Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Transcriptie

1 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het zijn stevige woorden uit de Bijbel die we vanmorgen hebben gelezen. Het begon al met de eerste lezing, uit het boek Deuteronomium: Mozes geeft het volk Israël een keus, en hij zet het gelijk scherp aan. Wij zijn dat scherpe niet zo gewend. In het dagelijks leven maakt het vaak niet uit hoe je dingen doet: de ene werkt liever zus en de ander liever zo. Linksom of rechtsom, meestal maakt het niet uit, als het maar gebeurt. En het heeft wel z n charme dat niet iedereen alles op dezelfde manier doet. Maar dit is een ander verhaal: Mozes heeft het over een keuze tussen leven en dood. Hier is niets vrijblijvends aan. Waar gaat het hier om? En waarom is het zo scherp geformuleerd? De setting van dit Bijbelgedeelte is het moment dat het volk Israël, na het vertrek uit Egypte en de jarenlange tocht door de woestijn, op het punt staat het Beloofde Land in te trekken. Op de drempel van een nieuw begin, een nieuwe periode, houdt Mozes een belangrijke toespraak. Het volk Israël is uit Egypte vertrokken, het land van onderdrukking en slavernij. Waar mensen moesten werken tot ze er dood bij neervielen. 1

2 Het land waar men zó bang was dat de immigranten, allochtonen met een andere godsdienst, een te grote invloed kregen op de samenleving, dat men ze allerlei grondrechten ontnam. Waar men vreemdelingen zo ongewenst verklaarde, dat hun kinderen letterlijk het leven onmogelijk werd gemaakt. Egypte werd in de Bijbel het land van de dood. Daar moest je niet zijn. En die manier van leven moet je niet overnemen. Dat is zelf-destructie. dat wordt je eigen ondergang. En dan dat land waar het volk Israël naar op weg was: Kanaän. Een land waarin de vruchtbaarheidscultus centraal stond. Waar alleen het jonge, gezonde, sterke en vruchtbare telde en waar het zwakke, oudere, onvruchtbare leven niets waard was en meedogenloos werd afgemaakt. Een land waar kinderoffers werden gebracht: jonge levens opgeofferd om de perverse samenleving in stand te houden. Vooruitgang heeft nu eenmaal z n prijs. Ook die manier van leven houdt geen stand, dat is gedoemd om ten onder te gaan. Maar, zegt Mozes, er is een manier van leven die wel levensvatbaar is. Niet de manier van Egypte, niet de manier van Kanaän, maar de leefregels van de Eeuwige, die het volk in de woestijn heeft geleerd. 2

3 Die leefregels vertellen over een manier van leven die niet is gebaseerd op angst, wantrouwen en onderdrukking. Die wetten weten dat er meer is dan het recht van de sterkste en overleven ten koste van een ander. Het is de weg van ruimte voor elkaar maken, en dan vooral voor wie niet voor zichzelf kan opkomen: de vreemdelingen, de weduwen, de wezen. Het is een weg van delen en vertrouwen. Het is een weg van liefde. Mozes vraagt het volk, voordat ze het nieuwe land intrekken: wat ga je straks doen? Wat voor samenleving wil je? Dit zijn de keuzes, en dat zijn de consequenties. De ene manier belooft een duurzame samenleving, de andere wegen, lopen dood. Je kunt zelf kiezen. Lieve mensen, wij hoeven geen nieuwe samenlevingen in te richten, maar we maken wel deel uit van een samenleving. En de keuzes die wij maken bepalen, hoe miniem dan ook, de richting van die samenleving. Maar hoe kleiner de structuren zijn waar we deel van uitmaken, hoe groter de invloed is die we kunnen uitoefenen. Wereldwijd, Europees, landelijk of provinciaal hebben we nauwelijks invloed. Maar in onze buurt, onze familie, ons gezin, kunnen onze keuzes veel uitmaken. 3

