heleboel korte teksten waarin wordt beschreven wat Europa doet en heeft bereikt in uw regio, in uw stad en op de domeinen die u na aan het hart liggen.

24 U kunt altijd contact opnemen met het Europees Parlement via het lokale bureau in uw eigen land. Hebt u een vraag of wilt u graag deelnemen aan een activiteit of op de hoogte worden gehouden? Kom dan langs in een van de volgende bureaus. BELGIË BRUSSEL Onthaal: Luxemburgplein Brussel, BELGIË Post: Wiertzstraat Brussel, BELGIË Tel epbrussels@europarl.europa.eu europarl.be HET PARLEMENT DICHT BIJ HUIS NEDERLAND DEN HAAG Korte Vijverberg 6 25 AB Den Haag NEDERLAND Tel epdenhaag@europarl.europa.eu europeesparlement.nl Voor informatie over de andere bureaus, surf naar: europarl.europa.eu/portal/nl

25 Hebt u nog vragen? Aarzel dan niet om contact op te nemen met de BEZOEKERSDIENST Luxemburgplein Brussel, BELGIË visit@europarl.europa.eu europarl.europa.eu/visiting/nl/ BEZOEK ONZE WEBSITE Wilt u de debatten van de plenaire vergaderingen live volgen? Zoekt u de gegevens van de Europarlementariërs uit uw eigen land? Blijft u graag op de hoogte van wat er reilt en zeilt in de EU of verdiept u zich graag in teksten over specifieke onderwerpen? Surf dan naar: europarl.europa.eu/portal/nl NEEM DEEL AAN HET DEBAT VIA ONZE FACEBOOKPAGINA facebook.com/europeanparliament VOLG ONS OP TWITTER twitter.com/europarl_nl VOLG IN REALTIME WAT DE EUROPARLEMENTARIËRS EN DE POLITIEKE PARTIJEN DOEN epnewshub.eu Onze gloednieuwe Citizens App kunt u downloaden in de App Store en de Google Play Store. Met de app ontdekt u in een handomdraai wat de Europese Unie voor u doet op de domeinen die belangrijk voor u zijn en in de regio s van uw keuze. U kunt meldingen ontvangen over de voortgang van de initiatieven die u na aan het hart liggen. In de app vindt u ook informatie in de 2 EU-talen over komende evenementen, en u kunt er ook multimedia-inhoud raadplegen. CITIZENS APP EUROPA IN DE PALM VAN UW HAND

26 Hoe neemt u contact op met de EU? Kom langs Er zijn honderden Europe Direct-informatiecentra overal in de Europese Unie. U vindt het adres van het dichtstbijzijnde informatiecentrum op: Bel of mail Europe Direct is een dienst die uw vragen over de Europese Unie beantwoordt. U kunt met deze dienst contact opnemen door: te bellen naar het gratis nummer: (bepaalde telecomaanbieders kunnen wel kosten in rekening brengen); te bellen naar het gewone nummer: , of een te sturen via: Waar vindt u informatie over de EU? Online Informatie over de Europese Unie in alle officiële talen van de EU is beschikbaar op de Europawebsite op: EU-publicaties U kunt publicaties van de EU downloaden of bestellen op: (sommige zijn gratis, andere niet). Als u meerdere exemplaren van gratis publicaties wenst, neem dan contact op met Europe Direct of uw plaatselijk informatiecentrum (zie EU-wetgeving en aanverwante documenten Toegang tot juridische informatie van de EU, waaronder alle EU-wetgeving sinds 952 in alle officiële talen, krijgt u op EUR-Lex op: Open data van de EU Het opendataportaal van de EU ( biedt toegang tot datasets uit de EU. Deze gegevens kunnen gratis worden gedownload en hergebruikt, zowel voor commerciële als voor niet-commerciële doeleinden.

27

28 europarl.eu