Sterke Moeders, Exodus 2: 1-10, (verkondiging 13 mei Moederdag )

Transcriptie

1 Sterke Moeders, Exodus 2: 1-10, (verkondiging 13 mei Moederdag ) Gemeente van Jezus Messias Sterke moeders vertellen sterke verhalen. Er is een zoon geboren. De moeder zegt: Hij is een mooi mens. Hij is Tof. Goed. Haar woorden herinneren aan het oerbegin van de mens. Als de Eeuwige de aarde tot leven roept, horen we immers: Het is een mooie aarde. Het is Tof. Het is goed. Haar man uit het geslacht van Levi beaamt haar woorden. Een iconisch beeld van geborgenheid: een moeder, vader en pasgeboren zoon. De Joodse overlevering heeft deze vrouw de naam Jochebed gegeven. Dat betekent krachtig. En krachtig, sterk, zal deze moeder zijn. Deze zoon is echter op de verkeerde plek en op de verkeerde tijd geboren. Geen toffe boel. Dit kind is gebaard in een Israëlisch gezin in Egypte ten tijde van een dictatoriale farao. Deze farao is bang voor de Israëlieten in zijn rijk. Hij is vol angst dat deze migranten, gelukszoekers of economische vluchtelingen te succesvol gaan worden. Straks worden ze nog zo succesvol dat ze de macht grijpen. Farao angsthaas besluit alle pasgeboren Hebreeuwse zonen in de Nijl te werpen. Vermoorden zogezegd. Eeuwen later zal een moderne dictatoriale farao opnieuw Joden vernietigen. Nu niet met het water uit de Nijl, maar met Zyklon B uit de fabrieken van IG Farben. Het gebeurt nog steeds. Moeders en vaders die hun kinderen af moeten staan. Wreed en medogenloos. Kinderen uit de platgebombardeerde steden in Syrië. De onschuldige gezinnen klem in de chaos in Jemen. De moeders en vaders die hun kinderen hebben verloren toen ze moesten vluchten uit Myamar, omdat ze Royinga zijn. Moslims in een boeddhistisch land. Vervolgde vreemdelingen, Ongewenst. Kinderen geboren op de verkeerde plek en in de verkeerde tijd. Eindeloos is de rij moeders en vaders in de wereld die hun kinderen verliezen aan geweld, onderdrukking, vervolging. Maar het kan ook dichter bij huis. Onze huizen. Ouders die hun kind verliezen aan verslaving, aan depressie. Moeders en vaders die geen contact meer hebben met hun kind vanwege relationele conflicten. Je kind, je zoon of dochter, kun je op allerlei manieren verliezen. En dat is een ramp. Jochebed, de krachtige, weigert zich neer te leggen bij de vernietiging van haar kind. Het leven is geen noodlot dat je overkomt. Het leven laat zich maken. God heeft een mens geschapen om geschiedenis te maken. Te leven. Niet om door de waanzin ten onder te gaan. Jochebed verzint een list. Ze smeert lijm en teer om een kistje van biezen. Ze creëert een ark, een bootje tot leven. Daarin legt ze haar zoon en laat hem wiegen op de golven van de Nijl. Deze kleine ark draagt het kind over het water.

2 Het water van de Nijl staat voor gevaar, voor de chaos van het leven. Het arkje staat voor bescherming. Volgens sommige uitleggers van deze tekst staat het symbool voor de liefdevolle omarming van de moeder. Mijn liefde draagt jou, mijn kind. Zoals de Eeuwige ons mensen met Liefde draagt door het kolkende bestaan. Jochebed laat los. Gedragen door haar liefde laat ze haar kind wegvoeren op de stroom van het leven. Daar is moed voor nodig. Kracht. Een sterke vrouw. Loslaten van dat wat je dierbaar is, blijft moeilijk. Maar loslaten is uiteindelijk geen verlies. Opvoeden is de kunst van het loslaten. Kinderen kunnen de grote wereld niet ontdekken wanneer je ze alleen maar thuis wilt houden. Een mens wordt niet groot, volwassen, wanneer deze door de moeder of vader wordt kleingehouden. Je wordt juist groot, fier, wanneer je de wereld mag verkennen en je kop stoten. Maar voor een moeder, een ouder, is niets moeilijker dan het loslaten van je bloedeigen vlees. De mystica Therese van Avila heeft veel nagedacht over het begrip loslaten. Ze meent dat God in ieder mens een klein zaadje legt. Een zaadje dat gaat groeien tot een goed en rechtschapen mens. Als ouder is het zaak je niet te veel bij dit goddelijk groeiproces te bemoeien. Je moet proberen los te laten waaraan je zielsveel gehecht bent. Wanneer ik me als vader of als moeder constant bemoei met het groeiproces van mijn kind, dan, dan zal het nooit uit kunnen groeien tot wie ze door God zijn bedoeld. Loslaten is wellicht pijnlijk, maar dan pas worden kinderen groot. Als God, Schepper van hemel en aarde, zijn kinderen al niet loslaat, de vrijheid geeft om te leven, onszelf te ontdekken, dan toch zeker wij, moeders en vaders. Loslaten is geen verlies, maar winst. Wie durft verliezen zal behouden worden, zegt de Messias immers. Of anders gezegd: Wie zijn kinderen durft los te laten, die zal er goddelijke mensen voor terug krijgen. Je kind loslaten en een eigen leven gunnen vraagt onzelfzuchtigheid en het vermogen om vooral te geven. Het is een heel actieve vorm van liefde. Namelijk een gevende zonder er wat voor terug te verwachten. Liefde als actieve kracht. Daar moeten we ons voor inspannen. Volgens de Amerikaanse psycholoog Erich Fromm wordt de proef van het voldragen moederschap pas geleverd in de bereidheid tot het verdragen van de scheiding, en de rijpheid om ook na de scheiding, onverkort en liefdevol vertrouwen aan te bieden bij de volwassenwording van het kind. Met de opmerking van Fromm komen we bij het tweede belangrijke kenmerk van de sterke moeder, namelijk, vertrouwen. Jochebed, de krachtige, laat haar zoon letterlijk los in het vertrouwen dat de Eeuwige haar kind niet alleen zal laten. Geloven is niet een geloven in, maar een toevertrouwen. Een toe-vertrouwen aan de ander, aan God, de medemens.

