BPV. Profiel praktijkopleider. Norm. Toelichting. Aanpak. Prestatie

Transcriptie

1 pagina 1 4 Profiel praktijkopleider Norm Een praktijkopleider speelt in het leerbedrijf een cruciale rol in het succesvol opleiden van onderwijsdeelnemers tot goed geschoolde vakmensen. Het is daarom dat voldoende en deskundige begeleiding gericht op de onderwijsdeelnemer door een gekwalificeerde praktijkopleider, een voorwaarde voor erkenning als leerbedrijf is. Toelichting Bijlage model profiel praktijkopleider. Ten behoeve van eenduidigheid hebben kenniscentra drie jaar geleden een model profiel praktijkopleider opgesteld. Vervolgens is in veel sectoren en branches dat model profiel eventueel met een geringe aanpassing tot norm verheven. Aanpak Het model profiel praktijkopleider is een publiek document waarin verwoord staat: De rol van de praktijkopleider in het opleidings- en begeleidingsproces. De kerntaken en de werkprocessen behorende bij de functie. De competenties die voor een praktijkopleider van belang zijn. Prestatie Alle kenniscentra hanteren het model profiel praktijkopleider als basis bij de erkenning, bij deskundigheidsbevordering en bij de begeleiding en ondersteuning van praktijkopleiders.

2 pagina 3 4 Model profiel Praktijkopleider De praktijkopleider werkt in een (leer)bedrijf dat door een kenniscentrum is erkend. Hij leidt de deelnemer (stagiair) in de praktijk op. Hij is het aanspreekpunt voor de stagiair en maakt hem wegwijs in de dagelijkse praktijk. De praktijkopleider leidt de stagiair op en organiseert zijn leeractiviteiten. Hij zorgt daarbij voor een zo goed mogelijke leeromgeving. De stagiair krijgt een werkplek waar zo veel mogelijk (dagelijkse) praktijksituaties voorkomen die hij ook zal tegenkomen in het beroep waarvoor hij wordt opgeleid. De praktijkopleider heeft een begeleidende en opleidende rol. Hij heeft aandacht voor de stagiair en stuurt hem (bij) als dat nodig is. De praktijkopleider brengt vakkennis over en stimuleert de stagiair om zich verantwoordelijk te voelen voor zijn leerproces en zijn functioneren als medewerker. Hij motiveert de stagiair en stemt de begeleiding op hem af. Ook let de praktijkopleider op de concrete voortgang van het leerproces van de stagiair. Verantwoordelijkheidsgevoel, organisatietalent en het gevoel om met mensen te werken zijn onmisbaar voor een praktijkopleider. Naast het contact met de stagiair onderhoudt de praktijkopleider contact met de praktijkbegeleider (de begeleider van de stagiair vanuit de opleiding/school) en de opleidingsadviseur van het kenniscentrum. De opleidingsadviseur van het kenniscentrum adviseert de praktijkopleider over zijn rol tijdens de stageperiode. Verder is de opleidingsadviseur klankbord voor de praktijkopleider als het gaat om de invulling van zijn rol. Ook helpt de opleidingsadviseur de praktijkopleider bij het promoten van het opleiden in de praktijk en het stagebeleid in zijn bedrijf. Overzicht kerntaken en werkprocessen 1. Organiseert het leerproces van de deelnemer in de praktijk 1.1 Voert met de deelnemer het selectiegesprek 1.2 Maakt een inwerkprogramma 1.3 Stelt de beginsituatie en leerbehoefte van de deelnemer vast 1.4 Bepaalt in overleg met de deelnemer de leeractiviteiten 1.5 Stelt een praktijkleerplan op 1.6 Onderhoudt contacten met de praktijkbegeleider en de opleidingsadviseur 2. Leidt de deelnemer op in de praktijk 2.1 Leidt de deelnemer op de werkvloer op 2.2 Bewaakt en stuurt het leerproces van de deelnemer 2.3 Voert begeleidings- of voortgangsgesprekken met de deelnemer 2.4 Beoordeelt de voortgang in het leerproces van de deelnemer 2.5 Evalueert de BPV-periode Voor de praktijkopleider zijn de volgende competenties van belang: Aansturen Stemt zijn manier van opleiden af op de taakvolwassenheid en leerstijl van de deelnemer Houdt in de gaten of de deelnemer functioneert volgens de gemaakte afspraken en geeft duidelijke instructies als de deelnemer niet aan de verwachting (dreigt) te voldoen Begeleiden Stimuleert en coacht de deelnemer Geeft de deelnemer heldere en constructieve feedback Motiveert de deelnemer door hem in meer of mindere mate sociaalemotioneel te ondersteunen Beslissen en activiteiten initiëren Beslist of de deelnemer voortgang boekt in zijn leerproces Bepaalt op welke gebieden de deelnemer zich moet ontwikkelen Instructies en procedures volgen Werkt bij het beoordelen van de voortgang van de deelnemer met toetsinstrumenten en volgens bijbehorende procedures, zodat de deelnemer een objectieve en valide beoordeling krijgt Leren Evalueert de bpv-periode om verbeterpunten te signaleren en om die punten te verbeteren Op de behoeften en verwachtingen van de klant richten Vraagt de deelnemer wat hij wil leren tijdens de beroepspraktijkvorming en haakt daar op in Plannen en organiseren Maakt in een gesprek helder welke leerdoelen behaald moeten worden Plant leeractiviteiten van de deelnemer Volgt de voortgang van het leerproces Besluit wanneer hij moet ingrijpen in het leerproces Samenwerken en overleggen Toont interesse in de deelnemer door te luisteren, vragen te stellen en de deelnemer te observeren Bespreekt, na eventuele raadpleging van anderen, zijn observaties met de deelnemer