4 Ook, en misschien wel vooral, bij het opvoeden van onze kinderen. Welke waarden geven we ze mee? Op welke weg zetten we ze? Kiezen we voor een weg van pakken wat je pakken kan, ook al gaat dat ten koste van een ander? Leren we ze angst en wantrouwen voor alles wat anders, wat vreemd is? Vertellen we ze dat je inzetten voor iets of iemand alleen de moeite waard is, als we er ook iets voor terug krijgen? Of leren we ze de waarden van liefde en vergeving? Van delen en helpen zonder iets terug te verwachten? Van ruimte maken voor elkaar? Van het goede en waardevolle zien in het kwetsbare en onaffe? Beste doopouders, Martijn en Ilse, Peter en Janine, wat een mooie keuze dat jullie je kinderen op Gods weg willen zetten. Julie zullen dat doen op je eigen manier, met je eigen accenten. Ik vond het mooi hoe jullie tijdens het doopgesprek vertelden dat jullie je kinderen alle liefde willen geven en er altijd voor ze willen zijn. Daar zullen jullie straks iets over voorlezen. Mooie, liefdevolle woorden. En dan lijkt het wel alsof Jezus vandaag een beetje een spelbreker is. In plaats dat hij mensen aanmoedigt om allemaal zo veel mogelijk hem te volgen, in zijn weg met God, waarschuwt hij in het gedeelte uit het evangelie van Lucas, 4

5 dat we vanmorgen hebben gelezen, dat het niet altijd zo makkelijk is. Weet waar je aan begint! En hij gebruikt woorden als breken met je familie, opgeven van je eigen leven en afstand doen van je bezittingen. Lastige woorden die nogal eens zijn misbruikt door allerlei sekten en radicale groepen. Maar je kunt niet zomaar met zo n tekst op de loop gaan, en kort door de bocht uitleggen. Daar is de Bijbel is te complex en te meerduidig voor. Twee gedachten bij deze tekst wil ik vanmorgen met jullie delen: 1. Beloof niet meer dan je kunt waarmaken. Je kunt beter integer zijn en zeggen wat je wel en niet voor je rekening kunt nemen, dan dat je in je overmoed allerlei grote dingen roept, terwijl je al weet dat je dat niet gaat lukken. Dan maak je jezelf ongeloofwaardig en daar schiet niemand wat mee op. Je leest in de evangeliën dat Jezus meerdere soorten volgelingen had: de leerlingen, discipelen, die hem overal in volgden, en alles achterlieten, maar ook mensen die hem opzochten en graag naar hem luisterden, maar daarnaast ook gewoon hun dagelijkse bezigheden hadden, en een gezin hadden te onderhouden. En Jezus zegt: wil je een full-time volgeling worden? Prima, maar realiseer je dat het niet alleen maar mooi en romantisch is, dat het je ook heel veel kost. Deze zomer was ik in Frankrijk en bezocht het klooster in Taizé. Daar deed net een nieuwe broeder intrede. 5

6 Een jonge man van in de 20 legde de gelofte af om afstand te doen van zijn bezit, en alles wat de maatschappij en de familie van hem verwacht, en zich volledig toe te wijden aan de kloostergemeenschap en het gebed. Ik vond dat mooi om te zien, maar tegelijkertijd realiseerde ik mij dat ik die keus niet zou kunnen en willen maken. Ik zoek Gods weg in mijn leven op een andere manier, en dat geldt voor ieder van ons. Niemand heeft er wat aan als je groots inzet en na een tijdje moet afdruipen. Weet wat je kunt waarmaken en beloof niet meer dan dat. Eerlijkheid en integriteit zijn belangrijker dan grote woorden. Wat we zeggen en hoe we ons voordoen si niet belangrijk: God ziet het hart aan. 2. Breken met je familie, opgeven van je eigen leven en afstand doen van je bezittingen betekent in onze tijd, in onze situatie volgens mij ook het volgende: Wij hebben onze kinderen, ons leven niet voor onszelf. Wie het geluk van een ander zoekt, zal niet op zichzelf gericht moeten zijn, maar leren loslaten wat je zelf wilt, en zoeken wat het beste voor de ander is. Onze kinderen zijn er niet voor ons, wij zijn er voor onze kinderen. De weg van de liefde gaan, de weg van groei gaan, is een weg van geven, van gunnen, van investeren in de ander. Het gaat er niet om dat onze kinderen worden zoals wij zijn, maar dat ze zelfstandig en volwassen hun eigen weg kunnen vinden, hun eigen keuzes kunnen maken. Dat vraagt om loslaten. 6

7 Wie de weg van God wil gaan en wil kiezen voor het leven zal leren leven met open handen. Leven in vertrouwen. Vertrouwen dat God met ons meegaat: waar onze weg ook heen gaat. Heer, U bent altijd bij mij, U legt uw handen op mij en U bent voor mij en naast mij en om mij heen, elke dag. In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. 7