Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Transcriptie

1 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het gedeelte uit Matteüs 25, dat verhaal van de Mensenzoon die de mensen van elkaar scheidt, zoals een herder schapen en bokken van elkaar scheidt, raakt en ontroert mij iedere keer weer. Ik kan me voorstellen dat u dat vreemd vindt. Het is een gedeelte dat ook heel beklemmend kan overkomen. Het gaat over oordeel, over mensen die van elkaar worden gescheiden. Er vallen harde woorden als jullie zijn vervloekt. En bij termen als eeuwige bestraffing en eeuwig vuur lopen bij mij ook de rillingen over de rug. Harde, scherpe woorden, die we liever niet te vaak horen. Want ze zijn zo moeilijk te rijmen met ons beeld van een goede, liefdevolle en vergevende God. Het zijn teksten die we liever overslaan. Want ze vertellen over scheiding, en wij praten liever over verbinding. Er wordt al genoeg geoordeeld en veroordeeld, en daar wordt de wereld alleen maar harder en liefdelozer van. Waarom ontroert mij dit dan toch? Iedere keer weer als ik het lees, word ik geraakt door die naamloze groep mensen, die in alle argeloosheid, zonder voorbedachte rade, zonder bijbedoelingen simpelweg het goede hebben gedaan. 1

2 Er zijn mensen, gewone mensen, zoals u en ik, die zich laten raken door andere mensen. Er zijn mensen die de pijn, het gemis, het verdriet van een ander zien, en daardoor geraakt worden. Daardoor in beweging komen. Er zijn mensen die zien dat anderen problemen hebben en dan de handen uit de mouwen steken. Die niet gelijk beginnen over eigen schuld of: daar moet de regering eens wat aan doen. Nee, mensen die die helpen waar ze kunnen. Hulpverleners, mantelzorgers, vrijwilligers, noabers. Mensen die, als je hen daarop aanspreekt, vaak de schouders ophalen en zeggen: Dat doe je toch gewoon! Dat is toch normaal. Mensen voor wie barmhartigheid geen vraag is, maar een vanzelfsprekendheid, een way of life. Die mensen kom ik tegen, binnen en buiten de kerk. Die mensen ontroeren mij. Ze maken mij blij en geven mij hoop. En het ontroert mij in het verhaal uit Matteüs 25, dat God zich als het ware in de handen van deze mensen legt. Gods Koninkrijk van vrede en recht, Gods goede toekomst voor deze wereld, wordt niet gerealiseerd door machthebbers, politici en managers. Niet door mensen die berekenend leven. Niet door mensen die het goede doen om er zelf beter van te worden. 2

3 Gods toekomst krijgt vorm door mensen die leven uit liefde en barmhartigheid. En hoewel de setting van het verhaal uit Matteüs apocalyptisch is, denk ik dat Gods Koninkrijk ook niet pas wordt gerealiseerd aan het einde van de geschiedenis, door een ingrijpen van buitenaf. Ik denk dat het geleidelijk vorm krijgt, door het zachte werken van Gods Geest in mensen. Waardoor mensen zich laten raken om het goede te doen. Ik moet hierbij altijd denken aan dat prachtige gedicht van Henriëtte Roland Holst: De zachte krachten zullen zeker winnen in t eind -- dit hoor ik als een innig fluistren in mij: zoo t zweeg zou alle licht verduistren alle warmte zou verstarren van binnen. De machten die de liefde nog omkluistren zal zij, allengs voortschrijdend, overwinnen, dan kan de groote zaligheid beginnen die w als onze harten aandachtig luistren in alle teederheden ruischen hooren als in kleine schelpen de groote zee. Liefde is de zin van t leven der planeten en mensche en diere. Er is niets wat kan storen t stijgen tot haar. Dit is het zeekre weten: naar volmaakte Liefde stijgt alles mee. Een prachtig gedicht dat mij steeds weer hoop geeft, al is het alleen maar door die eerste zin. 3

4 Maar hiermee is nog niet alles gezegd. Ik begon er net mee te zeggen dat er ook harde woorden vallen. Het gaat inderdaad ook over oordeel. Over vervloeking en vernietiging. Scherpe woorden, die denk ik soms ook nodig zijn. Niet om mensen voor eeuwig te verdoemen of letterlijk een hel in te praten. Nee, ik denk dat het vooral beelden zijn. Maar wel beelden die iets urgents aangeven: onze daden doen er toe. Wat je ook gelooft over deze wereld en het hiernamaals. Of je nu gelooft in een hemel en een hel, in een zielenbestaan van licht en vrede, of in niets na de dood, geen enkele voorstelling mag een excuus zijn om de ander uit het oog te verliezen. En of je nu gelooft dat lijden de wil van God is, de keuze van de ziel zelf, of het blinde noodlot, niets is een excuus om de ander in nood niet te helpen. Ons handelen, maar zeker ook ons niet-handelen, ons nalaten, doet er toe en is nooit vrijblijvend. Ieder mens is waardevol als God zelf. En iedere godsdienst, levensovertuiging of ideologie die de ander in de kou laat staan en aan z n lot overlaat, wordt hier ontmaskert als een vals, waardeloos geloof. Het wordt met zoveel woorden afgebrand, vervloekt, bij de schroothoop gezet. 4

5 Alles zal zwichten en verwaaien wat op het licht niet is geijkt zongen we net. Van al die holle woorden beklijft niets, dat verwaait in de wind. Het is alsof Matteüs ons wil zeggen: goede en kwade keuzes bestaan en die maken wel degelijk wat uit. Ons leven en onze wereld is meer dan een oefenplaats, een speelveld. En ethiek is meer dan een set spelregels, omdat je nu eenmaal met elkaar moet afspreken hoe je met elkaar omgaat. Matteüs zet het op scherp: wie voorbijgaat aan de concrete nood van een medemens, aan honger en dorst, aan vluchtelingen en zieken, aan mensen in armoede of gedetineerd, om wat voor reden dan ook, die gaat voorbij aan God zelf. Die mist wat werkelijk van waarde is, wat eeuwigheidswaarde heeft. Die maakt van zijn eigen leven een losse flodder. Maar wie zich laat raken, wie leeft en handelt uit barmhartigheid, die merkt, misschien wel tot zijn of haar stomme verbazing, dat je iets op het spoor komt dat nooit uitwisbaar is. In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. 5