3 pagina 4 4 Model profiel Praktijkopleider Stimuleert de deelnemer mee te denken over de verdere invulling van zijn leerproces Luistert naar adviezen van de praktijkbegeleider en opleidingsadviseur en geeft aan wat hij met de adviezen doet Vakdeskundigheid toepassen Legt uit hoe zaken werken, doet dit voor of laat de deelnemer nadenken over vakspecialistische zaken Gebruikt zijn vakkennis om de deelnemer te beoordelen en een eindwaardering te bepalen Bekijkt informatie van het opleidingsinstituut, de wensen van de deelnemer en de mogelijkheden binnen het leerbedrijf om na te gaan op welke manier de leerdoelen behaald kunnen worden Observeert de deelnemer aan de hand van de beoordelingscriteria en geeft een waardering aan deze observaties

4 4B Versie 1.0 januari 2013 pagina 1 3 Profiel praktijkbeoordelaar Norm In sectorale examenprofielen hebben onderwijs en beroepenveld afspraken gemaakt over de betrokkenheid van het beroepenveld bij de processen van examinering: 1. opstellen en vaststellen van kaders 2. construeren van examens 3. vaststellen van examens 4. uitvoeren van examens 5. beoordelen van examens 6. vaststellen van resultaten 7. diplomeren 8. evalueren. Toelichting Bijlage model profiel praktijkbeoordelaar. Met name in de processen uitvoeren van examens en beoordelen van examens heeft een leerbedrijf een (mede)verantwoordelijke rol. De persoon die namens het leerbedrijf examens uitvoert en beoordeelt, wordt aangeduid als praktijkbeoordelaar. Ten behoeve van eenduidigheid hebben kenniscentra drie jaar geleden een model profiel praktijkbeoordelaar opgesteld. Vervolgens is in veel sectoren en branches dat model profiel eventueel met een geringe aanpassing tot norm verheven. Aanpak Het model profiel praktijkbeoordelaar is een publiek document waarin verwoord staat: De rol van de praktijkbeoordelaar in het uitvoeren en beoordelen van examens. De kerntaken en de werkprocessen behorende bij de functie. De competenties die voor een praktijkbeoordelaar van belang zijn. Prestatie Alle kenniscentra hanteren het model profiel praktijkbeoordelaar als basis bij de deskundigheidsbevordering, de begeleiding en ondersteuning van praktijkbeoordelaars.