3 Hier raken we wellicht aan de kern van het geloof, onze zoektocht naar zin en doel van ons bestaan. Dat we ons leven, maar ook van onze kinderen en kleinkinderen, mogen toe-vertrouwen aan de Eeuwige. We hebben hun bestaan niet in de hand, wat rest is overgave aan het geloof in de liefde van de Eeuwige. Dat God net als het biezen arkje, met liefde het bestaan van onze kinderen omringt, omarmt. Loslaten in vertrouwen dus. Niets is echter moeilijker, niets raakt meer aan de essentie van ons leven. Het wonder gebeurt aan het kind van Jochebed. Het water van de Nijl blijkt geen doodswater, maar doopwater. Haar zoon wordt opgemerkt door de dochter van farao zelf! Met enige humor kan worden opgewekt dat er nu toch een asielzoeker in zijn paleis is komen wonen! Later, als dit kind groot is geworden mag hij wonen aan het hof van de farao. De dochter schenkt hem dan de naam Mosje, want, zegt ze, in het Hebreeuws: mesjitihoe, oftewel: uit het water heb ik hem getrokken. Veel moeder in de wereld moet hun kind loslaten. Moeders in Afrika die hun kinderen zien wegtrekken naar het rijke Europa. Overgeleverd aan de grillen van mensensmokkelaars. Moeders in Venezuela die hun kinderen zien wegtrekken uit een economische chaos zonder toekomst. Ze blijken sterk en krachtig. Ze laten los in vertrouwen dat de liefde van de Eeuwige ze zal omringen. Voor dit vertrouwen is moed nodig, lef en hoop. Vandaag zijn in onze gemeente mensen te gast van Dorcas. Een organisatie die probeert in gebieden van armoede, achterstelling en corruptie leven en toekomst te schenken. Zo werken ze in de Oekraïene om kinderen van de Roma s een betere toekosmt te geven. Ook daar zijn in die gezinnen, moeders heel belangrijk. Ze zijn wellicht de sleutel tot vernieuwing. Van hen wordt daadkracht en geloof verwacht. Om net als die ene moeder toen aan de Nijl vindingrijk en krachtig te zijn. Loslaten in vertrouwen is helaas geen garantie dat het ook goed zal gaan met onze kinderen. De Eeuwige zal hen niet alleen laten, maar kan ze niet behoeden voor gevaar, voor verkeerde keuzes, voor ziekte en pijn. Als kerk, als gemeente zijn we voor elkaar als het biezen arkje dat Jochebed voor haar kind maakte. We dragen elkaar over de rivier van het leven. Beschermen, behoeden, zo veel als we kunnen. In ieder geval laten we elkaar niet alleen. Steeds weer blijven we leren los te laten. Er is geduld en toegewijde zorg nodig, dus ook bereidheid meer te geven dan te ontvangen, er is durf nodig, ootmoed, zelfdiscipline.

4 Oeke Kruythof dichtte prachtig: vannacht en zij houdt mij vast en bidt De Eeuwige is voor ieder mens als een moeder, zij houdt ons vast en bidt. Moge het zo zijn oorlogskinderen vannacht en haar angstig huilend kind

5 waaraan ze maar niet uit kan leggen, waarom de aarde trilt en de sirenes loeien waarom er reuzen donderstappen door de lucht en hun verhaal geen spannend sprookje, maar louter heuse harde oorlog is - vannacht en - plots ben ik dit kind dat angstig in de kelder op een emmer zit, de aarde trilt en de sirenes loeien bommen donderdreunen door de lucht, ruiten rinkelen en moeder - zij houdt mij vast en bidt Oeke Kruythof