5 4B Versie 1.0 januari 2013 pagina 3 3 Model profiel Praktijkbeoordelaar De praktijkexaminator in de handel is de persoon die optreedt als examinator van de deelnemer. Dit kan een docent van een opleiding zijn, maar ook een praktijkopleider uit het erkende leerbedrijf waar het examen plaatsvindt. De examencommissie van de opleiding die de deelnemer volgt, benoemt de praktijkexaminator. De praktijkexaminator heeft een belangrijke rol met betrekking tot de kwaliteit van de examinering. De praktijkexaminator is eindverantwoordelijk voor de examinering van de deelnemer. Het is belangrijk dat de examinering zoveel mogelijk overeenkomt met het beroep waarvoor de deelnemer in opleiding is. Tijdens het examen bekijkt de praktijkexaminator of de deelnemer voldoende kennis en inzicht heeft in de kerntaken en werkprocessen van zijn opleiding en de bijbehorende competenties beheerst. Het is belangrijk dat de praktijkexaminator op de hoogte is van de exameninstrumenten die de opleiding hanteert en dat de examensituatie zo authentiek en veilig mogelijk is. Daarnaast is hij in staat de deelnemer objectief te examineren. Overzicht kerntaken en werkprocessen 1. Bewaakt de kwaliteit ten aanzien van de voorbereiding van het praktijkexamen 1.1 Bereidt zich voor op het praktijkexamen 2. Bewaakt de kwaliteit ten aanzien van de uitvoering van het praktijkexamen 2.1 Neemt het praktijkexamen af 2.2 Bepaalt de uitslag van het praktijkexamen 2.3 Rapporteert over het praktijkexamen 3. Bewaakt de kwaliteit ten aanzien van de evaluatie van het praktijkexamen 3.1 Evalueert de kwaliteit van het praktijkexamen Voor de praktijkopleider zijn de volgende competenties van belang: Analyseren Bekijkt de informatie die verkregen is over kerntaken, werkprocessen en competenties kritisch. Bekijkt of de verkregen informatie volledig en relevant is om tot een oordeel te komen. Geeft een waardering om tot een betrouwbare uitslag te komen. Ethisch en integer handelen Examineert op een objectieve wijze. Gaat discreet om met de informatie en/of aandachtspunten die hij betrokkenen in vertrouwen heeft gegeven en/of heeft gekregen. Formuleren en rapporteren Formuleert schriftelijk over het praktijkexamen, zodat de uitslag in een oogopslag zichtbaar is. Instructies en procedures opvolgen Bestudeert de exameninstrumenten nauwkeurig. Zorgt voor een gestandaardiseerde, authentieke en veilige examensituatie. Werkt bij de examinering van de deelnemer met valide exameninstrumenten. Werkt bij de examinering volgens de voorgeschreven procedures van de opleiding. Leren Evalueert zijn rol in de examinering om verbeterpunten te signaleren. Probeert de examinering van de deelnemer te optimaliseren. Plannen en organiseren Plant tijdig afspraken met alle betrokkenen. Presenteren Legt duidelijk uit wat zijn rol is tijdens het examen van de deelnemer. Creëert een veilige omgeving voor de deelnemer. Samenwerken en overleggen Stimuleert de betrokkenen om hun mening naar voren te brengen over het functioneren van de praktijkexaminator. Vakdeskundigheid toepassen Gebruikt zijn vakkennis en stelt gerichte vragen aan de deelnemer om te bepalen of de deelnemer zijn keuzes kan verantwoorden. Kan de verkregen informatie kort en bondig formuleren. Gebruikt zijn vakkennis over de exameninstrumenten, zodat hij de deelnemer kan examineren en een eindwaardering kan bepalen. Registreert de belangrijkste punten die in de examinering naar voren zijn gekomen om de verslaglegging zo beknopt mogelijk te houden.